Atmanand Prakash Pustak 017 Ank 08

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

મુનિરાજ શ્રી કલ્યાણવિજયજીના પત્ર.
૨૦૬ હિઓ વાસ્તવમાં કાંઈ જ નથી, ગતિ કરનારને પગ ઉપાડવામાં ભય માન એ તેના કાય ની નિષ્ફળતાનું સૂચન છે.
મહારો લેખ પ્રમાણિક મનાતે હોઇ તેને આધારે દેવદ્રવ્યની ઉપજનાં સાધન સાધારણમાં બદલાવવાને અને તેમ થતાં દેવદ્રવ્યની આવક પડી ભાંગવાનો જે આપ ભય રાખ્યો છે તે મારી સમજ પ્રમાણે વધારે પડતા છે. ધારો કે હારી માન્યતા લોકોને ગ્ય લાગી જાય અને તે પ્રમાણે સાધારણ ખાતામાં સાધને લાવવામાં બાધ ન મનાય તે પણ તેનો સાર્વત્રિક અમલ તો ન જ થઈ શકે. આપ વિચાર કરશે તે જણાશે કે, જ્યાં દેવદ્રવ્યની આવક ખર્ચના પ્રમાણમાં જ હશે અથવા શીલકમાં નાણું પૂરતું નહિ હશે તે સ્થળે હારી માન્યતાનો અમલ થવો અશક્ય છે, અને
ક્યાં દેવદ્રવ્યની ઉપજ ખર્ચના પ્રમાણથી ઘણી અધિક હશે અને ભંડારમાં પણ નાણું પૂરતું હશે ત્યાં આજે મનાતાં દેવદ્રવ્યની ઉપજનાં સાધને સાધારણમાં બદલી લેવામાં આવશે તો તેથી નુકસાન શું છે?
આ૫ દલીલ કરે છે કે સુપન વિગેરે કરાવનારનો અભિપ્રાય દેવદ્રવ્યની વૃદ્ધિ કરવાના હોવાથી તે સાધને સાધારણ વિગેરેમાં લઈ શકાય નહિં, મ્હારે આ વિષયમાં એટલું જ કહેવાનું છે કે કરાવનારને અભિપ્રાય ગમે તે હોય પણ તેના અભિપ્રાયનું સ્વરૂપ એવું તે ન જ હોઈ શકે કે દેવદ્રવ્યની જરૂર હોય યા ન હોય પણ આ સ્વપનદ્વારા તે દેવદ્રવ્યની જ વૃદ્ધિ કયો કરવી.
એ વાત પ્રત્યક્ષ છે કે આજે જે દેવદ્રવ્યની ઉપજનાં સાધને પ્રચલિત છે તેમાંને ઘણો ભાગ આપવાદિક છે એટલે કે દેવદ્રવ્યની તંગીને પહોંચી વળવાને શ્રાવકકોએ કલ્પી કાઢેલા માર્ગો છે, આવા માર્ગોની આવશ્યકતા દેવદ્રવ્યની આવશ્યકતાની સાથે બંધાયેલી હોય છે તેથી દેવદ્રવ્યની પૂર્તિ થતાં જ તેની જરૂરત મટી જાય છે, જરૂર વિના તે કારણિક માર્ગોનું અવલ બન લેવું તે વિના કારણે આપવાદિક માર્ગનું સેવવું છે. આ પરથી આપ સમજી શકશે કે દેવદ્રવ્યની વૃદ્ધિ માટે સ્વપ્ન વિગેરે કરાવનારના આશયની હદ ત્યાં સુધી જ હોઈ શકે કે જ્યાં સુધી તે દ્રવ્યની ખાસ જરૂર છે.
આવી વસ્તુસ્થિતિ છતાં પણ એમ માનવામાં આવે કે “ચાલતી રૂઢિમાં ફેરફાર કરવાથી પ્રથમના સંઘનું અપમાન થાય છે તો દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાલ અને ભાવને વિચારીને ચાલવાના સિદ્ધાંતને જલાંજલિ આપવી પડશે, કારણ કે ઉપર્યુક્ત સિદ્ધાંતો અર્થ જ એ છે કે “આવશ્યકતાઓને વશ થઈ અમુક ચાલુ પ્રવૃત્તિમાં ફેરફાર કરે અને આવશ્યકતા પરત્વે પણ ચાલુ રૂઢિમાં ફેરફાર કરો એ આપની માન્યતા પ્રમાણે પ્રથમને સંઘનું અપમાન કરવું છે ત્યારે કહે કે આ સિદ્ધાંતની આપણને જરૂર થી ?