Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 1 61113. . natra sUcana isa grantha ke abhyAsa kA kArya pUrNa hote hI niyata samayAvadhi meM zIghra vApasa karane kI kRpA kareM. jisase anya vAcakagaNa isakA upayoga kara sakeM. lekhaka zrI devendra muni zAstrI A.zrI sailAnAnAgA ri zAna madira zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra, koSA mA ka. ASIR. OMALEICULE ASON KURMAN UPS zrI lakSmI pustaka bhaMDAra : gAMdhI mArga : amadAvAda, 1 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 02 92.13 * - Nari Charitra' by Shree Devendra Muni Translated from Hindi by Shree Chandrakant Amin Price Rs 2-25. Serving JinShasan prakAzaka : zrI dhanarAjabhAI ghAsIrAma ke ThArI zrI lakSamI pustaka bhaMDAra, gyanmarskok aith. gAMdhI mArga, amadAvAda-1. ---- ::::* * * S (C) zrI lakSamI pustaka bhaMDAra prathama AvRtti, 1981 kiMmata rU. 2-25 mudraka : mAnava rojagAra kAryAlaya, e. 7 je. ke. esTeTa rUstama mila sAme, amadAvAda. 8 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAnamAM avizvAsa zA mATe? eka vakhata eka ghoDAne vepArI be suMdara ghoDA laIne rAjA vikramAditya pAse Avyo. rAjA vikramAdityane baMne ghoDA khUba sArA lAgyA. baMne gheDA temaNe azvazALAmAM baMdhAvI dIdhA. '' te ja vakhate rAjAne ghoDesavArIne zekha pado thayo ane temaNe e be ghaDAmAMthI eka ghoDA para savAra thaIne jaMgala tarapha cAlavA mAMDayuM. - A ghoDo vakazikSita hatuM. jema-jema tene rokavAne prayatna karavAmAM Avato, tema-tema te vadhu jhaDapathI deDate hato. to 4 - rAjA A rahasya jANato na hato. gheDe rAjAne laIne pUrapATa deDa ane temane khUba dUra laI gayo. deDI-doDIne P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra gheDo jayAre khUba thAkI gayA tyAre eka jhADa nIce ApaApa ubhe rahyo. have rAjAne zAMti vaLI. paraMtu atyaMta thAkelo hovAne kAraNe ghaDo dharatI para paDayo ane e paDaze ke pharIthI UThI zako nahIM. tarasane kAraNe rAjA vikramAdityanuM gaLuM sukAtuM hatuM. A tarapha temaNe pitAnA gheDAne jyAre marelo jo, tyAre te vadhAre vyAkuLa thaI gayA ane bebhAna banIne dharatI para gabaDI paDayA. rAjAnA puNyathI prerAIne eka vanavAsI bhIla tyAMthI pasAra thayo. vanavAsI bhIle rAjAne bebhAna paDelo je eTale tarata ja pAMdaDAMne paDiyo banAvIne temAM sarovaranuM pANuM bharI lAvyo ane rAjAne saceta karyA. , , , , , - bhAnamAM AvyA pachI bhIla rAjAne pitAnI guphA para laI Avyo ane bhajana-pANIthI rAjAne satkAra karyo. bhIlanI saraLa sevA ane mahemAnagatithI prasanna thaIne rAjAe tene kahyuM .. 3 minITa "bhAI bhIla! pitAnI jAtane nAgarika kahevaDAvanAra nagarajane tamArI samakSa e prakAre tuccha che, jema candramAM AgaLa dIpaka hoya che. !! See - "tamAre mArI sAthe ke paricaya nathI, mArI sAthe P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI dharitra keI svArtha ke prayojana nathI, chatAM paNa tame paropakArane mArga pasaMda karyo che. dhanya che tamane, tamArI gRhiNIne paNa dhanya che. A vanamAM paNa tame parama sukhI che, kAraNa ke saMtoSa jevuM mahA durlabha dhana tamane prApta che. "he vanavAsI ! A dharatI be prakAranA mANasone sahAre ja TakI che. eka to teo je sadA paropakAramAM tatpara rahe che ane bIjA teo je potAnI sAthe karelA bIjAnA upakArone bhUlatA nathI, "sajajanone ravabhAva ja evo che. sajajana sadA pitAnAM kArya choDIne paNa bIjAnAM kAmamAM lAgelA rahe che. - "jema cadramAM potAnA kalaMkane miTAvavAnuM choDIne pRthvIne prakAzita kare che." * rAjAnAM vacana sAMbhaLIne vanavAsI bhIla khUba prasanna thayo. vanavAsI tathA tenI patnIe rAjAne yathAsaMbhava badhA prakAranI sagavaDo ApI. - rAtre rAjA guphAmAM sUI rahyo. vanavAsInI patnI paNa eka khUNAmAM sUI rahI. vanavAsI bhIla guphAnI bahAra * huMti parakajajanirayA niakaja caparamhA kuMDuM suDA cade dhavale ahIM na kalaMka attaNe kusaI . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra besIne pahero bharavA lAgyo, teNe guphA-dvArane eka bhAre paththarathI baMdha karI dIdhuM. guphAmAM sUtAM-sUtAM rAjA vikramAditya vicAra karI rahyA hatA- A bhIlanuM bhojana atyaMta sAduM hatuM. chatAM paNa rasayukata ane svAdiSTa hatuM, bIjAnA bhojanamAM je rasa hoya che. te vAstavamAM te khavaDAvanArane Adara-bhAva ja "tethI kaI vicArake yogya ja kahyuM che ke "pANImAM cittane zAMti pahoMcADavAno rasa che. bIjAnA bhojanamAM je Adara che, te Adara ja pArakA anane rasa che. A ja pramANe strIomAM je anukULatA che, te rasa che. tathA mitronAM priyavacana ja rasa che. . A vizvamAM udAra AzayavALI vyakita ja unnati karI zake che. tuccha mANase to nAza pAme che. jema grISma tumAM paNa samudra pUrNa vRddhi pAme che ane sarevara sukAI jAya che." rAjA potAnA vicAronI gaDamathalamAM hato. tene UMgha 0 pAnIyasya rasAtA zAnta parAsyAdarA rasaH AnukUlya rasaH straNa mitrANu vacana rasa | P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra nahotI AvatI. te ja vakhate guphA bahArathI rAjAne siMhano avAja saMbhaLAyo. . siMhanI bhayaMkara garjanA ane ghurakATa sAMbhaLIne bhIlanI patnI paNa jAgI gaI. teNe rAjAne kahyuM jaladI cAle ! ema lAge che ke mArA svAmI para siMhe humalo karyo che." bhIla patnInI sAthe rAjA guphA dvAra para AvyA to tyAM eka bhAre paththara paDaye hato. ciMtita banIne bhIlaDIe rAjAne kahyuM have ApaNe bahAra kevI rIte nIkaLIzu ? A patharane te mArA pati ja haTAvI zake che." bhIlaDInI vAta sAMbhaLIne rAjAe DAbA paganA aMguThAthI bhAre pattharane haTAvI dIdho ane bhIlaDI sahita guphAnI bahAra AvyA. siMhe bhIlane mArI nAkhyo hato. pitAnA patine marelo joIne bhIlaDI bebhAna banIne paDI ane pachI kayAreya bhAnamAM AvI nahIM. pitAnA Atitheya paropakArI bhIla daMpatIne maraNathI rAjAne khUba duHkha thayuM. rAjAe bane mAnavone agnisaMskAra karyo ane avaMtI pAchA AvyA. avaMtI AvIne rAjAe vicAra karyo P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra