Atmanand Prakash Pustak 013 Ank 05

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

૧૦૧
ઐતિહાસિક સાહિત્ય. ऐतिहासिक-साहित्य ।
2
.
SH
રા “ જેના ઐતિહાસિક સાહિત્ય” નામના લેખમાં (જે છેડા સમય પહેલાં, મુંબઈ સમાચાર, જેન આદિ પત્રોમાં પણ પ્રકટ થયા હતા અને જેના વિષયમાં, જાહેર તથા ખાનગીમાં સારા
સારા અભિપ્રાય આવે છે.) જે પ્રકારના આપણા પ્રાચીન સાહિત્યને સંગ્રહવાની અને પ્રકટ કરવાની આવશ્યક્તા બતાવી હતી અને કેમના કાર્યકર્તાઓનું તેમજ ઉન્નતિ ઈચ્છનારાઓનું ધ્યાન ખેંચ્યું હતું, તેવા પ્રકારનું કેટલુંક સાહિત્ય, હે મહારા વિહાર દરમ્યાન તથા પાટણ વિગેરેના જાના પુસ્તક ભંડારેના અવલોકન કરતી વખતે સંગ્રહીત કર્યું છે; જાદા જાદા સ્થળોના મંદિરેના તથા મૂતિઓ વિગેરેના કેટલાક લેખો તેમજ પુસ્તક ઉપરની પ્રશસ્તિઓ વિગેરે કેટલીક ને એકત્રિત કરી છે. પૂજ્યપાદ પ્રવર્તક શ્રી કાંતિવિજયજી મહારાજના સાહિત્ય સંગ્રહમાંથી પણ કેટલીક સામગ્રી મ્હને મળી છે. આ બધું સાહિત્ય જો કે હજી સંબંધ વગરનું અને છટું છુટું છે, પરંતુ સંગેની વિચિત્રતાના પ્રતાપે, કરેલા પ્રયાસ વ્યર્થ ન થઈ જાય અને કાગળીઆઓનું ભક્ષ્ય ન બની જાય તેટલા માટે તથા એ વિષયમાં પ્રીતિ ધરાવનારા ઈતિહાસપ્રેમી કેટલાક સજજનેની ખાસ પ્રેરણા હોવાના લીધે, સંગ્રહીત સાહિત્ય આ લેખમાલિકા દ્વારા, વાચકોની આગળ યથાવકાશે રજુ કરવા વિચાર છે. સામાન્ય વાચકોને જે કે આ વિષયમાં કાંઈ તત્ત્વ નહિ જણાશે, પરંતુ ઇતિહાસરસિક વિદ્વાને માટે, હારા વિચાર પ્રમાણે, આ પ્રયાસ ઘણે ઉપયેગી થઈ પડવાનો સંભવ છે. અંધકારમાં છુપાયેલી ઘણું ઘણી ઐતિહાસિક બાબતો લેકેની જાણમાં ભવિષ્યમાં આવશે. આમ છૂટી છૂટી નેના પ્રકાશનથી પણ શંખલાબદ્ધ જૈન ઇતિહાસ લખવામાં ઘણી સહાયતા મળશે. કેટલીક એવી પણ જણાશે કે જેમનો ઉપયોગ અન્યત્ર ક્યાંય પણ થ મુશ્કિલ છે, પરંતુ પૂર્વજોના સ્મરણ માટે તેમને પણ જાળવી રાખવાની આપણ ખાસ ફરજ છે. અથવા નકામી જણાતી વસ્તુઓ પણ ક્યારે જ્યારે બહુ મહત્ત્વની થઈ પડતી ક્યાં નથી જોવામાં આવતી?
જૈન ઈતિહાસના મેદાન તરફ નજર કરતાં આપણને વર્તમાનમાં ઠેકાણે ઠેકાણે જ અપૂર્ણતાના ખાડાઓ દ્રષ્ટિગોચર થાય છે. તેમની પૂર્તિ આવી જાતના નેના પ્રકાશનથી ઘણા ભાગે થઈ શકે તેમ છે. બગીચામાં આવેલા જુદા જુદા ઝાડ ઉપર લટકી રહેલાં લોને ગ્ય રીતે ચૂંટી કહાડી એકત્ર કરવાથી જેમ એક સુંદર પુષ્પહાર તૈયાર થઈ શકે છે, તેમ હિંદુસ્થાનના જુદા જુદા પ્રદેશમાં આવેલા