________________
૩૮ ].
ગયા ! અરે ! આ ધરા શરીરમાં આટલું બધું સૌન્દર્યાં કયાંથી આવી ગયુ` ? હું સ્વપ્તા નથી જોઇ રહી ? પેલા વૃદ્ધ સાધુ કયાં ગયા ? બ્રાહ્મી, ગભરાઇ ઊઠી. હવે તેા તેના આશ્ચર્યા કઇ પાર્ જ રહ્યો નહિ. નથી તે। એ ઝૂંપડી કે નથી ધ્રાસ–પાનનું બિછાનું, નથી તૂટીફૂટી હાંલ્લી કે નથી ચીથરુ બ્રાહ્મણી પણ સુદામાની પેઠે આભી તીને કહેવા લાગી કે—
આશીર્વાદ
:
હા, આવડા મોટા મહેલ, ડાટલા બધા મેાટા ઓરડા મણિ–રત્ન, ધન–ધાન્ય, અતે ધરેણાં -કપડાંથી ભરપૂર છે. અરે, સ્વામીનું રૂપ પણ બદલાઇ ગયુ'! તેએ કામદેત્રના જેવા કાંથી બની ગયા ? શી આશ્ચર્યની વાત! બ્રાહ્મણીએ વ્યગ્ર થઈને છેડા ખેચીને પતિને જમાડયા અને મેાટે અવાજે કહેવા લાગી; ‘નાથ ! જુઓ તેા ખરા, કેવી નવાઈની વાત છે.' દામેાદર આખા ચેાળતા શું-શુ” કહીને ઊઠીને બેઠા થયા અને ચારે બાજુ આશ્ચય'થી તેવા લાગ્યા. સતી હવે વિલંબ કરી શકી નહિ. પતિના હાથ પકડીને બહાર લઈ ગઈ અને મેલી; નાથ! આ બધું પછી જોજો, પહેલાં ચાલા અતિથિ તે શેાધીએ તે કર્યાં ચાલ્યા ગયા? તે સમાન્ય સાધુ નહાતા !' દામેાદરે જોયું કે પહેલાંન કાઈ પણ વસ્તુ નથી. સ`ક ંઈ બદલાઈ ગયું છે. દુ:ખ અને દરિદ્રતાને બદલે દેવદુર્લભ ઐશ્વર્યાંના શીતળ પ્રકાશનાં મતાહર કિરણા ચારે બાજુ ફેલાઈ રહ્યાં છે. બ્રાહ્મણુ આગળ વધી શકયા નહિ. પ્રેમમગ્ન અવસ્થામાં જ તેઓ ત્યાં ઊભા રહી ગયા ! શરીર પુલકિત થઈ ગયું. આંખામાંથી અશ્રુધારા વહેવા લાગી! દામાદરે ગદ્ગદ સ્વરે કહ્યું; ‘ પ્રિયે ! ઊભી રહે, તે વૃદ્ધ અતિથિ શુ કાઈ મનુષ્ય હતા, કે મને શેાધવા બહાર જાઉં? તેઓ જ્યારે યા કરી દર્શન દેવા ઈચ્છે છે ત્યારે અંદર જ તેમને મે૫ થઈ જાય છે. જ્યાં સુધી તેમની ઇચ્છા થતી નથી ત્યાં સુધી અંદર –બહાર ગમે તેટલું ભટકવા છતાં પણ તેમને પત્તો લાગતા નથી. બતાવા! એ સનાતન પરમ પુરુષને
[ જુલાઈ ૧૯૬૯
શેાધવા કર્યાં જાઉં? તેઓ છે તા બધી જગાએ છે, નહીં તા કયાંયે નથી ! દર્શન દેવા ઇચ્છે તેા એમ જ દઈ દે છે, નહિ તેા કંઈ જ નથી દેતા. શુ હજી પણ તું એમને એળખી ન શકી? જેના નામથી પાણી ઉપર પથ્થર તરી ગયા, જેના ચરણુપથી પથ્થર અહલ્યા સુંદરી મુનિપત્ની બની ગઈ, જેના અ ંગસ્પ`થી કુખ્ત પરમ રૂપવતી બની ગઈ, એ ભક્તવત્સલ ભગવાન સિવાય આવુ કામ ક્રાણુ કરી શકે છે? તારા ચહેરા તરફ તેા જો! જે આ વિશ્વ—બ્રહ્માંડનું સૃજન, પાલન અને સંહાર કરે છે, તે જ પુરાણુપુરુષ વૃદ્ધ અતિથિના રૂપમાં આપણું ઘર પવિત્ર કરવા પધાર્યા હતા. સતિ ! દૈવિ ! આવે, આપણે તેમને શરણે જઈ એ, કરુણ સ્વરથી ક્ષમા માગીએ. અરે, આપણે તે એમને સામાન્ય માણસ જ માન્યા હતા. ખબર નથી કે તેમની સેવામાં કેટલીયે ખામીઆ રહી ગઈ હશે. હાય ! આપણે હાથ આવેલું રત્ન ગુમાવી દીધું ! આ પ્રમાણે કહીને તેએ અન્ને પસ્તાવા કરવા લાગ્યાં.
· પ્રભે। ! કરુણાસિન્ધા ! અમારા અપરાધ ક્ષમા કરા, અમારાથી ભૂલ થઈ ગઈ છે. પરંતુ તમે તેા નાથ ! કરુણાના અપાર સાગર છે. દેવ ! તમે આ બ્રહ્માંડના એકમાત્ર સ્વામી છે, પ્રત્યેક જીવના હૃદયમાં નિત્ય વિહાર કરેા છેા, તમારાથી કઈ પણ છૂપું નથી. આથી એ પ્રાર્થના છે કે હે નાથ ! અમે અજ્ઞાનથી કરેલા અપરાધાને માટે ક્ષમા કરો !'
દામેાદરદાસ અને તેમની પત્નીએ પ્રેમાવેશમાં ઘણી વાર સુધી ભગવાનની સ્તુતિ કરી. બન્ને રયાં, જમીન ઉપર આળેાટયાં અને એભાન થઈ ગયાં. તે ચૈતન્ય પ્રાપ્ત થતાં મહામહાત્સવની તૈયારી કરવા લાગ્યાં. તેમનું સમસ્ત જીવન ભગવાનની સેવાના ભાવથી જ ભગવત્-રૂપ ભક્તોની સેવા અને સત્પુરુષા તથા દીન-દુઃખીઓની સેવામાં જ વીત્યું. દેહાવસાન થયા પછી બન્ને દિવ્ય દેહ ધારણ કરીને વૈકુંઠમાં શ્રીવૈકુંઠનાથના સ્વરૂપને પ્રાપ્ત થયાં.
*
જેએ પરમ કૃપાનિધિની શેાધમાં છે, જેએ ભગવત્પરાયણ છે, તેમના સત્કાર્યોંમાં સ વસ્તુએ મદદગાર થાય છે.
