________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
મુર્ખાઇ અને અત્યાચારી આ પ્રકારે જ બનેલા હોય છે. પ્રથમ તે તેમાં આત્માને રસ હોતા નથી, પરંતુ તે તે જ્ઞતના વિષયાના ક્ષેત્ર ઉપર મનને વિહરવા દીધાથી તેમાંથી “ રસ ,, ઉત્પન્ન થાય છે. એ રસ હૃદયમાં બીજનુ કાર્ય કરી વધે છે. કલ્પ નાભાગથી તેને પાષણુ પામી વધવાનુ અને છે. એ વધ્યા પછી આત્મા પરવશ અને છે. જો કે એ બીજને પાષણ અને સામર્થ્ય આત્મા તરફથી જ મળ્યું હોય છે, છતાં આત્મા તેના આગળ હારી જઈ અધમતામાં ઘસડાયા શિવાય રહી શકતા નથી, પ્રથમ ક્ષણે રસ ઉપજાવતી વેળાએ, તેને તેમાંથી આવા પરિણામા આવવાની મુદલ શંકા હેાતી નથી, પરંતુ પ્રિય વાચક ! કદાચ તમારા અંત:કરણમાં આવા પ્રકારના કોઇ અનિષ્ટ પરિણામ ઉપજાવનારો રસ બીજરૂપે રહેલા હાય તો તમારે ચેતવાનુ છે. તેને સાધીને તમારા અંત:કરણમાંથી ખેંચી કાઢા અથવા તેને પાષણ દેવું અધ કરી, તેનાથી વિરોધી રસની જમાવટ કરો. હંમે કરેલી આ સૂચના તરફ તમે અના દરથી જોશેા નહી. તમારા ભાવિના જીવનને અધમ કે ઉત્તમ, આસુરિ કે દૈવી અનાવ વાના આધાર, આ સૂચના તમે ગ્રહણ કરી છે કે નહી તેના ઉપર રહેવાના છે. આ દુનીઆમાં મનુષ્યોના હાથથી જે જે ખરાબીએ અને બુરાઇઓ બની રહી છે તેના મૂળ કારણા આ “રસ ” માંથી ઉદ્દભવેલા છે. મનુષ્યે પરિણામ ભણી તુવે છે. કારણ ભણી જોવાના પ્રસંગ માત્ર તત્વજ્ઞા જ મેળવી શકે છે.
77
પર ંતુ તે સાથે એટલુ પણ સ્મૃતિમાં રાખો કે જે “ રસ ભ્રષ્ટતા ભણી બે ચી જાય છે તેજ 4 રસ ન યાગ્ય દીશામાં વાળવાથી તે દીવ્યતા ભણી પણ દોરી તૈય છે. આત્મામાં એ રસને સક્રમણ પમાડવાની અદ્ભુત સત્તા રહેલી છે, અધમ પર ણામા લાવનારા રસ બીજકોને પોષીને મેાટા કરવા એ જેમ સરલ અને સ્વાભાવિક જણાય છે તેમ ઉત્તમ પરિણામા લાવનારા રસ બીજંકાના સબંધે પણ છે. તમારા ચારિત્રમાં તમને કોઇ પ્રકારની ખામીઓ, દાષા અણુતા જણાય અને તે કાનામાં નથી ? ) અને છતાં તેમાં ફેરફાર કરવા માટે તમારામાં આવશ્યક મનોખળ ( will power ) ન જણાય તે શરૂઆતમાં તમે ફક્ત આટલું જ કરે ! સુધ રવાની ઇચ્છા કરો, એ સુધરેલી સ્થિતિમાં મનેામય રીતે રસાનુભવ કરો. એ રસખીજકને પ્રથમ સભાળથી પાષણ આપે. બીજા દ્વારા પ્રકારના વગડાઉ વેલાના જુથમાં એ રસના નાનકડા રોપા અટવાઈને ચુંથાઇ ન જાય તેની સભાળ રાખો. તમે જે પ્રકારના સુધારા કરવાની ઇચ્છા રચી છે તે સુધારો તમારા ચારિત્રમાં પ્રગટ થયા પછીની તમારી સ્થિતિ જે પ્રકારની અને તે પ્રકારની સ્થિતિને તમે અત્યારથી જ મનેામય રીતે જોયા કરે, અને તે તમારામાં હાય તો કેવું સારૂં, એવી ભાવના કરો. તમને ઘેાડા જ વખતમાં જણાશે કે તમે એ સુધારા પ્રગટાવવા માટે પ્રતિ
For Private And Personal Use Only
