Book Title: Prabuddha Jivan 2009 12
Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/526017/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana 1 varSa H 69 aMka : 12 muMbaI, Disembara 2009 pAnA : 28 kImata rUpiyA dasa jina-vacana pApane rokanAra pALivada-musavAyA--meDULa-parivAdI viramo . rAIbhoyaNavirao jIvo bhavai aNAsavo / / -3ttarAdhyayana-3 0-2 prANIvadha, mRSAvAda (asatya), corI, abrahmacarya ane parigrahathI aTakI gayelo tathA rAtribhojanathI viramI gayelo jIva anAzrava (Azravarahita-navAM pApane rokanAra) bane che. prANIvadha, mRSAvAda, adatta-grahaNa, abrahmacarya, parigraha aura rAtri-bhojana se virata jIva anAzrava (Azravarahita-nae pApakarma se rahita) hotA hai / One who has abstained from injury to living beings, untruth, theft, sexual indulgence, possession of wealth and also from taking meals at night does not commit new sins. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita vina-vana'mAMthI) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amana 'huM bAte vadhAre oLakhuM chuM' 1942nI jela veLAe bApu upavAsano vicAra karatA hatA. paNa te vakhate bAnI tabiyata divase divase nabaLI paDatI jatI hatI. eTale bApu jo upavAsa zarU kare to bAnI kevI nAjuka sthiti thaze enI ciMtA sarojinIdevI, pyArelAlajI, suzIlAbahena vagerene satAvatI hatI. e saune lAgatuM hatuM ke, bAnI AvI sthitimAM teo ATalI kaparI karmATIne lAyaka na gaNAya. bApujInI bA pratyenI vRtti sarojinIdevIne bahu gamatI nahIM. temane ema ja lAgatuM ke, potAnI dhUnamAM bApu bAnAM vicAra ja karatA nathI. saMdhI sarojinIdevI bApune ghaNI vAra 'jAlima pati' tarIke ja snehabharyA roSamAM varNavatAM. eTale A vakhate paNa jarA gusse thaIne eka divasa sarrAjinIdevIe bApune saMbhaLAvyuM ke, 'bApu, tamArA upavAsa bApaDAM bAne pUrAM karI nAkhaze !' prabuddha jIvana bApu hasI paDyA ane kaheH 'tame loko karatAM huM bAne vadhAre oLakhuM chuM. tamane lokone bAnI bahAdurIno khyAla nahIM AvI zake. tame koI bAne barAbara oLakhatAM ja nathI. meM to bA sAthe bAsaTha varSa gALyAM che ne! huM tamane kahuM chuM ke tamArA saunA karatAM bA vadhAre hiMmata rAkhanArI che. mArA harijana upayAsa daramiyAna jyAre meM jIvavAnI AzA choDI daI mAro saghaLo sAmAna IspitAlanA lokomAM vaheMcI nAkhavAnuM nakkI karyuM, tyAre bAe potAne hAthe ja e sAmAna (2) (3) (4) (5) (6) sarjana-sUci krama kRti (1) alabhya graMthone punaH jIvana arpanAra, virala zrutopAsaka, darzana prabhAvaka sarasvatI ArAdhaka parama pUjya munirAjazrI jaMbU vijayajI aSTApadajI - eka zakyatA eka preraka - pAvana jIvanacaritra jaina yoga paraMparA ane pAtaMjala yogasUtra hIMDI kAvya-kathA paricaya saMsAramAM sukha : satya ke svapna Disembara, 2009 bIjAone vaheMcI Apyo hato. te vakhate bAnI AMkha suddhAM bhInI thaI na hatI!" te divase sAMje bApu upavAsa vize bAnI sAthe vAto karI. bIje divase sarojinIdevI vagerenI AgaLa bA bolyAMH 'ATaluM badhuM jUThANuM cAlatuM hoya tyAre bAputhI mUMgA kema besI rahevAya? sarakAranA julamono virodha batAvavA mATe bApu pAse upavAsa sivAya bIjuM sAdhana paNa zuM che?' badhAM cUpacApa sAMbhaLI ja rahyAM. (9) zrI jaina mahAvIra gItA H eka darzana-13 (10) jayabhikhkhu jIvanadhArA-12 (11) jaina pAribhASika zabdakoza (12) sarjana svAgata (13)paMthe paMthe pAtheya.... (7) patra-carcA (8)jaina dharmano Adhunika ensAIklopiDIyA jenapiDIyAnuM pAvarapoInTa prejhanTezana ane jainadarzana vyAkhyAna zreNIno prAraMbha mahendra meghANI saMpAdita'gAMdhI gaMgA'mAMthI ka. DaoN. dhanavaMta zAha bharata haMsarAja zAha DaoN. raNajita paTela (anAmI) DaoN. javAhara pI. zAha DaoN. kavina zAha pU. AcAryapravara zrImad vijayapUrNacandra sUrIzvarajI mahArAja rameza pI. zAha nemu caMdarayA pa. pU. AcArya zrI vAtsalyadIpa DaoN. kumArapALa desAI DaoN. jItendra bI. zAha DaoN. kalA zAha pRSTa bhogIlAla zAha-DaoN. dhanavaMta zAha ? ja dvArA pA va 16 17 19 20 ? * * * prabuddha jIvana : grAhaka yojanA 0 1 varSanuM lavAjama rUA. 125/-(U.S. $ 15) 0 3 varSanuM lavAjama rUA. 350/-(U.S. $ 40) 0 5 varSanuM lavAjama rUA. 550/-(U.S. $ 65) 0 10 varSanuM lavAjama rUA. 1000/-(U.S. $120) * kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama rUA. 2000/-(U.S. $ 150) kyAreya paNa jAXkha na levAnI pratijJA sAthe 1929thI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM A mukha patra 'prabuddha jIvana' pratyeka mahinAnI 16mI tArIkhe avirataparNo pragaTa thAya che ane gujarAtI prajAne preraNAtmaka ciMtana pIrasatuM rahe che. * zrI muMbaI jaina yuvaka saMyanA peTno, AjIvana sabhyo ane gujarAtanA saMto tema ja vaicArika mahAnubhAvone 'prabuddha jIvana' vinA mUlye pratyeka mahine arpaNa karAya che. Arthika rIte nukasAnImAM pragaTa thatA A 'prabuddha jIvana'ne saddhara karavA 'prabuddha jIvana nidhi'nI sthApanA karela che jemAM dAnavIro yathAzakti potAnA dAnano pravAha mokalI rahyA che. vicAradAnanA A yajJamAM Apane paNa ApanA taraphathI dhanadAna mokalavA vinaMtI che. 'prabuddha jIvana nidhi' ane 'kanyA kariyAvara AjIvana lavAjama' ApanArane AvakaverAnI 80 G kalama anvaye karamuktanuM pramANapatra ApavAmAM Avaze. ceka 'zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha'nA nAme mokalazo.koI paNa mAsathI grAhaka banI zakAya che. * zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bIsI TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. TeliphonaH 23820296 Website : www.mumbai_jainyuvaksangh.com e email : shrimjys@gmail.com 1 menejara Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 7 varSa : (50) + 190 aMka : 12 7 Disembara,2009 7 vikrama saMvata 2066 7 vIra saMvata 25377 mAgasara vadi-tithi-30 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra 7 prabuddha jIvana prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 7 7 vArSika lavAjama rUA.125/- 7 mAnad taMtrI : dhanavaMta ti. zAha alabhya jJAna graMthone punaH jIvana arpanAra, virala zrutopAsaka, darzana prabhAvaka, sarasvatI ArAdhaka, parama pUjya munirAjazrI jaMbU vijayajI 'praxjI'nA julAI aMkamAM jaina sAdhu-sAdhvInA mArga akasmAtanI ApaNe carcA karI hatI, ane navembara mahinAmAM ja A mArga akasmAte jainonA A mArgadarzakono bhoga lIdho! gaNita mAMDIe to prati varSe jaina sAdhu-sAdhvInI saMkhyA ochI thatI jaNAze evuM lAge che. A atyaMta ciMtAno viSaya che. koI saMsthAnuM A suyojita kAvatruM hoya to sarakAre tapAsa samitinI racanA karavI joIe, ane jaina saMghoe paNa A dizAmAM jAgRta banI AvA akasmAtonA nivAraNanA upAyo satvare yojavA joIe. e paNa ahiMsaka rIteja. koI paNa kALe ke saMjogomAM nyAya ke upAya mATe jaina dharmanA siddhAMtonI hiMsA to thavI na ja joIe. A aMkanA saujanyadAtA : A banAvo banyA pachI jAgRta vicArakoe aneka sUcano ApyAM jevAM ke mukhya zrI maNilAla cunIlAla sonAvAlA TrasTa mArgonI bAjumAM ja pAda vihArIo mATe judI navamI navembare mahesANA-UMjhA, roDa para TrakanI haDapheTamAM cAra sAdhvIjIono bhoga levAyo, A samAcAranI zAhI haju sUkAI nathI tyAM ja thoDAMka divasa pachI rAjasthAnanA bADamera najIka jaina sAhityanA mahAna saMzodhaka ane jyotirdhara pU. jaMbU vijayajI ma.sA. ane eozrInA ziSya munizrI namaskAra vijayajIno AvA akasmAte ja bhoga lIdho. hamaNAM ja Disembara 5-6nA eka dainikamAM samAcAra vAMcyA chUTaka nakala rUA. 10/ ke pATaNa pAse eka moTare eka sAdhvIjIne haDapheTamAM lIdhA paNa e pagadaMDInuM nirmANa thavuM joIe. cAlavA mATe jamaNI tarapha eTale bacI gayA. viruddha dizA tarapha cAlavuM, jethI sAmethI AvatA vAhanono bhaya na rahe. vhIlace 2stAnI bAjUmAM calAvavI joIe. pratyeka vihArI sAdhu-sAdhvI sAthe saMghe mANaso mokalavA joIe ane dareke reDiyamanI paTTI sAthenuM vastra pahe2vuM joIe, ajavALuM thAya tyAre ja vihAra karavo joIe, vagere, vagere. A badhAM sUcano keTalA vyavahArU che e eka carcAno viSaya che, paraMtu sajAga banIne kAMIka to karavuM paDaze ja. dharma kArya mATe anyatra sthaLa ane kriyAmAM mAtabara dAnano pravAha vahAvanAra jaina zrImaMto mAtra eka-be varSa mATe e dhanano upayoga pAda vihArI muni bhagavaMto mATe mArganI bAjumAM relIMga sAthe pAdacArI mArganA nirmANa mATe e dhananA pravAhane gujarAta, rAjasthAna, mahArASTra, muMbaI, sametazikhara vagere mArgo upa2 comAsA sivAya roja seMkaDo sAdhu-sAdhvIjIo vihAra karatA hoya che. eka anumAna pramANe jainonA cAreya phirakAnA lagabhaga 12 hajAra sAdhu sAdhvI-bhagavaMto haze. chellA be varSamAM lagabhaga 30 sAdhu-sAdhvI mArga akasmAtano bhoga banyA haze, keTalAka AthI vadhu bamaNI saMkhyA paNa kahe che. paraMtu pratyeka varSe navA dIkSita sAdhusAdhvI jaina saMghamAM keTalAM praveze che ane keTalA kudaratI kALadharma pAme che ane keTalA AvA akasmAtano bhoga bane che e badhAnuM Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 prabuddha jIvana vaheto kare to e pUNya tIrtha racanAnA pUNyathI ochuM nahi hoya. A praznano satvare upAya nahi yojAya to eka khUnnethI evo avAja jarUra Avaze ke AvA kAraNe jaina sAdhu-sAdhvIoe vAhanano upayoga karavo joIe. A vicAra mAtra ja jaina zAsana mATe ghAtaka banI jaze, to eno amala keTalA badhA doSo laI Avaze? jaina sAdhu-sAdhvInA vihAra aTakaze to bhagavAna mahAvIrano vizva zAMtino saMdezo khUNAnA ghare ghare kaI rIte pahoMcADAze ? A pAda vihAra ane anya tapanA AcArane kAraNe ja anya dharmIo jaina dharmane ahIM bhAvathI jUe che ane jaina siddhAMto tarapha AkarSAya che. graMthoddhAraka pU. zrI jaMbUvijayajI ma.sA. A akasmAte eka mahAna AtmAne jaina samAja pAsethI chInavI lIdhA. jaina sAhityane mAthethI jANe AkAza lupta thayuM! mArA murabbI mitra gulAbabhAI zAha ane bipinabhAI jaina DaoN. ramaNabhAI sAthe pU. jaMbUvijayajI pAse Agama vAcanA sAMbhaLavA jatA. phona upara mane gulAbabhAI kahe ke amAro e anubhava adbhUta hato. pUjyazrInI vANI dhIra gaMbhIra askhalita he...ApaNe jANe bhagavAna mahAvIranA samayamAM tIrthaMkara mahAvIra vANInuM ghavaNa karatA hoIe evo pAvana pavitra anubhava thAya. emAMya e Agama vANInA gopanIya artho potAnA trIjA netrathI pUjyazrI ApaNane samajAve ane ujAgara kare tyAre to Apo dhanyatAnI 52ma koTie hoIe evI anubhUti thAya. A mahAvIra vANInuM zravaNa karyA pachI pUjyazrI sAthe jina bhaktimAM jaIe tyAre pUjyazrI jina bhaktimAM lIna thayA hoya e drazya jovuM e to jANe jIvananI eka avismaraNiya dhanya paLa!! tyAre ApaNane bhaktino marma, artha ane dharma samajAya. je je zrAvaka-zrAvikA, sAdhu-sAdhvI ke jijJAsu prAjJajanone A pUjyazrIno jIvanamAM kyAreya paNa sat saMga thayo haze e badhAM parama bhAgyazALI jIvo che. Disembara, 2009 saMskArathI eo vibhUSita hatA. eozrIe vi. sa. 1988mAM AcArya zrI vijaya meghasUri pAse yuvAna vaye dIkSA lIdhI ane muni bhuvana vijayajI nAmAbhidhAna dhAraNa karyuM. A pU. bhUvana vijaya paNa AgamazAstranA jJAtA, utkaTa jina bhakta ane suprasiddha munijana. A kuTuMbamAM A pUrve paNa ghaNAM kuTuMbIjanoe dIkSA lIdhI hatI. pitAnA pagale putra cinubhAImAM paNa dIkSA bhAva jAgRta thayo. ane eozrIe paNa 15 varSanI vaye vi. sa. 1993mAM ratalAmamAM pitAne gurusthAne sthApI dIkSA prApta karI ane saMsArI bALa cinubhAInuM nAma jaMbUvijayajI nAmamAM rUpAMtarita thayuM. tyAra pachI be varSa bAda vi. sa. 1995mAM mAtA mibene paNa dIkSA lIdhI ane sAdhvI manoha2zrIjInA nAme prakhyAta thayA. A saMghamAtAe 101 varSanI UMmare pAlitANAmAM tIrthAdhipati Adizvara dAdAnA sAnidhyamAM potAno deha choDyo. AjathI 87 varSa pahelAM gujarAtanA bahucarAjI pAse dethalI gAmamAM jina zAsanane samarpita evA zrAvaka gharamAM eozrIno janma (vikrama saMvata 1979nA mahAsudI ekama) thayo. pitA bhogIlAlabhAI ane mAtA maNibena. zaMkhezvara viramagAmanI vacce jhiMjhuvADA gAma e eozrInuM mosALa, paraMtu bALapaNa vityuM pAsenA gAma mAMDalamAM, kAraNa ke mAMDalamAM emanA pitAno kArobAra hato temaja mAMDala emanA pitAzrInuM mosALa paNa hatuM. A mAMDala gAmanI bhUmi paNa anokhI. A gAmanA pAraNAmAM ghaNAM krAMtikArIo ane jJAnIonA pAraNA jhUlyAM che ane aneka sAdhu-saMto ane sAdhakonA pagalAMthI e bhUmi pAvana banI che. pUjyazrInuM saMsArI nAma cinubhAI. pitA bhogIbhAI paNa jaina dharmanA tattvaciMtaka ane bALavayathI ja jaina dharmanA UMDA-UMcA pU. jaMbUvijayajIe jIvanabhara A saMdhamAtAnI avirata ane ananya sevA karI hatI. amArA gulAbabhAI kahe, 'potAnA saMsArI mAtAnI sevA karatA pU. jaMbUvijayane nirakhavA e paNa jIvanano eka lhAvo hato. pitA-guru munirAjazrI bhuvana vijayajIe putra-ziSya jaMbU vijayajInA sAdhu jIvanane daidipyamAna karavA vAtsalyabharyo puruSArtha karyo ane ene pariNAme ApaNane jaina zAsana ane jaina sAhitya sarvadA smaraNa kare evA uttama zramaNa siddhayogI pU. jaMbU vijayajI prApta thayA. jaina sAdhu AcAranA sarva niyone pUrI rIte pALatA pALatA eozrIe potAnuM jIvana adhyayanane samarpita karyuM ane UMDo zAstra abhyAsa karyo. A svAdhyAya kArya zAMtithI thaI zake e mATe pUjyazrI sarvadA nAnA gAmonA upAzrayamAM ja potAnA ziSya samudAya sAthe sthira thatA. AvA sthAne eozrInA darzane jaIe to ApaNane bhramaNa karatuM pustakAlaya athavA yunivarsiTI lAge. bhAratanA aneka jaina pustaka bhaMDAronI emaNe mUlAkAta laI varSothI asparza rahelAM e jJAna bhaMDArano emaNe sparza karyo ane e graMthone ukelI emane jIvaMta karyA. e tADapatro ane hastapratone mAIkro philmIMga dvArA jALavIne A prAcIna jJAna vArasAne bhaviSyanI peDhI pAse mUkI ApyA. prAcIna lipio ukelavAnA bhagIratha kArya mATe pUjyazrI tibeTI, jApAnIjha, siMhAlI, pAlI, phreMca, jarmana, aMgrejI vagere 18 thI vadhu bhASA zIkhyA. potAnA 74 varSanA dIkSA jIvana daramiyAna hajAro mAIlano paga vihAra karyo. badrinAthathI sammeta zikharano be hajAra kilomiTarano avismarAiya vihAra karyo ane nava vakhata to sammeta zikharanI Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, 2009 prabuddha jIvana yAtrA karI ane jIvananI pratyeka paLa eozrIe jina zAsana ane ane gahana graMtha "dvAdazAre nayacakram'nA saMpAdananuM kAma eozrIne jaina prAcIna sAhityane samarpita karI, paraMtu AcArya ke evA koI soMpAyuM. padanI kyAreya IcchA na karI sarvadA potAne "jaina muni jaMbUvijaya' 19 varSe prathama bhAga, 40 varSe 3jo bhAga pragaTa karI muLagraMthane ja kahe ane lakhe. pAMDitya ane pAvanatvano Avo sumeLa eka ja pUjyazrIe jIvaMta karyo. 40 varSanA avirata puruSArthathI A dArzanika vyaktimAM bhAgye ja maLe. gahana graMthanuM punaH sarjana jevuM saMpAdana kArya pUjyazrIe karyuM. A himAlayamAM badrIkedAra para pUjyazrIe jina maMdiranI pratiSThA ghaTanA mAtra jaina zAsanane ja nahi, paraMtu rASTrane gaurava apAve karI, ane "mArI himAlaya yAtrA" pustakanuM sarjana karyuM. patra rUpe evuM mahodadhi kArya A pUjyazrIe karyuM che. (A vize jijJAsune lakhAyeluM A pustaka patra-pravAsa sAhitya jagatanuM aNamola gujarAta samAcAra-3 DisembaranA 'ITa ane ImArata'mAM DaoN. najarANuM che. kumArapALa desAIno lekha vAMcavA vinaMti.) pUjyazrInA satsaMgathI aneka paradezIonA jJAnamAM vRddhi thaI mAtra jJAnanA kSetre ja nahi, paNa karuNAnA kSetre paNa eozrI eTaluM ja nahi paNa e sarve zAkAhArI ane jaina AcAradharmI banyA. eTalA ja sakriya hatA. muMgA jIvonI sevA mATe pAMjarApoLanI - pUjyazrI jyAre yuvAna hatA tyAre e samayanA samartha paMDito pravRttimAM satata pravRtta rahyA, temaja garIba varga mATe upayogI thavA sarvadA paM. sukhalAlajI ane paM. bahecaradAsajI jevA aneka pUjyazrInA pUjyazrI tatpara rahetA. pUjyazrI AvA karNAvatAra hatA. jJAna pratye AkarSAyA hatA. pUjyazrI jaMbU vijayajInI akasmAte vidAyathI mAtra jaina zAsana - pUjyazrIe jaina tattva sAhityanA kSetramAM je je amUlya pradAna mATe ja nahi paNa samagra bhAratIya saMskRtine khoTa paDI che. karyuM che enI yAdI lakhavA jaIe to e yAdI dIrdha bane. pUjyazrInA bhAratanA graMtha bhaMDAromAM samAdhistha sthitimAM rahelA e prAcIna sAhitya karma upara pIeca.DI.nA graMtho lakhAya eTaluM vipula ane pRSTo pAse jaIne e pRSTone ApaNe A duHkhada samAcAra ApIzuM UMDuM sAhitya karma eozrIe karyuM che. sAta varSanA athAga parizrama to emanI AMkhomAM paNa azru ubharAze ane eja AMkhomAM koI bAda dArzanika paMDita sukhalAlajI ane prAkRtanA mahAvidvAna paMDita mahAna AtmAnI rAha jovAnI mudrAnA darzana paNa thaze. becaradAsa dozI zrI siddhasena divAkara sUrie lakhelA "sanmati pUjyazrInA mahAna AtmAne namo nama: prakaraNa graMthanuM saTika saMpAdana karyuM. A graMthamAM rahelI kSatio AvA akasmAtamAM kALadharma pAmelA sarve sAdhu-sAdhvInA tarapha e samaye 23 varSanA yuvAna muni jaMbU vijayajIe dhyAna AtmAne amArA koTi koTi namana. doryuM tyAre badhAM cakita thaI gayA ane jaina tattvajJAnanA abhuta dhanavaMta zAha vArSika sAmAnya sabhA zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI vArSika sAmAnya sabhA 02-01- upara jaNAvelI vArSika sAmAnya sabhAnA anusaMdhAnamAM 2010 zanivAranA roja sAMjanA pa-00 kalAke mAravADI vidyAlaya jaNAvavAnuM ke saMgha tema ja vAcanAlaya ane pustakAlayanA oNDiTa hAIskUla, saradAra vI. pI. roDa, muMbaI-400 004 khAte maLaze thayelA hisAbo zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA kAryAlayamAM rAkhavAmAM je vakhate nIce pramANe kAmakAja hAtha dharavAmAM Avaze. AvyA che. tA. 28-12-2009 thI tA. 30-12-2009 (1) gata vArSika sabhAnI miniTsanuM vAMcana ane bahAlI. sudhInA divasomAM baporanA 3 thI 6 sudhImAM saMghanA navA (2) gata varSa 2008-09nA zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha temaja kAryAlayamAM koIpaNa sabhya tenuM nirIkSaNa karI zakaze. koIne A zrI maNilAla mokamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya ane sAmAnya sabhAmAM hisAbo aMge prazna pUchavAnI IcchA hoya to pustakAlayanA vRttAMta tathA oNDiTeDa thayelA hisAbo maMjUra vArSika sAmAnya sabhAnA be divasa agAu lekhita mokalavA teone karavA. vinaMtI. (3) sane 2009-10 nI sAla mATe zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA je sabhyone oDiTa karelA hisAbonI nakala joie to temanI padAdhikArIo tema ja kAryavAhaka samitinA 15 sabhyonI lekhita arajI maLatAM nakala mokalavAmAM Avaze. vArSika sAmAnya nimaNUka sabhAmAM sarva sabhyone upasthita rahevA vinaMtI che. (4) sane 2009-10 nI sAla mATe saMgha tema ja vAcanAlaya kAryAlayanuM navuM saranAmuM : nirubahena esa. zAha ane pustakAlayanA oNDiTarsanI nimaNUka karavI . 