Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ gacchAdhipati pU.A.zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI ma.sA. jIvana-yAtrAH eka paricaya
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ gacchAdhipati pU. A. zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI ma. sA. jIvana-yAtrA : eka paricaya pU. A. zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. lekhaka : muni mitrAnandasAgara anuvAdaka : muni vimalasAgara
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka : zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kocA, jilA-gAMdhInagara, gujarAta dvitIya saMskaraNa : julAI, 1985 pratiyAM : 1000 mUlya : ru. 2/50 AvaraNa pRSTha : trima priMTarsa, ahamadAbAda mudraka : zirISa bApAlAla bhaTTa nidhi priMTarsa, nyU DAliyA bilDIMga, elisabrija, ahamadAbAda-6.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. AcAryazrI ke aMtima udgAra " mujhe jIne kA koI moha nahIM aura marane kA koI Dara nahIM hai, narA to zrI sImaMdharasvAmI paramAtmA ke pAsa jAnA cAhatA hU~ aura jiMdA rahA rahA to soham - soham karuMgA / "
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjya yoganiSTa AcArya deva zrImad buddhisAgarasUrIzvarajI ma. sA. ke ve zabda, jinheM pUjya kailAsasAgarasUrIzvarajI ma. sA. bAra-bAra doharAyA karate the sarva sAdhUnAm ! dAsohaM ' meM sabhI sAdhUoM kA dAsa hU~ / -
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Padmasagarsuri JAIN HANDIR, Ashram Head. USTAmurn. AHMEDABAD:380014 5-6.85 -: ho :saMya- ... 5--1 ... And anpArina 5/019 5,441 0 5. 42 lAsa sAra ra sA. se piya saM449-947 se liye Arari liye Gar, 4 hai 21 se unake jIvana ko tolanA age? hina 'phira bhI 672 4na se + Gircuttin * // 5 // ho sake-sa) 1111 se 1.9 saMsi -15-) ....zila ) .. / su . 59 (sita bhane makiyo ke jana ) yonimAne 6 . sahA ma .. / pa
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ anuvAdaka kI ora se mere lie atyaMta prasannatA kI bAta hai ki mere parama zraddheya pRjya gacchAdhipati AcArya zrI kailAsasAgara marIzvarajI ma. sA. kA eka saMkSipta jIvana-paricatra likhane kA amalya aksara mujhe prApta huA / Aja pRjya AcArya zrI apane bIca nahIM hai / ve yadi hote to isa pustikA ko likhane kI koI AvadakkatA nahIM hotI, kyoMki ve sabhI guga, jo isa pustikA meM samAe nahIM jA sakate, pUjya AcAryazrI meM hara samaya vidyamAna the / una guNoM kA paricaya AcAryazrI ke paricaya se svataH hI mila jAtA / __una mahApuruSa ke Atmika saundarya aura guNoM kI subAsa kA paricaya dene kI kSamatA to isa aTa lekhanI meM nahIM hai, parantu sirpha lekhaka ke ugAroM ko anuvAdita kara, unheM zabdoM meM saMvArane kA yatkiMcit prayAsa mAtra maiMne kiyA hai / yaha eka merA zradvA-puSpa hai pRSa AcAryazrI ke caraNoM meM, jise car3hAte hue meM svayaM ko kRta-kRtya samajhatA hU~ / isa avasara para maiM pUjya gacchAdhipati AcAryazrI ke. sAtha-sAtha mere parama-upakArI pUjya gurudeva AnAryazraH padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. kA bhI vizeSa RNI hai, kyoMki prastuta anuvAda unhIM ke asIma AzIrvAda kA pratiphala hai| basa, svIkAra ho-yaha arya-vahI svargIya AcAryazrI se prArthanA hai / -vimalasAgara
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ agaNita upakAroM kI smRti meM pUjya AcAryazrI kailAsasAgarasUrIzvarajI ma. sA. ke pAvana kara-kamaloM meM savinaya sAdara samarpita H - mitrAnandasAgara
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Arthika saujanya : vIra ceriTebala TrasTa, ahamadAbAda.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ gacchAdhipati pR. A. zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI ma. sA. jIvana-yAtrA : eka paricaya
