Book Title: Subhashit Sanchay
Author(s): Shilchandrasuri
Publisher: ZZ_Anusandhan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/229313/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAtakartRka subhASitasaJcaya : bhUmikA saM. vijayazIlacandrasUri sambhavataH 16mA zatakanI lakhAyelI, 10 patranI eka hastaprati uparathI taiyAra karavAmAM Avela A subhASita - saJcayanA racayitA ke saMkalanakartA ajJAta che. judA judA 20 padArthoMne viSaya banAvIne, te pratyeka viSaya para racAyelA aSTakono A sarasa saJcaya che. A saJcayanA antima aSTaka (Atma) nindASTakano sIdho sambandha jaina sAdhunA jIvana sAthe hovAthI, temaja 18mA aSTakanA pAMcamA zlokano viSaya 'jinapati' oTale ke jaina tIrthaMkara hovAthI, A saJcayanA praNetA koI jaina muni che, e vAta svayaM spaSTa thaI jAya che. alabatta, moTA bhAganA zloko to vividha kavionI racanA - svarUpa ja jaNAya che, chatAM AmAM saMkalanakAre racelAM padyo paNa samAviSTa hovAnI sambhAvanA nakArI to na ja zakAya. khAsa karIne 'nindASTaka' e saMkalanakAranI racanA hovAnuM mAnI zakAya . A saJcayanI vizeSatA e che ke dareka aSTakamAM AvanArA zlokonA prathama padono kramika samanvaya karIne te te aSTakano prathama zloka racavAmAM Avyo che. arthAt prathama zlokamAM ja pachInA badhA zlokonA pratIka - padonuM saMyojana racIne te aSTakamAM samAviSTa zlokono nirdeza karI devAyo che, ane sAthe sAthe te te aSTakanuM nAma paNa guMthI levAyuM che. prathama dRSTie aSTakanI saMkhyA 20nI che, chatAM kharekhara 19 aSTako ja che. 10mA kramAMkanA aSTakamAM mAtra pratIka - zloka ja che, anya zloko nathI; vastutaH te ja pratIka - zloka, AgaLa jatAM 19mA aSTakanA prArambhe punaH jovA maLe che. e rIte vidhiaSTaka ke bhagnAzavidhi- aSTaka e banne eka ja che, judA nahi. AthI kula 19 aSTako ja hovAnuM siddha thAya che. aSTakonAM nAmo kramazaH A pramANe che : haMsASTaka, cakara vAka), bhramara, karabha, hariNa, siMha, dhavala, sajjana, vAnaravallabha, bhagnAzavidhi, megha, samudra, satpuruSa, gaja, vRkSa, bappIha, ratna, deva, vidhi, nindASTaka. A aSTakomAM guMthAyelA zloko mukhyatve anyoktirUpa che ke pachI subhASitarUpa che. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusaMdhAna-28 9mA aSTakanuM nAma 'vAnaravallabhASTaka' che. tenA prathama padyamAM 'vAnaravallabhena' evo prayoga che, te parathI te koI kavituM nAma hovAnuM anumAna thAya che. subhASitonA prasiddha saMgraho jovAthI A viSe vizeSa jANakArI maLe te sambhavita che. A ja padyamAM 'ulliGganAvRttamudAjahAra' - ulliGganA vRttano (ke ulliGganAnA caritrano ?) dAkhalo Apyo' evo prayoga che, tenuM tAtparya paNa meLavatuM rahe che. padyasaMkhyA tapAsIe to prathama pratIka zlokane bAda karIne ja aSTakonI 8-8 zlokonI saMkhyA prApta thAya che. tethI 1, 3, 4, 5, 7, 9, 12, 14, 17 ATalA aSTako mAM 9-9 padyo che. te sivAyanAM aSTakomA dekhAtI vadhaghaTa Ama che : 2, 11, 15, 19, 20, ATalAM aSTakomA 10 padyo, 6mAM 11 padyo, 13mAM 7 padya, 16 ane 18 mAM 8-8 padyo che. kula padya saMkhyA 175 thAya che. 13mA satpuruSASTakamAM pratIka-padyamAM 'namratva' ane 'vipadi' e be pratIko hovA chatAM te pratIkathI prAraMbhAtA zloko nathI. te kramazaH 'namratveno namantaH' tathA 'vipadi dhairyamathAbhyudaye kSamA' - e be prasiddha padyo hoya tema anumAna thAya che. 15mA aSTakamAM chaThThA padyanuM mAtra pratIka ja lakhela che, padya nahi; te ja rIte 16-2 tathA 19-8 viSe paNa tevU ja che. 16mA aSTakamAM "haMho cAtaka' evaM pratIka prathama zlokamAM hovA chatAM te padya kyAMya che nahi. to 16mA aSTakamAM joDavAnA sUcaka cihna sAthe patra 8/1nA phATela hAsiyAmAM 'kimatra' thI prAraMbhAto truTita zloka jovA maLe che. 15mA aSTakamAM prathamapadya-pradarzita 'bhuktaM' ane 'tathaiva ca' pratIkavALA zloko nathI, paNa 'haMho' ane 'bhrAmyad' (padya 9-10) e zabdothI zaru thatAM be zloko che. A zlokono saMketa pratIka-padyamAM nathI maLato. 18mA aSTakamAM pratIka-padya ja nathI, ane 7mA zloka- 1 caraNa truTita che, to eka caraNa cha ja nahi. 17mA ratnASTakanA 8mA zlokamAM eka majAno zabdaprayoga che : 'kasa'. kavi kahevA jAya che ke 'kaH saH suhRd, yasyA'yamAvedyate', paNa A zabdo A ja rIte yojavA jatAM chandobhaMga thAya, eTale kavi A zabdone bolacAlanI bhASAnA apabhraSTa prayogamAM DhALIne lakhe che - 'kasa suhRd' Avo Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ July2004 nolAna nAma noMdhAyu na gacchamAM pR. 95.8966 prayoga kavisamayamA pracalita hoya to te viSe huM ajANa chu. 20# nindASTaka te anyatra 'AtmanindASTaka'nA nAme prasiddha che. kaThora rIte sva-AlocanA hovAne kAraNe jaina sAdhusaMghamAM A aSTakane khAsa pracAra nathI maLyo. A aSTaka I. 1896mAM nirNayasAgara presa dvArA prakAzita 'kAvyamAlA'nA 7mA gucchamAM pR. 95-96 mAM pragaTa thayela che. tyAM paNa tenA kartA, nAma noMdhAyuM nathI. te vAcanAmAM maLatAM traNeka pAThAntaro atre TippaNIrupe noMdhyAM che; tathA temAM rahela kSatio A mudraNanA AdhAre sudhArI zakAya tema che. tyAM jovA maLatI kSatio A pramANe che : 'karmaklezavinAzasaMbhavavimukhyA(mukhyA)nyadyApi