33, mahaMmadI mInAra, bhoMyataLiye, DaoN. dhanavaMta TI. zAha (5) pramukhazrInI maMjUrIthI anya rajUAta. 14mI khetavADI, A.B.C. TrAnsaporTanI maMtrIo bAjumAM, muMbaI-400004. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana Disembara, 2009 zrI aSTApadajI - eka zakyatA bharata haMsarAja zAha arihaMta kRpAthI 1993-2007 daramyAna zrI kelAsa aSTApadajI kSetre bhavya maMdiro caityonuM nirmANa karAvyuM che. mAnasarovaranI yAtrA pAMca vakhata karavAnuM sadbhAgya mane sAMpaDyuM bhAratano eka varga jaina dharma pALe che. jo ke A dharmamAM mAnanArA che. hindu dharma, jaina dharma ane bauddha dharmanA pustakomAM kelAsa ane videzamAM paNa sthira thayA che. mukhyatve gujarAtI, kacchI, mAravADI mAnasarovaranI yAtrAne pavitratama lekhavAmAM AvI che. A yAtrAnI ane paMjAbI loko A dharmane anusare che. ahiMsA, jJAna, darzana, gaNanA atikaThina yAtrAmAM thAya che. caritra, tapasyA A dharmanA mukhya siddhAMta che. A dharmane mAnanArA pavitra zrI kelAsa parvata ane mAnasarovara tIbeTanA nAgarI 24 tIrthakarane pUje che. AdinAtha RSabhadeva, vartamAna covIsInA pradezamAM sthita che. prathama traNa yAtrAo bhArata sarakAra dvArA prathama tIrthaMkara ane vardhamAna mahAvIra svAmI covIsamA tIrthaMkara Ayojana aMtargata karI. A yAtrA ApaNA dezanuM videza maMtrAlaya che. zAstrokta rIte evuM mAnavAmAM Ave che ke bhUtakALamAM paNa uttara pradezanA kumAu maMDaLa vikAsa nigamanA sahayogathI Ayoje covIsI hatI ane bhaviSyamAM paNa covIsI A dharmamAM Avaze. che. dara varSe juna, julAI ane oNgasTa) 12 thI 16 juththomAM prathama tIrthakara ane covIsamA tIrthaMkara vacce aneka varSono gALo lagabhaga 400 thI 600 yAtrIone A yAtrA mATe cAInIjha hoya che. koIpaNa eka samaye ekaja tIrthakara e yuganI prajAne vijhA ApavAmAM Ave che. yAtrA mATe Avela Avedana patromAMthI mArgadarzana ApavA vidyamAna hoya che. eka tIrthakaranA nirvANa pachI evI rIte pasaMdagI karavAmAM Ave che ke jethI dareka jutha je lagabhaga ja bIjA tIrthaMkara avatare che. hAlanI covIsInA covIsamA tIrthaMkara 30 thI 40 yAtrIonuM hoya che, temAM dharma, zikSA, bhASA, mahAvIra svAmI 15mI oNkTobara 527 IsvI sana pUrve nirvANa vyavasAya, uMmara dareka rIte bhAratanuM pratinidhitva thAya. alabatta pAmyA. zArIrika susajjatA ahIM prAthamika jarUrIyAta che. dilhIthI zarU evuM mAnavAmAM Ave che ke tIrthakara jyAre dezanA (upadeza) thatI ane dilhImAM pUrNa thatI A yAtrA 27/28 divasanI hoya Ape tyAre Indra emanA Asana ane sabhA mATe samavasaraNanI che. lagabhaga 1440 ki.mI. vAhana ane 330 ki.mI. padayAtrA racanA kare che. prabhunuM mukha samavasaraNa upara birAjavAthI cAreya athavA ghoDA yAkano upayoga A yAtrA daramyAna thAya che. (jemAM dizAmAM dekhAya che. A dezanA sAMbhaLavA devo, manuSya, pazu, kailAsa parikramA 54 ki.mI. 3 divasamAM ane mAnasarovara parikramA pakSIo ekatrita thAya che. ane darekane tIrthaMkaranI vANI potapotAnI 72 ki.mI. 2 divasamAM karavAnI hoya che.) vadhumAM vadhu 18700 bhASAmAM sAMbhaLavA maLe che. tIrthaMkara mahAvIra svAmInI A dezanAne phuTanI uMcAI upara sthita 'DolamA pAsa' zrI kelAsa parikramA daramyAna AgamavANI kahevAmAM Ave che. prabhue A dezanA dvArA mAnava pahoMcavAnuM hoya che. nepALathI paNa A yAtrAe jaI zakAya che. saMskRtine dharma, vijJAna, gaNitazAstra, bhUgoLa, jyotiSa, samAja cothI yAtrA vAyA kAThamaMDu-lhAsA havAI ane lhAsA dAracena roDa zAstra, ItihAsa, brahmAMDa vigerenuM alaukika jJAna ApyuM che. emanA mArge karI che. kAThamaMDu-vhAsA 1000 ki.mI. havAI saphara daramyAna nirvANa pachI dezanA Apela emanuM jJAna pachInA saMtoe mukhAmukha evaresTa zikhara jovA maLyuM. lhAsA-dAracena kelAsa 1300 ki.mI. ane pachI AgamagraMtha rUpe vartamAna saMskRtine ApyuM che. A Agama roDa mArge thaI. mArI A yAtrA lupta tIrtha aTApada saMzodhana TImanA graMthomAM varNavela viSayonuM adhyayana paMDito kare che. A graMthomAM sabhya tarIke jaina senTara opha amerikA-nyuyorka mAraphata sponsara darzAvela vaijJAnika ane gaNitika khulAsAo Azcaryacakita karI de thaI hatI. pAMcamI yAtrA vAyA kAThamaMDu-kodArI-jhaMgamu-nyAlama- evA che. sAgA-parayAMga-kelAsa 900 ki.mI. moTara mArge cAra divasamAM samayAnusAra A AgamagraMthonuM jJAna vyAkhyAna ane lekhana thaI. mArI A yAtrA lupta tIrtha aSTApada saMzodhana TImanA lIDara dvArA te samayanA AcAryo zIkhatA zIkhAvatA rahyA che. lagabhaga tarIke jaina senTara opha amerikA-mAraphata sponsara thaI hatI. mArI sADA AThaso varSa pUrve thaI gayelA AcAryazrI hemacaMdrAcAryasUrijI A yAtrA daramyAna mane kelAsanI bAhya parikramAM, AMtarika (vi. saM. 1145-1229) jaina dharmanA nirvivAda mahAna AcArya parikramA ane naMdI parikramA nirvighna karavAnuM saubhAgya prApta thayuM. gaNAya che. teo kalikAlasarvajJa upAdhita hatA. pATaNanA rAjA mArI prathama yAtrA je huM eka sAhasa yAtrA rUpe karato hato, e siddharAja jayasiMha temaja kumArapALa rAjA temanA paramaziSya daramyAna bhArata sarakAranI kelAsa mAnasarovara yAtrA pravAsa kAryakrama gaNAtA hatA. AcAryazrIe racela trizaSTi zalAkA puruSa caritra pustikAmAM zrI aSTApadajIno ullekha maLyo. jainonA prathama tIrthaMkara jaina dharmano eka uttama dharmagraMtha gaNAya che. AcAryazrIe emAM AdinAtha RSabhadevanuM nirvANa sthAna aSTApadajInA nAme oLakhAya covIsa tIrthaMkara, bAra cakravartI, nava vAsudeva, nava prativAsudeva che. jaina dhArmika pustakomAM evuM vivaraNa che ke cakravartI bharata che ane nava baLabhadranuM vistRta jIvanAlekhana karyuM che. prathama tIrthakara AdinAtha SabhadevanA putra hatA temaNe zrI jaina dharmAnusAra covIsa tIrthaMkaranA janma, zikSA, rAjyAbhiSeka, dIkSA, Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. Disembara, 2009 prabuddha jIvana kevaLajJAna, samavasaraNa, dezanA ane nirvANa A bhUmimAM thayA che. parvata, mAnasarovara, sagara cakravartI, rAvaNano ullekha che. tIrthakara janmasthaLa nirvANa sthaLa 4. munizrI jayaMtavijayajI kRta pUrva bhAratanI jaina tIrtha bhUmio. 1. AdinAtha RSabhadeva ayodhyA aSTApadajI emAM paNa kelAsa parvatane aSTApada mAnavAmAM Avyo che. 2. ajItanAtha sameta zikharajI 5. zrI hIrAlAlajI duggaLa kRta-madhya eziyA aura paMjAbamAM meM 3. saMbhavanAtha zrAvastI sameta zikharajI jaina dharma kI prAcInatA aura lokamata. 4. abhinaMdana svAmI vinitApurI--ayodhyA sameta zikharajI ahIM paNa A pustakanA lekhakanuM mAnavuM che ke kailAsa parvata ja 5. sumatinAtha vinitApurI-ayodhyA sameta zikharajI aSTApada che. lekhake A yAtrA paNa karI che. 6. padmaprabha kauzAmbI sameta zikharajI 6. pratikramaNa sUtra prabodha TIkAnA jagaciMtAmaNI caityavaMdana sUtra 7. supArzvanAtha vArANasI sameta zikharajI 11-4mAM paNa evo ja abhiprAya che. 8. caMdraprabha caMdrAnama-caMdrapurI sameta zikharajI 7. svAmI praNavAnaMdajI likhita kelAsa mAnasarovara pustakamAM 9, suvidhinAtha kAkandI sameta zikharajI svAmIjIe lakhyuM che evuM mAnavAmAM Ave che ke jaina dharmanA 10. zItalanAtha bhadIlapura sameta zikharajI prathama tIrthaMkara AdinAtha RSabhadeva ahIM nirvANa pAmyA. 11. zreyAMsanAtha siMhapura sameta zikharajI 8. muMbaI samAcAra tA. 22-9-96 zrI kanu desAInA eka 12. vAsupUjya caMpApurI sameta zikharajI lekhamAM jaina dharma agnitattva ane hariyALI rahita pradezano 13. vimalanAtha kAmpIlya sameta zikharajI samanvaya che. bhaugolika dRSTie kelAsa parvata paNa vIrAna 14. anaMtanAtha ayodhyA sameta zikharajI pradezamAM sthita che. 15. dharmanAtha ratnApura sameta zikharajI 9. mi. jhona neliMganuM pustaka-dha sekreDa mAunTena-A pustakamAM 16. zAMtinAtha hastinApura-gajapura sameta zikharajI lekhake kelAsa parvatane eka ati vizALa hindu maMdira sAthe 17. kuMthunAtha hastinApura-gajapura sameta zikharajI AuTalAIna karIne sarakhAvyo che. 18. aranAtha hastinApura-gajapura sameta zikhara 10.kailAsa mAnasarovaranA yAtrIone bhArata sarakAra taraphathI 19, mallInAtha mithilA sameta zikharajI maLatA pustakamAM paNa aSTApadano ullekha che. 20. munisuvrata rAjagRha sameta zikharajI 11.gItA presa gorakhapuranA 31mA varSanA vizeSAMka kalyANa 21. namInAtha mithilA sameta zikharajI tIrthaMkamAM kelAsane aSTApada ane tene siddhakSetra lakhAvavAmAM 22. namInAtha zoryapura giranArajI AvyuM che ane tyAM koI samaye jaina maMdira hatuM je have lupta 23. pArzvanAtha vArANasI sameta zikharajI thaI gayuM che evuM paNa lakhyuM che. (pAnA naM. 534). 24. mahAvIra svAmI kSatrIyakuMDa grAma pAvApurI 12.DaoN. devIprasAda mizrAnuM pustaka jaina purANo kA sAMskRtika jaino uparokta sthaLone pUje che. evuM mAnavAmAM Ave che ke adhyayana. A pustakanA prakaraNa bhaugolika dazAnA pAnA naM. zrI aSTApadajI pahoMcI na zakAya evuM tIrtha che. bAkInA badhA 440 mAM kailAsa parvatane aSTApada ane tenuM sthAna himAlayana tIrthonI yAtrA jaino kare che. zrI kailAsa mAnasarovaranI mArI pahelI dakSiNa bhAgamAM darzAvyuM che. yAtrA pachI zrI aSTApadajI viSe mAhitI bhegI karavAnuM meM zarU 13.laoNsa eMjelasa myujhIyama oNpha ArTasanA zrI pratApAditya karyuM. A bAbata jainAcAryo, sAdhu bhagavaMto ane jaina dharmanA pAlanuM pustaka dha pIsakula lIbareTarsa-jaina ArTa phroma InDiyA. niSNAtonuM mArgadarzana meLavatAM upalabdha sAhitya mAhitI atre A pustakamAM paNa lekhake kelAsane aSTApada mAnyuM che. (pAnA raju karI rahyo chuM. naM. 65). 1. kalikAla sarvajJa AcArya zrI hemacaMdrAcAryasUrIzvarajI kRta 1995-96mAM pUjya AcArya zrI vijayajanakacaMdrasUrijI ane 'trizaSTI zalAkA purUSa caritra', pUjya AcArya zrI vijaya dharmadhUraMdharasUrijIne temaja rASTrasaMta pUjya prathama tIrthakara zrI AdinAtha RSabhadevanA nirvANa prakaraNamAM AcArya zrI padmasAgarasUrijI ma.sA.ne A bAbatamAM huM maLyo kelAsa parvatane aSTApada mAnavAmAM Avyo che. (parva-1, tapa, hato. e sarveno abhiprAya paNa hakArAtmaka hato. AcArya kArya Adi). bhagavaMtoe mane zrI aSTApadajI viSe vadhu saMzodhana karavA khUba ja 2. ..vijayajI kRta vividha pUjA saMgraha preraNA ApI che. AzIrvAda ApyA che. navembara 2006mAM kailAsa parvatane aSTApada darzAvavAmAM Avyo che. nirvivAda vidvAna pU. jaMbUvijayajI ma.sA. sAthe A viSayamAM 3. AcArya dharmaghoSavijayajI kRta vividha tIrthakalpa mArgadarzana meLavavAno moko mane maLyo. pUjyazrIe A tIrtha A emAM aSTApada mahAtIrtha kalpa ane aSTapadagirikalpamAM kailAsa (bhArata-tibeTa) bhUmimAM ja hovAno abhiprAya Apyo che. jo ke Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 emanA mane A tIrtha badrInAtha pAse hovAnI zakyatA vadhu che. mArI A yAtrAo daramyAna nIrbaTa sthita zrI kailAsa e ja aSTApadajI che enI zakyatA bAbata meM saMzodhana karavAnI vinamra koziza karI che. yAtrAnA nirdiSTa mArgathI haTIne je jagyAonA meM darzana karyA ane phoTogrAphsa temaja slAIDsa lIdhI che tenA pariNAmo utsAhapreraka cheH 1.zrI kailAsanA dakSiNAbhimukha pAse kaMDArela (mAro abhiprAya ) parvata che, ene naMdI parvata mAnavAmAM Ave che. enA madhya bhAgamAM zilpakAma dekhAya che. e zilpakRtyamAMnI eka AkRtinA hAthamAM sitAra jevA vAgho spaSTa AbhAsa che. e parvatanI Toca upara siMha beTho hoya evI AkRtino spaSTa AbhAsa che. enA pUrva bhAganA madhyamAM prANInI eka vizALa mukhAkRti kaMDArelI lAge che. je kadAca siMha athavA vAnara (hanumAna)nI oI zake. prabuddha jIvana 'trizaSTI zalAkA puruSa caritra'mAM siMhaniSadhyA prAsAdanuM varNana Ave che. A parvata e varNanane anurUpa eka bhAga jaNAya che. 2.A parvatanI bAjumAM amuka parvatonI Toco paNa eka samAna jaNAya che. parvano dekhAve dakSiNa bhAratanA maMdiro-gopurama jevA lAge che. najIkanI eka parvatamALAmAM eka gavAkSa (maMgaLa mUrti mATeno go) spaSTa dekhAya che. (nyArI gompAnI sAmeno parvata.) IjIptamAM 'phIksa'nA nAme oLakhAtI mAnava sarjIta kRti jevuM eka parvatamAM tyAM paNa dRSTigocara thAya che. (nyArI gompAnI sAmeno ) 5. A parvatamALAmAM ghaNAM bhAgomAM upara killAnI divAlono paNa spaSTa AbhAsa che. jUnA tIrtho parvato para ane killebaMdhImAM atyAre paNa hayAta che. dA. ta. zrI zatruMjaya mahAtIrtha, zrI giranArajI, zrI sammeta zikharajI ItyAdi. Disembara, 2009 vidvAna che. paNa emanI dainika kriyAo ane gocarI pANI thakI zrI kailAsa mAnasarovaranI yAtrA emane kaThina che. jaina saMto vAhanano upayoga karatA nathI. emanA AhAra pANI paNa dharmAnusAra nirdiSTa hoya che. je A yAtrA daramyAna jALavavA kaThina che. jaina dharmanA AgevAnone A bAbata vicAravA ane yogya karavA mArI hArdika vinaMtI che. jethI A yAtrA karIne vidvAna saMto samAjane aSTApadajI viSe yogya abhiprAya ApI zake. tibeTI dharmAnusAra vIsamA tIrthaMkara muni suvrata svAmI A kailAsa bhUmimAM vicaryA che. saMta milArappA sUryanA kiraNo pakaDIne kailAsa parvata upara pahoMcyA che. (jaina dharma graMthamAM anaMtalabdhinidhAna gautama svAmInI aSTApAda yAtrA AvI ja rIte varNavavAmAM AvI che. uparokta dRSyothI evuM mAnavAne prerita thAya che ke, koIka kALe A pradezamAM vizALa pAyA upara mAnava sarjIta kAma thayA haze. dIrgha kALa daramyAna vAtAvaraNanI asara thakI A sarjanone ghasAro lAgyA che. zuM jaina dharmamAM ullekhita aSTApada vivaraNamAM AvatA maMdiro, caityo, rUpInA A saMketa jaNAya che ? bhAratanA eka pratiSThita pakhavArDika 'InDiyA TuDe' e mArA saMzodhanamAM rasa lIdho hato. mArA saMzodhana ane ene lagatA phoTogrAphsa bAbata emaNe bhArata sarakAranI eka saMsthA 'IndirA gAMdhI nezanala senTara ora ArTasa-navI dilhInA klA-koSa vibhAganA koorDineTara paMDita zAtakarI mukhopAdhyAyajIno abhiprAya lIdho che. paMDitajIe paNa hakArAtmaka abhiprAya Apyo che. (IMDiyA TUDe 21-09-96, pAnA naM. 62 gujarAtI ane 30-9-96, pAnA naM. 158 IMgliza). ahIM e ullekha karavo yogya che ke Arje paNa jaina saMto ati keTalAMka sAMyogika purAvAo paNa atre rajU karuM chuM. 1. kailAsa parvata upara caDhavuM ati kaThina jaNAya che. zrI aSTApadanA vivaraNa sAthe A baMdhabesatuM che. 2. kailAsanA dakSiNa mukha pAseno kaMDArelo parvata naMdInA nAme oLakhAya che. naMdI eTale baLada. je AdinAtha RSabhadevajInuM laMchana (cihna) che. anAdikALathI hindu dharma pramANe kailAsane mahAdevanuM sthAna mAnavAmAM ane pUjavAmAM Ave che. mahAdevanuM vAhana naMdI che. AdinAtha zadhabhadevanI nirmANa nidhi poSa vada terasa che. vada terasane zivarAta paNa kahe che. zuM mahAdeva eja AdinAya che ? 