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ janma kAgaja ke phUloM meM saundarya ho sakatA hai, para mugandha nahIM ho sakatI / unakA saundarya hamArA dila bahalA sakatA hai, para hameM sugandha nahIM de sakatA / pUjya gacchAdhipati AcArya zrI kailAsasAgaragarIzvarajI ma. sA. bhI isa maMsAra ke upavana meM eka phUla the, para unakI apanI vizeSatA thI / unameM Atmika saundarya bhI thA aura guNoM kI suvAsa bhI / unake Atmika saundarya aura guNoM kI sugandha ne hajAroM zraddhAluoM ke jIvana ko suvAsita kiyA, unheM mahakAyA / AcArya zrI jahAM bhI gae, unake guNoM kI suvAga aura nirmala cAritra ne logoM ko prabhAvita kiyA / pUjya gacchAdhipati AcArya zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI ma. sA. kA janma vi. saM. 1960, mArgazIrSa vadi 6 di. 19-12-19.13 zukravAra ke zubhadina paMjAra prAnta ke ladhiyAnA jile meM sthita jagarAcA gA~va meM huA thA / Apake pitA kA nAma zrIrAmakRSNadAsajI tathA mAtA kA nAma rAmarakhIdevI thA / ApakA nAma kAzIrAma rakhA gayA / dharma se Apa sthAnakavAsI jana the / kahA jAtA hai ki kAzIrAma kI janma kuMDalI nikAlane vAle eka vidvAna jyotiSI ne unake pitA se kahA thA ki ApakA putra Age calakara samrATa bane, aise ucca grahayoga usakI janma kuMDalI meM hai / jo kahA thA vahI huA / kAzIrAma Age calakara samrATa nahIM, balki mahAn dharma samrATa bane /
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAlyakAla evaM zikSA bAlaka kAzIrAma kI paravariza jana dharma ke Adarza susaMskAroM ke anurUpa huI / do bhAiyoM aura cAra bahanoM se hare-bhare parivAra meM janma kAzIrAma kA vyaktitva bAlyakAla se hI atyaMta prabhAvazAlI thA / ve ghATazAlA aura koleja meM hamezA prathama zreNi se hI uttIrNa hue / prAthamika zikSA sthAnika pATazAlA meM grahaNa kara ucca zikSaNa ke lie momAnagara kI dayAnaMda mathurAnaMda koleja meM bhartI hue aura vahAM se inTara pAsa karane ke bAda prakhyAta lAhora yunivarsiTI kI sanAtana dharma koleja se bI. e. kI parIkSA meM uttIrNa hokara onarsa bane / bAlyakAlase hI atyaMta vinamra aura mRdubhASI hone ke kAraNa zikSaNa - jagata meM kAzIrAma sabake priya bana gae / Apake zikSaka bhI Apako sammAna kI dRSTi se dekhate the / bI. e. kI parIkSA meM uttIrNa hone ke bAda sanAtana dharma koleja meM prophesara banane kA prastAva bhI kAzIrAma ke sAmane AyA, parantu unhone yaha kArya apane yogya na samajhakara usa namratA se asvIkAra kara diyA / caMdhana kI ber3I kAzIrAma ke mAtA-pitA atyaMta dhArmika evaM susaMskArI hone ke kAraNa unake guNoM kA prabhAva kAzIrAma para bhI par3A / zazava se hI mAtA ne unameM musaMskAroM kA siMcana
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiyA thA, phalasvarUpa kAzIrAma zurU se hI dhArmika evaM susaMskArI the / ve apane mAtA-pitA, gurujanoM evaM bar3oM ke prati atyaMta Adara rakhate the / vinamratA aura mRdubhASitA jaise guNa to unheM apane mAtA-pitA kI ora se virAsata meM mile the / kAzIrAma jaba pAThazAlA meM the, tabhI unheM sthAnakavAsI muni zrI choTelAlajI ma. kA paricaya huA thA / zurU se hI Apako AtmasaMzodhana kI jijJAsA thI, jo munizrI ke paricaya meM Akara aura jyAdA sudRr3ha banI, itanA hI nahIM, Age calakara muni zrI ke pAsa dIkSita banane kI bhAvanA bhI unameM jAgrata huI / mAtA-pitA ko isa bAta kA patA calate hI tatkAla unhoMne kAzIrAma ko sAMsArika saMbaMdhoM meM bAMdhane kA nirNaya le liyA aura rAmapurA phUla nivAsI dAAMtAdevI nAmaka eka mundara-suzIla kanyA ke sAtha kAzIrAma kA vivAha kara diyA / kAzIrAma prArambha se hI isake lie utsuka evaM icchuka nahIM the, parantu mAtApitA ke atyadhika Agraha ke bAtira mAtra unako santoSa dene ke lie unheM vivAha karane kA svIkAra karanA pdd'aa| pustaka paTana kI abhirUci isa arase meM kAzIrAma kA AnA-jAnA sunizrI choTelAlajI ma. ke pAsa hotA rahA / ve munizrI ke pAsa se niyamita rUpa se koI dhArmika pustaka apane ghara lAne aura eka dina meM hI pUrI taraha par3ha kara use dUsare dina murakSita auTA deta /
