________________
જંબૂ ટ્રીપ
૧૫
NI , NLU નો
આ દ્વીપ વલય (રીંગ) આકારમાં છે. (આમ પછીના દરેક દ્વીપ-સમુદ્ર વલય એટલે રીંગ આકારમાં પૂર્વેના સમુદ્ર કે દ્વીપ કરતાં બે ગણી પહોળાઈમાં આવેલા છે.) ધાતકી ખંડદ્વીપ પછી કાલોદધિ સમુદ્ર અને તે પછી પુષ્કારાવર્તદ્વીપ આવેલો છે. પુષ્કરાવર્તદ્વીપના કાલોદધિ સમુદ્ર તરફની ગોળાકાર ધાર અને પુષ્પરાવર્તદ્વીપ પછીના સમુદ્ર તરફની ગોળાકાર ધાર એ બન્ને ધારની બરાબર મધ્યમાં રીંગ આકારે માનુષોત્તર નામનો એક પર્વત પુષ્પરાવર્ત દ્વીપમાં પથરાયેલો છે. આ પર્વતના કારણે દ્વીપના બે ભાગ પડે છે. એક કાલોદધિ સમુદ્ર તરફનો વલયાકાર ભાગ અને બીજો પુષ્પરાવર્ત દ્વીપ પછીના સમુદ્ર તરફનો વલયાકાર ભાગ.
મનુષ્યો જંબૂદ્વીપમાં છે. લવણસમુદ્રમાં જઈ શકે છે. ઘાતકી ખંડમાં છે. કાલોદધિ સમુદ્રમાં જઈ શકે છે અને કાલોદધિ તરફના પુષ્પરાવર્તના અર્ધભાગમાં છે. પણ માનુષોત્તર પર્વત ઓળંગીને બીજી તરફ જઈ શકતા નથી. આ જંબૂદ્વીપ, ઘાતકી ખંડ અને અર્ધ પુષ્પરાવર્ત એ અઢીદ્વીપની બહાર મનુષ્યો હોતા નથી તેથી આ અઢીદ્વીપને મનુષ્ય લોક તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. - પુષ્પરાવર્તદ્વીપ પછી ક્રમશઃ સમુદ્ર-દ્વીપસમુદ્ર-દ્વીપ સમુદ્ર એમ અસંખ્ય દ્વીપ સમુદ્ર આવેલા છે. અંતિમ સમુદ્રનું નામ છે સ્વયંભૂરમણ સમુદ્ર. પૂર્વેના તમામ દ્વીપ
સમુદ્રની એક તરફની પહોળાઈના સરવાળાં કરતાં એક લાખ યોજન વધારે પહોળાઈ સ્વયં ભૂરમણ સમુદ્ર ધરાવે છે. થીજેલા ઘી જેવા, કોઈ પણ પ્રકારના તરંગોથી મુક્ત, શાંત જલથી ભરેલો આ સમુદ્ર પુરો થયા પછી અલોકાકાશ શરૂ થાય છે, જેનો કોઈ અંત નથી.
જંબૂદ્વીપ અઢીદ્વીપની મધ્યમાં આવેલો છે. ખરેખર તો આ જંબૂદ્વીપ સમગ્ર ૧૪ રાજલોકમાં કે વિશ્વ યુનિવર્સ)માં ઉપર નીચેથી અને ચારે બાજુથી મધ્યમાં આવેલો છે. એક લાખ યોજન પહોળા જંબૂદ્વીપની મધ્યમાં દસ હજાર યોજન પહોળો અને એક લાખ યોજન ઉંચો મેરૂ પર્વત આવેલો છે. (૧) મેરૂ પર્વત ને બાદ કરતા જંબૂદ્વીપ માં બીજા છ વિશાળ પર્વતો અને સાત ક્ષેત્રો આવેલા છે.
મેરૂ પર્વતની એક તરફ લાલ રંગનો ૪00 યોજન ઉંચો ૧૬૮૪૨ યોજન કરતાં સહેજ વધુ પહોળો જીવા આકારે સરેરાશ ૯૦ હજાર યોજન થી વધુ લાંબો નિષધ પર્વત આવેલો છે. (૨) મેરૂ પર્વત ની બીજી તરફ નિષધ પર્વતના માપનો જ નીલા રંગનો નીલવંત પર્વત આવેલો છે. (૩) આ બન્ને પર્વતોની વચ્ચે આશરે લાખ યોજન લાંબુ અને ૩૩૬૮૪ યોજન થી સહેજ વધારે પહોળું મહાવિદેહ ક્ષેત્ર આવેલું છે. (૪) જયાં સીમંધરસ્વામી ભગવંત આદિ ચાર વિહરમાન પ્રભુ વિચરી રહ્યા છે.
મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં મેરૂ પર્વતની જે બન્ને તરફ નિષધ-નીલ પર્વત છે, તે બંનેની વચ્ચે ૪00-800 યોજન ૯ પહોળા અને ૧૬૫૯૨ યોજનથી સહેજ વધારે લાંબા આઠ-આઠ વક્ષસ્કાર પર્વતો આવેલ છે. દરેક બે પર્વતની વચ્ચે અને છેડેના પર્વતની બહારના ભાગમાં આવેલા લંબ ચોરસ જમીન વિભાગો, તે મહાવિદેહ ક્ષેત્રની વિજયો છે. લવણ સમુદ્રના કિનારા તરફથી શરૂ થતી આવી ૧૬ વિજયો મેરૂ પર્વત ની એક તરફ અને ૧૬ વિજયો મેરૂ પર્વતની બીજી તરફ એમ કુલ ૩૨ વિજયો બે ભાગમાં આપણી સાચી ભૂગોળ
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrar
