________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નિદ્રા દરમ્યાન ચારિત્ર્ય બંધારણ.
ર૭૫
*
*
*
એવી પ્રિય વસ્તુ પસંદ કરી રાખો કે જે વ્યવહારિક કાર્ય પૂર્ણ થયા પછી તમને આરામ અને આનંદ આપનાર થઈ પડે. તમારા મન પર પ્રભુત્વ પ્રાપ્ત કરે. તમારા મનને તમારા પર પ્રભુત્વ જોગવવાની છુટ આપવાને બદલે તમે તેને અંકુશમાં રાખતાં શીખે. તમારા શયનગૃહમાં જે સ્થળે તમારી દ્રષ્ટિ વાંરવાર પડતી હોય ત્યાં મેટા અક્ષરે “No Thinking Here” ( અહિંઆ કંઈ વિચાર કરે નહિ) એ મુદ્રાલેખ લખી રાખે. જ્યારે તમે નિદ્રા લેવાની તૈયારી કરો ત્યારે દરેક પ્રકારના વિચારની ગતિને રોકે, શરીર અથવા મન ઉપર કોઈપણ જાતને ભાર ન રહેવા દો: અને અ૮૫ સમયમાં તમે જોશો કે જેટલી સહેલાઈથી અને કુદરતી રીતે બાલકને નિદ્રા આવે છે તેટલી સહેલાઈથી અને તે જ રીતે તમને નિદ્રા આવે છે. અને તે નિદ્રા બાળકની નિદ્રા જેટલી જ મધુર અને શ્રમહર છે એમ તમને માલુમ પડશે.
આ માણસના જેવી જે લોકોના મનની સ્થિતિ રહેતી હોય તે સર્વને માટે આ વચને હિતકર અને લાભાવહ છે. કેમકે આ રીત્યાનુસાર વર્તવાથી ઉકત મનુષ્યને અનન્ય લાભને અનુભવ થયો છે. આપણે નિદ્રાવશ થઈએ તે પહેલાં માથહનો દરવાજો બંધ કરવાને, પોતાના પર સંયમ રાખવાને, અનંત શકિત સાથે એકતાલ થવાને ઠેષ, ઈર્ષ્યા અને ગ્લાનિ સમાન આપણું શાંતિ અને નિવૃત્તિના અંત રાયકારક શત્રુઓને સંહાર કરવાને શકિતવાન થવું એ એક પ્રકારની મહાન કળા છે–એક પ્રકારનું અજબ નૈપુણ્ય છે, પરંતુ તે એવી કળા છે જે સર્વને પ્રયાસથી ઉપલબ્ધ થઈ શકે એમ છે. વિચારથી, વાંચનથી અથવા આનંદદાયી સામાજીક વાતાવરણથી વિષમભાવનાઓ પર જીત મેળવીને અને પ્રતિબંધક શત્રુઓનું ઉન્મલન કરીને મુખપર હાસ્યની છટા સહિત નિદ્રાધીન થવાનું સર્વને માટે સરખી રીતે સંભવિત છે. શાંત માનસિક સંસ્થિતિમાં નિદ્રા લેવાયેલી હોય છે તે પ્રભાતમાં ઉત્થાન સમયે આપણે જાણે કે કોઈ વિલક્ષણ ચૈતન્ય અને જીવનની પ્રાપ્તિ કરી હોય એ સાશ્ચર્ય આનંદાનુભવ થાય છે. સૂતી વખતે મનની ધર્મનિષ્ટ સ્થિતિ અત્યંત મૂલ્યવતી છે એટલે દરજજે તેનાથી મન શાંત થાય છે, ભયપ્રદ વા ચિંતાતુર વિચારેનો વિલય થાય છે, અને તે ઉચ્ચતર ઉમદા વિચારોની સાથે એક કરે છે તેટલે દરજે ઉપરોક્ત સ્થિતિ મૂલ્યવતી ગણાય છે. શાંતિકર આરોગ્યદાયક, સુખપ્રદનિદ્રા માટે મનને તૈયાર કરવાનો આગ્રહ પૂર્વક પ્રયત્ન કરવાથી તમારી યુવાવસ્થા લાંબા સમય સુધી ટકી રહેશે અને તમે દીર્ધાયુષ્યવાન થવા સુભાગી થશે. આ કરતાં વિશેષ અગત્યની વાત એ છે કે તેનાથી તમારા આરોગ્ય પર અને તમારા ચારિત્ર્યપર સુંદર અને ચિરકાળ નભી શકે તેવી અસર થશે. જે વિષમ ભાવનાઓ, ભૂલ, વૈરભાવ, તિરસ્કાર આદિ સર્વત્ર અંધકાર અને ગ્લાનિ પ્રસરાવે છે તે સર્વને નિદ્રાધિન થયા પહેલાં મને ગ્રહમાંથી લેપ
For Private And Personal Use Only
