Book Title: Shrutsagar Ank 2013 10 033
Author(s): Mukeshbhai N Shah and Others
Publisher: Acharya Kailassagarsuri Gyanmandir Koba
Catalog link: https://jainqq.org/explore/525283/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara varSa-3, aMka-9, kula aMka-33, aktUbara-2013 zrI bhaktAmarastotra kI sacitra hastaprata kA eka citra AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira For Private and Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa. pU. gurubhagavaMtazrI ke 79veM janmadina para upasthita jJAnamaMdira parivAra For Private and Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org AcArya zrI kailAsasAgarari AlamaMdira kA mukhapatra zrutasAgara 33 AzIrvAda * rASTrasaMta pa. pU. AcArya zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. * saMpAdaka maMDala * mukezabhAI ena. zAha kanubhAI ela. zAha DaoN. hemanta kumAra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hirena ke dozI ketana DI. zAha evaM jJAnamaMdira parivAra 17 akTUbara, 2013, vi. saM. 2069, Azvina For Private and Personal Use Only suda-99 prakAzaka AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kobA, gAMdhInagara-382007 phona naM. (079) 23276204, 205, 252 pheksa: ( 079) 23276249 website : www.kobatirth.org email : gyanmandir@kobatirth.org Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org prAptisthAna anukrama 1. saMpAdakIya 2. miracakalpa 3. bhaktAmara stotra kI do sacitra pothiyA~ 4. jaina graMthakAroe karelo nAma-nirdeza 5. kobA tIrthanA dhAtupratimA lekho 6. guruvANI 7. janmadina para paThita do kavitAe~ 8. kailAsa zrutasAgara graMthasUci bhAga - 16nuM saMkSipta avalokana 9. zrI nAgezvara tIrtha : eka paricaya 10. jJAnamaMdira kArya ahevAla 11. samAcAra sAra ahamadAbAda 380007 hirena ke. dozI hirena ke. dozI mamatA godArA hIrAlAla ra. kApaDiyA hirena ke. dozI jitendra zAha, mukeza zAha AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira tIna baMgalA, Tolakanagara parivAra DAIniMga haoNla kI galI meM pAlaDI, phona naM. (079) 26582355 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ketana DI. zAha kanubhAI la. zAha kanubhAIla. zAha DaoN. hemaMta kumAra prakAzana saujanya mAtuzrI revAbena tArAcaMdabhAI zAha parivAra haste - zrI araviMdabhAI tArAcaMdabhAI zAha pAlanapura - muMbaI eziyana sTAra kaM. lI. For Private and Personal Use Only 3 5 7 I w ~ or 12 16 18 21 20 2 23 24 29 30 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org saMpAdakIya zrutasAgarano 33mo aMka ApazrInA hAthamAM che. janmano prasaMga ja AnaMda ApanAra hoya che. jemanA janmathI keTalAyanA jIvana parivartana joDAyelA hoya evA mahApuruSonA janmathI jananI ane janmabhUmi eka aneruM gaurava prApta thAya che. mahApuruSonuM jIvana keTalAya jIvanane badalAvI zake che. AvA janmanA vadhAmaNAno divasa eTale ja janmavardhApana divasa. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pU. gurubhagavaMtazrInA janma, jIvana, jananI ane janmabhUminA cikkAra guNagAna karavAnuM parva eTale janmavardhApana parva pa. pU. AcArya bhagavaMtazrInA janmadina nimitte AvuM ja eka parva AMbAvADI zrI saMgha ane zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendranA upakrame Ayojita thayuM. A aMkanI vAta gurubhakti ane guruRNamuktinA A pAvana avasare AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira parivAra taraphathI kailAsazrutasAgara graMthasUcino 16mo bhAga. vizvakalyANa prakAzananI 6 pustakaunuM vimocana ane zrutasAgara vizeSAMka naM. 32 nuM vimocana A prasaMge sAnaMda saMpanna thayuM. A prasaMga upasthita sahunI smRtimAM ciraMjIva banI rahyo. A aMkamA eka sAva navI bhAta pADe evI kRti miracakalpa atre prakAzita karI che. jaina paraMparAne bAdhita keTalAka prayogo graMthakAre noMdhyA hovA chatA kRtinI akhaMDatA mATe ja ene atre yathAvat prakAzita karyA che. vAcakoe A vAta khAsa dhyAnamAM levI. anubhavasaMpanna mahApuruSo dvArA lakhAyelA vaidaka prayogo jIvanamAM upayogI nIvaDe ema che. rojIMdA vaparAzamAM AvatI vastuonA vividha phAyadAo jaNAvatA AvA hajjAro prayogo kAgaLa upara lakhAyelA ane samRddha jJAnabhaMDAromAM sacavAyelA che. sAmAnya takalIphomAM AvA prayogo asarakAraka paNa banI zake che. e prayogono anubhava karavA mATe jANakAra vyakti, yogya sAmagrI, ane yogya mAtrAnI nitAMta AvazyakatA rahe che. temaja A sAthe jayapurathI jJAnamaMdiranA niyamita vAcaka ane adhyayanarata zrI For Private and Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aktUbara - 2013 mamatA godArAjIno bhaktAmarastotranI be sacitra pothIono paricaya Apato lekha atre prakAzita karyo che. emanA kathya viSayane kyAMya paNa hAni na pahoMce e rIte lekhamAM thoDA sudhArA karyA che. temaja lekhanI sAthe sAthe emanA dvArA mokalAvela bhaktAmarastotranI sacitra pothInA eka citrane paNa A ja aMkanA mukhya TAITala peja upara prakAzita karyu che. sacitra pothInuM citra ane lekha mokalavA badala emano khUba-khUba AbhAra. jaina satyaprakAza megejhinamAMthI jaina graMthakAronI nAma nirdeza karavAnI paddhati upara prakAza pADato zrI hIrAlAlabhAI ra. kApaDIyA dvArA lakhAyelo abhyAsa pUrNa lekha jaina graMthakAroe karelo nAmanirdeza' atre sAbhAra prakAzita karyo che. A aMkathI guruvANI heDIMga heThaLa jJAnamaMdiranA preraNAmUrti ane zrutasAgaranA AzIrvAda pradAtA pa. pU. AcArya bhagavaMta gurudevazrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sAhebe samaya-samaya para ApelA pravacano ane preraNA-pIyuSane pUjya gurubhagavaMtazrInA vividha pustakomAthI saMkalita karI atre prakAzita karela che. sAthe-sAthe aitihAsika sAmagrI rUpe zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra-kobA tIrthanA parisaramAM Avela mahAvIrAlaya ane AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdiranA ratnamaMdiramA birAjamAna prAcIna dhAtu pratimAnA lekho atre prakAzita karyA che. pUjya gurubhagavaMtazrInA 79mAM janma vardhApana mahotsave prasaMgopAta paThana thayela pUjya gurudevazrInA guNone varNavatI be kavitAo paNa A aMkamAM prakAzita karI che. AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdiramA saMgRhIta hastaprata ane kRti sAhitya aMge vAcakone paricaya maLe e hetuthI pUjya gurubhagavaMtazrInA janmadivasa para prakAzita kailAsazrutasAgara graMthasUcinA-16mAM bhAganuM saMkSipta avalokana atre prastuta kayuM che. temaja dara vakhatanA aMkanI jema A vakhate paNa tIrtha paricaya aMtargata zrI nAgezvara pArzvanAtha bhagavAnanA nAgezvara tIrthano (rAjasthAna) paricaya atre prakAzita karyo che. prastuta lekhamAM nAgezvara pArzvanAtha bhagavAnanI pratimA temaja nAgezvaratIrthanA parisara- citraNa ApyuM che. to sAthe-sAthe A tIrthanI sAthe saMkaLAyelI aitihAsika vigatane paNa saMkSiptamAM noMdhI che. For Private and Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org miracakalpa Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hirena ke. dozI kalpa eTale AcAra, vidhAna, vidhi ityAdi, ahiM miraca eTale maracuM, e zabdanI pAchaLa kalpa zabda lagADI miraca kalpa' zabda banyo che. have prazna thaze ke 'miracakalpa' no artha zuM? to miraca = maracu teno kalpa = vidhi. maracAne vAparavAnI, upayogamAM levAnI vidhi. pharI muMjhavaNa thaze, zenA upayogamAM ? khorAkamAM to kharU paNa sAtha AyurvedamAM paNa te kaI rIte? maracAne kai rIte? kayA dravyanI sAthe ? keTalI mAtrAmA levAthI te rogono nAza kare AvI samajaNa Apato graMtha eTale miraca kalpa. jo ke eTaluM paNa cokkasa che. ke gurugama (te viSayanI jANakAra vyaktinI sahAya) vagara karAtA AvA prayogo kyAreka ochA-vattA aMze nukazAna karanArA thAya che| ane A vAta badhA ja kalpane eka sarakhI rIte lAgu paDe che. ahiM graMthakAre maracAnuM sevana kayA rogone maTADe che tenI suMdara mAhitI ApI che. graMthakAranuM nAma kRtimAM nathI chatA hastapratanI lekhana paddhati uparathI A prata prAyaH 19 mI sadInA pUrvArdhamAM lakhAi haze tevuM anumAna che. 1-2 jagyAne bAda karatA pratAlekhana zuddha thayuM che. vaidakazAstranI dRSTithI auSadho paNa lakhAyA hovAthI jainasaMpradAyanI AhAra saMbaMdhI mAnyatAthI viruddha auSadho graMthakAre