________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૦૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
આપ જાણે છે કે સ્વપ્નની આવક દેવ ખાતે લેવાને પ્રથમ ઠરાવ થયેલ હોવાથી તે આવક બીજે લઈ શકાય નહિ. પણ હું પૂછું છું કે આપ કહે છે તેવો ઠરાવ પ્રથમના કયા સંઘે કર્યો છે તે જણાવશે? સ્વપન અને તેવી જ જાતની અન્ય પ્રવૃત્તિઓનો ઇતિહાસ તપાસશે તો માલમ પડશે કે તે સાધનો દ્વારા ઉત્પન્ન થતાં દ્રવ્યને દેવદ્રવ્યમાં જ લેવું એવો ખાસ ઠરાવ સંઘે કઈ કાળે કર્યો નથી. જે એવો ઠરાવ થયેલ હોય તો આજે જે ગામોગામ તે વિષયની ભિન્ન ભિન્ન પ્રવૃત્તિઓ જોવાય છે તે સંભવે નહિ. ખરી વાત તે એ છે કે તે તે ગામનો શ્રાવકસંઘ પોતે જ પિતાની જરૂરીયાત વિચારી તેવા દ્રવ્યને માટે માર્ગો શોધી કહાડે છે, અને જે આપ સંઘનો ઠરાવ કહેતા હો તો તેમાં હારે વાંધો નથી, અને હું માનું છું કે આવી રીતે માત્ર પોતાની જ મરજીથી ઠરાવ કરવાની શક્તિવાળો તે તે ગામનો સંઘ તેમાં ફેરફાર કરવાની કે તેને બિલકુલ ૨દ કરવાની પણ પૂર્ણ સત્તા ધરાવે છે.
આમાં એવો ભય માનો કે તેથી દેવદ્રવ્યની આવક ભાંગી પડશે” મારી માન્યતા પ્રમાણે નિરર્થક છે. આપણે જાણીએ છીયે કે નીક દ્વારા જે પ્રમાણમાં જલ પ્રવાહ એક ક્ષેત્રમાં જાય છે તેને ક્ષેત્રાંતમાં વહેંચી નાખવાથી પ્રથમના ક્ષેત્રમાં જળની આવક ઓછી થશે એ અનિવાર્ય છે, પણ તેથી એમ કરવું ઉચિત ગણાશે કે પ્રથમનું ક્ષેત્ર ભલે જળમાં તય કરે, અને બીજા તે વિના સુકાઈ જાય, પણ પ્રથમથી જે પ્રવાહ જ્યાં જતું હતું તેને ત્યાં જ જવા દેવો? જે આપની માન્યતાને અર્થ એટલો જ કે ગમે તેટલા લાભનું કારણ હેય પણ દેવદ્રવ્યની ચાલુ આવકમાં લેશ પણ ખામી આવે તેવો ઉપદેશ કરવો તે પાપનું કારણ છે તે હારે ખુલી રીતે કહેવું પડશે, કે એ માન્યતા ન્યાયડિત અને પૂર્વાચાર્યોના મતને બાધા કરનારી છે. પૂર્વાચાર્યો કહે છે કે “જે વેળા જે ક્ષેત્ર સીદાતું હોય તે વેળા તેનો ઉદ્ધાર કરવો એ વિશેષ લાભદાયક છે. વળી તેઓ એમ પણ ઉપદેશે છે કે “ધર્મમાર્ગે દ્રવ્ય ખર્ચવાની અભિલાષા હોય તો સાધારણ ખાતામાં વિશેષ આપવું તે ઘણું સલાહ ભરેલું છે.” એક ક્ષણ વાર પણ પૂર્વબદ્ધ વિચારેને કોરાણે મુકીને આપ વિચાર કરશો તો જણાશે કે પૂર્વાચાર્યના અને આપના વિચારમાં કેટલી બધી વિષમતા છે?
આપે લખેલી સંબધ પ્રકરણની ગાથા હારી માન્યતાને કઈ પણ રીતે બાધા કરનારી નથી. પૂર્વાચાર્યોએ આપેલા અને એના શબ્દોથી પણ ઉપસ્થિત થતા અર્થનો વિચાર કરશે તો જણાશે કે મહારા વિચારો કોઈ પણ રીતે “આદાન ભંજક, થઈ શકતા નથી.
આરતી પૂજાના ધીને સાધારણમાં લાવવાની હારા લેખમાં આજસુધી હિમાયત થઈ જ નથી; છતાં આપ એ સવાલને ચાલુ પ્રકરણુમાં જેકી દઈને પ્રસ્તુત
For Private And Personal Use Only
