Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ISSN 2454-3705/ zrutasAgara zrutasAgara SHRUTSAGAR (MONTHLY) November-2019, Volume : 06, Issue : 06, Annual Subscription Rs. 150/- Price per copy Rs. 15/ EDITOR : Hiren Kishorbhai Doshi BOOK-POST / PRINTED MATTER zAjitadharmAtA dhAnadhArAnI mAmAdAvAyagrAma pratyAvAryavAhamA mapadamaparivala naandnaavaalaayaa| vimagAdahitAmA dvAraninizcarayacA ghaDavivivividha midaMvidhizalA samrATa saMprati saMgrahAlaya sthita triSaSTizalAkApuruSa caritra kI prAyaH 12vIM sadI ke tAr3apatra para aMkita kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAryajI kA citra AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira For Private and Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamandira meM dIpAvalIparva .para Ayojita lakSmIpUjana evaM copar3ApUjana kI jhalakiyA~ udhakAmA kA SARICS SROBARDSRIG WHATSMS S MSRLS SRICS DESO For Private and Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 SHRUTSAGAR RNI : GUJMUL/2014/66126 November-2019 ISSN 2454-3705 AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kA mukhapatra) zrutasAgara mRtasAgara SHRUTSAGAR (Monthly) varSa-6, aMka-6, kula aMka-66, navambara-2019 Year-6, Issue-6, Total Issue-66, November-2019 vArSika sadasyatA zulka - ru. 150/- * Yearly Subscription - Rs.150/aMka zulka - ru. 15/- * Price per copy Rs. 15/ AzIrvAda rASTrasaMta pa. pU. AcArya zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. * saMpAdaka * * saha saMpAdaka * * saMpAdana sahayogI * hirena kizorabhAI dozI rAmaprakAza jhA rAhula Ara. trivedI evaM jJAnamaMdira parivAra 15 navambara, 2019, vi. saM. 2076, kArtika kRSNa pakSa-3 ArAdhana zrA kanna. mahAvIra amRta patu vidyA AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira (jaina va prAcyavidyA zodha-saMsthAna evaM granthAlaya) zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kobA, gAMdhInagara-382007 phona naM. (079) 23276204, 205, 252 phaiksa : (079) 23276249, vaoNTsa-epa 7575001081 Website : www.kobatirth.org Email : gyanmandir@kobatirth.org For Private and Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 g v zrutasAgara navambara-2019 anukrama 1. saMpAdakIya rAmaprakAza jhA 2. guruvANI AcArya zrI buddhisAgarasUrijI 6 3. Awakening Acharya Padmasagarsuri 7 4. zrIzanuMjaya mahAtIrtha cha'rI pAlita saMghayAtrA stavana gajendra zAha 5. 24 jina 138 pUrvabhavavarNana stava paMkajakumAra zarmA 6. vAsupUjyajina stavana gaNi suyazacaMdravijayajI 7. gujarAtI mATe devanAgarI lipi ke hindI mATe gujarAtI lipi hindavI 8. prAcIna pANDulipiyoM kI saMrakSaNa vidhi rAhula Ara. trivedI 9. pustaka samIkSA rAmaprakAza jhA 10. samAcAra sAra una n m m mm durjana tajai na kuTilatA, sajjana tajai na heta / kajjala tajai na zyAmatA, muktA tajaina zveta // prata kra. 2792 bhAvArtha- jisa prakAra kAjala apanI kAlimA nahIM chor3atA hai, motI apanI ujvalatA nahIM chor3atA hai, usI prakAra durjana puruSa apanI duSTatA nahIM chor3ate haiM aura sajjana puruSa bhalAI nahIM chor3ate haiN| * prAptisthAna * AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira tIna baMgalA, Tolakanagara, hoTala herITez2a kI galI meM DaoN. praNava nANAvaTI klInika ke pAsa, pAlaDI ahamadAbAda - 380007, phona naM. (079) 26582355 For Private and Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR November-2019 saMpAdakIya rAmaprakAza jhA kArtika pUrNimA kI ananta zubhakAmanAoM ke sAtha zrutasAgara kA yaha navInatama aMka Apake karakamaloM meM samarpita karate hue hameM asIma prasannatA kI anubhUti ho rahI hai| isa aMka meM Apa yoganiSTha AcArya buddhisAgarasUrIzvarajI kI amRtamayI vANI ke atirikta aprakAzita kRtiyoM anya upayogI staMbho ke viSaya meM jAnakArI prApta kreNge| prastuta aMka meM sarvaprathama "guruvANI" zIrSaka ke antargata kArtika pUrNimA ke avasara para kI jAnevAlI dhArmika kriyAoM ke viSaya meM pUjya AcArya zrI buddhisAgarasUrIzvarajI ma. sA. ke vicAra prastuta kie gae haiN| dvitIya lekha rASTrasaMta AcArya zrI padmasAgarasUrIzvarajI ke pravacanoM kI pustaka 'Awakening' se saMkalita kiyA gayA hai, isa aMka meM kramazaH anekAMtavAda aura syAdavAda para prakAza DAlA gayA hai / __ aprakAzita kRti prakAzana ke krama meM sarvaprathama zatrujaya mahAtIrtha yAtrA ke upalakSya meM AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira ke paMDita zrI gajendra zAha ke dvArA sampAdita "zrIzanuMjaya mahAtIrtha chauMrI pAlita saMghayAtrA stavana" prakAzita kiyA jA rahA hai| isa kRti ke kartA muni zrI RddhivimalajI ne zaDhuMjaya mahAtIrtha saMghayAtrA kI vidhi kA varNana kiyA hai| dvitIya kRti ke rUpa meM jJAnamaMdira ke paMDita zrI paMkajakumAra zarmA ke dvArA sampAdita kRti "24 jina 138 pUrvabhavavarNana stava" meM muni saMghavijayajI ne 24 tIrthaMkaroM ke pUrvabhava kA varNana prastuta kiyA hai| tRtIya lekha pUjya gaNivarya zrI suyazacandravijayajI ma. sA. ke dvArA sampAdita "vAsupUjyajina stavana" prakAzita kiyA gayA hai| isa kRti meM zrI harSamuni ne zrI vAsupUjya bhagavAna kI guNastavanA kI hai| punaHprakAzana zreNI ke antargata buddhiprakAza, I.1934, pustaka-82, aMka-2 meM prakAzita "gujarAtI mATe devanAgarI lipi ke hiMdI mATe gujarAtI lipi" nAmaka lekha meM gujarAtI bhASA ko devanAgarI lipi meM athavA hindI bhASA ko gujarAtI lipi meM likhe jAne kI upayogitA aura aucitya para prakAza DAlA gayA hai| pustaka samIkSA ke antargata muni zrI padmakIrttivijayajI ma. sA. ke vivaraNa se yakta nyAyagrantha "vyadhikaraNa" kI samIkSA prastuta kI jA rahI hai| isa kRti meM vidvAna munizrI ne navyanyAya ke grantha vyadhikaraNa ke do lakSaNoM kA gujarAtI bhASA meM sugamya vivaraNa kiyA hai| gatAMka se jArI "pANDulipi saMrakSaNa vidhi" zIrSaka ke antargata jJAnamaMdira ke paM. zrI rAhulabhAI trivedI dvArA pANDulipi kA mahattva va saMrakSaNa ke uddezya ke viSaya meM saMkSipta paricaya diyA gayA hai, jo pratyeka jJAnabhaMDAra ke lie upayogI siddha hogaa| hama yaha AzA karate haiM ki isa aMka meM saMkalita sAmagriyoM ke dvArA hamAre vAcaka avazya lAbhAnvita hoMge va apane mahattvapUrNa sujhAvoM se hameM avagata karAne kI kRpA kreNge| For Private and Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara navambara-2019 guruvANI AcArya zrI buddhisAgarasUrijI AtmasAdhanAmAM prabaLa sahAyaka divasa __ kArtika zukla pUrNimA kArtika zukla pUrNimAnA divase dharma vicArone sahAya maLe, evaM zubha mAnasika pudgalo- tIrthAdi bhUmiomAM pragaTana, samudramAM bharatInI peThe dharmanA prabhAve thAya che, tethI te divase Arya jainoe dharmanA vicAro ane dharmanI kriyAomAM vizeSataH jIvana nirgamana karavU / parvatAdinI guphAomAM zilAo Upara padmAsana vALIne dhyAna dharatuM / prabhunI bhaktimAM tanmaya banI jaq / parabhavanA AyuSyano baMdha paNa tIrthanA(parvatithinA) divase prAyaH thAya ch| mandiromAM, upAzrayomAM, nadInAM kAMThe, jaMgalanA pavitra pradezamAM sAdhuoe dhyAnArUDha thaI javU / mananI caMcaLatAne vArIne dhyeya evA AtmAnA svarUpamAM UMDA utarI jq| je pavitra sthaLamAM ghaNA mahAtmAoe dhyAna dharyu hoya, tevA sthAnomAM jaq ane zAMta cittathI paramAtmAnuM dhyAna dhrvu| koIne dhyAnamAM vighna karavaM nhi| bhaktinA adhikArIoe potAnI zuddhi karavA cittanI prasannatA vadhatI jAya, tevI rIte deva, guru, saMgha vagerenI bhaktimAM mana, vacana ane kAyAthI prinnmeN| pavitra tIrthapradezomAM dhyAnIoe mamatvabhAvano tyAga karavA saMbaMdhI saMkalpa karavo, pazcAt atrasthAnamA vA anya koI sthAnamA uttama dhyAna karavA yogya koI zubha mananI vargaNAo hoya te mane sahAyakArI thAo evo saMkalpa krvo| AtmAne AtmabhAve anubhavU aivI ucca mArI dhyAnadazA pragaTa thAo evo dRDhasaMkalpa karIne AtmadhyAnamAM nimagna thai jaq / sevAbhaktinA adhikArI rucivaMta jIvoe deva guru ane dharmanI vizeSataH ArAdhanA krvii| upavAsa, japa, dhyAna, pUjA, bhakti, bhajana, gurusevA, zIyalabhAva Adi vaDe potAnA AtmAnA guNo upAsavA harSollAsathI tatpara thai javU / saM. 1969 nA kArtika zukla 15 dhArmika gadya saMgraha