badhAM zAstra ane badhA dharma dAna tathA zubha karmono mahimA gAya che. paNa je bhIla-daMpatIe mane jIvana-dAna ApyuM, bhejana-pANathI mane maratAne bacA, teo acAnaka ja mRtyu pAmyAM. ' , ' ', vAta sAcI mAnuM ? meM te pratyakSa ja joI lIdhuM ke zubha karma karanArAonI paNa vidhAtA durdazA kare che. tethI huM mArI badhI dAnazALAo baMdha karAvI daIza.. rAjAe dAnazALAo baMdha karAvI dIdhI. dararoja ApavAmAM AvatuM dAna baMdha thaI gayuM. dUra-dUrathI AvanArA yAcake nirAza thaIne pAchA pharavA lAgyA. * avatI nagarImAM ghaNo dhanavAna zeTha-zAhukAra nivAsa karatA hatA. avaMtImAM batrIsa karoDa ravaNa-saMpattine svAmI zrIpati nAmane eka karoDapati zeTha rahete hato. zrIpatinI zeThANIe zubha muhUrtamAM eka putra-2nane janma Apyo. A putra janma letAM ja eka camatkAra batAvyo. te e ke navA janmelA bALakanI jema rudana na karatAM moTI uMmaranA mANasanI jema te potAnA pitA zrIpati zeThane kahevA lAgyo P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ -rI caritra " "pitAjI rAjarAjendra mahArAja vikamAdityane tarata ja bAlAvaDAvo. temanA para bahu moTuM saMkaTa Ave tema che." navajAta putranI AvI adabhuta vANI sAMbhaLIne zrIpati zeTha pahelAM to khUba gabharAyA. pachI svastha citta thatAM te rAjA pAse gayA ane badhe vRttAnta saMbhaLAvIne potAnI sAthe laI AvyA. zrIpatinA navA janmelA putra rAjAne kahyuM- : . . !' . . . . . . : - rAjan ! zAstra vacanamAM avizvAsa karavo e bhayaMkara pApa che. kAraNa ke je RSioe zAstranI racanA karI che, teo dRSTA hatA. temaNe je kaMI lakhyuM che, te joIne tathA anubhavIne lakhyuM che. je ke che ke ". . * dAnanI bAbatamAM zAstromAM je mahimA gAvAmAM AvyA che, temAM zaMkA karavI te AsopAlavamAM phUla ledhavA samAna hAsyAspada che. * rAjana ! Apa pahelethI dAna karatA AvyA che, tene tame zA mATe baMdha karI dIdhuM ? Apa dAna ApavAnuM pharIthI zarU karI de. bALakanI vANuM sAMbhaLIne rAjAe kahyuMhe bALaka ! meM te pratyakSa joyuM che ke mane jIvana P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra dAna ApanAra bhIla daMpatIne eka siMhe kAraNa vinA ja mArI nAkhyuM. tethI huM kevI rIte vizvAsa karuM ke dAnanuM phaLa mahAna che ?" zreSThiputre kahyuM rAjana ! huM ja te bhIla chuM, jeNe tamane annadAna ApyuM hatuM. thoDA sarakhA annadAnanuM ja A phaLa che ke mAre ja... karoDapati zeThane ghera thayo che. "rAjana ! A dAnanA prabhAvathI ja pUrva janmanI mArI patnI bhIlaDIe avaMtInA dAnA zeThane ghera janma lIdho che. moTI thaIne te mArI patnI banaze." - "rAjana mane belate joIne tame saheja paNa navAI na pAmaze. kAraNa ke devI padmAvatI ja tamane A badhuM rahasya jaNAvI rahI che. * - te pachI navajAta bALakamAM rahelI devI padmAvatI cAlI gaI ane bALaka svAbhAvika rIte rudana karavA lAgyo. - rAjA A rahasyanA spaSTIkaraNathI atyaMta prasanna ane saMtuSTa thayo. rAjAe zeTha zrIpatine pAMcase gAma putra janmanI vadhAImAM ApyAM ane pahelAMnI jema ja mukata hAthe dAna karavA lAge. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicArIne kAma karavuM rAjA vikramAditya eka evA dezamAM pahoMcyA, jyAM hatA ane strIo temanA para zAsana karatI hatI. ahIMnA badhA purUSe strIo samakSa bilADI banI jatA hatA. paraMtu rAjA vikramAdityanA zauryabharyA puruSArtha samakSa strI rAjyanI rANI prabhAvita thaI ane rAjAnI bhakita karIne triyA rAjyanI rANIe rAjA vikramAdityane divya prabhAvavALAM nimnalikhita cauda ratna ApyAM - paheluM ratna staMbha nirmANa karanAruM hatuM. bIjAnA prabhAvathI lakSmI AvatI hatI. trIjAthI pANI, cothAthI vAhananI prApti, pAMcamAthI astra-zastrathI salAmatI, chaThThAthI nara-nArI vaza thAya ane sAtamAM ratnanA prabhAvathI Icchita bhejana maLatuM hatuM : ke . . . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra AThamAM ratnanA prabhAvathI kuTuMba, dhana-dhAnyanI vRddhi navamAthI samudra pAra thavuM, dasamAthI vidyA prApti, agiyAramAthI bhUtapretAdinA prabhAvane nAza ane bAramA ratnathI sarpAdinA jherane bhaya dUra thate hate. teramuM ratna lazkara taiyAra karatuM hatuM ane caudamAM ratnathI AkAzagamananI zakita maLatI hatI. che A ratnone meLavIne rAjA vikramAditya avaMtI pAchA AvyA. ane badhAM ratnanA prabhAvanI parIkSA karI --- joI. .. . . . 353 3 1 - rAjA vikramAdityanA rAtanA samayanA cAra aMgarakSaka hatA, jemanAM nAma kramazaH zatamati, sahastramati lakSamati ane kaTimati hatA. - j " . . . . . . - cAre svAmIbhakata, buddhinA bhaMDAra ane rAjA mATe prANatsarga kare tevA sAhasika hatA. teo vArApharatI rAtanA cAre praharamAM rAjAnA rakSaNa mATe khaDe page rahetA hatA. eka vakhata rAjA vikramAditya pitAnA zayanakhaMDamAM sUtA hatA. temanI pAse ja temanI rANI bIjI pathArImAM sUI gaI hatI. 5 ] = ' : Da Da ! ) : rAtanA prathama praharamAM aMgarakSaka zatamati pitAnI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra pharaja para hato. te ja vakhate rAjAe keI strInA raDavAne avAja sAMbhaLyo. rAjA vikramAditye aMgarakSaka zatamatine kahyuM zatamati ! jaIne juo, A kaI strI raDI rahI che. mArA rAjayamAM ke raDavuM joIe nahIM. mArA prANa ApIne paNa huM prajAnAM kaSTane dUra karIne tene sukhI ane prasanna karavA mAguM chuM. A raDatI strInA duHkhanuM kAraNa pUchI Ave." zatamatie kahyuM - "svAmI ! Apane ekalA mUkIne kevI rIte jauM ? jema rAjAnA hajAro mitro ane zubhaciMtake hoya che, tema seMkaDo duzmane ane takanI rAha jonArA duSTa paNa hoya rAjAe kahyuM- . . - zatamati ! tame mArI ciMtA karazo nahIM. tame pAchA pharaze tyAM sudhI huM jAgate rahIza. kAraNa ke jema mahenatu mANasane garIbI satAvatI nathI, jApa karatA rahevAthI pApa nathI lAgatuM ane e ja pramANe jAgatA rahenArane keAI Dara raheto nathI. tenI : rAjAnI AjJA meLavIne zatamati rudananA avAjane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 tArI caritra picha karatA nagaranI bahAra pahoMcI gayA. tyAM