Book Title: Jain Mantra Stotra Ane Yantra
Author(s): Gunant Barvalia
Publisher: Arham Spiritual Centre
Catalog link: https://jainqq.org/explore/035316/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina maMtra, stotra ane yaMtra zAtadhArA : 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra bhaktAmara stotra [TUDYzcaDhAvAmAorihaawalaagi naamaavaadaariyaannaamaamvjhaayaa| nAmAlAyasavasAjhANArAmA Daalala Pauna 8 DOI alDD ajamalam, S zreya) hamezvarazawa/vAmIzrI/wa) 02/28 T] aagrAjitrA)vAvAjhazAhyA/0) | badaSimaMDala stotra uvasaggaharaM stotra navakAra maMtra jaina maMtra, stotra ane maMtra saM. guNavaMta baravALiyA dIkSA maMtrA pAMsaThiyA yaMtra tIrthakara nAmamaMtra jinapaMjara stotra kalyANamaMdira stotra saMpAdaka guNavaMta baravALiyA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra saMpAdana :guNavaMta baravALiyA -: prakAzaka : arhama spIrIcyuala seMTara saMcAlita saurASTra kesarI prANaguru jaina philosophIkala enDa lITararI rIsarca seMTara - ghATakopara 716, golDa kresTa, bijhanesa pArka, zreyasa sAme, ela.bI.esa. roDa, ghATakopara (ve), muMbaI - 400086. phona : 022 - 25000900, 98202 15542 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Gyandhara - 20 Jain Mantr, Stora and Yantra saMpAdakanuM nivedana Edited by : Gunvant Barvalia Jan. 2020 Sponsors: * All India Swetamber Sthanakvasi Jain Conf., Mumbai * Mamtaben Yogeshbhai Bavisi * Dr. Ratanben Khimjibhai Chhadva InsTITyuTa opha jainolojI laMDana - bhArata dvArA amadAvAdamAM yojAyela jJAnasatra - parisaMvAdamAM jaina maMtra, stotra ane yaMtra viSayaka vidvAnonA prApta zodhapatrono saMcaya A pati jainamaMtra, stotra ane yaMtra viSaya para InsTITyuTa opha jainolojI laMDana ane bhArata dvArA yojAyela jJAnasatra - parisaMvAdamAM vidvAnonA prApta zodhapatro ane nibaMdhono saMcaya jJAnadhArA-20 rUpe pragaTa karatAM AnaMda anubhavuM chuM. tA. 18 ane 19 jAnyu. 2020 nA amadAvAda khAte cAjoyela A parisaMvAdanA pramukhasthAne padmazrI DaoN. kumArapALa desAI birAjamAnA hatA. A parisaMvAdamAM zodhapatro prastuta karanAra vidvatajanono AbhAra mAnuM chuM. A kArya mATe DaoN. kumArapALa desAInuM satata mArgadarzana maLatuM rahyuM che. kAryanI saphaLatA mATe yogezabhAI bAvIzI, khImajIbhAI chADavA, caMdrakAMtabhAI lAThIyA ane DaoN. nalinIbena desAIe ghaNI jahemata uThAvI hatI. InsTITyuTa opha jainolojI, laMDana-bhAratanA borDa opha TrasTIno AbhAra. samagra Ayojana ane graMthamAM jinAjJA viruddha kaMI lakhAyuM hoya ke pRpaNA thaI hoya to trividha micchAmi dukkaDam. prakAzaka: ahama spIrIcyuMala seMTara, muMbaI gunvant.barvalia@gmail.com prApti sthAna : InsTITyuTa opha jainolojI bI/101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTInI bAjumAM, AMbAvADI, amadAvAda - 380015. mo. 091 - 99 - 26062082 muMbaI, mauna ekAdazI, Disembara, 2019 guNavaMta baravALiyA gunvant.barvalia@gmail.com mUlya: rU. 