bhAga.1 pRSTha kra.479-480 For Private and Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR November-2019 Awakening Acharya Padmasagarsuri (from past issue...) Between the words Jan (people) Jain (the followers of Jain Dharma) the difference lies only in the prolongation of the sound or syllable. The first one is of general reference and significance; and the second word signifies right conduct and living. The man who practices the principle of Anekanta at the level of thinking and ahimsa or non-violence at the level of action or conduct is a Jain. Anyone can become a Jain by means of pure thinking and pure conduct. There are no differences among birds that fly on two wings. In the same manner, by using the wings of right thinking and right conduct any person can surely become a true Jain and can fly easily over the wilderness of worldly life. An elephant sinks into a place where there is more of slime and less of water, but, it can cross a place where there is more of water and less of slime. In the same manner, the beings that wander about in the world, sink into it, if in their lives, there is more of sin and less of merit. On the contrary, the beings in whose life there is more of merit and less of sin gradually cross the ocean of life. The Jain Dharma preaches this lofty sense of merit and sin. Pride increases sins hence, the Jain Dharma has given the great principle of humility as a cardinal virtue. Humility is the enemy of pride. Humility results from proper education. The branches of a mango tree bend down when there are fruits on them but the branches of a palm tree shoot up when fruits appear on these trees. The mango is sweet but the palm is intoxicating. Humility is sweet but pride is intoxicating. The fruit emerges from the seed and the seed emerges from the fruit. In the same manner, politeness emerges from education and education results from humility. (continue...) For Private and Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara navambara-2019 zrI Rddhivimala kRta zrIzajUMjaya mahAtIrtha charI pAlita saMghayAtrA stavana gajendra zAha ekAhArI bhUmisaMstArakArI, padbhyAM cArI zuddha smyktvdhaarii| yAtrAkAle sarva sacittahArI, puNyAtmA syAd brahmacArI vivekI // 1 // vidvAnoe bhaktine muktinI dUtI kahI che| bhaktino mArga saraLatAthI sarva jIvone muktinA paMthe caDhAvI de che| temAM paNa tIrthabhakti vizeSa bhAvAbhivRddhina kAraNa che| dUra rahelA tIrthe cAlIne javA mATenI tatparatA tyAre ja pragaTe, jyAre prabhu pratye, tIrtha pratye akhUTa zraddhA ane bhAvanA hoya / caturvidha saMghanA sAnnidhye karAtI tIrthayAtrAnI to vAta ja nirALI che| cha'rI pALavA sAthe karAtI yAtrA zuddha yAtrA gaNAya che| jenA zabdonA aMte 'rI' Ave tevA 6 zabdo ke je zuddha yAtrAnA niyamarUpa ch| yathA- 1) samyaktvadhArI, 2) pAdacArI, 3) bhUmizayanakArI, 4) sacitta parihArI, 5) ekAhArI, 6) brahmacArI. A sAthe pratikramaNAdi vagere paNa hoya che, jenA dvArA sAcI yAtrAno pure-puro lAbha uThAvI zakAya che / vartamAnamAM cAturmAsa pUrNa thatAM kArtika zukla pUrNimAthI zakhaMjaya mahAtIrthanI yAtrA prAraMbha thatI hovAthI aneka sthaLoethI saMghayAtrAonuM prasthAna thshe| A avasare ahIM saMpAdana karela prAyaH apragaTa kRti vAcakone yAtrAnI preraNA ane paddhati samajhavAmAM upayogI bnshe| kRti paricaya kRtinA prAraMbhe kavie saMvegI(muktinA rAgI, vairAgI) AtmAne nirmaLa thavA mATe vimalagirinI yAtrAe javAna AhvAna karyu ch| kRtimAM pratyeka gAthAnA pratyeka padanA aMte sUdhA saMvegI'nuM saMbodhana chaMdanA abhinna aMgarUpe joDAyelaM jovA maLe che / AgaLa bhavanA phaMda toDanArA tIrthAdhipati bhagavAna AdinAtha- smaraNa karIne kevI vidhi vaDe yAtrA karIe to bhavano lAho laI zakAya tenI vAta karI che| tIrthayAtrAmA paLAtI cha'rInuM kavie udAharaNa pUrvaka suMdara varNana karyu che| prathama 'rI' saMdarbha kavie tamAma prakAranA mithyAtvanA tyAganI vAta karI cha / jinezvara bhagavAnanI sevA, nitya sadgurune vaMdana, jinavANI zravaNa, rAga-dveSI kudevano tyAga, AraMbha-parigrahadhArI kuguruno tyAga, samakitanA ATha AcAra niraticAra pAlana karavAnI vAta karI ch| kavie A sAthe darzanAcAranA zaMkA, kAMkSAdi 8 For Private and Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR November-2019 aticAronI paNa kaMika vistAra sAthe vAta jaNAvI cha / sAkara pAmIne rAkhanI icchA koNa rAkhe jevI upamAo dvArA kAMkSAdi aticArono tyAga ane grAhya tattvane grahaNa karavA mATe suMdara samajha ApI che / yAtrAe jatAM mArgamAM pUjA mahotsava ane vAjiMtranA nAdAdi dvArA jinaguNano anubhava karavA ane viSayarUpI viSanA vamananI adbhata vAta jaNAvI cha / kavinA zabdo, ane bhAvAbhivyakti bhavyAtmAone bhAvavibhora karI de tevA che / saraLa zabdomAM kavi zartujayano mahimA darzAvatAM jaNAve che ke gIrarAjanI yAtrA yAtAM jI sU0, savi pAtaka bhUko thAtA jii| prabhAvanA tihAM baha karavI jI sU0, jeNeM kevala kamalA varavI jii|| kavinI eka-eka vAta spaSTa samajhAya tevI ch| bIjI rI'mAM vAhanAdinA pApono tyAga karI zuddha AcAravAn banI padacArI yAtrAno nirdeza ko che| trIjImAM bhUmi saMthArAnI vAtamAM kavie dhannA-zAlibhadranu smaraNa karavA jaNAvyu ch| cothImAM sacittano tyAga to kahyo ja sAthe-sAthe e paNa jaNAvyu ke yAtrArtha jatAM bhakSyAbhakSyano viveka rAkhavo ane bhAMga, tamAku vagereno tyAga krvo| pAMcamImAM rasAsaktino tyAga karI ekAsaNu karI yAtrA karavAnuM kahyu cha / chaTThI rI'mAM bahmacaryanI vAta karatAM sudarzana jevA zIlavAn mahApuruSonuM smaraNa karavA jaNAvyu che| cha'rI sAthe be TaMka pratikramaNa, dAna-zIla-tapa-bhAva Ama cAreya prakAranA dharmanI ArAdhanA sAthe yAtrA karavAnI kahI che| ___ kavie kRtimAM rAjapraznIya jevA Agamano saMdarbha TAMkavA pUrvaka pratimA pUjAnI puSTi paNa karI ch| bharata cakravartIthI laI Aja lagI nAnI-moTI aneka saMghayAtrAo nIkaLI che, je prasiddha che ane anya graMthothI jANI zakAya tema ch| prastuta kRtimAM kavie kumArapALanA saMghanI noMdha lIdhI che| ___ aMte siddhAcalamaMDaNa AdinAtha prabhu pAse RddhivimalajI anya sarva kAmanA choDIne avicala RddhinI mAMgaNI karI kRtinuM samApana kare ch| For Private and Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 10 navambara-2019 kartA paricaya AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdiramA RddhivimalanA nAmathI 8 vidvAnonI sUcanAo prApta thAya che / temAM temanA guruonA nAmomAM siMghavimala, AnaMdavimalasUri tathA sumatisAgarasUri vagere cha / temAM prastuta kRtinA kartA konA ziSya che tathA temanI anya racanAo vagere mAhitI prApta thaI zakI nthii| racanA zailInA AdhAre kartAno samaya anumAne 18mI sadI kahI shkaay| prata paricaya kRtinuM saMpAdana AcArya zrIkailAsasAgarasUri jJAnamaMdira sthita 18mI sadInI prata kramAMka 30734nA AdhAre karAyu cha / be pAnAnI pratamAM 14 jeTalI paMkti ane pratipaMkti lagabhaga 33 akSaro ch| lekhana paddhatimAM aMka ane daMDa lAla syAhIthI aMkita che| aMka sthAnamA sAmAnya rekhA citra jovA maLe che| pratanA madhyabhAge akSaramaya vApikA ch| pratanI sthiti ekaMdare sArI ch| prastuta kRtinI bIjI paNa eka prata kra.113103 jJAnamaMdira khAte vidyamAna che paNa te pAchaLathI lakhAyelI ane thoDIka azuddha che, chatAM temAMthI pA~ca-cha zuddhapATho grahaNa karyA che ane te ahIM darzAvIe chIye- AdhAra pratamAM pratilekhaka dvArA gAthAMka 3 lakhavo rahI gayela che tathA gAthA 15mAM 16mI- prathama eka caraNa AvI gayeluM jaNAya che, A banne kSatione ame sudhArI che / gAthA 5mAM rahela eka pada- te deva na namIiM sadoSI jI' AmAM deva pachIno 'na' rahI jatAM bIjI pratanA AdhAre pATha mUkI zuddha karyo che / gAthA 14mAM bhomasaMthAro' nI jagyAe 'bhomasaMthArI' kaPS cha / gAthA 16mAM cothu caraNa prastuta pratamAM 'je Apada mada manavA vArI jI' che bIjI pratamAM je Apada meM mana vArI jI' che, (ame Adarzano pATha rAkhela che) / gAthA 21mAM 'sAnArupA' nA badale sonArupA' karyu che / gAthA 24, 25mAM 'jUyo' nI jagyAe 'jUo' karyu cha / zrIzaguMjaya mahAtIrtha charI pAlita