ekAntamAM besIne eka strI raDI rahI hatI. zatamatie te strIne pUchyuM " kalyANa ! tame zA mATe raDe che ? prajAvatsala rAjA vikrama tamArA duHkhe duHkhI che. tame tamAruM duHkha mane jaNAve. huM te dUra karIza." zatamatinI dilAsAthI bharelI vANI sAMbhaLIne te strIe kahyuM he bhadra! huM rAjalakSmI chuM. rAjA para AvanArAM samasta vidanene huM dUra karUM chuM. paNa Aje rAjA para evuM vipna AvavAnuM che, jene dUra karavAnI zakita mArAmAM nathI." zatamatinA pUchavAthI te devIe pharIne jaNAvyuM- zatamati ! jyAM rAjA sUI rahe che, tyAM chata uparathI eka kALe bhayaMkara sApa Avaze, je Aje rAtre ja rAjAne DaMkha mAraze ane rAjAnuM mRtyu thaI jaze, je tamArA mAM hiMmata hoya te rAjAnuM rakSaNa thaI zake." zatamatie dilAse Ave devI ! tame nizciMta rahe. huM e sApane jarUra mArIza ane rAjAne bacAvIza." P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra 15 - zatamati pAsethI dilAsa meLavIne rAjalakSamI cAlI gaI ane zatamati rAjAne jaNAvyA vinA ja gupta rIte rAjAnA mastaka AgaLa besI gaye. - zatamatinI rAha jotAM-jotAM rAjAnI AMkha paNa maLI gaI. yathAsamaya chata uparathI eka kALo sApa nIkaLe. zatamatie e sApanA cAra TukaDA karI nAkhyA ane eka ghaDAmAM baMdha karI dIdhA. divAla para sarakatA sApane mAratI vakhate tenA jhera mizrita lohInA chAMTA rANInI chAtI para paDayA. jheranI asaranI AzaMkAthI zatamatie rANInI chAtI para paDelA lohInA chAMTA pitAne rUmAlathI lUchI kADhayA. te ja vakhate acAnaka rAjAnI AMkha khUlI gaI ane teNe zatamatine rANInI chAtI para hAtha pheravatAM che. A dazya joI ne rAjAnuM lehI ukaLI uThayuM are ! A duSTanI ATalI hiMmata ke mArI rANInAM sukomaLa aMgane spazI rahyo che." gusse bharAyelA rAjAe zatamatine mAravA mATe talavAra uThAvo. paraMtu acAnaka ja tene hAtha aTakI gayA. teNe vicAryuM- "Ane huM mArA hAthe nahIM mAruM. bIjA koInI pAse marAvIza." P.P.AC. Cunratinasuri M.S. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust Jun Gun Aaradhak Trust
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. nArI caritra 1 rAjAe potAnA mananI lAgaNuM chupAvI dIdhI ane zatamatine kahyuM "zatamati ! tame AvI gayA ? te strI zA mATe raDI rahI hatI ?" - zatamatie rAjAne bIjI trIjI vAta jaNAvIne zAnta karI dIdho. rAjAe pharIthI kahyuM- . . . . * zatamati ! tamAre prahara pUruM thavA Avyo che. have tame ghera jAo. sahastramati tenI pharaja para AvI rahyo rAjA pAsethI vidAya laIne zatamati pitAne ghera cAlyo gayo ane rAjAnI prANarakSAnA AnaMdamAM pitAne ghera nRtya-gAyanane utsava karavA lAge. A tarapha sahastramati potAnI pharaja para hAjara thayA eTale rAjAe tene kahyuM ke A ke sahasramati ! tame zatamatine ghera jAo ane teno vadha karI nAkhe." - kaDa: 15 ra ko . A kaThora AjJA sAMbhaLIne sahastramati stabdha banI gaye ane rAjAne kahyuM "rAjana ! tamane ekalA mUkIne huM kevI rIte jaI zakuM? zatamatinA vadhanuM kAma te savAre paNa thaI zake. rAtanA Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra samaye tamane asurakSita cheDI zakuM nahIM." rAjAe kahyuM sahasaMmati huM jANuM chuM. yAda rAkhe. jema vAMcana karavAthI mUrkhatAno nAza thAya che ane jema mauna rahevAthI - jhagaDAno aMta Ave che, tevI rIte jAgavAthI bhayano nAza thAya che. "tethI tame mArI ciMtA karavAnuM choDI do ane tarata ja zatamatino vadha kare. te mAro aparAdhI che. rAjAnI AjJAthI lAcAra banele sahastramati zatamatinA ghera pahoMcyo. tyAM zatamati rAga-raMgamAM masta hato. sahasaMmati tyAM pahoMce eTale zatamatie tenuM sahRdayatA pUrNa svAgata karyuM ane premabhAvathI Asana ApyuM. tenA AvA AtmIyatApUrNa vyavahArane joIne sahastramati vicAra karavA lAgyo khabara nahIM, rAjA ane zA mATe mArI nakhAvavA mAge che ? mane to A khUba saraLa, AtmIya ane udAra lAge che. teno vadha karavAthI te mahA anartha thaze." sahastramati mauna rahIne zatamatinI bAbatamAM vicAra karI rahyo hato tyAM ja ekadama camakIne zatamatie tene P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 nArI caritra pUchyuM sahamati ! rAjAnA rakSaNanuM kAma choDIne tame ahI zA mATe AvyA ? rAjAnA aneka dumane che. temane ekalA choDI zakAya nahIM. mArI pharaja daramiyAna temanA para eka mahAna saMkaTa AvyuM hatuM, je devakRpAthI TaLI gayuM. have tame jhaDapathI jAo.' zatamatinuM A kathana sAMbhaLIne sahastramatie kaI javAba Apyo nahIM ane vicAravA lAgyo "A zatamati te niHzaMka rAjabhakata ane rAjAne zubhaciMtaka che. jo ke tene pahere pUro thaI gayo che, chatAM paNa tene rAjAnI ciMtA che. game tema thAya, paNa huM ene mArIza nahIM. praznano javAba ApatAM kahyuM "zatamati ! saMgItano avAja sAMbhaLIne huM tamArA ghara tarapha AkarSAIne cAlyo Avyo hato. have rAjAnI pAse ja jaI rahyo chuM." Ama kahIne sahasaMmati rAjAnI pAse AvI gayo. rAjAe jyAre A jANyuM ke sahamati zatamatine vadha karyA vinA ja pAcho AvI gayo che, tyAre teo gurase P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra thaIne bolyA sahamati ! tuM paNa zatamatinI jema ja duSTa hRdayano che. lAge che ke, tame baMne maLelA che. tethI ja te eno vadha nathI karyo." rAjAne duHkhI ane gusse thayelA joIne sahastramatie kahyuM "rAjana ! AvAM kAryomAM utAvaLa karavAthI pAchaLathI pastAvuM paDe che. tethI tame pUrato vicAra karyA pachIthI ja pagaluM bharaje. kayAMka evuM nA bane ke pAchaLathI tamAre pastAvuM paDe. A prakAranI vAto mAM bIjo prahara pasAra thaI gaye ane trIjA praharamAM lakSamati pitAnI pharaja para hAjara thaI gayo. rAjAe lakSamatine paNa zatamatinA vadhanuM kAma soMpyuM. rAjAnI A aNadhArI AjJA sAMbhaLIne lakSamatie vicAra rAjAne jarUra kaMIka bhrama thaI gayo lAge che. zatamati jevo svAmIbhakata ane buddhimAna zuM e aparAdha karI zake kharo, ke jenAthI tene matanI sajA karavI paDe ? " , pragaTa rIte lakSamatie rAjAe kahyuM- 2 2 3 4 Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 