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka dina munizrI ne sahaja meM hI unase pUchA 'kAzIrAma : tuma mAtra pustaka le jAkara punaH le Ate ho yA use par3hate bhI ho / ' kAzIrAma ne namratA pUrvaka kahA 'Apa pustaka se koI bhI prazna pUcha lIjie / meM par3hatA hU~ yA nahIM, yaha svayaM siddha ho jaaegaa|' yaha javAba sunakara munizrI ko bahuta prasannatA huI / kAzIrAma kI yAda zaktiH itanI apUrva thI ki ve jisa kisI pustaka ko eka yA do bAra par3hate vaha unheM pUrI taraha yAda raha jAtI / jIvana parivartana karanevAlI vaha pustaka kAzIrAma janma se hI sthAnakavAsI mAnyatA ke hone ke kAraNa pahale se hI mUrtipUjA ke kaTTara virodhI tha / kaI bAra va mUrtipUjaka sampradAya ke logoM ke sAtha carcA meM bhI utara jAte the / mUrti ko patthara kahakara svayaM ke mana kA virodha bhI ve kaI cAra prakaTa karate the / pratidina kI bhAMti eka dina kAzIrAma eka pustaka apane ghara lAe / saMyoga vaza usa dina munizrI ke dhyAna meM yaha nahIM rahA ki kAzIrAma kaunasI pustaka apane ghara le gayA hai / vaha pustaka mUrtipUjA ke sandarbha meM zrI / pustaka meM jagaha-jagaha zAstroM ke sandarbha, AgamoM ke avataraNa dekara yaha siddha kiyA gayA thA ki mUrtipUjA zAstra sammata hai / itanA hI nahIM, sthAnakavAsI sampradAya ko mAnya ese granthoM se bhI kaI udAharaNa dekara yaha pramANita kiyA gayA thA, ki mUrtipUjA karanI cAhie /
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUrtipUjA ko pramANita karatI isa pustaka ko kAzIrAma ne tIna dina taka apane ghara meM rakhI / jisase munizrI ne kAzIrAna se pUchA ki 'kyA ina dinoM tumheM pustaka par3hane kA samaya nahIM milatA ? 3 kisI bhI pustaka ko eka hI dina meM par3hakara lauTA dene vAlA vyakti jaba tIna dina taka eka pustaka ko par3hakara pUrA na kara sake to kisI ko bhI Azcarya honA svAbhAvika hai / parantu vAstavikatA kucha aura hI thI / usa pustaka ko to kAzIrAma ne eka hI dina meM par3ha lI thI, kintu mUrtipUjA zAstrasiddha satya hai - yaha jAnakara ve cauMka uThe, unheM Azcarya huaa| kisI bhI hAlata meM unakA mana yaha mAnane ko taiyAra nahIM thA / unhoMne usa pustaka ko lagAtAra sAta bAra par3I, para unheM manaH saMtoSa nahIM huA / antataH kAzIrAma ne isa sambandha meM munizrI se hI pUchA / munizrI ne pahale to kucha tarka diye, kucha ulaTAsIdhA manazAne kI koziza kI, para kAzIrAma ke tarka aura praznoM ke sAmane munizrI kI eka na calI / Akhira unhoMne yaha dekhakara ki isa par3he likhe zikSita yuvaka ko bevakUpha banAnA sambhava na hogA, kAzIrAma se kahA ki 'hA~ ! mUrtipUjA zAstra sammata hI hai / ' munizrI kI bAta sunate hI kArya rAma ke hRdaya ko eka gaharI coTa sI lagI, unhoMne munizrI se turanta dUsarA prazna mUrtipUjA kA khaMDana kyoM karate haiM ? svIkAra nahIM karate kiyA 2 15 " to phira Apa kisalie, satya ko
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ munizrI ne dhIre se kahA 'maiM to aba vRddha ho cukA hU~ / eka-do varSa muzkila se jI sakUMgA / mUrtipUjA virodhI mAnyatA kA pratikAra karanA aba mere lie saMbhava nahIM hai / aisA karane se hamAre samAja meM mere prati dveSa utpanna hogA / merI Atmika zAMti naSTa ho jAegI / isa dalate jIvana meM aba vekAra azAMti utpanna kara maiM kyA karUM? maiM cAhatA hU~ ki mere ye aMtima dina zAMti se gujareM, isIlie maiM apane isI samAja kI mAnyatAoM ke anusAra jIvana pUrNa kara rahA hU~ / ' * satyaM zaraNaM gacchAmi munizrI kI bAta sunakara kAzIrAma daMga raha gae / usI dina unheM apanI ajJAna mAnyatA kA AbhAsa huA / ve mana hI mana svayaM ko dhikkAra rahe the / kyoM ki unhoMne apanI ajJAnAvasthA meM mUrti ko patthara kahakara jinezvara paramAtmA kI ghora AzAdanA kI thI / unheM lagA ki vAstava meM meM Aja taka mUrkha banA rahA, Aja isa pustaka ne mujhe satya ke darzana karAe haiM / unhoMne usI vakta pratijJA lI ki Aja se ve kabhI mUrtipUjA kA virodha nahIM kareMge / satya ke cAhaka ko sampradAya ke baMdhana kabhI avarodha rUpa nahIM bana sakate aura satya ke upAsaka isa prakAra ke baMdhanoM ko ginate bhI nahIM hai / prArambha se hI dAMbhika jIvana ke prati kAzIrAma ko napharata thI / unheM dambha aura kapaTa tanika bhI pasanda nahIM thA / unhoMne mUrti 16