250/ mudraNa vyavasthA: arihaMta priTIMga presa, paMtanagara, muMbaI - 400005, mo. 9223430415 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina maMtra, stotra ane yaMtra anukramaNikA 17. zrI uvasaggaharaM stotranA DaoN.reNukA poravAla gUDha vaijJAnika rahasyo 18. covIsa tIrthaMkara nAmamaMtra phaLAdeza maNilAla gAlA 180 19. vItarAgastotra ane samyagudarzana rInA zAha 188 20. jaina dharmano eka viziSTa yaMtraH DaoN. jAgRti nalina ghIvAlA 196 zrI pAMsaThIo yaMtra 21. kalyANamaMdira stotra : AtmAthI DaoN. razmi bhedA paramAtmA pratinI yAtrA 22. nami9Na stotranuM mahAbhya DaoN. bInA virendra zAha 212 23. zrI tijayapahunna stotra DaoN. hInA yazodhara zAha 222 24. maMtra: mAro priya mitra zaileSI ajamerA 233 25. zrI ajitazAMti stotra caMdrakAMta lAThIyA 26. ane tyAre sAmAnya lAgatA zabdo hemAMga ajamerA zreSTha maMtra banI jAya che ! 27. uvasaggaharaM stotranA racayitA guNavaMta baravALiyA AcArya bhadrabAhunuM jIvana ane kavana 28. zrI ciMtAmaNi vijayapatAkA mahAyaMtra rAja saMgItAbena zAha 29. maMtrajapano mahimA, vidhi ane phalazruti jitendra ma. kAmadAra tathA jainAcAryo dvArA karAyelI sarasvatImaMtra sAdhanA 30. jaina stotra sAhityanI prabhAvakatA kanubhAI zAha 274 31. sAMprata samasyAnuM samAdhAna-bhaktAmara stotra DaoN. rekhA vorA 284 32. sUtra jyAre maMtra bane che. DaoN. madhubahena jI. baravALiyA 296 * | krama viSaya lekhakanuM nAma pRSTha 1. mahAprabhAvaka zrI uvasaggahara stotra rASTrasaMta parama gurudeva Reason n Vision zrI namramuni ma.sA. 2. kalyANamaMdira stotramAM bhaktidarzana munizrI DaoN. pU. supArzvacaMdrajI ma.sA. 3. jinapaMjara stotranuM mAhAtma pU. sAdhvI mitala 4. zaktistrota : zrI bhaktAmara stotra pU. DoM. sAdhvI AratI maMtra-yaMtra- bhaktino samanvaya eTale pU. sAdhvI subodhikA zrI uvasaggaharaM stotra 6. vaizvika maMtromAM zrI navakAra mahAmaMtranI padmazrI DaoN.kumArapALa desAI 74 virala vizeSatA 7. RSimaMDaLa stotra- eka abhyAsa | DaoN. abhaya dozI 8. maMtra ane stotra viSe keTalIka pAyAnI vAto DaoN. sejala zAha 105 9. maMtra vijJAna ane sUrImaMtra sureza gAlA 113 10. sarvatobhadra stotraH eka avalokana DaoN. ratanabena khImajI chADavA 123 11. zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha stotra DaoN. pArvatIbena khIrANI 133 12. maMtranI paribhASA, prApti ane prabhAva DaoN. chAyA pI.zAha 142 13. jainadharmanA maMtra-yaMtra - taMtraH khImajI ma. chADavA 148 paricaya - prabhAva ane rahasya 14. moTI zAMtinA rahasyo DaoN. pravINabhAI sI. zAha 156 15. kalyANamaMdira stotranA sarjaka guNavaMta baravALiyA 161 AcAryazrI pU. siddhasena divAkarajI, 16, AghastutikAra zrI sumanabhadrasvAmI mitezabhAI e. zAha 166 viracita bRhat svayaMbhUstotra 249 2papa 291 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhAvaka zrI uvasaggaharaM stotra REASON N VISION - rASTrasaMta parama gurudeva zrI namramuni ma.sA. 