________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્માનંદ પ્રકાશ.
ણને ચાહ; અને એ લક્ષણો તમારી ચારિત્રઘટનામાં પૂર્ણ બહિર્ભાવ થયા પછી તમારી સ્થિતિ કેવી બદલાઈ જવાની એનું રસપૂર્વક મામય ચિત્ર . એમ કરવાથી તમે એવી હદે આવી પહોંચશો કે જ્યાં એ લક્ષણ વિના તમને આરામ મળવાને નહીં. તે વિના તમારું જીવન તમને અધુરૂં અધુરૂં ભાવાનું.
રસવૃત્તિ ઉશ્કેરાયા પછી તે લક્ષણ અથવા પ્રાપ્તિ (at saints) મેળવવા માટે શ્રદ્ધાની જરૂર છે. એટલે કે, “હું જરૂર તે મેળવી શકીશ” એવો દઢ વિધાસ (ઈએ. આ “શ્રદ્ધા પણ “રસ” ની માફક માગ્યા પ્રમાણે આવી મળતી નથી. અર્થાત્ મનુબે ધારે છે, તેમ એ “શ્રદ્ધા” રાખવી કાંઈ આપણા હાથમાં નથી. વાસ્તવમાં “રસ” જ્યારે ચિંતનથી મળી શકે છે ત્યારે “ શ્રદ્ધા ” કાર્ય વિના સાંપડી શક્તિ નથી. અમુક કાર્ય પાર પાડ્યા પછીજ આપણે તેવું બીજું કામ કરી શકીશું એવી શ્રદ્ધા બંધાય છે. વિજય મળ્યા વિના શ્રદ્ધા બંધાતી જ નથી, આથી જેમના હૃદયમાં એ પ્રકારે વિશ્વાસ નથી તેમણે કઈ પ્રકારના કાર્યમાં-- શરૂઆતમાં નાના કાર્યમાં ખંત અને ઉદ્યોગ વડે મહેનત કરી સિદ્ધિ મેળવવી જોઈએ. એમ કરવાથી આપણા સામર્થ્યમાં આપણને વિશ્વાસ બંધાય છે. દાખલા દલીલોથી શ્રદ્ધા આવતી નથી, તે તો આપણા હાથે બનેલી કાર્યસિદ્ધિમાંથી આવી શકે છે. આમ હોઈને નાના કાર્યોમાં સતત ખંત અને પ્રયત્નવડે સંપૂર્ણ વિજય મેળવી શ્રદ્ધા સંપાદન કરવી એ ચારિત્રઘટનાનું બીજું પગથીઉં છે. આ શ્રદ્ધાનું પ્રમાણ જેટલે દરજજે અધિક હોય છે તેટલે દરજજે મનુષ્ય પોતાના ચારિત્રમાં ઉત્તમ લક્ષણે ઉપજાવવા અધિક અધિક શક્તિમાન બને છે. આ એક પરમ સિદ્ધ આધ્યાત્મિક મહા નિયમ છે કે શ્રદ્ધાના પ્રમાણમાં જ કાર્ય બને છે. શ્રદ્ધા મનનો ચીલે સાફ કરી બધા પ્રતિબંધને બાજુએ ખસેડી નાખે છે. કામમાં સરલતા કરી આપે છે. વિજ્ઞાન પ્રસંગે આત્માને અડગ અને સ્થિર રાખે છે. નિર્બળ શ્રદ્ધાવાળા મનુષ્યોને કાયર બનતા વાર લાગતી નથી. આવા મનુષ્યો પિતાને તેમજ પારકાને કશીજ ઉપગના નથી. જરા વિષમ સંયોગો આવતા, અથવા જ વિઘ આવતા, હાથમાં લીધેલું કામ હતું મુકીને પોતાની નિત્યની જુની ઘરેડમાં પોતાનું ગાડું વાળી લે છે. આથી પ્રથમ “રસ” પછી “શ્રદ્ધા” અને તે પછી કાર્ય માં પ્રવર્તી વાનો નિશ્ચય અથવા સંકઃ૫.” ( will wor)
આ સંકલ્પબળના સંબંધે બહુ ગેરસમજુતી પ્રવર્તેલી જણાય છે. ઘણા લોકો માને છે કે સંકઃપબળ એ જાણ મુઠીઓ વાળી ગુસ્સાથી ભ્રકુટિ ચઢાવી, જોર પૂર્વક કોઈ આંતરબળનો કરેલો ઉપગ છે. સંકલ્પબળ અને આ બળના દેખાવને કાજ સંબંધ નથી. સંકલ્પબળ એ એક પરમ સત્તા ધારી સત્વની આજ્ઞા છે.
For Private And Personal Use Only