Anekarth Ratna Manjushayam

Author(s): Hiralal R Kapadia
Publisher: Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund

Page 176

उवसग्गहरस्मरणम् ।
२१
सम्बन्धिनि सम्यक्त्वे विशिष्टप्रणामात्मके देवतस्त्रगुरुतत्त्वधर्मतत्त्वनिश्चयरूपे वा सम्यक्त्वे लब्धे सति प्राप्ते सति । आहुच -
"या देवे देवताबुद्धि-गुरौ च गुरुतामतिः ।
धर्मे च धर्मधीः शुद्धा, सम्यक्त्वमिदमुच्यते ॥ १॥"
इति योगशास्त्रे (प्र० २, श्लो० ० २ ) श्री हेमचन्द्रसूरिचरणाः । कथम्भूते सम्यक्त्वे ! ' चिन्ता - ५ मणिकल्पपादपा [भ्याम् ] भ्यधिके' ( चिन्तामणिश्च कल्पपादपश्च ) चिन्तामणिकल्पपादपे 'इतरेतरद्वन्द्वः' चिन्तामणिकल्पपादपाभ्यां अभ्यधिकं - अत्युत्कृष्टं चिन्तामणिकल्पपादपाभ्यधिकं तस्मिन् चिन्तामणिकल्पपादपाभ्यधिके इति 'तत्पुरुषः' । तौ हि प्रसन्नावप्यैहिकं फलं दातुमीशौ, त्वत्प्रणामस्तु चिन्तातीत मोक्षलक्षणपारलौकिक फलप्रदानसमर्थ इति युक्तमेव तयोरप्यधिकत्वमिति
भावः ॥ ४ ॥
ह० व्या० - भगवत्प्रणामात् सम्यक्त्वं भवति । अतः सम्यक्त्वस्य फलमाह -तुह सम्मत्ते पत्ते इति । हे श्रीपार्श्वजिन ! तब सम्यक्त्वे विशिष्टप्रणामात्मके अथवा भवत्प्रणीतसम्यग्दर्शने तत्त्वश्रद्धानरूपे ते तव मते वा प्राप्ते - लब्धे सति जीवाः - प्राणिनः अविमेन - निर्विनं अजरामरं स्थानं नास्ति जरा यत्र तदजरं, न म्रियन्ते यस्मिन् तदमरं अजरं च तदमरं च अजरामरं - जरामरणरहितं स्थानं मोक्षं प्राप्नुवन्ति - लभन्ते । कथम्भूते तव सम्यक्त्वे १ १५ चिन्तामणिकल्पपादपाभ्यंधिके चिन्तामणिः - मनचिन्तितार्थदायकं रत्नं, कल्पपादपः - कल्पवृक्षो वाञ्छितार्थपूरकस्ताभ्यामप्यधिकं - अधिकफलप्रदम् । चिन्तामणिकल्पपादपौ तु प्रसन्नौ सन्तौ ऐहिकं फलं दातुं समर्थों, त्वत्प्रणामस्तु चिन्तातीत मोक्षलक्षणपारलौकिकफलप्रदानसमर्थ इति युक्तमेव ताभ्यामधिकत्वम् ॥ ४ ॥
जि० पृ० - सम्प्रति निगमयन् प्रणिधानप्रधानां पञ्चमगाथामाह-
असंधुओ महास!, भत्तिन्भरनिब्भरेण हियैरण ।
ता देव! 'देसु बोहिं, भवे भवे पासजिणचंद ! ॥ ५ ॥
[ इति संस्तुतो महायशः । भक्तिभरनिर्भरेण हृदयेन । तस्माद् देव! देहि बोधिं, भ॑वे भवे पार्श्व ! जिनचन्द्र ! ॥ ५ ॥
१ 'पत्ते' इत्यधिकः ख- पाठः । २ 'भ्यामप्यधिके' इति क- पाठः । इति कचित्। ५ 'दिज' इत्यपि पाठः, तत्र 'दद्यात्' इति च्छाया ।
१०
इति - पूर्वोक्तप्रकारेण संस्तुतः - सम्यग् वर्णितस्त्वं, सामर्थ्यान्मयेति गम्यम् । हे 'महायशः ॥ २५ महत् त्रैलोक्यव्यापि यशः - कीर्तिर्यस्य तस्यामन्त्रणम् । अथवा अमा- रोगास्तान् हन्तीत्य महा, आगः - पापं स्यति - अन्तं नयतीत्यागसः, ततो विशेषणकर्मधारये अमहागसः तस्यामन्त्रणम् । केन करणभूतेन संस्तुत इत्याह- भक्तेः - आन्तरप्रीतेर्भरः - प्राग्भारस्तेन निर्भरं - सम्पूर्ण तेन तथा
१०
३ 'इ' इति ग-पाठः । ४ 'हिमयेण ' ६ 'अमहागसः !' इत्यपि सम्भवति । ३०