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjA ke sandarbha meM munizrI ke sAtha bahuta dera taka vicAravimarza kiyA aura antataH munizrI ko eka bAta ke lie L to manA hI liyA ki kama se kama Apa mUrtipUjA kA virodha to kabhI na kareM / ' mUrtipUjA ke sambandha meM satya evaM navIna jAnakArI mila jAne ke bAda kAzIrAma ke mana meM usa pustaka ke lekhaka ko pratyakSa rUpa se milakara apanI jijJAsA ko unake samakSa prakaTa karane kI icchA jAgrata huI / mUrtipUjA saMbaMdhI usa pustaka ke lekhaka the bItI sadI ke ajor3a vidvAna aura yoganiSTha AcAryazrI buddhisAgarasUrIvarajI ma. sA, jinhoMne jaina tatvajJAna - AtmajJAna-darzana Adi aneka viSayoM para svataMtra rUpa se lagabhaga 125 amara granthoM kA virATa sarjana kiyA / gujarAta kI yAtrA para una apUrva pratibhAzAlI, yoganiSTa AcAryazrI ko milane kAzIrAma gujarAta kI yAtrA para ravAnA hue para aphasosa ki gujarAta Ane ke bAda unheM jAnane ko milA ki bahuta samaya pahale hI pU. AcArya zrI buddhisAgarasUrIzvarajI ma. sA. kA svargavAsa ho gayA thA / ataH kAzIrAma pUjya yoganiSTha AcAryazrI ke ziSya parama pUjya AcAryazrI kIrtisAgarasUrIzvarajI ma. sA. se mile / 1. AcAryazrIne mUrtipUjA sambandhI kAzIrAma kI samasta jijJAsAoM kA zAMtipUrvaka samAdhAna kiyA / usake bAda inhIM pUjya AcAryazrI kI preraNA se kAzIrAma zatruMjaya ( pAlItANA ) kI yAtrA ke 17
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ lie gae / satya ko jAnane se pahale zatrujaya kI ghora TIkA karane vAle kAzIrAma zatrujaya kI chAyA meM zrI AdinAtha bhagavAna ke darzana kara pAvana bane / AtmakalyANa ke patha para kizorAvasthA se hI kAzIrAma kA mana saMsAra se ekadana alipta jaisA hI thA aura unheM AtmakalyANa ke patha para Age bar3hane kI tIvra icchA evaM abhilApA thii| ve saMsAra ke baMdhanoM meM jakhar3e rahanA svayaM ke lie ThIka nahIM samajhate the / gRhavAsa ke daurAna bhI va Atmacintana ke lie bahuta sA samaya nikAla lete the| zajaya ko yAtrA sa lauTane ke bAda unhoMne dAraMgA tIrtha para pa. pU. AcAryazrI kI tisAgarasUrIzvarajI ma. sA. ke punaH darzana kiye aura isa nazvara saMsAra ko tyAga kara dIkSA grahaNa karane kI apanI bhAvanA unake samakSa darzAyI / mAtA-pitA aura parivArajana tA unheM dIkSA dene ke lie kisI bhI hAlata meM taiyAra nahIM dhe / lekina idhara kAzIrAma svayaM saMsAra meM rahane ko bhI bilakula taiyAra nahIM the| pa. pU. AcAryazrI kIrtisAgarasUrIzvarajI ma. sA. ne mAtApitA kI minA AjJA ke dIkSA na dene kI apanI lAcArI kAzIrAma ke sAmane prakaTa kI, parantu kAzIrAma haragija mAnane ko taiyAra nahIM hue| unhoMne to AcAryazrI ko yahA~ taka bhI kaha diyA ki 'yadi Apane dIkSA na dI to maiM svataH hI sAdhu-vastra dhAraNa kara Apake caraNoM meM caiTa jAU~gA / '
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAzIrAma kI prabala vairAgya-bhAvanA dekhakara AcArya -zrIne unheM apane ziSya munirAja zrI jitendrasAgarajI ma. sA. ke pAsa dIkSA lene kA sujhAva diyA / AcAryazrI ke sujhAva ke anusAra kAzIrAma ne pRjya tapasvI muniratna zrI jitendra. sAgara jI ma. sA. ke caraNoM meM apanA jIvana samarpita kara dIkSA grahaNa kI / dIkSA ke pazcAt kAzIrAma kA nAma 'munizrI AnaMdasAgarajI' rakhA gayA / saMyama yAtrA meM eka avarodha kAzIrAma ne apane parivArajanoM ko sUcita kiye binA dIkSA grahaNa kI thI, phalasvarUpa kAzIrAma ke dIkSita bana jAne ke samAcAra munakara unake parivArajana gujarAta Ae aura unheM turanta ghara lauTane kA anurodha kiyA / parantu munizrI AnaMdasAgara jI isake lie bilakula taiyAra nahIM the| yaha dekhakara unake parivArajana unheM unakI icchA ke viruddha jabaradastI pUrvaka ra le gae / ghara jAne ke bAda kAzIrAma ne apane parivArajanoM ko bahuta smjhaayaa| ve hara samaya ghara meM hI rahate / pratidina pauSadha kara svAdhyAya-cintana-manana meM hI samaya vyatIta karate / punaH gRha vAsa ke daurAna unakA jIrana saMsAra meM bhI sAdhu kI taraha thA / ve saMsAra se bilakula alipta dha / kAzIrAma kI prabala vairAgya-bhAvanA, unakI dinacaryA evaM samAra se ekadama alipta jIvana dekhakara parivArajanoM ko bhI jhukanA par3A / unhoMne kAzIrAma ko dIkSA grahaNa karane kI