no lebhire' (5) 'kimacaramaguNasthAnakaM karmadoSAt' (6) 'zayyApustakapustakopakaraNaM' (7) 'nitarAmAjanmavRddhA vayaM' (7) 'vaNigdurvAsanAzAtminAm' (8) 'kopeyaM kRpaNo'kRpAparivRtaiH (?) kArya' (9) A tamAma pATho prastuta pratimAM zuddhasvarUpe jovA maLe che. vadhumAM tyAM 9-10 padyomA vyatyaya jovA maLe che. A aSTakomA saMkalita subhASito ane anyoktio atyanta prasannakara che. emAMye keTalAMka padyo to vAraMvAra vAMcavA-gAvA game tevAM ane hRdayavedhI che. koI sahRdaya bhAvaka A subhASitonuM rasadarzana karAve to sarasa rasAsvAdakRti sarjAya tema che. aSTakAni // (ajJAtakartRkaH subhASitasaJcayaH) . (1) yaH santApaM gAGga santyanyatrApi taTagataM smarasi / apasaraNamatha sthitvA gaditaM haMsASTakaM nAma // 1 // yaH santApamapAkaroti jagatAM yazcopakArakSamaH sarveSAmamRtAtmakena vapuSA prINAti netrANi yaH / Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tasyApyunnatimambudasya sahase yatra tvametAvatA varNenaiva paraM marAla ! dhavalaH kRSNazcaritrairasi ||2|| gAGgamambu sitamambu yAmunaM, kajjalAbhamubhayaM nimajjataH / cIyate na ca na cA'pacIyate, rAjahaMsa ! tava zuddhapakSatA // 3 // santyanyatrApi vIcIcayacakitacalatkroJcacacaprabhinna pronnidrAmbhojareNuprakaraviracanAhArivAripravAhAH / kintu svacchAzayatvaM jagati na sulabhaM tena gatvA'pi dUraM baddho ka ( ka ) NThAnurAgAdanusarati saro mAnasaM rAjahaMsaH ||4|| taTamanutaTaM padme padme nivesi (zi) tamAnasaM pratikamalinIpatracchAyaM kSaNaM kSaNamAsitam / nayanasalilairuSNaiH koSNAM kRtA jalavIcayo jaladamalinAM haMsenA''zAM vilokya gamiSyatAm // 5 // gataM tadgAmbhIryaM taTamupacitaM jAlikazataiH sakhe ! haMsottiSTha tvaritamamuto yAmi sarasaH / na yAvat paGkAmbhaH kaluSitatanurbhUri vilasan bakoTo vAcATazcaraNayugalaM mUrdhni kurute ||6|| sarasi sarasi vIcI mandadolAyitAnAM tadanu vilasatA'graM tvanmukhAd yanmayA''ttam / iti manasi niviSTAmAlapenaiva haMsIM tyajati virahakhedAjjIvitaM rAjahaMsaH // 7 // apasaraNameva yuktaM maunaM vA tatra rAjahaMsasya / kaTu raTati nikaTavartI vAcATaTiTTibho yatra // 8 // anusaMdhAna- 28 sthitvA ciraM nabhasi nizcalatArakeNa, mAtaGgasaGgamalinAM nalinIM vilokya | utpannamanyu parighargharanisvanena, haMsena sAzru parihRtya gataM nilInam ||9|| haMsASTakam // Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ July-2004 5 astaM mitre vApI kavalita zataguNa dinAnta ekena / utkUjati kathaya [tathA] vadanti cakrASTakaM nAma // 1 // astaM gato'yamaravindavanaikabandhu svAnna laGghayati ko'pi vidhipraNItam / cakrAGga ! dhairyamavalambya vimuJca zokaM dhIrAstaranti vipadaM nahi dInacittA: // 2 // mitre vApi gate saroruhavane baddhAnane klAmyati krandatsu bhramaresu vIkSya dayitAzliSTaM puraH sArasam / cakrAGgena viyoginA bizalatA nA(no) khAditA nojjhitA vaktre kevalamargaleva nihitA jIvasya nirgacchataH / / 3 / / vApItoyaM taTataruvanaM padminIpatrazayyA / candrAloko vikacakumudAmodahadyaH samIraH / yatraite'pi priyavirahiNo dAhinazcakranAmnastatropAyaH ka iha bhavataH prANasandhAraNAya // 4 // kavalitamiha nAlaM kandalaM ceha dRSTaM iha hi kumudakoze pItamambhaH suzItam / iti viraTati rAtrau paryaTantI taTAnte sahacaraparimuktA cakravAkI varAkI // 5 // za[ta] guNaparipATyo paryaTannantarAle kumudakuvalayAnAmaddharAtre'pyakhinnaH / upanadi dayitAyAH kvApi zabdaM nizamya bhramati pulinapuSTe cakavaccakravAkaH // 6 // dinAnte cakravAkena priyAvirahabhIruNA / tathA ni:zvasitaM tena, yathA nocchvasitaM punaH // 7 // Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusaMdhAna-28 ekenArka prakaTitaruSA pATalenA'stasaMsthaM pazyatyakSNA'zrujalalulitenA'pareNa svakAntam / ahnazchede dayitavirahAzaGkinI cakravAkI dvau saMkIrNau racayati rasau nartakIva pragalbhA // 8 // utkUjati zvasiti muhyati yAti tIraM, tIrAn taruM tarutalAt punareti vApIm / vApI na tiSThati na cAtti mRNAlakhaNDaM, cakraH kSapAsu virahe khalu cakravAkyAH // 9 // kathaya kimapi dRSTaM sthAnamasti zrutaM vA, vrajati dinakaro'yaM yatra nA'staM kadAcit / iti vihagasamUhAnnityamApRcchatIdaM, rajanivirahabhItazcakavAko varAka: // 10 // cakrASTakam // yena kRtvApi mAtaGge'nyAsu nirAcaSTe ca dUrAcca / prativezinirAnando bhramarASTakametadAkhyAtam // 1 // yenAmodini kezarasya mukule pItaM madhu svecchayA nItA yena nizAzazAGkadhavale padmodare zAridai (zAradI ?) / bhrAntaM yena madapravAhamaline gaNDasthale dantinAM so'yaM bhRGgayuvA karIraviTape badhnAti tuSTiM kutaH // 2 // kRtvA'pi kozapAnaM, bhramarayuvA purata eva kamalinyAH / abhilaSati bakulakalikAM, madhulihi maline kuta: satyam ? // 3 // mAtaGgena madAvaliptamatinA yatkarNatAlAnilai rdAnArthaM samupAgatA madhuliho dUraM samutsAritAH / tasyaidhAnamaNDanakSitirasau bhRGgAH punaH sarvato jIviSyanti vanAntareSu vikasatpuSpAsavaiH sIdhubhiH ||4|| anyAsu tAvadupamardasahAsu bhRGga ! lolaM vinodaya manaH sumanolatAsu / mugdhAmimAmasarasAM kalikAmakAle, bAlo kadarthayasi ki navamAlikAyAH ? // 5 // Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ July-2004 nirAcaSTe yaSTiM kurubakatarorabjasarasAmasadbhAvaM brUte vadati ca(?)bakulAnAmakuzalam / vanAnte cUtAnAmabhavanamihAkhyAtavasatAmasau jhiNTIjhoTe jhaTa(Ti)ti ghaTamAno madhukaraH // 6 // dUrAdujjhati campakaM na ca bhajatyambhojarAjIrajo no jighratyapi pATalAparimalaM dhatte na cUte ratim / mandAre madanAdarI vicakilopAnte ca santapyate tanmanye kvacidaGga ! bhRGgataruNenA''svAditA mAlatI ||7|| prativesI(zI) haMsajanaH krIDAbhavanAni puNDarIkANi / hRdya madhujalamamalaM madhukara ! tatrai[va] yadi ramasi(se) // 8 // nirAnandaH kaunde madhuni vidhuro bAlabakule na sAle sAlambo lavamapi lavaGge na ramate / priyAne no saGgaM racayati na cUte'bhiramate smaran lakSmIlIlAkamalamadhupAnaM madhukaraH // 9 // bhramarASTakam // (4) saralita na bhavati cintA rUkSaM duHprApa vakramAyAte / cara karabha sahitamasyAM kathitaM karabhASTakaM nAma // 1|| saralitagalanAlI kandharAM dhatsva dhairyAt karabha ! laghu zamInAM grAsamekaM gRhANa / sarasamadhurapatrAstAH kutaH pIlujAtyo haritatarukarIre re ! marau yAH prarUDhAH / / 2 / / na bhavati mithunAnAM prema lAvaNyayogAjjanayati sukhamantaH kasyacit ko'pi dRSTaH / patati kuTiladRSTidagdhadAserakANAM jaraTha bhuruTavallIpiJjarAsu sthalISu // 3 // Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusaMdhAna-28 cintAM muJca gRhANa pallavamidaM plakSasya zAlasya vA gaGgA(gAGga)syA'sya jalasya candravapuSo gaNDUSaye(me)kaM piba / jIvan drakSyasi tAH punaH karabha he ! dAserakeyA bhuvo ramyA: pIluzamIkarIrabadarI: kUjatkapotAkulAH // 4 // rUkSaM vapurna ca vilocanahArirUpaM na zrotrayoH sukhadamAraTitaM kadAcit / itthaM na sAdhu tava kiJcididaM tu sAdhu tulye rati karabha ! kaNTakini drume yat // 5 // duHprApamambu pavanaH pu(pa)ruSo'titApI (pa:?) chAyAbhRto na tarava: phalabhAla(?) namrAH / itthaM sakhe ! karabha ! vacmi bhavantamuccaiH kA saGgatiH khalu marau ramaNIyatAyAH ! // 6 // vakragrIvamudIkSase kimaparaM bASpAmbupUrNekSaNaH kaH khedaH karabhA'dhunA tRNalavaiH santarpayaitadvapuH / kAntAnta:sphuradoSTasampuTabhuvo ye lIlayA''ndolitA muktAstena ca nIlakandala[dala]zyAmAH zamIpallavAH // 7 // AyAte dayite marusthalabhuvAM saMcintya durladhyatAM gehinyA(:) paritoSabASpataralAmAsAdya sadyo mukhe / datvA pIluzamIkarIrakavalAn khe(sve)nAJcalenAdarAt unmRSTaM karabhasya kesarasaTAbhArAglagnaM rajaH // 8 // cara karabha ! yathecchaM santi zi(za)SpANyaraNye bahukusumasamRddhAH pIlavazca sthalISu / yadi gaNayasi vAkyaM bandhuvargasya dUrAt parihara karavIraM mRtyurevaiSa sadyaH // 9 / / karabhASTakam // Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ July-2004 rajvA sthalInAmasakRt priyAyAH, chitvA druta tyakta sametamanyAH / AdyaM padaM darzitamaSTabhedaM, pUrvaprasiddhaM hariNASTakasya // 1 // rajvA dizaH pravivatAH salilaM viSeNa pAzairmahI hutabhujA jvalitA vanAntAH / vyAdhAH padAnyanusaranti gRhItacApAH kaM dezamAzrayati yUthapatimUMgANAm // 2 // sthalInAM dagdhAnAmupari mRgatRSNAmanusaraMstRSAtaH sAraGgo viramati na khinne'pi manasi / ajAnAmasta(sti)tvaM na ca mRgayate'nyatra sarasImabhUmau pratyAzyA na ca phalati vighnaM ca kurute // 3 // asakRdatakRttantraSTAM mRgA mRgatRSNikAM (?) zramaparigato'pyutpakSmAkSaH paraiti punaH punaH / gaNayati na tanmAyAtoyaM hRtaH salilAzayA bhavati hi ma[ti]stRSNAndhAnAM vivekaparAGmukhA // 4 // priyAyAM svairAyAmatikaThinagarbhAlasatayA kirAte cAkarNIkRtadhanuSi dhAvatyanudinam / priyApremaprANapratibhayavazAt pazya vivazo mRgaH pazcAdAlokayati ca muhuryAti ca muhuH // 5 // chitvA pAzamapAsya kUTaracanAM bhaGktvA balAd vAgurAM paryantAgnizikhAkalApajaTilAnnirgatya dUraM vanAt / vyAdhAnAM zaragocarAdatijavenotpatya dhAvanmRgaH kUpAntaH patitaH karotu vimukhe kiM vA vidhau pauruSam ? // 6 // drutataramito gaccha prANaiH kuraGga ! viyujyato(te) kimiti calitagrIvaM sthitvA muhurmuhurIkSyate / vidadhati hatavyAdhA naite manAgapi sArdratAM kaThinamanasAmeSAmete vilokitavibhramA(:) // 7 // Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 anusaMdhAna-28 tyaktaM janmavanaM tRNAGkaravatI mAteva muktA sthalI vizrAmasthitihetavo na gaNitA bandhUpamAH pAdapAH / bAlApatyaviyogaduHkhavidhurA muktA'rdhamArge mRgI mArgaM tatpadavI(vIM) tathApyakaruNA vyAdhA na muJcanti mAm / / 8 / / anyAstA malayasya kAnanabhuvaH svacchazravannirja(jha)rAstRSNA yAsu nivartate tanubhRtAmAlokamAtrAdapi / kSukAM(bdhAkAM ?)kSaparigraho marurasau sphArIbhavadadhA(bhrA?)ntayaH tA etA mRgatRSNikA hariNa he ! nedaM payo gamyatAm // 9 // hariNASTakam // kSutkSAmamattebhamRgairmRgAri-radyApi nidrA prakRtiryatheSTam / vitraM vapussAma nayazca loke siMhASTakaM kasya mude na puMsa: ? ||1|| kSutkSAmo'pi jarAkRzo'pi zithilaprApto(yo)'tikaSTAM dazAmApanno'pi vipannadIdha(dhi?)tirapi prANeSu gacchatsvapi / mattebhendravizAlakumbhadalanavyAyAmabaddhaspRhaH ki jIrNaM tRNamatti mAnamahatAmagresaraH kezarI // 2 // mRgairnaSTaM zazairlInaM, varAhairvalitaM ruSA / hayAnAM heSitaM zrutvA, siMhai: pUrvavadAsitam // 3 // mattebhakumbhanirbheda-kaThoranakharAzani(:) / mRgAririti nAmnaiva laghutAmeti kezarI // 4 // mRgAriM vA mRgendraM vA, siMhaM vyAharatAM janaH / tasya dvayamapi vrIDA, krIDAdalitadantinaH // 5 // adyApi na sphurati kesarabhAralakSmIrna preSati dhvanitamadriguhAntareSu / mattAstathApi hariNA hariNAdhipasya pazyanti bhrAntamanasaH padavIM vaneSu (?) // 6 // Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ July-2004 nidrAghUrNitalocano mRgapatiryAvad guhAM sevate tAvat svairamamI carantu hariNAH svacchandasaJcAriNaH / unnidrasya vidhUtakesarasaTAbhArasya nirgacchato nAde zrotrapathaM gate hatadhiyAM santyeva dIrghA dizaH // 7 // prakRtiriyaM sattvavatAM na khalu vayastejasAM hetuH / siMhaH zizurapi nipatati madamalinakapolabhittiSu gajeSu // 8 // yatheSTaM ceSTadhvaM madamalinagaNDAH karaTinaH / taTAnyadrermandaM vikaSata viSANaizca mahathA : (mahiSAH) ! / sarAgaM sAraGgAM saha sahacarIbhirvicaratA' pracAraH siMhAnAmiha na vidhinA hanta vihitaH // 9 // vizraM vapuH paravadhapravaNaM ca karma tiryaktayaiva kathitaH sadasadvivekaH / itthaM na kiJcidapi sAdhu mRgAdhipasya, tejastu taM sphurati yasya jagad varAkam ||10|| sAmopAyanayaH prapaJcapaTavaH prAyeNaH ye bhIravaH zUrANAM vyavasAya eva hi paraM saMsiddhaye kAraNam / visphUrjadvikaTATavIgajaghaTAkumbhaikasaMcUrNana vyApAraikarasasya santi vijaye siMhasya ke mantriNaH ||11|| siMhASTakam // ( 7 ) mArge nakhanasicAnasi nadhvAnaM gururyathAtra yasyAdau / U (vyU) DhA yena sudhavalairgaditaM dhavalASTakaM nAma ||1|| mArge kardamadustare jalabhRte garttAzatairAkule khine zAkaTike bhare'tiviSame dUraM gate rodhasi / zabdenaitadahaM bravImi mahatA kRtvotthitAM tarjanImIdRkSe viSame vihAya dhavalaM voDhuM bhara: (raM) kaH kSama: ? // 2 // 11 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 anusaMdhAna-28 nakhanasikhuraiH kSoNIpRSTaM na nardati sAdaraM prakRtiparuSaM preSyAsannaM na kupyati gotaram / vahati ca dhuraM dhuryo dhairyAdanuddharakandharo jagati guNina(:) kAryodAryA[t] parAnatizerate // 3 // anasi sIdati saikatavarmani pracurabhArabharakSapitokSaNi / gurubharoddharaNoddharakandhuraM smarati sA[rathi]ranyadhurandharam // 4 // na dhvAnaM kurute(?) na yAsi vikRtiM noccairvahasyAnanaM donnollikhasi kSiti khurapuTai 'vajJayA vIkSase / kintu tvaM vasudhAtalaikadhavalaH skandhAdhirUDhe bhare tIvrANyuccataTe viTaGkaviSamANyullaGghayan lakSyase // 5 // gururnA'yaM bhAraH kvacidapi na panthA: sthapuTito na te kuNThA voktirvahanamapi nA'Ggena vikalam / iha draGge nA'nyastava guNasamAnastadadhunA dhunAnena skandhaM dhavala ! kimu muktaH pathi bharaH ? ||6|| yathA bhagnaH panthAH paruSaviSamagrAvagahane galAnAM nA'GgAni spRzati ca yathA sArathirayam / yathA caite dRptAH khavalitabhuvo yAnti vRSabhAstathA dUrIbhUta: sa khalu dhavalo nUnamadhunA / / 7 / / yasyAdau vrajamaNDanasya bahubhiru(yU)DhA na gurvI dhurA dhauryeyaiH praguNIkRto na yugapat skandhe samastairapi / tasyaiva zlathakambalasya dhavalasyotthApane sAmprataM draGge'traiva jarAvasAditatanorgoH puNyamuddaSyate // 8 // vyUDhA yena mahAdhurA suviSame mArge sadaikAkinA soDho yena kadAcideva na nije NaSTenya (?)zaNDadhvaniH / AsId yazca gavAM gaNasya tilakastasyaiva saMpratyaho ! dhikkaSTaM dhavalasya jAtajaraso goH puNyamuddaSyate // 9 // dhavalASTakam // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ July-2004 (8) dakSo dAnastabdhau durmantrI zuSkamindhanaM tyajati / ardha:(rthaH) R(ra)tau loke vA, naravRttASTakaM nAma // 1 // dakSaH zriyamadhigacchati pathyAzI kalyatAM sukhamarAgI / udyogI vidyAtvaM dharmArthayazAMsi ca vinItaH // 2 // dAnaM daridrasya vibhoH prazAnti-yUnAM tapo jJAnavatAM ca maunam / icchAnivRttizca sukhocitAnAM, dayA ca bhUteSu divaM nayanti // 3 // stabdhasya nazyati yazo viSamasya maitrI naSTakriyasya kulamarthaparasya dharmaH / vidyAphalaM vyasaninaH kRpaNasya saukhyaM rAjyaM pramattasacivasya narAdhipasya // 4 // durmantriNaM kamu[pa]yAnti na nItidoSAH santApayanti kamapa[thya] bhujaM na rogAH / kaM zrIna darpayati kaM na nihanti tRSNA kaskaMttatA (?) (kaM kaM tatA) na viSayAH paritApayanti // 5 // zuSkandhanairvahnirupaiti vRddhi, mUrkheSu kopazcapaleSu zokaH / kAntAsu kAmo nipuNeSu vittaM, dharmo dayAvatsu mahatsu dhairyam // 6 // tyajati bhayamakRtapApaM mitrANi zaThaM pramAdino vijjA(dyA) / hI:(hIH) kAmina(naM) malazrIH strI . krUraM durjano lokaH (?) // 7 // arthasya mUlaM nikRtiH kSamA ca, kAmasya vittaM ca vapurvayasya / dharmasya dAnaM hi dayAdamau ca, mokSasya sarvArthanivRttireva // 8 // ratau vivAhe vyasane pi(ri)pukSaye priyAsu nArISu dhaneSu bandhuSu / yazaskare karmaNi mitrasaGgraheSvativyayo nAsti narAdhipA'STasu // 9 // sajjanASTakam // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 anusaMdhAna-28 (9) mAdhuryamutsAhasujIrNarUpaM zrutena zAThyena javo hi vaidyam / nItipriyA vAnaravallabhena, uliMganAvRttamudAjahAra // 1 // mAdhuryaM pramadAjanesu(Su) lalitaM dAkSiNyamArne jane zauryaM zatruSu