noMdhyA che, chatA ahiM te bAbatone vAcakonA abhyAsArthe yathAvat rAkhI che je vAcakoe dhyAnamAM levu. maracAnA kalpa sivAya paNa vaidaka kalpa tarIke oLakhAvI zakAya tevA kALAmarIno kalpa, triphaLAno kalpa, piparIno kalpa, bIlIno kalpa, talano kalpa, aMkola kalpa, jherInALIyerano kalpa, nimba (lImaDo)no kalpa jevA ghaNA kalpo bhinna bhinna jJAnabhaMDAromAMsacavAyA che. A ja rIte maMtrazAstranI sAthai saMkaLAyelA padmAvatIkalpa, ghaMTAkarNakalpa, 24 tIrthaMkara yakSa-yakSiNIkalpa, panarIyA-vIsAyaMtrakalpa, dakSiNAvartazaMkhakalpa, bhairavakalpa vigere kalpo maMtrakalpa tarIke oLakhAya che. A sivAya zrAddhajItakalpa, jItakalpa jevA bIjA keTalAka AcArasaMbaMdhI paNa kalpo che vAcakora te dhyAnamA levu. saMpAdana mATe prastuta pratanI jherokSa ApavA badala zrI ratnAkarasUrijI jaina jJAnamaMdira (mahuvA) nA vyavasthApaka zrI bhUpatabhAino khUba khUba AbhAra. For Private and Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aktUbara - 2013 / / atha miracakalpa likhyate / / miraca golasuM' dIje to agni dIpe / / 1 miraca AjhAjhADAnA rasasuM dIje to kamalo jAI / / 2 miraca sIghAlUMNa ghI gAyano pAveM to pAMNI vikAra miTeM / / 3 miraca nIMbolI' sIMdhava gAyanA ghI sAtheM dina 3 pAvIjeM to haDakIyA svAna viSa jAI / / 4 miraca AdAsu dIjeM to kapha jAiM / / 5 miraca ghI pIveM to kAmavRddhi hoiM / / 6 miraca pANIsuM pIveM to bhrama jAI / / 7 miraca kirAyatAsu pIveM to tAva jAI / / 8 miraca tulasIrasasuM pIveM to sannipAta jAI / / 9 miraca khAMDasuM pIveM to unidro jAiM / / 10 miraca mizrisuM pIveM to kaMThazoSa jAI / / 11 miraca telasuM pI to svAsa jAI / / 12 miraca nItasuM pIveM to Apharo jAiM / / 13 miraca aka(vaya?)NIsu dIjeM to sojo jAiM / / 14 miraca araDusAsuM pIjeM to khasa jAI / / 15 miraca vaDavAyIsuM aneM dahIsuM lIjeM to atisAra jAiM / / 16 miraca viu sAthe dIje to raktavikAra jAI / / 17 miraca chAlIrA nItasuM3 dIjeM to pIlIyo jAI / / 18 miraca elIyo dIjeM to peTavikAra jAI / / 19 miraca tulasIrasasuM aMjana kIjeM to vAsI viSa jAI / / 20 miraca dahIsu dIje to sIsaka jAiM / / 21 miraca gAyanA mUtrasuM dIjeM to Apharo miTeM 11 22 miraca chAsitUM pIveM dina 49 to pAMDuroga jAiM / / 23 miraca sucala hara. unhA pANIsuM dIjeM to ajIrNa jAI / / 24 || iti miracakalpa / / 1, goLa, 2. jaTharAgni, 3. lIMboDI, 4. AIM, 5. kariyAtuM. 6. anidrA, 7. sAkara, 8. vAyunA vikArathI thato roga, 9. araNI?, 10. vaDavAI, 11. ? 12. bakarI, 13. mAkhaNa. For Private and Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 'bhaktAmara stotra' kI do sacitra pothiyA~ zrImatI mamatA godArA (caudharI) hamArI dhArmika sacitra pothiyA~ hameM kalAtmaka rUpa se AnandAnubhUti karavAte hue dhArmika AsthA to jAgRta karatI hai| sAtha hI hameM apane pUrvajoM ke sAMskRtika, sAmAjika evaM bauddhika vikAsa kI jhalaka bhI dikhAtI hai| jaina dharma kI aneka citrapothiyA~ 1100 I. sa. se 1800 I. ke madhya meM vizeSa rUpa se likhI gaI hai| isa prakAra kI pothiyoM se bhaviSya meM kalA evaM zailI kI eka AdhArazilA svarUpa isa kalAdhArA kA aitihAsika mahattva hai| kalA evaM bhakti ke saMgama svarupa hai| bhaktAmara stotra kI sacitra pothiiyaaN| jisake bhakti bhAva se ota-prota zabdoM va citroM meM vo prabhAva hai jo nAstika vyakti ke hRdaya meM bhI AsthA ke phula khIla jAte hai| digaMbara paraMparA ke anusAra 'bhaktAmara stotra' kA asalI nAma 'AdinAtha stotra' hai| isameM prathama tIrthaMkara zrI AdinAtha kI bhAva pUrNa stuti kI gaI hai| isake prArambha meM 'bhaktAmara' zabda kA prayoga hone se isa stotra kA nAma 'bhaktAmara stotra' ke rUpameM prasiddha huA / isa stotra kI prasiddhI itanI hai ki pramukha jJAnabhaNDAroM evaM graMthAgAro meM dasa se lekara pacAsa se bhI adhika pratiyA~ prApta hotI haiM / isakI svarNAkSarI evaM sacitra pratiyA~ tathA kAvya maMtra-yaMtra garbhita pratiyA~ bhI prApta hotI haiN| inameM sacitra pratiyA~ to vizeSa rUpa se ullekhanIya hai / kucha sacitra pratiyoM kA paricaya prastuta hai / jayapura ke zrI digambara jaina teraha paMthI bar3A mandira meM saMgrahita 'bhaktAmara stotra' kI eka sacitra pothI paricaya : jayapura ke terahapaMthI bar3e maMdira meM 'bhaktAmara stotra' kI eka sacitra pothI hai| jisameM citrakAroM ne stotra ke bhAva ko citra ke rUpa meM uparokta pothI meM vyakta kiyA hai| pratyeka citra meM eka-eka padya bhAga ko pradarzita kiyA gayA hai ina citroM meM bhakti ke vibhinna pahaluoM kA sundara ubhAra pradarzita kiyA hai| isa pothI meM 156 patra haiN| yaha prati zrI hemarAja hetu paM. rAyamalla dvArA saMvat 1667 meM likhI gaI thii| stotra kA lekhana kAla saMvat 1667 (I. san 1610 ) I. aura citrAlekhana saMvat 1830 (I. 1773) meM banAe gae hai| isa taraha se isake For Private and Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aktUbara * 2013 citra 239 varSa prAcIna hai| aitihAsika mahattva kI yaha sacitra pANDulipi anupama hai anUThI hai| ___ pothI meM pratyeka zloka ke bhAva kI racanA citra meM dI gaI hai| isameM 51 citra bane haiN| tIna citra prArambha meM bane haiM aura 48 zloka ke citra haiN| ye citra rAjasthAnI zailI se prabhAvita hai| patra kA parimANa 12414 iMca hai| pratyeka citra meM cAroM ora phUla-pattI evaM vela-buTTA kI AkRti kA citraNa prApta hotA hai| madhya meM vedIkA ke upara siMhAsana para zrI AdinAtha bhagavAna virAjita haiN| siMhAsana evaM vedikAe~ vividha prakAra kI manohara citrakArI se citrita haiN| vela-buTTA evaM phUla-pattI ke citraNa meM suvarNa kA upayoga kIyA gayA hai| citra kI vizeSatA yaha hai ki citrakArane deva-devI ke citra ko bar3I suMdaratA pradAna kI hai| sAtha hI deva-devI ke citraNa meM unakI vastravibhUSA, alaMkAro para bar3I khUbI se apanI citrakalA kA prayoga kiyA gayA hai| khAsa kara alaMkAro meM kaMgaNa kI eka-eka morI, hAra ke eka-eka maNi, mukuTa kI sAja-sajjA, kalagI meM maNi aura cAroM ora muktAphala ityAdi ke citraNa meM kalAkArane apanI kalA se citra ko atyadhika prabhAvita kiyA hai| prastuta citroM kA varNa-vidhAna atIva sajaga evaM sazakta hai| mukhyataH lAla, pIlA, harA, bhUrA, AsamAnI, nAraMgI, gulAbI, sleTI, sapheda, kAlA, va baiMganI raMgoM kI halkI tathA gaharI tAnoM kA prayoga kiyA gayA hai| mAnava AkRtiyoM kI citrita varNikA vyaktiyoM ke starAnusAra saMyojita kI gaI hai| mAnavAkRtiyoM meM halke bhUre, sapheda raMga kA adhika mizraNa kara goravarNa va kucha sthAno para halkA gulAbI raMga bhI mizrita kiyA huA najara AtA hai| zrI AdinAtha bhagavAna ke citraNa meM svarNima varNa kA prayoga kiyA gayA hai| kucha citroM meM svarNima varNa meM harA va kAlA raMga milAkara tAna meM gaharApana lAyA gayA hai| kucha jagahoM para caTaka pIle raMga kA prayoga bhI kiyA gayA hai| AkAza meM sapheda raMga ke ghumAvadAra bAdala citrita kiye gaye haiN| to kahIM laharadAra rekhAoM ke samuha kA citraNa bhI citra ko nikhAra de rahA hai| rAtri ke citraNa meM kAle raMga kA mizraNa kara gagana meM cA~da-tAroM kA aMkana kiyA gayA hai| isa pothI ke sabhI citroM ke cAroM ora lAla raMga kI moTI paTTI (kinArI) banAI gaI hai| usake pazcAt kAle raMga kI mahIna duharI rekhAeM khIMcI huI haiN| For Private and Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara - 33 pratyeka citra ke cAroM ora phUla-pattI kA citraNa kiyA gayA hai| usake pazcAt phira se lAla raMga kI usase patalI paTTI (kinArI) banAI gaI hai jisake donoM ora kAle raMga kI mahIna duharI rekhAeM khIMcI huI hai| usake bAda bIca meM zeSa sthAna para citra banAye gaye haiN| sabhI AkRtiyoM meM mahIna kAle raMga kI sImAMta rekhA dvArA citroM ko alaMkRta kiyA gayA hai| kalA kI dRSTi se yaha pANDulipi atyanta hI ucca koTI kI hai| zrI agaracandajI nAhaTA ke zabdoM meM yaha pothI apane meM nirAle DhaMga kI hai| pazu pakSiyoM kA viSayanurUpa sajIva citraNa kiyA gayA hai| citraNa meM gati kA AbhAsa hotA hai| zera ke citra meM kucha jagaha sleTI raMga kA prayoga kiyA gayA hai bAkI sabhI prAkRtika raMgoM se hI banAye gaye haiN| prakRti (dRzya-citra) vAstu (bhavana) Adi kA citraNa atyanta suMdara kiyA gayA hai| per3a kI eka-eka pattI ko darzAyA gayA hai to vahIM vAstu