________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૧૦૦
શ્રી આત્માન≠ પ્રકાશ
જો કે અશાકના તખ઼નશીન થયાની મિતિ વિષે ભિન્ન ભિન્ન મતા છે પણ તે ઘેાડાક વર્ષોંના અરસામાં નક્કી થાય તેમ છે. જનરલ કનીંગહામની ગણતરી પ્રમાણે ( અને જે મારા મત પ્રમાણે ખરી છે ) અશેાકની તાનશીન થયાની મિતિ ઇ. સ. પૂર્વે ૨૬૩ છે. એ પ્રમાણે તેના કલિંગ જીત્યા પછીનુ આઠમુ વર્ષ ( અને કદાચ તે વખતે આ સદી શરૂ થઇ હશે ) ઇ. સ. પૂર્વે ૨૫૫ છે. ખારવેલે કેટલાંક કામા ઉદયગિરિ ટેકરી ઉપર કરાવ્યાં તેની મિતિ ૧૬૫ મા સવત્ અગર ( ઇ. સ. પૂર્વે ૨૫૫-૧૬૫ ) ઇ. સ. પૂર્વે ૯૦, તે ખારવેલના તાનશીન થયાનું તેરમુ વ છે જે તેની મિતિ ઇ. સ. પૂર્વે ૧૦૩ આવે છે અને તે ૯ વર્ષ પહેલાં યુવરાજ થયે તેથી ઇ. સ. પૂર્વે ૧૧૨ માં યાત્રરાજ્ય શરૂ થયું. અને પહેલાં પંદર વર્ષ રમતમાં ગયાં તેથી ખારવેલની જન્મતિથિ ઇ. સ. પૂર્વે ૧૨૭ છે. તેના ખાપ તથા પિતામહુને માટે વીસ વીસ વર્ષ ગણતાં નીચે પ્રમાણે યાદ્રી થાય છે.
ખેમરાજ ( સ. ક્ષેમરાજ ) ( ઈ. સ. પૂર્વે ૧૬૭ )
૧૪૭ )
''
બુધરાજ ( સવૃદ્ધરાજ ) ( ભિખુરાજ( સ . ભિક્ષુરાજ )
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અગર
ખારવેલ
જન્મ ઇ. સ. પૂર્વે ૧૨૭. યુવરાજ થયે–ઇ. સ. પૂર્વે ૧૧૨. રાજ્ય ઉપર બેઠેા ઇ. સ. પૂર્વે ૧૦૩. ઉદયગિરિ ઉપર કામે
૯૦.
""
બીજો લેખ ખારવેલની સ્ત્રીના છે. જે પાતાને લાલકના પાત્ર હાથીસાહ (હાથીસિંહૅ) ની પુત્રી તરીકે ઓળખાવે છે. ત્રીજા લેખમાં એમ કહેવુ છે કે જે ગુહામાં એ કાતરેલા છે તે ગુહા વક્રદેવ રાજાનો બક્ષીસ છે. આ લેખમાં વક્રદેવનાં જે વિશેષણા છે તે ખારવેલના જેવાંજ છે:—વેર, કલિંગાધિપતી, અને મહામેઘવાહન. આ ઉપરથી સ્પષ્ટ જણાય છે કે બન્ને એકજ વશના છે. આ લેખના અક્ષર ખારવેલના લેખના અક્ષરાના જેવા, કદાચ અર્વાચીન છે; પણ પ્રાચીનતા નહિજ; અને ખારવેલના પહેલાંના બે રાજાઓને આપણે જાણીએ છીએ તેથી નક્કી વક્રદેવ તેના પહેલાં હાય નડુ. કદાચ તે તેના પુત્ર અને વારસ હાય. જે ગુહામાં ત્રીજો લેખ છે તે ગુહામાં ચેાથેા લેખ છે. જેમાં ‘· દુખ રાજાનું લયન ' લખેલુ છે અને અક્ષર સરખા છે તેથી વદુખ તે વક્રદેવના પુત્ર હોય તેમ લાગે છે. આ ઉપરથી નીચે પ્ર માણે યાદીના કાઠા ઘડી શકાય.
For Private And Personal Use Only