mArdavaM parijane dharmiSTatA sAdhuSu / marmajJeSvanuvarttanA bahuvidhA. mAnaM jane garvite zAThyaM pApajane narasya kathitaM paryAptamaSTau guNAH // 2 // utsAhasampannamadIrghasUtriNaM, kriyAvidhijJaM vyasaneSvasaktam / zUraM kRtajJo(jha) dRDhasauhRdaM ca, lakSmIH svayaM vAJchita(Jchati) vAsahetoH // 3 // sujIrNamannaM suvicakSaNaH sutaH, suzAsitA strI nRpatiH susevitaH / sucintya coktaM suvicArya yatkRtaM, tadIrghakAle'pi na yAti vikriyAm // 4 // rUpaM jarA sarvasukhAni tRSNA, khaleSu sevA puruSAbhimAnam / yAcyA gurutvaM guNamAtmazaMsA, cintA balaM hanti dayAM ca lakSmIH // 5 // zrutena buddhirvyasanena mUrkhatA, priyeNa nArI salilena nimnagA / nizA zazAGkena dhRtiH samAdhinA, nayena cAlaMkriyate narendratA // 6 // zAThyena mitraM kapaTena dharma, paropatApena samRddhibhAvam / sukhena vidyAM puruSeNa nArI, vAJchanti ye vyaktamapaNDitAste |7|| javo hi sapteH paramaM vibhUSaNaM, trapA'GganAyAH kRzatA tapasvinaH / dvijasya vidyeva munerapi kSamA, parAkramaH zastrabAlo]pajIvinAm // 8 // vaidyaM pAnarataM naTaM kupaThitaM mUrkha parivrAjakaM yodhaM kApuruSaM viTaM gatavayaM svAdhyAyahInaM dvijam / rAjyaM bAlanarendramantrarahitaM mitraM chalAnveSiNaM bhAryA yauvanagavitAM pararatAM muJcanti ye paNDitAH // 9 // vAnaravallabhASTakam // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ July-2004 (10) vIcIkaivarttayadbhamnaM (?), tathA zazidivAkaraiH / alaM sRjati poSyAzca bhagnAzasyASTakaM vidheH ||10|| ( 11 ) sukhayasi vilapati yattat tRSArttametAni vitara he megha ! / ayi jala mAmabhyunnata - midamambudharASTakaM nAma // 1 // sukhayasi tRSottAmyattAluskhaladhvanivihvalaM katipayapayobindusyandairna cAtakamAgatam / jaladhara ! yadA kAlAt ko'pi pracaNDasamIraNaH pravahati tadA na tvaM nA'yaM na te jalabindavaH ||2|| vilapati tRSA sAraGgo'yaM bhavAnayamunnato jalamapi ca te saMyogo'yaM kathaJcidupasthitaH / upakRtikRte prahNaM cetaH kuruSva yadagrato bhramati pavanaH kva tvaM kvA'yaM kva vA jalasaMhatiH ||3|| yattad garjitamUrjitaM yadapi ca proddAmasaudAminIdAmA'mbaraDambare viracitaM yaddUramabhyunnatam / teSAM paryavasAnametadadhunA jAtaM yadambhodharaM dvitrAM kRtrimarodanAzrutanavonmuktAH payobindavaH ||4|| tRSArtte pAthoda ! pralapati purazcAtakazizau yadetatrairyaM tadiha gadituM mA tvara iti / vipad vA svAdhInA kimuta jaDatA vA pariNatA marudvAno vAsyatyatha ghana ! zarad vA na bhavati ||5|| etAnyahAni kila cAtakazAvakena nItAni kaNThakuhare sthitajIvitena tasyArthino ja[la]da ! pUraya vAJchitAni mA bhUt tvadekazaraNasya bata pramAdaH ||6 // 15 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 anusaMdhAna - 28 vitara [vArida !] vAri tRSAture, tvaritamudyatacAtakazAvake / maruti visphurati kSaNamanyathA, kva ca bhavAn kva payaH kva ca cAtakaH // 7|| he megha ! mAnamahitasya tRSAturasya tyaktatvadanyazaraNasya ca cAtakasya / ambhaH kaNAn katicidapyadhunA vimuJca no ced bhaviSyasi jalAJjalidAnayogyaH ||8|| aya (ya) jalada ! yadi na dAsyasi, katicit tvaM cAtakAya jalakaNikA: / tadayamacireNa bhavitA, salilAJjalidAnayogyate ||9|| mAmabhyunnatamAgato'yamiti vA kAmaM samAsevate macchAyAmiti vA yadanyaviSayaM tad dveSTi vArIti vA / sadyo varSa varAka cAtakakRte no cedayaM yAcitA yAcyA yAvadupekSaNaM ca jalada ! vrIDAkaraM tvAdRzAm // 10 // meghASTakam // ( 12 ) etasmAt kiM brUmo lakSmyA dUrAdayamitodyA (yA) mA / AdAya padairgaditaM sumukhi ! samudrASTakaM nAma // 1 // etasmAjjaladherjalasya kaNikAH kAzcid gRhItvA tataH pAthodA: paripUrayanti jagatIM ruddhAmbarA vAribhiH / bhrAmyan mandarakUTakoTighaTanAbhItibhramattArikAM prApaikAM jalamAnuSIM tribhuvane zrImAnabhUdacyutaH // 2 // kiM brUmo jaladheH zriyaM sa hi khalu zrIjanmabhUmiH svayaM vAcyaM ki ( kiM) mahimApi yasya hi navadvA (dvI ? ) paM mahIti zruti: ( ? ) 1 tyAgastasya sa ko'pi bibhrati jagad yasyA'rthina hyambudAH zakteH kaiva kathA hi yasya bhavati kSobheNa kalpAntaram ||3|| lakSmyAstvaM nilayo nidhizca payasAM niHzeSaratnAkaro maryAdAniratastvameva jaladhe ! brUte'tra ko'nyAdRzam / Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ July-2004 . 17 kintvekasya gRha metasya (haM tvamasya?) vaDavAvahnaH sadA tRSNA(SNa)yA (?) / klAntasyodarapUraNe'pi na saho yat tanmanAg madhyamam // 4|| dUrAnmArgaglapitavapuSo mArutottambhitAnta:kallolAlIbahalavitRSo dhAvitA: pAnthasArthAH / / vyAvartante taTamupagatA yasya vicchinnavAJchAstasyA'mbhodheviphalapayaso vAryata: kiM na zuSkam ? // 5 // ayaM vArAmeko nilaya iti ratnAkara iti zrito'smAbhistRSNAtaralitamanobhirjalanidhiH / ka evaM jAnIte nijakarapuTIkoTaragataM kSaNAdenaM tAmyattimimakaramApAsyati muniH // 6 // ito vasati kezavaH puramitastadIyadviSAmito'pi zaraNAgatAH zikharipakSiNaH zerate / ito'pi vaDavAnalaH saha samastasaMvatakairaho ! vitatamUrjitaM bharahaM(haraM ?) ca sindhorvapuH // 7 // yAmArohati vAJchati sthagayituM tejAMsi tejasvinImuccairgarjati pUrayatyatimahImambhobhirambhodharaH / kA(kA)zcid drAgupajIvya toya ca(cu)lukAn sindho ! bhavatsannidhau pAnIyapracayeSu satsvapi na te jAto vikAraH kvacit // 8 // AdAya vAri paritaH saritAM zatebhyaH kiM nAma sAdhitamanena mahArNavena / kSArIkRtaM ca vaDavAvadane hutaM ca pAtAlakukSikuhareSu nivezitaM ca // 9 // samudrASTakam // zItAMzuste kecin namragva(tvaM) ye kare vipadi vAJchA / garve(va)miti candravadane satpuruSASTakamidaM] gaditam // 1 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zItAMzuH kiM sudhAyAmabhavaduta sudhaivAbhavacchItarazmAvAhozcid dvAvapImau mRgadRzi ghaTitAvetayoH kiM mRgAkSI / ekaikaM sajjanAdvA samajani janitaH sajjano vA kimebhiH sandehazcA'yamitthaM kathamapi manaso jIvatAM na prayAtaH // 2 // te kecinnijakAntisundaratayA cetazcamatkAriNo dRzyante paramotsavaM nayanayoH sampAdayanto janAH / antarye manasaH pravizya sahasA taistaiH svakIyairguNairAjanmAvadhi nottaranti hRdayAdutkIrNabimbA iva ||3|| ye prApte vyasane'pyanAkuladhiyaH sampatsu naivonnatA: prApte naiva parAGmukhAH praNayini prANopabhogairapi / DrImanta: svaguNaprapaJcanavidhAvanyastutAvutsukA dhig ! dhAtrA kRpaNena te'pi na kRtAH kalpAntadIrghAyuSaH || 4 || kare zlAghyastyAgaH zirasi gurupAdapraNayitA mukhe satyA vANI vijayibhujayoH pauruSamalam / hRdi svacchA vRttiH zrutamavitathaM ca zravaNayovinA'pyaizvaryeNa prakRtimahatAM maNDanamidam // 5 // vAJchA sajjanasaGgame paraguNe prItirgurau namratA vidyAyAM vyasanaM svayoSiti ratirlokApavAdAd bhayam / bhaktizcA'rhati zaktirAtmadamane saMsargamuktiH khale ete yatra vasanti nirmalaguNAH zlAghyAsta eva kSitau // 6 // garvaM noddahate na nindati paraM no niSThuraM bhASate proktaH kenacidapriyANi sahate krodhaM ca nAlambate / anusaMdhAna - 28 zrutvA kAvyamalakSaNaM parakRtaM santiSThate mUkavat doSAn chAdayati svayaM na kurute caitat satAM lakSaNam // 7 // satpuruSASTakam // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ July-2004 19 (14) cintAmantaH kaupaM revA dante tathaiva no manye / na carati ghAsanAsaM gajASTakaM vizrutaM loke // 1 // cintAmimAM vahasi kiM g2ajayUthanAtha ! yogIva yogavinimIlitanetrayugmam / piNDaM gRhANa piba vAri yathopanItaM daivAd bhavanti vipadaH khalu sampado vA // 2 // anta:samutthavirahAnalatIvratApasantApitAGga ! karipuGgava ! muJca zokam / dhAtrA svahastalikhitAni lalATapaTTe ko vA'kSarANi parimArjayitu samarthaH ? // 3 // kaupaM vAri vilokya vAraNapate ! kiM vismitenA''syate prAyo bhAjanamasya saMprati bhavAMstat pIyatAmAdarAt / unmajjacchapharI-pulindalalanApInastanAsphAlanasphArIbhUtamahominirmalajalA dUre'dhunA narmadA // 4 // revApayaH kizalayAni ca sallakInAM vindhyopakaNThagahanaM svakulaM ca hitvA / kiM tAmyasi dvipa ! gato'si vazaM kariNyAH sneho hi kAraNamanarthaparamparAyAH // 5 // dante nyastakaraH pralambitaziraH(rAH) sammIlya netradvayaM kiM tvaM vAraNa ! khidyase vanitayA ko nAma no vaJcitaH / bhUtvA zAntamanA gRhANa kavalaM sneho'dhunA tyajyatAM ye mattA hyavivekino viSayiNaste prApnuvantyApadam // 6 // no manye dRDhabandhanakSatamidaM naivaangkshoddhttttnN| skandhArohaNatADanAt paribhavo naivA'nyadezAgamaH / Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 cintAM me janayanti cetasi yathA smRtvA svayUthaM vane siMhatrAsitabhItabhIrukalabhA yAsyanti kasyA''zrayam ? // 7 // na carati vanarAjyAM pallavAn zallakInAM na pibati giriku nairjharaM vAri hAri / vitataradanakoTau dattahastAvalambo vahati virahakhinnaH zokabhAraM karIndraH // 8 // ghAsagrAsaM gRhANa tyaja karikalabha ! prItibandhaM kariNyAH pAzagranthivraNAnAmaviratamadhunA dehi paGkAnulepam / dUrIbhUtAstavaite zabaravaravadhUvibhramodbhrAntidRSTA revAtIropakaNThadrumakusumarajodhUsarA vindhyapAdAH // 9 // gajASTakam // (15) kiM jAto'sya nva jAto'si bhuktaM mUlaM tathaiva ca / kiM te nyagrodhapAnthAzca haMho ! vRkSASTakaM zRNu // 1 // anusaMdhAna- 28 kiM jAto'si catuHpathe ghanataraM channo'si kiM chAyayA channazcet phalito'si kiM yadi phalaiH pUrNo'si kiM sannataH / he sadvRkSa ! sahasva saMprati ciraM zAkhAzikhAkarSaNaM kSobho moTanabhaJjanAni janataH svaireva duzceSTitaiH // 2 // jAto mArge surabhikusumaH satphalo namrazAkhaH sphItAbhogo bahalaviTapaH svAdito yopagUDhaH / naivAtmArthaM vahasi mahatIM pAdapendra ! zriyaM tAmApannAtiprazamana phalAH sampado hyuttamAnAm ||3|| mUlaM yogibhiruddhRtaM nivasitaM vAsorthibhirvalkalaM bhUSArthI ca janazcinoti kusumaM bhuGkte kSudhArttaH phalam / chAyAmAtapino vizanti vi ( ni ? ) citA nidrAlubhiH pallavAH kalpAkhyasya taroriveha bhavataH sarvAH parArthAH zriyaH ||4|| Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ July 2004 kiM te namratayA0 ||6|| nyagrodhe phalazAlini sphuTarasaM kiJcit phalaM pacyate bIjANya ( nya) GkaragocaraNi katicit sidhyanti tasminnapi / ekasteSvapi kazcidaGkuravaro badhnAti tAmunnati yAmadhyAsya janaH svamAtaramiva klAnticchide dhAvati ||7|| pAnthAdhAra iti dvijazriya iti zlAghyastarUNAmiti snigdhacchAya iti priyo dRza iti strA (sthA) naM guNAnAmiti / yAvat tatkSaNamAzrayanti guNinaH klAnticchide pAdapaM tAvat