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ saharSa anumati pradAna kI / antataH saM. 19.94, posa vadi 10 ke parama-pAvana dina ahamadAbAda kI pavitra vasuMdharA para parama pUjya AcArya zrI kIrtisAgarasUrIzvarajI ma. sA. ke pAsa kAzIrAma ne punaH dIkSA grahaNa kI aura pRjya tapasvI muniratna zrI jitendramAgarajI ma. sA. ke ziSya bane / punaH dIkSA ke bAda unakA nAma 'munizrI kailAsasAgarajI ma.' rakhA gayA / suzIla sAdhu yahAM se unakI AtmavikAsa aura ujvala jIvana kI prakriyA vistRta aura sundara rUpa se Age bar3hI ! svayaM kI apUrva bauddhika pratibhA ke kAraNa svA samayAvadhi meM hI 'gujya muni zrI kailAsasAgarajI ma. ne Agamika-dArzanikasAhityika Adi granthoM kA pUrI niSThA ke sAtha gaharAI pUrvaka adhyayana kiyA / adhyayana meM unakI apUrva lagana aura tanmayatA ke kAraNa thor3a hI varSoM meM munizrI kI gaNanA jaina samAja ke vidvAna sAdhuoM meM hone lagI / jinake pAsa bhI munizrI adhyayana karate unake mana aura sneha ko ve turanta hI jIta lete / kahIM bhI koI nayA jJAna-prApta karane ke lie mIloM taka kA vihAra karane meM bhI ve hicakicAte nahIM the| talasparzI adhyayana ke sAtha-sAtha munizrI kI guru sevA bhI apUrva thI / jJAna kA ajIrNa unameM kabhI dekhane ko nahIM milA / gurudeva ke prati apUrva samarpaNa bhAva ke kAraNa gurudeva zrI kI asIma kRpA hara samaya unake sAtha thI / ve jo bhI kArya karate, guru AjJA ko hI usameM
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramukhatA dete / munizrI kI yogyatA ko dekhate hue saMvata 2004, mAgha muda 13 ke zubhadina pUnA meM pR. AcArya zrI kIrtisAgarasUrIzvarajI ma. sA. ne unheM gaNipada pradAna kiyA / usake bAda kramazaH vi. saM. 2005, mArgazIrSa mudra 10 ko bambaI meM paMnyAsa pada, vi. saM. 2011, mAtra mudra 5 ko sANaMda meM upAdhyAya pada tathA saMvata 2022, mAgha cada , ko sANaMda meM hI AcArya pada se unheM vibhUpita kiyA gayA / AcArya padavI ke bAda Apa pRjya AcArya zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI ma. sA. ke nAma se jagata meM prakhyAta hue / samaya kI gati ke sAtha-sAtha AcArya zrI kI unnati bhI niraMtara gatizIla thI / saMvat 2026 meM samudAya kA samagra bhAra Acarya zrI para AyA aura ve garachanAyaka bane / vi.saM. 2039, jaMTa suda 11 ke zubha dina mahur3I tIrtha kI pArana vasuMdharA para vizAla jana samudAya kI upasthiti meM sAgara samudAya kI ucca praNAlikA ke anusAra AcArya zrI ko vidhivat 'gacchAdhipati' pada se vibhUSita kiyA gayA / yoga mArga ke sAdhaka pUjya AcAryazrI ko AtmadhyAna meM baiTanA atyaMta priya thA / ApazrI hamezAM guphAoM meM, nadI ke kinAre, kheta meM, jinamaMdira Adi meM AtmayAna meM baiTa jAte aura ghaNToM taka AtmA kI mastI meM tallIna ho jAte the /
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAda vijetA gurudeva __ saMyama jIvana ke prathama cAra dazaka taka to AcArya zrI pratidina 'ekAsaNe' kA tapa hI karate the| bAda meM zArIrika pratikUlatAoM ke kAraNa samudAya ke sAdhuoM ke atyaMta Agraha vaza unheM bar3e duHkha ke sAtha 'ekAsaNe' kA tapa chor3anA par3A / AcAryazrI hamezA mAtra do dravyoM se hI AhAra kara zarIra kA nirvAha karate aura cAra -- vigaI' kA niyamita tyAga rakhate the / dIkSA grahaNa ke thor3e samaya pazcAt hI Apane miThAI kA bhI tyAga kara diyA thaa| usa dina se jIvana paryata Apane kabhI miThAI nahIM cakhI / ekAmaNe kA tapa chor3ane ke bAda bhI Apa dina meM kaI ghaNToM taka abhigraha