________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જેન એતિહાસિક સાહિત્ય.
દાન કર્યું જે દાન તેણે પહેલાં અગર પછીનાં સાત વર્ષમાં કર્યું નહોતું. ત્યારબાદ જે આવે છે તે તુટી ગયું છે. પણ તેમાં તેણે જીતેલા કોઈ દેશનું વર્ણન આવે છે.
તેરમા વર્ષમાં કુમારી ટેકરી ઉપર આહંત-દેવાલયની નજીક, બહારની બેઠકની પાસે, કાંઈ કામ કર્યાનું કહેલું છે, પણ શું કર્યું છે તે જતું રહ્યું છે. કારણ કે આ ભાગ તુટી ગયેલ છે. ત્યારબાદ વિદ્વાને તથા વિશ્વવંદ્ય યતિઓની એક સભા બોલાવ્યાનું કહેલું છે. અને કાંઈક, કદાચ એક ગુહા, આહંત બેઠકની નજીક ખડકમાં, ઉદયગિરિઉપર હશિષાર કારીગરોના હાથે કરાવ્યાનું કહેલું છે તથા વૈર્થગર્ભ, પટાલક અને ચેતકમાં ખંભે કરાવ્યા વિષે છે. આ કામ મય સંવત્ ૧૬૪ પછી ૧૬૫ માં વર્ષમાં કરાવવામાં આવ્યું હતું. ત્યારબાદ ખારવેલની વંશાવળી આપી છે.
ખેમરાજ (તેને પુત્ર). વૃદ્ધરાજ (તેને પુત્ર ).
ભિક્ષુરાજ, આ લેખમાં બતાવ્યા પ્રમાણે ભિક્ષુરાજ ખારવેલનું બીજું નામ હોય તેમ લાગે છે. ભિક્ષુરાજ, રાજ્યનું પાલન કરનાર, સુખભેગવનાર, અનેક સગુણસંપન્ન, સર્વધર્મ પર આસ્થાવાળો, સંસ્કાર પાડનાર, રાજ્ય, વાહને અને એક અજીત લશ્કરવાળે, રાજ્યની લગામ હાથ કરનારે, દેશને પાળનાર, મહારાજાઓના વંશમાં ઉત્પન્ન થએલો, આ મહાન્ ખારવેલ રાજા છે.
અહિં આ કહેલી સદી સૈર્ય સદી છે. હજુ સુધી મૈર્ય રાજકાલ કઈ ઠેકાણે જોવામાં આવ્યો નથી અને તેથી નક્કી કરવું જોઈએ કે આ સદી ક્યાંથી શરૂ કરવાની છે. પ્રશ્ન એ છે કે આ સદી પ્રથમ મેયરાજા ચંદ્રગુપ્તથી અગર એ વંશના કોઈ બીજા રાજાથી શરૂ કરવાની છે? હું ધારું છું કે તે અકના આઠમા વર્ષથી શરૂ થાય છે. તેનાં બે કારણો છે:-(૧) આ લેખ કલિંગ રાજાને છે (૨) અને અને શોકના તેરમા લેખમાં તે કહે છે કે, મારા આઠમા વર્ષ માં મેં કલિંગ જીત્યું તે વખતે ઘણુ માણસનો ઘાણ નીકળી ગયો, પણ તેને માટે તે નાખુશ છે, પરંતુ તે આથી સંતોષ માને છે કે સલાહ સ્થપાઈ હતી તથા ધર્મ આગળ વધ્યો હતો. આવી મટી જીતથી કલિંગના લોકો નવી સદી શરૂ કરે અને આ વર્ષને આ સદીનું પ્રથમ વર્ષ માનિએ તથા અશોકની રાજ્યગાદી બેઠાની મિતિ કે જે હવે નક્કી થઈ ગઈ છે, તો આ લેખની મિતિ હંમેશને માટે નક્કી કરી શકાય.
૧ પાલક અને ચેતક કદાચ ગુહાઓનાં નામ છે અને વૈદુર્યગર્ભ તેમને એક ભાગ છે.
For Private And Personal Use Only