saMghayAtrA stavana // : // ||shriiprm(prm) niraMjanAya nmH|| Avo jI Avo jI sUdhA saMvegI, tumhe thAo magatinA saMgI jI sUdhA sNvegii| Avo Avo vimalagira jaiye jI sU0, Avo Avo sejagira jaiye jI suu0| jima ApaNa nirmala thaiye jI sU0 // 1 // tihAM sohai AdijiNaMdA jI sU0, je toDe bhavanA phaMdA jI suu0| tasa yAtrA vidhasUM kIjai jI sU0, bhavobhavano lAho lije jI sU0 // 2 // For Private and Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir November-2019 // 4 // // 5 // // 6 // // 8 // SHRUTSAGAR have chaha rano vidha bhaNIiMjI sU0, te sadaguramukhathI sUNIiM jI suu0|| pahilI rI samakitadhArI jI sU0, tihAM mithAtva sakala nIvArI jI sU0 // 3 // jinarAjanI sevA karavI jI sU0, tasa padavI jo tuma varavI jI suu0| valI sadagura nitya namijeM jI sU0, jima jinavacanAmRta pIje jI sU0 rAgAdika jeha tridoSI jI sU0, te deva na namIiM sadoSI jI suu0|| valI AraMbha parIgrahavaMta jI sU0, ehavA kuguru tajo tume saMta jI sU0 samakitanA ATha AcAra jI sU0, tihAM pAlo nIratIcAra jI suu0| tasa vIvaro kahuM lavaleza jI sU0, jima chuTe sakala kaleza jI sU0 jinavANI sAcI jANo jI sU0, timA saMkA doSa na ANo jI suu0| kaMkhA te kumati abhIlASajI sU0, sAkara pAMmI kuNa khAi rAkha jI sU0 // 7 // je dharmanI karaNI karIiMjI sU0, temAM phala saMdeha na dharIiMjI suu0| anya darzana mahimA dekho jI sU0, te amuDhapaNe uvekho jI sU0 guthe guNavaMtAnA guNa hIiMjI sU0, savi vikathA navi saMguhIiMjI suu0| vATeM pUjA mahochava sAra jI sU0, tihAM vAjivanA dhoMkAra jI sU0 jInaguNano anUbhava kIjeM jI sU0, to viSaya viSa vamIjaiM jI suu0| je anUbhavanA che rasIyA jI sU0, tasa pApabaMdha khasIyA jI sU0 bhavIjananI dharme thIratA jI sU0, karatA taI navi bhava phIratA jI suu0| sAMmInA vachala bhagati jI sU0, te karavA navi navi yugate jI sU0 // 11 // gIrarAjanI yAtrA yAtAM jI sU0, savi pAtaka bhUko thAtA jI suu0| prabhAvanA tihAM bahu karavI jI sU0, jeNeM kevala kamalA varavI jI sU0 // 12 // bIjI rIiM padacArI jI sU0, bhavai(bhavi) thAo sUdhAcArI jI suu0| tume pAya aNuANe cAlo jI sU0, jayaNA karI jaMtu nIhAlo jI // 13 // trIjI rI bhomasaMthArI jI sU0, savi palyaMkAdIka vArI jI suu0| tihyAM dhyAvA jaga upagArI jI sU0, dhanAsAlabhadra hitakArI jI sU0 // 14 // cothI rI acItaAhArI jI sU0, savi sacita taNA parIhArI jI suu0| valI bhakhAbhakha vIcArI jI sU0, jeNeM bhAMga tamAku nivArI jI sU0 // 9 // // 10 // // 14 // // 15 // For Private and Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // 16 // // 17 // // 18 // // 20 // // 21 // zrutasAgara navambara-2019 teNeM naraga nigoda nivArI jI sU0, paMcama rI ekAhArI jI suu0|| ekAsaNu karo mana dhAro jI sU0, je Apada mada mana vAvArI jI sU0 cchavI rI brahmacaryadhArI jI sU0, jiNe mUkI manathI nArI jI suu0| sUdarzana zIla saMbhArI jI sU0, ima lIje Atama tArI jI sU0 / java tIratha pathi jaiye jI sU0, jinapujI nirmala thaiye jI suu0| valI paDikamaNu be vAra jI sU0, jeNeM pAmIjaiM bhavapAra jI sU0 sAthe sAMmInI lyo TolI jI sU0, jima nAkho karmaneM colI jI suu0| valI zrAvi jinaguNa gAtI jI sU0, je bhagati taNe rasa mAtI jI sU0 // 19 // vATe covIha kIje dharma jI sU0, to beTe saghalA karma jI suu0| pu(puM)Daragira mahAtma sUNIiM jI sU0, to aMtaraMge rIpu haNIye jI sU0 iNI rIte vImalagira Ave jI sU0, te lAbha anaMtA pAve jI suu0| sonArupAnA phUlaDA jI sU0, mugatAphala lIje amUla jI sU0 vadhAvo tiratharAjajI sU0, mana bhAvo sarIyA kAja jI suu0| upara caDhI prabhU jaba bheTyA jI sU0, tava bhavabhaya pherA meTA jI sU0 karA maTA jA sU0 // 22 // tihAM pUjA vividha prakAre jI sU0, jina Agamane anUsAre jI suu0| iMdrAdika deve kIdhI jI sU0, tehane ApaNI padavI dIdhI jI sU0 jina paratamA jinavara sarakhI jI sU0,jUo rAyapraseNI nirakhI jI suu0| jUo kumati e navi mAne jI sU0, tehanUM mata muke kAMnaiM jI sU0 ihAM nATika bhavanA bhAve jI sU0, te Rddhi anaMtI pAve jI suu0| jUo deza aDhArano rAjA jI sU0, jasa jaga meM bahutta davAjA jI sU0 // 25 // teNeM seja yatrA kIdhI jI sU0, chaha ranA vidha sUprasidha jI suu0| to gaNadhara padavI lahase jI sU0, kumArapAla acala pada varase jI sU0 // 26 // sidhAcalamaMDaNa sAMmI jI sU0, huM vinatI karu siranAMmI jI suu0| Rddhivimala avicala Rddhi pAMme jI sU0, to bIjU kAMi na kAMma jI sU0 // 27 // // iti zrI : : stavana : saMpUrNa zrI cha / // 23 // // 24 // For Private and Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 13 November-2019 SHRUTSAGAR 24 jina 138 pUrvabhavavarNana stava paMkajakumAra zarmA isa saMsAra meM anAdi kAla se anaMta-anaMta AtmAe~ eka gati se dUsarI gati meM paribhramaNa kara rahI hai| usameM se kaI AtmAe~ sAmAnya kevali ke rUpa meM, kaI gaNadhara banakara, kaI sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA Adi ke rUpa meM kevalI hokara mokSa ko prApta hotI haiN| unameM se bahuta hI kama aise prakRSTa puNya ke dhanI hote haiM, jo tIrthaMkara ke rUpa meM janma lekara siddhagati ko prApta karate haiN| bharatakSetra meM 10 koDA-koDI sAgaropama ke eka avasarpiNI yA utsarpiNIrUpa kAla meM mAtra 24 hI tIrthaMkara hote haiN| unake dvArA sthApita dharmatIrtha meM asaMkhya AtmA mokSa kI adhikArI banatI haiN| tIrthaMkara kI AtmA bhI pahale hamArI taraha hI saMsAra meM paribhramaNarata hotI hai| tathAbhavitavyatva ke calate ArAdhanA karate-karate aMta meM samasta jIvoM ke kalyANa kI prabala bhAvanA ke pariNAma svarUpa vaha tIrthaMkara ke rUpa meM janma prAptakara bhavyajIvoM ko pratibodhita karake mokSa ko prApta karatI haiN| vaise hamArI taraha unakA bhI anaMta bhavoM kA bhramaNa hotA hai, lekina jaba se samyaktva kI prApti hotI hai, taba se jIva ke bhavoM kI ginatI kI jAtI hai| isa avasarpiNI kAla meM hue 24 tIrthaMkaroM kI samakita prApti se lekara tIrthaMkara banane taka ke bhavoM kI saMkhyA kA varNana trizaSThizalAkA puruSa caritra, somatilakasUri racita saptatizatasthAnaka graMtha, jinezvaroM ke caritrAtmaka graMtha Adi kaI graMthoM meM pAyA jAtA hai| isameM vartamAna cauvIsI ke jinezvaroM kI stavanArUpa, 24 tIrthaMkaroM ke kula 138 bhavoM kI saMkSipta saMkalanAtmaka tathA jagadguru hIrasUri mahArAjA ke ziSya vijayasenasUri aura unake ziSya saMghavijayajI dvArA racita prAyaH apragaTa saMskRta padyabaddha laghu kRti kA yahA~ saMpAdana kiyA jA rahA hai| hama AzA karate haiM ki isake mAdhyama se vAcakavarga lAbhAnvita hoNge| paramAtmA kI bhakti kA vistAra ho aura hamAre bhI bhavabhramaNa kA aMta ho / kama se kama samyaktva kI prApti aura bhava kI ginatI kA to prAraMbha ho hI jaae| kRti meM diye gaye 24 tIrthaMkaroM ke mukhya nAma yA vizeSaNAtmaka nAma ko hamane Bold kiyA hai| jisa bhagavAna kA varNana jahA~ se prAraMbha hotA hai, usase pUrva hamane krama ke sAtha vAcaka kI suvidhA hetu bhagavAna ke nAma kA zIrSaka diyA hai| prastuta kRti saMpAdana meM prastAvanA va zodhaparaka kRti paricaya likhakara dene hetu paM. zrI gajendra zAha ke prati maiM AbhAra vyakta karatA huuN| For Private and Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14 zrutasAgara navambara-2019 kRti paricaya kartA ne prAraMbha meM maMgalAcaraNa karate hue kahA ki pAparahita jagata ke svAmI aise zrI zaMkhezvarapArzvanAtha ko namaskAra, manovAMchitapUrti hetu apane guru kA smaraNa evaM mana kI jar3atA ko naSTa karane vAlI mAtA sarasvatI ke caraNarUpI kamalayugala kA dhyAna karake vartamAna jinezvaroM kI bhava-paraMparA kA varNana karatA huuN| isa prakAra deva-guru evaM mA sarasvatI kA maMgala smaraNa karake viSaya prastuta kiyA gayA hai| prastuta kRti meM 24 tIrthaMkaroM ke 138 pUrvabhavoM kA varNana hai| isI krama meM Adijina ke 13 bhava, caMdraprabhasvAmI ke 7 bhava, zAMtijina ke 12 bhava, munisuvratasvAmI ke 9 bhava, nemijina ke 9 bhava, pArzvajina ke 10 bhava, mahAvIrasvAmI bhagavAna ke 27 bhava va anya tIrthaMkaroM ke 3-3 bhavoM kA ullekha kiyA gayA hai / AvazyakatAnusAra kartA ne kRti meM tIrthaMkaroM ke pUrvabhava kA nAma, rAjA Adi padavI, kSetra, nagarI, mAtA-pitA va guru kA ullekha kiyA hai| kahIM-kahIM spaSTa nAma na dekara mAtra