3.kailAsa parvatanI sAme lagabhaga 40 kilomITara dUra baraphAcchAdita eka jAjaramAna parvata che. enuM nAma culAmAnyAtA che. mAdhAtA e sagacakravartInA pUrvajanuM nAma che. sagaracakravartInuM nAma aSTApada varNanamAM Ave che. 4, mAnasarovarano ullekha jaina zAstromAM che. 5.kailAsa parvata ane guralAmAnyatA parvatanI vacce eka bIjuM vizALa ati suMdara sarovara che jenuM nAma sakAzatAla athavA rAvaNatAla che. jaina dharmamAM rAvaNano ullekha suvidita che. aSTApada parvata para rAvaNa-maMdodarInuM vINA vAdana ane nRtya jaina dhArmika pustakomAM ullekhAyelA che. 6. A pradezamAM anubhavAtI anubhUti (Vibrations) avarNaniya che. zabdomAM e abhivyakta karI zakAya evuM nathI. Astika ane divya anubhUti kahe che. vaijJAnikoe joke A bhUmimAM uttama dhAtu khanIjAMnuM bharapUra pramAza zodhavAthI AvA anubhavane samarthana ApyuM che. 7. e dharatI, sarovaro, parvato, vAdaLo ane AkAzanuM saMojana alaukika, ati bhavya, devI jaNAya che. huM dharme jena chuM paNa dharmanuM jJAna ne nihavata che. paNa jyAre jyAre jaina dharma ane enI tIrtha bhUmiono vicAra karuM chuM keH jo ApaNe siddhAcala mahAtIrtha pAlItANAne zAzvata tIrtha jANatA ane mAnatA hoIe. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, 2009 prabuddha jIvana jo ApaNe bihAra pradezanA sameta zikharajI mahAtIrthane vIsa ArkiyolojI suprInTenTanTa DaoN. Aloka tripAThIe pAMcamI tIrthakaronI nirvANabhUmi jANatA ane mAnatA hoIe. yAtrAnI zarUAtamAM Apyo che. e mUrti AbhUSaNo-vastrothI jo dilhIthI savAso kilomITara dUra Avela hastinApurane prathama zaNagArela che. A pradezamAM rahetA bonapA dharmI loko jaina tIrthakara RSabhadevanA varasItapanI pAraNAbhUmi pUjatA hoIe dharmIonI jema ja "khamAsamaNA' Ape che. je meM cugu gompAmAM ane, joyuM che. jo dharmagraMthomAM varNita bIjI badhI tIrthabhUmione jANatA pUjatA 8. 2006 ane 2007nA tibeTa kSetranA pravAsa daramyAna kyAMka hoIe to zuM A kyAMka sthAnika gharonA daravAjA para svastika, siddhazilA temaja kelAsa parvata ja aSTApada che? aSTamaMgala jevA pratika jovA maLela che. naMdI parvata ja siMhaniSadyA prAsAda che? 9. zrI aSTapAda tIrtha saMzodhana TIma 2006 ane 2007nA jaina dharmanA pujanIya saMto ane vidvAnone mArI namra vinaMtI ke matAnusAra meM varNavela AbhAso mAnava sarjIta nathI paNa A bAbata mArgadarzana Ape. kudarata, vAtAvaraNa, havAmAna sarjIta che. purAtattvavidone mArI namra vinaMtI ke A bAbata spaSTa abhiprAya tarka : Ape. 1. amerikAnA DAkoTA pradezamAM mAuTa razamora nAmanA parvatanA noMdha: mathALe cAra pUrva rASTrapationA "mastako' kotarelA che. A 1. iMdirA gAMdhI nezanala seMTara phora ArTasa-navI dilhI dvArA mAnava sarjIta kAma lagabhaga 70 varSa jUnuM che. tyAMnI sarakAra jAnyuArI 1999mAM AyojIta International Seminar A "mastako'nI atyaMta saMbhALa le che, ane mAne paNa che ke on Pilgrimage and Complexity' mAM A lekha ane slides ghasAro lAgI rahyo che. 500 thI 1000 varSa pachI A ghasArA dekhADavA mane AmaMtrita karavAmAM Avela. thakI e kRtione thatA nukasAnanI ApaNe kalpanA karI zakIe. 2. A lekha ane phoTogrAphsa tathA dhArmika graMthomAM ullekhita kadAca e mukhAkRtio AbhAsarUpe rahI jAya evuM paNa bane. lakhANonI phoTokopIo meM 1999mAM ArkiolojIkala sarve chatAM paNa e mAnava sarjIta kArya bAbata koI ne koI zaMkA opha InDiyAne pAThavyA che. emaNe A phoTogrAphsane "mAnava nahIM hoya. kAraNake vartamAna ItihAsa rUpe sAkSI raheze. lakhANo sarjIta' mAnavAmAM sahamati nathI ApI, spaSTa nakAratA paNa sAkSI raheze. to zuM kailAsa parvata sanmukhanA naMdI parvata para nathI. dekhAtA AbhAso bAbata, kudarata sarjItane badale mAnava sarjIta 3. Geologists A phoTogrAphsa joI ene Natural Formation abhigama asthAne che? zakyatAnA abhigama mATe zAstra mAne che. AmAM kadAca mAnava sarjIta kAma che evI mArI varNanono AdhAra zuM asthAne che? rajUAtane e loko mArUM illusion (daSTibhrama) mAne che. 2. pUrvakALamAM zatruMjayagiri mULamAM pacAsa yojana, zikharamAM 4. 04-01-2005nI rAtre Discovery Channel para dasa yojana ane ucAI ATha yojanAnuM varNana che. (tri.za.pu.ca. Terra X' nAme pyramids upara eka programme hato. pAnA naM. 234 sarga 6) pahelA visanagara pachI vallabhIpura temAM evuM jaNAvavAmAM AvyuM che ke cIlI dezanA eka prAMtamAM ane have pAlItANA taLeTI paNa suvidita che. zatruMjayagirine Natural Mountains Series H all 34-412 244-il A ghasAro manAya che to ayodhyAthI bAra yojana dUra ane zRMkhalAne have Chain of human made Pyramids tarIke 32 koza uMcANa (pU. dipavijayajI kRta aSTApadapUjA tathA ArkiolojIsTo dvArA svIkAravAmAM AvI che. pu. jayaMtavijayajI kRta pU. bhAratanI jaina tIrtha bhUmio) 5. bhAratIya avakAza saMzodhana ISRO nA eka vaijJAnike hAlamAM aSTApadagirine ghasAro asthAne che? ayodhyA najIkanI taLeTI abhiprAya Apyo che ke kelAsa kSetramAM mAnava sarjIta kAma dUra thatAM thatAM tibeTanA dAracena kasbA sudhI gaI e vicAra thayuM hoya evo saMketa seTelAITa ImejIMga paddhatithI mAluma paDe asthAne che? che." e jagyAne 'dhamAkiMga norasaMga' kahevAya che ane te 3. zAstro ane lokasabhAmAM vaparAtA keTalAka zabdo sarakhAvIe. kailAsanI pUrvamAM lagabhaga 2 ki.mI. dUra che. koDI karoDa koDI 6. amArI cothI yAtrA daramyAna tibeTanA dhArmika pustaka "gAMga yuga hajAro varSa yuga 20 varSa kara tAzI' (sapheda kelAsa)mAM 20 mA tIrthaMkara muni suvrata kelAsa 0 mA tathikara muni sutrata kelAsa maNa 40 zera maNa 20 zera pradezamAM vicaryA che e dubhASiyA dvArA vAMcavA jANavA maLyuM. zAstromAM zaMkA nathI paNa samaya pracalIta kavivAda ane vRddhavAda 7. kelAsa parikramA daramyAna dekhAtA cugu gompAmA sthApita thakI samaya ane aMtara banne bAbatomAM mArI duSTabuddhi tarkane ISTamUrti, jaina tIrthakara mUrti zakya che evo mata marIna protsAhana Ape che. vIsa Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prabuddha jIvana Disembara, 2009 A mULa lekha sarvaprathama 1996mAM lakhyo, sudhArA vadhArA * "namo ti-ssa" TrasTa navI dilhI-1999. sAthenI A rajUAta jUna 2008 sudhInI che. * DaoN. kumArapALabhAI desAI, amadAvAda-1999. vAcaka mArI A rajUAta sAthe asahamata hoya to mane kSamA kare. AbhAra : A lekha lakhavAthI ane tarka rajU karavAthI koInI dhArmika bhAvanAne Thesa * DaoN. rajanIkAMtabhAI zAha-nyUyorka (USA) pahoMcI hoya to mArA aMtaHkaraNapUrvaka micchAmI dukkaDam. * * * 2006mAM zrI aSTApada risarca TIma membara tarIke jemaNe mane noMdha : sponsara karyo hato. 10. mArI A rajuAtane sAhityika samarthana maLyuM: * zrI hemubhAI zeTha-muMbaI * bhogIlAla laheracaMda InsTITyuTa opha InDolojI-dilhI- 2007mAM zrI aSTApada risarca TIma membara tarIke jemaNe mane 1998. sponsara karyo hato * DaoN. bAlAjI jaina InsTITyuTa kobA gujarAta-1998. A zodha prayAsamAM mArgadarzaka temaja sahayogI sarveno sadAya * DaoN. ramaNalAla sI. zAha-muMbaI 1998. RNI rahIza. * IndirA gAMdhI nezanala seMTara phora ArTasa-navI dilhI, 1998. zodha adhUrI : jaina samAja jAgRta thAya e jarUrI. * * * * anaMtAcArya InsTITyuTa opha InDolojI (posTa grejyueTa seMTara) 1501-1502, 'trideva' apArTameMTasa, "A' viMga,bhakti mArga, muluMDa (muMbaI yunivarsiTI mAnyatA prApta) muMbaI- 1998. (pazcima), muMbaI-400080 (bhArata), phona naM. : 25903371 * DaoN. latA botharA, jaina bhavana, kalakattA-1999. E-mail:bharathansrajshah@yahoo.com prabuddha jIvana saujanya dAtAnI vigata 2008-09mAM prApta thayelA pUNyazALI saujanya dAtAnI yAdI ahIM ApI che. 2010 nA varSa mATe rU. 20,000nuM anudAna ApI koI paNa eka mahinA mATe Apa paNa saujanya dAtA banI dhanadAna sAthe jJAnadAnano lAbha pAmo evI amArI Apane anumodanA ane vinaMti che. ApanA priya janonI smRti akSara dehamAM jAgRta rahe e uttama zraddhAMjali che. ApanA saujanya dAnathI 'prabuddha jIvana'nA akSaro dhabakatAM raheze. jJAna karmano A zubha avasara che. -pramukha, zrI mu. jaina. yu. saMgha krama saujanya dAtAnuM nAma smRtimAM tArIkha rakama 1 zrI jitendra ramaNIkalAla vorA mAtuzrI sva. tArAbena ramaNIkalAla vorA 16-09-08 20,000 2 zrImatI jhaverabena mANekalAla saMgoI pU. pitAzrI maganalAla hIrajI saMgoI 16-10-08 20,000 pU. mAtuzrI rAjabAI TokarazI vIrajI vIrA 3 zrI kAntilAla ramaNalAla parIkha-dilhIvALA sva. zrImatI kaMcanabena kAntilAla parIkha 16-11-08 20,000 4 zrImatI ilAbena modI sva. caMpakalAla modI 16-12-08 20,000 5 zrImatI nirmalAbena caMdrakAnta DI. zAha sva. kumArI smitA zAha ane sva. harniza zAha 16-01-09 20,000 6 zrI kAntilAla ramaNalAla parIkha-dilhIvALA sva. zrImatI kaMcanabena kAntilAla parIkha 16-02-09 20,000 7 zrImatI dinAbena jitendra vorA pitAzrI sva. ramaNIkalAla tArAcaMda vorA 16-03-09 20,000 8 zrI sevaMtIlAla kAntilAla TrasTa 16-04-09 20,000 9 zrImatI zAradAbena bAbubhAI zAha sva. bAbubhAI jayaMtilAla zAha 16-05-09 20,000 10 zrImatI vINAbena surezabhAI cokasI sva. sarasvatIbena sArAbhAI cokasI 16-06-09 20,000 1 1 zrImatI bhagavatIbena pannAlAla sonAvAlA 16-07-09 20,000 1 2 zrImatI zailAbena harezabhAI mahetA sva. nalinIbena manaharalAla dozI 16-08-09 20,000 onavarDa phAunDezana 13 sva. suzIlAbena cImanalAla jhaverI 16-09-09 20,000 14 zrI pArekha parivAra prajJA cakSu jyotI mohanalAla pArekha 16-10-09 20,000 15 zrI kAntilAla ramaNalAla parIkha-dilhIvALA sva. zrImatI kaMcanabena kAntilAla parIkha 16-11-09 20,000 16 maNIlAla cunIlAla sonAvAlA TrasTa 16-12-09 20,000 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, 2009 prabuddha jIvana eka preraka-pAvana jIvanacaritra 3DaoN. raNajita paTela (anAmI) ema. jI. sAyansa InsTiTyUTa-amadAvAdanA padArtha vijJAnanA nivRtta prophesara ane 'gujarAtI vizvakoza'nA vijJAna vibhAganA eNDiTara praoN. pI.sI.paTela-likhita 'DaoN. e.pI.je. abdula kalAma'nA jIvanacaritranuM 'raMgadhAra prakAzana" dvArA tAjetaramAM prakAzana thayuM che. amArA vidyArthIkALa daramiyAna mane yAda che ke ucca mAdhyamika ke kaoNlejanuM zikSaNa lenAra vidyArthIo jIvanamAM unnata preraNA prApta ka2vA mATe lalita sAhityanA pramANamAM AtmakathA ane jIvanacaritranuM sAhitya vizeSa pramANamAM vAMcatA, jemAM zrI mULazaMkara mo. bhaTTa kRta 'mahAna vaijJAniko', zrI choTAlAla purANI kRta 'vijJAnanA vidhAyako', zrI revAzaMkara somapurA kRta 'bhAratanA mahAna vaijJAniko', DaoN. narasiMha zAha kRta 'lUI pAzvara', zrI varmA ne paramAra kRta 'AcArya praphullacaMdra raoNya', DaoN. sureza zeThanA dhRta 'mahAna vaijJAniko-jevAM pustakomAM vijJAnavIronA jIvanakAryanI jhAMkhI prApta thAya che. thoDAMka varSo pahelAM DaoN. prasanna vaDIle vijJAnavIra DaoN. vikrama sArAbhAInuM jIvanacaritra pragaTa kareluM, jemAM bhaktibhAva vizeSa ne oNbjekTiva dRSTino abhAva lAge. AvAM keTalAMka jIvanacaritromAM, praoN. pI. sI. paTelanuM DaoN. e. pI. je. abdula kalAma viSayaka lakhAyeluM tAjetaranuM prakAzana judI bhAta pADe che. aDhAra prakaraNomAM AlekhAyeluM A caritra zarUnAM traNa prakaraNomAM bALapaNa ane parivAra', 'zikSaNa, prazikSaNa ane sevA'mAM-meM bAboe mAruM vizeSa dhyAna kheMcyuM che. ApaNe tyAM lagabhaga traNeka dAyakAthI saMyukta kuTuMbane badale vibhakta kuTuMbanI rItie jIvana jIvavAno svIkAra thato gayo che. saMyukta-vibhakta evI be sthitionI vacalI koI sthiti sUcavavI Aje to muzkela che! A caritramAM caritra-nAyakane enA saMskAra paDataramAM ne vyaktitvanA vikAsamAM saMyukta kuTuMbanAM taMdurasta ne vidheyAtmaka paribaLoe je bhAga bhajavyo che te jANyA bAda enA lhALA karatAM DAvAno lhAvo vizeSa pramANamAM maLyo jaNAya che. mAtA-pitAnA ucca saMskAra, banevInuM satata maLatuM mArgadarzana, bhAIne phInA rUpiyA hajAra ApavA, bahena potAnAM ghareNAM gire mUke, bhAIo ane pitarAI bhAIono sneha ne sAtha-sahakAra jotAM mane saMyukta kuTuMbanuM hRdaya darzana thayuM ne Aje e lagabhaga luptaprAya thayuM che enuM du:kha paNa thayuM. lekhake aitihAsika pariprekSyamAM A muddAne jIvaMta uThAva Apyo che. AkhA pustakamAM mane bIjo koI AkarSaka ne mahattvano muddo lAgyo hoya to te che-maNigaNamAM rahelA sUtra jevo guru-ziSyano OM sahanAvavatu saha nau bhunakatu! sahavIrya karavAvahai| tejasvi nAvadhItam astu / mA vidviSAvahai-e bhAvanAsabhara ubhaya hitakArI unnata saMskAra saMbaMdha. moDA AvavA badala vidyArthI kalAmane gaNitanA zikSaka soTIno mAra mAre paNa e ja guru, kazA 11 ja pakSapAta ke pUrvagraha vinA somAMthI so guNa ApI saziSyanI pITha paNa thAbaDe. udAramatavAdI hiMdu guru, tejasvI muslima vidyArthIne potAne ghera bhojana mATe premapUrvaka AmaMtre rUDhicusta gurupatnI AbhaDacheTa pALI ziSyane dUra besADe tyAre cIrAI jatuM guruhradaya ne bIje AmaMtraNe thatuM gurupatnInuM hRdaya parivartana...vidyArthI kalAmane binasAMpradAyika banavAmAM, sarvadharma samabhAvano padArthapATha zikhavavAmAM keTaluM badhuM kAragata nivaDyuM haze! jyAre vidyArthInA jIvana ghaDatara ne cAritryanI vAta Ave che tyAre kalAma-rASTrapati kalAma-moTAmAM moTI javAbadArI mAtA-pitA ne gurune zire nAkhe che. Aje to bhoga52ka manovRttinA uchALanA AkramaNe mUlyono hrAsa thaI rahyo che. zaherI saMskRtinA AkramaNe, svAtaMtryapUrva bhAratIya jIvananA pravAhomAM khaLabhaLATa macAvyo che. AjanA sarerAza ucca keLavaNI letA vidyArthIomAM saMskAra-ghaDataranI khevanA ochI jaNAya che. A uNapanI javAbadArI vizeSarUpe mAtA-pitA ane khAsa to zikSako-adhyApakonI che ema DaoN. kalAma mAne che. emanI A mAnyatA pAchaLa aMgata anubhavanuM samartha pIThabaLa rahyuM che. emane mana A to mahatI zraddhAno prazna che. UgatI peDhImAM e ujjavaLa bhAratanuM darzana kare che; kAraNa ke temane keTalAka uttama zikSako-jevA ke DaoN. vikrama sArAbhAI, satIrA dhavana ane DaoN. brahmaprakAza emanuM samartha mArgadarzana maLyuM che...eTale ja teo bhAratanA sarvAMgINa vikAsa mATe, rAjakAraNanI zuddhi ane samAjanA sarvakSetre unnati ne utkRSTatA mATe mahAtmA gAMdhI, sI. vI. rAmana, je.Ara.DI. tAtA, phirojazA godareja, lakSmaNarAva kirloskara, rAmakRSNa bajAja, ravIndranAtha TAgora, DaoN. rAdhAkRSNan madanamohana mAlaviyA, DaoN. kurIana-jevA lokanetAonI kAmanA kare che ne sane 2020nA vikasita bhAratanA svapnanA pAMca muddAomAM trIjA mahattvanA muddAmAM zikSaNa ane svAsthyano samAsa kare che. sane 1857no aMgrejone mana 'baLavo' hato paNa ApaNe mATe to bhAratanI svataMtratAnuM bIjanikSepa...ane gAMdhIjInI 'hiMda svarAja'nI kalpanA tA. 15-8-1947nA roja svAtaMtrya-vRkSa rUpe phaLI. DaoN. kalAmanI vikasita bhAratanI 2020nI kalpanA morI uThavI joIe jo ApaNe emanA svapnane saMpUrNapaNe samajI sAmUhika puruSArtha karIe to, ene mATe svanirbharatA anivArya che. A svanirbharatA ane svadezAbhimAna pAchaLa mahAtmA gAMdhI, praoN. sI. vI. rAmana, DaoN. homI bhAbhA ane DaoN. vikrama sArAbhAInI prabaLa preraNA che. vijJAna, TekanolojI, vikAsa, saMzodhana ne prabaMdhananA kSetre mArgadarzana meLavI, tene AtmasAt karavAnI DaoN, kalAmanI sUjhasamaja, koThAsUjha ne tatparatA kamAlanI che. teo mAne che ke khvAba (svapna)thI khyAla (vicAro)nA aMkuro phUTe che. AvA aMkuromAMthI vRkSa taiyAra thAya che. svapna sevavAmAM na Ave Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. prabuddha jIvana Disembara, 2009. to vicAro paNa na Ave ne vicArazUnya jIvanamAM vikAsa zo? emaNe lokagamya banAvI che. Do. kalAmanA mAnavIya guNone rozana TUMkamAM kahevuM hoya to kahI zakAya ke DaoN. kalAmanuM jIvana gAMdhI karavAmAM lekhake rajamAtra kacAza rAkhI nathI. zailInuM che. lekhaka jaNAve che tema laghutama jarUriyAtovALuM jIvana, bhAratanI anya bhaginI bhASAomAM Ano anuvAda thAya tyAre paramArthanI bhAvanA, IzvaramAM apAra AsthA, satata udyama, sarvadharma sahI paNa atyAre to huM mAnuM chuM ke A jIvana-caritra pratyeka samabhAva, vijJAna ane AdhyAtmikatAnA samanvayakartA ane tamAma skUla-kaoNleja ne yunivarsiTI lAyabrerImAM hovuM joIe. pravRttionA kendramAM rASTranI bhAvanA...vagere kalAmanAM parama lakSaNo AvuM pAradarzaka, preraka ne pAvana jIvanacaritra ApavA badala huM che ! A pustakanuM trIjuM AkarSaNa-biMdu mAre mana uparyukta praoN. paTelane biradAvuM chuM, abhinaMdu chuM. * * * vicArasaraNImAM raheluM che. DaoN. e. pI. je. abdula kalAma, raMgadvAra prakAzana, kavivara TAgoranI pelI prArthanA' vizvakhyAta che. 