________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
ઉપરના લોકો સિવાય તારંગાતીર્થને પ્લેને હાથે નુકશાન પહોંચ્યાના સમાચાર કેઈ પણ પુસ્તકથી મળતા નથી. ગેવિંદ સંઘવીએ કરાવેલ તારંગાના જર્ણોદ્ધારના વર્ણનમાં સમસભાગ્યના કર્તા પ૦ પ્રતિષ્ઠામે પોતાના કાવ્યનો આખો સાતમે સર્ચ કર્યો છે, છતાં તેમાં પણ કેઈ સ્થળે આ ઉલ્લેખ નથી જોવામાં આવતો કે “ઢે હોએ નુકશાન પહોંચાડવાથી ગેવિંદને તેને ઉદ્ધાર કરવાની જરૂર જણાઈ હતી.” તેઓ આખા સર્ગને સાર એક પઘમાં જણાવી આપે છે. તે પળ આ છે– " यः पर्वतोपरि गरिष्ठमतिः कुमारपालोवरेश्वरविहारमुदारचित्तः । जीर्ण सकर्णमथवाऽनघवासनावान् द्रव्यव्ययेन बहुलेन समुद्वधारं ॥"
ઉપર પ્રમાણે સેમસભાગ્યકાર કેવલ “જી” શબ્દને જ ઉલ્લેખ કરે છે પણ બીજું કાંઈ કારણ જણાવતા નથી. મુનિસુંદરસૂરિએ જીર્ણોદ્ધારનું વિશેષ કારણ બતાવ્યું છે ખરું, પણ તેની સ્પષ્ટતા કરી નથી. કયા પ્લેથી કયારે અને કેવા પ્રકારનું નુકશાન થયું તે એમના અલંકારિક શબ્દથી સ્પષ્ટ થતું નથી. એમના જણાવેલા છે. તો સંભવ પ્રમાણે અલાઉદ્દીન ખીલજીના સૈનિકે હેવા જોઈએ, અને તેમણે ગુજરાત પર હલ્લે કર્યો તે અરસામાં આ તીર્થને પણ નુકશાન કર્યું હશે એમ લાગે છે. જે આ કલ્પના ખરી હેય તે વિક્રમની શૈદમી સદીના ઉત્તરાર્ધમાં એ ઘટના બની એમ કહી શકાય. પણ “બિંબાપગમ” અને “શુષ્ક એ શબ્દો તે કેવળ અનિશ્ચાયક છે, કારણ કે બિંબને ભાંગી તેડી નાખવાથી જેમ “બિંબાપગમ” થાય છે, તેમ મૂલ સ્થાનથી તેને સહીસલામત ઉઠાડી દેવાથી પણ “બિંબપગમ” શબ્દને પ્રગ કરી શકાય છે. પહેલે દુશ્મનના હાથે થાય છે, ત્યારે બીજો આપત્તિમાંથી બચાવવાના અભિપ્રાયથી તેના ભકતોથી થઈ શકે છે, આ બે પ્રકારના “બિંબાપગમ’માંથી કુમારપાલના તારંગાના જિનમંદિરમાંથી કેવા પ્રકારને “બિંબા પગમ” થયે તે આપણે મુનિ સુંદરસૂરિના શબ્દથી નિશ્ચિત કરી શકતા નથી, પણ બીજા પ્રકારના અપગમ'ને સંભવ ઓછો રખાય છે. કારણ જે પ્રાચીન અખંડ બિંબ તારંગાના કુમારવિહારમાં પૂજાતું હોય તે ત્યાં નવીન બિંબ સ્થાપન કરવાની વૃત્તિ ગોવિંદ સંઘવીના હૃદયમાં જાગેજ નહિં, આ વાત સહજ સમજી શકાય તેવી છે. અને ગેવિંદે ઉદ્ધાર કર્યા પહેલાં પણ તારંગા તીર્થમાં અજિતનાથ પૂજાતા હતા, ને ગેવિંદ પિતે પણ શત્રુંજય, ગિર
૧ જે ઘણી બુદ્ધિને ધણી છે, જે ઉદાર મનવાલે છે, જે વિચારવાનું પુરૂષોમાં પ્રધાન છે અને જેની વાસનાઓ પવિત્ર છે. એવા સંઘવી ગોવિંદ શાહે ઘણું દ્રવ્ય ખરચીને તારંગા પર્વત ઉપર કુમારપાળ વિહારને (કુમારપાલ રાજાએ બનાવરાવેલ જિનમંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર કર્યો.
For Private And Personal Use Only
