Aatma Dhyan

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 29

ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਥਕਾਵਟ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਯੋਗ ਆਸਨ ਥਕਾਨ ਦੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਚੁਸਤ ਦਰੁਸਤ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਯੋਗ ਆਸਨਾ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਅਭਿਆਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰਕ, ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਥਿਰਤਾ ਵੱਧਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਠੀਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਯੋਗ ਆਸਨਾ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮਨੁੱਖ ਸਾਰੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਰਮਾ ਦੇ ਵੱਸ ਜੇ ਕਦੇ ਕੋਈ ਬਿਮਾਰੀ ਆਉਂਦੀ ਵੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਜਿਆਦਾ ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਦੀ। ਆਸਨ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਅੰਦਰ ਰੋਗਾਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਜ਼ਰ ਆਸਨ:
ਵਿਧੀ: ਦੋਵੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਨੂੰ ਮੋੜ ਕੇ ਗੋਡਿਆਂ ਤੇ ਪੈਰਾ ਦੇ ਪੰਜਿਆਂ ਉੱਪਰ ਸਿੱਧੇ ਬੈਠ ਜਾਉ। ਹਥੇਲੀਆਂ ਗੋਡਿਆਂ ਤੇ ਟਿਕਾਉ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਰੱਖੋ, ਲੱਕ, ਪਿੱਠ, ਗਰਦਨ ਅਤੇ ਸਿਰ ਸਿੱਧੇ ਰੱਖੋ। ਮੋਢੇ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਟਿਕੇ ਰਹਿਣ, ਨਜ਼ਰ ਸਾਹਮਣੇ ਜਾਂ ਬੰਦ ਰੱਖੋ, ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਕੇ ਇਸ ਆਸਨ ਵਿੱਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਸਮਾਂ ਚਾਹੋ ਬੈਠ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਪੰਜ ਮਿੰਟ ਬੈਠਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਫੇਰ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਗੋਡਿਆਂ ਤੋਂ ਅਲੱਗ ਕਰਕੇ ਲੱਕ ਨੂੰ ਢਿੱਲਾ ਕਰਕੇ ਲੱਤਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਲ ਫੈਲਾਓ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੇਟ ਕੇ ਆਰਾਮ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਆਉ । ਇਸ ਆਸਨ ਵਿੱਚ ਕਮਰ ਅਤੇ ਪੇਟ ਦੇ ਪੱਠੇ ਕਸੇ ਰਹਿਣਗੇ ਇਹ ਢਿੱਲੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ।
ਲਾਭ: ਇਸ ਆਸਨ ਨਾਲ ਗੋਡੇ, ਪੈਰ ਦੇ ਗਿੱਟੇ, ਪੈਰ ਦੇ ਪੰਜੇ ਤੇ ਪੱਟ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਆਰਾਮ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਪੇਟ ਅਤੇ ਪਿੱਠ ਸਿੱਧੀ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਆਸਨ ਨਾਲ ਮਹਿਦਾ ਸਿੱਧਾ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਉਸ ਤੇ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਦਬਾਉ ਨਾ ਰਹਿਣ ਕਾਰਨ ਭੋਜਨ ਪਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਲਾਭ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਇਸ ਆਸਨ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ ਧਿਆਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮਨ ਨੂੰ ਇਕਾਗਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਸਾਵਧਾਨਿਆਂ: ਇਸ ਆਸਨ ਨੂੰ ਉਹ ਹੀ ਲੋਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਸਖਤ ਨਾ ਹੋਣ। ਗੋਡਿਆਂ ਤੇ ਪੈਰ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਨਾ ਹੋਵੇ,
ਆਤਮ ਧਿਆਨ
17