paccakhANa dvArA cAroM AhAra kA tyAga rakhate the| unhoMne apane sampUrNa jIvana meM cAya kA kabhI svAda nahIM cakhA thA / hamAre pUchane para ve kahA karate the ki-'mujhe yaha patA nahIM, ki cAya kA svAda kaisA hotA hai|' zilpa zAstra ke prakAMDa vidvAna zilpazAstra ke prakAMDa jJAtA hone ke kAraNa jinamUrti aura jinamaMdira ke sambaMdha meM mArgadarzana ke lie hajAroM loga AcAryazrI ke pAsa AyA karate the| itanA hI nahIM, kaI khyAtanAma AcArya bhagavanta bhI isa viSaya meM pUjyazrI se salAha lete the| jinazAsana ke hara choTe-bar3e kArya ke lie AcAryazrI hamezA tatpara evaM samarpita rahate the / 22
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ lokapriyatA mahAna vidvAna aura U~ce pada para pratiSThita hone ke bhAvajUda bhI kabhI ApameM abhimAna kI sAmAnya jhalaka bhI dekhane ko nahIM milI / isI nirabhimAnatA ke mahAna guNa kI badaulata Apa adhika lokapriya bane / AcAryazrI kA sahaja evaM sarala vyaktitva zraddhAluoM ke AkarSaNa kA pramukha kendra thaa| nanheM-munheM bAlakoM meM milane vAlI saralatA AcAryazrI meM hamezA sahajatA se dekhI jA sakatI thii| ApakI adbhuta saralatA ke kAraNa hI Apake pAsa bAlaka - yuvAnavRddha sabhI niHsaMkoca Akara kucha na kucha preraNA prApta kara jAte the | Apa cAlaka ke sAtha bhI vaisA hI vyavahAra karate the jainA kisI yuvAna yA vRddha ke sAtha | mahAna tIrtha ke upadezaka mahesANA kI pAvana vasuMdharA para zrI sImaMdharasvAmI bhagavAna ke vizAla jinamaMdira evaM virATa jinamUrti kI sthApanA meM AcAryazrI kA hI upadeza thA / jinazAsana kI garimA aura kIrti ko dUra-dUra taka phailAne vAle isa vizAla jinamaMdira ke upadezaka ke rUpa meM AcAryazrI hamezA amara raheMge | padmAsana sthita zrI sImaMdharasvAmI bhagavAna kI mUrti U~cAI kI dRSTi se Aja samagra bhArata meM prathama hai / isa tIrtha ke darzanArtha A rahe hajAroM zraddhAlu zrI sImaMdharasvAmI paramAtmA ke darzana kara AtmatRpti kA anubhava karate haiN| 23
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ niHspRhI aura apramatta sAdhaka jinazAsana meM apUrva lokapriyatA aura U~cI pratiSTA pAne ke bAvajuda bhI AcAryazrI ne apane svArtha ke lie kabhI usakA upayoga nahIM kiyA / itanA sArA mAna-sammAna hote hue bhI ApakA jIvana atyaMta sAdagI pUrNa thA / kisI bhI prakAra kI AkAMkSAoM, apekSAoM aura zikAyatoM se Apa hamezA pare the / ugravihAra aura zAsana kI aneka pravRttioM meM vyasta hote hue bhI Apa apane Atmacintana, svAdhyAya aura dhyAnAdi AtmasAdhanA ke lie pUrA-pUrA samaya nikAla lete dha / zArIrika pratikUlatAoM ke bIca bhI Apa Atmahita ke lie sadA jAgrata rahate the / Apa zrI ke jIvana kA eka hI nahAmaMtra thA- 'Atmazreya ke lie hamezA jAgrata raho / ' zAsana-prabhAvanA zAsana ke mahAna prabhAvaka ke rUpa meM AcAryazrI sadiyoM taka bhulAe nahIM jA sakeMge / ApazrI ke varada hAthoM le huI zAsana prabhAvanA kA to eka lambA itihAsa hai / ApazrI ke hAthoM lagabhaga 63 aJjanazalAkAe~, 80 jinamadiroM kI pratiSThA, aneka jinamaMdiroM kA jIrNoddhAra, 30 se bhI adhika upadhAnatapa kI ArAdhanAe~ Adi zAsana-prabhAvanA ke aneka kArya sampanna hue | Apa zrI ke hAthoM se ajana huI mUrtiyoM kI saMkhyA 9.000 se bhI adhika hai|
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ karuNA ke sAgara AcAryazrI kI saccI pahacAna yaha nahIM ki unhoMne kaI jinamaMdiroM kI sthApanA karavAI, unakI saccI pahacAna yaha bhI nahIM ki unhoMne kaI upadhAna tapa karavAe azyA upAzraya Adi banavAe, yaha saba kucha to unake kAryoM se unakI pahacAna hai / unakI vAstavika pahacAna to unake virala vyaktitva ke paricaya meM hai / sAgara kA saccA paricaya sAgara ke kinAre se nahIM mila sakatA, usake lie unakI gaharAI meM utaranA par3atA hai / sAgara ke kinAre chIpa avazya mila sakatI hai, parantu motI nahIM mila skte| usI prakAra vyakti kI pahacAna bhI bAhara se nahIM, usake aMtara-jovana se honI cAhie / parantu AcAryazrI to jaise aMtara se the vaise hI bAhara se bhI the / unakA aMtara mana jitanA nirmala aura karuNAmaya thA utanA hI unakA bAharI vyavahAra bhii| ve aMdara aura bAhara samAna the / hara vyakti ke prati unakA vyavahAra aMdara aura bAhara se eka samAna hotA thA / vihAra aura cAturmAsa apane saMyama jIvana ke 47 varSoM ke daurAna pRjya AcAryazrI ne gujarAta, rAjasthAna, madhyapradeza, bihAra, caMgAla aura mahArASTra Adi prAntoM meM vicaraNa kara mAnava ke aMdhakAramaya jIvana ko Alokita karane kA athaka puruSArtha kiyA 25