'saurASTra kesarI prANagajaina phliosophiksa enDA liTararI risarca senTara, muMbaI - ghATakopara saurASTra kesarI pU. prANalAlajI mahArAjasAhebanI zrutaprabhAvanA viziSTa hatI. zAstragraMthonuM parizIlana, tADapatrIya graMthono saMgraha ane jALavaNI, zAstrabhaMDAro ane pAThazALAnI sthApanAmAM emanuM aneruM yogadAna hatuM. A saMdarbhamAM pariprekSyamAM adhyAtmayoginI pU. lalitabAI ma.sa. nAM vidvAna pU. DaoN. tarulatAjInI preraNAthI saurASTra kesarI pU. prANaguru janmazatAbdI samiti, mubaMInA sahayogathI gurudevanI smRti ciraMjIva rAkhavA pUjyazrInI janmazatAbdI prasaMge saMsthAe saurASTra kesarI prANaguru jaina philosophI enDaliTararIrisarca senTaranI sthApanA karI che. senTarano uddeza A pramANe che : * jaina tattvajJAna ane sAhityanuM adhyayana, saMzodhana, saMpAdana ane prakAzana karavuM. * saMskRti, dharma ane adhyAtmanAM sAhityanuM prakAzana karavuM. * jaina dharmanAM tattvonI vaijJAnika rIte rajUAta karavI. * prAcIna hastalikhita ane tADapatrIya graMthonuM saMzodhana ane pustakAlayanI pravRtti karavI. * jaina dharmane kendramAM rAkhI mAnavadharmanI pravRttino vikAsa karavo. * jaina sAhityamAM adhyayana ane saMzodhana mATe Workshop kArya-zALAnuM Ayojana karavuM. * jaina sAhitya jJAnasatranuM Ayojana karavuM. * vidvAno ane saMtonAM pravacanonuM Ayojana karavuM. * dharma ane saMskArano vikAsa ane saMvardhana thAya tevI zibira ane anya kAryakramonuM Ayojana karavuM, saMskAralakSI, sajvalakSI ane ziSTa sAhityanuM prakAzana karavuM. * abhyAsa nibaMdha vAMcana (Paper Reading), lipi-vAMcana ane prAcIna jaina graMtho (Old Jain Manuscript) jaia. * jaina dharma para saMzodhana M.A, Ph.D., M.Phill karanArAM jijJAsu, zrAvaka, saMta satIjIone sahayoga ane saMzodhita sAhityanuM prakAzana.. * jaina prAcIna graMtho, citro, zilpa, sthApatyanA phoTAo vagere sI.DI. taiyAra karAvavI. * deza-videzanamAM jaina dharma para parisaMvAda, pravacana - Ayojana, InTaraneTa para 'vebasAITa" dvArA jaina tattvajJAna ane sAhitya viSayaka mAhitIno pracAra karavo. eka AtmA jyAre padArtha ane padArthanA satyane jANavA lAge che, enA atala UMDANa sudhI jaI, enA eka-eka rahasyone ukele che tyAre tene khyAla Ave che ke huM je jANuM chuM tenA karatAM to kaMIka alaga che, ananya che. mahAprabhAvaka zrI uvasaggaharaM stotranA UMDANa sudhI je jAya che, enA ekaeka rahasyone je ukele che, enA sAkSAtkArano je ahesAsa kare che ane emAM rahelI akalpanIya siddhine je prApta kare che te ja jANI zake che ke zrI uvasaggaharaM stotrano zabdArtha ane bhAvArtha je che enA karatAM eno gUDhArtha kaMIka alaga ja che. eno prabhAva je dekhAya che ane anubhavAya che enA karatAM paNa emAM samAyelI divya zakti kaMIka ananya, alaukika ane adbhuta che. bahArathI dekhAtuM satya ane vAstavika satya vacce bahu moTo pharaka hoya che. je vAstavika satya sudhI pahoMce che, te ja vItarAgatAne prApta kare che. sAmAnya mAnavInI dRSTimAM zrI uvasaggaharaM stotra paramAtmA pArzvanAthanI stuti che. je prabhAvaka che ane Adhi, vyAdhi tathA upAdhine dUra karanAra che, jyAre jaina maMtra, stotra ane yaMtra saurASTra kesarI prANaguru ApanA sahayoganI apekSA sAthe jaina philosophikala enDa TrasTI ane mAnad saMyojaka liTararI risarca senTara, guNavaMta baravALiyA ahaMma spIrIcyala senTara mo. 09820215542 E-mail: gunvant.barvalia@gmail.