nArI caritra . rAjana ! tamArI AjJAnuM pAlana to huM karIza ja, paNa A kAryamAM utAvaLa karavAthI pastAvAnI zakyatA che. garIbI, roga vigere badhAne upacAra che. paNa vagara vicAra karelA kAryathI je pastAvo thAya che, tene dUra karavAno ke upAya nathI. he rAjana! vagara vicAre karelA kAmanA pariNAma vALI eka nAnI sarakhI kathA huM tamane saMbhaLAvI rahyo chuM. te sAMbhaLyA bAda paNa tame AjJA Apaze te huM tenA para vicAra karIza.' lakSamati rAjA vikramAdityane eka vAta saMbhaLAvavA lA lakSmIpura nAmanA nagaramAM bhIma nAmano eka zeTha raheto hato. vepAranI kaLAmAM nipuNa suMdara nAmane bhIma zeThane eka putra hate. eka vakhata A zeThane putra suMdara pitAnA ja nagaranA dhana nAmanA zeTha sAthe vepAra karavA mATe gayo. baMne ramApura nAmanA nagaramAM gayA ane khUba dhana kamAyA. dhana kamAIne jyAre dhana zeTha lakSmIpura tarapha pAchA pharavA lAgyA tyAre zeTha-putra suMdare tene eka karoDanI kiMmatanuM eka rana ApIne tene kahyuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ tArI caritra - 21 mArA pitAjI bhIma zeThane mArA praNAma kahe ane temane A ratna Apajo. huM thoDA samaya pachI vadhAre dhana kamAIne AvIza." dhana zeTha yathAsamaya lakSamIpura Avyo. ane bhIma zeThane tenA putra suMdaranA badhA samAcAra ApyA, paNa peluM ratna ApyuM nahIM pachIthI jyAre suMdara potAnA nagaramAM pAcho pharyo tyA re tene dhana zeThanI aprAmANikatAnI khabara paDI. suMdare rAjAne phariyAda karI. A tarapha dhana zeThe zrIdhara nAmanA eka brAhmaNane zeDI sonAmahoro ApIne pitAnI tarapheNano sAkSI karI dIdhe. rAjAe dhana zeThane pUchyuM tame suMdaranuM ApeluM ratna tenA pitA bhIma zeThane zA mATe ApyuM nahIM ?" dhana zeThe kahyuM rAjana ! meM te ramApurathI pAchA pharIne tarata ja eka karoDanI kiMmatanuM ratna suMdaranA pitA bhIma zeThane ApI dIdhuM hatuM. e jUThuM bole che." tame kenI sAkSImAM ratna ApyuM hatuM ?" P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 nArI caritra dhana zeThe jaNAva yu -. meM zrIdhara brAhmaNanI hAjarImAM bhIma zeThane rana ApyuM hatuM.' zrIdhara brAhmaNe paNa sAkSI ApI "annadAtA ! dhana zeThe mArI hAjarImAM ja suMdaranuM ApeluM ratna tenA pitA bhIma zeThane ApyuM hatuM.' rAjA vicAramAM paDI gayA. te ja vakhate mahAmaMtrI matisAgare zrIdhara brAhmaNane pUchyuM zrIdhara ! tamArI hAjarImAM je rana ApavAmAM AvyuM hatuM te keTaluM moTuM hatuM ?" - zrIdhara brAhmaNe vidhAryuM - eka karoDanI kiMmatanuM ratna ochAmAM ochuM eka ghaDA jevaDuM te haze ja. . "maMtrIzvara ! e ratna eka moTA ghaDA jevaDuM hatuM.' A javAba sAMbhaLIne darabArIo hasI paDayA. dhana zeThano cahere paNa udAsa thaI gayo. jUThI sAkSIno bhaDa phUTI gaye. A chevaTe, dhana zeThane ghArakuM dhana apaharaNa karavAnA gunA aMge sajA karavAmAM AvI ane jUThI sAkSI ApavAnA aparAdha aMge brAhmaNa zrIdharane paNa rajA karavAmAM AvI. Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra bhIma zeThanuM ratna tene maLI gayuM. A vArtA pUrI thatAM ja lakSamatino samaya pUro thaI gayo ane rAjAne praNAma karIne te pitAne ghera cAlyo. rAjAe vicAryuM lakSamati paNa zAmati je ja duSTa buddhi che. have mAruM kAma koTimati ja karaze." rAtanA cothA praharamAM kaTimati rAjAnI sevAmAM AvyuM. rAjAe kaTimatine paNa e ja Adeza Apyo "jaIne zatamatino vadha kare. tene pUro karyA vinA mane zAMti maLaze nahIM.' rAjAnI AjJA sAMbhaLIne ke Timatie vicAra karyo "guNenA bhaMDAra paropakArI zatamatine mAravAnuM ke kAraNa hoI zake nahIM, jarUra rAjAne buddhibhrama thaI gayo lAge che." - Avo vicAra karIne kaTimatie rAjAne kahyuM "rAjana ! pahelAM eka vAta sAMbhaLo. pachIthI ja huM ApanI AjJAnuM pAlana karavA tatpara banIza." keTimati vArtA kahevA lAgyo lakSmIpura nAmanA nagaramAM kezava nAmano eka garIba brAhmaNa raheto hate. patnInI vAraMvAranI TakerAthI te para P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 tArI caritra para dezamAM dhana kamAvA mATe gaye, paNa nasIbe tene sAtha sAtha Ape nahIM. te nirdhanano nirdhana ja rahyo. chevaTe, te eka devInA maMdiramAM pahoMcyo. teNe traNa divasa sudhI devInI bhakita karI. chatAM paNa devI prasanna thaI nahIM. eTale kezave eka moTe paththara uThAvIne kahyuM "he devI! A paththarathI huM tArI mUrti teDI nAkhIza, traNa divasathI tAruM hRdaya kema pigaLatuM nathI ?" belI - "bhakata kezava! huM tArI IcchA jANuM chuM. paNa tArA nasIbamAM dhana nathI. kadAca huM tane dhana ApIza te paNa kezave atyaMta Agraha karyo eTale devIe be karoDanI kiMmatanuM eka ratna tene ApyuM. ratna prApta karIne kezava khUba khuza thaye ane vahANamAM besIne pitAnA nagara tarapha javA lAgyo. pUnamanI rAta hatI. kezava potAnA hAthamAM ratna laIne joI rahyuM hatuM ke caMdramAne prakAza vadhu che ke mAruM ratna vadhu kAtimAna che. ulaTAvI-sulaTAvIne te ratnanuM teja ane caMdranA tejanI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra 25 sarakhAmaNI karI rahyo hato. te ja vakhate acAnaka ratna tenA hAthamAMthI chUTI gayuM ane ratnAkaramAM samAI gayuM. kaTimatie kahyuM- - rAjan ! huM to have ghera jAuM chuM. tame maMtrIo sAthe vicAra-vimarza karyA pachI ja pagaluM bharaje, kAraNa ke zatamati vadhane yogya nathI." Ama kahIne kaTimati cAlyo gayo ane rAjA vikamAditye zatamati, sahasramati, lakSamati ane keTimaticAre aMgarakSakenA vadhano nizcaya karI nAkhyo. sauthI pahelAM to teo zatamatine ja mArI naMkhAvavA mAgatA hatA. tethI savAre UThIne tarata ja rakSaka daLanA pramukha (keTavALa)ne AjJA ApI ke zatamatine phAMsIe caDAvI de. rakSaka daLane vaDe zatamatine pakaDIne laI gayo. zatamatie keTavAlane kahyuM - huM keTavAla! phAMsIe caDatA pahelAM huM mArA aparAdha jANavA mAguM chuM." keTavAle kahyuM - zatamati! aparAdha bAbatamAM to rAjA ja jaNAvI zake. huM te temanI AjJAnuM pAlana ja karI rahyo chuM.' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra "te pachI ekAda kSaNa mATe mane rAjAnI pAse laI cAlo." zatamatinI vinaMtIne svIkAra karI koTavAla tene rAjA pAse laI Avyo. zatamati rAjAne laIne temanA zayanakhaMDamAM Avyo ane ghaDAmAM rAkhelA cAra TukaDA karelA sApa temane batAvIne AdithI aMta sudhIne samagra vRttAnta saMbhaLAvyA. rAjA vikramAditye zatamatine chAtI saraso cAMpI dIdhe. teo eTalA pastAyA ane eTalA adhika khuza thayA ke kaMI paNa bolI zakyA nahIM. aMtamAM, temaNe ghaNAM gAma ApIne zatamatinuM saMmAna karyuM ane bAkInA traNe aMgarakSakane paNa bharapUra puraskAra ApIne temanuM gaurava vadhAryuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1, 42 samacanI sUjha eka vakhata mahArAja vikramAditya pharavA mATe nIkaLyA ane cAlatA-cAlatA eka parvatIya vana-pradezamAM pahoMcI gayA. tyAM temaNe eka munine kAryotsargamAM magna joyA. rAjAe manamAM ne manamAM munine bhAva-vaMdanA karI ane temanI sAme besI gayA. rAjA vicAravA lAgyA A muni unALAnA A tApamAM dhyAnastha che. tapathI temanuM kapALa camakI rahyuM che. je sAdhu garamInI RtumAM tApa sahana karI le che, ziyALAnI RtumAM nirvastra rahe che ane varasAdanA divase mAM aMgone saMkucita kare che, teo ja saMyamathI suzobhita mahAna sAdhu athavA tapasvI zramaNa che." jJAnI munie kAyotsarga pUrNa karIne pitAnI sAme P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 nArI caritra beThelA rAjA vikramAdityane tenuM nAma daIne dharmalAbha kahyo. rAjAne navAI lAgI ke A sAdhune mArA nAmanI khabara kevI rIte paDI ? jJAnamAM prakAzanA gRhya ane adazya paNa spaSTa thaI jAya che. | munie rAjAne dharmane upadeza ApyuM ne temanI zaMkAonuM samAdhAna karIne temane saMtuSTa karyA. te pachI rAjAe munine kahyuM- bhagavAna ! mane kaI eka apUrva vidyA Apo." jJAnI munie rAjAnI manokAmanA pUrNa karI. strI caritra jANavAnI IcchAvALA rAjA tyAMthI AgaLa vadhyA ca lakSmIpura nAmanA keI naga ! ! ! tya teo eka jugArInA mahemAna banyA. jugArI dhUta-kI mAM magna hatuM. teNe potAnA nekarane ghera mokalIne piotAnI patnIne kahevaDAvyuM ke eka mahemAna mATe paNa bhejana banAve. jugArInI strIe jyAre bhejana banAvIne taiyAra karyuM te gharanI pAse beThela pitAnA pati ane atithi vikramAdityane bhajana mATe belA vyA. bhajananuM AmaMtraNa ApatAM yajamAna jugArIe mahemAna rAjA vikramAdityane kahyuM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra 28 tame pahelAM bhajana karI le. huM to bAjI pUrI karIne ja UThIza." rAjA vikramAditya jugArInI patnI pAse jaIne bhajana. karavA lAgyuM. rAjAne rupa-saudarya ane taMdurastIne joIne jugArInI patanI kAmabANathI ghAyala thaI gaI. tenI kAma-- ceSTAone dhyAnamAM rAkhIne rAjAe tene kahyuM- "sabhAge ! vikAra para saMyama rAkho. para-puruSane bhrAtA, pitA athavA putranI najare jovo joIe." rAjAnAM vacanane dhyAnamAM rAkhIne te strIe vicAra karyo- A purUSa mArA mananA bhAva te jANI ja gaye che.. paNa A mArI IcchA kadApi pUrNa karaze nahI ane bahAra jaIne mArI badanAmI karaze te juduM. tethI tene majA cakha-- DavI joIe." A vicAra karIne jugArInI strI bUma pADavA lAgI . bacAvo, mane bacAvo. juo, A paradezIe zuM karI nAkhyuM ?" jugArIe potAnI patnInA zabdo sAMbhaLyA te vicAryuM A mahemAne jarUra mArI patnI sAthe cheDachADa karI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 0 nArI caritra Ama vicArIne gusse thayelo jugArI talavAra laIne potAnA ghara tarapha doDa. - A tarapha rAjAe vicAryuM - ' "have to kAraNa vinA ja mArI badanAmI ane phajetI paNa thaI jaze." teNe tarata ja peMtare badalIne pilI strIne kahyuM bhadra ! vAtane badale. huM te Ama ja tamArI parIkSA laI rahyo hato." strI paNa chinALa hatI. teNe vicAryuM - koI evI yukitathI Ane bacAvavA joIe ke mArAM vacana paNuM jUThAM nA paDe ane tenA prANa paNa bacI jAya." - Ama vicArIne catura strIe cUlAmAMthI saLagatuM lAkaDuM kADhayuM ane jhuMpaDInA chAparAmAM Aga cAMpI dIdhI. Aga vadhu pramANamAM phelAya te pahelAM rAjA vikamA- di tene halAvI kADhI. gharamAM AvatAM ja jugArIe potAnI patnIne pUchyuM- to "zuM thayuM? tane A paradezIe zuM kahyuM? " je strI belI- jatA nathI, A chAparuM keTaluM baLI gayuM ! A bicArA paradezIe Aga nA holavI leta to AkhuM ghara P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra - 31 - ja saLagI jAta ane huM paNa bacata nahIM." ' rAjAe saMtoSano zvAsa lIdhe ane potAnA bhAgyane dhanyavAda ApatA avaMtI AvI gayA. strI-caritra keTaluM agamya che, e jANIne rAjAne rahI-rahIne navAI lAgatI hatI. jyAre jevo prasaMga hoya, tyAre tevo ja mArga kADhI levAnuM phakata strI ja jANe che. eka vakhata rAjA vikramAditya pitAnA rAjadarabAramAM beThA hatA. te ja vakhate be vidvAna paMDito temanA darabAramAM AvyA. guNIjanone Adara karanAra rAjA vikramAditye baMne paMDitone Asana ApyuM ane kaMIka saMbhaLAvavA mATe kahyuM. pahelA paMDite devavANI saMskRtamAM nIce pramANe zleka saMbhaLAvyA maruttadinyA : kila bAlukAnAM sari5teri pRSyanmaNInAma : nabhasyaDUnAM ca zarIriNuM ca, vijJAyate zaiva budhena saMkhyA che eTale ke A kAzagaMgA athavA mAravADanI nadInI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 nArI caritra retI, samudramAM rahelAM jaLabiMdu, metI, maNi, AkAzanA tArA tathA saMsAranAM prANI-A badhAnI gaNanA moTA-moTA paMDite paNa karI zakatA nathI. A zlokathI prasanna thaIne rAjAe paMDitane yatheSTha puraskAra ApIne saMmAnita karyo. te pachI bIjA paMDite eka kavitAnuM vAcana karyuM - kAya asaMbhava ora kaThina saba, jAne paMDita seIla parama asaMbhava nArI kI gati, 52 na pADau kaI che bIjA paMDitanI A kAvyakita para rAjA vikramAditya atyadhika prasanna thayA ane tene kahyuM- he paMDita ! tamArA A kathana sAthe huM paNa saMmata chuM. meM paNa mArA anubhavathI jANyuM che ke nArI-caritra pUrepUruM agamya che." te pachI rAjAe bIjA paMDitane paNa bharapUra dAna ApIne saMtuSTa karyo. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ matsya hAsyanuM rahasya 4 e : nArI caritra] ( eka kahevata che navI nava divasa ane jUnI se divasa. navI vastu thoDAka ja divasa navI rahe che ane pachI jUnI thaI jAya che. tethI navI vastunA AkarSaNamAM paDIne vastuno tiraskAra karavo joIe nahIM. te A tathyane jANatA hovA chatAM paNa rAjA vikramAditya badhI rANIothI udAsIna banIne navI rANI padmAvatImAM ja magna rahevA lAgyA. temanA A AcaraNathI badhI rANIo pUba duHkhI rahevA lAgI. paTarANI kamalAvatI, vidyAdhara putrI kalAvatI, vikramacaritranI mAtA sukamalA, devadamanI, gArasuMdarI, madanamaMjarI, surasuMdarI, haritALI Adi badhI rANIoe P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra maLIne rAjA vikramAdiyane phariyAda karI prANavallabha ! atyAra sudhI tamAre amArA badhA para sarakho prema hato. paNa have tame amane badhAne bhUlI gayA che ane navI rANI padmAvatImAM ja Asakata rahe. che. amArA prema ane sevAmAM zI khoTa che ?" - rAjA vikramAditye kahyuM "rANIo ! huM aMtarano prema jANune ja prema karuM chuM. rANI padmAvatI mane hArdika prema kare che ane tamAre badhAne prema banAvaTI che." - gajAnuM A kathana sAMbhaLIne rANI deva damanIe kahyuM svAmI ! nArIne prema keTalo sAro ane keTaluM nATakIya hoya che, tene kaI jANatuM nathI. keI-kaI nArI evI pativratA bane che ke dUdhIne dUdha nathI kahI zakatI. evI strIone puliMga nAmathI ja TheSa thAya che. paNa parapurUSa sAthe gupta rIte rati mANuM le che. evI. nArIne pati ane bIjA purUSa paNa tene pativratA samaje rAjA vikramAditye hasIne pUchayuM devadamanI ! zuM tame kaI evI vicitra pativratA strI bAbatamAM jANo cho ? zuM kaI yugamAM AvI keI nArI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra thaI che kharI, je puruSa nAmanI vastuthI dveSa karatI hoya ane para-purUSa sAthe prema karatI hoya ?" devadamanIe kahyuM- . "svAmI ! huM tamane evI ja eka rANInI kathA saMbhaLAvuM chuM, jenA gupta premanuM rahasya addabhuta rIte khulluM paDI gayuM hatuM.' - devadamanI kathA saMbhaLAvavA lAgI eka rAjA hato. tenI rANI rAjAne khUba prema karatI hatI. te sadA potAnA hAthe pirasIne rAjAne bhojana karAvatI ane rAjAnI thALImAM vadheluM bhejana ja khAIne pitAnA ananya premano paricaya ApatI. eka vakhata rAjA jyAre bhajana karavA beThe tyAre teNe pitAnI thALImAM vadheluM bhojana piotAnI rANIne ApyuM. - rANI bhajana karavA beThI. ane je thALImAM hAtha nAkhyo ke tarata ja camakIne UbhI thaI gaI. tenA AvA AcaraNane joIne rAjAe AzcaryathI pitAnI rANIne pUchayuM priye ! tu ekadama zA mATe ubhI thaI gaI? zuM A bhojanamAM tamArI Aje ruci nathI ? acAnaka ja P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra "tamArA A ruci-parivartananuM kAraNa zuM ?" :- 41 - svAmI ! A bhejanathI mArI pratijJAne-bhaMga thAya che, tethI huM A bhejana karIza nahIM. have huM bIjuM bhajana karIza , hA - ; , ' ' rANInA A kathanathI rAjAne. vadhAre Azcarya thayuM. teNe pUchayuM he rANI ! tamArI evI kaI pratijJA che ke, je tamArA A bhojanathI tUTI jAya che ? rANIe spaSTIkaraNa karyuM svAmI ! A thALImAM nara-mInanuM citra dereluM che. meM evI pratijJA karI che ke huM tamArA sivAya kaI para-purUSo kadApi sparza paNa karIza nahIM. * "je te mAchalI hota to mane koI vAMdho na hato. 'paNa A to nara matsya athavA mAchalo che, tethI huM tene sparza nahI karuM. "purUSa, Akhare to purUSa ja che, pachI bhale te jaDa - rANInA A kathanane sAMbhaLIne citrita nirjiva masya ekAeka ja hasI paDe ane zAnta thaI gaye. che evuM lAgyuM jANe e mRta-nirjIva masDamAM ekAda paLa mATe kaI deva pravezI gaye na hoya rAjA e P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra , 37 : masyAne tenA hasavAnuM kAraNa kevI rIte pUchI zake ? ; "rANI ! tamArI pratijJA paNa adbhuta, vicitra ane H sAthe sAthe prazaMsA lAyaka che. paraMtu A nirjIva mAsyanuM hasavuM te tenAthI paNa vicitra che. tethI tame mane tenAM hasavAnuM kAraNa jaNAvo. * tame to tenA hasavAnuM kAraNa jarUra jANatAM haze, kAraNa ke A matsya tamArUM kathana sAMbhaLIne ja hasyo che. - rANIe pitAne pIche choDAvatAM kahyuM ) : svAmI ! bIjAnA mananuM rahasya bhalA huM kevI rIte batAvI zakuM ? huM te mArA mananI vAta ja jANuM chuM. mArA manamAM je hatuM, te meM tamane kahI dIdhuM. A masDa kema, haste tenuM kAraNa huM nathI jANatI. mArI ane ApanI sarakhI sthiti che. jyAM tame, tyAM huM jyAre. tame ja nathI jANatA tyAre huM kevI rIte jANI zakuM ?" rAjAne roNInA A javAbatho saMtoSa thayo nahIM. teo matsya hAsyanuM rahasya jANavA mATe utsuka ane ciMtita banI gayA. temaNe aneka paMDito ane jyotiSIone bolAvyA. ane badhAne matsya-hAsyanuM kAraNa pUchayuM, paraMtu koI paNa A vicitra ane asaMbhavita ghaTanAnuM rahasya batAvI. zakayuM nahIM. 1 : 35 ka . P.P. Ac. Gunratnasuri.M.S., Jun Gun Aaradhak Trust
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 nArI zaritra chevaTe, rAjapurohitane pUchayuM te te paNa niruttara rahyA che eTale rAjAe khijAIne rAjapurohitane Thapako ApatAM kahyuM "purohitajI ! tamane rAkhavAthI zuM lAbha, jyAre tame mArI ciMtAnuM nivAraNa karI zakatA nathI ? tethI traNa divasanI aMdara je tame mane matsya-hAsyanuM rahasya nahIM jaNAvI zake te pachI tamane mArA rAjyamAM rahevAne koI adhikAra raheze nahI.. * * rAjAne Thapaka ane deza-nikAlanI cetavaNI sAMbhaLIne rAjapurohita udAsa cahere potAne ghera pahoMcyo. tenI putrI bAlapaMDitAe pitAnI udAsInuM kAraNa pUchayuM to teNe badhA vRttAnta potAnI putrIne saMbhaLAvyo. badhuM kAraNa jANI lIdhA pachI purohitanI beTI bAlapaMDitAe potAnA pitAne kahyuM pitAjI ! Apa rAjAne kaho ke huM emane masya hAsyanuM kAraNa jaNAvIza." purohita atyaMta prasanna thayA ane prasanna mukhe rAjAnI pAse pahoMcIne bolyo "rAjana ! mArI putrI Apane matsya hAsyanuM kAraNa jaNAvaze." rAjAe saMmAna sahita purohitanI beTI bAla-paMDitAne