________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
(
પ્રતિકૂળ અવસ્થાઓમાંથી છૂટવાની
9 અમોઘ ઉપાય. (૯
.
ઝ« ઝ૮૧ વિઠ્ઠલદાસ મૂળચંદ શાહ, બી. એ. જીkઝ
8
=
=
=
=
=
=
પણે સારી રીતે સમજીએ છીએ કે દુઃખ યાને વિત્તિ એ એક પરિ. ૨છાયા છે, જે સાયી સુખની સુંદર કૃતિ ઉપર પડે છે, તેમજ આ સંસાર એક પણે સદશ છે જેમાં પ્ર વ્યક્તિ કેવળ પિતાનું જ પ્રતિબિંબ જુએ છે. આપણે ક ક ધે અને દૃઢતા પૂર્વક એવાં
સ્થાને પહોંચીએ છીએ કે જ્યાં જાળ નૈત્રિક નિયમ સારી રીતે દષ્ટિગત તથા બુદ્ધિગત થઈ શકે છે. નાક નિયમનાં જ્ઞાન આપણને એ વાતનું પણ જ્ઞાન થશે કે પ્રત્યેક વસ્તુ કાર્યકારણની વનસાથી સંબંધથી પરાર જકડાયેલી છે અને કોઈ પશુ વારના સંબંધમાં એ નિયમ લાગુ ન પડી હોય એ સંભવ નથી. નેહાના તેમજ મોટાં સ કાર્યોમાં એ નિયમ અવિરતપણે કાર્ય કરી રહેલ છે. કે પશુ અવસ્થા એવી નથી કે જેમાં એ નિયમનું કાર્ય એક ક્ષભર પણ રોકી શકાય, એમ બનવું એ સર્વથા અસંભવિત છે, કારણ કે એમ બનવાથી તે નિયમનો અભાવ થઈ જશે. તેથી જીવનની પ્રત્યેક અવસ્થા નિયમબદ્ધ છે, તેમજ પ્રત્યેક અવસ્થાનું કારણ અને ભેદ તેમાંજ વિદ્યમાન છે. એ નિયમને કંઈ ઈનકાર કરી શકતું નથી, કોઈ વિરોધ કરી શકતું નથી અને કે તેનાથી બચી શકતું નથી. જે મનુષ્ય પોતાનો હાથ અગ્નિમાં નાંખે છે તે જ્યાં સુધી પોતાનો હાથ અગ્નિમાંથી બહાર ન કાઢે ત્યાં સુધી બન્યા જ કરે છે. પ્રાર્થનાઓથી તેની અવસ્થામાં કંઈ પણ પરિવર્તન થઈ શકતું નથી. આ નિયમાનસિક જગતમાં પણ કાર્ય કરી રહેલ છે. રાગ, દ્વેષ, કામ, ક્રોધ, લોભ, મોહ, માયા એ સર્વ ભિન્ન ભિન્ન પ્રકારના અગ્નિ છે, જે નિરંતર બળ્યા કરે છે અને જે કઈ એમાં પડે છે તે અવશ્ય બળે છે. એ માનસિક અવસ્થાઓનું નામ દુઃખ છે અને ખરી રીતે જોતાં તે નામજ યથાર્થ અને સાર્થક છે; કારણ કે અજ્ઞાનવશાત તે નૈસર્ગિક નિયમને બદલવા ઈચ્છે છે. તે વાવસ્થાઓ મનુષ્યનાં અંતરમાં અવ્યવસ્થા ઉપન્ન કરે છે અને કેઈ કોઈ વખત રોગ, શોક, દુઃખ, નિરાશા, નિષ્ફળતા અથવા દુર્ભાગ્ય રૂપે બહાર પ્રગટ થાય છે. આથી ઉલટું પ્રેમ, પ્રીતિ, સત્યતા અને પવિત્રતા શીતલ વાયુ સમાન છે, જેનાથી આત્માને શાંતિનો અનુભવ થાય છે અને નૈસર્ગિક નિયમને અનુકુળ હોવાથી તે સુખ, વાર, સફલતા, આશા અથવા સૈભાગ્ય રૂપે બહાર પ્રગટ થાય છે.
For Private And Personal Use Only