ko phUla pattiyoM va gumbajoM se atyanta alaMkRta karate hue banAyA gayA hai| yaha sacitra hastaprata meM nimnavat likhI gaI hai - bhaktAmara stotra ke eka zloka ke sAmane citra pazcAt rAyamalla kRta saMskRta TIkA, evaM usake bAda hemarAja kavi kRta hindI padyAnuvAda tatpazcAt dhanadAsa kavi kRta hindI padyAnuvAda dhanadAsa kavi dvArA racita hindI savaiyA kA gadya bhASAntara bhI sAtha meM diyA gayA hai| pratyeka zloka ke sAtha maMtravidhi evaM pratyeka zloka kI pUjA evaM maMtrapATha ke dvArA prApta phaladarzaka kathA kA bhI Alekhana kIyA gayA hai| isa apUrva graMtha meM rAjasthAnI zailI se prabhAvita pratyeka citro ke citrakAra bharatapura(rAja.) ke nivAsI the| citroM para zailI prabhAva - kalA kI dRSTi se isa prati ke citra uccastarIya haiN| una para mukhyataH rAjasthAnI zailI kA prabhAva dRSTigocara hotA hai| rekhAoM meM zakti evaM prabhAva darzanIya hai / citroM ke madhya prakRti kI anupama chaTA laghu-dIrgha puSpoM ke rUpa meM bikharI huI dRSTigocara hotI hai| ina citroM kA samaya vaha hai jaba rAjasthAnI va mugala zailiyA~ apane pUrNa yauvana para thii| isa prati ke citra mukhyataH mevADI zailI ke sAdRza hai| kintu mevAr3a para una dinoM mugaloM kA adhikAra ho cukA thaa|' ataH ina para mevAr3a citra zailI For Private and Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10 aktUbara - 2013 ke sAtha mugala evaM phArasI kI citra zailI kA prabhAva parilakSita hotA hai| jayapura ke zrI digambara jaina mandira meM saMgrahita ___ 'bhakAmara stotra' kI sacitra pothI paricaya - subhagaNI dvArA racita 'bhaktAmara stotra' kI eka sacitra pothI jayapura ke zrI candraprabhu digambara jainamandira meM sthita hai| yaha pothI saMskRta bhASA meM mUla zloka, gadya-padya maMtra yaMtra, kathA sahita saMvat 1842 (I. sa. 1785) meM lipibaddha hai| isake citroM sahita kula patroM kI saMkhyA 106 hai| citravihIna pratyeka patra para sundara akSaroM meM lipibaddha mUlapATha 13 paMktiyoM meM aMkita hai| isameM 24 citroM ke atirikta maMtra yaMtra ke citra bhI samAviSTa haiM, jisameM kucha ke madhya meM va upara AdinAtha bhagavAna ke citra banAye gaye haiM, anya citra sampUrNa pRSTha para banAye gaye haiN| jinameM kSitija rekhA kA pUrNataH abhAva hai yaha pothI mukhyataH mugala zailI se prabhAvita hai| gola ceharA, karNa sparza karate vizAla netra, kandho ko sparza karate karNa, atyadhika vizAla uThe hue vakSa, kSINa kaTi, padmAsana kI mudrA meM baiThe hue AdinAtha bhagavAna kA citraNa kiyA gayA hai| anya AkRtiyoM meM sundara sugaThita manuSya evaM deva AkRtio kA aMkana hai 1 devatAoM ko ghuTanoM se halkA nIce taka kI UMcI dhotI jisake sammukha meM eka sAtha bahuta sI ghuma tathA vistRta choroM vAle laharAte dupaTTe kA aMkana hai| to manuSya AkRtiyoM meM vividha prakAra kI pagar3I, vistRta choroM vAlA paTakA, vistRta choroM vAle laharAte dupaTTe kA aMkana hai cUr3IdAra pAyajAmA va ghuTanoM taka lambA jAmA pahane citrita kiyA gayA hai| eka citra meM ghumeradAra chAyA prakAza kI tAna se yukta ghane vRkSa kA aMkana va jisa para se jhar3ate phula va maMDarAte pakSiyoM kA aMkana banA hai / to eka citra meM kamala puSpoM ko saundarya yukta bahuta hI kalAtmaka rUpa se aMkita kIyA gayA hai| ___ AkAza meM umar3ate-ghumar3ate laharadAra bAdaloM kA yathArtha citraNa kiyA gayA hai (rAjasthAnI prabhAva) va sUrya, candramA va tAro kA bhI aMkana kiyA gayA hai / laharoM se yukta eka paTTI ke rUpa meM sAgara kA aMkana kiyA gayA hai, jisameM magaramaccha va Dubate manuSya kA sajIva citraNa kiyA prApta hotA hai / sAtha hI isa prati meM pazu AkRtiyoM kA viSayAnurUpa bahuta hI sajIva va yathArtha citraNa kiyA For Private and Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara * 33 gayA hai| azva, hasti evaM siMha kI baliSTha grIvA va gatiyukta, zarIrAkRtiyoM ke aMkana meM sUkSmatA evaM uttama citrakalA kA vaiziSTya pradarzita kIyA hai| pioM para zailI prabhAva bhaktAmara stotra kI prastuta sacitra pothI aisI hai jisameM mUlarupa se mugala citra zailI kA prabhAva hai| ina citroM meM mugala kalama jaisI sukumAratA, sammohakatA va surUcitA prakaTa hotI hai| pRSThabhUmi meM dhuMdhale raMgo kA prayoga va citroM meM viSayAgata AkRtiyoM kA aMkana hai| sauMdarya kI dRSTi se kisI prakAra kA aMkana nahIM kiyA gayA hai ina citroM meM strI AkRti kA pUrNataH abhAva hai| isa prati ke citroM meM mugala kalama kI sI komalatA va yarthAtatA ke sAtha-sAtha phArasI citra zailI ke vibhinna tattvoM kI jhalaka bhI dekhane ko milatI hai jo mugala zailI meM samAhita ho gaye the| yaha prati isa zailI kI anya sacitra pothiyoM se yaha zreSTha hai| saMdarbha 1. bhaktAmara stotra mahAmaNDala pUjA vidhAna, hIrAlAla jaina, dillI, 1999, pR.4 2. 'bhaktAmara stotra' - eka divya dRSTi, sAdhvIjI zrI divyapramA, jayapura, 1992, pR.8 3. bhaktAmara stotra, rAyamala, jayapura, 2005, pR. 7 4. bhaktAmara stotra kI sacitra pratiyA~, zrI agaracaMdajI nAhaTA zramaNa patrikA, pharavarI 1971, vAraNasI. pR. 16 / 5. yazodharacarita : sacitra pANDulipiyA~, kamalA garga, dillI, 1991, pR. 83 anusaMdhAna peja naM. 16nuM kobAtIrthanA dhAtu pratimA lekhonI saMketasUci bhA. = bhAryA su. = sudi, suta vya. = vyavahArI so. = sonI pra., prati. = pratiSThitaM ma. = bhaSTAraka do. = dozI paM. - paMDita saM. = saMghavI, saMghavaNa? U. = Upakezagacche si. = siddhAcArya? jJA. = jJAtIya For Private and Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina graMthakAe kahelo nAma-nirdeza zrI hIrAlAla ravidAsa kApaDiyA dareka graMthanuM nAma enA kartAe sUcavavuM ja joie evo kaMi niyama nathI; ethI karIne Aje paNa ApaNA bhAratIya sAhityamAM evA aneka graMtho maLI Ave che ke jemAM e graMthanuM nAma enA kartAe sUcaveluM jaNAtuM nathI kintu pAchaLathI koie enuM nAma pADyuM hoya ema jaNAya che. AvI paristhitimAM graMthakAra potAnuM nAma spaSTa ke aspaSTa rIte potAnI kRtimAM na sUcave to temAM kiMI navAI jevuM nathI. nAma nahi sUcavavAnuM eka kAraNa ema batAvAya che ke ApaNA dezanA tattvajJAnIo ane graMthakAro potapotAnA zAsana ke saMpradAyanI sevA karanArA hatA eTale temane potAnA nAma karatAM e zAsana ke saMpradAyanI kiMmata vadhAre hatI. vizeSamAM temanuM mAnavuM ema hatuM ke potAnI kRti kaMi svataMtra nathI, paraMtu e to prAcIna RSio ne munio taraphathI vArasA tarIke je jJAna samRddhi maLI che tenuM e yatkiMcit prakAzana che. asalanA vakhatamAM graMthakAro A sAruM potAnuM nAma nahi jaNAvatA haze tenAM kAraNomAM UMDA utaravA mATe A lekhamAM sthAna nathI eTale prastatamAM je jaina graMthakAroe potAnAM nAmo moTe bhAge ADakatarI rIte sUcavyAM che temAMnA keTalAkano ahIM ullekha karavAmAM Ave che. sauthI prathama ApaNe prAkRta sAhitya tarapha najara karIzuM to jaNAze ke nisIhasura (nizIthasUtra) nAmanA chevasura (dasUtra)nI visekacaNi (vizeSacUrNi)nA racanArA zrI jijJAsa (jinadAsa) gaNi mahattare potAnuM nAma e kRtinA aMtamAM ADakatarI rIte darzAvyuM che. A rahyAM che padyo : "ti-cau-paNa-aTThamavaggA ti-paNa-ti-tigaakkharA va te tersi| paThama-titiehiM ti-dusarajuehiM NAma kayaM jassa / / gurudiNNaM ca gaNittaM mahattarattaM ca tassa tuThehiM / / teNa kaesA cuNNI; visesanAmA NisIhassa / / " A padyamAM kevI rIte "jiNadAsa' nAma sUcavAyuM che te atre batAvavuM anAvazyaka nahi gaNAya. a, ka, ca, Ta, ta, 5, 7 ne za. ema ATha vargo che. emAMnA trIjA, cothA, pAMcamAM ane AThamA varganA anukrame trIjA, pAMcamAM, bIjA ane trIjA For Private and Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrutasAgara - 33 13 akSaro eTale ke ja, Na, da, ne sa. e akSaro lai emAMnA pahelA 'ja' ane bIjA 'da' sAthe pahelA varganA trIjA ane bIjA akSara eTale ke 'i' ne 'A' umeravA. Ama karatAM jiNadAsa evuM nAma bane che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir puSpamAlAprakaraNa e nAmathI paNa oLakhAtI ane zrIabhayadevasUrinA ziSye (A. zrI hemacaMdrasUri) racelI upadezamAlAnA nIce mujabanA 'hemamaNicaMdadappaNasUririsIpaDhamavananAmehiM / siriabhayasUrisIsehiM viraiyaM pagaraNaM iNamo / / 501 / / " - 501mAM padyamAM rahelA kartAe potAnuM nAma darzAvyuM che. A