'citta jyAM navaraMga purA, amadAvAda-9. mUlya rUA. 64-00. bhayazUnya che, zira jyAM unnata rahe che, jJAna jyAM mukta che..te rasikabhAI raNajitabhAI paTela, svargamAM tAre potAne hAthe nirdaya AghAta karIne, he pitA ! bhAratane C/12, navadIpa epArTamenTa, sArathi baMgalonI sAme, jagADa'. to rASTrapati kalAmanI prArthanA che:-"mArA lokone kAma karatA kara, temanA kaThora parizramathI bIjAM ghaNAM 'agni' pedA thAo A-1, skUla pAse, memanagara, amadAvAda-380 052. jethI tamAma aniSTono nAza thAya. mAruM rASTra zAMtine mArge samRddha mobAIla : 9898169069. thAya, loko haLI maLIne rahe ane gauravavaMtA bhAratIya nAgarika zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha tarIke miTTImAM bhaLavAnuM sadbhAgya prApta thAya jethI pharIthI evA prabuddha jIvana vidhi phaMDa bhArata (rASTra)mAM mAro udaya ane tenA yazathI AnaMdotsava karuM." 11,78070/- tA. 16-10-2008 sudhIno saravALo koNa kaheze ke kalAma kavi nathI? dila ane dimAga vacceno saMgharSa 10,000/- zrI prajJAbena caMpakarAja cokasI vyakta karatI temanI A paMktio: 5,001/-zrI jItendra e. zAha Is this happiness? 5,000-zrI bhaNazAlI TrasTa Did I explore space to enhance 5,000/-zrI jyoti zAha Or did I provide weapons of destraction? 3,600/- zrI pramodacaMdra somacaMdra zAha A saMgharSamAM paNa dezanI svataMtratA, tenA rakSaNa-saMgopana 3,600-zrI yogena zrIkAnta zAha mATe rASTra tAkAtavAna thavAnI jarUra che jethI sabaLa rASTro kudRSTi 3,001/- zrI premajI rAyasI gAlA kare nahIM ne vizvazAMti jaLavAya evI dezadAjha ne maMgalabhAvanA 3,001/-zrI rasika sI. mahetA garbhita che. mAre mana A mATe paNa pustakanuM khUba khUba mahattva che. 3,000/-zrI prasanna ena. TolIA rokeTamena, misAIlamena, nyUkliyara vijJAnI vagerenI temanI 3,000/-varSA Ara. zAha siddhione praoN. paTele A rIte mUlave che: "kalAma temanI 43 varSanI 2,700/-zrI guNavaMta bI. zAha kArakirdImAM vividha tabakkAomAM thaIne pasAra thayA che. ema. AI. 2,500/-zrI maganalAla ema. saMghavI TI.mAM tAlImArthI, IsaromAM rokeTamena, DI.Ara.DI.o.mAM. 2,500-zrI bhAratIbena bhagubhAI zAha misAIlamena ane DI.e.I.mAM nyUkliyara vijJAnI tarIke arthapUrNa 2,500/-zrI manoja nemacaMda zAha kAmagIrI ane javAbadArI nibhAvI che. te pote potAnI pratyeka 2,500/-zrI nInAbena bI. zAha pravRttine AdhyAtmikatAnI najare ja nihALe che. mATe te zikSaNa 2,000/- zrI gItA jaina dvArA bALakomAM AdhyAtmikatAnuM siMcana karavA mAge che. bhUta ane 1,800-zrI gautama pramodacaMda zAha bhaviSyakALane joDavAnI bAbata upara te bhAra mUke che. ApaNA 1,500/-zrI ena. Ara. pArekha dilodimAgamAM rahelI suSupta zaktione prajavalita karI kAme 1,001/- zrI arUNa zAntilAla joSI lagADavAnI che. jAgrata mana dvArA karelA racanAtmaka prayatnothI 1,000/-zrI rameza ema. zeTha rASTramAM zAMti, samRddhi ane sukha saMpanna karI zakAya.' 1,000/- zrI damayaMtIbena navinacaMdra zAha lekhakanuM uparyukta avataraNa ApavA pAchaLano mAro hetu pro. 1,000/-zrI kalAvatIbena mahetA paTelanI vivekazakti ne gadyazaktino paricaya karAvavAno che. mULa 1,000-zrI azvina ke. zAha vinA eka akSara paNa pADavo nahIM, nirIkSaNa-parIkSaNa dvArA satya 750/- zrI dilipabhAI kAkAbaLIyA prApta karavuM evo vaijJAnika abhigama temaNe AdithI aMta taka A 500/- zrI manoja rAjagurU pustakamAM apanAvyo che. vaijJAnika ne Tekanikala paribhASAne paNa (12,46,524/- saravALo Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, 2009 prabuddha jIvana jaina yoga paraMparA ane pAtaMjala yogasUtra-eka aitihAsika pariprekSyamAM Do. javAhara pI. zAha yoga zabda dhAtu yuna parathI siddha thayo che. yujJa dhAtunA be artha che. eka graMthamAM cAra pAda ane 195 sUtro che. samAdhipAda, sAdhanapAda, artha "joDavuM' ane bIjo artha 'samAdhi' - mananI sthiratA - evo thAya. vibhUtipAda ane kaivalyapAda. jo ke prasaMgopAta ke prakaraNavAra te aneka arthomAM vaparAya che. samAdhipAdanA 51 sUtromAM mukhyatve yoganuM svarUpa, cittajenAgomAM yoga dhyAnanA arthamAM prayukta thayo che. aneka sthiratAnA upAyonuM varNana che. AgamomAM dhyAnanuM lakSaNa, tenA bheda-prabhedo, AlaMbana vagerenuM sAdhanapAdanA 55 sUtromAM kriyAyoga, yoganA ATha aMgo tenA vistRta varNana jovA maLe che. phaLa, heya, heyahetu, hAna ane hAnopAya e caturvyUhanuM varNana che. jaina sAdhuono dainika krama paNa pAMca yama, tapa, svAdhyAyAdi vibhUtipAdanA 55 sUtromAM yogajanya vibhUtionuM varNana che. niyama Indriyajaya rUpa pratyAhArathI chavAyelo che. yoga upara eTalo kevalyapAdanA 34 sUtromAM sAMkhya pariNAmavAdanuM maMDana, bauddha bhAra ApavAmAM Avyo che ke manogupti, vacanagupti ane vijJAnavAdanuM khaMDana ane kevalyAvasthAnuM svarUpa varNana che. kAyaguptine orgika mArga ane pAMca samitine ApavAdika mArga pAtaMjala yoga sUtro para vyAsabhASya, vAcaspati mizra kRta TIkA gaNI te dvArA zuddha dharmano samubhava gaNAvela che, tene aSTapravacana ane bhojadeva kRta rAjamArtaDa TIkA maLe che. mAtA gaNela che. niryukti graMthomAM paNa Agamo kta dhyAnanuM yogasUtromAM vAsanA, kaleza ane karmanuM nAma ja saMsAra ane spaSTIkaraNa karavAmAM AvyuM che. tattvArthasUtra ane dhyAnazataka jevA vAsanAdino abhAva ke cetananI svarUpamAM sthiti e ja mokSa kahela graMthomAM paNa jaina darzanamAnya yoganuM nirUpaNa thayuM che. A rIte che. (tavA draSTa: svarupAvasthAnam 1:3) Ama zrI pataMjalie sarva Agama yuga paryata jena yoganuM svarUpa bahudhA Agamika upAsakone yogamArgamAM sthAna ApyuM. paraMparAnusAra rahyuM. paraMtu yogasUtra cetanane jainadarzana mAnya dehapramANa mAnatuM nathI | darzanayugano prAraMbha I. sa. pUrvenI bIjI sadIthI thayo hovAnuM ke aNupariNAma mAnatuM nathI, paraMtu sAMkhya, vaizeSika, naiyAyika mAnavAmAM Ave che. te pUrvenA veda-upaniSada yugamAM yoga zabda ane zoka vedAMtI jema vyApaka mAne che. e ja prakAre cetanane pariNAmI RgvadamAM 'joDavuM'nA arthamAM jovA maLe che, dhyAna-samAdhi arthamAM nitya nathI mAnatuM ke bauddha mAnya kSaNika/anitya nathI mAnatuM paNa nahi. upaniSadomAM dhyAnamArgano vikAsa thato gayo ane prAcIna phUTastha nitya mAne che. upaniSadomAM "samAdhi" arthamAM yoga zabda prayoga jovA maLe che. nirIzvara sAMkhyanI jagyAe A yogasUtromAM lokonI bhAvanA keTalAka upaniSadomAM sthAna, pratyAhAra, dhAraNAdi yogAMgonuM ane bhakti viSayaka saMvedanAo lakSamAM rAkhI maharSi pataMjalie varNana maLe che. IzvaropAsanAne sthAna ApyuM. (zvara pradhAna dvA: 1.33) temaNe upaniSadonuM tattvaciMtana bhinna bhinna RSio dvArA "darzana'nA yogasAdhanAmAM upayogI evA pratIkonI bhinnatAnA vyAmohamAM rUpamAM avatIrNa thayuM. yogadarzananA praNetA maharSi pataMjali paNa ajJAnavaza unmAda na jAge te mATe temane je ISTa lAgatA hoya e samayamAM thayA. temaNe sAMkhya darzananA AdhAre pAtaMjala tevA IzvaranuM dhyAna ke upAsanA karavAnI chUTa ApI. yogasUtranI racanA karI. pUrva mImAMsAnA apavAda sivAya dareka (yathAmamatadhyAnAdA: 1.39). Ama pAtaMjala yogasUtra sAMkhya darzanoe tattvajJAna sAthe mokSaprAyaka sAdhana tarIke yogano nirdeza siddhAnta ane tenI prakriyAne AdhArarUpe grahaNa kare che. paraMtu temAM karelo che. (pUrvamImAMsA svarganI khevanA rAkhe che, apavarganI nahi!) je vizeSatA che te e ke maharSi pataMjali Izvara saMbaMdhI je vAta kare yoganA svarUpa viSe matabheda na hovAne kAraNe anya darzanakAroe che te sAMkhyasiddhAnta anusAra nathI. temaja nyAya ke vaizeSika maharSi pataMjaline sanmAnya gaNyA che ane temano dizAnirdeza darzanomAM mAnelA IzvarathI paNa bhinna che. temaNe Izvarane eka vyakti svIkAryo che. gItAmAM paNa yogano mahimA karmayoga, bhaktiyoga tathA zAstropadezaka mAnela che. IzvaramAM nitya jJAna, nitya IcchA ane jJAnayoga dvArA thayo che. ane nityakRtino saMbaMdha na mAnIne tene sthAne sattvaguNano parama yogaviSayaka jijJAsA lokomAM eTalI vadhI ke tenA bAhya aMgo - prakarSa ane te dvArA jagatano uddhAra jevI vyavasthA ghaTAvI che. Asana, prANAyAma, mudrA vagerenA bhedonuM savistara varNana karavAmAM 1 phleza vipazivairaparIkRSTa: puruSavizeSa rUMcara: / 1.24 AvatA haThayoga nAmanI navI zAkhAno prAdurbhAva thayo ane tenA tatra niratizayaM sarvajJavI nam 1.25 graMtho haThayoga pradIpikA, gheraMDa saMhitA, ziva saMhitA, gorakhazataka pUrveSAmapi guru: nainA'navacchatAt | 1.26 vagere racAyAM jemAM vividha mudrAo, neti, dhoti Adi SaTakarma, jaina darzana sAthe yogadarzanano vicAra karIe to bIjA darzano kuMbhaka recaka pUraka - prANAyAma vagerenuM varNana jovA maLe che. karatAM te bannemAM vadhu sAmya dekhAya che. Izvara tattva viSenuM kathana A badhA graMthomAM pAtaMjala yogasUtra eka viziSTa graMtha che. A jaina darzana sammata "kevalI' tattva sAthe ghaNuM maLatuM Ave che. mULa Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha jIvana Disembara, 2009. yogasUtromAM tathA tenA bhASyamAM evA aneka zabdo, viSayo ane pAtaMjala yogasUtramAM samAviSTa keTalAka muddAo para batrIsIo yogaprakriyAonuM varNana che je jainadarzanamAM prasiddha ane pracalita racI che. jemAM pAtaMjala yoga lakSaNa vicAra, yogAvatAra, kalezache; paraMtu jainetara darzanomAM sAmAnyataH jovA maLatuM nathI. hAnopAva tathA yoga mAhAbhya batrIsIno samAveza thAya che. udAharaNo aneka che. jevA ke bhava pratyaya, savitarka savicAra, sAtamI sadImAM thayelA samadarzI AcArya haribhadrasUrie paNa nirvicAra, mahAvrata, kRta kArita anumodita, jJAnAvaraNa, savikrama, yogasUtragata zabdonuM anusaMdhAna jaina dArzanika zabdo sAthe karI nirupakrama, vajAsaMhanana (vana RSabhanArA, saMhanana), sarvajJa potAnI guNagrAhakatA, mAdhyasthabhAva ane samanvayazIlatAno ItyAdi. paricaya Apyo hato, te ja paraMparAne upAdhyAyajIe vikasita karI. vaidika sAhityamAM yogavAsiSTha jevA graMtho haThayogane agrAhya pAtaMjalayoga darzanamAM ATha yogAMgonuM varNana che. yama, niyama, gaNe che to jaina yoga sAhityamAM to haThayoganuM sthAna ja nathI. Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna ane samAdhi. zrI teno niSedha karavAmAM Avyo che. yogasUtra 1.34mAM paNa praccharvana- haribhadrasUrie potAnA yogadaSTi graMthamAM yogAvasthAnI A vidhA2NAM vA prANasya - prANano nirodha karavAthI zarIramAM vyAkuLatA vikAsazIla prakriyAne ATha bhUmikAomAM DhALI tene "yogadRSTi' utpanna thAya che ane mana paNa vicalita bane che tema darzAvyuM che. nAma ApyuM. eka eka dRSTimAM eka eka yogAMgano nirdeza karavAmAM upAdhyAya zrI yazovijayajIe paNa pAtaMjala yogasUtro paranI Avyo che. A rIte zrI haribhadrasUrie guNasthAnaka sAthe paNa sAMkaLI vRttimAM 27 sUtromAM be kAryo karyA che. 1. jaina ane sAMkhya darzana che. vacce je bheda che te spaSTa karyo che ane 2. A be darzano vacce jyAM upasaMhAra : mAtra paribhASAno ja bheda che tyAM temaNe samanvaya karyo che. temaNe jainayogavicAra ane pAtaMjala yogasUtra viSe vicAratA maharSi prANAyAmane yoganuM anizcita sAdhana kahI haThayoganuM nirasana karyuM pataMjalino prabhAva Agamokta dhyAnapraNAli para paDyo jenuM zrI che. anaittime prasatAgrAm manovyApu nImAvAna 3sAsaM haMmar haribhadrasUri ane upA. yazovijayajIe vistRta vivaraNa karyuM che. (A.ni.1510) tyAdi paramaELa tatriveyAkhya ti vayam || jo ke jo ke zrI hemacaMdrAcAryae temanA yogazAstramAM kramazaH sAdhu ane zubhacaMdrajInA jJAnAvarNavamAM prANAyAmane nirupayogI ane anarthakArI zrAvaka jIvananAM AcAra prakriyA varNavI che. zubhacaMdrAcAryajIe mAne che. jJAnArNavamAM piMDastha, padastha, rUpastha ane rUpAtIta dhyAnanuM vistRta jainadarzanamAM prANAyAmanuM AdhyAtmika arthaghaTana mahopAdhyAya varNana karyuM che to kalikAla sarvajJae svAnubhava varNavatA vikSipta, zrI yazovijayajIe karyuM che jemAM bahirvattine-bAhyabhAvane bahAra yAtAyAta, zliSTa ane sulIna jevA mananA bhedonI vAta karI che. pheMkavo e recaka che, attavRttine grahaNa karavI e pUraka che ane e Ama jaina darzane haThayoganI upekSA karI rAjayoga ane laya yogane antavRttine hRdayamAM sthira karavI e kuMbhaka che. prAdhAnya ApyuM che. mahopAdhyAyazrI yazovijayajIe adhyAtmasAra, adhyAtmo- 65, zivAlika baMgalojha, seTelAITa, amadAvAda-15. paniSat ane svapajJa dvAtrizad dvAtrizikAnuM sarjana karyuM che temAM phona naM.: (079) 26830998 haDI kAvya-kathA paricaya 2 DaoN. kavina zAha jena kAvya prakAronI vividhatAmAM hIMDIprakAranI mAhitI nIce kathAo che jenA dvArA samakAlIna loka saMskRtinuM vAstavika darzana pramANe cheH thAya che. temAM prabhubhakti ane jaina dharmanA pracAranI mAhitI prApta hIMDa-heMDavuM. (gAmaThI zabdaprayoga) bhramaNa karavuM, pharavuM evo thAya che. kathAnI varNana zailI rocaka che. artha che. jIvAtmA karmAdhIna sthitimAM bhramaNa kare che. "hIMDI' eTale saMgha dAsagaNinI racanA "vasudeva hIMDI' jaina kathA sAhityamAM AtmAnA bhramaNanI kathA. mahattvanuM sthAna dharAve che. temAM sarjakanI sarjakapratibhAnI sAthe jaina sAhityamAM prAkRta bhASAmAM racAyelo graMtha vasudeva hIMDI kathAnI rIte nirUpaNa kRtine AsvAdya banAvavAmAM nimittarUpa che. suprasiddha che. anya racanA dhamila hIMDI prApta thAya che. sarjake A graMthamAM jinendrabhaktinA nirUpaNa dvArA janatAne 1. vasudeva hIMDIno paricaya (dharmadAsa gaNi) dharmAbhimukha karavAno prazasya prayatna karyo che. emanI varNana zailI vasudeva hIMDI zrRMgArapradhAna nayanaramya kathA che. temAM mAnava AkarSaka che. jaina kAvya paraMparAnusAra sarjake guru vaMdanAthI AraMbha jIvananI vAstavikatAnuM namUnedAra Alekhana thayuM che. A kRti karIne jaNAvyuM che ke zrI sudharmAsvAmI zrI jaMbusvAmIne vasudevanuM dharmakathAnI hovAnI sAthe temAM rAjA, sArthavAha, cora, vezyA, caritra varNave che. tresaTha zalAkA puruSonA caritra samAna A caritra dhUrta, Thaga vagere pAtronuM citraNa paNa kalAtmaka che. temAM kUtuhalavALI preraka che. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, 2009 prabuddha jIvana 15 jaina sAhityamAM saMghadAsa gaNi nAmanA be AcAryano ullekha mahArASTrI prAkRtamAM racAyelI 11 hajAra ane 29 lambakamAM maLe che. 1. vasudeva hIMDInA prathama khaMDamAM ullekha che. temAM saMghadAsa vibhAjita thaI che. vasudeva hIMDInA madhyakhaMDamAM 71 lambamAM gaNino "vAcaka' padathI saMdarbha maLe che. 2. bRhatkalpa bhAgamAM vibhAjita 17,000 zloko pramANa che. A granthanuM vastu daSTivAda "kSamAzramaNa' nAmathI ullekha che. ane caMDikAnuyogamAMthI svIkArIne racanA thaI che. temAM vidyAdharo muni puNyavijayajI jaNAve che ke dharmadAsa gaNi nAmanA be vize ghaNI vigato prApta thAya che ane emanA 64 prakAranI paNa mahAtmA judA che. kAraNa ke eka mahAtmA vAcaka pada ane bIjA mAhitI darzAvI che. mahAtmA kSamAzramaNa padathI alaMkRta che. A aMge bIjo mata e che saMghadAsa gaNie vasudeva hIMDImAM zrIkRSNanA pitA vasudevanI ke eka ja vyakti vividha padavI dhAraNa kare che. A aMge koI nizcita dharmakathAne sthAna ApyuM che. vasudevanA videza ane bhAratamAM vicAra nirNaya thaI zakato nathI. AcArya jinabhadra gaNie bhramaNanA prasaMgone dhyAnamAM rAkhIne racanA karI che. temAM jaina vizeSaNavatI graMthamAM avAranavAra vasudeva hIMDIno ullekha karyo che dharmano prabhAva darzAvatA prasaMgonuM paNa varNana thayuM che. mahAtmAe eTale vasudeva hIMDInA kartA jinabhadra gaNinA samaya pahelAMnA hatA potAnI kalpanAzaktithI bRhatkathAnI kAmakathAnuM lokakathA ane ema samajI zakAya che. bhASA ane zailInI rIte vicArIe to paNa dharmakathAmAM rUpAMtara karIne sthAna ApyuM che. rAjA udayanano putra kartA (racayitA) baMne judA che ema spaSTa thAya che. naravAhanadattanI kuzaLatAnuM aMdhakavRSNinA vasudevanA jIvanamAM graMthanI mAhitI joIe to vasudeva hIMDI be vibhAgamAM prApta anusaraNa thayuM che. ema kathAmAM jaNAvyuM che. A kathA cha vibhAgamAM thAya che. prathama khaMDanA kartA dharmadAsa gaNi ane bIjA khaMDanA kartA vaheMcAyelI che. 1. kathotpatti, 2. pIThikA, 3. mukha, 4. pratimukha, dharmasena gaNi manAya che. madhyakhaMDanI racanA dharmasena gaNie be 5. zarIra, 6. upasaMhAra. zatAbdI pachI dharmadAsa gaNinI je racanA hatI tyAMthI AgaLa vistAra hIMDI kAvya prakAranI A prAcIna kRti ane kAvya vizenI mAhitI karIne dharmasena gaNie graMtha racanA karI che. kartAe prastAvanAmAM vasudeva hIMDI eka adhyayana pustakane AdhAre pragaTa karavAmAM AvI jaNAvyuM che ke vasudeva rAjAe 100 varSa sudhI bhramaNa karIne che. jaina sAhityanA kAvya prakAromAM hIMDI' saMjJAvALI vasudeva hIMDI vidyAdharo ane mAnava rAjAonI 100 kanyAo sAthe vivAha ane dhamila hIMDI ema be kRtio upalabdha thAya che. jaina sAhityamAM saMbaMdha karyo hato. saMghadAsa gaNie potAnI racanAmAM vasudeva AgamakALa ane tyAra pachI kathA ane caritra eka ja arthamAM rAjAnA 29 vivAhano ullekha karyo che. prathama khaMDamAM prabhAvatInI prayojAyelA zabdo jovA maLe che. vasudevanuM caritra e kathA che. kathAno saMkSipta ullekha thayo che je apUrNa hovAno