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArI dRSTimAM zrI uvasaggaharaM stotra AtmazuddhithI Atmasiddhi sudhInI yAtrAnuM zreSTha mAdhyama che. mokSamAM javA mATeno pAsaporTa che ane anaMtakALanA saMsAraparibhramaNathI mukti apAvanAro apUrva stotra che. zrI uvasaggaharaM stotra eka zreSTha racanA che, je zreSThatama sthAna siddhatvanI prApti karAve che. mahAprabhAvaka zrI uvasaggaharaM stotrane ghaNA aNasamaju ane ajJAnIo camatkAra mAne che, jyAre je A stotranA rahasya sudhI pahoMcyA che, enA garbha sudhI pahoMcyA che evA jJAnI ane siddhapuruSonI dRSTimAM A eka vaijJAnika tathya che. zabdo saMyojananI kemikala prosesa che. jo A camatkAra hota to stotranuM smaraNa karanAra dareka vyaktine enI prabhAvakatAno anubhava thAta, paNa evuM banatuM nathI. koI vyakti zraddhAthI eka ja vAra zrI uvasaggaharaM stotranuM smaraNa kare ane enI prabhAvakatAno anubhava kare ane koI vyakti varSothI nitya smaraNa kare chatAM ene koI anubhUti na thAya. kema ke, A stotra mAtra camatkAra nathI, enI pAchaLa eka Reason ane Vision che, enI pAchaLa vyaktinA bhAva, zraddhA ane vizvAsa che. mahAprabhAvaka zrI uvasaggaharaM stotra jyAre sarvAMgathI smaraNa thAya che, tyAre te sarva zaktimAna banI jAya che. ApaNA zarIramAMthI satata UrjA pragaTa thatI hoya che, jeTalo UrjAno phorsa hoya eTalI gati hoya. ApaNA mukhamAMthI je zabda nIkaLe, e jeTalAM phorsathI nIkaLe, eTalI tIvra gatithI e cauda rAjuloka sudhI pahoMce, e zabdamAM jyAre sarvAMganI UrjA ane svayaMnI zraddhA bhaLe che tyAre te zabda eka divya zaktithI samRddha maMtrarUpa banI jAya che, jenA kAraNe vyaktinI negeTIvITI dUra thAya che. karmonI nirjarA thAya che, prabhutattva ane gurutattva pratye ahobhAva ane vizvAsa hoya to puNya upArjana thAya che, jenA kAraNe sakala kAryo saphaLa thAya che. jJAnadhArA - 20 zrI uvasaggaharaM stotranuM smaraNa camatkAranI dRSTie nathI karavAnuM, paNa enI pragaTatI zaktiono zraddhAnA samanvaya sAthe upayoga karavAno che. e zakti kevI rIte pragaTa thAya che enuM Reason N Vision jANI, jemaNe A stotrane utkRSTa sAdhanA dvArA AtmasAt ane siddha karyo hoya enA siddhapuruSa sadgurunA zaraNe samarpita thaI, emanI AjJA ane mArgadarzana anusAra sAdhanA karavAnI hoya che. zrI uvasaggaharaM stotranI jyAre japa-sAdhanA karo, tyAre tenA Reason N Vision ne jANI ane samajIne karo to samyarUpe pariName ! eka sAdhaka jyAre enA kAraNane jANI, enI pAchaLanI dRSTine samajIne, zraddhA ane bhAva sAthe, propara