Atmanand Prakash Pustak 016 Ank 04

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

અહિંસા અથવા દયા.
कचित्कंथा धारी क्वचिदपि च दिव्यांबर धरो, मनस्वी कार्यार्थी न गणयति दुःखं न च सुखम् ।।
(શિખરિણી.) પડે સૂવું ભાઈ! કદિક પૃથિવીના પડ પરે, મળે પર્યકમાં શયન કરવાનું કદિક રે, મળે મેંઘા વસ્ત્રો કદિક સજવાને તનપરે, કદિ ફાટી તૂટી શરીર પર કંથા નહિં અરે. રસાલા મિષ્ટાને કદિક જમવાને બહુ મળે, કદી લૂખુંપાછું ઉદર પુરતું એ નવ મળે; તથાપિ કાયોથી ચતુર નર જે હાય જગમાં, વિવેકેથી નિત્યે સુખ દુખ ગણે તે ન મનમાં. संत्यज्य शूर्पवत् दोषान् गुणान् गृह्णाति पंडितः । दोषप्राही गुणत्यागी पल्लोलीव हि दुर्जनः ॥
( રહે.) જોધી લે છે સાર, સુપડાસમ સજજન સદા; મૂ ગ્રહ અસાર, સાર ત્યજી ચારણું પેઠે
-:(ચાલુ) –
અહિંસા અથવા દા.
(લે. શ્રીમાન મુનિરાજ શ્રી કપૂરવિજયજી મહારાજ.) ખરી અહિંસા અથવા દયાનું સ્વરૂપ જાણવું પ્રથમ જરૂરનું છે. તેજ દયાને યથાર્થ લાભ મેળવી શકાય. હિંસા અથવા નિર્દયતા સમજીને તજવાથી અહિં. સા અથવા દયાનો લાભ હાંસલ કરી શકાય. તેથી પ્રથમ હિંસાનું લક્ષણ સમજવું જોઈએ. શાસ્ત્રકાર કહે છે કે “પ્રમત્ત ચુંગા પ્રાણ પરેપણું હિંસા-પ્રમાદ વેગથી પ્રાણેને અંત કરવો તેનું નામ હિંસા એ સામાન્યતઃ હિંસાનું લક્ષણ છે. તે હિંસા-પરિણામ જેથી નિપજે છે તે પ્રમાદ ક્યા ક્યા અને કેટલા કહા છે તે જાણવું જરૂર છે. ૧ અજ્ઞાન, ૨ સંશય, ૩ મિથ્યાત્વ અથવા બુદ્ધિ વિપર્યાસ, ૪ રાગ, ૫ ઠેષ, ૬ મૃતિભ્રંશ, ૭ રોગ દુપ્રણિધાન-મન, વચન, કાયાના દુષ્ટ વ્યાપાર અને ૮ ધર્મને અનાદર એ આઠ જાતના પ્રમાદ કહ્યા છે. તે તે પ્રમાદવશ કહો કે સ્વછંદ વર્તનવડે એટલે દુષ્ટ વિચાર, દુષ્ટ વચન અને દુષ્ટ આચરણવડે જે