saMzaya thAya kathAmAM kalpanAno vaibhava hoya che. caritramAM jIvaMta ke pUrve thaI che. jyAre dharmasena gaNie A kathAne vistArathI varNavI che. gayela vyaktinA jIvananA prasaMgo mahattvanA che. AvA prasaMgonA saMghadAsanI kRtimAM upasaMhAra nathI jyAre dharmasena gaNie aMtamAM varNananA saMdarbhe kathA zabdaprayoga thayo hoya ema mAnavAmAM Ave vasudeva ane somazrInA punarmilanano prasaMga jaNAvIne kRti pUrNa che. zailImAM kathA samAna varNana-kalpanA-rasa vagere hoya paNa karI che. dharmasena gaNi vize samaya ane anya vigato prApta thatI vAstavika rIte pAtra ke prasaMga e caritranA vAstavika aMza samAna nathI. teo jaNAve che ke pUrve lakhAyelI kathAne AdhAre AgaLa che. eTale vAstavikatA ane kalpanAnA samanvayavALI AvI anya vadhArIne kathA pUrNa karI che. baMne mahAtmAonI kRtino samaya trIjI kathAo paNa racAyelI che. ke cothI zatAbdIno mAnavAmAM Ave che. Avazyaka cUrNimAM vasudeva dharmila hIMDI hIMDIno ullekha maLe che. te uparathI anumAna karavAmAM Ave che ke vasudeva hIMDI eka vistRta kathArUpe prApta thAya che jyAre dhamila chaThThI zatAbdI pahelAMnI racanA che. bhASA, zailI ane racanAnI hIMDI kathArUpe mahattvapUrNa racanA gaNAya che. hIMDI svarUpanI kRtimAM rIte vicArIe to paNa vasudeva hIMDI prAcIna racanA che ema spaSTa tenuM sthAna aitihAsika dRSTie gauravavaMtu che. temAM mukhyatve dhamila samajAya che. ' nAmanA sArthavAhanA putranI kathA che. A kumAra saMsAramAM paribhramaNa zrutasaMzodhaka muni caturavijaya ane muni puNyavijaye 12 (deza-videza) karIne 32 kanyAo sAthe lagna kare che. temAM zIlavatI, hastalikhita pratone AdhAre "vasudeva hIMDI'nuM prakAzana karyuM che dhanazrI, vimalasenA, vasudattAkhyAna, ripudamana, narapati vagere loka (saMpAdana). tema chatAM te kRti pUrNa hoya ema jaNAtuM nathI. kathAonuM kalAtmaka Alekhana thayuM che. A hIMDInA racayitA saMghadAsa priyaMgusuMdarI lamba vikRta che. temAM mahattvapUrNa 19/20mA lamba gaNi che. kathA sAhityanA viziSTa prakAravALI 'hIMDI' racanA jaina prApta thayA nathI. upasaMhAra paNa maLato nathI. chaThThA adhikAramAM sAhityanA kAvya prakAromAM noMdhapAtra che. tenAthI sAhityanI dhamila hIMDIno ullekha maLato nathI. DaoN. jagadIzacandra jaina A vividhatA ane samRddhinuM darzana thAya che. mAhitIne prAkRta mAne che. vasudeva hIMDImAM aMdhakavRSNi vaMzanA 103-sI, bilDIMga, jIvana jyota epArTamenTa, vasudeva rAjAnI kathAno vikAsa darzAvavAmAM Avyo che. A racanA vakhArIyA baMdara roDa, bilImorA-396 321. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 prabuddha jIvana Disembara, 2009 saMsAramAM sukha : satya ke svapna? pU. AcAryapravara zrImad vijayapUrNacandra sUrIzvarajI mahArAja stanapAna karatA bALakanI e samayanI rasamannatA nihALI che sukhaviSayaka subhASitanI samajaNa ane ApaNI samajaNamAM kharI? AsapAsanuM badhuM ja bhUlI jaIne stanapAna karatI vakhate AbhagAbha jevo je viparIta taphAvata che, ene samajI levAno so enI samagratA tyAM kendrita banI jatI hoya che. bALaka game teTalA prathama prayAsa karIe. jorathI raDato hoya, bhUkhanuM duHkha asahya banatA e game tevA ane koI jAtano roga ja na hovo e sukha? rogane dUra karavA mATenI game teTalA dhamapachADA mArato hoya, paNa jyAM enI mA ene davA maLavI e sukha? bhUkha-tarasanI pIDA ja na anubhavAya evI stanapAna karAvavAnI zarUAta kare, tyAM ja bALaka emAM evo sthiti e sukha? ke bhUkha-tarasa dUra thaI zake evI sAmagrI maLavI tallIna thaIne DAhyoDamaro banI jato jovA maLe che, paLa pUrve raDavAnI e sukha? bahu mahattvano A prazna che. AnA javAbamAM sAmAnyamAM ane dhamapachADA mAravAnI enI e sthiti ApaNane Azcaryajanaka sAmAnya samajaNa dharAvato mANasa paNa ema ja kahevAno ke, roga ane asaMbhavita jevI ja jaNAya, toya navAI nahi. ja na hovo, bhUkha-tarasanI pIDA ja pedA na thavI, e ja sAcuM bALakane stanapAnanI paLe to dUdha pIvA maLatuM hoya che, ethI Arogya ke sukha gaNAya. davA levAthI to roganuM duHkha dUra thAya, ja enAmAM AvI tallInatA Ave, e to samajI zakAya evI khAvApIvAthI to bhUkha-tarasanuM duHkha dUra thAya, eTalA mAtrathI vAta che. paraMtu e jyAre stanapAna sivAyanA samayamAM aMgUTho davA maLavI ke khAvApIvAnI sAmagrI maLavI, ene kaI sukhano cUsavAnI kriyA karato hoya che, tyAre paNa enAmAM stanapAnanA darajjo na ja ApI zakAya; bahu bahu to ene du:khane dhakko mAranArI samaya jevI ja tallInatA jovA maLatA evuM Azcarya thavuM saMbhavita eka zakti tarIke hajI AvakArI-oLakhAvI zakAya. gaNAya ke, aMgUThAmAMthI dUdha maLatuM na hovA chatAM bALakamAM kayA roga ane bhUkha-tarasanA viSayamAM to ApaNo A javAba kAraNe tallInatA jovA maLatI haze ? bhUkhanuM zamana nahi, paNa DahApaNanA gharano gaNAya. paNa Avo ja prazna sukhanA viSayamAM koI bhrAMti ja aMgUTho cUsatI vakhatanI bALakanI e tallInatAnA thAya, to ApaNe sAco javAba vALI zakIe ke kema ? e savAla mULamAM hovI joIe? e bhrAMti kaI jAtanI haze? Avo prazna che. saMsAranA sukhanA viSayamAM ApaNI ane subhASitanI jAgavo asahaja na gaNAya. A praznanuM evuM samAdhAna paNa ApaNe mAnyatAmAM pUrva-pazcima jevo viparIta taphAvata paDI jAya che. ApaNI meLe ja meLavI letA hoIe chIe ke, aMgUTho cUsatI vakhate subhASita roga na ja hovo, evI sthitine sukha gaNe che. bhUkhabALaka evI bhrAMtino bhoga banyo hoya che ke, huM jANe stanapAna tarasanuM duHkha ja na anubhavAya, evI dazAne subhASita "sukha' ja karI rahyo chuM. potAnA moDhAmAMnI lALa ja sUcAtI hovA chatAM tarIke saMbodha-satkAre che. jyAre ApaNe saMsArIo AvI dhanyabALaka e lALane ja dUdha ane aMgUThAne ja stana mAnavAnI bhramaNAmAM sthiti ke dazAnA vicArane jarA paNa avakAza pAmyA vinA ja davA rAcato hoya che, A jAtanI bhramaNA ja e tallInatAnA mULamAM maLavI athavA to khAvApIvAnI sAmagrI maLavI, Ane ja sukhano hoya che. darajjo ApIne satkArIe chIe. kharekhara AvI dazA ane AvI aMgUTho cUsatI vakhate bALakane stanapAnano bhrama hovAnuM sthitine "sukha' jevo UMco darajjo ApIne satkArIe chIe. svIkAranArA samagra saMsArane prastuta subhASita evo saNasaNato kharekhara AvI dazA ane AvI sthitine "sukha' jevo UMco darajjo savAla kare che ke, duHkhothI bharapUra A saMsAramAM tamane sone thatI ApI devo, e to bhramaNA ane bhrAMti ja gaNAya. aMgUTho cUsatAM sukhAnubhUti bALakanA AvA bhramathI vizeSa zuM che? saMsAramAM cUsatAM stanapAna jevI tallInatA anubhavatA bALaka jevI sukha mAnIne emAM tallInatA anubhavato saMsAra saMskRtanA eka bAlizatAnA khAte ja A bhramaNAnI khatavaNI karI zakAya. subhASitane bALaka karatAMya vadhu mUDha bhAse, emAM kaMI navAI nathI. ATalI vAtano TUMka sAra evo tAravI zakAya ke, subhASita kAraNa ke bALaka to bALaka ja che, ethI e bhramaNAno bhoga bane, jene bahu bahu to duHkhane dhakko mArIne dUra haDaselanArA tattva tarIke e sahaja gaNAya. paraMtu samagra saMsAra kaMI bALaka nathI, ethI saMsAra oLakhavA-oLakhAvavA taiyAra thAya, e ja zaktine ApaNe mATe bhramaNAnA bhoga banavuM, sAhajika na gaNAya. sAkSAt sukha-samrATa tarIkeno satkAra-sanmAna ApavA thanaganI saMsArane kSaNabhara vicAramagna banAvI de, evo e subhASitano uThyA vinA na rahIe. A savAla che. ApaNane thaze ke, zuM saMsAra duHkhamaya ja che? subhASitanI najare saMsAramAM jene sukhanI anubhUti thAya, e saMsAramAM thatI sukhAnubhUti zuM agUTho cUsavAthI thatI stanapAnanI mANasa bALaka jevo ja gaNAya. je aMgUThAne stana mAnIne lALane bhramaNA jevI ja che? A praznano javAba samajatAM pUrve ApaNe dUdha mAnato hoya ane stanapAnanI jema aMgUTho cUsavAmAM paNa Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, 2009 prabuddha jIvana 17 tallInatA anubhavato hoya. bhramaNAmAM rAcatA AvA bALaka jevA lohIne e kUtaro hADakAmAMthI nIkaLatuM lohI mAnIne vadhu ne vadhu yuvA-proDha-vRddha bALakono ja A saMsAramAM moTebhAge vasavATa cAvavA mathe ane Ama karIne duHkhI banavA chatAM hADakAMne cAvavAnI hovAthI subhASita AvA abudha bALakone bodha ApatAM kahe che bhUlane sudhArI levAnuM DahApaNa maratA sudhI e pAmI zakato nathI. ke, duHkhothI pUrNa saMsArane sukhamaya mAnavAnI bhavobhavanI saMsAramAM sukhanI bhramaNAno bhoga banelo jIvamAtra bALaka ja bhramaNAthI have to mukta bano ane aMgUTho cUsavAnI bhrAMtine nathI, A kUtarAnI kakSA-katAramAM sthAna pAme evo paNa che. A bhagADI mUkIne stanapAna dvArA ja puSTi meLavavAnI ane enAmAM kakSAnI upara uThavA ApaNe aMgUTho cUsavAnI ke hADakAM cAvavAnI ja tallInatA keLavavAnI krAMtino zaMkhanAda karanArA bano. vRtti-pravRttine dezavaTo ApIe ane prastuta subhASite je mananIya subhASitano A zaMkhanAda ApaNe sAMbhaLIe, ane hADakA mArgadarzana karAvyuM che, e mujabanI bolacAlane mudrAlekha banAvavA cUsanArA kUtarAnI kakSAthI upara uThavAnI preraNA grahaNa karIe. dvArA sAcA sukhanI sAcI saMprApti mATe bhekha dharIe. kUtarAnI kakSA jANavA jevI che. kUtarAne evo bhrama hoya che ke, yugayugathI ApaNe aMgUTho cUsavAmAM tallIna chIe ane hADakAmAMthI lohI meLavI zakAya che. A bhrama hovAthI hADakAne hADakAMne cAvI-cUsIne puSTi meLavavAnI bhramaNAmAM ja bhaTakI rahyA game teTalA cAvavAmAM ke nIcovavAmAM Ave, toya emAMthI lohInuM chIe, have aTakI jaIe ane subhASite je saMdeza saMbhaLAvyo che, eka TIpuM paNa na ja meLavI zakAya. Ama chatAM bhramaNAmAM bhUlelo e zravaNa para ciMtana-manana karIne e mujaba vartana karavA vahelI kUtaro hADakAmAMthI lohI meLavavA ene evI rIte cAvato hoya che take kaTibaddha banIe. kAraNa ke saMsAramAM sukha e satya nathI, mAtra ke, hADakAMne cAvatAM cAvatAM enuM tALavuM lohIluhANa bane, ethI svapna ja che. e hADakAM raktaraMjIta bane, potAnA ja tALavAmAMthI nIkaLelA jitendra velarsa, 100, bhaMDArI sTrITa, goLadevaLa, muMbaI-400004 ( patra carcA ) vartamAna yugamAM jaina sAdhu samAje Adhunika upakaraNono upayoga karavo joIe? [ 'pra.jI.nA julAI aMkanA taMtrI lekha 'vihAra: mArga akasmAta ane AdhunikatA' dvArA ame uparanA viSayanI carcA mATe samagra samAjane AmaMtraNa ApyuM hatuM. e vize prApta thayela patro 'pra.jI.'nA AgaLanA aMkomAM ame prakAzita karyA hatA, A aMkamAM vadhu patro ahIM prastuta karIe chIe. amone jema jema patro prApta thatA jaze e pramANe pra.jI.nA aMkamAM prasiddha karatA rahIzuM. sarveno AbhAra. taMtrI] (7). pragati ane vikAsa mATe parivartana jarUrI pragati ane vikAsa mATe parivartana jarUrI che. je sthagita rahe che pAMca mahAvratano cheda uDI jAya. jena darzanamAM jJAnanuM mahattva ghaNuM te kALakrame nAza pAme che. gADAMnAM paiDAmAM cAkI hoya che, je sthira ja che. pahama nA tayo tathA prathama jJAna pachI dayA. ApaNI bhakti rahe che. pariNAme paiDuM pharatuM rahe che ne gADuM gatimAM rahe che. jo baMnne paNa jJAnapUrvakanI hovI joIe. cAkI ane paiDuM sthira rahe to gatinI koI zakyatA rahetI nathI. koIpaNa paraMparA, rivAja ke AcAradharmane badalatAM pahelAM nIce dharmanA be bhAga hoya che. 1. tattvadarzana ane 2. AcaraNa dharma darzAvela traNa kasoTI vicArI levI joIe. tattvadarzana cAkInuM kAma kare che. temAM koI pheraphAra ke bAMdhachoDa thaI 1. mULa hetu zake nahIM. AcaraNa dharma samAja, deza, kALa upara AdhArita che. 2. vartamAna sthiti samaye samaye pheraphAra thatA rahe che-karavA paDe che. sthiratA ane 3. viveka pUrvakano pheraphAra-mULa hetunI jALavaNI sAthe parivartanazIlatAnA saMtulana mATe trIjA paribaLanI jarUra paDe che. 1. aticAra te trIjuM baLa eTale vivekabuddhi. (A) mULahetu ApaNA dainika jIvanamAM je kaMI pApa thayA hoya - viveka eTale Ama karavuM-Ama na karavuM tenI yAdI nahIM, paNa - jANye-ajANye - e badhA mATenuM aMtaHkaraNapUrvakanuM prAyazcitta. satata jAgRti. pUrNa hozamAM rahI, svabhAvamAM sthira rahI, pratikriyAmAM (B) vartamAna sthiti : pahelAMnI jIvanazailI judI hatI. khetI saMDovAyA vagara sthiratA ane parivartanazIlatA vacce saMtulana karavuM. pazupAlana mukhya pravRtti hatI. nAnA gAmaDA athavA bahu moTA jaina dharmanI vAta karIe to eka tarapha paMca mahAvrata ane bIjI nahIM evA zaheromAM loko rahetAM. aticAramAM e vakhatanI tarapha A paMca mahAvratonI jIvanamAM praveza mATenI AcAravidhi. jIvanazailIne kAraNe thatAM pApono samAveza karAyo che. dA. ta. AcArasaMhitAmAM evA to pheraphAra na thavA joIe ke jemAM A chANa-vAsIdA karyA, gAramATI karI vagere. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. prabuddha jIvana Disembara, 2009 nathI? Aje zuM sthiti che? AmAMnuM ekeya pApa ApaNe karIe chIe? (C) vivekapUrvaka pheraphAra : bhAvapUjA vadhAravI ane dravyapUjA bane chatAM paNa e aMge prAyazcitta? teTalI ochI karavI. caMdananuM tilaka, dhUpapUjA, cAmara pUjA vagerethI Aje ApaNe karacorI karIe chIe, gADI, baMgalA, jamIna bhaktipUrvaka rasamaya thaI zakAya. vagerenA sodAmAM, kaMIkane phasAvIe chIe, mAlamAM bheLaseLa karI (4) vihAra ane jIvaleNa akasmAto lokone chetarIe chIe. A aMgenuM prAyazcitta saMvatsarI pratikramaNamAM (A) mULahetuH vihAra dvArA dezanA, jaina darzananA jJAnano prasAra karIe chIe kharAM? Azcarya nathI lAgatuM ke je nathI karatA tenuM karavo, pracAra nahi. pracAramAM Agraha chupAyelo hoya che-je prAyazcitta karIe chIe ane karIe chIe tenuM prAyazcitta karatAM syAdvAdanA siddhAMtanI viruddha che. gAmegAma pharavAmAM zramaNa saMghanI rahevAnI ane gocarI mATenI (C) vivekapUrvakano pheraphAra : prAyazcittane AMtarika tapa gaNavAmAM vyavasthA zrAvaka saMgha kare ne zramaNasaMgha jJAnano upadeza Ape, darzananA AvyuM che to aticAramAM vartamAna jIvanamAM AcarAtA pApono siddhAMto samajAve ne samAja jIvanane parizuddha karato rahe. AvA samAveza karI prAyazcitta kema na karIe? AMtarika tapano hetu paNa AdAna-pradAnano hetu vihAra pAchaLanI bhAvanAmAM hovo joIe. jaLavAze. (B) vartamAna paristhiti : moTaragADIonI saMkhyA vadhatI ja rahe (2) mAIkanA upayogano niSedha che. eka moTA zaherane bIjA moTA zahera sAthe joDatA mArgo paNa (A) mULahetuH vAyukAya jIvonI hiMsA aTakAvavI. jaina dharmanI vadhatA ja rahe che. pramANamAM jIvaleNa akasmAto vadhatA rahe che. dezanA bane teTalA saMsArI jIvo sudhI pahoMcADavI. AvA jIvaleNa akasmAtonI saMkhyAmAM sAdhu-sAdhvI karatAM | (B) vartamAna paristhiti : phoTA paDAvavA, pustako chapAvavA, T. anyajanonuM - eka gAmathI bIje gAma jatA majUro, mAtA ke devInA V. upara prasAraNamAM AvavuM, zrAvakone tyAM zubha prasaMge utArAtA pavitra sthAnonA darzane jatAM bhakto-vagerenuM pramANa ochuM nathI viDIyomAM AvavuM-A badhAmAM thatAM Flash (prakAza)ne kAraNe balka vadhAre che. sUkSma hiMsA to thAya ja che. moTara gADInA upayoganI chUTa ApavAthI jIvaleNa kAra(C) vivekapUrvaka pheraphAra: jaina darzananA prasAra mATe chApakhAnAmAM akasmAto aTakAvI zakAze? thatI sUkSma hiMsA tathA phoTAo paDAvatA thatA prakAzanA jhabakArAthI (C) vivekapUrvakano nirNayaH kadAca ema kahevAmAM Ave ke moTara thatI sUkSma hiMsA ApaNe calAvI laIe chIe. to mAIkanA gADInA upayogathI samaya bacI jAya ane eTalA bacI gayelA upayogathI thatI vAyukAyanI sUkSma hiMsA na calAvI zakAya ? samayane kAraNe vadhAre saMsArI jIvone bodha pamADI zakAya. mAIkanA upayogane kAraNe vyAkhyAna khaMDamAM chellI haroLamAM beThelA dA. ta. suratathI vaDodarA vihAra karatAM traNa divasa thAya ne zrAvakabhAIo-je kAne kazuM ja na paDavAne kAraNe jhokAM khAtA gADImAM traNa kalAkamAM pahoMcI javAya. hoya che-te dharmanI vAta sAMbhaLaze. emanA jIvanamAM jyAre AmAM eka vAta najaraaMdAja thaI jAya che. vihAranA traNa divasa pUNyodaya Ave tyAre A vAvetara UgI nIkaLe ema banI zake. daramyAna surata-vaDodarA hAI ve upara ane AsapAsa vaselA nAnA (3) AMgI dvArA prabhubhakti moTA gAmaDAM ke nAnA zaherone sAdhu-sAdhvIne vahorAvavAno, (A) mULahetuH prabhunI mUrtinI bhAvapUjA ane dravyapUjA dvArA temanI vANI sAMbhaLavAno, temanI vaiyAvacca karavAno lAbha maLe. aMtarathI prabhunI sAthe tanmaya thavuM. jo traNa kalAkamAM vaDodarA pahoMcI jAya to AvA sthaLoe vaselA (B) vartamAna sthiti: bhAvapUjA karatAM dravyapUjAno vistAra evo alpasaMkhyaka jaina kuTuMbo, anya varNanA jaina-premIo mATe paNa ane eTalo badho thayo che ke zrAvako eka bIjA sAthe potAnA sAdhu-sAdhvInA darzana, temanI vANInuM zravaNa vagere eka svapna ja parigrahanI harIphAI karatA hoya ema lAge. AMgImAM hajAro phUlothI banI rahevAnuM. vihArane kAraNe moTA zahero sivAya anya sthaLoe sajAvaTa thAya. A badhA phUlo zuM kudaratI rIte paDI gayelA phUlo hoya che? vaselA zrAvakanA samAjajIvananuM darzana thAya ne temAM sudhAraNA mahinAnI cokakasa tithie lIlotarI na khAI ekendriya jIvone mATe zramaNa-saMgha mArgadarzana ApI zake. jIvanadAna ApavuM ane ekendriya phUlone cUMTIne mUrtine caDAvavAmAM mAnanIya maMtrIzrIe A viSaya upara maMtavyo maMgAvyA tenA jaina darzanano pAyAno siddhAMta ahiMsA dharma kyAM jaLavAyo? javAbamAM aMgata vicAro rajU karyo che. kyAMka ucita zabdano upayoga bhaktinI game teTalI utkaTatA hoya paNa tethI AvI hiMsA kSamya na thavAne kAraNe koI vyakti ke samUhanI lAgaNIne ajANatAM ja na bane. bIjA varSomAM temanA bhagavAnane jIvatA jIva caDAve che. mArAthI Thesa pahoMcI hoya to micchAmI duDam | kAraNa temanI paNa temanA bhagavAna pratye temanI bhakti eTalI ja rameza pI. zAha, utkaTa hoya che. ApaNane e lokonI hiMsA sAme AMgaLI cIMdhavAno jharaNAM kuTIra, subhASa roDa, vilepArlA (pUrva), naitika adhikAra kharo? muMbaI-400 057. phonaH 66964278. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, 2009 prabuddha jIvana 19 'paMthe paMthe pAtheya...(chellA pAnAnuM cAlu) masta! kyAreka to vaLI lakhelI kavitAnA pRSTonuM jAte ja visarjana karI nAMkhe ! pU. araviMda ane pU. mAtAjInA ananya bhakta. che ane tenAthI ApaNI murajhAyelI mAnavajAta navapallavita thAya che temAM A "abhisA" kAvya saMgraha mane maLyo to kharo. paNa muMbaInI pravRttiomAM koI zaMkA nathI. vAMcavAnI phurasada na maLe. ane manahara paNa evI koI yAdI mATe Toka Toka noMdha : A pachI mArI poMDicerInI be mulAkAta daramyAna samAdhI AgaLa na kare evo e nispRha kavi-sAdhaka jIva. Avo pharI koI camatkAra ke divya anubhUti thaI nathI jenI huM nikhAlasabhAve eka vakhata amArA udyoganA kAma mATe mAre madrAsa-havenuM kabUlAta karuM chuM. *** cennAI-javAnuM thayuM. vicAryuM ke eNraporTa ane vimAnanA pravAsamAM ekAMta (satya ghaTanA para AdhArita) maLaze eTale joyA vagara cAra-pAMca pustako henDa begamAM padharAvI dIdhA ! C/2, surezA epArTamenTa, Izvara bhuvana pAse, navaraMgapurA, amadAvAda-9. paraMtu vAMcavAno samaya na maLyo. madrAsa pahoMcatA zani-ravinA rajAnA 'yogAnuyoga rANAje pUNa gumavhANenI pratIti kaNave che divasomAM poMDicerI javAnuM vicAryuM. zani rAtre poMDicerI pahoMcyo. ravi T] dhanavaMta zAha savAre taiyAra thaI mAtAjInI samAdhi pAse jaI nirAMte tyAM besavAnuM vicAryuM. utAvaLe taiyAra thayo, vaLI vicAryuM ke samAdhi pAse besIne ekAda pustakanuM uparanA prasaMganA anusaMdhAnamAM, A anvaye mane thayelA eka anubhavane manana-ciMtana karIza. vicAryA vagara thelAmAMthI pustaka kADhyuM ane hAthamAM ApanI samakSa prastuta karavAnI bhAvanA jAge che. laIne pU. mAtAjInI samAdhi pAse pahoMcyo. bhAvanagara zAmaLadAsa kaoNlejamAM aMgrejInA prAdhyApaka mArA vidvAna mitra samAdhinA darzana karyA. nata mastake praNAma karyA ane bAjunI parasALamAM beTho. sAdhaka manahara desAIe lagabhaga dazeka varSa pahelAM emano prathama kAvya svastha thayo. e pustaka hAthamAM lIdhuM, e "abhipsA' hatuM, AnaMda thayo. paNa saMgraha 'abhipsA' mane vAMcavA ane manana karavA mokalyo. manahara desAI AzcaryanuM vartuLa to mane have sparzavAnuM hatuM. sAhitya jagatanA badhA ja prasiddhithI aLagA raha, manamA ucakAvatA uga, pustaka kholyuM, prathama pAne ja arpaNamAM lakhANa hatuM: 'zrI araviMda ane to kyAreka e kAvyane korA pAnAMno sparza karAve, nahi to nijAnaMdamAM ja zrI mAtAjIne arpaNa'. A prasaMgane kayo yogAnuyoga kahezo ? * * * jaina dharmano Adhunika ensAIklopiDIyA jainapiDIyAnuM pAvarapoInTa prejhanTezana ane jainadarzana vyAkhyAna zreNIno prAraMbha a nemu caMdarayA AMtararASTrIya dhoraNe jainadarzananA pracAra-prasAranuM kAma karatI abhyAsa karatA vidyArthIo mATe pAThyapustaka uparAMta parisaMvAda ane InsTiTyUTa oNpha jainolojIe 25 oNkTobara 2009nA roja muMbaImAM skaoNlarone sahAya ApavAnuM kArya karyuM che. AvelA dAdaranA yogI sabhAgRhamAM bhaviSyanI peDhI mATenA jaina dharmanA A prasaMge InsTiTyUTa opha jainolojInI jainadarzana vyAkhyAnazreNInuM mahattvanA projekTa "jenapIDiyA'nuM nidarzana rAkhyuM hatuM. A jainapIDiyA pUjyazrI rAkezabhAI jhaverInA "ahiMsA paramo dharma vizenA vyAkhyAnathI dvArA DIjITAIjhUDa jena hastapratono enasAIklopIDiyA taiyAra thaze, jenA prAraMbha thayo. emaNe jainadarzanamAM AlekhAyelI ahiMsAnI sUkSmatA, tArkikatA vize laMDananI kiMgsa kaoNlejanA mi. pola vece vistRta rIte pAvara poInTa ane prabhAvakatA emanI prabhAvaka zailImAM darzAvyA. A kAryakramamAM pacAsa prejhanTezana ApyuM. atyaMta sacitra evI hastapratone enA tamAma saMdarbho varSanI yazasvI audyogika kArakirdI dharAvatA ane paMcoteramA varSamAM pravezela sahita taiyAra karavAmAM Avaze. eno mukhya Azaya to vartamAna bhASAmAM rUbI milsanA manubhAI zAhanuM abhivAdana karavAmAM AvyuM. saMsthAnA ceramena tArkika ane pratItijanaka rIte jainonI AvatI peDhIne mATe jJAnasaMcaya zrI ratibhAI caMdarayA, vAIsa ceramena zrI nemu caMdarayA, pratApa bhogIlAla, karavAno che. vaLI A projekTa saMzodhako ane anya dharmanA vicArako tema rasikabhAI dozI, araviMda dozI tathA aneka agraNIo A prasaMge upasthita ja vizvabharanA lokone mATe paNa upayogI banaze. rahyA hatA ane DaoN. nalinIbahena maDagAMvakare hRdayasparzI zailImAM samagra kAryakramanA prAraMbhe InsTiTyUTa oNpha jainolojInA kaoN-oNrDineTara padmazrI kAryakramanuM saMcAlana karyuM hatuM. kAryakramano prAraMbha ane samApana dharamapura DaoN. kumArapALa desAIe chellA vIsa varSathI rASTrIya ane AMtararASTrIya AzramanA mumukSuonA bhaktisaMgItathI thayo hato. stare kAma karatI A saMsthAnI anekavidha pravRttino paricaya Apyo. jaina InsTiTyuTa oNpha jainolojI bI-101. samaya eNpArTamenTa, dharmanA tamAma saMpradAyone sAthe rAkhIne kAma karatI A saMsthAe briTananI AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015. InDiyA briTIza lAIbrerInI paMdaraso jeTalI hastapratonuM sudIrgha vivaraNa dharAvatA Teli.: 91 79 2676 2082 pheksaH91 79 2676 1091. traNa volyumanuM vimocana karyuM hatuM. AcArya umAsvAtinA 'tattvArthasUtra'no aMgrejI anuvAda, jaina dharma ane paryAvaraNa vize pustaka, jainadarzanano E-mail : kumarpalad@sanchrnet/ kumarpalad@gmail.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 prabuddha jIvana Disembara, 2009 zrI jaina mahAvIra gItA-eka darzanaH 14 a5. pU. AcAryazrI vAtsalyadIpasUrijI caturdaza adhyAya : gurubhakti yoga eka guru-ziSya potAnA khaMDamAM sUtA hatA. madharAte guru hAthamAM "zrI jaina mahAvIra gItA'mAM caudamo adhyAya 'gurubhaktiyoga" dhAradAra charI laIne ziSyanI chAtI para caDhI beThA. ziSya jhabakIne che. A prakaraNamAM 52 zloka che. jAgyoH gurune hAthamAM charI sAthe potAnI chAtI para joyA! vaLatI zrImad buddhisAgara sUrIzvarajIe 'gurubhakti' vize ghaNuM lakhyuM paLe, ziSya AMkha mIMcIne sUI gayo! che. temanA sAhityamAM aneka sthaLe A mATe khUba bhAra mUkIne savAre gurue pUchyuM, 'tuM rAtre Daryo kema nahi?' gurubhakti karavAnuM sUcavyuM che. ahIM paNa tema ja cheH ziSya pUchyuM, "kema?" 'gurubhaktiyoga'nA prathama zlokamAM gurubhaktinI tulanA juoH guru kahe: 'tArI chAtI para charI laIne besI gayelo tyAre !" sarvathA sarvadA''rAdhya: sdgurudhrmbodhkH| ziSya kaheH "guru je kare te barAbara ja hoya ne!" matpazcAnmatsamA:pUjyA, jainadharmapravartakAH / / kevI apUrva haze e zraddhA! A zraddhA, A bhakti ApaNAmAM | (satsaMgayoga, zloka-1) pragaTa thAya tevuM karavuM rahyuM. eka prasaMga evo paNa jANelo ke nadI je sadAya badhI rIte dharmano bodha Ape che tevA sadagurUnI sevA kinAre eka AzramamAM gurue ziSyane paTTIvALo Topalo Apelo karavI joIe. kAraNa ke mArA pachI, jena dharmanA pravartaka evA saguruo ne kaheluM ke 'jA AmAM pANI bharI lAva!' ziSya tarata ja nadImAM pUjaya che.' pANI bharavA gayo ! e Topalo pANImAM nAMkhe eTalI vAra TopalAmAM zrI mahAvIra svAmI svayaM, sadgurujano, mArA jevA ja pUjya che pANI bhareluM dekhAya, bahAra kADhe eTale pANI TopalAnI paTTImAMthI tema adbhUta tulanA karIne gurujanonI mahattA prasthApita kare che nItarI jAya ! kiMtu ziSya kaMTALyo nahi. ene mATe guru-AjJA tevuM zreSTha vidhAna ahIM sAMpaDe che. A vidhAna ghaNuM mUlyavAna che. agatyanI hatI. e prayatna karato ja rahyo. savAranI bapora thaI, paMcamahAvratadhArI muni bhagavaMto pratyeno Adara ApaNe keTalo baporanI sAMja thaI. sAMje guru svayaM AvyA ne ziSyanA khabhe hAtha dAkhavIe chIe te vicAravuM joIe. munijano, bhagavAna samAna mUkyoH ziSya gurune joyA ne AMkhamAM pANI AvI gayA. kahe: che. e sadguruonI bhakti ane upAsanA karIe teTalI ochI "gurujI, ApanI AjJA che paNa..' guru kahe: 'beTA, je AjJA apUrNa che. bhAratanA ja nahi, balka, vizvanA dharmomAM sadguruo pratye rahevA ja sarajAI che tenA mATeno Avo zreSTha prayatna e ja mArI saMpUrNa samarpita rahevAnI haMmezAM preraNA karavAmAM Ave che. jemanI AjJAnI pUrNAhUti che !' pAse badhuM ja hatuM ane badhuM ja meLavavAnI kSamatA dharAvatA hatA kevI apUrva haze e gurubhakti ! enI prApti mATeno satata tevA loko, saghaLA ya sukhano tyAga karIne nIkaLI paDyA ane bodha "zrI jaina mahAvIra gItA'nA 'gurubhaktiyoga'mAM sAMpaDe che. AtmasaMgI banI gayA. AvA AtmArthIjano ApaNAM saguru che. sadgurunI kRpAthI zuM na maLe ? sadgurunI kRpAthI mAnavI mAtra temanI sevA, bhakti ane upAsanA e to jIvananuM sadbhAgya che. Izvara darzana ja nathI pAmato paNa svayaM Izvara banI jAya che. sagurunI AjanA spardhAtmaka, viSama ane kaluSita samayamAM sau prathama to kRpAmAM sakaLasiddhi, sakaLa sukha, sakaLa samRddhi, sakaLa zAMti prApta gurujana maLavA ja muzkela che ane maLyA pachI temanA prati prIti, thAya che ! zrImad buddhisAgarasUrIzvarajI lakhe cheH zraddhA, bhakti pragaTa thavA adhika muzkela che ane jo ATaluM thaI 'gurunI kRpAthI ane AzIrvAdathI ziSyagaNa sarvatra jaya-vijaya pAme gayuM hoya te pachI paNa sadguru pratye sevA karavAmAM, zraddhA rAkhavAmAM, che. jenA upara guruno prema che tane siddhi tenA hAthamAM rame che." bhakti karavAmAM kacAza rahI to te jIvananuM durbhAgya che. (gurubhaktiyoga, zloka-13) sadguru prati apAra zraddhA keLavavI joIe. zrI mahAvIra svAmI ane jo gurukRpA nathI to kaMI nathI. sadgurunI kRpA vinA kaMI pratye zrI gautamasvAmIne hatI, tevI zraddhA keLavavI joIe. zrI ja maLatuM nathI. kemake, paramAtmAnI kRpA, paramAtmAnuM pada ane zreNika mahArAjAne paNa potAnA guru evA bhagavAna mahAvIra paramAtmAno Azraya paNa sadgurunI kRpAne Adhina che. zrImad prati avihaDa zraddhA hatI. A zraddhAmAMthI temane vizuddha lAyaka buddhisAgarasUrIzvarajI lakhe cheH samyakatva ane tIrthaMkarapadanI prApti thaI. gurubhaktimAMthI zuM prApta 'gurunI kRpA vinA koI paNa rIte siddhi maLatI nathI. gurunI kRpA thaI zake teno A zreSTha prasaMga che. jIvana eka vAhana che. AtmAnI vinA koIpaNa kyAreya paNa mArA padane paNa pAmI zakatA nathI!' unnati mATenuM vAhana. A vAhanano sadupayoga karIne bhakta, (gurubhaktiyoga, zloka-7) gurujano pratyenI apUrva bhakti karIne bhagavAna banI zake. gurunI kRpAno Avo apUrva prabhAva che. jagatanI tamAma siddhi Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, 2009 prabuddha jIvana | 2 1. ane jagatanuM tamAma aizvarya sadgurunI kRpAmAM birAjamAna che. temAM guruvaranI kRpA utare to te jIravI jANaze. guruo AtmakrAnti sadguruno vizvAsa prApta karavo, sadgurunI bhakti karavI, sadgurunI sarjanArA mokSanA divya ane bhavya guptamArgo jANe che. ziSyane sevA karavI ItyAdi saMskAro visarAtA jAya che paNa chevaTe temanA tenuM darzana guruvara karAve eTale bhavodadhinA taTa para pahoMcADI de. zaraNamAM gayA vinA upAya nathI. mA-bApanI sevA, zikSakanI zrImad buddhisAgara sUrIzvarajI AgaLa kahe cheH sevA, vaDilonI sevA, sadgurunI sevA, prabhunI sevA vagere "mArI paraMparAthI AvelA Atmazuddhi ApanArA mArgo gupta che saMskAranuM siMcana parivAramAM haMmezAM karavA jevuM che. e saMskAra ja tene vivekI loko AgaLa sUrivaro vyakta kare che!' vaLatA sukha kheMcI lAvaze. parivArane uttama saMskAra ApyA nahi (gurubhaktiyoga, zloka-16 hoya to tenI uddhatAIno sauthI pahelo paraco mA-bApane ja maLe ahIM zlokano artha to spaSTa che paNa temAM mUkAyelo "vivekI" che! mAtA-pitAne jIvanamAM zAMti ane AnaMda joItA hoya to zabda mahattvapUrNa che. ziSya kevo joIe tenI samajaNamAM ahIM parivArane AvA prAthamika ane nakkara saguNo zIkhavyA vinA spaSTatA vadhe che. ziSya bhakta joIe, namra joIe, zraddhALu joIe nahi cAleH eka cora koInA gharamAM ghUsyo. e gharamAM eka vRddhA te to kharuM ja paNa "vivekI' joIeH tenI pAse ja gurujano mokSa ane teno pautra rahe. garIba mANaso. e gharamAM cora ghUsyo ne mArganuM anupamadarzana karAve che! chokaro jAgI gayo paNa DarI gayo. gharamAM kaMI hoya to corane thoDAMka zlokArtha joIe: maLe! core bhAgatA bhUtanI coTalI bhalI ema mAnIne pIttaLano "karmanA saMskAranA vikSepanA nAza mATenI guptayuktio pUrNayogathI eka pyAlo paDelo te upADyo. chokaro DaratA DaratA bolyoH "he gurunA AtmIya banelA sArA ziSyo meLavI zake che.' bhAI, huM tamane kyArano jouM chuM paNa DaranA lIdhe bolato nathI. (gurubhaktiyoga, zloka-17 e pIttaLano pyAlo laI na jAvaH savAre mArI dAdImA temAM cA "gurunI AjJAthI mahAna ziSyo sarvasva samarpaNa kare che. vizvanA pIve che. ane A pyAlo temano priya che. pyAlo nahi jue to te uddhAraka yogIo thAya che, ane siddha tathA buddha thAya che." cA nahi pIve mATe bIjuM game te laI jAva paNa khAlI rahevA do !' (gurubhaktiyoga, zloka-19 cora Abho banI gayo A sAMbhaLIne! sarva AdhyAtmika zaktinuM mULa kAraNa gurunI kRpA ja che. gurunI zrImad buddhisAgara sUrIzvarajI "zrI jaina mahAvIra gItA'mAM aneka janmamAM karelI sevA vaDe ja ziSya kalyANa prApta kare che.' AgaLa kahe cheH (gurubhaktiyoga, zloka-21 gurunI kRpA ane AzIrvAdathI manuSyonA mana sthira thAya che. nahi "gurunI AjJA ane kRpAthI mahAna AtmAo mAtRbhaktimAM parAyaNa to, cittanI caMcaLatAne kAraNe AtmAnI sthiratA thatI nathI.' bane che. dharmano droha karanArA paNa mukti pAme che. AvuM kArya karavA AtmakrAtti karanArA mokSanAje je gupta mArgo che te badhA ja ziSyonI mATe Izvara paNa samartha nathI evo guruno mahimA che).' yogyatAnA AdhAre guru batAve che.' (gurubhaktiyoga, zloka-23 (gurubhaktiyoga, zloka-14-11) "gurunA hRdayamAM pravezelA karmayogI evA ziSyonA ISTakAryo mAnavajIvananI sauthI vikaTa samasyAmAM mananI caMcaLatA paNa kaSTasAdhya hoya to paNa tarata ja siddha thAya che.' che. manane nAthavuM kyAM saheluM che? yogI zrI AnaMdaghanajInI 'manaDuM (gurubhaktiyoga, zloka-25 kimahi na bAje ho kuMjina!" racanA jagaprasiddha che. mana evI '(zrI mahAvIra svAmI kahe che:) mArI kRpA prApta karavA mATe ziSyo zakti dharAve che ke kSaNavAramAM AtmAnuM utthAna ane kSaNavAramAM gurubhaktimAM parAyaNa bane che ane sevA kAryo karavA mATe tatpara bane AtmAnuM patana sarjI de, mananI asthiratAnA kAraNe jIvanamAM che.' vizrAma saMbhava kyAM? ahIM mananI sthiratAno maMgala mArga kahevAyo (gurubhaktiyoga, zloka-27) che : gurukRpA. gurukRpA maLe to mana sthira thaI jAya. mokSa eTale "gurunA AzIrvAdathI A pRthvI upara kaMIpaNa siddha thatuM nathI evuM zuM? AtmakrAnti. mokSa jIvane mATe asAmAnya upalabdhi che. ema nathI (eTale ke kaMI ja asaMbhava nathI). gurunA AzIrvAdathI manuSyo samajo ke jIvanuM zivamAM rUpAMtaraNa thaI jAya che. e prApta karavA brahmajJAna (paNa) meLavI zake che. mATenA je je guptamArgo che te gurujano jANe che. ziSyamAM, (gurubhaktiyoga, zloka-29) bhaktamAM, sevakamAM jo yogyatA dekhAze to gurudeva te jarura kaheze. "sagurunI bhakti vinA kadI paNa Atma jJAna prApta thatuM nathI. je ziSyamAM pAtratA prakaTavI joIe. gurujananI kRpA eTale siMhanuM ziSyoe gurunI (sAthe) ekatA sAdhI nathI te nAmamAtranA ja ziSyo dhAvaNa. jemAM te paDe te suvarNapAtra joIe. bIjuM pAtra te jIravI che.' na zake. ziSyanuM pAtra yogya banyuM eTale suvarNapAtra banyuM. have (gurubhaktiyoga, zloka-31 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 2 prabuddha jIvana | Disembara, 2009 gurupada sAthe ziSyanI bhakti ane niSThA asIma joIe. zrImad buddhisAgara sUrIzvarajI "zrI jaina mahAvIra gItA'nA eka phUlagulAbI vyaktitva vikhUTuM paDyuM 'gurubhakti yoga'mAM gurupadano mahimA khUba samajAve che ane temAM zrI ramaNIkalAla bhogIlAla zAha saheja paNa kacAza na rAkhavA pharI pharIne gurubhakti karavA tatpara zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA saMnniSTha