hakIkata uparyukta padyanA pUrvArdhagata hema, maNi, caMda, duppaNa, sUri ne risI zabdano prAthamika akSara letAM jaNAi Ave che. zrI jinavallabhasUrie saMghapaTTakanA nimnAvatArita - " vibhrAjiSNubhagarvvasasmaramanAsAdaM zrutollaMghane sajjJAnadyumaNi jinaM varavapuH zrIcandrikAbhezvaram / vande varNamanekadhA suranaraiH zakreNa cenazchidaM dambhAriM viduSAM sadA suvacasA'nekAntaraGgapradam / / 38 / / " - 38mA padyamAM cakrabaMdha' dvArA potAnuM nAma darzAvyuM che. A kRtinI TIkAmAM evo ullekha che ke A cakrabaMdha kavirAja mAghakRta zizupAlavadha (sa. 19, zlo, 130)ne maLato Ave che ane emAM jema "mAthakAvyAmiE" evA akSaro upalabdha thAya che tema ahIM 'jinavallabhana' ema prApta thAya che. A hakIkata upara ApelA padyanA pahelAM traNa caraNomAMthI darekanI trIjA ane 18mAM akSaro meLavatAM jaNAi Ave che. zrI somatilakasUrie 'zrI somatilakasUriviracita' evo ullekha pote racela eka stotranA nimnalikhita 1. muMbai sarakAranI mAlikInI je hastalikhita pratio ahIMnA "bhAMDArakara prAcya vidyA saMzodhana maMdira"mAM che temAMnI jaina prationAM vistRta ne varNanAtmaka sUcipatra taiyAra karatI veLA A cakrabaMdha taiyAra karAyo hato. te hAlamAM A bhAMDarakara saMsthA taraphathI TUMka samayamAM prasiddha thanAra traimAsika (va. 17, aM. 1) gata mArA lekhamAM 85mAM pRSThanI sAme Apelo che.) For Private and Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14 aktUbara - 2013 "yastvAM zrIjina! sUditotmadamanazcoraH praNauti zramaM jitvA soThagariSTakaSTadahanaM zociNNubhAladyutam / dattA'matyapavitrasaMmad! paThan kAntaM vizaGkaH stavaM vandyAnhAya bhavAn jinaH pradadatAmanye'pi tasmai zivam / / 12 / / " - padyamAM karelo che. A hakIkata A paghanAM pahelAM traNa caraNo paikI pratyekanA trIjA, sattaramA, chaThThA ane caudamA akSaro ekatrita karatAM spaSTa thAya che. keTalAka graMthakAra potAnuM nAma lepa dvArA jaNAve che. dAkhalA tarIke paramAtuM dhanapAla (dhaNahAla) kavie RSabhapaMcAzikAnA aMtima padyamAM e pramANe karyuM che, A rahyuM che padya : "iya jjhANaggipalIviyakammiMdhaNa bAlabuddhiNAvi me| mAMDa zuga manamayamukavoziyaloSTino || 50 II" potAnuM AkhuM nAma padyamAM barAbara sUcavAya tema na hoya tyAre tene vibhakta karI sUcavavAmAM Ave che. jemake zrI samayasuMdara upAdhyAye kapatta (kalpasUtra)nI kalpalatA nAmanI TIkAnA pratyeka vyAkhyAnanA aMtamAM e pramANe karyuM che, prastutamAM ApaNe ahIM pahelA vyAkhyAnanI pUrNAhutirUpa padyanI noMdha laIzuM. e padya nIce mujaba che : "vyAkhyAnaM kalpasUtrasya prathamaM sugama sphuTam / ziSyArthaM pAThakAzcakruH samayAdimasundarAH / / " / pote ajJAta rahevA icchatA hoya tethI ke pachI anya koi kAraNasara keTalAka graMthakAra potAnuM nAma na sUcavatAM potAnA gurunuM nAma sUcave che. AvuM eka udAharaNa zrIjinaprabhasUriphata jinAgamastavanI avacUrinuM nIce mujabanuM padya pUruM pADe che "dhyAyanti zrIvizeSAya gatA vezAlayena ym| stutidvArAjayodaH zrIvIragurugoravaH / / " A paghamAM "zrIvizAlarAjaguru" ema potAnA gurunuM nAma gupta rIte sUcavAyelAnI hakIkata e ja avacerikAre nIce mujabanA "AdiguptAmidhAnasya guroH paadprsaadtH| pAvavijetapeya vivRttiliMrikatA mayA |* For Private and Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara * 33 - padya dvArA raju karI che, paraMtu dareka carAnA cothA ane pAMcamA akSara ekatrita karavAnuM tyAM sucana nathI. e tarapha mAruM dhyAna vikallabha munirAja zrI puNyavijayajIe sUcavyuM hatuM je badala huM emano AbhArI chuM. vivekavilAsanA nIce lakhelA"jiivvt pratimA yasya vaco mdhurimaanycitm| dehaM gehaM zriyastvaM svaM vande sUrivaraM gurum / / " - padyamAMnA pratyeka caraNano prathama akSara levAthI "jIvadeva" evuM nAma bane che. A pramANe ApaNA jaina sAhityanI anekavidha viziSTatAomAMthI ekano ullekha karI huM rAla to viramuM chuM, jo ke sAthe sAthe eTaluM umeruM chuM ke bIjI viziSTatAono have pachI nirdeza karavA vicAra rAkhuM chuM. (jana satyaprakAza varSa-1, aMka naM.jAMthI sAbhAra) suvAkyo mahenatano raMga maMdInA raMga karatAM vadhAre lAMbo Take che. ane vadhAre UjaLo Upase che. che jyAM ApavAnuM vadhAre che ane levAnuM ochuM che tyAM saMbaMdhone jAmatAM bahu vAra nathI lAgatI. ja paristhiti vAdaLa jevI che, sUryane DhAMkI de che paraMtu vAdaLo varasI jAya che ke haTI jAya che pachI saccAIno sUrya pragaTe che. AvuM gharSa e ApaNI samajaNa che. rasto kyAMya jato nathI. enA para cAlanArA ja kyAMka pahoMcatA hoya che. aDacaNane AtmavizvAsathI pAra karavAmAM mANasAInuM mahattva che. jigaranuM joma sAcA ane sArA prArabdhanI nizAnI che. For Private and Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kobAtIrthanA ghAtupratimA lekho hirena ke. dozI paramapUjya gurudevazrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA.nI pAvana preraNAthI nirmita zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra sAdhako mATe ArAdhanA ane upAsanAnuM suMdara sthAna banI rahyuM che. naisargika vAtAvaraNanA khoLAmAM patharAyelI lIlIchama hariyALI, pakSIonA madhura kalarava, comera chavAyelI zAMtine mANatA ja bhAviko potAnI manodazAmAM zubhatvano anubhava kare che. A ja parisaramAM Avela caramatIrthapati zrI mahAvIra mahArAjAno darabAra eTale mahAvIrAlaya paramAtmA mahAvIranI pAvana karuNAdhArAno anubhava maLI zake evuM sthAna eTale mahAvIrAlaya jyAM Aje paNa sUrya potAnA kiraNa dvArA paramAtmAne namaskAra karI dhanyatA ane sArthakatAno anubhava kare che. e sthAna eTale mahAvIrAlaya zubha ane zuddhanA jyAM dhodha chalakAya che evA mahAvIrAlayamAM birAjamAna keTalAka prAcIna dhAtupratimAnA lekho atre prastuta karyA che. jagyAnA abhAve lekhanI saMketasUci peja naM. 11 upara Apela che. zrI ramaNabhAi maLavAya, jodiet / / saM. 1512 varSe phAguNa sudi 8 zanI zrI huMbaDajJAtau budhamAtrai di. narapAla bhAryA pavI tatputra vi...sI vya, tejA bhAryA gurI eteSAM zreyortha saM. nAkara nAmnA bhAryA saM. DAhI suta sa. harapati sahasApramukha svakuTuMbasahitena zrIvimalanAthabiMba kAritaM zrIbRhattapAgacche bha. zrIjinatilakasari bha. zrIjJAnakalasasUri bha. zrIvijayatilakasUripaTTe zrI vijayadharmasUribhiH pratiSThitaM ||shriiH|| zrI saMbhavanAtha bhagavAna, paMcatIrthI ___saM. 1528 varSe kA. zu. 2 gurau sonI zrImAlajJA. so. kaDuA bhA. hImI suta so. vIrAkena bhA. suMdari suta sivadAsa-jeThA-gaMgadA-jiNadAsAdi kuTuMbayutena zrIzaMbhavanAtha bibaM kArApitaM / pra. tapA zrIsomasuMdarasUrisaMtAne zrIlakSmIsAgarasUribhiH shrii|| zrI ajitanAtha bhagavAba, paMcatIrthI saM. 1487 varSa mAgha su. 5 gurau prA. jJAtIya zre. dedA bhAryA gurI putra harapAlena For Private and Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara - 33 17 bhAryA gomatIyutena mAtRpitRzreyortha zrIajitanAtharbibaM kArApitaM U. si. prati. shriidevguptsuuribhiH| zrI AdinAtha bhagavAna, covIzI saMvata 1504 varSe vi(vai)zAkha su. 2 zrIzrImAlajJAtIya saMghavI melaga bhAryA melAde suta sivA-sadAbhyAM svamAtRpitRzreyase zrI AdinAtha caturviMzati paTTaH kAritaTTe brahmANagacche zrImunicaMdrasUribhiH pratiSThitaM golI vAstavya / / zrI zrI AdinAtha bhagavAna, covIzI || saMvata 1531 varSe mAha vadi 1 some zrIvAyaDajJAtIya do, cAMpA bhA. cAMpalade su. do. sahisAvAra bhA. pAvI su. do. mahIyA gAMgA meghA vardhamAna sva putrA-potrAdi Atmazreyase vA. pAMcI nAmnyA zrIAdinAtha caturvizati paTTaH kAritaH pratiSThitaM zrIvRddhatapApakSe shriijnyaansaagrsuuribhiH|| zrIvaTapadrasU(Su) zrI veganapure paM. jayasuMdara gaNinA || baminAtha bhagavAna, paMcatIrthI saMvat 1617 varSe jeSTha sudi 5 dine zrIpattana vAsatavyaM / zrI uMsavAlajJAtIyA duraa| jaivaMtA bhAryA bAi jANade suta purA jgpaal| bhAryA ttbkaai| putrii| baai| lAlabAI zrI naminAthabiMbaM kArApitaM punyArthaM pratiSThitaM zrI vijayadAnasUribhi zrI tapagaccheH / / ratnamaMdiramAM virAjamAna pratimAnA lekho sphaTikamaya, sumatinAtha bhagavAba, ekalatIrthI / / saM. 1683 je. su. 3 tharAdarAvu. zrIpati bhAryA bA. maMgAIkena sumatibiMba ka.(kA.) sA. tejapAlena pr.| zzAMtinAtha bhagavAna, ekalatIrthI saMvat 1681 varSe mAha vadi 13 some zrIzrImAla vRddhasAkhAyAM sA. saM. dhUA bhAryA gamanAde tata suta sA. stapA suta sA. pamarAdhena(?) zrIaMcalagacche zrItejaratanasUriNA upadezena zrI zAMtinAthabiMbaM pratiSThitaM zrIsaMgha zubhaM bhvtu|| pAInAtha bhagavAna, ekalatIrthI / ___ saM. 1683 je. su. 3 some kaDUAmatI(ti) gacche usavaMze vRddhazAkhAyAM bha. khImajI bhAryA bAi jIvI suta bha. pratApa sIkena zrIpArzvanAtharbibaM 4 tejapAlena pratiSThitaM / / For Private and Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ma' t 1: rASTrasaMta pa. pU. AcArya bhagavaMta zrI valasAgarasUrIzvarajI ma. sA. nI amRtavANI) dharma bhayathI mukta banavA mATenA be mukhya mArgo che: (1) laukika gharma, (2) lokottara dharma. je dharmakArya mAM phaLanI icchA rahelI che tenAthI saMsAranI vRddhi thAya che, paraMtu te dharma nathI, bhavobhavanI paraMparA che. jyAM koI AzA rahetI nathI, mAtra nirveda che, te dharma che. ja mA jyAre bALakane stanapAna karAve che, tyAre kapaDuM DhAMkI rAkhe che; kemake bALakane najara na lAge tevI rIte dharmakriyAno dekhAva na karavo, temAM guptatA jALavavI, nahIMtara karmanI najara lAgI jAya. jIvanamAM dharma na hoya to zarIra paDadA samAna che. ekaluM zarIra paropakAra ke kalyANa karI zakatuM nathI. che jyAM maitrIno abhAva hoya tyAM dharma rakSA nathI Apato. bhavavirahanI saMpUrNatA jIvanamAM tyAre lAge che ke jyAre saMyama sivAya bhavanI saMpUrNatA thatI nathI. AthI sAcuM ja kahevAyuM che ke gRhasthajIvanamAM dharma karyA vinA bhavanI pUrNatA maLatI nathI. prANImAtra sAthenI maitrI ja dharma che. hRdaya anukaMpAthI bharAI jAya, samyagadarzana daDha thAya tyAre dharma lokottara sukha devAvALo bane che. dharmanuM mukha vinaya che. temAM AgaLa vadho, jIvanane sakriya banAvo, ne lakSya sudhI pahoMco. maitrIbhAva, kAruNyabhAva, pramodabhAva, mAdhyasthabhAva-e cAra bhAva dharmanA cAra AdhArastaMbha che. A cAra bhAvathI dharmano saMpUrNa paricaya thAya che. che. jo tamAre dharmamaya lagna banAvavuM hoya to lagna vakhate udAsIna bhAva rAkhavo, vikAra jarApaNa thavA devo nahIM, dhAmadhuma na karavI, paraNavA jatI vakhate paramAtmAnuM ciMtana manamAM karavuM ne "sarva saMsArano tyAga karavo che paNa na chUTake paraNavuM paDe che evI bhAvanA rAkhavI. For Private and Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara * 33 ke durgatimAM jatA jIvane rokI sadgatimAM mole te dharma. ja baMgalA, moTara, strI, putro, dhana-A badhuM ja para padArtha che, je ahIMyAM mUkIne ja javAnuM che. te badhuM sAthe nahIM Ave, dharma ja sAthe Avaze. jIvanathI mRtyu sudhIno saMpUrNa paricaya dharmatattvanI vyAkhyAmAMthI maLaze. bIje kyAMya nahIM maLe, ja dharma karavA mATe bhagavAne be mArga batAvyA che. eka to sarvathI pAparahita sAdhudharma ane bIjo alpa paLomAM vadhu dharma karI zake tevo gRhastha dharma, je sarvathA saMsArano tyAga karI na zake ne ghare besIne paNa dharma karI zake. ja dharma koI saMpradAya ke vADAmAM nahIM maLe, paraMtu dharma AtmAnI zuddhatAmAMthI prApta thaze, aMta:karaNanI zuddhatA-pavitratA haze tyAM dharmano vAsa haze. ja dharmanA be prakAro cheH sAdhu dharma ane gRhastha dharma. gRhastha dharmanA paNa be prakAra che: sAmAnya gRhastha dharma ane vizeSa gRhastha dharma. ja je potAnAM saMtAnone dharmanA saMskAra Ape che, te ja sAcA mAtA-pitA che. te sivAya te mAtA-pitA nathI paNa duzamana che. potAnAM bALakone dharmamAM vALavA e mAtA-pitAnI pharaja che. ja jo nAnapaNathI ja dharmanAM saMskAro paDyA hoya to ja ghaDapaNamAM dharma thaI zake che. te sivAya dharma ghaDapaNamAM thaI zakato nathI. jema ke nAnapaNamAM vAMcatAM lakhatAM na zIkhAyuM hoya to pachI ghaDapaNamAM kazuM ja zIkhI zakAtuM nathI. che ahiMsA, saMyama ane tapano triveNI saMgama ja dharma. ja dharmanA zikhare pahoMcavA ahiMsA, saMyama, tapa sAthe sevAnAM pagathiyAM caDatAM zIkhavuM paDaze. che AtmA, dharma ane karma tevA traNa vibhAga jIvanamAM che. AtmA eka che, dharma eka che, paraMtu karmo 158 che. paNa jo AtmA ane dharma eka banI jAya to 158 karmono nAza karI de. paNa jyAM sudhI AtmA ane dharma eka nahIM thAya tyAM sudhI karmanI sattA raheze. dharmanI utpatti kevI rIte thAya che?" tevA arjunanA praznano uttara ApatAM zrI kRSNa kahyuM che ke "satyathI dharmanuM prAgaTya thAya che." For Private and Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 20 dUra - ra013 jIvanane paripUrNa karavA mATe dharma karavAno che. dharma karavAnI yogyatA namratAmAM rahelI che. jema ke varasAda nIce paDe che, jharaNuM nIce vahe che. badhAM jharaNAM maLIne nadI bane che. nadI paNa namIne vahe che, samudrane maLIne mahAna sAgara bane che. evI ja rIte ApaNe paNa namratA rAkhI saunI sAthe maLIne mahAna banavuM joie. ja dharmamArga anusAra bAra vrata, pAMca mahAvrata, cAra bhAvanA sAthe laIne jIvana mArge cAlavuM. AkhuM jIvana pApa karyuM hoya ane chelle dharma karavA jAya to kyAMthI bane? Aga lAgyA pachI kUvo khodIe to? ApaNe pahelethI ja jAti pramANe dhana upArjana karI dharmanA saMskAra AtmAmAM pADIe to AvI sthiti na thAya. dharmakriyA AcaravAmAM AvatI anIti prANaghAtaka hoya che. ja mAnavabhava maLavo ati durlabha che, temAM paNa deva, guru ane dharmanI prApti thavI ati durlabha che. tamane dharma karavAnA A badhAya saMjogo prApta thayA che. have dharma karI lo, kAraNa ke jIvanano bharoso nathI. che jo anAcArathI bacazo to ja dharma karavAnI pAtratA pragaTaze. dharma paNa pAtranI yogyatA vinA Takato nathI. jema dUdha vAsaNa-pAtra vinA TakatuM nathI, DhoLAI jAya che tema dharma paNa pAtra vinA Take ja nahIM. ka prakAzanI ADe ahamnI dIvAla Ave che. te dIvAlane toDI nAkhavA mATe puruSArtha karavAmAM Ave to prakAzano dhodha vahI rahe che ne tyAMthI dharma pragaTe ja paisA ghara sudhI sAthe raheze, kaTuMbIo smazAna sudhI ane dharma parabhavamAM paNa tamArI sAthe Avaze. je parabhavamAM sAthe Avaze tenI kharI mitratA rAkho, badhuM ja choDIne cAlyA javAnuM che, kazuM ja sAthe nathI AvavAnuM. mANasane dharmathI maLatuM sukha joIe che, paraMtu adharmathI maLatuM duHkha joItuM nathI. paNa dharma karavo nathI ane adharmane choDavo nathI, to kyAMthI duHkha TaLavAnuM hatuM ne sukha maLavAnuM hatuM? kAMTA pAtharIne gulAbanAM phUlonI lahejata levI che te kevI rIte maLe? (jIvanano arUNodaya bhAga-1mAMthI sAbhAra) For Private and Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa. pU. gurudeva AcArya bhagavaMtazrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. ke 79 janmadina para paThita do kavitAe~ jitendra zAha hIma se ujjavala zazise zItala, hai gurUvara ye rUpa tumhArA, darzana pAkara Apa ke hamane, palapala apanA jIvana savArA, pUjya gurUvara buddhisAgara kI, Apa para barasI kRpA apAra, gurU kailAzasAgara ke caraNoM me, Apane kIyA jIvana zRMgAra. hIma se ujjavala... netRtva me Apake mahuDI tIrthane, svayaM ko hai khUba nikhArA, kobA tIrthameM bIrAjIta kIye hai, pyAre prabhu mahAvIrA, saMgrahAlaya aura pustakAlaya, to jagame eka anokhA nyArA, AMgana AMbAvADI kA harSAyA, jaba cAturmAsa ko svIkArA. hIma se ujjavala... ziSya-praziSyoM kA sAgara chalake, esA ubharatA pyAra tumhArA, navakAra maMtra ArAdhaka amRtasAgara, vyavahAra karate pyArA-pyArA, ziSya arUNodaya aura araviMdasAgara, paMcAMga banAkara dharmadhvaja laharAyA, ziSya vimalasAgarajI ne badalI, vaktavya se vakta kI dhArA. hIma se ujjavala.... kyA netA kyA praNetA, caraNo meM saba zISa jakAte, jo bhI gurUbhakti me DUbe, sabake kaSTa khatama ho jAte, jinasAsana ke sajaga praharI, caraNo meM koTi-koTi vaMdana, janmadina para karate hai hama, saba dila se ApakA abhinaMdana. hIma se ujjavala... rajakaNa mastaka para lagAne, umar3a par3A hai janasAgara sArA, bhAgya hamAre camake gurUvara, jo sAMnidhya ApakA pAyA, For Private and Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aktUbara - 2013 AziSa ApakI pAkara hamane, bhAgya apanA camaka camakAyA, dina bIte-baraso bIte yAda rahegA jo pala saMga-saMga gujArA. jjavala... mA~ zAradA kA bhI milA Apako, anuga - gajaba varadAna, hara zabda jubA~ se ApakI, nikalatA banakara graMtha mahAna, AMbAvADI maMdira kI pratiSThA, hai kailAzasAgara kA upahAra, rajata mahotsava