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ thA / unhoMne apane isa puruSArtha meM apUrva saphalatA bhI prApta kI thii| hajAroM logoM ko vyasana mukta kara unheM zAMtipUrNa evaM ujjvala jIvana jIne kA mArgadarzana diyA thaa| AcAryazrI ne alaga-alaga prAntoM meM vicaraNa karane ke sAtha-sAtha vahAM ke mahAnagaroM meM cAturmAsa bhI kiye the, jinameM bambaI, panA, kalakattA, amadAbAda, jAmanagara evaM pAlI Adi nagara pramukha hai| AcAryazrI mahAnagaroM ke sAtha-sAtha gA~voM meM bhI cAturmAsa karane ke vizeSa icchuka the / unhoMne kaI choTe gA~voM meM bhI cAturmAsa kiye the, jinameM sAdar3I, rANI, lodarA evaM ar3odarA Adi gA~voM ke cAturmAsa ullekhanIya hai / ziSya-praziSya samudAya pUjya AcAryazrI ke pAvana upadezoM evaM unake ujjvala jIvana se prabhAvita hokara kaI mahAn AtmAoM ne saMyama grahaNa kiyA / nimnalikhita AToM sAdhu bhagavantoM ne pUjya AcAryazrI ke pAsa hI unake ziSya ke rUpa meM dIkSA grahaNa kI thI / 2. putra paMnyAsa zrI sUryasAgarajI ma. sA. 2. puruSa AcAryazrI bhadrabAhusAgarasUrIzvarajI ma. sA. pUjya pravartaka zrI indrasAgarajI ma. sA. 4. pUjya AcAryazrI kalyANasAgarasUrIzvarajI ma. sA. 5. pRdhya muni zrI kaMcanasAgarajI ma. sA. 6. pUjya gaNivarya zrI jJAnasAgarajI ma. sA. 7. dRzya muni zrI nItisAgarajI ma. sA. 8. pUjya muni zrI saMyamasAgarajI ma. sA. 26
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ inameM se pUjya paMnyAsa zrI sUryasAgarajI ma. sA. evaM pUjya pravartaka zrI indrasAgarajI ma. sA. kA svargavAsa AcAryazrI kI vidyamAnatA meM hI ho gayA thA / pUjya AcAryazrI kA 30 se bhI adhika praziSyAdi parivAra hai / jisameM pUjya AcAryazrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. kA nAma vizeSa ullekhanIya hai / isake atirikta pujya AcAryazrI ke AjJAnuvartI sAdhusAdhviyoM kA bhI vizAla samudAya hai / mRtyu vijetA vi. saM. 2041, jeTa sudi 2 ke dina prAtaHkAla kA pratikramaNa pUrNakara, pratilekhana karane ke lie AcAryazrI ne kAyotsarga kiyA / basa, vaha kAyotsarga pUrNa ho, usase pahale AcAryazrI ko jIvana-yAtrA hI pUrNa ho gayI / saba dekhate hI raha gae aura pUjya AcAryazrI ne sabake bIca se ananta vidAI kelI / isase pahale ki kAyotsarga kA virAma AtA, pUjya AcAryazrI ke jIvana kA hI virAma A gayA / > jisa caturviMzatistava meM 'samAhi varamuttamaM dinu jaise naMgala zabdoM dvArA samAdhimaya mRtyu kI prArthanA kI jAtI haiM, usI catuvizati stava ke kAyotsarga meM pUjya AcAryazrI ne sanAdhimaya mRtyu prApta kI / jisa mRtyu ke vicAra mAtra se vyakti bhayabhIta ho jAtA hai, vahI mRtyu AcAryazrI ke caraNoM meM jhuka gaI | mAnoM aisA lagA ki pUjya AcAryazrI ke sAmane mRtyu hI mara gaI / pUjya AcAryazrI kA aMtima 27
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMskAra zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra, kocA ke prAMgaNa meM kiyA gayA / aise mahAna yugadraSTA, apUrva puNyanidhi pRjya AcAryazrI ke jAne se vyakti, samAja aura samaSTi ko bahuta bar3A nukasAna pahu~cA hai, jise Ane vAle kaI yugoM taka pUrA nahIM kiyA jA sktaa| kaI sadiyoM ke bAda ese virala aura virATa vyakti kA samAja meM avataraNa hotA hai, jo svayaM ke AtmakalyANa ke sAtha-sAtha hajAroM-lAkhoM logoM ko AtmakalyANa ke patha para Age bar3hane kI preraNA dekara unake jIvana-patha ko Alokita karate haiM / janma lenA aura