Anekarth Ratna Manjushayam

Author(s): Hiralal R Kapadia
Publisher: Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund

Page 158

नवकारस्मरणम् । नमो सिद्धाणं ॥२॥
[नमः सिद्धेभ्यः] सि० व्या०-नमो-नमस्कारः। केभ्यः ? 'सिद्धेभ्यः' सितं-प्रभूतकालेन बद्धं अष्टप्रकारं कर्म शुक्लप्यानाग्निना ध्मातं-भसीकृतं यैस्ते निरुक्तिवशात् सिद्धास्तेभ्यः इति 'बहुव्रीहिः । यदुक्तं ( आव० नम० ४३८तमे पत्राङ्के)
"दीहकालरयं जंतु, कम्मं से सिअमट्ठहा (जंतुकम्मं सेसि०)।
सि धंतं ति सिद्धस्स, सिद्धत्तमुवजायइ ॥१॥"-( अनु०) ह० व्या०-(नमो० इति । ) तथा नमः सिद्धेभ्यः । 'पिञ् बन्धने (पाणिनीयधातुपाठे १४७८ ) सितं-बद्धं प्रस्तावादष्टविधं कर्म तद् धमिति ध्मातं-शुक्लध्यानामिना दग्धंमसीकृतं यस्ते निरुक्तिवशात् सिद्धाः । यद्वा सिद्धिगतिनामधेयं स्थान प्राप्ताः सिद्धाः। यद्वा सिद्धाः ।। -सुनिष्ठितार्या मोक्षप्राप्त्या अपुनर्भवत्वेन सम्पूर्णाास्तेभ्यः 'सिद्धेभ्यो नमः ॥२॥
नमो आयरियाणं ॥३॥
[नम आचार्येभ्यः] सि० व्या०-नमो-नमस्कारः। केभ्यः ? 'आचार्येभ्यः' स्वयं पञ्चविधाचारवन्तोऽन्येषामपि तत्प्रकाशकत्वात् आचारे साधवः आचार्यास्तेभ्यः इति 'तत्पुरुषः । यथा ( आव० नम० १५ ४४८ तमे पत्राङ्के विशेषावश्यकेऽपि गा० ३१९० )
___ "पंचविहमायारं, आयरमाणा तहा भासंता ।
आयारं दंसंता, आयरिआ तेण वुचंति ॥१॥"-(आर्या) "अनुयोगदाचार्यः" इति हैमः ( अभिधानचिन्तामणौ का० १, श्लो० ७८ )॥३॥ प्रच्छन्नत्वस्याभावेन येषां ते भरहोऽन्तरः अतस्तेभ्योऽरहोऽन्तीः , अथवा अविद्यमानो रथः-स्पन्दनः सकलपरिग्रहो-२० पलक्षणभूतोऽन्तश्च-विनाशो जराघुपलक्षणभूतो येषां ते अरथान्ता अतस्तेभ्यः, अथवा 'बरहंताणंति कचिदप्यासकिमगच्छद्भ्यः क्षीणरागत्वात् , अथवा अरहयभ्य:-प्रकृष्टरागादिहेतुभूतमनोशेतरविषयसम्पर्केऽपि वीतरागरवादिकं । स्वं स्वभावमत्यजदुभ्य इत्यर्थः।"
१ छायादीर्घकालरजः(पं) यत् तु कर्म तत् शेषितमष्टधा (अथवा दीर्घ रजः जन्तुकर्म तस्यासितमध्धा.)। २५
सितं मातमिति सिद्धस्य सिद्धस्वमुपजायते ॥
"मातं सितं येन पुराणकर्म यो वा गतो निवृतिसौधमूर्ति ।
ख्यातोऽनुशास्ता परिनिष्ठितार्थो यः सोऽस्तु सिदः कृतमालो मे." २ छाया
पञ्चविधमाचारमाचरन्तनाथा प्रभाषमाणाः ।
बाचारं दर्शयन्त आचार्यास्तेनोच्यन्ते। ४ 'पयासंता' इति पाठः भग०विवरणे।