ko diyA Apane, prakAza aparaMpAra. hIma se ujjavala... karajoDa jitendra Aja Apase, karatA aMtara manase prArthanA, umara sAre bhakto kI Apako, laga jAye ye hai hamArI bhAvanA, kRpA sadA hI barasAte rahanA, tAkI jIvana bane ujIyArA, hIma se ujjavala zazi se zItala, hai gurUvara rUpa tumhArA. guruvr| zata zata praNAma... mukeza zAha he padmasAgara! tU AyA hai, mere jIvanameM maMgala banakara terI duAoM ko sarAhUM maiM, pramukI inAyata samajha kara tere hAtha mere sara para hai, ise maiM samajUM khudA kI mahera terA sahArA hI eka merI jIvananaiyA ko karA de pAra karA de pAra aura tUTe saMsAra he guruvara! tujhe ho hamAre zata zata praNAma! tujhe ho hamAre koTi koTi praNAma! he padmasAgara tU hai khevaiyA hamArA kAbiledAda! hamArI jIvana patavAra kA tu hai sukAnI aura nA khudA hameM hai etabAra kI tU pahu~cAyegA hameM maMjhile pAra aura lAjama hI hogA jalda hI hamArA beDA pAra jalda hI hamArA ber3A pAra For Private and Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kailAsazrutasAgara graMthasUci bhAga-1nuM saMkSipta avalokna tana DI. zAha 52ma pUjya gurudeva AcAryabhagavaMta zrI padmasAgarasurIzvarajI ma. sA. nA 79mAM janmadivasa nimitte AcArya zrI kailAsasAgarasUrizAnamaMdira parivAra dvArA keTalAMka graMthonuM vimocana karavAmAM AvyuM. e graMthomAM kailAsazrutasAgara graMthasUcino 19mo bhAga prakAzita karavAmAM Avyo. sUcipatranI upAdeyatA vadhe ane zAnamaMdiranA vaibhavano Achero paricaya maLI zake e hetuthI prastuta lekhamAM kailAsazrutasAgara graMthasUcinA 17mAM bhAgamAM prakAzita thayela keTalIka kRti ane pratanI viziSTa mAhitIone atre prakAzita karavAmAM AvI che. jJAnamaMdiramAM saMgRhIta hastapratonA kula 15 bhAga atyArasudhI prakAzita thaI gayA che. AgAmI 55 bhAgo sudhI sUcipatro prakAzita thavAnI saMbhAvanA che. A sUcipatrano 16mo bhAga che. A bhAgamAM kula 2195 hastaprato sAthe saMkLAyelI 4216 kRtionI mAhitI apAI che. A bhAgamAM prakAzita 2195 hastapratonI mAhitImAM sauthI prAcIna hastaprata vi. saM. 1484nA mahA vada 1nA lakhAyelI che. A sUcipatramAM kula 4219 aprakAzita prakAzita kRtionI mAhitI ApavAmAM AvI che. emAMthI saMskRta, prAkRta, ane apabhraMza bhASAmAM 913 ane jUnI gujarAtI eTale mArugurjara bhASAmAM 3303 jeTalI racAyelI kRtio A sUcipatramAM upalabdha che. A sUcipatramAM upalabdha 4216 kRtiomAMthI 2798 kRtio prAyaH aprakAzita che. jemAMthI 451 kRtio saMskRta, prAkRta, ane apabhraMza bhASAmAM racAyelI che. jyAre 2347 jeTalI kRtio dezI bhASAmAM nibaddha che. A sUcipatramAM pratanI nAnAmAM nAnI vigatone AvarI levAmAM AvI che. to sAthe-sAthe e pratamAM AlekhAyelI kRtinI vigatono paNa samAveza karavAmAM Avyo che. kRtinI sAthe kartA, ane racanA saMbaMdhI keTalIka aitihAsika vigato paNa sUcipatramAM prakAzita karavAmAM AvI che. Ama ekaMdare prata ane kRtinI yogya mAhitIono samAveza karatuM A sUcipatra vidvAnonA saMpAdana ane saMzodhanakAryamAM upayogI nivaDaze ja e AzA asthAne nathI. zrI vijayadevasurasaMgha zrI goDIjI mahArAja jaina Tempala enDa cerITIjha pAyadhunI dvArA A sUcipatranA prakAzanano lAbha levAmAM Avyo che. zrutabhakti badala zrI saMghanI khUba khUba anumodanA. For Private and Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI nAgezvara tIrtha eka pathithI nubhAI la. zAha - bhArata deza vividha dharmono, vividha zAtiono, vivigha saMskRtionA milanano deza che. bhAratamAM dhArmika sahiSNutAno joTo nathI. bhArata bhUminA vizAla paTa para aneka tIrtho vaselAM che. tIrtha zabdanI vyAkhyA : "tane saMrakSaro yena tIrthanuM arthAt tAre te tIrtha. bhAratanI dhanya dharA para zrI pArzvanAtha bhagavAnanA 108 thI paNa vadhAre tIrtho AvelAM che. A badhA tIrtho paikI rAjasthAnanA jhAlAvADa jillAnA gaMgAdhara tAlukAmAM unhela gAme madhyapradeza ane rAjasthAnanI sImA para AveluM zrI nAgezvara pArzvanAtha bhagavAnanuM tIrtha potAnI aitihAsikatA ane prAcInatAthI potAnI khyAti prasarAvI rahyuM che. jaina ane jainetara lokonI apUrva zraddhA A tIrtha para che. nAgezvara pArzvanAtha tIrthamAM pratiSThita pArzvanAtha prabhunI pratimA lagabhaga 2500 varSa prAcIna hoya evuM anumAna che. pratimAnA nirmANa mATe pASANanA sthAne ratnono upayoga vadhAre zreSTha manAya che. e kAraNasara A pratimA marakata mAinI samAna che. marakata mahiNanI banelI ATalI vizALa pratimAnuM nirmANa hajAro varSa pUrve ja saMbhavI zake. Aje paNa kulapAkajI tIrthamAM(AMdhrapradeza) birAjamAna mULanAyaka zrI Adizvara bhagavAna mANikyaratna nirmita che. sau prathama A pratimA ahichA nAmanI nagarInA suvarNamaMdiramAM sthApita thaI hatI. te nagarI prabhunA jIvanakALa daramyAna vaselI hatI. A nagarI koNa ane zA mATe vasAvI teno saMkSipta itihAsa nIce pramANe che. pArzvakumAra kamaTha nAmanA eka prabhAvazALI tApasanA tapanI prasaMzA sAMbhaLI jovA gayA hatA. tApasa cAre dizAmAM cAra agnikuMDonA tApane sahana karavAnI kaLA janamedanI samakSa pratyakSa karI rahyo hato. A samaye pArzvakamAre potAnI divya dRSTithI eka lAkaDAmAM nAga baLI rahyo che jANI te lAkaDuM alaga kaDhAvI ardhajalita lAkaDAmAMthI lAkaDuM phaDAvIne nAgane bahAra kaDhAvyo. te nAgane namaskAra mahAmaMtra saMbhaLAvyo. nAga marIne dharaNendranA rUpamAM utpanna thayo. pArthakumAre tApasane jaNAvyuM ke sAcI tapasyA jayaNAmAM che. jayaNA ja dharma che. jyAM jayaNA na hoya tyAM dharma ke tapa saMbhavI na zake. jenA kAraNe tApasano aham ghavAyo ane veranI tIvra bhAvanAnI sAthe marIne te asura yonimAM meghakumAra nikAyamAM For Private and Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara - 33 meghamAlI nAmanA deva svarUpe utpanna thayo. pArzvaprabhu dIkSita thaine tyAre eka vakhata kaustubha vanamAM UbhA UbhA kiAusaga karI rahyA hatA. meghakumAre A samaye potAnuM vera vALavA prabhu upara aneka asahya upasargonI jhaDIo varasAvI. nAga je marIne dharaNendranA rUpamAM utpanna thayo hato tene A paristhitimAM potAnA upakArI prabhu pratye kRtajJatA vyakta karavA sahastraphaNAvALA sarpanuM rUpa dhAraNa karIne prabhunA mastaka upara kaNAone chatranI jema dharIne traNa divasa sudhI avicaLa rIte meghamAlInA upasargo baMdha thatAM sudhI dharaNendra bhaktinA rUpamAM rahyA. A upasarga zAMta thayA pachI A ghaTanAnI smRtimAM teoe ahicchatrA (ahiachatrA, ahi eTale sarpa, chatrA eTale chatra) nAmanI nagarI vasAvI. paMDita zrI vIravijayajIe pArzvanAtha paMcakalyANaka pUjA' mAM lakhyuM che : vali kaustubha vana ANAMde, dharaNendra vinaya dharI vaLe traNa dina phiNi chatra dharAve, ahichA nagarI vasAve' nAgezvara tIrthamAM zrI nAgezvara pArzvanAthanI pratimA ati prAcIna che. mathurAnI kaMkAlI TekarI pAse bIjI zatAbdImAM banAvelA jaina stupamAMthI eka zilAlekha prApta thayo che. temAM te samayathI agiyAraso varSa pUrve nirmANa thayelI jaina imArato ane mUrtiono ullekha thayelo che. te anusAra pArzvanAtha prabhunA dehanA parimANa jeTalI marakatamaNinI eka pratimAjI dharaNendra dvArA apAi hatI. vidvAnonA mate dharaNendra dvArA apAyelI mUrti te ja A zrI nAgezvara pArzvanAtha che. tethI A mUrti prAcIna che tema anumAnI zakAya. ' lokakathA anusAra A pratimAjI mULa marakatamarinI hatI. A mUrtine upADI javAnA prayatno vAraMvAra thayA hatA. paraMtu adhiSThAyaka deve te dhUrta lokonI icchA pUrNa thavA dIdhI nahi, tyArabAda eka jainAcArya tapArAdhanA dvArA dharaNendra devane pratyakSa karI marakatamaNinI mUrtinI corI na thAya te mATe ratnamaya pratimAne pattharamaya banAvI devA vinaMtI karI. te mAgaNIno svIkAra karI deve ratnamaya pratimAne pattharamaya banAvI dIdhI. devadvArA nirmita A pratimAjI ahicchatrA nagarImAM sthApita karAi hatI. paraMtu samaya pasAra thatAM ahicchatrA nagarInuM astitva na rahevAthI surakSAnI daSTie adhiSThAyaka deva dvArA A pratimA uDela lAvavAmAM AvI. zatAbdIo pUrve jyAre A sthAnAMtara thayuM tyAre ahIMyAM pArasapura athavA pArasanagara vaseluM For Private and Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aktUbara - 2013 hatuM. A nagarano kArabhAra mahArAjA ajitasena saMbhALatA hatA. temanI rANInuM nAma padmAvatI hatuM. rAjA-rANIne saMtAnaprAptinI adamya jhaMkhanA hatI. ekavAra gAmogAma vicaratA