________________
બાળકા અને સિનેમા
તમારા ગામમાં સિનેમા છે? સિનેમાં જોઈ શકે એવા તમારે લખાણુ તમે ધ્યાનથી વાંચો. કદાચ તમારા બાળકની જ આ વાત હશે.
અમદાવાદના કૃષ્ણ સિનેમા પાસે થઈ ને હું જતા હતા. ચાર વાગ્યાના પ્રખર તામાં શેકાતા કામળ છેકરાઓ હારમાં ભી’સાઈ તે ઊભા હતા. આ દુર્દશા દેશની ઊગતી પ્રજાની ટળવી જોઈ એ એવા બળાપાની લાગણી અનુભવતા હું ધીમે પગલે ચાલતા હતા, ત્યાં બાજુમાંથી જતા કાઈના ખાલ
સિતમાએ બાળકેાના જીવન ઉપર માટી માયાજાળ પાથરી દીધી છે. તેના પ્રભાવથી બાળક એકદમ દારવાઈ જાય છે, તેનુ પરિણામ કયારેક ભયંકર બની જાય છે. તેથી અમેરિકા અને ઇંગ્લૅન્ડની સરકારોએ તે માટે ખાસ ખાતાં ખેાલીને, તેના નિષ્ણાતને એ કામ સોંપ્યુ છે. સિનેમાનાં દૂષણાથી બાળકા બગડે નહિ, તેની એ ખાતું સભાળ રાખે છે. ખરેખર, સભાળ રાખે છે. કેવળ ખાતું ચાલુ રહેવા પૂરતું જ નથી હતું.
માબાપે પણ પેાતાનાં બાળકા માટે એ વિષે ક ંઈ ન કરે તેા બાળકાનુ` ભાવિ જોખમાય છે.
સભળાયા :
“ જાજા સાલા...! પરમ દિવસે પાંચ આના માપ્યા હતા. ઉપરથી આઈસક્રીમ ખાઈ ગયા હતા. જા ખે...!
- મેં જોયું: ભામટા જેવા એક માણસ ખાલે છે. ખારેક વર્ષના કિશાર આજીજીભર્યાં મોઢે હાથ પકડતા ચાર્લ્સે। જાય છે. મે' તેની બાજુ પકડી. એવી રીતે ચાલ્યા કે જાણે તેમના ભણી મારુ' કંશુ ધ્યાન જ નથી.
છેકરા કહે છેઃ પેલા કહે છે: છોકરી કહે: તે। કહીને છેાકરાએ પાછું માં વાળ્યુ. પેલા ઊભા રહી ગયા: કરડાકીભર્યાં ખાલે તેણે કહ્યું ઃ જાય છે એમ ને? બેટા, અડ્ડી કરી છે તે! ખેર સમજ્યા ને!
નથી,
એક સિગરેટ તે। પા
એ... જાય છે કે નહિ ? આ ચાલ્યા.
!
છેકરા ઊભા રહી ગયા. હસતા હસતા પા પેલાની પાસે ગયા.
શ્રી જીવરામ જોષી
પેલાએ તેના ગાલ પકડીને . હેતની ચૂંટલી લીધી. એ ઊભા અને હું ચાલતા. મારે જોડામાંથી ધૂળ ખ ંખેરવાનું બહાનું કરવું પડ્યું.
ખળકા છે? તે આ
પેલાએ કહ્યુંઃ ઊભા રહે, આવું છું. કરી ઊભા રહી ગયા. પેÀા ગયા. નાકા ઉપરથી રિક્ષા ઢાંકીને તરત જ પાછા આવ્યેા. છેકરા રિક્ષામાં બેઠા લાલ દરવાજા ભણી રિક્ષા દોડી ગઈ. એ રિક્ષા હાંકનાર હતા.
જ્યારે જ્યારે કૃષ્ણ સિનેમા પાસેથી 'હું' નીકળુ છું ત્યારે ધ્યાનથી જોઉં છું. પેલા ક્રિશાર દેખાત નથી. મધ્યમ વર્ગના પણ સારા કુટુંબના એ છેાકરા પરખાઈ આવતા હતા. એના કપડાંની સ્વચ્છતા એના ઘરની સુખડ રહેણીકરણીના ભાસ આપતી હતી.
અઠવાડિયા પછી રતનપેાળના નાકા પાસે થઈ ને કાળુપુર ભણી જતા એ છેક દેખાયા. મે‘એના પીછે! પકડ્યો. જૈન દેરાસર પાસે થઈ ને તે હાજા પટેલની પાળમાં ચાલ્યેા. વચ્ચેની એક બીજી પાળમાં તે વળી ગયા. અધ પાળમાં પાછળ જવુ' ઉચિત ન સમજી હું પેાળને સીધે માર્ગે ચાલ્યા ગયા. જૈન કુટુંબના હશે એમ મને સમજાયું.
હવે ' ક્રૂર ખાઈ તે પણ કૃષ્ણ સિનેમા પાસે થઈ ને જવા લાગ્યા. એક દિવસે મેં છારાને જોયા. આવતા રવિવારે સવારમાં ચાલનારા અ ંગ્રેજી ચિત્રનું વિજ્ઞાપન તે જોતા હતા. ટિકિટબારી ઊપડી ગઈ હતી. ભાગ્યજોગે ભીડ ઓછી હતી. મે સાડા દસ આનાવાળી એક ટિકિટ લીધી. છેકરા પાસે જઈ ને ય માર્યાં. છેકરે પાટિયું વાંચી લીધું. તેમાંનાં ચિત્રો આંખ ભરીને જોઈ લીધાં. તેણે ય હવે આંટા મારવા માંડયા.
પાસે ચડીને મે ધીમેથી તેને પૂછ્યું : આ ખેલ
સ ́પૂર્ણ નિર્દોષ જીવન પ્રાપ્ત કરવા માટે ઉત્કટ ભાવના રાખેા.