vizeSaNAtmaka nAma kA hI prayoga kiyA hai| jaise ki RSabhadeva ke nAma meM (marudevI ke putra aise) mArudeva, ajitanAtha kI jagaha (jitazatru rAjA ke putra aise) jitazatrubhUpatanaya' Adi prayukta hai| Adijina ke prathama bhava ke nAma dhana sArthavAha kI jagaha mAtra sArtheza hI likhA hai| vaise hI kahIM sudharmAdi devaloka kA nAma diyA hai aura kahIM mAtra 'suro' likhakara Age bar3ha gaye haiN| jina-jina bhagavAna ke pUrvabhava ke guruoM ke nAma kRti meM upalabdha haiM, vaha bhagavAna ke nAma ke sAtha yahA~ darzAyA jA rahA hai ajitanAtha-aridamanAcArya abhinaMdana- vimalasUri sumatinAtha-sImandharasUri supArzva-aridamanAcArya caMdraprabha-yugandhara suvidhi-jagadAnanda zreyAMsa-vajradanta vAsupUjya-vajranAbha vimala-sarvagupta anaMtanAtha-citrarathasUri dharmanAtha-vimalavAhana 17-saMvara aranAtha- saMvara naminAtha- nanda zloka 26 meM sabhI tIrthaMkaroM ke bhavoM kI saMkSipta ginatI batAI gaI hai, yathAAdijina ke 13, caMdraprabha bhagavAna ke 7 aadi| zloka 27 meM kartA ne apane guru tathA svayaM kA nAmollekha kiyA hai| For Private and Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15 SHRUTSAGAR November-2019 24 jinezvaroM ke bhavoM ke bAre meM stuti, stotra, stavana, caityavaMdanAdi prAcIna-arvAcIna kaI kRtiyA~ haiN| hamane yahA~ prastuta kRti meM darzita bhavoM kA kalikAla sarvajJa AcArya zrI hemacaMdrasUri racita triSaSTi zalAkA puruSa caritra va caturviMzatijinabhavotkIrtanastavana (kartA- somasuMdara gaNi ziSya) ke sAtha milAna kiyA hai, (kutracit somatilakasari racita saptatizatasthAnaka graMtha ko bhI dhyAna meM liyA hai) unameM jo aMtara najara AyA hai vaha isa prakAra hai1. saMbhavanAtha bhagavAna kA dUsarA bhava triSaSTi meM Anata nAmake nauveM devaloka kA hai| prastuta kRti tathA caturviMzatijinabhavotkIrtanastavana meM sAtaveM graiveyaka kA darzAyA gayA hai| 2. triSaSTi tathA caturviMzatijinabhavotkIrtanastavana meM caMdraprabhasvAmI bhagavAna ke aMtima tIna bhavoM kA hI ullekha milatA hai| prastuta kRti meM tathA somatilakasUri racita saptatizatasthAnaka graMtha meM 7 bhavoM kA ullekha hai| usameM bhI pahale bhava kA nAma prastuta kRti meM 'brahma rAjA' aura saptatizata meM varma rAjA' milatA hai| 3. suvidhinAtha bhagavAna kA dUsarA bhava triSaSTi meM vaijayaMta vimAna kA hai, caturviMzatijina___ bhavotkIrtanastavana tathA prastuta kRti meM Anata devaloka darzAyA gayA hai| 4. zItalanAthajI ke dUsare bhava ke bAre meM triSaSTi va prastuta kRti meM prANata devaloka kA ullekha hai, jabaki caturviMzatijinabhavotkIrtanastavana meM acyuta devaloka darzAyA gayA hai| 5. zreyAMsanAthajI ke dUsare bhava ke bAre meM triSaSTi meM sAtavA~ mahAzukra devalokadarzAyA gayA hai| prastuta kRti meM bArahaveM devaloka kI bAta hai| caturviMzatijinabhavotkIrtanastavana meM zrIpuSpottarasadvimAnakavare' pATha hai| 6. vAsupUjyasvAmI ke dUsare bhava hetu triSaSTi va prastuta kRti meM prANata devaloka darzAyA hai aura caturviMzatijinabhavotkIrtanastavana meM saptama kalpa kI bAta hai| 7. vimalanAthajI ke dUsare bhava kA nAma triSaSTi va prastuta kRti meM padmasena rAjA hai| ___ caturviMzatijinabhavotkIrtanastavana meM prajAsena rAjA hai| 8. aranAtha kA dUsarA bhava triSaSTi meM nauMvA~ graiveyaka hai aura prastuta kRti meM sarvArthasiddha vimAna diyA gayA hai| caturviMzatijinabhavotkIrtanastavana meM jayantavimAna hai| 9. mallinAtha kA dUsarA bhava triSaSTi meM vaijayanta vimAna hai aura prastuta kRti va caturviMzatijinabhavotkIrtanastavana meM jayanta vimAna darzAyA hai| For Private and Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 zrutasAgara navambara-2019 10. munisuvratasvAmI ke prastuta kRti meM tathA saptatizata sthAnaka graMtha meM 9 bhava prApta hote haiN| triSaSTi meM aMtima tIna bhava hI darzAye gaye haiM aura una tIna bhavoM meM pahale bhava kA nAma surazreSTha rAjA hai| prastuta kRti meM zrIvarmA nAma hai| triSaSTi meM aMtima tIna bhavoM meM se dUsarA bhava prANata deva kA hai, prastuta kRti va caturviMzatijinabhavotkIrtanastavana meM aparAjita anuttara kA diyA hai| 11. ikavIsaveM naminAtha bhagavAna kA dUsarA bhava triSaSTi va caturviMzati jinabhavotkIrtanastavana meM aparAjita anuttara kA hai| prastuta kRti meM prANata devaloka kA diyA hai| 12. pArzvanAtha ke pahale bhava kA nAma triSaSTi va caturviMzatijinabhavotkIrtanastavana meM marubhUti hai| prastuta kRti meM amarabhUti hai| 13. bhagavAna mahAvIra ke bhavoM meM marIci ke bAda devaloka va usake bAda tridaMDI kA bhava batAkara stridaNDI tathA SaTvAraM10 tathaiva dAnavaripu16 pa17' isa prakAra ullekha kiyA gayA hai| prata meM diye gaye aMkoM ke AdhAra para 17vA~ bhava rAjA (vizvabhUti) kA A rahA hai| zrIkalpasUtra va triSaSTi anusAra yaha bhava 16ve krama para AnA caahie| prastuta kRti meM 22vA~ bhava manuSya kA na darzAte hue usI krama para cakravartI vAlA bhava darzA diyA gayA hai aura 27 bhava pure kara diye gaye haiN| 6-6 vAlI ginatI ke viSaya meM matAntara hai| kucha vidvAna brAhmaNa aura deva ke 6-6 bhava mAnate haiM tathA kucha vidvAna brAhmaNa ke 6 aura deva ke 5 mAnate haiN| isa prakAra 1 bhava kA aMtara paDane para vizvabhUti kA bhava 16 va 17 kramAMka para A jAtA hai| siMha ke bAda vAle nArakI ke bhava ke bAda manuSya kA bhava kama-jyAdA hone para aMtameM bhavasaMkhyA 27 ho jAtI hai| caturviMzatijinabhavotkIrtanastavana meM bhI aisI hI ginatI hai| 6-6 bhava brAhmaNa va deva ke darzA diye aura eka manuSya vAlA kama kara diyA, aise karake 27 kI ginatI pUrNa kI gaI hai| (1nayasAra, 2saudharma devaloka, 3marIci, 4paMcama kalpe deva, isake bAda 6 brAhmaNa va 6 deva kI bAta AtI hai| kauzika, puSpamitra, agnidyota, agnibhUti, bhAradvAja aura sthAvara / yaha 6 bhava brAhmaNa ke hue unameM se pahale vAle do brAhmaNa prathama svarga meM gae aura usake bAda vAle kramazaH dUsare, tIsare, cauthe va pA~cave svarga meM ge| tatpazcAt kSullaka bhavabhramaNa kI bAta hai, phira anya bhava hai|) prasaMgocita 24 jinezvaroM ke bhavoM kA koSThaka yahA~ prastuta kiyA jAtA hai| isa For Private and Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 17 November-2019 koSThaka meM prastuta kRti ke anusAra bhava darzAye gaye haiN| kRti meM jahA~ mAtra deva likhA ho usa hetu hamane mAtra 'deva' na dekara triSaSTi ke anusAra devaloka kA nAma bhI diyA hai| 24 jina 138 bhava koSThaka krama bhavanAma 24 jina nAma | bhava | saMkhyA 1 AdinAtha | 1dhanna sArthavAha 2 yugalika 3 saudharma devaloka meM deva 4 mahAbala vidyAdhara rAjA 5 IsAna devaloke lalitAMga deva 6 vajrajaMgha 7 yugalika 8 saudharmakalpe deva 9 jIvAnaMda vaidya 10 acyuta devaloke deva 11 vajranAbha cakravarti 12 sarvArthasiddhi vimAna meM deva 13 tIrthaMkara AdinAtha | 2 | ajitanAtha 3 1 vimalavAhana rAjA', 2 vijaya anuttara | vimAna meM deva, 3 tIrthaMkara ajitanAtha 3 | sambhavanAtha |1 vipulavAhana rAjA, 2 sAtaveM aveyaka meM | deva, 3 tIrthaMkara saMbhavanAtha | 4 | abhinandanasvAmI | 1 mahAbala rAjA, 2 vijaya anuttara vimAna meM | | deva, 3 tIrthaMkara abhinaMdanasvAmI 5 |sumatinAtha |1 rAjakumAra puruSasiMha, 2 vaijayanta anuttara | vimAna meM deva', 3 tIrthaMkara sumatinAtha 6 | padmaprabhasvAmI | 1 aparAjita rAjA, 2 nauve graiveyaka meM deva, |3 tIrthaMkara padmaprabhasvAmI 7 supArzvanAtha 3 1 naMdISeNa rAjA, 2 chaTe sumana graiveyaka meM| deva, 3 tIrthaMkara supArzvanAtha | 8 | candraprabhasvAmI | 1 zrIbrahma rAjA, 2 saudharma devaloka meM deva, 3 ajitasena cakravartti 4 acyuta devaloka meM 1. somatilakasUri racita saptatizatasthAnaka graMthe- 'vipulabala' naam| 2. saptatizatasthAnaka graMthe- jayanta vimaan| 3. saptatizatasthAnaka graMthe- 'atibala' naam| 4. saptatizatasthAnaka graMthe- jayanta vimaan| For Private and Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 9 | suvidhinAtha 10 | zItalanAtha 11 | zreyAMsanAtha 12 | vAsupUjyasvAmI 13 | vimalanAtha 0 14 anantanAtha 18 navambara-2019 deva 5 padma rAjA 6 vaijayaMta anuttara meM deva 7 