jaina sAdhuonuM Agamana thayuM. rAjA-rANIe saMtAna prApti mATe prArthanA karI. virakta sAdhu mahAtmAo Ano upAya kevI rIte batAvI zake? sAdhu mahAtmAoe jaNAvyuM ke "prabhu prArthanAnI bhaktithI badhA ja kaSTo dUra thaze." Avo upadeza ApIne teo anyatra vihAra karI gayA. rAjA-rANIe sAdhuonA vacana upara vizvAsa rAkhyo tenA kAraNe putraratnanI prApti thaI. teone prabhu pArzvanAthanI bhakti phaLI tenA kAraNe temanuM bhavya derAsara nirmANa karavAno saMkalpa karyo. svapnamAM adhiSThAyaka deve rAjAne kahyuM, "rAjana, nagaranI bahAra azokavRkSa ane AmravRkSathI AcchAdita jharaNAnI pAse AvelI TekarInI bhUmi khodavAthI tamArA zubha saMkalpanI siddhi thaze." A TekarI para khodakAma karatAM mAtra pAMca hAthanI bhUminI UMDAI para 14 phUTanI suvizALa AchA lIlA raMganI prastarI (patthara) pratimAnA darzana thayAM. rAjAe nagaramAM e bhavya derAsara nirmANa karIne bhagavAna pArzvanAthanI A pratimAnI nAgendragacchanA jainAcArya dvArA temAM pratiSThA karAvI. derAsaranI sthAyI Arthika vyavasthA mATe baso vighA jamIna paNa bheTa ApI. mogalakALamAM A nagara ghaNIvAra lUMTAyuM ane derAsara paNa dhvasta karAyuM. A derAsarano jirNoddhAra prAyaH vi.saM. 1294 mAM nAgendragacchanA jainAcArya zrIabhayadevasUrijInA prayatnothI thayo. dhIre dhIre A pATanagaranuM nAma paNa "pArasa nAgezvara", "nAgezvara pArasapura' ane pAchaLathI "nAgezvara" ja rahI gayuM. tevI ja rIte nAgendra (nAga + indro ane nAgezvara (nAga + izvara) no artha eka ja thAya che. A nAgezvara gAmanuM nAma pArzvanAthanI sAthe joDAine 'nAgezvara pArzvanAtha' nAmanuM tIrtha prasiddha thayuM. pArzvanAtha prabhunA aneka tIrthonA nAma A ja prakAre banyAM che. dA. ta. "avaMti pArzvanAtha', "magasiyA pArzvanAtha', "zaMkhezvara pArzvanAtha' vagere. nAgezvara tIrthanI AsapAsa nagarInI prAcInatA darzAvatAM aneka khaMDero ane avazeSo Aje paNa vidyamAna che. zrI nAgezvara pArzvanAthanI pUjAno adhikAra vaMza-vArasAgata rIte cAlyo Avato hato. pUjArIo derAsaranA mAlika banI beThA hatA. aneka varSo sudhI zrI nAgezvara pArzvanAthanI pratimAjI pujArIonA hAthamAM rahI. thoDAka dazakAo pahelAM upAdhyAya zrI dharmasAgarajI mahArAje A pratimA pAchI meLavavA aneka prayatno karyA. chevaTe korTa dvArA zvetAMbara jenoe For Private and Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara - 33 A pratimAjI para potAno hakka sthApita karyo ane dharaNendradeva nirmita zrI pArzvaprabhunI A divya pratimAjI punaH jeno hastaka AvI. vi.saM. 2026 nA vaizAkha vada dazamanA paMnyAsazrI abhayasAgarajI mahArAja sAhebanI pAvana nizrAmAM pratimAjIne aDhAra abhiSeka karavAmAM AvyA. tyArabAda sevA-pUjana niyamita rUpe cAlu thaI. pratimA H bhagavAna zrI pArzvanAtha prabhunI cAra mITara UMcI kAyotsarga mudrAdhArI ATalI vizALa ane prAcIna zvetAMbara pratimAnA darzana bIje alabhya che. nAgezvara pArzvanAtha tIrthanI apUrva, nIlavarNa zobhatI, AnaMdadAyaka A pratimAnI vizeSatAo nIce pramANe che. zrI nAgezvara pArzvanAtha prabhunI pratimAjIno varNa lIlo che (je prabhunA dehano hato). prabhu UbhA UbhA kAusagna karI rahyAM hoya tevI mudrA che. pabAsanamAM dharmacakranI laMbAI 15 IMca ane pahoLAI 8IMca che. paganA paMjAnI laMbAI 15 iiMca ane 8 IMca pahoLI che. ghuMTaNathI paga sudhInI laMbAI 35 IMca, kamarathI ghuMTaNa sudhInI laMbAI 41 IMca, vakSasthaLanI laMbAI 15 IMca tathA pahoLAI 38 IMca, banne bhujAonuM aMtara 43 iMca, bhujAnI laMbAI 25 IMca ane pahoLAI 8 IMcanI che. hAthanI laMbAI 35 IMca, pahoLAI 6 iMca, kaMThathI nAbhinI laMbAI 3pa IMca, mukhanI laMbAI 30 IMca, pahoLAi 27 IMca, bhAmaMDaLanI laMbAI 32. IMca, pahoLAI 36 IMca, mastaka para phaNAnI laMbAI 19 IMca tathA pahoLAI 42 IMca tathA zikhA ane phaNAnA vaccenuM aMtara 9 iMca laMbAInuM che. sAta kaNAnuM chatra mAthA para suzobhita che. pratimAnI phaNA ane chatra sahitanI kula UMcAI 14 phuTa thAya che. ane phaNA vinA dehanI UMcAI sADA tera phUTa che. arthAt nava hAtha che je prabhunA zarIranI vAstavika UMcAI hatI. pratimAjIno paththara kaThaNa che. mULanAyakanI AsapAsa sADA cAra phUTa UMcI zrI zAMtinAtha bhagavAna tathA zrI mahAvIra svAmI bhagavAna kAusagga mudrAmAM birAjamAna che. mUrtimAM yathAsthAne laMgoTa-kaMdoro (karadhanI) ane bhAmaMDala che. ATalI vizALatA hovA chatAM mUrti samatola svAbhAvika rIte pago upara che. zreSTha kArIgarI mATe paNa eka Azcarya samAna che. bhAmaMDala para suMdara kalAtmaka dhArIo adabhUta che. saMvata 2020thI poSa vada 10nA divase pArzvanAtha bhagavAnano janmakalyANa mahotsava ujavavAmAM Ave che. temaja A avasare aThama tapanI ArAdhanA paNa For Private and Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28 kavara - 2013 karAvAya che. pArzvanAtha prabhunI AvI divya, bhavya, vizALa ane suMdara pratimA bhArata varSamAM anyatra kyAMya nathI. paramAtmAnI sAthe sAthe A tIrthabhUminuM prAkRtika sauMdarya paNa yAtriko mATe zAtAnuM kendrabindu che. cAre bAju aneka vAvaDI ane kuvAo che. A sivAya eka vizALa suMdara sarovara paNa che. gAmanA kinAre eka kalakala nAda karatuM jharaNuM vahe che. tIrthanA parisarathI be mAIla dUra pUrva dizAmAM kAlIsIMgha nAmanI vizALa nadI vahe che. pazcimamAM eka mAila dUra kAlidAsanI priya "kSiprA" nadI vahe che. banne nadIonA madhyamAM pahADI bhAga che. A tIrthamAM AcArya zrI jInakuzalasUrijI ma. nI dAdAvADI paNa che. jemAM sADA pAMca phUTanI eka kAusaggIyamudrAmAM jinapratimA birAjamAna che. temaja ahIM vizALa 9 mALanuM zrI RSabhadeva jinAlaya, devagurU hrIMkAradhAma' jina caityanuM nirmANa thayuM che. zrI nAgezvara pArzvanAtha alaukika ane camatkArika che. A tIrthanI sAthe aneka camatkAranI ghaTanAo saMkaLAyelI che. maMdiranA saMkulamAM dharmazALA ane bhojanazALAnI suMdara sagavaDa che. A pAvana tIrtha avazya darzanIya ane vaMdanIya saMparka zrI nAgezvara pArzvanAtha jaina tIrtha zrI jaina zvetAmbara nAgezvara pArzvanAtha tIrtha peDhI sTezana mAlA, mu. po. unahela - 320515 jillo - jhAlAvADa (rAjasthAna) phona - (7410) 240715 saMdarbha sAhitya 1. zrI 108 pArzvanAtha tIrtha saMpuTa bhA. 1-2, munizrI prazAMtazekharavijaya ma. (saMpA.), muMbaI, ugamarAja bhaMvaralAlajI zAhajI 2. zrI nAgezvara pArzvanAtha tIrthano sAragarbhita itihAsa, paMnyAsa zrI abhayasAgarajI mahArAja sAheba 3. zrI jaina tIrthanI jhalaka, amadAvAda, hiMmatalAla sakaracaMda zAha 4. jaina tIrtha mArgadarzikA, zAha subhadrAbena narottamadAsa (saMkalana) 5. jaina tIrtha paricAyikA, zrIcanda surAnA, AgarA, divAkara TaiksTo grAphiksa For Private and Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prAcAryazrI kalAsasAgarasUri jJAnamaMdira, chobA saMkSipta kArya ahevAla sapTebara-13 jJAnamaMdiranA vividha vibhAgonA kAryomAMthI sapTembara-13mAM thayelAM mukhyamukhya kAryonI jhalaka nIce pramANe che. 1. hastaprata keTalaoNga prakAzana kArya aMtargata keTaloga naM. 17 mATe kula 175 prato sAthe ka26 kRtiliMka thai ane A mAsAMta sudhImAM keTalaoNga naM. 17 mATe 1194 liMkanuM kArya pUrNa karavAmAM AvyuM. 2. hastapratonA 971pa7 pRSTho ane prInTeDa pustakonA 4921 maLI kula 102077 pRSThonuM skenIMga kArya karavAmAM AvyuM. 3. sAgarasamudAya graMtha enTrI tathA vizva kalyANa graMtha punaH prakAzana projekTa heThaLa kula 619 pAnAonI Dabala enTrI karavAmAM AvI. 4. lAyabrerI vibhAgamAM prakAzana enTrI aMtargata kula 137 prakAzano, 954 pustako, 328 kRtio tathA prakAzano sAthe 444 kRti liMka karavAmAM AvI. A sivAya DeTA zuddhikaraNa kArya heThaLa judI-judI mahitIonA rekorsamAM sudhAra kArya karavAmAM AvyuM. 5. megejhIna vibhAgamAM 78 megejhInonA aMkonI enTrI karavAmAM AvI. 9. 7 vAcakone 21 graMthonA 3ra78 pRSThonI jherokSa nakala upalabdha karAvavAmAM AvI. A sivAya vAcakone kula 422 pustako izya ane 407 pustako jamA levAmAM AvyAM. 7. bheTakartAo taraphathI 849 pustako bheTa svarUpe prApta thayAM tathA rU. ra903ranI kiMmatanA 115 pustako kharIdavAmAM AvyAM. 8. vAcaka sevA aMtargata pa. pU. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto, skolaro, saMsthAo vigerene upalabdha mAhitInA AdhAre judI-judI kverIo taiyAra karI ApavAmAM AvI, jemAMthI teo dvArA jarUrI pustako temaja hastapratonI jherokSa temanA svAdhyAya mATe upalabdha karAvavAmAM AvI. 9. samrATu saMprati saMgrahAlayanI mulAkAte 400 yAtrALuo padhAryA. 