Agam 27 Chhed 04 Dashashrutskandh Sutra Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 355

मुनिहर्षिणी टीका अ. ८ पञ्चकल्याणक स्वरूपम्
२९५
तराः हस्तोपलक्षिता उत्तरा यासां ता हस्तोत्तरा उत्तराफल्गुन्यः अभवन् । तद्यथा-तथाहि-हस्तोत्तराभिः हस्तोत्तरामु (अत्र प्राकृतत्वात् सप्तम्यर्थे तृतीया) च्युतः विंशतिसागरोपमदेवसम्बन्धिस्थितिमुपभुज्य दशमप्राणतदेवलोकात् च्युत्वा गर्भम् अवक्रान्तः प्रविष्टः १। हस्तोत्तराभिः हस्तोत्तरासु = उत्तराफल्गुनीषु गर्भाद् गर्भ-गर्भान्तरं रहतः देवेनाऽऽनीतः २। हस्तोत्तरामु जातः= चैत्रशुक्लत्रयोदश्यां जन्म गृहीतवान् ३। हस्तोत्तराभिः हस्तोत्तरासु मुण्ड:= मुण्डितो भूत्वा अगाराद्-गृहात् अनगारितां-मुनित्वं प्रव्रजितः प्राप्तः ४ । हस्तोत्तराभिः-हस्तोत्तरासु अनन्तम् अन्तरहितं निरवधिकम् अनुत्तरम्-अविद्यमान उत्तरः प्रधानो यस्मात् तदनुत्तरं सर्वोत्कृष्टं, निर्व्याघातं-व्याघातो-विनाशस्तद्रहितं, निरावरणम्-आवरणम् आच्छादनं तद्रहितम् कृत्स्न-प्रतिपूर्ण सम्पूर्ण महावीरस्वामी के पाच कल्याण उत्तराफाल्गुनी नक्षत्र में हुए । मूल में हस्तोत्तरा शब्द है । उसका अर्थ यह होता है कि-हस्त से उपलक्षित उत्तरा, अर्थात् हस्त नक्षत्र के पहले जो उत्तरा नक्षत्र है उसको हस्तोत्तरा - उत्तराफाल्गुनी नक्षत्र कहते हैं । मूल में प्राकृत होने से सप्तमी के अर्थ में तृतीया विभक्ति है। वीस सागरोपम देव की स्थिति का उपभोग कर भगवान दशमप्राणतदेवलोक से च्यव कर उत्तराफाल्गुनी नक्षत्र में गर्भमें आये १। उत्तराफाल्गुनी में देवद्वारा एक गर्भसे दूसरे गर्भमें उनका संहरण हुआ २। चैत्रशुक्लत्रयोदशी उत्तराफाल्गुनी नक्षत्र में जन्म हुआ ३ । उत्तराफाल्गुनी नक्षत्र में मुण्डित होकर अगारसे अनगार बने अर्थात घर छोडकर संयम लिया ४ । उत्तराफाल्गुनीमें अनन्त, प्रधान, अविनाशी, पांय ४ल्या उत्तराफाल्गुनी नक्षत्रम यां. भूखमा हस्तोत्तरा छे. तेन। म એ થાય છે કે હસ્તથી ઉપલક્ષિત ઉત્તરા અર્થાત્ હસ્ત નક્ષત્રની પહેલાં જે ઉત્તરા नक्षत्र छ तन हस्तोत्तरा-उत्तराफाल्गुनी नक्षत्र हे छे. मही प्राकृत हापाथी સપ્તમીના અર્થમાં તૃતીયા વિભક્તિ છે વીસ સાગરોપમ દેવની સ્થિતિને ઉપભેગ કરી ભગવાન દશમા પ્રાણતદેવકથી ઍવીને ઉત્તર ગુની નક્ષત્રમાં ગર્ભમાં भाव्या. (१) उत्तराफाल्गुनीमा १६०२ मे ४ थी मीon Mभा तेभनु २९५ थयु (२). यैत्र शु४८ तेरस उत्तराफाल्गुनी नक्षत्रमinम थये। (3). उत्तराफाल्गुनी નક્ષત્રમાં મુંડિત થઈ અગારમાંથી અનગાર બન્યા અર્થત ઘર છેડીને સંયમ લીધે (૪) उत्तराफाल्गुनीमा मनन्त, प्रधान, अविना, नि२।१२९॥ सपू सज्ञान भने
શ્રી દશાશ્રુત સ્કન્ધ સૂત્ર