tIrthaMkara caMdraprabhasvAmI 1 mahApadma rAjA, 2 Anata devaloke deva, 3 tIrthaMkara suvidhinAtha 3 |1 padmottara rAjA', 2 prANata devaloka meM deva, 3 tIrthaMkara zItalanAtha |1 nalinIgulma rAjA, 2 bArahave devaloka meM deva, 3 tIrthaMkara zreyAMsanAtha 3 1 padmottara rAjA, 2 prANata devaloka meM deva, 3 tIrthaMkara vAsupUjyasvAmI 3 | 1 padmasena rAjA, 2 sahasrAra devaloka meM deva, 3 tIrthaMkara vimalanAtha 1 padmaratha rAjA, 2 prANata devaloka meM deva, 3 tIrthaMkara anaMtanAtha | 1 dRDharatha rAjA, 2 vaijayanta vimAna meM deva', |3 tIrthaMkara dharmanAtha 1 zrISeNa rAjA 2 yugalika 3 saudharma devaloka meM deva 4 amitateja vidyAdhara rAjA 5 prANata devaloka meM deva 6 baladeva aparAjita 7 acyuta devaloka meM deva (indra) 8 vajrAyudha cakravartI 9 manorama graiveyaka meM | deva 10 megharatha rAjA 11 sarvArthasiddha vimAna meM deva 12 tIrthaMkara zAMtinAtha | 1 siMhAvaha rAjA, 2 sarvArthasiddha vimAna meM | deva, 3 tIrthaMkara kunthunAtha | 1 dhanapati rAjA, 2 sarvArthasiddha vimAna meM | deva, 3 tIrthaMkara aranAtha W | 15 | dharmanAtha 16 zAntinAtha 17 | kunthunAtha 18 | aranAtha 5. saptatizatasthAnaka graMthe- 'padma' naam| 6. saptatizatasthAnaka graMthe- vijaya vimAna / For Private and Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 19 November-2019 19 | mallinAtha 1 mahAbala rAjA', 2 jayanta vimAna meM deva, 3 tIrthaMkara mallinAtha 20 | munisuvratasvAmI / 9 / | 1 zivaketu rAjA 2 saudharma devaloka meM deva 3 kuberadatta rAjA 4 sanatkumAra devaloka meM deva | 5 vajrakuMDala rAjA 6 (brahmaloka) devaloka meM | deva 7 zrIvarmA rAjA 8 aparAjita anuttara meM |deva 9 tIrthaMkara munisuvratasvAmI 21 naminAtha | 1 siddhArtha rAjA, 2 prANata devaloka meM deva, 3 | tIrthaMkara naminAtha 22 | neminAtha 1 dhana rAjA, 2 saudharmadevaloka meM deva, 3 citragati rAjA, 4 mahendra devaloka meM deva 5, aparAjita rAjA, 6 11veM AraNa devaloka meM deva 7 saMkha rAjA 8 aparAjita anuttara meM deva 9 tIrthaMkara neminAtha | 23 | pArzvanAtha 1 amarabhUti (marubhUti) 2 hAthI 3 sahasrAra devaloka meM deva 4 kiraNavega vidyAdhara kA bhava 5 acyuta devaloka meM deva 6 vajranAbha rAjA | 7 madhya graiveyake deva 8 svarNabAhu cakrI0 9 | prANata devaloka meM deva 10 tIrthaMkara pArzvanAtha | 24 | mahAvIrasvAmI / 27 | 1 grAmAdhipati nayasAra 2 saudharmadevaloka meM | deva 3 bharataputra marIci 4 brahma devaloka meM deva, usake bAda tridaMDI ke 6 evaM deva ke 6 bhava hue, 17 rAjA, 18 mahAzukradevaloka meM deva, 19 vAsudeva, 20 naraka, 21 siMha, 22 naraka, 23 cakravarti, 24 deva, 25 rAjA, 26 | prANata devaloke deva, 27 tIrthaMkara mahAvIra 7 saptatizatasthAnaka graMthe- vaishrmnn| 8. saptatizatasthAnaka graMthe-sapratiSTha / 9. triSaSTi Adi adhikatara graMthoM meM marubhUti nAma milatA hai| 10. saptatizatasthAnaka graMthe- aanNd| For Private and Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 20 navambara-2019 kartA paricaya isa kRti ke kartA tapAgacchIya zrIvijayasenasUrijI ke ziSya saMghavijaya haiM / isa kartA kI anya do kRtiyoM prApta hotI hai yathA- kalpasUtra kI kalpapradIpikA TIkA tathA 28 zloka pramANa prAyaH apragaTa kRti 24 jina stotra / kartA kA samaya kalpasUtra kI kalpapradIpikA TIkA ke anusAra vi.saM. 1674 hai / isake alAvA kartA ke bAre meM vizeSa koI mAhitI upalabdha nahIM ho pAI hai| prata paricaya prastuta kRti kA saMpAdana AcArya zrIkailAsasAgarasUri jJAnamaMdira, kobA kI eka mAtra prata kra. 33264 ke AdhAra para kiyA gayA hai / kula patra saMkhyA 2 hai / prata kI likhAvaTa sarala va suvAcya hai, kahIM-kahIM pAnI se prabhAvita hone ke kAraNa syAhI phaila gayI hai / prata kI sthiti zreSTha hai / prata kI laMbAI-cauDAI 25411 hai / paMkti saMkhyA 14 se 15 evaM prati paMkti akSara saMkhyA lagabhaga 48 se 50 hai / akSaroM ke maroDa, akSara mAtrA va likhAvaTa se 18vIM uttarArddha yAni 1780 se 1800 ke bIca prata likhe jAne kA anumAna hai / prata saMzodhita nahIM hai phira bhI zuddhaprAya hai / sambhava hai zuddha prata para se pratilipi kI gaI ho / prasaMgocita avagrahamAtrA bhI milatI hai / pratilekhaka ne kartA kRta maMgalAcaraNa ko zlokAMka-1 dekara kRtigata viSayavastu prAraMbha hone para punaH vahA~ svataMtra krama meM zlokAMka-1 diyA hai / 24 jina 138 pUrvabhavavarNana stava GO // zrIzarkhezvarapArzvanAthamanaghaM natvA jagatsvAminaM, smRtvA ca svaguruM samIhitakRtau svAhAbhujAM zAkhinam / vAgdevIcaraNAravindayugalaM dhyAtvA manojADyabhid, vakSye samprati tIrthakRdbhavatatiM saMvittaye mAdRzAm 1. AdinAtha sArthezo1 yugalaM2 suro3 narapatiH4 svarge dvitIye suraH5, SaSThe janmani medinIparivRDhaH shriivjrjngghaabhidhH6| yugmI devakurau7 suro'STamabhave8 vaidyo9-'cyute nirjara:10 SaTkhaNDAdhipati 11stvanuttarasuraH12 zrImArudevo13'vatAt // 1(2) // // 1 // For Private and Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir November-2019 // 3 // // 4 // SHRUTSAGAR ___21 2. ajitanAtha jambUpUrvavidehavatsavijaye zrImatsusImApure, kSmApAlaH prathame bhave 'ridamanAcAryAntikAttavrataH1 / saJjAto vijaye tataH suravaraH zrImAn dvitIye bhave2, tIrthezo jitazatrubhUpatanayazcutvA tato'nuttarAt 3. saMbhavanAtha pUrve janmani nIti-rItinipuNo vizvambharAyAH prabhuH, saJjAto ramaNIyanAmni vijaye pravrajya pArzve guroH / ArAdhyAnazanaM ca dAnavaripurNaiveyake saptame, senAyAstanayastRtIyajanuSi zrIza(sa)mbhavaH stAt zriye 4. abhinaMdanasvAmI jAto ratnapure mahAbala iti khyAtaH kSitIzo bhave, paurastyevimalAkhyasUrinikaTopAttavrato jIvitA(ta?)m / pUrNIkRtya jayantanAmani mahA-varye vimAne suraH, svAmI zrIabhinandanastanumatAM deyAdameyaM sukham 5. sumatinAtha Adye janmani kIrtimAnatibalaH kSamApAlacUDAmaNiH, zrIsImandharasUripAdasavidhe lAtvA tapasyAM punaH / nirmAyAnazanaM dvitIyajanane jAto jayante surastIrthezaH sumatiH samastajagatAM bhUyAd vipatticchide 6. padmaprabhasvAmI pUrvaM zrIaparAjitAbhidhamahIbhug dhAtakIkhaNDake, jAtaH pUrvavidehavatsavijayAlaGkArahI(hA?)ropamaH / AdAya vratamAdareNa navame graiveyake nirjaraH, zrIpadmaprabhanAmadheyajinarAT zreyaH satAM yacchatu // 5 // // 6 // // 7 // For Private and Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 22 navambara-2019 // 8 // // 9 // zrutasAgara 7. supArzvanAtha Adye janmani nandirAjanRpatiH zrIdhAtakIdvIpagaH, zrImatpUrvavidehamadhyagazubhApuryAH prabhutAnvitaH / nirdoSavratadhArako'ridamanAcAryasya pAdAntike, gIrvANaH pravaro bhavat sumanase sArvaH supArzvastataH 8. caMdraprabhasvAmI zrIbrahmAbhidhabhUpatiH1 suravaraH saudharmakalpe2 tato, jAtazcakradharo3'cyute surapati4bhUpazca padmAbhidhaH5 / dIkSAM tatra lalau yugandharaguroH pArzve suro'nuttare6, zrIcandraprabhatIrthapastrijagatAM cakre manassu sthitim 9. suvidhinAtha nizzeSAvanipAlamastakamaNidvIpe tRtIye bhave, pUrve pUrNaguNAnvito'jani mahApadmAbhidho bhUpatizcAritraM pratipAlya sarvajagadAnandAntike tvAnate, gIrvANastadanantaraM jinapatiH sugrIvabhUpAtmajaH 10. zItalanAtha padmAkhyo'jani medinIparivRDhaH zAstA susImApuraH, pravrajyAM pratipadya daivatavaraH kalpe punaH praannte| nandAkukSisarojinImadhukarastIrthAdhipaH zItalaH, pAthojanmasahodaro dRDharathakSmApAlavaMzAmbare 11. zreyAMsanAtha dvIpe puSkarasaJake ca nalinIgulmAkhyabhUmIprabhuH, jAtaH sArazubhApurIparivRDhaH shriivjrdntaantike| tyaktvA sarva parigrahaM suravaraH kalpe punadaze, sUnurviSNumahIpatervijayate zreyAMsanAmA jinaH // 10 // // 11 // // 12 // For Private and Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir November-2019 // 13 // // 14 // SHRUTSAGAR 12. vAsupUjyasvAmI svAmI ratnapurasya puSkaravaraprAcIvidehe'bhavat, zrIpadyottaranAmabhUpativaraH zrIvajranAbhaM gurum / sAkSIkRtya tapasvitastridazatAM prAptaH punaH prANate, sarveSAM vidadhAtu vAJchitaphalaM zrIvAsupUjyo jinaH 13. vimalanAtha kSetre bhAratanAmani kSitipatiH zrIpadmasenAbhidhaH, pUrvasmin janane kilA'jani mahA-pUryA nagaryAH prbhuH| pravrajyA'STamadevalokavibudhaH zrIsarvaguptya(ptA)ntike, zyAmAyAstanayastrayo