kAryakara zrI ramaNIkalAla rahevA kahe che. gurubhaktithI jIvana sukhI thAya che. gurubhaktithI (jApAnavALA) bhogIlAla zAha ane A saMsthAnA zubhecchaka | dharma phaLIbhUta thAya che, gurubhaktithI maMtra siddha thAya che, eozrInA dharmapatnI zrImatI suzIlAbena tA. 20-11gurubhaktithI paramAtmadarzana thAya che, gurubhaktithI paramAtmAnuM 2009nA roja amadAvAdathI pAlItANA dharmakArya jatA mAgI pada prApta thAya che, ityAdi bodha ahIM sAMpaDe che. akasmAtano bhoga banyA. ziSyanI pAtratA prakaTAvavAnI vAta mahattvanI che. A atyaMta duHkhada ghaTanA che. ziSya ke bhakta ke sevaka namra, vivekI, bhaktivaMta joIe. AjanI | tA. 29-7-1932mAM saurASTranA vaDhavANamAM janmelA sAmAjika viSamatA e che ke ziSyatva prakaTatuM nathI. sAdhu ke gurudeva zrI ramaNIkabhAI abhyAsa pUro karI muMbaImAM khaTAu milamAM pratyeno vahevAra ke vartana kevA joIe te zIkhavanArI pAThazALA joDAyA, tyAra pachI bAra varSe jApAnamAM vyavasAya karyo, ane kholavAnI jarUra UbhI thaI gaI che. garaja paDe tyAre sAdhunA pagamAM chellA thoDA varSothI muMbaImAM sthAyI thaI ejansI vyApAramAM lAMbo thaIne sUI jato ziSya, ke bhakta ke zrAvaka kAma patyA pachI joDAyA ane sAthosAtha sAmAjika kArya mATe potAnuM jIvana sAdhu sAthe caturAI zarU kare che. te dazya koIpaNa buddhizALI mAnavIne samarpita karyuM. mATe AghAtaka hoya che. tyAgI sAdhu eka virala vaibhava che. enI | zrI muMbaI jena yuvaka saMgha sAthe temano saMbaMdha chellA daza pAse matipaTutA ke vAkpaTutA nahi hRdayanI zaraNAgati sAthe varSathI hato. saMsthAnI vividha pravRttimAM teo tana, mana, dhanathI joDAvuM jarurI cheH takalIphamAM hoya tyAre sAMIbAbAnI mAnatA mAne bhAga letA hatA. A saMsthAnA vikAsanA teo eka preraka baLa hatA. ne takalIpha pate eTale sau prathama ramata sAMIbAbA sAthe ja cAlu | svabhAve phUlagulAbI vyaktitva dharAvatA ramaNIkabhAI sarve kare ! sAMIbAbA ke saMta-so sAthe AvA ramatavIro mitro, snehIo, ane saMbaMdhIonA cAhaka hatA. eka udAradila maLatA-bhaTakAtA hoya che ane tyAre e pAtratA vinAnA ziSya ke vyakti tarIke emaNe sarvenA hRdayanI cAhanA prApta karI hatI. bhakta pratye Izvaratulya guruvaranA dilamAMthI zuM AzIrvAda prakaTaze? prema karavo ane prema Apavo e emanI jIvanasuvAsa hatI ane zrAvakoe paNa vinaya/viveka zIkhavAnI jarUra UbhI thaI che. | jarUratamaMda vyaktione gupta rIte madada karI e badhAne upayogI gurue zrAvaka mATe parama upakAraka che to zrAvaka guru mATe "saMgha" thavuM e emano jIvanamaMtra hato. che. saMghanA hoddedAro-TrasTIoe paNa vinaya viveka zIkhIne TrasTI I aMgata jIvanamAM pUrI sAdAIne varelA ramaNIkabhAInA banavAnI pAtratA keLavavI joIe ne tyAra pachI ja TrasTI thavuM joIe. paricayamAM je koI Ave e bhAgye ja kaLI zake ke A ramaNIkabhAI mAtra paisA ke lAgavaganA jore TrasTI thanArA saMghane paNa azAMti ATalA zrImaMta ane lAkhonuM guptadAna karanAra vyakti haze. Ape che to sAdhune to zuM zAtA Ape? TrasTI eTale zuM daMbha, AvA eka, sadAya smita dhAraNa karanAra, mRdubhASI ane abhimAna, huMsAtuMsI ane saMsthAno mAlika? TrasTI eTale zuM satyavyaktA temaja sAhitya ane kaLA tarapha abhirUci dharAvanAra sAdhunA kAmamAM dakhala karanAra, upekSA UbhI karanAra ke apamAna umadA vyakti hatA. karanAra? je saMsthAmAM paisA hoya tyAM TrasTI thanArAM ghaNAM hoya che! | eozrInA dharmapatnI suzrAvikA zrImatI suzIlAbena paNa je ekavAra paNa gurunA apamAnamAM nimitta bane che te ghora pApI A saMsthAne potAnI saMsthA samajI saMsthAnI pratyeka pravRttine che tevuM pUrvasUrio kahe che. sAdhunA pravacanamAMthI sArI vAta mAtra sahakAra ApatA temaja nAlAsopArAnA zrI vallabhasUrIzvarajI sAMbhaLavI pUratI nathI paNa jIvanamAM utAravI paNa jarUrI che. udyoga gRha temaja anya saMsthAone potAnI sevA ApatA. gurubhaktiyoga' eka apUrva zikSApATha che. guruvaranuM maLavuM | zrI ramaNIkabhAInI vidAyathI A saMsthAe eka dilabara sAthI eTale? kavi rameza pArekhanI A mArmika paMkti juoH 'durlabha e gumAvyA che ane na pUrAya evI khoTa paDI che. dazaveza ke jenA kALa sAcave pagalAM! amArA guladastAmAMthI eka maghamaghatA phUlane kALe amArI sAdhunA caraNakamaLa sevyA vinA mokSano parama mahArasa maLavAno | pAsethI chInavI lIdhuM che. paramAtmA A daMpatInA AtmAne parama zAMti arpe. saMbhava kyAM che? (kramaza:) oma aham namaH pUjya AcArya vAtsalyadIpa, zrI muMbaI jena yuvaka saMgha parivAra jaina jJAnamaMdIra, jJAnamaMdIra roDa, dAdara (vesTa), muMbaI-400 028. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, 2009 prabuddha jIvana jayabhikhkhuM jIvanadhArA : 13 | | DaoN. kumArapALa desAI [bALapaNanI madhura smRtiomAM mananI gAMThe sauthI vadhu baMdhAtI smRti zikSakanI hoya che. evA eka zikSakano bALapaNamAM thayelo anubhava bhaviSyamAM sarjaka "jayabhikhu'nI zailI ghaDavAmAM kAraNabhUta banyo. smRtionA zilAlekhamAMthI sarjanano AkAra ghaDAya che. je jamAnAmAM samagra gujarAtamAM zrI govardhanarAma tripAThInI 'sarasvatIcaMdra' mahAnavalano mahimA hato, te samaye AjathI nevuM varSa pahelAMnuM jayabhikhkhanI bAlyAvasthAnuM eka vinodI smaraNa joIe A teramA prakaraNamAM.] tAtaparI sAhebA nizALanA mAholamAM navA zikSakanuM Agamana haMmezAM navo "ama sAkSaro - sarasvatInA sevako - sarjana, ciMtana ane mananamAM romAMca jagADe che. AgaMtuka zikSaka pratye sahu kautukabharI najare A kSaNabhaMgUra dehanI kSudhA-pipAsAne bhUlI jaIe evA vismaraNanIrakhatA hoya che ane pachI emane vizenI kathAo, daMtakathAo zIla hoIe chIe." ke emanA baMgabharyA nAmo sarjAtAM jAya che. zikSaka kema bhaNAve A sAkSara-zikSakanI vAta paNa sAcI hatI. jo emane che, tyAMthI mAMDIne vidyArthIne kevI kevI sajAo kare che tyAM sudhInI sAhityasarjana karavAnI dhUna caDe to kalAkonA kalAko sudhI bhojana vAto vidyArthIonI jIbha para ramatI hoya che. zikSakano paheraveza ThaMDuM paDyuM rahe. kyAreka to bhojana sAme paDyuM che, te paNa bhUlI ane enA AcaraNa para vidyArthInI bAjanajara satata noMdhAyelI jAya. sAhityanI mastImAM DUbI jAya to samayanuM bhAna paNa bhUlI hoya che. e samaye vidyArthInI samagra sRSTinuM kendrasthAna hoya che jAya. koI vAra emanI oraDImAM AkhI rAta phAnasa baLatuM rahe zikSaka. ane koI kavitA ke koI vAkyo najIka avarajavara karanArane varasoDAnI nizALanA upalA varga mATe eka navA zikSakanuM saMbhaLAya. sAhityanI mastImAM e sadeva DUbelA rahetA. Agamana thayuM. nizALanA vidyArthIone mATe A eka moTA vaLI A atyaMta rasika sAkSara hatA. rasa, alaMkAra ane koI samAcAra hatA, kAraNa ke A zikSaka moTA zaheramAMthI eka A strI-dehanA aMgonA varNana kare tyAre rasano sAgarakinAro toDIne gAmaDAmAM bhaNAvavA mATe AvyA hatA. vaLI e khUba bhaNelA che saghaLe chalakAvI detA. bhartuharinuM "zRMgArazataka' ane "nItizataka' evI vAta cotarapha thatI hatI. emAMya ema kahevAtuM ke sAhityane emane kaMThastha hatuM. sAmeno vidyArthI kaMI samaje ke na samaje, paNa to e ghoLIne pI gayA che! e pote jyAre rasAnaMdamAM hoya tyAre saMskRtanA zloko uccAravA vidyArthIo aMdaroaMdara vAta karatA ke sAhebane sAhityanI lAgatA. zrotAne samajAya che ke nahIM ke enI zravaNazakti jAgrata koIpaNa vAta pUcho, to bIjI ja sekanDe teno javAba ApI zake che ke nahIM enI lezamAtra ciMtA karyA vinA potAno sAhityarasa che ane e paNa evI rIte ke enA uttaramAM paNa sAhityanI chaTA vahevaDAvatA hatA. ane chApa tarata kAne vAge. emanA varganA maoNniTare to bIjA e jamAnAmAM zrI govardhanarAma tripAThIe racelA "sarasvatIcaMdra'e goThiyAone kahyuM ke sAheba sAhityanA eTalA jANakAra che ke sAhityajagata para gADha prabhAva pADyo hato. gujarAtanA koI kavi ke lekhaka vize vAta karo, to enA janmathI avasAna prajAjIvanamAM "sarasvatIcaMdra'e eka navI havA phelAvI hatI. enAthI sudhInI badhI vAta grAmophonanI rekarDanI mAphaka bolI jAya che. A sAkSara-zikSaka kaI rIte aspRzya rahI zake. emane to narasiMha mahetA ke akhA jevA kavinI vAta karo to ene vize enI "sarasvatIcaMdra'nuM gheluM lAgyuM hatuM. potAnA rojiMdA jIvananI keTalIya paMktionuM popaTanI mAphaka raTaNa kare che. kAnta ke kalApInI ghaTanAo sAthe sarasvatIcaMdra'mAM AlekhAyelI ghaTanAonuM sAmya vAta karo, to emanA jIvananI keTalIya khAmIo ane khUbIo besADavA mATe maraNiyo prayAsa karatA hatA. emanA vyavahAramAM vahetA dhodhanI mAphaka zabdo kahI batAve che. vAraMvAra enA vAkyo phUTI nIkaLatA hatA ane je kaMI kavana karatA, upalA varganA A zikSakane potAnI jAtane zikSakane badale sAkSara temAM paNa "sarasvatIcaMdra'nA akSarajagatanuM pratibiMba jhIlatA hatA. tarIke oLakhAvavI vadhu pasaMda hatI. koI emane sAkSara kahe to vaLI A mahAnavala aneka vAra vAMcelI hovAthI enA keTalAMya pRSTho, emanA caherA para AnaMda dekhAI Avato. sAmethI koI na kahe to peregrApho ane saMvAdo emane mukhapATha hatA. "vinA sarasvatIcaMdra khAnagImAM potAne sAkSaranI koTinA gaNAvatA. A vize eTalA sAhitya zuM? vinA caMdra pUrNimA zuM? vinA suMdarI svarga zuM?" badhA sabhAna ke sAmAnya vAtacItamAM paNa e ema bolI jatAH evI evI uktio racyA karatA hatA. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 upalA varganA A zikSaka bhIkhA ('jayabhikhkhunuM hulAmaNuM nAma)nI paDozanA eka gharamAM bhADAthI rahevA AvyA. zikSaka najIkamAM vasatA hoya eTale vidyArthIo madhamAkhInI jema emanI AsapAsa bhamyA kare. dhIre dhIre bhIkhAne emanI vAtomAM rasa paDavA lAgyo. emAM jJAna hatuM, paraMtu kyAreka e mAtra ramUja banI jatuM, vidyArthIo koI paNa vAta kare to eno saMskRta zabdothI bharelI bhArekhama bhASAmAM sUtrAtmaka rIte uttara ApatA hatA. bhIkhAe ane enA goThiyAoe A zikSakane samAcAra ApyA ke najIkanA gharamAM vasatI eka strIne e lohIluhANa thaI jAya eTalo mAra enA patie mAryo che. A samAcAra sAMbhaLatAM ja 'sarasvatIcaMdra'premI zikSakane kumudasuMdarInI avahelanA karanArAenA avicArI pati pramAdadhananuM smaraNa thAya e svAbhAvika hatuM. sarasvatIcaMdra sAthe jenA vivAha thavAnA hatA e kumudasuMdarIne pramAdadhana jevA nirakSara ane durAcArIne pati tarIke svIkAravA paDe che ane jIvanabhara sahana karavuM paDe che. e kathA sAthe vartamAna samAcArane joDatAM sAkSara bolI UThyA. prabuddha jIvana 'oha, AjanI pramadAone nasIbe pramAdadhano ja che. saMsAranI kumudinIone sadA kaMI sarasvatIcaMdro lAdhatA nathI. saMsArasarovaranA poyaNAMne mUrajhAvavAnA mahAbhAgya varelAM hoya che.' bhIkho ane enA dosto ziyano A uttara na samajAyAthI vadhu aMjAI gayA. mAtra bAhya ghaTanAo nahIM, paraMtu svajIvananI ghaTanAone paNa AvI ati nATakIya sAhityika bhASAmAM e vyakta karatA hatA. eka vAra eka vidyArthIne emaNe sajA karI. e pachI vidyArthIe AvIne emane kahyuM ke tophAna bIjAe karyuM hatuM ane sajA ene maLI. 'gajhaba hAthe gujArIne, have pastAIne zuM?' AvI sAkSarI bhASA bolatA zikSakaziromaNi nayanasukhazaMkarabhAI emanA vartana ane vANIthI prAcIna yugane punarjIvita karavAno prayAsa karatA hatA. Disembara, 2009 vidyArthIne aneka guruo.' nayanasukhazaMkarabhAI vAtacIta karatA hoya tyAre vAraMvAra "bhAIo, mArA kahevAnuM tAtparya' evA zabdo bolatA hatA. dasa vAkyo bole, emAM pAMca vAkyonA prAraMbhe 'mArA kahevAnuM tAtparya e zabdo Ave ja. vidyArthIo paNa zikSakanI A Teva jANI gayelA eTale emaNe A ziyakanuM nAma 'tAtaparI sAheba' rAkhyuM hatuM. koI vidyArthI jUThuM bole to kahe: 'tame jUThuM bolI phAvI nahIM zako, arthAt mArA kahevAnuM tAtparya e che ke tame asatyAMthI sat nahIM upajAvI zako.' eka jamAnAmAM rAma ane lakSmaNane mAtra eka ja guru vaziSTha ja pUrNa jJAna ApatA hatA, pAMca pAMDavo ane so kauravonA koI bIjA guru nahIM, mAtra guru droNAcArya. kRSNa jevA kRSNa ane sudAmA jevA brAhmaNane keTalA guru hatA? eka mAtra sAMdIpani. jyAre atyAre vidyArthIne vidyAnI parisamApti karatAM pUrve keTalA badhA guruo thAya che, AvI vicitra ane mUlyanAzaka paristhiti vize teo kahetA. Ama potAnAthI khoTI zikSA karavAnuM anucita kArya thaI gayuM. enA artho ukelavA bese, paNa ghaNI mahenateya artha ukelI zake eTale tarata bolyA prAcInakALamAM vidyArthI eka ja guru pAse adhyayana karato ane eno ja ziSya gaNAto. Aje to vidyArthInI kevI hAlata che. 'eka emanA vargamAM kyAreka vidyArthIo aMdaroaMdara jhaghaDI paDatA. jhaghaDo thAya eTale tAtaparI sAheba pAse phariyAda karavA AvI jAya. eka vidyArthI potAnI vAta kare ane bIjo enI sAme dalIla kare, A badhuM sAMbhaLIne vidyArthIo sAhebanA cukAdAnI rAha jue, tyAre cukAdAne badale vidyArthIo mUMjhAI jAya evo uttara sAMpaDato. teo kahetA, mAre AmAM kAryakAraNanI paraMparA zodhavI paDaze, arthAt mArA kahevAnuM tAtparya e che, ke tame kalahanuM je kAraNa Apo cho, te to khaMDakAraNa che, arthAt mArA kahevAnuM tAtparya e che ke A viSaSamAM khaMDakAraN ne samayakArAnI zodha karavI paDaze. tAtparya e ke adhUrA anveSaNathI kAryasiddhi sAMpaDaze nahIM.' tAtaparI sAhebanuM lagna gAmaDAnI koI kanyA sAthe thayeluM. sAheba dara pUrNimAe potAnI patnIne hRdarbhezvarInA saMbodhanathI patro lakhe. A patro eTale atyaMta rasika vizeSaNo, upamAo ane alaMkAronI muzaLadhAra varSA. emanI patnI khAsa kaMI bhaNelI nahIM, chatAM patinA kAgaLo ati snehathI saMgharI rAkhe. samaya maLe nahIM ane pachI e sAhasa mAMDI vALe. mAtra eTaluM kharuM ke emanA motInA dANA jevA akSaro joIne e khuza thAya ane na samajAya chatAM keTalA kAgaLo lakhyA hoya, te pheravIne emAMnA motInA dANA jevA akSaro joIne rAjInI reDa thAya. bAkI ene mATe upamA, uparmaya ane alaMkAronA A dhanora vanamAM eka pagaluM paNa mUkavuM muzkela hatuM. banyuM evuM ke AvA snehabhInAM rasika patronuM poTaluM kanyAnA pitAe joyuM ane emAMnA patro vAMcyA. emanA gussAno pAra na rahyo. AvAM badhAM TAhyalAM zAne karo cho? ema kahIne emaNe AkhuMya poTaluM jamAIrAjane parata karyuM ane jaNAvyuM ke, 'AvuM badhuM lakhavAnuM choDIne bhaNAvavAnA kAmamAM dhyAna Apo. AvA vaMThelaveDA tamane zobhatA nathI. Ama karo to mArI dIkarIno bhava bagADazo.' poTaluM pAchuM AvyuM tyAre tAtaparI sAhebe ene bora bora jevaDAM azruothI vadhAvyuM. potAnA hRdayanI bhAvanAono kyAM Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, 2009 prabuddha jIvana 25 koI pratighoSa ApI zake tevuM che? viralA samajI zake evI potAnI paroNAnA ghA karyA ane gokIro karyo, rasikatAne koNa prIchaze? emaNe A rasasAhitya jatanathI saMgrahI "ughADa...eya bAraNuM ughADa. AvI banyuM che Aje tAruM.' rAkhyuM. A "AkramaNa'thI zikSaka mahAzayanI premasamAdhino bhaMga thayo eka vAra tAtaparI sAheba samI sAMjathI "sarasvatIcaMdra' vAMcavA ane dvAra kholyAM. emanA hAthamAM "sarasvatIcaMdra' hatuM. beThA hatA ane rAta jema gaLatI gaI, tema navalakathAno rasa jAmato "mAstara tAruM bhamI gayuM lAge che. kyAranA zuM bolI rahyA cho?" gayo. pachI to enA eka eka vAkya para sApa moralI para Dole sAkSare AzcaryanI avadhi sAthe kahyuM, "huM zuM bolI rahyo chuM? ema DolavA lAgyA. ekAeka UbhA thaIne potAnA oraDAmAM are, "rasAtmaka vAkya kAvyam' - rasathI bhareluM vAkya e ja svayaM kaMI kaMI bolavA lAgyA. evAmAM bAjunA ja khaMDamAM makAnamAlika kAvya che. oha... zuM e vAkya?' zeTha rahetA hatA. zeThANIe zikSakanA oraDAmAMthI Avato avAja "eya, A rasanI rAmAyaNa ne vAkyanI paLojaNa choDa. ane sAMbhaLIne sahaja jijJAsAthI kAna saravA karyA, to aMdarathI zabdo kahe ke koI AbarUdAranA gharamAM khAtara pADavuM, je jhADano teM chAyo saMbhaLAyA. lIdho ene ja pADavuM evuM pApa teM AcaryuM che ne.' ghelI...mhArI.." "zuM kahyuM, mArA dvArA pApa? asaMbhava, ati asaMbhava." sAMbhaLatAMja zeThANI chaLI UThyAM. "A zuM? potAnI dIkarI mAmalo vIphare tema hato, tyAM bAjumAM rahetA suzIla zikSikA ghelInuM nAma A juvAniyo le che ane vaLI ene "mahArI' kahe che. nimubahena doDI AvyA. e vAta pArakhI gayA. emaNe kahyuM, nakkI! dALamAM kaMIka kALuM che.' emaNe kuMbhakarNa nidrAmAM rahelA "bhAIo, AmAM koIne cetAvavA jevuM nathI. tamArI ghelI zeThane mahAprayatne jagADyA ane oraDAnI najIka laI AvyA, to khAnadAnanuM pharajaMda che ane mAstara paNa sArA che." zikSaka mahAzayanI zabdasamAdhi akhaMDa hatI. aMdarathI zabdo AvatA "are, paNa ApaNI dIkarInuM nAma letA ane "hArI' kahetAM meM hatA, "ghelI...hArI... vAha.. ghelI hArI..." A sAMbhaLatAM ja zeTha kAnokAna sAMbhaLyA che.' lAlacoLa thaI gayA. evAmAM emano dIkaro jAgI jatAM e lAkaDI "e vAta sAcI. paNa tame aDadhuM sAMbhaLyuM. e bolatA hatA laIne Avyo. kaMIka cahalapahala joIne paDozIo paNa ekaThAM thayAM "ghelI hArI kusuma!" ane e vAkya emanA hAthamAM rahelI navalakathA ane badhAe vAta jANI eTale kahyuM, "sarasvatIcaMdra'nA aMtamAM lekhake lakhyuM che. sAhebane Ameya cAlo, borakUTo karI nAkhIe A mAstarano. mALo, chokarAM "sarasvatIcaMdra' khUba game che ane ethI A vAkya para ApharIna thaI bhaNAvavA nIkaLyo che ke AbarUdAranI chokarIo bhoLavavA.' gayA haze. "ghelI' zabda jarA jorathI, "hArI' zabda jarA dhIro ane evAmAM eka anubhavI vRddha AvIne kahyuM, "zeTha, tamArA gharamAM to 'kusuma' zabda khUba komaLa rIte bolatA haze eTale tame AgaLano poluM nathI ne. A to sarakAranA kAyadAnuM kAma. AmAM to jo bhAga sAMbhaLI zakyAM ane bharamAyAM.' miyAM-bIbI rAjI, to kyA karegA kAjI. khAnagImAM dIkarIno to badhA vicAramAM paDyA, tyAre tAtaparI sAheba bolyA, "sAcI dANo cAMpI juo. pachI karavo hoya to borakUTo karo, nahIM to vAta che nimubahenanI. e nAnuM zuM vAkya evuM rasabharyuM saMpUrNa kAvya che, bhAre phajetI thaze." ke e mATe ApharIna to zuM, enI pAchaLa phakIra thaI jaIza. zrImAna gharaDAM gADAM vALe ema sahune A salAha soLa AnI ane mahAzayo, zuM kahuM tamane? e phakIrI! e jahAMgIrI phakIrI!' eka vAla lAgI. zeThANIe gharaUMghamAM sUtelI ghelIne DhaMDhoLIne kahyuM, nimubahene e graMtha laIne upasaMhAramAM lakheluM e vAkya sahune oha, peTe patharo thaIne kAM na paDI? sAta kuLane boLavA beThI che." batAvyuM eTale vAtAvaraNa zAMta thayuM, paraMtu zeThe vidAya letA UMghamAMthI UThelI bebAkaLI ghelI vAta samajI zakI nahIM. zeThANI letA kahyuM, "mAstara, have traNa mahinAmAM vahune bolAvIne ghara bolyAM, "bIjA koImAM tAruM mana mohAyuM nahIM ane AmAM - mAMDI nAkho. nahIM to bIjuM makAna zodhI lejo.' mAstaramAM - mohAyuM. phaTa che tane.' nizALanA zikSakano Avo ramUjabharyo anubhava bhIkhAnA ghelIe kahyuM, "mA, zuM vAta karo cho? meM jo koI pArakA sAme cittamAM jaDAI gayo. zALAjIvananA kaTu anubhavo sAthe A ramUjI melI najarathI joyuM hoya to mA-jogaNI mane khAya. mane rUMve rUMve anubhava smRtipaTa para aMkita thaI gayo. kIDA paDe." (kramaza) zeThANIne thayuM ke nakkI, ghelI AmAM kaMI jANatI nathI eTale 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhuM mArga, pAlaDI, have A zikSakane ja sIdhA karavA paDaze. bAraNAM para dhaDAdhaDa amadAvAda-380 007. mobAIla : 09824019925. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 6 prabuddha jIvana Disembara, 2009 596. prathama 597. prastara (prata2) : 598. prANa 599 prANata (Indra) : jaina pAribhASika zabdakoza - a DaoN. jitendra bI. zAha (navembara 2009nA aMkathI AgaLa) tattvanA mithyA pakSapAtathI utpanna thatA kadAgraha Adi doSono upazama e "prazama'. tattvoM ke asat pakSapAta se honevAle kadAgraha Adi doSoM kA upazama prazama / The calming down of the vices like wrong insistence etc. that result from a misplaced partisanship of philosophical views-that is prasama. je mALavALA ghara taLa samAna che te. jo ki maMjilAvAle ghara ke tale ke samAna hai / Strata which are like storeys of a multistoreyed building. pAMca Indriyo, mana-vacana-kAyabala, ucchavAsa-niHzvAsa ane vAyu e daza prANa che. pA~ca indriyA~, mana-vacana-kAya se tIna bala, acchvAsani:zvAsa aura Ayu ye dasa prANa hai| The five sense organs, the three energies i.e. manas, speech and body, out-breath and in-breath, life-quantum these are ten pranas. Anata ane prANata devalokanA IMdranuM nAma. Anata aura prANata devaloka ke indra kA naam| The name of the indra of Anata and Pranata Kalpas. prANIone pAMca Indriyo, mana-vacana-kAyabala, ucchavAsaniHzvAsa ane vAyu e daza prANathI vikhUTA karavAnI kriyA "prANAtipAtikI' che. prANiyoM ko pA~ca indriyA~, mana-vacana-kAyA se tIna bl| ucchvAsani:zvAsa aura Ayu ye dasa prANoM se viyukta karane kI kriyA Action of the form of depriving the living beings of their Pranas or vital elements. navAM zastro banAvavAM te prAyayikI kriyA. naye zastroM kA nirmANa karane kI kriyaa| The forging of new weapons. krodhanA AvezathI thatI kriyA te prAdoSikI kriyA. krodha ke Aveza se honevAlI kriyA / Action undertaken under the impulse of anger. je indriya grAhya viSayo sAthe saMyukta thaIne ja emane grahaNa kare te. jo indriya grAhya viSayoM ko unase saMyukta hokara grahaNa karatI hai| Those indriyas which grasp their object only through coming in contact with it. lIdhela vratamAM thayela pramAdajanita doSonuM jenA vaDe zodhana karI zakAya te "prAyazcita'. dhAraNa kie hue vrata meM pramAdajanita doSoM kA zodhana karanA / That through which it is possible to make clean sweep of the defects born of negligence arisen in connection with a vrata that has been accepted. 600. prANAtipAtikI : kriyA 601, prAyayikI kriyA : 602. prAdoSikI kriyA : 603. prAcakArI (Indriya): 604. prAyazcita 20, sudarzana sosAyaTI, 2, nAraNapurA, amadAvAda-380013. (vadhu AvatA aMke) Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, 2009 pustakanuM nAma : Atmika vikAsanI bhUmikAo lekhaka : munizrI amarendra vijayajI prakAzaka : jJAnajyota phAunDezana TrasTa, C/o. dineza eca. deDhiyA, 405, kamalA nagara, ema. jI. roDa, kAMdivalI (vesTa), muMbaI-400 063. phonaH (02206451461, mahAtmAnuM sAdAIbharyuM jIvana saMsArIjanone zI rIte prabhunA zAsana sAthe joDI Ape che te A graMthanuM parama lakSya che. Ama A graMthanuM nAma mUlyaH rUA. 10/-, pAnA 16, prathama AvRtti 'setubaMdha' sAcA zabdano setu racI Ape che. 2008. A graMthanI vizeSatA e che ke pravacanamAM vyakta puSpa munizrInI sarvazreSTha kRti 'AtmajJAna ane sAdhanApatha'nA cothA prakaraNa anubhUtijanya jJAnanA rUpa-svarUpanI chabI A nAnakaDI pustikAmAM pragaTa thAya che. jAta vizenA tathA jagata vizenA vyaktinA khyAla anubhUti kevI rIte badalI nAMkhe che tenuM nirUpaNa munizrIe karyuM che. Adhunika vijJAnanA niSkarSonI gahana chatAM rasaprada carcA A pustikAmAM karI che. XXX vAcakone aMtarmukhatAnA kSetramAM praveza karavA mATe A pustikAnuM zAMta mane vAMcana jarUrI che. pustakanuM nAma H setubaMdha kaikhaka : muni rAjacaMdra vijaya prakAzaka : zrI ratnodaya cerITebala TrasTa Ca. vinasa paiDIkala, usmAnapurA, cAra rastA pAse, amadAvAda-380 014. phonaH (.) 27540312. prAptisthAna : A. vi. rAmasUrIzvarajI tattvajJAna saMskRta pAThazALA zAha bhuvana, dharmanAtha derAsaranI sAme, kArTara roDa naM. 1, borIvalI (IsTa), muMbaI-400066. prabuddha jIvana sarjana-svAgata ghaDaoN. kalA zAha AcArya deva zrI ratnacaMdrasUrijI mahArAja sAheba jaina jagatamAM tAttvika pravacanamAM kuzaLa vaktA tarIke jANItA che. AcAryadevazrInA ziSya pAne jhIlyo che. tattvArthanI bharapUra evA vicArone tho prabhunA vacanono tAtparyArtha munizrIne pAne bhAvatAM vIjaLI samA vAkyo prAsaMgika udAharaNo ane ddaSTAnto dvArA pravacananA gUDha viSayane saraLa ane madhura tathA hRdayasparzI banAve che. A setubaMdha ApaNAM jIvanane prabhunI sAthe ane dharmanI sAthe joDanArI graMtha che.. XXX pustakanuM nAma : kathAbodha suvizuddha dezanA dAtA vyAkhyAna vAcaspati pU. AcAryadeva zrI rAmacaMdra sUrIzvarajI mahArAjanA prabhAvaka pravacanamAMthI saMojaka : pU. A. zrImad vijayapUrNacandra surIzvarajI mahArAja prakAzana : mokSamArga prakAzana, surata prAptisthAna : jinavANI pracAraka TrasTa, 49, beMka oNpha InDiyA bilDiMga, 185, zekha memana sTrITa, muMbaI-400003. mUlya : rUA. 100/- pAnA H 340, AvRtti : prathama vi. saM. 2065 vyAkhyAna vAcaspati pU. A. vijayarAmacaMdra A graMthanA pravacanakAra pU. tapAgacchAcArya rAma-abhaya devasUrinA ziSya tattvapravacana prazasUrIzvarajI mahArAjAnA zrImukhe kahevAyelI kathAo 5. pU. AcArya bhagavaMta zrI vijaya ratnacaMdrasUrI2jI mahArAja sAhebe ApelA pravacanonuM avataraNa muni rAjadarzanavijayajI tathA kathAprasaMgo ghaNAM varSo pUrve 'kathAo ane kathA prasaMgo-bhAga-1-2'tarIke prakAzana thayA hatA. tene najara samakSa rAkhIne kathA paricaya saMkalita karavAmAM Avyo che. koI dharmAcAryanA mukhe kahevAtI kathAnuM rUpa-svarUpa kevuM hoya tenuM sacoTa darzana karAvavA A kathAo samartha che. karela che. ratna muni rAjadarzana vijayajIe pravacanakAranA A graMthanI vizeSatA e che ke 'jaina pravacana' sAptAhikanA aMkomAMthI saMyojita A kathAo Azayane sAcavIne roja-barojanA pravacano je je viSayanA upadezanA samarthanamAM kahevAI hatI lakhavAnuM suMdara kAma karyuM. te viSayanA upadezamAMnI keTalIka hakIkatono dareka 27 kathAnA prAraMbhamAM ane aMtamAM saMgrahita karavAmAM Avyo che. A kAraNe A saMgraha kevaLa kathAtmaka ja na banatAM mukhyatve upadezAtmaka banyo che. A graMthanI 3pa pAo bodhAtmaka lIpI varNavAyela pIvAthI kathAbodha' nAma sArthaka siddha thAya che. A graMthamAM lakhAyela 1 thI 24 sudhInA kathAprasaMgo jaina zAsananA kathAnuyoga sAthe saMbaMdhita che jyAre 25 thI 35 sudhInA kathA prasaMgo bodhaka bane tevA hovAthI ahIM saMkalita ka2vAmAM AvyA che. kathAvAcananA rasiyAone A graMtha gamaze e ja rIte tattvArthIjanone paNa priya thaI paDaze. XXX pustakanuM nAma H zAzvata navakAra maMtra lekhaka : DaoN. ramaNalAla cI. zAha prakAzaka : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 385, saradAra vallabhabhAI paTela roDa, muMbaI-400 004. mUlya H rUA. 150/- pAnA H 262, AvRtti prathama oNgasTa- 200te, namaskAra mahAmaMtra jaina dharmano mukhya maMtra che. A maMtra sakala zrutano sAra che ane sakala tIrthano paNa sAra che. namaskAra mahAmaMtra para aneka graMtho lakhAyA che ane teno mahimA varNavatA graMtho paNa lakhAyA che. DaoN. ramaNabhAI zAhe samaye samaye namaskAra mahAmaMtra para lakhelA lekhono A saMgraha navakAra vizenI sAcI, sUkSma ane saraLa samaja ApI jAya che. pratyeka padanuM svarUpa ramAbhAIe lekha svarUpe Apela che. ramaNabhAImAM zAstrI padArthone saraLa bhASAmAM rajU karavAnI adbhuta kalA hatI. sarva sAmAnya janone samajAya tevI saraLa ane subodha zailImAM navakAra mahAmaMtranA padono ahIM paricaya karAvyo che. A lekhonuM vAMcana karatI vakhate svayaM ramaNabhAI ApaNI sAthe hoya tevI anubhUti ApaNane thAya che. navakAramaMtranA ArAdhakone navakAra maMtranA padonA akSaronI sUkSmAtisUkSma samaja prApta karavI hoya teNe A pustaka vAMcavA ane vasAvavA jevuM che. XXX bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, gokuladhAma, goregAma (IsTa), muMbaI-400 0638 phona naM. : (022) 22923754 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. 1.6067/57 Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001. On 16th of every month * Regd. No.MH/MR/SOUTH-146/2009-11 PAGE No.28. PRABUDHHA JIVAN DATED 16 DECMBER, 2009 (paMthe paMthe pAtheya... huM jANe koI divya prakAzanA mahAsAgaramAM tarato 'ca 6 till qNa [d che ! hou tema vajanavihina WeightlessnessnI 3 bhogIlAla zAha sthitino anubhava karavA lAgyo. jANe koI zveta prakAzanI duniyAmAM viharato houM tevI caitaSika tarata ja te bolI UThyA, 'narendra tuM AvI gayo? poDicerI khAte maharSi araviMda ane zrI sthitino anubhava thayo. A sthiti huM bahu lAMbo huM to tArI keTalA vakhatathI pratIkSA karuM chuM." mAtAjInuM nAma tathA temanA dhyAna ane mananI samaya jIravI na zakyo. prayatnapUrvaka huM pAchI mULa narendra aupacArikatA khAtara potAnuM mastaka cetanAnA kSetranA prayogo aMgenI jANa mane sthitimAM AvavAnI mathAmaNa karI rahyo hato... ho to A sAdhu pAse namAvyuM tyAre rAmakRSNa ekAeka vaSothI hatI. temanA A prasiddha caitaSika dhAmanI chatAM koI gherI niMdrAmAM houM tevI sa Sapta narendranA mastakane haLavethI potAnA caraNathI sparza yAtrA ane samAdhinA darzana karavAnuM ghaNuM ja mana avasthAmAM hato. A sthiti lagabhaga daseka miniTa karyo. ane pachI to jANe eka samatkAra sarjAyo. hatuM, ane te romAMcaka paLa mArA jIvanamAM sAkAra sudhI rahI haze. mArA bhAI mane jagADatA hoya narendrane AkhI pRthvI jANe pharatI lAgI. temanI thaI. tema dhImethI bolyAH bhogIbhAI! UTho, ApaNe jAta jANe ogaLavA lAgI ane te pote mArA kuTuMbIjano tathA mitro sAthe dakSiNa javAno samaya thaI gayo che. zUnyAvakAzamAM vilina thatA hoya tevo romAMcaka bhAratanA pravAse javAnuM thayuM tyAre poDicerInI mArI A divya anabhatinI vAta meM mArA chatAM bhayaprareka anubhava thayo. narendra bUma pADI khAsa mulAkAtanA kAryakramano meM Agraha rAkhyo. mitrone karI. zaM AvA camakAro banI zake ? jo ke UThyo, "are! tame zuM karI rahyA cho ? mArAthI zrI araviMda ane zrI mAtAjInA divya cetanAne huM vijJAnano vidyArthI hovAthI AvA divya A sthiti sahevAtI nathI. mane pRthvI para pAchA pRthvI para avataraNa mATenA prayogomAM mane jhAjhI camatkAro ke gUDha anubhavomAM zraddhA dharAvato nathI. TA dharAvato nathI lAvo.' tyAre svAmI zrI rAmakRSNa maMda maMda hasI gatAgama paDatI nahi chatAM kutuhala khAtara meM temanuM AtmA, paramAtmA. divya anabhati vagere pratye rahyA hatA. temaNe dhImethI narane sparza kayo ane keTaluMka sAhitya vAMceluM eTale paDicerInI huM taddana vaijJAnika dRSTikoNa rAkhuM chuM. sAbita thaI bolyo, 'jA, Aje ATaluM basa che. pharIthI mane mulAkAta mAre mATe kaMIka aMze jijJAsAno viSaya zake ke je tarkabaddha buddhigamya hoya tevI ja ghaTanAo maLavA ekalo Avaje.' potAnA smaraNo hato. pratye huM hakArAtmaka valaNa dharAvuM chuM. vAgoLatA svAmI vivekAnaMda lakhe che. potAnI maharSi araviMda ane zrImAtAjInI saMyukta A samaye mane svAmI vivekAnaMdanA jIvanamAM zrI rAmakRSNa sAthenI prathama bheTathI ja temanAmAM samAdhinA darzane ame savAre 10 vAge pahoMcyA. banI gayelI eka divya ghaTanAnuM smaraNa thAya che. ajaba parivartana AvyuM. temanI badhI zaMkAsekaDo mulAkAtIo tathA paradezIo samAdhi svAmI vivekAnaMdana saMsArika nAma narendra kuzaMkAo naSTa thaI gaI. jJAnano aham ogaLI sthaLanA zraddhApUrvaka darzana karI tyAM dhyAnamAM te jyAre kaoNle jamAM bhaNatA hatA tyAre namAM te jyAre kAle jamAM bhaNatA hatA tyAre gayo ane pachI to ApaNe sau jANIe chIe ke besatA. samAdhine tenI dararojanI praNAlI mAphaka philosophInA koI prophesare temanA eka teo A mahAnagurunA badhA ziSyomAM sauthI suMdara raMgaberaMgI phUlothI zaNagAravAmAM AvI vyAkhyAnamAM svAmI rAmakRSNa paramahaMsano ullekha vhAlA ziSya nivaDyA eTaluM ja nahi paNa bhAratIya hatI. satata dhUpa ane dIpathI vAtAvaraNa madhura karI evI vAta karelI ke kalakattAnA dakSiNezvaranA saMskRtine videzamAM ujALanAra ApaNane zreSTha sagaMdhathI sabhara hatuM. sarvatra zAMti ane maunano kAlI maMdiramAM eka sAdha rahe che je potAnI jAtane upade na mAnanA kAlI maMdiramAM eka sAdhu rahe che je potAnI jAtane upadezaka svAmI vivekAnaMda maLyA. mAhola pravartato hato. ghaNAM badhAM bhAvika bhakto eka camatkArika paraSa tarIke oLakhAve che temaja tene camatkAro Aje paNa bane che! AvI ja divya samAdhi AgaLa temanuM mAthuM TekavI dhyAnamAM divya bhagavAnano sAkSAtkAra thayelo che. eTaluM ja nahi te anu divya bhagavAnano sAkSAtkAra thayelo che eTaluM ja nahi te anubhUti maharSi zrI araviMdanA baMgALI ziSya cetanAnA anubhavano ahesAsa karI rahyA hatA. mA kAlI sAthe pratyakSa vAtacIta karI zake che. zrI dilIpakumAra raoNya temaja temanI ziSyA IndirA meM te joI mAtra kUtuhalavaza zraddhApUrvaka mAthuM TekavI narendrane A vAta haMbaka lAgI ane eka divase devIne thayelI, dhyAnastha avasthAmAM emane zrI kRSNanA rahavAnA prayatna kayA, tyAre mitro sAthe nakkI karyuM ke ApaNe A sAdhu bAvAnA darzana thatAM tathA madhura kRSNa bhajano ApoApa spharatA. mane je divya anubhava thayo tenuM varNana zabdAtita kahevAtA camatkArone ughADA pADI tene nAkalITI AjanI bhautikavAdI yAMtrika duniyAmAM bhale hovA chatAM yathAzakti huM te vyakta karuM chuM. taNAvIe. sattA ane dhananI ANa vartAtI hoya paraMtu tema samAdhinA sparzathI mArA mastiSkamAM jANe ane eka sAMje mitro sAthe zaMkA-kuzaMkA temaja chatAM koIka agocara pradezamAMthI ApaNA saMtacamatkAra saMjoyo hoya tema mAruM mana seve ahamunI mAnasikatA sAthe narendra dakSiNezvaranA mahAtmAo tethI maharSi zrI arAvada prabAvalA vicArothI mukta banI vicArazUnyatA (Thought- kAlI maMdiramAM A sAdhu svAmI rAmakRSNa pAse divyacatanA...AthamatranuM avataraNa thatu lessness) nI avasthAno AbhAsa thayo. gayA. jevA A mitro zrI rAmakaNa pAse beThA ke (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAna 19) Printed & Published by Nirubahen S. Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A. Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai400004. Temparary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah.