Agam Satik Part 15 Upaasakdasha Aadi Sutro Gujarati Anuwad

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 84

૧/૩/૧૪
૧૫૩
૧૫૪
પ્રશ્નવ્યાકરણાંગસૂત્ર-સટીક અનુવાદ
કરણ-નિર્દય, રાજપુરષો દ્વારા અટકાવાતું, નિત્ય સાધુજન દ્વારા ગહણીય ઈત્યાદિ છે. ભેદ-છુટા પાડવા, વિપીતિ-વિપ્રિય કરે છે. ઉત્પ-પ્રયુર, સમર-જનમરણ યુક્ત જે સંગ્રામ, તે ડમ-વિપ્લવ, કલિકલહ-શબ્દ કલહ, તિકલહ નહીં. આદિનું કારણ છે. ભવ-સંસાર, પુનર્ભવ-પુનઃપુનઃ જન્મ. બાકીનું પ્રથમ વાર મુજબ જાણવું. આ રીતે “યાદેશ" દ્વાર કહ્યું. હવે “યામ' કહે છે -
• સૂત્ર-૧૪ :
તેના ગુણસંપન્ન 30-નામો છે. તે આ – ચોરી, પરત, આદd, કૂરિકૃત, પરલાભ, અસંયમ, પરધનમાં વૃદ્ધ, લોલુપતા, તસ્કરd, આપહાર, હાલઘુd, પાપકર્મકરણ, વેનિક, હરણવિપનાશ, દાન, ધનના લેપન, અપત્યય, વપીડ, આ@ોય, ફો, વિો, ફૂટતા, કુલમષિ, કાંક્ષા, લાલપન-પ્રાર્થના, આસસણાયવ્યસન, ઈચ્છા-મૂW, gણામૃદ્ધિ, નિકૃતિકર્મ, અપરા. આ અને આવા મીશા નામો અદત્તાદાનના છે. જે પાપ, કલહથી મલિન કમની બહુલતાવાળા અનેક નામો છે.
• વિવેચન-૧૪ :
સુગમ છે. ચોક્કિ -ચોરવું, ચોરિકા. પરહત-બીજા પાસેથી લઈ લેવું. દdદીધા વિના લેવું. કરિશ્રુડ-કૂર ચિત અથવા જેના પરિજનો દુર છે કે, તેના દ્વારા જે જાનુષ્ઠિત, પાઠાંતરથી કુટુકા-સદ્ગણોને અયોગ્ય. પરલાભ-બીજાનું દ્રવ્ય આદિ લેવું. અસંયમ-સંયમના વિનાશથી અસંયમ, પરધનવૃદ્ધિ-બીજાના ધનમાં વૃદ્ધિ, લોલિક-લોલુપતા. તસ્કરd-ચોપણું. અપહાર-હરી લેવું. હથલતણ-હાથચાલાકી. પાપકર્મનું કરવું તે.
તેણિક્ક-યોરનું કાર્ય, હરણવિપનાશ-બીજાની વસ્તુ હરી લઈ, તેનો નાશ કરવો. આ દાયણ-મ્બીજાનું ધન લેવું, લોપન-બીજાના ધનનું અવચ્છેદન. અપત્યયઅવિશ્વાસનું કારણ. અવપીડન-બીજાને પીડા ઉપજાવવી. આક્ષેપ-પદ્રવ્યને અલગ રાખવું. ફોપ-બીજાના હાથમાંથી દ્રવ્ય છિનવવું. વિક્ષેપ-બીજાનું દ્રવ્ય ફેંકી દેવું. કૂટતાતોલમાપમાં ઠગાઈ. કુલમપી-કુળને કલંકિત કરનારી. કાંક્ષા-બીજાના દ્રવ્યની.
લાલણપત્થણા-નિંદિત લાભની અભિલાષા કરવી તે. વ્યસન-વિપત્તિનું કારણ, પાઠાંતરથી આસસણાયવસાન-વિનાશ માટેનું વ્યસન. ઈચ્છામૂછ-બીજાના ધનની અભિલાષા અને તેમાં જ ગાઢ આસક્તિ, તે હેતુથી અદd ગ્રહણ. તૃણાગૃદ્ધિ-પ્રાપ્ત દ્રાના અભયની ઈચ્છા અને પ્રાપ્તના પ્રાપ્તિની વાંછા, તે હેતુ માટે અદાદાન. નિકૃત-માયા વડે કર્મ. અપરાક્ષ-બ્બીજાની નજર બચાવી કાર્ય કરાય છે.