daza jinazcyutvA tataH svargataH 14. anaMtanAtha zrImAn dyarathAbhidhAnanRpatiH paurastyajanmanyabhUt, sUrezcitrarathAbhidhasya nikaTe dIkSAM vizuddhAM zritaH / pazcAt prANatakalpavAsi vibudho nirmAya zuddhaM tapastArtIyIkabhave caturdazajinaH zrIsiMhasenAGgajaH 15. dharmanAtha mAnAmadhinAyako dRDharathaH zrIbhaddilAkhye pure, pArzve zrIvimalAdivAhanagurorAdAya zuddhaM vratam / sampUrNe nijajIvite ca vijaye jAtaH surANAM varaH, puNyAmbhojavibodhavAsaramaNiH zrIdharmanAthastataH 16. zAMtinAtha zrISeNAbhidhabhUpatiyugalakaMra saudharmakalpe suro3, vaitADhye ca nabhazcaraH4 suravaraH5 kalpe'bhavat praannte| sIrAstrapastvaparAjito'cyutadharo7 vajrAyudhazcakrabhRd8, devo bhUt sujaye nRpo ghanaratho10 devo11 jinaH SoDazaH12 // 15 // // 16 // // 16(17) // For Private and Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24 navambara-2019 // 18 // // 19 // zrutasAgara 17. kuMthunAtha Aye(dya)-dvIpavidehasatkavilasatkhaDgIpurAdhIzvaro, bhUpazreNizirovataMsasadRzaH siMhAvahAkhyo nRpH| zrImatsaMvarapArzvasaMyamadharaH sarvArthasiddhau suraH zrIsUrakSitipAlasUnurajani zrIkunthunAtho jinaH 18. aranAtha jambUpUrvavidehavatsavijaye bhAsvatsusImApurIsusvAmI vasudhAdhavo dhanapatiH shriisNvrsyaa'ntike| prAnte pravrajito babhUva vibudhaH sarvArthasiddhau tataH(to), devIkukSisarojazoNacaraNaH zrImAnarastIrthakRt 19. mallinAtha dhAraNyAstanujo mahAbalanRpaH zrIvItazokApurI, tyaktvA paJcanitambinIzca janane pUrvaM prapede vratam / SaNmitraiH saha nirjaro'jani jayantAkhye vimAne punaH, zrImatkumbhanarAdhinAthatanayaH zrImallinAthaH prabhuH 20. munisuvratasvAmI rAjA zrIzivaketuzrAdimabhave saudharmavRndArako2, nyAyopetakuberadattanRpatirdevastRtIye dive4 / saJjAtaH kila vajrakuNDalanRpaH5 SaSTe surastAviSe6 zrIvarmA7 tvaparAjite8'maravaraH zrIsuvratastIrthapaH9 21. naminAtha kauzAmbInagarIprabhuH praNayavAn siddhArthanAmA nRpo, dIkSAM prApya tarI bhavodadhijale nndaakhygurvntike| kalpe prANatanAmani tridiva(vi?)SajjanmA dvitIye tataH sUnuH zrIvijayAbhidhAnanRpatestIrthaGkaraH zrInamiH // 20 // // 21 // // 22 // For Private and Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 25 SHRUTSAGAR November-2019 22. neminAtha vikhyAto dhanabhUpati1rddhanavatIprANAdhinAthaH suraH, saudharme2 ca babhUva citragatiko3 mAhendra kalpe surH| bhUpaH5 zrIaparAjitastridiviSattve kAdazetAviSe, zaGkho7 nAma nRpo'parAjitasuraH8 zrIneminAtha9stataH // 23 // 23. pArzvanAtha bhUdevo'marabhUtizrAdyajanuSi stambarama2zcASTame, svarge'bhUt tridazaH3 khago4'cyutasuraH5 zrIvajranAbho6 nRpH| devo7 rAjyadharoSTa8me ca janane svargI9 punaH prANate, zrIvAmeya10jinezvaraH sRjatu me zreyAMsi bhUyAMsi saH // 24 // 24. mahAvIrasvAmI grAmasyAdhipati(tiH)1surorabharatasUirdeva4stridaNDI5 tathA, SaTvAraM [?]10 tathaiva dAnavaripu16 p:17surshcaa18jni| viSNu19nairayiko20 hari21narakaga22zcakrI23 suro24 bhUpati25 devaH prANatatA viSe'ntimajinaH so'stu zriye prANinAm sapta7 zrIzazinastrayodaza bhavAH zrImArudevaprabhoH20 zAntedaza32 nemino nava41nava zrIsuvratasvAminaH50 / zrIvIrasya jineziturbhagavataH saptAdhikA viMzatiH77 zrIpArzvasya87 daza smRtAH kavivaraiH zeSArhatAM ca trayaH51/138 // 26 // itthaM smRtA vijayasenamunIndracandra-ziSyeNa saGghavijayena mudAM bhareNa zrIvartamAnajinapuGgavapUrvajanma-paGktiH samIhitavidhau surazAkhizAkhAH // 27 // iti caturviMzatijina 138 bhavakathanastavaH // // 25 // For Private and Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 26 zrutasAgara navambara-2019 zrI harSa muni kRta vAsupUjyajina stavana __ gaNi suyazacaMdravijayajI prastuta kRti vAsupUjyasvAmInI guNastavanA rUpa laghu racanA che| jo ke ahIM prabhunI guNastavanA vizeSe dehasvarupane keMdramA rAkhI karAI che tethI prabhunI deha dyutiUMcAI-muguTAdi alaMkAronA varNananA padyo vizeSa jovA maLe ch| kRtinI bhASA mArugurjara ch| lahiyAnI asAvadhAnIthI thoDA sthAnoe padArtha aspaSTa thato hato je ame nAnA-moTA kauMsamAM sudhAryo che| kRti vijayasenasUrijInA ziSya guNavijayajInA ziSya (prAyaH harSavijaya nAma haze?)nI racanA ch| kAvyamAM kavi nAmano spaSTa ullekha nathI paraMtaM "harSa" zabdane kRtikAranA nAma tarIke aTakaLa karI che jo ke temanI paraMparA ke anya katio vize kaMIka maLe to vAta pramANika tthre| prAnte prastuta kRtinI hastaprata Zerox ApavA badala zrI goDIjI zve.mU.jaina saMgha (muMbaI)nA vyavasthApakazrIno khUba khUbha aabhaar| zrIvAsapajyajina stavana ||raag-saarNg| sarasati bhagavati citta dharI, praNamI sadaguru pAya llnaa| bAramo jinavara bhaTi(TI)i, haIaDalai harakha na mAya lalanA, tuM mere mani vallaho // 1 / / jinajI tuM mere mani vallaho, jiu mani kamala dinndlu| ugaiu vikasIi(?), do(ho)i mani atiANaMda lalanA, tuM mere...|| (AMcalI) mahiala jAsi sohi sadA, vAsupUjya jagadIsa llnaa| jina taNo mahimA ati ghaNo, jana kerI pUri jagIsa lalanA // 2 // tuM mere... anopama sUrati jina kerI, nirakhatAM AnaMdapUra llnaa| bhavijana bhagati pUjA kari, tasa ghari hui(sukha) bharapUra lalanA ||3||tuN mere... For Private and Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir November-2019 ||4||tuN mere... ||5||tuN mere... ||6||tuN mere.. ||7||tuN mere... SHRUTSAGAR vasupUjya kero naMdana, jayAdevI {a}-uari marAla llnaa| sIti(tta)ridhanuSa tanu sohatuM, raktavaraNa vizAla lalanA nayaNakamala aniAlaDAM, mukha-jItyo pu(pU)nimacaMda llnaa| nilavari dIpai dinakarU, jIha amIno kaMda lalanA mastaki maNi rayaNe jaDyo, mugara sohi{a} udAra llnaa| kuMDala do ravi zazi(zI) jIpatA, kaMThi ekAuli hAra lalanA aMgi AMgI zobhatI, viva(vi)dhi(dha) kathiyA-bhAti llnaa| agara caMdana bahu mahimahi, bahuta phulanI jAti lalanA damaNo maruu ketakI, ju(jU)hI jAya gulAba llnaa| nara nArI bahu bhagati kari, kApi kA(pA)ti[ga] udAra(?) lalanA tuM kAmi tarUvara(kuMbha) suratarU, tujha nAmi hui jayakAra llnaa| vaMchita-padAratha tujha nAmi, tuM jayo jayo jagadAdhAra lalanA aciMta ciMtAmaNi tuM sahI, tuM prabhu garIbanivAsa llnaa| tujha [pada]paMkaja sevatAM, vaMchita sIjhai kAja lalanA tapagacchagagani divAkarU, zrIvijayasenamuniMda llnaa| guNavijaya ziSya guNastavi, harSa dharI ANaMda lalanA ||iti // __ * . * ||8||tuN mere... ||9||tuN mere... ||10||tuN mere... ||11||tuN mere.. F" kyA Apa apane jJAnabhaMDAra ko samRddha karanA cAhate haiM ? __ AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira, kobA meM Agama, prakIrNaka, aupadezika, AdhyAtmika, pravacana, kathA, stavana-stuti saMgraha Adi vividha prakAra ke sAhitya prAkRta, saMskRta, mArugurjara, gujarAtI, rAjasthAnI, purAnI hindI, aMgrez2I Adi bhASAoM meM likhita vibhinna prakAzakoM dvArA prakAzita bahumUlya pustakoM kA ativizAla saMgraha hai, jo hama jJAnabhaMDAroM ko bheMTa meM dete haiN| bheMTa meM dene yogya pustakoM kI sUcI taiyAra hai| yadi Apa apane jJAnabhaMDAra ko samRddha karanA cAhate haiM, to yathAzIghra saMparka kreN| pahale Ane vAle Avedana ko prAthamikatA dI jaaegii| graMthapAla For Private and Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 28 navambara-2019 gujarAtI mATe devanAgarI lipi ke hindI mATe gujarAtI lipi? hindavI (gatAMkathI AgaLa..) saMskRta bhaNatA gujarAtIo devanAgarI lipi (prAthamika zALAmAM ke ghera nahIM to) hAIskUlamAM pesatAM zIkhe che| nizALe jatA badhA ja gujarAtIo A sahelI rIte devanAgarI lipi to zIkhI jAya, pachI gujarAtI copaDI ke chApAM e DapakAzAI vadhu kharcALa lipimAM chApavAnI zI jarUra, e upAya ke yojanA zo vadhAre lAbha khaTavI Ape vAru? __ bIjo vicAra A prApta thAya che ke gujarAtI copaDI chApAM devanAgarImAM chApIe athavA hindI copaDI chApAMmAMthI keTalAMka gujarAtI lipimA chApie, e be paryAyamAMthI hindI jJAna gujarAtImAM vadhAravAne mATe mhane to pahelA karatAM bIjo vadhAre vyavahAru jaNAya che / vaLI aikya vadhAravA mATe banatuM karavAnI pharaja che to te ekalA gujarAtIonI thoDI ja che| hindI bhASA patharAyelI che te vizALa pradezanA vatanIone mAthe paNa e pharaja jarA paNa ochI nA gaNAya, e koTyavadhi janatA potAnI