vidhi, yogya ane zuddha uccAraNathI sAdhanA kare che tyAre je divya zaktinA paramANuo pragaTa thAya che te svayaMne, AsapAsavALAne ane sAMbhaLanArA sarvane enI prabhAvakatAnI asara anubhavAya che. zrI uvasaggaharaM stotramAM caitanatattvanA prAgaTyanI vAta Ave che. paramAtmAe kahyuM che, jyAM AtmacetanA jAgRta thAya, tyAM camatkAra to bAyaproDakTa rUpe thavAnA ja che. zrI uvasaggaharaM stotranA racanAkAra AcArya zrI bhadrabAhusvAmIe sAdhanA karI je divyazaktine AhvAna ApyuM hatuM e divyazaktine sUkSma svarUpe A stotramAM samAvI dIdhI che. mATe ja, eka vyakti jyAre utkRSTa bhAva ane dRDha zraddhA sAthe A stotranI japa-sAdhanA ke stuti kare che tyAre tenA bhAvo ane vicAro zuddha thavA lAge che, jenA pariNAme te vyaktinA azubhakarmo zubha karmamAM, azAtAnA karmo zAtAmAM ane nIca gotra karma ucca gotra karmamAM kanvarTa thavA lAge che, jene jainadarzanamAM karmonuM saMkramaNa kahe che. eka paLa pahelAM caMdanabALAne azubha karma, nIca gotrakarma ane azAtA vedanIya karmanA kAraNe hAtha-pagamAM beDI hatI. aMga upara dAsI jevA vastro hatAM, mAthe muMDana hatuM, e ja caMdanabALAne prabhu mahAvIrano yoga thAya, prabhunuM sAnnidhya prApta jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya. prabhunI zubha ane zukla orAno (AbhAmaMDaLano) avagraha prApta thAya. prabhune bAkuLAnuM AhAra dAna arpaNa kare ane paLamAM karmonuM saMkramaNa thaI jAya! paLamAM dAsI ane paLamAM rAjakumArI ! paLamAM beDInA baMdhana ane paLamAM mukti! cAhe maMtra hoya ke cAhe stotra hoya, hoya che jabaradasta ane pAvaraphUla sUkSma zaktinuM pAvarahAusa. e pAvarahAusa sAthe Atmakanekzana karatAM jene AvaDI jAya te Arthika, Atmika ane AdhyAtmika vaibhavane prApta kare. stotramAM samAyA che adbhuta sikreTsa: mahAprabhAvaka zrI uvasaggaharaM stotranI eka-eka gAthAnA eka-eka zabdomAM chupAyA che adbhuta sikreTsa! A sikreTsane samajI je sAdhanA kare che tesiddhine pAme che. eka-eka zabdamAM aneka sikreTsa samAyA che. atyAre ApaNe khUbaja saMkSiptamAM samajIzuM kema ke, badhA ja sikreTsa mATe to moTo graMtha joIe! uvasaggaharaM pAsaM, pAsaM vaMdAmi kammaghaNamukkaM / visahara visa ninnAsaM, maMgala kallANa AvAsaM / / prathama gAthAno prathama akSara "u" no uccAra jyAre tame sarvAgathI, samagra astitvathI karo cho tyAre ja nAbhinA zaktikendra khule che, divya zakti pragaTa thAya che ane eka alaga prakAranA vAIbrezansathI AtmA saMpAdita thavA lAge che. 'pAsa' zabda sAthe paramAtmA pArzvanAtha pratye atyaMta prema ane ahobhAva dharAvatAM, paramAtmAnI nitAMta bhakti karatAM pArzva yakSa, dharaNendra deva, padmAvatI devI Adine AhavAna ApI AmaMtrita karavAnA hoya che, divya zaktinuM prAgaTya karavAnuM hoya che. vidhipUrvaka vaMdanA karI siddhatattvanI aMdanAno anubhava karavAno hoya che. prabhunA jJAna guNone mastakamAM bharavAM. prabhucaraNe mastakane mAtra namAvavAnuM nathI, mastakamAM bharAyeluM khAlI