________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. પણે તેના આખા ચારિત્રનું માપ કાઢવું એ ઉપયુક્ત નથી. વિશ્વમાં કઈ સ્થાને સર્વાગ સંપૂર્ણતા હોતી નથી. વિશ્વ પોતેજ અપૂર્ણ છે અને નિરંતર તે વિકાસના કમ ઉપરજ છે તો પછી એક અપૂર્ણ અને નિર્મળ મનુષ્યમાં ચારિત્રની પૂર્ણતાની આશા કયાંથી રાખી શકાય ? દોષને જોઈને નિરાશ થવાનું નથી, પરંતુ હજી તેને સુધારવાને અવકાશ છે એવી દષ્ટિ રાખવી ઘટે છે. ઘણા મનુષ્ય જ્યાં ત્યાં દોષનું દર્શન કરીને અને સર્વ સ્થાનમાં બુરાઈનું મહારાજ્ય વ્યાપી ગયું માનીને તદ્દન નિર્વેદવાદી બની ગયા હોય છે. પરંતુ તેમણે જાણવું જોઈએ કે વિશ્વમાં ભલાઈને બુરાઈ, સારૂ અને નરસુ, ઈષ્ટ અને અનિષ્ટ, સુખને દુખ, દિવસને રાત્રી, પ્રકાશને અંધકાર, કંડીને ગરમી એમ સર્વત્ર તંદીભાવ વ્યાપક છે. અને એ ઢંદની મધ્યમાં થઈને જ સૃષ્ટિને પ્રવાહ વહેતો હોય છે. આથી અનિષ્ટતા અથવા બુરાઈ નિહાળીને આશ્ચર્ય પામવાનું અથવા નિર્વેદ વશ બનવાનું લેશ પણ કારણ નથી. સમાનદષ્ટિથી પ્રસન્ન ચિત્તે અવિષમભાવે પ્રત્યેક પ્રસંગને અવલોક જોઈએ. આપણે જેને મહા ચેની ગણતા હોઈએ તેને વ્યભીચારી જોઈને તેના પ્રત્યે તિરસ્કાર દર્શાવવા એમાં આપણુ બુદ્ધિની કસોટી નથી, અથવા એક સારા સાહુકાર માણસને એક નાની ચીજની ચોરીના ગુન્હા માટે માજીસ્ટ્રેટની કોર્ટમાં ઉભો થયેલો જોઈ આશ્ચર્ય પામી, બધેથી વિશ્વાસ ઉઠાવી લે એમાં પણ આપણે જ્ઞાનની પરીક્ષા નથી. આવા પ્રસંગે એટલું જ લક્ષ્યમાં રાખવું ઘટે છે કે તે તે આત્માઓએ પૂર્વકાળમાં પિતે વર્તમાનકાળમાં જે વિષય સાથે બહુ લુપી અને નિર્બળ છે, તેનું બહુ પ્રેમ પુર્વક ચિંતન કરેલું હોવું જોઈએ, અને તેની પ્રાપ્તિની તકની ઉગ્ર વાસના રાખેલી હોવી જોઈએ. ખરૂં કહીએ તે અમે તમે અને આપણું માંહેના ઘણુ ખરાને બુરાઈની તક મળી નથી ત્યાં સુધી જ પવિત્ર છીએ. તક અને અનુકુળતા દેવને મનુષ્ય અને મનુષ્યને રાક્ષસ બનાવી મુકે છે. આવા પ્રસંગે જઈને આપણે ઈશ્વર પ્રત્યે એટલુ જ યાચવું જોઈએ “હે પ્રભુ! મને હમેશા સમાજના, સ્નેહીઓના, કુટુંબીઓના તેમજ રાયે નાખેલા અંકુશમાં સ્થીર રાખજે. મને બુરાઈની તક અને સાનુકુળતા કરી આપીશ નહી. કેમકે જ્યાંસુધી તક નથી ત્યાં સુધી જ મારી પવિત્રતાનું અભિમાન કાયમ છે.”
એવા ઘણા દ્રષ્ટાંતો આપણે આપણા પ્રાચીન શાસ્ત્રોમાં જોયા છે કે જ્યાં મહામા ગણાતા પુરૂષે પણ કઈને કઈ પ્રલોભનને વશ બની ઘણુ કાળ સુધી ભ્રષ્ટ બન્યા છે, અને ત્યાં ઠેકર વાગતા ઠેકાણે આવી પાછી પોતાની ભૂલ સુધારી લીધી છે. પરંતુ આપણે કઈને ભૂલને વશ બનેલા જોઈ તેમના ઉપર તિરસ્કાર કરવાની મુર્ખાઈ કરવી વ્યાજબી નથી. કેમકે ત્યાં તેમનો દોષ હોતું નથી. પૂર્વ પ્રબળ
For Private And Personal Use Only
