________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રતિકુળ અવસ્થામાંથી છુટવાને અમોઘ ઉપાય. ૨૭ તમારી પાસે જે કાંઈ રહેલું છે તેને સારી રીતે ઉપયોગમાં લે, તેનાથી યથેષ લાભ મેળવે અને ક્રમે ક્રમે તમને અધિક લાભની પ્રાપ્તિ થશે. એક ગૃહસ્થ એક વખત પોતાના એક નેકરને પાંચ રૂપિયા આપ્યા, બીજાને બે રૂપિયા આપ્યા અને ત્રીજાને એક રૂપિયે આપે. એમાંથી પહેલા અને બીજા નેકરે વિશેષ મહેનત કરીને બમણું રૂપિયા કર્યો, પરંતુ ત્રીજા નેકરે પિતાને મળેલ રૂપિયાને કાંઈ પણ લાભ મેળો નહિ. તે ગૃહસ્થને એ વાતની ખબર પડી ત્યારે તે નકર ઉપર ઘણે નારાજ છે અને તેણે તેની પાસેથી એ રૂપિયે છીનવી લઈ પહેલા નેકરને આપી દીધે, આ ઉદાહરણથી સ્પષ્ટ સમજી શકાય છે કે આપણી પાસે જે કાંઈ થોડું ઘણું હોય છે તેને સદુપયોગ કરી લાભ મેળવવો જોઈએ અને તેને યથાસંભવ સારા કાર્યમાં લગાડવું જોઈએ. જે આપણે એ પ્રમાણે કરશું નહિ તે તેનું પરિણામ એ આવશે કે આપણી પાસે જે કાંઈ હોય છે તે પણ ચાલ્યું જશે; કારણકે આપણે આપણું વ્યવહારથી જ સિદ્ધ કરી આપીએ છીએ કે આપણે તેને માટે લાયકાત ધરાવતા નથી. તેથી પ્રત્યેક મનુષ્યને માટે જરૂરનું છે કે તેણે જે કાંઈ પિતાની પાસે હેય અને જેવી પિતાની અવસ્થા હોય તેનાથી સંતોષ રાખી કમશઃ પિતાની ઉન્નતિ સાધવી જોઈએ. ધારોકે તમે એક નાની ઝુંપડીમાં રહે છે અને ત્યાં એવાં કારણે વિલમાન છે કે જે તમારા સ્વાથ્યને હાનિકર્તા થઈ પડે છે. એવી અવસ્થામાં તમને સારા વિશાળ મકાનમાં નિવાસ કરવાની ઈચ્છા થતી હોય તે તમારે એટલું જ કરવું જરૂરનું છે કે તમારે તે ઝુંપડીનેજ એક ન્હાનું સ્વર્ગીય ભુવન બનાવવા યત્ન કરવો જોઈએ. તમારી ઝુંપડીને એવી સાફ અને સ્વચ્છ રાખો કે ત્યાં જરાપણું મલીનતા જોવામાં ન આવે. તેને તમારાથી બની શકે તેટલી સુંદર અને રમણીય બનાવવા ખંતથી યત્ન આદરો, જે કાંઈ કાર્ય કરો તે અત્યંત સાવધાનતાથી કરો. ભોજનશાળાને સ્વચ્છ અને સુંદર બનાવે. તેની અંદર વિવિધ મિષ્ટાન્નને બદલે સાદે ખોરાક તૈયાર થતો હોય તે તેની ચિંતા ન કરે, પરંતુ જે કાંઈ બનાવો તે સ્વાદપૂર્ણ બનાવે. તમારી ઝૂંપડીમાં તમે સુંદર ગૃહેપર ગોઠવી ન શકો તો તેની ચિંતા નહિ, પરંતુ તેને હર્ષ, આનંદ અને સ્વાગતરૂપી ઉપસ્કરથી શોભાય. માન બનાવવા યત્ન કરે અને તેને પ્રેમયુક્ત શબ્દના ખીલાથી સંતોષ અને દૃઢતારૂપી હડાવડે મજબુત જડી ઘો. અર્થાત્ તે ઝુંપડીમાં સે કઈ હર્ષ અને આનંદથી જીવન વ્યતીત કરી શકે, પરસ્પર પ્રેમપૂર્વક વ્યવહાર કરી શકે અને ધૈર્ય તથા સંતોષ ધારણ કરી શકે એવું ત્યાંનું વાતાવરણ બનાવો. આ પ્રકારનું હાયસ્કર કદિપણ બગડવા અથવા ઘસાવા પામશે નહિ.
આ રીતે આસપાસની વસ્તુઓની કદર કરવાથી તમારી અવસ્થાઓ સુધારવા લાગશે તેમજ કોઈ સુપ્રસંગ મળવાથી તમે સારૂં ગૃડ તથા સારી વસ્તુઓ પ્રાપ્ત કરશે. જો તમે એમ ઇચ્છતા હો કે તમને વિચાર કરવા માટે અને કામ કરવા
For Private And Personal Use Only
