Anekarth Ratna Manjushayam

Author(s): Hiralal R Kapadia
Publisher: Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund

Page 159

सप्त स्मरणानि । __ ह० व्या०-(नमो० इति) तथा नम आचार्येभ्यः । स्वयं ज्ञानादिपञ्चविधाचारवन्तोऽन्येपामपि तत्प्रकाशकत्वाद् आचारे साधव आचार्याः तेभ्यः। योग्यः कुशलो हितश्च साधुरुच्यते॥३॥
नमो उवज्झायाणं ॥४॥
[नम उपाध्यायेभ्यः] ५ सि० व्या०-नमो नमस्कारः । केभ्यः ? 'उपाध्यायेभ्यः' उप एत्य-समीपमागत्य येभ्यः
सकाशादधीयन्त इत्युपाध्यायास्तेभ्यः इति 'तत्पुरुषः' । यदुक्तं (आव० नम० ४४८ तमे पत्राङ्के, विशेषावश्यकेऽपि गा० ३१९७)
“बोरसंगो जिणक्खा-ओ सज्झाओ कहिओ बुहेहिं ।
तं उवइसंति जम्हा, उवज्झाया तेण वुचंति ॥१॥"-(आर्या) १. "उपाध्यायस्तु पाठकः" इति हैमः ( अभि० का० १, श्लो० ७८)॥ ४ ॥
ह. व्या०—(नमो० इति) तथा नम उपाध्यायेभ्यः । उप-समीपमागत्य येभ्यः सकाशादधीयत इत्युपाध्यायाः । अथवा उप-समीपे अध्यायो-द्वादशाझ्याः पठनं सूत्रतोऽर्थतश्च येषां ते उपाध्यायाः तेभ्यः उपाध्यायेभ्यो नमः ॥ ४ ॥
भा-मर्यादया चारः-विहार आचारस्तस्मिन् इति भग० विवरणे । १५ - २ विशेपश्चायम्
"आ-मर्यादया तद्विषयविनयरूपया चर्यन्ते-सेव्यन्ते जिनशासनार्थोपदेशकतया तदाकातिभिरित्यचार्याः । उक्तंच
"सुत्तत्थविक लक्खण-जुत्तो गच्छस्स मेढिभूमो य। गणतत्तिविप्पमुक्को, अत्थं वाएइ आयरिभो ॥१॥ [ सूत्रार्थविद् लक्षणयुक्तो गच्छस्य मेधिभूतश्च ।
गणतप्तिविप्रमुकः अर्थ वाचयति भाचार्यः ॥] अथवा आ-ईषद् अपरिपूर्णा इत्यर्थः चारा-हेरिका ये ते आचाराः, चारकल्पा इत्यर्थः, युक्तायुक्तविभागनिरूपण निपुणा विनेयाः अतस्तेषु साधवो यथावच्छास्त्रार्थोपदेशकतया इत्याचार्या भतस्तेभ्यः"।
प्रतीकोऽयं कस्यचित् कोशस्येति प्रतिभाति । ४ 'हितेषु' इति क-पाठः । २५ '५ छाया
द्वादशाङ्गो जिनाख्यातः स्वाध्यायः कथितो खुधैः ।
तमुपदिशन्ति यस्मात् उपाध्यायास्तेनोच्यन्ते ।। ६ 'स्यार्थश्च' इति क-पाठः ।
इदमर्थद्वयं तु 'इण् गतौ' (पा०१०४५) 'इङ अध्ययने' (पा० १०१६) इति धातुयुगलमाश्रित्य न्यवेदि ३० श्रीहर्षकीर्तिमूरिभिः । परन्तु अर्थनानात्वं वर्तते श्रीभगवतीविवरणे, तद् यथा-'इक् स्मरणे' (पा०१०४७)
इति वचनात् (वा) मर्यते सत्रतो जिनप्रवचनं येभ्यस्ते उपाध्यायाः, (यदाह-बार०) अथवा उपाधानमुपाधिःसन्निधिस्तेनोपाधिना उपाधी चा आयो-लाभः श्रुतस्य येषां उपाधीनां वा-विशेषणानां प्रक्रमाच्छोभनानामायोलाभो येभ्यः, अथवा उपाधिरेव-सन्निधिरेव भायम्-इष्टफलं दैवजनितरवेन अयानाम्-इष्टफलानां समूहस्तदेक
हेतुत्वाद् थेपाम् , भयवा आधीना-मनःपीडानामायो-लाभः भाध्यायः अधिया वा-नमः कुत्सार्थत्वात् कुबुदीना३५ मायोऽध्यायः, 'ध्यै चिन्तायाम्' (पा०९०८) इत्यस्य धातोः प्रयोगासमा कुस्सार्थत्वादेव चयानं वा अध्याया,
अपहत भाध्यायः भध्यायो वा यस्खे उपाध्याया भतस्तेभ्यः।"