karavAnuM che. karmothI mukta thayelAM paramAtmAne vaMdana karatAM karatAM bhAvanA bhAvavAnI ke, prabhu! huM paNa karmothI mukta thavAnI bhAvanA rAkhuM chuM. jyAM sudhI bhAva na hoya, tyAM sudhI bhAva saMvedananuM prAgaTya na hoya. jyAM sudhI bhAva saMvedana na pragaTe, tyAM sudhI aMtara AtmAmAMthI stotra na sUve. | 'visahara visanniAsa" bolatI vakhate bhAva pragaTa karavAno hoya che ke, he prabhu! mArA aMdaramAM jeTalI paNa dveSa ane avaguNonI jherI vRttio paDelI che teno nAza thAo, mAro AtmA zuddha thAo, mAruM mana zAMta thAo ! maMgala kalyANa AvAsa ... prabhunI bhakti karatAM karatAM kyAreya evA bhAva pragaTa karyo che ke, prabhu ! tArAmAM bhaLIne huM mane ja bhUlI jAuM ! bhakti to bhAvathI karavI che paNa bhagavAnamAM bhaLavuM nathI. bhagavAnane bhagavAna ja rAkhavA che ane pote jevA che evA ja rahevuM che. jo tame paramAtmAmAM bhaLI jAva to paramAtmAnI divyazaktio tamArAmAM paNa pragaTa thavA lAge ne! pachI to prabhuno vAsa tamArA hRdayamAM thaI ja jAya ! visahara phulliMgamaMtaM, kaMThe dhArei jo sayA mnnuo| tassa gaha roga mArI, duTTa jarAjaMti uvasAma // visahara phulligamaMta A zabda viziSTa zaktino dhAraka maMtrAdhirAja che. jo enuM yathAyogya suvidhithI, atyaMta ahobhAvathI smaraNa ane sAdhanA karavAmAM Ave to divyazakti nizcita rUpe pragaTa thAya ja ! A maMtrAdhirAjane je siddha karI le che tenA badhAM upasargo zAMta thaI jAya che. tenA sarva rogo ane Apattio dUra thaI jAya che. je A maMtrane bhaktinI niraMtaratA ane sthiratA dvArA sAtatya banAvI de che, siddhi tenI samIpa AvI jAya che. tyAre tenAM badhAM rogo dUra thaI jAya che ane tenA upasargo zAMta thaI jAya che. nirAza ane negeTIva thaI gayelI vyaktimAM jIvaMtatAno saMcAra thavA lAge che. enI jaina maMtra, stotra ane yaMtra jJAnadhArA - 20 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAchaLa paNa lojika raheluM che. tame jyAre zrI uvasaggaharaM stotranA utkRSTa bhAvomAM Avo cho tyAre stotranI sUma zakti eTeka kare che. tamArA mananA e bhAga para jyAMthI negeTIva ane pojhITIva bhAvadhArAo vahe che. tyAM eTeka karyA pachI e negeTIva bhAvadhArAne aTakAvI de che ane je pojhITIva bhAvadhArA hoya ene AgaLane AgaLa vadhAre. negeTIva bhAvonA kAraNe eno je jIvanarasa prema sukAya gayo hoya che te pojhITIva dhArAno phorsa vadhavAnA kAraNe punaH pallavita thavA lAge che. bIjuM, tame jyAre AtmAnA atala UMDANathI paramAtmAnI bhakti karo cho, tyAre paramatattvanI cetanA sAthe tamArI Atmika cetanA joDAya jAya che ane paramatattvanI divyazaktino parama ahesAsa thavA lAge che. visAma-sAmAnya mAnyatA che ke zAMta thavuM paNa enA sikreTa jANazo to samajAze visAmuM eTale koIpaNa jAtanA duHkha, darda, vedanA, pIDA ke takalIphano anubhava na thavo. vedanA hovA chatAM enuM vedana na thavuM. jema-jema tame eka-eka rahasyone samajatAM jazo tema tema tamArI samajaNa ane tamArA bhAva alaga ja thavA