pharajane anurUpa kazuM nA kare tathApi ApaNe gujarAtIoe to karI chUTavU, e to AkaLApaNuM kahevAya / eo keTalAMka hindI pustaka chApAM gujarAtI lipimAM chApe ane ApaNe keTalAMka gujarAtI pustaka chApAM devanAgarImA chApIe, ema sAthe sAthe sahakAramA pravRtti cAle to bevaDI zobhe ane kadAca vizeSa lAbhadAyI paNa nIvaDe / jo ke Ama paNa mhane to upara AvI gayelo rasto vadhAre vyavahAru lAge che| ApaNI vAcanamAlAmAM jema devanAgarIno paricaya ApIe tema emanI hindI vAcanamAlAmAM gujarAtI lipino ApavAmAM Ave, e bevaDo mArga ja mhane to sauthI vadhAre ruce| hindI vAcanamAlAmAM lipino samAsa mAgIe to (marAThIno savAla che nahIM eTale) baMgALI lipine paNa sthAna maLavU joIe, evI mAgaNI sAme paNa kazo vAMdho dekhAto nthii| For Private and Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 29 SHRUTSAGAR November-2019 gujarAtI baMgALI beya lipi devanAgarIne atinikaTa ch| trIjI koI eTalI nikaTa che nhiiN| hindI bolatI janatAno pathAro eTalo to vistIrNa che ke teno eka moTo vibhAga baMgALIno ane bIjo moTo vibhAga gujarAtIno zAkhapADozI che| bhale pUrva vibhAgamAM vAcanamAlAmAM baMgALI lipine sthAna maLe, bIjAmAM gujraatiine| tathApi ATalethI viSayanI samApti thatI nthii| hajI moTAmAM moTI vyavahAru bAbata to rahI jAya cha / bhASAzAstranI dRSTie hindI-Urdu eka ja bhASA che, be nathI, e sAca upara rajU thaI gayu cha / bhASA eka lipi be koIpaNa viSayane lakhatAM bolatAM agatyanA zabdo mATe saMskRta tatsama-tadabhavo upara vadhAre AdhAra rAkhe hiMdI gaNAya, tema phArasI, arabI tatsama tadbhavo vadhAre vApare te urdu gaNAya, evI A hindI-Urdu bhASAnI dvaimAtRka sthiti ch| hindI-Urdu bhASApradezanI anekakoTi prajAmAM ja ekatA nthii| kuTumba eka mAtAo be, e be vacceno ekhalAsa sptniiono| hindI bolatA lakhatA bhAIo ane Urdu bolatA lakhatA bhAIo sagA bhAIo che nahIM, vagere, vgere| AvA saMkara jathAnI sAthe aikya jamAvaTanI bhAvanAne ramADatAM khilavatAM, ekalI hindI bhASA ane ekalI devanAgarI lipinI vAto karavI, e mhArA jevAthI nahIM bane / huM saMskRta kaMIka jANuM chu / Urdu kaMIka zIkhelo, te varSothI bhUlI gayo chu| hindI vAcana ane hindI bolI mhane marAThI jeTalAM ja sAdhya che, baMne pradezamAM varSo gALelAM eTale anAyAse ane baMgALI kaMIka zIkhelo chu / bhASA che sAhitya mATe, ane sAhitya vaDe, jema manuSyajIvana sArthaka che mokSabhAvanAnA prakAze prakAzita hoya eTalaM, e dRSTibiMdu upara AvI gayu cha / ____baMgALI sAhitya mATe mhane mAna cha / marAThI ke hindI sAhitya mATe mhane teTaluM nthii| gujarAtI sAhitya karatAM baMgALI guNavattAe caDe, e svIkAruM chu| paNa hindI ke marAThI sAhitya guNavattAe caDe, ema mhane to nathI dekhAtuM / e benA karatAM to Urdu sAhityamAM keTalIka viziSTa guNavattA hovAno saMbhava svIkAruM chu / (kramazaH) For Private and Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 30 navambara-2019 prAcIna pANDulipiyoM kI saMrakSaNa vidhi rAhula Ara. trivedI manuSya kA svabhAva rahA hai ki vaha kisI bhI vastu yA vyakti ko jAne binA tatsaMbaMdhI kArya meM pravRtta nahIM hotA hai| kucha aisI vastue~ hotI haiM jinakA kArya karanA hI puNya kA kAma hotA hai, pANDulipiyoM kA kArya bhI kucha aisA hI hai| pANDulipi yA hastalikhita graMtho kA itihAsa atyanta prAcIna hai, use jAnane ke lie vistAra se adhyayana karanA hogA, parantu pANDulipiyoM kA kyA mahattva hai yaha jAnanA Avazyaka hai| sabase pahale pANDulipi kise kahate haiM, yaha jAnanA jarUrI hai| prAcInakAla meM mAnava dvArA granthoM ko hastanirmita tADapatra, bhojapatra, bA~sa, kapar3e, kAgaz2a Adi para hAtha se likhA jAtA thaa| kucha kSetroM meM usa kAgaja para pIle-pANDuraMga kI haratAla puti hone ke kAraNa inheM pANDulipi kahA jAtA thaa| mudraNayuga se pUrva svAdhyAya va jJAna ke pracAra-prasAra kA mAdhyama ye pANDulipiyA~ hI thiiN| ina pAMDulipiyoM ke hajAroM varSoM pUrva ke itihAsa ko darzAne kA kArya lipiyA~ hI karatI haiM / lipi jisakA artha hai-lIpanA, likhnaa| jaina paraMparA ke anusAra prathama tIrthaMkara RSabhadeva ne apanI putrI brAhmI ko akSara jJAna dekara likhanA sikhAyA usake AdhAra para bhArata varSa kI mUla lipi kA nAma brAhmI rakhA gyaa| vizva kI anya lipiyoM kA udbhava kaba huA yaha to prAmANika rUpa se nahIM kahA jA sakatA parantu yaha taya hai ki manuSya ne bhASA pahale aura lipi bAda meM arjita kii| tathApi sabhyatA ke vikAsa meM lipi ke yogadAna ko bhASAgata yogadAna se kama nahIM AMkA jA sakatA hai| ataH lipi va lekhanakalA ke aviSkAra ko manuSya kA sarvotkRSTa AviSkAra mAnA jA sakatA hai| samaya-samaya para alaga-alaga sAdhanoM ke Upara likhane kI paramparA rahI hai| vyAvahArika dRSTi se bhASA aura lipi donoM eka-dUsare ke lie nitAnta anivArya haiN| mAnava sabhyatA ke vikAsa meM ina pAMDulipiyoM kA mahattvapUrNa yogadAna rahA hai| vartamAna meM bhArata meM 50 lAkha se adhika kadAcita eka karoDa ke AsapAsa hastalikhita graMtha hone kI saMbhAvanA hai| ina amUlya graMthoM kA saMrakSaNa karanA hamArA kartavya hai| hastapratoM ke saMrakSaNa kI jAnakArI lene se pUrva yaha jAnanA jarUrI hai ki saMrakSaNa kise kahate hai? saMrakSaNa arthAt sabhI prakAra kI pratyakSa va apratyakSa kriyA, jisase For Private and Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 31 SHRUTSAGAR ___November-2019 prAcIna va aitihAsika sampadAoM athavA kalAkRtiyoM ko adhika samaya taka surakSita rakhA jA ske| saMrakSaNa ke tIna prakAra haiM, 1) surakSAtmaka saMrakSaNa (Preventive conservation) 2) upacArAtmaka saMrakSaNa (Curative conservation) 3) punaruddhAra (Restoration) / surakSAtmaka saMrakSaNa- sabhI prakAra kI pratyakSa yA apratyakSa rUpa se kI gaI surakSAtmaka prakriyA, jisase bhaviSya meM hastaprata yA kalAkRti ko naSTa hone se bacAyA jA ske| (vastu yathAvat rUpa meM vidyamAna rahe) upacArAtmaka saMrakSaNa- sabhI prakAra kI pratyakSa yA apratyakSa rUpa se kiyA gayA upacAra jisase naSTa ho rahI yA khaMDita ho cukI hastaprata yA kalAkRti ko majabUtI pradAna kara upayoga meM lAne yogya banAyA jA ske| punaruddhAra- kisI bhI vizIrNa ho cukI aitihAsika saMpadA athavA kalAkRti ko marammata ke dvArA usake mUla rUpa meM lAne kI prakriyA ko punaruddhAra kahate haiN| saMrakSaNa kArya ke aMtargata prAthamika upacAra kI dRSTi se surakSAtmaka saMrakSaNa mahattvapUrNa hone ke kAraNa hama sarvaprathama surakSAtmaka saMrakSaNa ke viSaya meM jAnakArI prApta kreNge| kramazaH zrutasAgara ke isa aMka ke mAdhyama se pa. pU. gurubhagavantoM tathA aprakAzita kRtiyoM ke Upara saMzodhana, sampAdana karanevAle sabhI vidvAnoM se nivedana hai ki Apa jisa aprakAzita kRti kA saMzodhana, sampAdana kara rahe haiM athavA kisI mahattvapUrNa kRti kA navasarjana kara rahe haiM, to kRpayA usakI sUcanA hameM bhijavAe~, jise hama apane aMka ke mAdhyama se anya vidvAnoM taka pahu~cAne kA prayatna kareMge, jisase samAja ko yaha jJAta ho sake ki kisa kRti kA sampAdanakArya kauna se vidvAna kara rahe haiM? isa taraha anya vidvAnoM ke zrama va samaya kI bacata hogI aura usakA upayoga ve anya mahattvapUrNa kRtiyoM ke sampAdana meM kara sakeMge. nivedaka sampAdaka (zrutasAgara) For Private and Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 32 zrutasAgara navambara-2019 pustaka samIkSA rAmaprakAza jhA pustaka nAma - vyadhikaraNam (bhAga-1,2/2) vivaraNa - muni zrI padmakIrtivijayajI prakAzaka - samyag sAhitya prakAzana, ahamadAbAda prakAzana varSa - vi. saM. 2075 mUlya - 200/- (pratyeka bhAga) bhASA - saMskRta jainazAsana meM prAcIna kAla se hI nyAya kA mahattva svIkAra kiyA gayA hai| pUrvakAla meM prAcIna nyAya hI astitva meM thaa| padArtha kA tarkayukta nirUpaNa karane ke lie aneka darzanakAroM ne isakA upayoga kiyA thaa| paranta kAlAntara meM kramazaH aneka naI-naI tarkazailiyA~ vikasita huiiN| isa navavikasita tarkazailI ko navyanyAya ke nAma se jAnA jAne lgaa| Adhunika darzanakAroM ne isa naI zailI kA vyApaka rUpa se upayoga kiyA hai| jainoM ne bhI apane zAstrasammata syAdvAda ko nayA rUpa dene ke lie isa naI zailI ko svIkAra