10. zrutasAgarano sapTembara-2013no viziSTa aMka naM-3ra prasiddha karavAmAM Avyo. 11. pa. pU. rASTrasaMta AcAryazrI padhasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA 79 janmadina nimitte kalAsamRtasAgara graMthasUci bhAga-16 temaja vizva kalyANa prakAzana TrasTanA 6 graMthonuM vimocana karavAmAM AvyuM. For Private and Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samAcAra sAra parama pUjya rASTrasanta AcArya zrI padmasAgarasUrIzvarajI mahArAja kA 79va jammavardhApana mahotsava sampanna parama pUjya rASTrasanta AcArya bhagavanta zrI padmasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAhaba ne bhAdrapada zukla ekAdazI ke dina apane jIvana ke 78 varSa pUrNa kara 79veM varSa meM praveza kiyA. isa avasara para dinAMka 15 sitambara, 2013 ravivAra ko zrI AMbAvADI jaina saMgha, ahamadAbAda evaM zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra, kobA dvArA bhavya janmavardhApana mahotsava kA Ayojana kiyA gayA. ahamadAbAda vAsiyoM ko unake puNyodaya se pUjyazrI ke saMyamajIvana ke 59veM varSa ke varSAvAsa kA lAbha milA. pUjya AcAryadeva ke varSAvAsa kI avadhi meM aneka maMgalamaya kAryakrama manAne kA lAbha prApta huA hai. pUjya AcArya bhagavanta ne jinazAsana ke unnayana ke liye aneka kArya sampanna kiye tathA bhaviSya meM bhI yaha krama nirantara calatA rahegA. apane saMyamajIvana ke prArambha se hI pUjyazrI kA puNya itanA prabala rahA hai ki eka se bar3hakara eka siddhiyA~ inake caraNoM meM AtI rahIM aura inakA prabhAva bar3hatA rahA. tIrthoddhAra kA kArya ho, zrutoddhAra kA kArya ho, samAjika ekatA kA kArya ho, sAmAjika mAnyatAoM kA virodha ho, hara kArya meM pUjyazrI ne utanI hI caturAI se sabhI samasyAoM kA samAdhAna karavAyA. inake nirNaya se sabhI pakSa sahamata hue aura ekamaMca para Aye. pUjyazrI kA jIvana hI aisA ki ve jahA~ bhI hote haiM, vahA~ cAroM ora AdhyAtmika vAtAvaraNa chA jAtA hai. AmbAvADI jaina zrIsaMgha ko unake saubhAgya se cAturmAsa kI avadhi meM pUjya rASTrasanta kA 79veM janmotsava manAne kA zubha avasara prApta huA. pUjyazrI kA janmavardhApana divasa triveNI mahotsava ke rUpa meM Ayojita kiyA gayA. 15 sitambara, 2013 (ravivAra) ko aneka dhArmika va sAMskRtika kAryakramoM kA Ayojana kiyA gayA. pUjyazrI ke cAturmAsa se dharmamaya bane ahamadAbAda vAsiyoM ne isa alaukika mahotsava ko manAne kA sukhada Ananda prApta kiyA. janmavardhApana mahotsava ke maMgalamaya avasara para pUjya AcArya bhagavanta ke ziSyapraziSya parivAra ke jApamagna pUjya AcArya zrI amRtasAgarasUrIzvarajI ma. sA.. For Private and Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara - 33 31 paMnyAsa zrI hemacaMdrasAgarajI ma.sA., gaNivarya zrI prazAMtasAgarajI ma. sA., muni zrI vimalasAgarajI ma.sA. Adi muni bhagavanta evaM AcAryazrI buddhisAgarasUri samudAya kI pUjya sAdhvI zrI puNyaprabhAzrIjI ma. sA. Adi aneka sAdhvIjI bhagavanta upasthita the. jinabhakti - gurubhakti - zrutabhakti ke triveNI mahotsava meM gurubhakti evaM zrutabhakti kA apUrva Ananda prApta karate hue AmbAvADI jainasaMgha, ahamadAbAda evaM zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra, kobA ne rASTrasaMta AcArya bhagavanta ke janmotsava para anupama upahAra svarUpa pUjyazrIjI kI preraNA va mArgadarzana meM sthApita suprasiddha jaina jJAnabhaMDAra AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira, kobA ke prAcIna hastalikhita graMthoM ke kailAsazrutasAgara graMthasUcI bhAga-16, AcArya zrI bhadraguptasUrijI likhita chaH bahujanopayogI pustakoM kathAdIpa, naina bahe dina raina, sabase U~cI premasagAI, jainadharma, vArtAnA ghATe, sulasA evaM AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamandira kA mukhapatra zrutasAgara aMka 32 kA vimocana karAyA. paMnyAsapravara zrI hemacaMdrasAgarajI mahArAja sAhaba, gaNivarya zrI prazAMtasAgarajI mahArAja sAhaba, munivarya zrI punitapadmasAgarajI mahArAja sAhaba, munivarya zrI bhuvanapadmasAgarajI mahArAja sAhaba Adi ne pUjya AcArya bhagavanta ke guNoM kI anumodanA karate hue unake dIrghAyu kI kAmanA kI. munivarya zrI vimalasAgarajI mahArAja ne pUjya rASTrasanta ke sambandha meM kahA ki itanA to saca hai ki pUjyazrI kA saMsArI jIvana bhI aneka upalabdhiyoM se bharA huA rahA hai aura isI kAraNa unheM premacanda ke badale labdhicanda ke nAma se pukArA jAtA thA. saMyamajIvana meM bhI inhoMne aise-aise kArya kara dikhAe haiM ki inakA nAma jaina paraMparA ke itihAsa meM svarNAkSaroM meM aMkita rahegA. bhArata bhara meM hI nahIM balika videzoM meM bhI pUjyazrI ne jina mandira nirmANa kI preraNA dI hai aura vahA~ pratimAjI kI aMjanazalAkA karake sthApita karane hetu bhijavAI hai. nepAla kI rAjadhAnI kAThamaMDu meM to svayaM pahu~cakara bhavya jinAlaya kI sthApanA karAkara aMjanazalAkA pratiSThA karavAI. gAMdhInagara ke borija meM vizvamaitrI dhAma kI sthApanA karAkara samAja ko anupama bheMTa dI hai. pUjya AcArya bhagavanta ne apane AzIrvacana meM kahA ki bhagavAna mahAvIra dvArA For Private and Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 32 aktUbara * 2013 pratipAdita siddhAMtoM kA pAlana evaM unake vicAroM kA pracAra-prasAra ho, yahI hamAre jIvana kA lakSya honA cAhie. unhoMne kahA ki eka aisI saMsthA kA nirmANa ho, jahA~ jaina sAdhu-sAdhvIjI bhagavanta jainadharma-darzana evaM vyAkaraNa-nyAya Adi kA adhyayana kareM aura apane saMyama jIvana se sva-para kA yogakSema ho sakeM padmazrI kumArapAlabhAI desAI ne pUjyazrI ke janmavardhApana mahotsava para apane vaktavya meM kahA ki zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra, kobA pUjyazrI kI amara kRti hai, jo jinazAsana ke unnayana hetu sadaiva agrasara hai. zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kobA kI AtmA AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira ke rUpa meM pUjyazrI ne zrutajJAna ke virAsatoM ko saMkalita kara saMzodhakoMvidvAnoM ke liye eka amUlya saMzodhana kendra pradAna kiyA hai. _jaina zilpa va sthApatya kalA ke ajor3a purAtAtvika vastuoM kA saMkalana to apane Apa meM bemisAla hai. inhIM saba bAtoM ko dekhate hue maiM yaha kahanA cAhU~gA ki kobAtIrtha meM pA~ca tIrthoM kA saMgama huA hai- dharmatIrtha, zrutatIrtha, kalAtIrtha, svAdhyAyatIrtha aura mumukSutIrtha. ___ zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra, kobA ke TrasTI zrI mukezabhAI ena. zAha ne apane udgAra meM pUjyazrI ko yugapuruSa ke rUpa meM sthApita karate hue kahA ki pUjya AcArya bhagavanta kA sampUrNa jIvana jinazAsana ko samarpita hai. inake upakAroM kA varNana karanA hamAre liye duSkara hI nahIM, azakya kArya hai. triveNI mahotsava meM jinamakti ke kaI kAryakrama hue. jisameM muMbaI se padhAre bAla-kalAkAroM ne bhAvanRtya prastuta kara zraddhAluoM ko bhAva vibhora kara diyA. isa maMgalamaya avasara para deza ke vibhinna bhAgoM se hajAroM gurubhaktoM ne upasthita hokara pUjyazrI ke dIrghAyu evaM svastha jIvana kI kAmanA kI evaM unheM mahAna jainAcAryoM kI paramparA meM dedIpyamAna nakSatra kI taraha batAyA. pUjyazrI kA vizAla ziSya-praziSya parivAra jinazAsana ke unnayana meM cAra cA~da lagA rahA hai. jinazAsana ko samarpita pUjyazrI kA jIvana svayaM meM eka vizAla saMsthA kA rUpa dhAraNa kara cukA hai. aise rASTrasanta pU. gurubhagavaMta ko koTizaH vandana kara unake dIrghAyu va svastha jIvana kI kAmanA kareM. For Private and Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa. pU. gurubhagavaMtazrI ke 79veM janma vardhApana parva ke avismaraNIya kSaNa samAroha vardhApana janma For Private and Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AzIrvacana pradAna karate parama pUjya rASTrasaMta gurudevazrI prakAzaka AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kobA, gAMdhInagara 382007 / phona naM. (079) 23276204, 205, 252, pheksa (079) 23276249 Website : www.kobatirth.org email: gyanmandir@kobatirth.org BOOK-POST / PRINTED MATTER For Private and Personal Use Only