Atmanand Prakash Pustak 015 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

નિદ્રા દરમ્યાન ચારિત્ર્ય અધારણ.
૨૭૩
શ્રમિત કરે એવી અને માનસિક અવ્યવસ્થા ઉપજાવે એવી ક્રિયાએ જે આ પણે નિદ્રાધીન થઇએ છીએ ત્યારે ચાલે છે અને જે આપણી નિદ્રિત સ્થિતિમાં ચાલુ રહે છે તેના પ્રાબલ્યને લઈને ટુક વખત લીધેલી નિદ્રાથી થતા લાભ દેખાઈ જાય છે-નિલ થાય છે, નિદ્રાદરમ્યાન મન નિરામય અને ઉન્નત મનાવે તેવુ કા કરી શકે એમ મનને તૈયાર કરવાની અગત્ય છે એમ આ બધાથી સૂચિત થાય છે. શરીર કરતાં મનને નિદ્રા માટે તૈયાર કરવું એ વધારે અગત્યના વિષય છે. શારી રેક શુદ્ધિ--વિશ્રાંતિ કરતાં માનસિક શુદ્ધિની વિશેષ આવશ્યકતા છે. આ માટે પ્રથમ એ કરવાનુ છે કે જે પીડાકારક અને કલેશાત્પાદક સત્તાઓનુ પ્રામલ્ય દિવસના ભાગમાં આપણા પર ચાલતું હોય તેનાથી રહિત થવા યત્ન કરવા જોઇએ. મને ગૃહને શુદ્ધ કરવુ જોઇએ, અને જે નિરાશાજનક વિષમ ચિત્રાએ આપણા મનેાગૃહને મલીન બનાવ્યું હોય તેને નષ્ટ કરી રાત્રિ માટે તેજસ્વી, આહલાદક અને ઉત્તેજક ચિત્રાને તેમાં સ્થાન આપવુ જોઇએ.
કાઇ પણ સ ંચાગામાં સ્વભાવની અથવા મનની નિરાશ, ખિન્ન ત્રને ઉદાસ સંસ્થિ તિમાંનિદ્રાવશ થવા યત્ન ન કરો. કોધ, શાક, ઇર્ષ્યા, અસ્યા જેવા માનસિક શાંતિ અને સ્વાસ્થ્યના શત્રુઓના બહિષ્કાર કરી. તમારા મનમાં બીજાને માટે સેવેલા ઇર્ષ્યાળુ નિર્દય વિચારી સહિત નિદ્રાધીન થવાને લલચા નહિ. ફોધના આવેશમાં હાઇએ ત્યારે બીજાના પ્રતિ ઇર્ષ્યાયુક્ત લાગણી રાખવી એજ પુરતુ છે, પરંતુ આવેશઉભરા શાંત થયા પછી મનની આ પ્રકારની સ્થિતિ ઇરાદાપૂર્વક દીર્ઘ સમય સુધી સતત્ શરૂ રાખવી અને આપણી નિદ્રાને ભગાડવી એ કાઇ પણ રીતે ઊંચત નથી. આમ કરવાથી આપણે ઘણું ગુમાવીએ છીએ. જીવન અત્યંત અલ્પ હાવાથી સમય એટલેા અધેા કિંમતી છે કે જીવનને અલાભકારક અને આરોગ્યને હાનિ પહોંચાડનાર વિચારાનું સેવન કરવામાં તે સમયના કોઇ પણ ભાગ આ ણે ખાળવા જોઈએ નહિ. ચાવીશ કલાકમાં કઇ નહતા ફક્ત એક વખત તે જગત્ની સાથે શાંતિથી રહે. સુખ અને નિવૃત્તિના રિપુએ તેની મૂર્તિને નિદ્રા દરમ્યાન તમારા ચારિ ત્ર્યમાં વધારે અને વધારે ઉંડી સ્થાપે એ બિલ્કુલ ઇષ્ટ નથી તે સર્વને ભુંસી નાંખે. તે સર્વના ઉચ્છેદ કરે.. અને હમેશાં સ્વચ્છ હૃદય સપાટિ સહિત ગ્રત થાઓ.
દિવસના ભાગમાં અન્ય લેાકેાની સાથે વર્તવામાં જો તમે ક ચત્ કોધ, મૂ તા, દુષ્ટતા બતાવ્યા હાય, જો તમે બીજા માણસા તરફ્ વૈરભાવથી અથવા ઇષ્યાં. થી વો હા તો તે સ` મલીનતા દૂર કરી તમારા મનેાગૃહને સ્વચ્છ કરેા. પીડાકર અને ખેદજનક વિચારાને દૂર કરવાનું કાર્ય તમને કઠિન લાગતુ હોય તેા કાઇ સારૂં, નવીન ઉત્સાહ અને ખળ રેડે એવું પુસ્તક વાંચવાની તમારી જાતને જરૂર પાડા