maranA to isa saMsAra kA eka svabhAva hai / janma lene vAlA vyakti eka na eka dina avazya maratA hai / parantu samAdhimaya mRtyu viraloM ko hI prApta hotI hai / pUjya AcAryazrI kI samAdhimaya mRtyu unakI ujjvala evaM pavitra jIvana-sAdhanA kA spaSTa citraNa hai| yaha mauta vAstava meM mauta nahIM balki eka mahotsava thA / AcAryazrI apanI mRtyu ko zoka nahIM, baTika mahotsava banAkara gae / ApakI mamagra jIvana sAdhanA mRtyu ke lie thI / AcAryazrI hara samaya kahA karate the ki 'maiM samAdhimaya mRtyu prApta karanA cAhatA hU~ / ' vAstava meM yahI huA, unhoMne pUrNa jAgRti, zAMti evaM prasannatA ke sAtha mRtyu prApta kii| mRtyu se pUrva rAtri meM Apane apane ziSyoM praziSyoM Adi se micchAmi dukkar3a dekara apanI Atmazuddhi kI aura unase kahA ki- 'ma mRtyu prApta kara zrI sImaMdharasvAmI
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ paramAtmA ke pAsa jAnA cAhatA hU~, mujhe jIvana jIne kA koI moha nahIM hai aura marane kA koI Dara nahIM hai / ' - yahI AcArya zrI ke aMtima udgAra the / ApakA pAvana-pavitra jIvana sabake lie preraNA kA srota thA / hara vyakti ke lie Apa eka Adarza the / Aja pUjya AcArya zrI apane boca nahIM hai, parantu unakI ujjvala jIvana-sAdhanA hara samaya logoM ke smRti paTa para amara rahegI / Apa zAMti eva prasannatA kI mUrti evaM hama saba ke rAhara the / paramAtmA ke prati zraddhA to ApameM kUTa-kUTa kara bharI huI thI / Apake roma-roma meM jina zAsana aura paramAtmA kA nAma, prANI mAtra ke prati maitrI bhAvanA kI apUrva gUja thI / Apa apanA adhikatara samaya paramAtmA ke smaraNa evaM cintana-manana meM vyatIta karate the / kabhI Apako vyartha meM samaya vyatIta karate nahIM dekhA gayA / jisa prakAra se samaya kA sundara upayoga AcArya zrI ne apane jIvana meM kiyA, zAyada hI vaisA isa kAla meM koI kara skegaa| AcArya zrI sarala-saumya svabhAva kI eka jIvita-jAgrata pratimA / / AcAryazrI kA jIvana evaM nirmala cAritra apane Apa meM anUThA, anokhA, advitIya, anupama evaM eka Adarza thA, jo yugoM-yugoM taka zraddhAluoM ke jIvana-patha ko Alokita kara, unheM ujjvala jIvana jIne kI preraNA detA rahegA / aMta meM pUjya AcAryazrI ke parama-pAvana caraNa-kamaloM meM mArabharI koTizaH vandanA ........ !
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagat meM jo bhI mUlyavAna hai --- jIvana, AtmA, paramAtmA - usakA aviSkAra svayaM hI karanA hotA hai / use kisI aura se pAne kA koI upAya nahIM hai / mokSa jIvana kA vaha sampUrNa vikasita rUpa hai, jise prApta karane ke bAda una janma - maraNa kI ulajhanoM kA anta sadA ke lie ho jAtA haiM, jo saMsAra meM rahane para hama se jur3I cho c) hai
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ hamAre preraNAdAyI prakAzana : * DAka-zikSaNa ( mAsika patrikA ) AjIvana sadasyatA zulka * Aloka ke AMgana meM ( sUktiyAM ) * gacchAdhipati pU. A zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI ma. sA. jIvana-yAtrA : eka paricaya zIghra hI prakAzamAna : * seTa maphatalAla ( dRSTAMta) (hindI) 101 ru. (hindI) 1-25 ru. (hindI) gujaratI ) 2-50ru. * gacchAdhipati pU. A. zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI ma. sA. ke svAdhyAya sUtra ( Agamokta sUktiyAM ) 31. (hindI) 250 ma. * gacchAdhipati pU. A. zrI kailAsasAgara sUrIzvarajI ma. sA. jIvana-yAtrA : eka paricaya (aMgrejI) gacchAdhipati pU. A. zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI ma. sA. ke svAdhyAya-sUtra ( Agamokta sUktiyAM ) (gujarAtI)
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ . pustaka prAptisthAna : zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra C. milana ajitabhAI sutariyA 24, kRSNavana sosAyaTI, aMkura ror3a, nArAgapurA, ahamadAbAda - 383013. . prastuta pustikA ke sambandha meM Apake vicAra sAdara AmaMtrita hai unheM uparokta pate para bheje / 32
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
_