kiyaa| jainazAsana kI vidyamAna zrutasamRddhi kA avalokana karate hue aisA pratIta hotA hai ki isa zailI kA sarvAdhika upayoga yadi kisI jaina vidvAna ne kiyA hai to ve nyAyAcArya, nyAyavizArada mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja haiN| unhoMne navyanyAya kI tarkazailI kA AdhAra lekara anya darzanoM ke dvArA jinazAsana ke Upara hae asat AkSepoM kA nirAkaraNa karane ke sAtha-sAtha syAdvAda siddhAnta kA samarthana karate hue jainazAsana kI jayapatAkA digadiganta meM lhraayii| ____ navyanyAya kA bhAratIya darzanoM meM eka viziSTa aura mahattvapUrNa sthAna hai| zrI gaMgezopAdhyAya navyanyAya ke Adya puruSa ke rUpa meM jAne jAte haiN| unhoMne tattvaciMtAmaNi kI racanA kI, jisake Upara aneka vidvAnoM ne TIkAe~ racI haiN| zrI raghunAtha ziromaNi bhaTTAcArya ne dIdhiti nAmakI TIkA rcii| dIdhiti ke Upara zrI mathurAnAtha tarkavAgIza, zrI jagadIza tarkAlaMkAra tathA gadAdhara bhaTTAcArya ne alaga-alaga TIkAoM kI racanA kii| ina TIkAoM meM cAra pramANoM - pratyakSa, anumAna, upamAna tathA zabda meM se anumAna pramANa ke Upara prakAza DAlA gayA hai| anumAna pramANa kI siddhi vyApti ke dvArA ho sake, isake lie prArambha meM hetu aura sAdhya ke sahacAra ke rUpa meM vyApti kA vicAra kiyA gayA aura vyApti ke do bhAga kie gae - 1. pUrvapakSavyApti aura 2. uttarapakSavyApti / pUrvapakSavyApti 22 haiM, pA~ca vyAptipaMcaka, tIna siMhavyAghra aura For Private and Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 33 SHRUTSAGAR November-2019 caudaha vyadhikaraNa / uttarapakSavyApti kA samAveza siddhAntalakSaNa meM kiyA gayA hai| prastuta grantha ke ina do bhAgoM meM vyadhikaraNa ke caudaha meM se prathama do lakSaNa, jisakI racanA dIdhitikAra ne svayaM kI hai, usakA vivaraNa kiyA gayA hai| prathama lakSaNa meM hetu ke sAtha abhAva ke samAnAdhikaraNya ko lekara lakSaNa banAyA gayA hai, jabaki dusare lakSaNa meM hetutAvacchedakAvacchinna ke sAtha abhAva ke samAnAdhikaraNya ko lekara lakSaNa banAyA gayA hai| isa grantha kI donoM TIkAoM, jAgadIzI aura gAdAdharI kA upayoga adhikAMzataH kiyA jAtA hai| jagadIza tarkAlaMkAra spaSTa, sacoTa aura tarkapUrNa nirUpaNa karate haiM, jabaki gadAdhara bhaTTAcArya gaharAIpUrvaka mUlagAmI padArtha kA nirUpaNa karate haiN| donoM vidvAna atyanta AdaraNIya aura tArkika haiN| parantu vartamAna jIvoM ke kSayopazama ko dhyAna meM rakhate hue gadAdhara bhaTTAcArya adhika upayogI hone ke kAraNa unakI TIkA kA hI vivaraNa tAtAcAryajI kI TIkA ke AdhAra para kiyA gayA hai| isa grantha meM saMgrahita sabhI caudaha lakSaNa alaga-alaga vidvAnoM dvArA race gae haiM, unameM se yahA~ dIdhitikAra ke do lakSaNa, cakravartI kA eka lakSaNa, pragalbha ke do lakSaNa, vizArada kA eka lakSaNa mizra ke tIna lakSaNa, sArvabhauma kA eka lakSaNa, usake AkSepa se dIdhitikAra kA eka lakSaNa tathA sArvabhauma kA eka pucchalakSaNa isa prakAra kula caudaha lakSaNoM kA nirUpaNa kiyA jaaegaa| AcArya vijayapuNyakIrtisUrijI ke ziSya muni zrI padmakIrtivijayajI gaNivara ne abhyAsiyoM kI suvidhA ke lie prathama bhAga meM prathama lakSaNa kA aura dvitIya bhAga meM prathama lakSaNa kA vivaraNa pUrNa karate hue dvitIya lakSaNa kA sugamya vivaraNa gujarAtI bhASA meM kiyA hai| gujarAtI bhASA meM vivaraNa hone ke kAraNa yaha grantha jaina nyAya ke abhyAsiyoM tathA vidvAnoM ke lie bahUpayogI siddha hogaa| vastutaH nyAya eka pariSkRta darzanazailI hai / darzana kI paribhASA kA upayoga karane ke lie pratyeka darzanakAra ko isakI AvazyakatA par3atI hai| kAraNa ki usake binA padArtha kA sacoTa va tarkayukta nirUpaNa sambhava nahIM hai| isIlie pratyeka darzanakAra ne isa zailI ko apanAyA, jisase isakI vyApakatA bar3hatI gii| isa grantha kA abhyAsa kara mumukSujana tarkayukta buddhi kI tIvratA ko prAptakara AgamagranthoM kA anuzIlana kara svapara kalyANa karanevAle baneMge, aisA vizvAsa hai| pUjyazrIjI kI yaha racanA pratyeka darzanakAra ke lie eka mahattvapUrNa prastuti hai| saMgha, vidvadvarga va jijJAsu isI prakAra ke aura bhI uttama prakAzanoM kI pratIkSA meM haiN| munizrI kA sAhityasarjana niraMtara jArI rahe, aisI zubhecchA hai| pUjya munizrI ke isa kArya kI sAdara anumodanA ke sAtha koTizaH vaMdana / For Private and Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 34 zrutasAgara navambara-2019 samAcArasAra AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamandira meM dIpAvalI copar3ApUjana va jJAnapaMcamI kA bhavya Ayojana di. 27-10-2019 ko dopahara 3:00 baje AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamandira meM prativarSa kI bhA~ti lakSmIpUjana va copar3ApUjana kA kAryakrama sampanna huaa| jApamagna pa. pU. AcArya zrI amRtasAgarasUrIzvarajI ma. sA. kI nizrA meM zrI zrIpAlabhAI zAha, zrI darzitabhAI zAha, zrI DimpalabhAI zAha, zrI kalpezabhAI vI. zAha, kArobArI zrI rajanIbhAI zAha tathA zrI vikramabhAI brokara Adi TrasTImaMDala ke dvArA lakSmIpUjana va copar3ApUjana kiyA gyaa| copar3ApUjana ke anta meM guru gautama svAmI tathA sarasvatI mAtA kI bhAvapUrNa stuti kI gii| isa avasara para jJAnamandira ke sabhI kAryakartA tathA Amantrita atithi bhI upasthita the| jJAnamandira ke paMDita zrI gajendrabhAI zAha ne jaina paddhati se zAradApUjana vidhi kraaii| anta meM sAmUhika stuti-vandanA AratI Adi kI gaI tathA upasthita zraddhAluoM ne guruvandana kara pa. pU. AcArya zrI amRtasAgarasUrIzvarajI ma. sA. se mAMgalika mantroM dvArA AzIrvAda grahaNa kiyaa| di. 1-11-19 ko jJAnapaMcamI ke zubha avasara para AcArya lakSmIsUri viracita jJAnapaMcamIparva devavaMdana kiyA evaM jJAnamandira meM saMgrahita hastalikhita va mudrita granthoM kA pUjana kiyA gyaa| jJAnamaMdira meM darzanArtha padhAre zrutabhaktoM ne tAr3apatroM para likhe gae AgamagranthoM tathA anya zAstragranthoM kA zraddhAbhaktipUrvaka vAsakSepa se pUjana tathA caityavaMdana kiyA / isa avasara para sabhI kAryakartA upasthita the| sabhIne zrutapUjana kiyA tathA mAtA sarasvatI kI bhAvapUrNa stavanA kii| di. 12-11-19 kArtika pUnama ke dina pa.pU. AcArya zrI amRtasAgarasUrijI ma. sA., pa.pU. AcArya zrI aruNodayasAgarasUrijI ma.sA. AcArya zrI hemacandrasAgarasUrijI ma. sA. tathA muni zrI kailAsapadmasAgarajI ma. sA. kA cAturmAsa parivartana kobA tIrtha meM avasthita nae upAzraya meM sampanna huaa| isa avasara para saMgIta vAdya ke sAtha zraddhAluoM ne pa. pU. gurubhagavantoM ke sAmaiyA meM bhAga liyaa| cAturmAsa parivartana ke pazcAt upAzraya meM pa. pU. gurubhagavantoM ke sumadhura pravacana va mAMgalika hue tathA upasthita zraddhAluoM ne navakArazI kA lAbha liyaa| For Private and Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamandira meM Ayojita jJAnapaMcamI ArAdhanA kI jhalakiyA~ PRAS HTRA 25 For Private and Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Registered Under RNI Registration No. GUJMUL/2014/66126 SHRUTSAGAR (MONTHLY). Published on 15th of every month and Permitted to Post at Gift City SO, and on 20th date of every month under Postal Regd. No. G-GNR-334 issued by SSP GNR valid up to 31/12/2021. PAWAT IPLES JANAjwainema IAAAAAAAA Hary ALLIannITE BEARTHARE BLOGLELELLULA EDIBLE samrATa saMprati saMgrahAlaya, kobA sthita zatrujaya mahAtIrtha paTTa AMBEDREREDL PALANDARANASI nanA imes BOOK-POST / PRINTED MATTER prakAzaka zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra AcArya zrI kailAsasAgarasari jJAnamaMdira, kobA ji. gAMdhInagara 382007 phona naM. (079) 23276204, 205, 252 pheksa (079) 23276249 Website : www.kobatirth.org email : gyanmandir@kobatirth.org Printed and Published by : HIREN KISHORBHAI DOSHI, on behalf of SHRI MAHAVIR JAIN ARADHANA KENDRA, New Koba, Ta.&Dist. Gandhinagar, Pin-382007, Gujarat. And Printed at : NAVPRABHAT PRINTING PRESS, 9, Punaji Industrial Estate, Dhobighat, Dudheshwar, Ahmedabad-380004 and Published at : SHRI MAHAVIR JAIN ARADHANA KENDRA, New Koba, Ta.& Dist. Gandhinagar, Pin-382007, Gujarat. Editor : HIREN KISHORBHAI DOSHI 36 For Private and Personal Use Only