P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra bolAvI ane tene UMcA Asana para eka paDadA pAchaLa besADI. masya-hAsyanuM rahasya sAMbhaLavA mATe rAjAnI sAthe tenI rANI tathA bIjA amAtya paNa beThA. bAla-paMDitAe rAjAne saMbodhIne kahyuM - "rAjana ! tame matsya hAsyanuM kAraNa nA pUcho to sAruM, kAraNa ke zarIra ane gharanuM rahasya DhaMkAyeluM rahe e ja sAruM che. A zarIranI aMdara maLa-mUtra, ghUMka, majajA vigere aneka ghaNulAyaka vastuo che. paNa te DhaMkAyelI hevAne kAraNe zarIra tiraskAravA lAyaka lAgatuM nathI. A "tenuM khulluM thavuM keTaluM kharAba che, e vicAra karIne matsya hAsyanA rahasyane rahasya ja rahevA do, nahIM to tamAre paNa evI rIte pastAvuM paDaze, jema ThaMDaka kaThiyArAne pastAvuM paDayuM hatuM. - bAlapaMDitAnI vAta sAMbhaLIne rAjAe pUchayuM pahelAM tame e jaNAvo ke kaMDaka koNa hatuM ane tene zA mATe pastAvuM paDayuM hatuM ?" . bAlapaDitAe kahyuM- . :: maMDakano pazcAttApa | zrIpura nAmanA nagaramAM kamala nAmane eka kaThiyAre P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra hatuM, je garIbInA duHkhathI sadA pIDAto hoM, ne dararoja jaMgalamAMthI lAkaDAM kApI lAvate ane mukelIthI pitAnA kuTuMbanuM bharaNa-poSaNa karaoN hato. * : - je. khe. eka divasa jaMgalamAM pharatAM-pharatAM tene eka jUnuM maMdira maLyuM. temAM gaNapatinI ekameTI lAkaDAnI pratimA hatI. te lAkaDAnI pratimAne joIne kamale manamAM ne manamAM nizcaya karyo ke A mUrtimAMthI te eka moTA DhagalA jeTaluM sUkuM lAkaDuM maLaze. che. Aje te Ane ja kApIne laI jaIza. temAMthI sArA paisA maLaze. Avo nizcaya karIne te kuhADI laIne gaNapatinI mUtine kApavA taiyAra thaye. te ja vakhate te mUtimAMthI avAja Avyo che A 6 ) karI "he kaThiyArA ! tuM mArI mUrtine kApIza nahIM. huM tenA badalAmAM tane eka evuM sAdhana ApuM chuM, jenAthI tArI badhI IcchAo pUrNa thaI jaze. PS kaThiyArA ! tuM dararoja savAre ahIM Avato rahe. ahIMthI tane dararoja maMDaka (mAlapuDA) ane pAMca sonAmahora maLatI raheze. * . mAlapuDAthI tAruM, tArA kuTuMbanuM ane mahemAnonuM udara-piSaNa thaze ane maherathI tArI bIjI jarUriyAta pUrI thayA karaze. | 'paNa he kaThiyArA ! tAre eka vAtanI sAvadhAnI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra rAkhavI paDaze ke A prAptinuM rahasya gupta rAkhavuM paDaze. - "je tuM maMDaka ane mahAranI prAptinuM rahasya jAhera karI daIza te tane bhaviSyamAM maMDaka ane mAre maLavAnuM baMdha thaI jaze." - have kamalanuM jIvana AnaMdathI pasAra thavA lAgyuM. te zrIpuramAM ThaMDaka nAmathI prasiddha thaI gayo. eka divasa tenI patnIe haTha karIne pUchayuM svAmI ! tame dararoja maMDaka ane pAMca mahoro kayAMthI lAvo cho?" maMDake vAta TALavAne khUba prayatna karyo, paNa strI-haTha AgaLa lAcAra banIne tene badhuM rahasya batAvavuM paDayuM ane pariNAma e ja AvyuM, je AvavAnuM hatuM. maMDakane mAlapuDA ane mahAre maLatI baMdha thaI gaI. A kathA saMbhaLAvyA pachI bAlapaMDitAe rAjAne pharIthI kahyuM "he rAjana! eTalA mATe Apane kahuM chuM ke Apa masya-hAsyanuM kAraNa jANavAnI haTha choDI do, nahIM te tame paNa ThaMDakanI jema pastAze." - rAjAe kaMIka vicAra karyo ane AgaLa vAta vadhArI nahIM. sabhA visarjita thaI gaI. bAlapaMDitA rAjabhavananI atithizALAmAM ja rokAI gaI. bIjA divase rAjAe pharIthI bAlapaMDitAne matsya P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra hAsyanuM kAraNa pUchyuM te buddhimatI brAhmaNa kanyAe kahyuMe "rAjan ! masya-hAsyanuM kAraNa jANIne Apa siMdUra padma kheDUtanI jema duHkhI thazo. huM Apane sindura-padma kheDUtanI kathA saMbhaLAvuM chuM." sijUra padma A papura nAmanA nagaramAM paddama nAmane eka kheDUta rahete ha. padama kheDUta atyaMta dhanavAna hato. tenAM khetaromAM ghaNuM anna pedA thatuM hatuM, jANe dharatI senuM ja pakavatI hatI. dhana kadApi sthAyI nathI rahetuM. lakSamI te caMcaLa kharI ne ! tethI bhAgyanA yoge padma kheDUta atyaMta garIba thaI gaye. ativRSTi ane anAvRSTithI tenAM khetaromAM ghaNAM varSo sudhI anAja pAkayuM nahIM. garIbAIthI ribAte padama paradeza javA mATe nIkaLyo ane eka jagalamAM pahoMcI gaye. tyAM tene eka siddha yogI sAthe mulAkAta thaI. egIe padmane deva adhiSThita sindhara ApyuM. sinpharanI viziSTatA e hatI ke te dararoja pAMcaso sonAmahora ApatuM hatuM. 1paNa yogInI eka zarata hatI. je siMdUranuM rahasya padama jAhera karI deze to te pharIthI yogI pAse pAchuM cAlyuM jaze ane pharIthI tene maLaze nahIM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra na dhana maLatAM ja sAmAnya rIte mANasa avivekI banI jAya che. A tathyanA AdhAre padma kheDUta eka vezyAnA premaraMgamAM Asakata rahevA lAgyo. - vezyA paNa tene khUba cAhatI hatI, kAraNa ke padma kheDUta vezyAne dararoja pAMcase senAmahora Apato hato. vezyAnI mAtAe potAnI beTIne kahyuM "tuM A paradezI pAsethI A rahasya jANI le ke te A yaSTa dhana dararoja tane kevI rIte Ape che. pachI. dararoja mAgaNI karavAnI mAthAkUTa jatI raheze." kAminI AgaLa moTA-moTA dhIra-vIra paNa namI paDe che. vezyAnA nATakIya premAgrahathI lAcAra banIne padma kheDUte silpharanuM rahasya jaNAvI dIdhuM ane pachI AkhuM jIvana pastAvo karato rahyo. A vArtA saMbhaLAvyA pachI bIje divasa paNa khAlI pasAra thaI gayA. A vArtAthI rAjAnI jijJAsA DI ghaTI kharI, paNa pUrNa rIte zAnta nA thaI. tethI rAjAe trIjA divase pharIthI Agraha karyo. bAlapaMDitAe rAjAne pharIthI samajAvya rAjana ! huM Apane matsya-hAsyanuM kAraNa te jarUra batAvI zakuM tema chuM. chatAM paNa tamane kahuM chuM ke tame nA pUcho te ja sAruM che, kAraNa ke tamAre paNa ramAnI jema AjIvana patAvuM pathaze. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra "Aje ramA nAmanI rANene kevI rIte pastAvuM paDayuM tenI vArtA paNa sAbhaLo." ramAnI vArtA - lakSamIpura nAmanA nagaramAM mukunda nA mane rAjA rAjya karato hato. tenI rANI ramAM atyaMta suMdara hatI ane pitAnA pati rAjA mukundane khUba prema karatI hatI. eka vakhata lakSmIpuramAM paDozane rAjA candra mukundane mahemAna banIne AvyuM. tenA rUpane joIne rANuM ramA tenA para Asakata thaI gaI ane tenA virahamAM duHkhI thavA lAgI. - rAjA mukunda rANInI udAsInuM kAraNa tene pUchayuM to teNe bIjuM game te kAraNa batAvIne rAjAnI vAta uDAvI dIdhI. paNa te rAjA candrane viraha sahana karI zakI nahIM eTale vAta-vAtamAM te potAnA pati rAjA mukunda sAthe "jhagaDavA lAgI. e tenA A jhagaDAthI rAjA mukunda atyaMta duHkhI thayo ane ghaNuM prayatno karavA chatAM paNa rANInA gussAne zAnta karI zake nahIM. eTale rANI ramAe eka divasa spaSTa zabdomAM kahI dIdhuM huM have tamArI pAse rahevA mAgatI nathI. hu rAjA candranI rANI banIza. tethI tame mane saMbaMdha-vicchedanuM pramANa ApI do, jethI huM mane manapasaMda rAjA candranI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra priya banI zakuM. . . ramAnI A anapekSita vAta sAMbhaLIne rAjAe tene samajAvyuM- -- - - - , , "he rANI! tuM ema zA mATe kahe che ? AryakanyA. jIvanamAM eka ja vakhata lagna kare che. je yauvana-sukha mATe tuM rAjA candra pAse javA mAge che, te yauvana sthAyI te. che nahIM. "he rANuM ! jema azvaryanI zobhA madhuratA, zauryanI zobhA saMyama, jJAnanuM bhUSaNa zAnti, zAstra jJAnanI zobhA. vinaya, dhananuM bhUSaNa tene sadupayoga eTale ke pAtradAnamAM kharca, tapanuM bhUSaNa adha, adhikAranI zobhA kSamA ane dharmanuM bhUSaNa daMbha rahita banavuM te che, te rIte sarvottama ane badhA guNone Azraya nArInuM bhUSaNa tenuM zIla che. + "tethI tuM paNa rAjA candra pAse javAno vicAra cheDI de." rAjAe ghaNI badhI samajAvaTa karavA chatAM paNa ramAe pitAno durAgraha choDa nahIM eTale lAcAra banIne rAjA mukunda potAnA taraphathI rANI ramAne saMbaMdha-vicchedanuM lakhita pramANa ApI dIdhuM. + azvayaMsya vibhUSaNa madhuratA, zasya vasaMyame - jJAnopazama zrutasya vinaye vittasya paNe vyayaH . | adhastapasa kSamA prabhAvane dharmasya nircA jatA saSAmapi sava kAmaguNita zIla para bhUSaNam. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra prasanna banIne rANuM ramAe rAjA candranA nagara tarapha prayANa karyuM. A tarapha rAjA mukunda eka bIjI strI sAthe lagna karI lIdhuM, je atyaMta vinayI ane buddhizALI hatI. - jyAre rANuM ramI rAjA candranA nagaramAM gaI te tene khabara paDI ke tAjetaramAM ja rAjA candranuM mRtyu thaI gayuM che. - A samAcArathI rANuM ramAne khUba pastAvo thaye ane nirAza banIne pharIthI lakSmIpuramAM rAjA mukuMda pAse AvI. paNa rAjA mukunda tene svIkAra karyo nahIM ane tene tiraskAra karatAM kahyuM je candrane tuM manathI tAre pati mAnI cUkI hatI, tAre enI sAthe ja citAmAM baLI marIne satI thavuM joIe. mArI pAse tAre zuM kAma ? meM to tane khUba samajAvI hatI, paNa tuM te kAma-pIDAthI aMdha banI gaI hatI. "have jene eka vakhata huM tyAgI cUka chuM, tene svIkArI zakuM nahIM. tuM te mArA gharamAM dAsI banavAne lAyaka paNa nathI." ramA baMne taraphathI rahI gaI. tenuM potAnuM ghara paNa gayuM ane rAjA candra paNa tene maLyo nahIM. - bolapaMDitAe rAjAne kahyuM- ' . . rAjana ! tamAre rANI ramAnI jema pastAvuM na paDe, eTalA mATe huM Apane Agraha karuM chuM ke Apa matsya hAsyanuM rahasya nA pUcho." para . " 255 che , P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra 47 je rIte bALahaTha ane strI-haTha prasiddha che, te rIte rAja-haTha paNa prasiddha che. tethI bAlapaMDitAe vAraMvAra samajAvavA chatAM paNa rAjAe matsya-hAsyanuM rahasya jANavAnI haTha choDI nahIM. eTale lAcAra banIne bAlapaMDitAe kahyuM "rAjana ! tamAre puSpahAsa nAmane maMtrI kedamAM che. tene kArAgAramAMthI mukata karIne tarata ja ahIM belAvaDAve. tenA para deva prasanna che. devanA prabhAvathI te badhuM rahasya kahevA samartha che." - rAjAe tarata ja Adara sahita puSpahAsa maMtrIne sabhAnI vacce bolAvaDAvyuM. maMtrI AvatAM ja ho to tenA mukhamAMthI phUla jharyA. rAjAe puSpahAsa maMtrIne kahyuM "maMtrI! tame mane masya-hAsyanuM kAraNa jaNAvo." maMtrIe kahyuM- "rAjana ! tame kAgaLa ane khaDiyo-kalama maMgAvaDAve. mArA upara je deva prasanna che, te temAM badhuM rahasya lakhI deze. badhAnI samakSa rahasya khulluM karavuM yogya nathI." adazya rUpe deve kAgaLa para masya-hAsya lakhI nAkhyuM. rAjAe vAMcyuM. temAM lakhyuM hatuM- - "he rAjA ! tamArI rANI tamArA mahAvata sAthe prema kare che. te divase te bhojananA thALamAM nara-masyane joIne evI bagaDI hatI, jANe te satI sItAno avatAra hoya! tenA A nATakIya patipremane joIne ja citrita masya hasya hate. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra : "rAjana ! tamArI rANuM jayAre tyAre taka meLavIne mahAvata pAse jAya che ane moDI pahoMcatAM athavA kayAreka na jatAM mahAvata tene keraDAthI mAra mAre che. . - jo tame A rahasyanuM pramANa jANavA mAgatA he te rANInI pITha khullI karIne jojo. tenA para keraDAnAM nizAna haze." . , che e '} - - - - rAjAe devalikhita matsya-hAsyanuM kAraNa pUchayuM ane rANInA nATakIya premane jANIne khUba duHkhI thaye. - A badhe vRttAnta rANI devadamanI rAjA vikramAdityane saMbhaLAvI rahI hatI. saMpUrNa vArtA kahI saMbhaLAvyA bAda rANI devadamanIe rAjA vikramAdityane kahyuM "svAmI! eTalA mATe huM kahuM chuM ke tamAre amane sau rANIone samAna rIte prema karavo joIe. hAla te tame phakata navI rANI padmAmAM ja Asakata rahe che. tamane kaI rANI vadhu prema kare che ane kaI thaDe, tene tame bAhya vyavahArathI kevI rIte jANI zake ?" - nisya-hAsyanI A addabhuta kathAne sAMbhaLIne rAjA vikramAditye rANI devadamanane dhanyavAda ApyA ane badhI rANuo vacce samAna prema rAkhavA lAgyA. vAstavamAM strI caritranA paTane kayAMya aMta nathI. eka pachI eka aneka paTa khulatA ja jAya che. vivekI mANasa potAnI jAtane ja saMbhALI le che. :- - * * * * * . . . . . . samApta P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust