________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૯૬
શ્રી આત્માનઢ પ્રકાશ,
આ ઉપરથી પ્રતિપાદન થાષ છે કે સ્તૂપની તથા વૃક્ષની પૂજા પહેલાં જેનેામાં પ્રચલિત હતી. ઉદયગિરિની ગુડ્ડાઓમાં આધ્ધાની એકે પ્રતિમા નથી તેમજ અવ ચીન બૌધ્ધાએ પશ્ચિમ હિંદની બેદ્ધ ગુડ્ડાઓમાં બેસાડેલી પ્રતિમાએમાંની પણુ એકે નથી. ઉલટુ, કેટલીક અર્વાચીન ગુહાઆમાં તીર્થ કરાની જૈનપ્રતિમા તથા યક્ષ અને દેવાની પ્રતિમાએ કાતરેલી છે અને ઉદયગિરિના મીત્તે ભાગ જેને ખડિગિર કહે છે તેના ઉપર હજી પણ દિગમ્બર જૈનેનાં દેવાલયેા છે. આ સવ ઉપરથી એમ જણાય છે કે તેના બાદ્ધધર્મ કરતાં જૈનધર્મ સાથે વધારે સબંધ છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
,
અર્જુન્તા તથા સિધ્ધાને નમસ્કાર કર્યાં બાદ લેખમાં ખારવેલ રાજાના જન્મથી માંડીને ૩૮ વર્ષ સુધીના વૃત્તાંત આપેલા છે. તેને ચૈત અગર ચૈત્રરાજવ શના વિસ્તાર કરનાર કહેવામાં આવ્યે છે; અને આ વિશેષણ તે આ વશના છે એટલુ જણાવવા માટે જ માત્ર વાપરવામા આવ્યુ છે. તેથી એમ સ્પષ્ટ રીતે અનુમાન થઈ શકે કે ખારવેલ રાજા ચૈત્ર વશના હતા. આ રાજાના ખીજા વિશેષણ્ણા ‘વેર’ • મહારાજ અને ‘મહામેઘવાહન’ તથા ‘ કલિ’ગાધિપતિ ’ છે. વેર’ના શા અર્થ છે એ સતેાષ કારક રીતે સમજાવી શકાય તેમ નથી; પણ હું ધારૂ છુ કે તેને બદલે વીર’જોઇએ. મહારાજ શબ્દ માત્ર તેની મેટાઇ દર્શાવવાનેજ વાપરવામાં આવ્યે છે. મહામેઘવાહન’ ના અર્થ ‘ જેનુ વાહન માટે મે છે, એવા છે. જે ઉપરથી એમ જણાય છે કે એના રાજ્યના જે હાથીઓ ઉપર આ રાજા બેસતા તેનું નામ મહામેઘ' હશે. ‘કલિ’ગાધિપતિ’ ઉપરથી એમ સૂચિત થાય છે કે તે કલિગના રાજા હતા. રાજ્યગાદી ઉપર બેઠા પહેલાનાં તેનાં ચાવીશ વર્ષ ના હેવાલ આ પ્રમાણે છે. પ્રથમના પંદર વર્ષાં રમત ગમતમાં ગયાં; બાકીનાં નવ વર્ષમાં તે લખવાનુ, ચિત્રકામ, હિસાબ અને કાયદાકાનુના શીખ્યા તથા યુવરાજપદ ભાગવતા હતા. આ ઉપરથી એમ જણાય છે કે યુવરાજની સ્થિતિમાંજ તેણે આ અભ્યાસ કર્યો. જ્યારે તે ચાવીશ વર્ષના થયા ત્યારે તે તાનશીન થયા, ત્યારખાદ બીજા ૧૩ વર્ષીમાં તેણે કરેલાં ઉપયેગી કામેા વિષે લે'ખમાં વર્ણન આવે છે:
પ્રથમ વર્ષ માં તેણે દરવાજા, કિલ્લા તથા મહેલા જે જીણુ થયાં હતાં તે તથા કલિંગ શહેર તેમજ તેને ફરતા કેાટ સમરાજ્યેા. તેણે પાણીના હાજ તથા કુવા મ ધાવ્યા, બધી જાતનાં વાહના રાખ્યાં અને તેના નગરમાં ૩,૫૦,૦૦૦ માણસા હતાં. ૧ સરખાવેા—જનરલ કનીંગહામનું, આ સ પુ. ૧૩, પૃ. ૮૪ તથા કાર્પસ ઇન્ક્રીનમ ઇંડીકર, પૃ. ૨૦,
.
૨ આ ઘણી મોટી સં યા છે. આ માત્ર અનુમાન ૢશે, કારણકે તે વખતમાં સેન્સસ નહેાતી, માત્ર તેને અર્થ એ જ છે કે શહેર ઘણું ભવ્ય હતું.
For Private And Personal Use Only