અહીં કેટલાંક પદો સુગમ હોવાથી વ્યાખ્યા કરી નથી. આ અદત્તાદાનનું સ્વરૂપ કહ્યું. આ પ્રકારે અનેક નામો છે. ક્યાંક “અનેક” શબ્દ દેખાતો નથી. નામધેય-નામો. કેવા અદત્તાદાનના ? પાપ-પુણ્ય કર્મરૂપ, કલિયુદ્ધ, કલુષ-મલીમસ, કર્મ-મિત્ર દ્રોહાદિ વ્યાપાર. તેના વડે પ્રચુર, તે અથવા બહુલ. -- હવે જે અદત્તાદાના કરે છે, તે કહે છે -
• સૂત્ર-૧૫ :
પ્રવોંકત તે ચોરીને ચોર કરે છે. તે પદ્ધવ્યહરણકતાં છેક, અનેકવાર ચોરી કરેલ અને અવસરજ્ઞ, સાહસિક, લઘુવક, અતિ મહતી ઈચ્છાવાળા, લોભnd, વચનાડંબરથી પોતાને છુપાવનાર, આસકત, આધિમરા, કણભંજક, સંધિભંજક, રાજદુષ્ટકારી, દેશનિકાલ કરાયેલ, લોકબહિષ્કૃત, ઉપદ્રવક, ગામનગર-થઘાતક, આલીવક, તિર્ભિદક, હાથચાલાકી કતાં, જુગારી, ખંડરક્ષક,
ચોર, પરચોર, સંધિ છેદક, ગ્રંથિભેદક, પરધનહરણકdઈ, લોમાપહાર, અોપી, નિમર્દિક, ગૂઢયોક, ગો-અશ્વ-દાસીયોરક, એકલો ચોરી કરનાર, અવકક, સંપદાયક, ઉઝિંપક, સાઘિાતક, ભિલચોરીકાચ્છ, નિગૃહિત, વિપલ્પક, ઘણાં પ્રકારે દ્રવ્યહરણ કરવાની બુદ્ધિવાળો, આ અને આવા બીજા પદ્ધવ્ય હરણથી અવિરત [બધાં ચોરી કર્મકdઈ છે.]
વળી] વિપુલ બલ અને પરિગ્રહવાળા ઘણાં રાજાઓ, પરધનમાં વૃદ્ધ, સ્વદ્રવ્યમાં અસંતુષ્ટ, બીજા દેશ પર આક્રમણ કરે છે. તે લોભી, બીજાના ધનને છીનવા-ચતુરંગ વિભકત સૈન્ય સાથે, તે ઢ નિશ્ચયી, શ્રેષ્ઠ યોદ્ધા સાથે યુદ્ધ કરવામાં વિશ્વાસ રાખનારા, દર્પ પરિપૂર્ણ સૈન્યથી પરિવરિત હોય છે. તેઓ પsaશકટ-ભૂચિ-ચક-સામગ્ગક લૂહરચી, સેના સાથે આક્રમણ કરી, બીજી સેનાને હરાવીને પરધનને હરી લે છે.
બીજ, રણ મોચ્ચે લાખો સંગ્રામમાં વિજય પામનાર, સદ્ધ-બદ્ધ-પરિચરચિલ પ ધારણ કરેલ, આયુધઅઅ ગૃહિત પ્રહારથી બચવા ઢાલ અને ઉત્તમ કવચથી શરીરને વેષ્ટિત કરેલા, લોઢાની જાળી પહેરી, કાંટાળા કવચમુકd, વાસ્થળે ઉર્વમુખી બાણોની તુણીર બાંધેલા, હાથમાં પાશ લd, રોન્યદળની રણોચિત રચના કરેલ, કઠોર ધનુષ હાથમાં પકડી, હર્ષયુક્ત, હાથ વડે ભાણ ખેંચીને કરાતી પ્રચંડ વેગથી વરસતી મૂસળધાર વર્ષથી જ્યાં માગ અવરુદ્ધ થા છે, એવા યુદ્ધમાં અનેક ધનુષ, દોધારી તલવારો, કશુળો, ભાણો, ડાબા હાથે પકડેલ ઢાલ, મ્યાનથી નીકળેલી ચમકતી તલવાર, પ્રહાર કરતા ભાલા, તોમર, ચક્ર, ગદા, કુહાડી, મુસલ, હલ, શૂળ, લાઠી, ભિંડમાલ, શબલ, પદ્વિસ, પત્થર, ઇંધણ, મૌષ્ટિક, મુગર, પ્રબળ આગલ, ગોફણ, હણ, ભાણની કૂણીર, કુવેણી, ચમચમાતા શો આકાશમાં ફેંકવાથી આકાશતલ વિજળીની પ્રભા સમાન ઉજવલ પ્રભાવાળું થાય છે. તેમાં પ્રગટ શપહાર માહરણ શંખ-ભેરીતૃપ્રચુર ટુ વટહ નિનાદ, ગંભીર નંદિત પ્રશ્નભિત વિપુલ ઘોષ, ઘોડા-હાથીરણ-ચોધાની શીઘચાલથી ફેલાયેલી ધૂળને કારણે ત્યાં સઘન અંધકાર વ્યાપ્ત રહે છે. કાયર નરના નયન અને હૃદયને તે યુદ્ધ વ્યાકુળ કરી દે છે.
- ચંચળ અને ઉad ઉત્તમ મુગટ, તિરિડ, કુંડલ, નામના આભુષણોનો આટોપ હતો. સ્પષ્ટ પતાકા, ઉંચી ધ્વજા, વૈજયંતી, ચંચલ ચામર, છત્રોના કારણે અંધકારથી ગંભીર લાગતું હતું. અશ્વોનો હણહણાટ, હાથીનો ગુલગુલાટ, રથનો