________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
કરવાની પદ્ધતિ ઉંચી હોય છે ત્યારેજ ખરેખર પુરૂષ મહાન પ્રગતિ કરી શકે છે. જ્યાં પ્રયાસમાં શિથિલતા હોય છે ત્યાં ઉત્કર્ષની અને સચચારિત્ર્યની આશા પુષ્પવત્ છે.
જે યુવક જાણે છે કે કેળવણું સંપાદન કરવાને તેની પાસે પુરતું દ્રવ્ય છે, અને એક શિક્ષકને સારા પગારથી ગઠવી પરીક્ષામાં ઉત્તીર્ણ થવાને શ્રમ લેવાની તેને જરૂર નથી તેના ભાગ્યની અને જે યુવકને પોતાના પગ પર ઉભા રહી રાત્રિ દિવસ આત્મ-સુધારણા અને આત્મત્કર્ષને માટે પ્રત્યેક ક્ષણને સદુપયોગ કરવાની જરૂર પડે છે અને જે જાણે છે કે ધનવાન પિતા કે પિતૃદ્રવ્ય અથવા કઈ ઉદારચિત મિત્ર તરફથી તેને કઈ પણ પ્રકારનું અવલંબન મળી શકે એમ નહિ હોવાથી પિતાનેજ દ્રવ્ય ઉપાર્જન કરવું પડશે તેના ભાગ્યની વચ્ચે કેટલું બધું અંતર પડે છે તે વિચારતાં સહજ ગ્રાહા થઈ શકે તેમ છે. પિતાના વતી કોઈ માણસ સર્વ કાર્ય બજાવે છે એવું જ્ઞાન હોય છે ત્યાં સુધી આત્મશ્રદ્ધા અથવા સ્વાતંત્ર્યને વિકાસ થાય એ વાત અસંભવિત છે. વિકાસથી જ શક્તિ બલવત્તર બને છે. કઈ પણ વસ્તુ પ્રાપ્ત કરવાના પ્રયાસ અને ઉદ્યમથી જ ખરૂં સત્વ બહાર આવે છે.
જ્યારે આપણને લાગે છે કે આપણને કઈ બાદી સાહાચ્ય લભ્ય થઈ શકે એમ નથી, આપણું પોતાના ઉદ્યમથી આપણે ઉગામી વા અધોગામી થવાનું છે, દુનિયામાં આપણે આપણે પોતાને માર્ગ કરવાને છે અથવા નિષ્ફળતાનું કલંક હેરવાનું છે ત્યારે સ્વભાવત: આપણે જે ઉદ્યમ અને પ્રયાસ કરવા માંડીએ છીએ, તે અન્ય કેઈ પણ સમયે કરતા નથી એ માન્યતા નિર્વિવાદ છે. બાહ્ય સાહાચ્ય વગર કેવળ પિતાના જ સાધને ઉપર અવલંબી રહેવાની સંસ્થિતિમાં એવું કંઈક છે કે જે વડે મનુષ્યમાં રહેલી કઈ ભવ્ય અને દિવ્ય વસ્તુનું પ્રકટીકરણ થાય છે અને પ્રયત્નને જે કંઇ અવિશિષ્ટ ભાગ હોય છે તે બહાર આવે છે. જેવી રીતે મહાન આપત્તિના પ્રસંગે સ્વપ્નમાં પણ અનુભૂત અને અપ્રાપ્ત શક્તિને મનુષ્ય આવિર્ભાવ કરે છે તેવી રીતે કઈ પણ સ્થળેથી કઈ શક્તિ તેની મદદે આવી પહોંચે છે. આપત્તિનો પ્રસંગે ઉપસ્થિત થયા વગર જે કાર્યો કરવાનું તેને માટે અસંભવિત હતું તેવા કાર્યો કરવાને તે રાક્ષસી બળ ધરાવે છે એમ તેને લાગે છે. ધારો કે કઈ મનુષ્યની જીંદગી જોખમમાં છે. જે ભાંગી ગયેલ ગાડીમાં બેઠે છે તેને કદાચ આગ લાગે. આવી સ્થિતિમાં જે તે પડ્યો રહે છે તેનું મૃત્યુ થાય તેમ છે. આવા અણુના સમયે તેણે કંઈ પણ કરવું જોઈએ. જેમ ભયમાં આવી પડેલ બાળકને જોઈને એક અશક્ત માતાની બાબતમાં બને છે તેમ જે શક્તિનો પ્રાદુર્ભાવ માત્ર કટોકટીને પ્રસંગે થાય છે તે શક્તિ–તે બળ તેનામાં આવે છે, અને પિતાને કઈ અપૂર્વ અને અપ્રતિમ શક્તિની સંપ્રાપ્તિ થઈ છે એમ તે દૃઢતા પૂર્વક માને છે.
પિતાની અંગત જરૂરીયાત પુરી પાડવાને જે મનુષ્ય પ્રયાસ અથવા ઉદ્યમ
For Private And Personal Use Only
