________________
૩૬ ]
આશીર્વાદ
[ જુલાઈ ૧૯૬૮ એક કાતર માગી આવો, પછી હું ૯ પાય બતાવીશ.” બેસાડ્યા. કેળના પત્તા ઉપર ભોજન પીરસવામાં દામોદર શું કરે, જલદીથી દોડીને કાર માગી લાવ્યા આવ્યું. બ્રાહ્મણ પીરસવા લાગી, દામોદર પંખો. અને બ્રાહ્મણીને કહેવા લાગ્યા; “કહે, હવે શું કરવાનું નાખવા લાગ્યા અને લીલામય શ્રીગોવિંદ મહાન છે?' તેણે હસીને પોતાના લાંબા વાળ બતાવતાં આનંદથી ભોજન કરવા લાગ્યા. “સાધુ અત્યંત વૃદ્ધ કહ્યું; “જુઓ, મારા આ સુંદર વાળને કાતરથી કાપી છે, વધારે નહિ ખાઈ શકે એમ વિચારી બ્રાહ્મણીએ નાખે. પછી આપણે બંને મળીને એની વેણી થોડું પીરસ્યું હતું, તે માયાથી વૃદ્ધ થયેલા શ્રી હરિ બાંધવાની દોરીઓ વણી લઈશું. આપ તે વેચીને તરત જ બધું ખાઈ ગયા અને બોલ્યા; ઘણી સરસ પૈસા લઈ આવજે. આટલો આધાર છે તો અતિથિ- રસોઈ બની છે, થેડું હોય તે કંઈક વધારે આપો. સેવાની શી ચિંતા છે?”
આજે ભોજન કરવાથી અત્યંત તૃપ્તિ થઈ રહી છે.' . દામોદર બ્રાહ્મણીની આ અસાધારણ અક્કલ બ્રાહ્મણીએ જે કંઈ વધ્યું હતું, તે લાવીને તરત જ અને મનહર ત્યાગવૃત્તિ ઉપર મુગ્ધ થઈને પિતાને તેમના પત્રાળામાં પીરસી દીધું. અંતર્યામી જાણી ગયા હાથે તેના વાળ કાપવા લાગ્યા. ચારે બાજુ થોડા કે આમના ઘરમાં બીજું ખાવાનું કંઈ જ નથી, થડા વાળ છોડીને વચ્ચે વચ્ચેના બધા વાળ એક તેથી ચાટી ચાટીને બધું જ ખાઈ ગયા. પછી હાથજ સપાટે કાપી નાખ્યા. બન્નેએ મળીને તરત સુંદર મેં ધોઈને આરામથી બેઠા બેઠા પાન ચાવતાં દેરીઓ વણી લીધી. દાદર તેને વેચવા માટે વિચારવા લાગ્યા; “અહો ! આમનું જીવન ધન્ય છે, બજારમાં ગયા. સદ્ભાગ્યવશાત એક ગ્રાહક પણ મળી ઘરમાં કંઈ પણ નથી, સામાનમાં એક ફાટેલું ચીંથરું ગયો. તેણે કંઈક પૈસા આપીને તે દેરીઓ ખરીદી અને ફૂટેલી હાંલ્લી જ છે, પરંતુ અતિથિસેવામાં એમને લીધી. દામોદર તે પૈસાથી અતિથિસત્કાર માટે દાળ, કેટલો બધો અપૂર્વ પ્રેમ છે. મને સર્વ કંઈ ખવરાવીને ચોખા, ઘી, દૂધ, દહીં, શાકભાજી વગેરે બધી ચીજો બંને ભૂખ્યાં રહ્યાં, પરંતુ એમના ચહેરા ઉપર થયે ખરીદી અને અત્યંત આનંદથી હસતા હસતા ધર્મ + જરા પણ અસંતોષ નથી. જે માથાના વાળ માટે શીલ પત્ની પાસે આવ્યા અને તેમણે બધી ચીજો સ્ત્રીઓ કેણ જાણે શુંનું શું કરી નાખે છે, તે વાળ તેની આગળ મૂકી. બ્રાહ્મણી રસોઈ બનાવવામાં ઘણી આજે અતિથિસેવાને માટે કાપવામાં બ્રાહ્મણીને સહેજ ચતુર હતી. જોતજોતામાં તેણે રસોઈ બનાવી દીધી. પણ આસક્તિ જણાઈ નહિ. આમની સરખામણી દામોદરે બહાર જઈને અતિથિદેવને ભોજન કરવા જગતમાં કોની સાથે થઈ શકે? પ્રાર્થના કરી. અતિથિ ઘરની અંદર આવ્યા. બંને
ભાવના ભૂખ્યા ભક્તપ્રિય માધવપ્રિય ભક્તના સ્ત્રી-પુરુષે ઘણું ભાવથી આજે તેમના ચરણો ધેયા. પ્રેમભાવમાં ડૂબી જઈને કોણ જાણે શું વિચારવા શ્રદ્ધાભક્તિથી ચરણોદક લીધું અને પોતાના મસ્તક “ લાગ્યા. થોડી વાર પછી દામોદરદાસને પોતાની પાસે ઉપર છાંટયું. આજે દંપતીના આનદનો પાર નથી.
બોલાવીને તેમણે કહ્યુંખરેખર આજે એમને ભાગ્યનો મહિમા કાણું “ભક્ત ! તમારી સેવાથી મને અત્યંત સંતોષ ગાઈ શકે તેમ છે? બ્રહ્મા પિતાના કમંડળમાં હોવા થયો છે. ભાઈ! જુઓ છો, હવે રાત પડી ગઈ છે, છતાં પણ જે જળનું એક ટીપું પણ પામી શકતા
વૃદ્ધ શરીર છે. જણાય છે કે આજે આ રાતને વખતે નથી, તે પવિત્ર ચરણોદકનું પાન આજે તેમણે ઘેર
હું ચાલી શકીશ નહિ. માટે રાત અહીં જ ગાળીને બેઠાં અનાયાસે જ કરી લીધું ! ભગવાન ભાવને વશ . સવારે જઈશ. સાંજના ભજન સારુ મારા માટે છે, જ્યાં ભક્તકમળ ખીલે છે, ત્યાં એ મધલોભી વધારે સામાન લાવવાની જરૂર નથી. એક હાંલ્લી ભમરાની પેઠે આવીને હાજર થાય છે, પરંતુ ભાવ
ચોખા જ ચાલશે !” હીન મનુષ્ય કઈ પણ પ્રકારે તેમને મળી શકતો દામોદરે “જેવી આજ્ઞા' કહીને પત્ની પાસે નથી. અસ્તુ..
જઈને ચિંતાગ્રસ્ત મનથી કહ્યું; “સતિ અતિથિમાં બ્રાહ્મણને ઘેર એક તૂટીટી માંચી હતી, તેના આજે ચાલવાની શક્તિ નથી; તેઓ રાત્રે અહીં જ ઉપર ખૂબ આદરભાવથી પતિ-પત્નીએ સાધુને રહેશે. હવે ભજન માટે શો ઉપાય કરવો?” પતિવ્રતા