koTaranirgatairahigaNairdUraM samutsAritAH // 8 // haMho pAntha ! kimAkulaM zramavazAdatyuddhataM dhAvasi prAyeNA'sa (sya) mahAdrumasya bhavato (tA) vArtA'pi nA''karNitA / mUlaM siMhasamAkulaM tu zikhare proccaNDatuNDAH khagA madhye koTarabhAji bhISaNaphaNAH pUtkurvate pannagAH // 19 // bhrAmyadbhaGgadharA'vanamrakusumaH zcotanmadhUgandhiSu chAyAvatsu taleSu pAnthanicayA vizramya geheSviva / niryannirjharavArivAritatRSastRpyanti yeSAM phalaistenedaM nu phalantu yAntu ca parAmabhyunnatiM pAdapAH // 10 // vRkSASTakam // ( 16 ) bIjairanyehAdhik yo'yaM kiM nAma virama cAnyatte (nye te) / haMho cAtakazabdai- bappIhasyASTakaM nAma // 1 // bIjairaGkuritaM0 // 2 // anye'pi santi bhuvi tAmarasAvataMsA haMsAvalIvalayino jalasannivezA: / ko'pi graho gururayaM hatacAtakasya paurandarIM yadabhivAJchati vAridhArAm // 3 // 21 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 anusaMdhAna-28 hA dhik ! paravyasanadurlalitasya yena kenApi re saralacAtaka ! vaJcito'si / yenA'mbuvAhamapi yAcasi yAcitasya yasyA'sya yAciturivA'timalImasatvam / / 4 / / yo'yaM vAridharo dharAdharazirasyabhyunnata: kevalaM garjatyeva gabhIradhIraninadenA'yaM sakhe ! vAridaH / tatte cAtaka ! pAtakasya katamasyaitat phalaM pacyate yenA'sau na dadAti yAcitavate ceto'pi nirvinnatAm (?) // 5 // kiM nAma duHkRtamidaM bhavatazcakAsti yenAtra dainyapizunaM bata yAcito'pi / ete'pi kAmanibhRtonnatayo'pi tRptyai muJcanti cAtaka ! payo na payomucaste // 6 // virama cAtaka ! dainyamapAsyatAM, bata caTUni kiyanti kariSyasi ? / vidhivinirmitamambukaNadvayaM, kimadhikaM kalayA'pi bhaviSyati ? ||7| anye te jaladAyino jaladharAstRSNAM vinighnanti ye bhrAtazcAtaka ! kiM vRthA'tra raTitaiH khinno'si vizramyatAm / meghaH zArada eSa kAzadhavalaH pAnIyarikto'dharo garjatyeva hi kevalaM bhRzamapAM no bindumapyujjhati ||8|| kimatra0 bappIhASTakam // (17) pathi parihRta kanaka mana stamita virama ratna kena saMtyanye / ekasmin vaNigadhipatipAde ratnASTakaM gaditam // 1 // pathi parihRtaM kaizcid dRSTvA na jAtu parIkSitaM vidhRtamaparaiH kAcaM matvA punaH parivarjitam / Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ July-2004 gavalagaNanAmanyaiH kRtvA'paghRSTamapaNDitaimarakatamaho ! mArgAvasthaM kathaM na viDambitam ! / / 2 / / kanakabhUSaNasaGgrahaNocito yadi maNistrapuNi[prati]padyate / na ca virauti na cApi sa zobhate, bhavati yojayiturvacanIyatA // 3 / / kusta(manasti ?)mitasArasya (?), tejasastadvijRmbhitam / yena pASANakhaNDasya mUlya(lyaM ?) mUlyaM vasundharA ||4|| virama ratna ! mudhA taralAyase, tava na kazcidihAsti parIkSita:(kSakaH) / vidhivazena paricyutamAkarAt, tvamapi kAcamaNiH(NI)kRtamIzvaraiH // 5 // kenAsInaH sukhamakaruNenA''karAduddhRtastvaM vikretuM vA samabhilakhi(Si)taH kena dezAntare'smin / yasmin vittavyayabharasaho grAhakastAvadAstAM nAsti bhrAtarmarakatamaNe ! tvatparIkSAkSamo'pi // 6 // santyanye jhaSaketanasya maNayaH kiM nollasatkAntayaH kiM vA te'pi jane na bhUSaNapadaM nyastA na zobhAbhRtaH / anyaH ko'pi tathApi kaustubhamaNiH sphItasphuraddIdhitiryaH pUSeva nabhaH samujjvalayati sphAraM murAreruru: // 7|| ekasmin divase mayA viraci(cara)tA prAptaH kathaJcinmaNimUlaM yasya na vidyate bhavati cet pRthvI samA(ma)stA tataH / so'yaM daivavazAdabhUdatitarAM kAcopamaH sAmprataM kiM kurmaH kimupAsmahe kasa suhRd yasyA'yamAvedyate // 8 // (?) vaNigadhipateH(te !?) kiJcit kurma vyutkummiha(?) mA kRthAH kathaya nibhRtaM keyaM nIti: pure tava saMprati / marakatamaNiH kAco vA'yaM bhavediti saMzaye lavaNavaNijAM yadvayApAraH parIkSitumIkSyate // 9 // ratnASTakam // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 anusaMdhAna-28 . (18) jAtastvaM bhuvanAdhipo yadi tataH kiM siddhametAvatA prApto vA yadi niHsvatAM vidhivazAt tenApi kiM te gatam / tasmAt toSa-viSAdabandhanamidaM vyAdhUya saMcintyatAM jyotiryatra layaM gate tribhuvane'pyAmA(bhA?)samAlokyate // 1 // bhrAtarmoha ! vimuJca khedamasamaM ye rAjyavacA(?)rgalAM bhittvA dhA(sA?)radhiyo vanAya calitAsteSAM na mallo bhavAn / prajJAbhirdRDhakarmapAzavalaye(yo)cchedAkSamAsta(stva)dbhayAd dArAdyairbisatantubhirnigaDitAstiSThanti ye te vayam // 2 // trailokyaM sakalaM trikAlaviSayaM mA lokamAlokitaM (?) sAkSAd yena yathA svayaM karatale rekhAtrayaM sAli / rAgadveSabhayAmayAntakajarAlokatvalobhAdayo nA'laM yatpadalaGghanAya sa mahAdevo mayA vandyate // 3 // yo vizvaM veda vedyaM jananajalanidheGginaH pAradazvA paurvAparyAviruddha vacanamanupamaM niSkalaGkaM yadIyam / taM vande sAdhuvandhaM sakalaguNanidhi dhvastadoSadviSantaM buddhaM vA vardhamAnaM zatadalanilayaM kezavaM vA zivaM vA // 4 // mAyA nAsti jaTA na cApi mukuTaM candro na mUrdhAvalI khaTvAGgaM na ca vAsukirna ca dhanuH zUlaM na cograM mukham / kAmo yasya na kAminI na ca vRSo gItaM ca nRtyaM punaH so'yaM pAtu niraJjano jinapatiH sarvatra sUkSmaH zivaH // 5 // dagdhaM yena puratrayaM zarabhuvA tIvrArciSA vahninA yo vA nRtyati mattavat pitRvane yasyA''tmajo vA guhaH / so'yaM kiM mama