Book Title: Agam 27 Chhed 04 Dashashrutskandh Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
मुनिहर्षिणी टीका अ. ७ भिक्षुप्रतिमाधारिकल्पवर्णनम्
२८१
,
पार्श्वशायिनः नैषेधिकस्य = पूताभ्यां भूमावुपविष्टस्य वा तस्य स्थानं कायोत्सर्ग स्थातु कर्तुं कल्पते । तत्र तस्मिन् स्थाने यदि दिव्याः = देवसम्बन्धिनः, मानुषाः मनुष्यसम्बन्धिनः तिर्यग्योनिका : पशुपक्षिसर्पादिसम्बन्धिनो वा उपसर्गाः समुत्पद्येरन - समुपतिष्ठेरन् । समुत्पन्नाः सन्तस्ते खलु देवादिकृता उपसर्गास्तं प्रचालयेयुः स्थानाद् ध्यानाद्वा पृथक्कुर्युः वा प्रपातयेयुः = स्थानाद ध्यानाद्वा स्खलयेयुस्तदा तस्य स्थानाद् ध्यानाद्वा प्रचलितु = पृथग्भवितुं वा ततः प्रपतितुं प्रच्यवितुं न कल्पते । तत्र प्रतिमाराधनसमये खलु उच्चारस्रवणे उद्वाधेयातां प्रपीडयेयातां तदा तस्य न कल्पते उच्चारप्रस्रवणे अवग्रहीतु = प्रतिरोधयितु किन्तु पूर्वप्रतिविते = पूर्वनिरीक्षिते स्थण्डिले परिष्ठापयितुं कल्पते । तदनु तस्य भिक्षोः यथाविधि = शास्त्रोक्तविधिना एव स्थानं = कायोत्सर्ग स्थातु = कत्तुं कल्पते । एवम् उक्तलक्षणा खलु एषा - इयम् प्रथमा - सप्तरात्रिंदिवासु तिसृषु भिक्षुप्रतिमासु आद्या सप्तरात्रंदिवा-अष्टमी - भिक्षुप्रतिमा । एतां यथासूत्रं चित्तसोना १, पार्श्विक-एक पसवाडे से सोना २, नैषेधिक- पुत-बैठकजमीन पर लगाकर बैठना ३ । इन तीन आसनी से कायोत्सर्गरूप में रहे । वहाँ देव मनुष्य तिर्यच सम्बन्धी उपसर्ग यदि उसको कायोत्सर्ग से ' पयालिज्ज - चलायमान करे, 'पवाडिज्ज ' - पतित करे तो वह उस ध्यान से चलायमान नहीं होवे तथा पतित नहीं होवे । यदि कायोत्सर्ग के समय मल-मूत्र की बाधा उत्पन्न हो तो उसे न रोके, किन्तु पहले प्रतिलेखन की गई भूमि पर उसका उत्सर्गत्याग कर फिर यथाविधि अपने आसन पर आकर कायोत्सर्म में स्थित रहे । इस प्रकार प्रत्येक सातअहोरात्र - सातदिनरात की तीन भिक्षुप्रतिमाओं में यह प्रथम सातअहोरात्र - सप्ताह की आठवीं प्रतिमा चित्ता सुबुं १, पार्श्विक - पडणे सु २, नैषेधिक युत-जेठ४ भीन पर लगाવીને બેસવું ૩, આ ત્રણ આસનાથી કાર્યાંસરૂપમાં રહે ત્યાં દેવ, મનુષ્ય તિર્યંચसंबंधी उपसर्ग ले तेने अयोत्सर्गथी 'पयालिज्ज' - यसायमान रे, 'पवाडिज्ज ' પતિત કરે તે તે પેાતાના ધ્યાનથી ચલાયમાન ન થાય તથા પતિત ન થાય. જો કાર્યોત્સના સમયે મલ–મૂત્રની બાધા ઉત્પન્ન થાય તે તે શકે નહિ કિન્તુ પહેલાં પ્રતિલેખન કરાયેલી ભૂમિપર તેના ઉત્સર્ગ=ત્યાગ કરીને પછી યથાવિધિ પેાતાના આસન પર આવીને કાયાસમાં સ્થિત રહે. આ પ્રકારે પ્રત્યેક સાત અહારાત્ર (हिवस-रात)नी त्रए। लिक्षुप्रतिभायामां मा प्रथम सात महोरात्र (सप्ताह) नी आईभी
,
શ્રી દશાશ્રુત સ્કન્ધ સૂત્ર