zaGkaro bhayatRSAroSAttimohakSayaM kRtvA yaH sa tu sarvavit tanubhRtAM kSemaGkaraH zaGkaraH // 6 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ July-2004 25 patrAd (?)yena vidAritaM kararuhairdetyendravakSaHsthalaM sArathyena dhanaJjayasya samare yo'mArayat kauravAn / ............... nAsau viSNurviziSTo mama |7|| (?) eko nRtyati viprasArtha ku(ka)kubhAM cakre sahasraM bhujAmeka: zeSabhujaGgabhogazayane vyAdAya nidrAyate / dRSTvA cArutilottamAsu(mu)khamagAdekaJcaturvaktratAmete muktipadaM vadanti viduSAmityetadatyadbhutam // 18 // ( devASTakam ?) (19) vIcIkaivarta yadbhagnaM chitvA zazidivAkaram / alaM sRjati pauSyAzca, bhagnAzasyA'STakaM vidheH // 1 // vIcIvyApta viyaniruddhavasudhaM kvA'gAdharandhaM payo golAGgulavilolapANitulitAH kSudrAH kva te kSmAbhRtaH / baddhvA dAzarathistathApi jaladhiM pratyAjahAra priyAM grAvANo'pi taranti vAriNi yadA puMso'nukUlo vidhiH // 2 // kaivartakarkazakaragrahaNacyuto'pi jAle punarnipatitaH zapharo varAkaH / jAlAdapi pragalito gilito bakena vAme vidhau bata kuto vyasanAnivRttiH ? // 3|| yad bhagnaM dhanurIzvarasya zizunA yajjAmadagnyo jitastyaktA yena guronirA vasumatI baddho yadambhonidhiH / ekaikaM dazakandharakSayakRto rAmasya kiM varNyate daivaM varNaya yena so'pi sahasA nItaH kathAzeSatAm // 4 // chittvA pAzamapAsya kUTaracanAM bhaktvA balAd vAgurAM paryantAgnizikhAkalApajaTilAnnirgatya pAraM vanAt / Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 vyAdhAnAM zaragocarAdatijavenotplutya dhAvanmRgaH kUpAntaH patitaH karoti vidhure kiMvA vidhau pauruSam // 5 // zazidivAkarayorgrahapIDanaM gajabhujaGgavihaGgamabandhanam / matimatAM ca samIkSya daridratAM vidhiraho ! balavAniti me matiH ||6|| alaGkAraH zaGkAkaranarakapAlaM parikaro vizIrNAGgo bhRGgI vasu ca vRSa eko gatavayAH / avastheyaM sthANorapi bhavati yatrA'maraguro vidhau vaktre mUrdhni sthitavati vayaM ke punaramI ? // 7 // anusaMdhAna - 28 sRjati0 // 8 // pauSyAM paJca zarAH zarAsanamapi jyAzUnyamizolatA jetavyaM jagatAM trayaM sa ca punarjetA'pyanaGgaH kila / ityAzcaryaparamparAghaTanayA cetazcamatkArayan vyApAraH sutarAM vicArapadavIvandhyo vidhervandyatAm ||9|| bhagnAzasya karaNDapiNDita (ta) noglanendriyasya kSudhA kRtvA''khurvivaraM svayaM nipatito naktaM mukhe bhoginaH / tRptastatpizitena satvaramasau tenaiva yAtaH pathA svasthAsthiSThata daivameva hi nRNAM vRddhau kSaye cA''kulam // 10 // daivASTakam // ( 20 ) zrutvA zraddhAya samyak zubhaguruvacanaM vezmavAsaM nirasya pravrajyA'tha paThitvA bahuvidhatapasA zoSayitvA zarIram / dharmadhyAnAya yAvat prabhavati samayastAvadAkasmikIyaM prAptA mohasya dhATI taDidiva viSamA hA ! hatAH kutra yAmaH ? // 1 // ekenA'pi mahAvratena yatinaH khaNDena bhagnena vA durgatyAM patato na so'pi bhagavAnISTe svayaM rakSitum / Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ July-2004 27 hatvA tAnyakhilAni duSTamanaso vartAmahe ye vayaM teSAM daNDapadaM bhaviSyati kiyajjAnAti tat kevalI / / 2 / / kaTyAM colapaTaM tanau sitapaTaM kRtvA zirolocanaM skandhe kambalikAM rajoharaNakaM nikSipya kakSAntare / vaktre vastremukhaM vidhAya dadataH zrIdharmalAbhAziSaM veSADambariNaH svajIvanakRte vidyo gatiM nA''tmanaH // 3 / / bhikSA pustakavastrapAtravasatiprAvAralubdhA yathA nityaM mugdhajanapratAraNakRte kaSTena khidyAmahe / AtmArAmatayA tathA kSaNamapi projya pramAdadviSAM(SaM) svArthAya prayatAmahe yadi tadA sarvArthasiddhirbhavet // 4 // pASaNDAni sahasrazo na(ja)gRhire granthA bhRzaM peThire lobhAjJAnavazAt tapAMsi bahudhA mUDhaizciraM tepire / kvApi kvApi kathaJcanApi gurubhirbhUtvA mudo bhejire karmaklezavinAzasambhavasukhAnyadyApi no lebhire // 5 // ki bhAvI nArako'haM kimuta bahubhavA(vI)dUrabhavyo nabhavyaH ? kiM vA'haM kRSNapakSI kimacaraNaguNasthAnakI karmadoSAt ? / vahnijvAleva zikSA vratamapi viSavat khaDgadhArA tapasyA svAdhyAyaH karNazUcI yama iva viSamaH saMyamo yadvibhAti // 6 // vastraM pAtramupAzrayaM bahuvidhaM bhaikSaM catuddhauSadhaM zayyApustakapustikopakaraNaM ziSyaM ca kRSyA(?zikSA)mapi / gRhNImaH parakIyameva nitarAmAjanmagRddhA vayaM yAsyAmaH kathamIdRzena tapasA teSAM hahA ! niHkrayam ||7|| antarmatsariNAM bahiH zamavatAM pracchannapApAtmanAM nadyambhaHkRtazuddhimadyapavaNigdurvAsanAzAlinAm / pAkhaNDavratadhAriNAM bakadRzAM mithyAdRzAmIdRzAM baddho'haM dhuri tAvadeva caritaistanme hahA ! kA gatiH ? // 8 // 1. 0luJcanaM / 2. vastramatho / Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 anusaMdhAna-28 rAgo me sphurati kSaNaM kSaNamatho vairAgyamujjRmbhate dveSo mAM bhajati kSaNaM kSaNamatho maitrI samAliGgati / dainyaM pIDayati kSaNaM kSaNamatho harSo'pi mAM bAdhate kopo'yaM kRpaNaH kRpAparibhRtaiH kArye(yoM) hahA ! karmabhiH // 9 // yeSAM darzanavandanApraNamanasparzaprazaMsAdinA mucyante tamasA nizA iva site pakSe prajAstatkSaNAt / tAdRkSA api ke'pi ke'pi munayastebhyo namaH kurmahe saMvijJA vayamAtmanindanamidaM kurmaH punarbodhaye // 10 // nindASTakam // 20 // zubhaM bhavatu // 1. steSA /