lAgaze. ciTThau dUre maMto, tujha paNAmovi bahu phalo hoi / naratiriyesu vi jIvA, pAvaMti na dukkha dogaccaM / / paramAtmAno A stotra AvaDe ke na AvaDe, maMtrAdhirAjanI sAdhanA karavAnI kSamatA paNa na hoya, uccAraNa paNa zuddha na hoya ane mAtra bhAvathI paramAtmAne praNAma karavAthI paNa mahAphaLa maLe. prabhune mAtra pAMpaNa DhALI, mastaka jhUkAvavAthI AtmAne kevI rIte lAbha thAya? paramAtmAne jyAre ahobhAvathI praNAma thAya che tyAre AtmA ane paramAtmA vacce sUkSma kanekzana thaI jAya che, jenA dvArA tamArI bhAvasaMvedanA ane Atma spaMdano paramAtmA sudhI pahoMcI jAya che. paramAtmAmAM samAya javAnI ane paramAtmAne potAnAmAM samAvI levAnI jyAre anubhUti thAya che tyAre aikyatA sarjAya che ane tamAro AtmA paramAtmamaya banI jAya che, tyAre paramAtmAnA guNo sahajatAthI tamArAmAM pragaTavA lAge che. jenAmAM paramAtmAnA guNo hoya ene koI duHkha hoya ? e jIva kyAreya durgatimAM jAya? ene koI takalIpha Ave ? kadAca karmonA udaye Ave to Take nahIM ane takalIpha, takalIpha lAge nahIM. A ja to hoya che paramAtmAne samajapUrvaka bhAvathI praNAma karavAnuM mahAphaLa ! tuha sammate laddhe, ciMtAmaNI kappapAyavanbhahie / pAvaMti aviggheNaM, jivA ayarAmaraM ThANaM / / / atUTa zraddhAthI je paramAtmAnI stuti ane bhakti kare che, tene samaktinI prApti thAya che. jema-jema zraddhA ane bhakti vadhe, tema-tema zakti, mahAzakti banatI jAya. jema-jema paramAtmAnI bhaktinA valayo tamArI AsapAsa vadhavA lAge, tematema tamArI AsapAsanI azubha orAo ane azubha lezyAo tUTavA lAge, jenA kAraNe azubha karmonA AvaraNo paNa tUTavA lAge. azubha bhAva ghaTe eTale zubha bhAva vadhe. zubha bhAva vadhe eTale samyagradarzana pragaTa thAya. | zrI uvasmagaharaM stotranI sAdhanAthI je prApta thAya che te ratnaciMtAmaNi ane kalpavRkSathI paNa amUlya hoya che. kema ke, ratnaciMtAmaNi ane kalpavRkSathI je prApta thAya che te aMte chUTI jAya che, jyAre svayaMmAMthI pragaTeluM samyagudarzana kyAreya na chUTavAvALuM hoya che. mahAlAbhadAyI ane mahAphaLadAyI hoya che. AtmA mATe kalyANakArI hoya che. jyAre utkRSTa bhAvathI prabhunI bhakti thAya che tyAre nirvidanatA prApta thAya che. nirvighnatA eTale AveluM vidana dUra thaI javuM. jaina maMtra, stotra ane yaMtra jJAnadhArA - 20 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI uvasaggaharaM stotramAM eka-eka akSaranuM evuM saMyojana karavAmAM AvyuM che. jene vidhipUrvaka bolavAthI siddhi prApta thAya che. dareka akSaro ane dareka akSara pachI AvatAM akSaronA uccAraNanuM paNa alaga mahattva hoya che. layanI sAthe uccAranI zuddhi ane spaSTatA hoya to ja stotranI divya zaktino pravAha niraMtara maLato rahe, nahIM to tyAMthI breka thaI jAya. uttama kakSAnI bhakti karanAra vyakti ajara amara evA mokSane prApta kare che. ajara amara arthanuM eka vizeSa sikreTa che. ajara eTale zarIramAM koIpaNa darda ke roga Ave nahIM ane Ave to Take nahIM evI avasthA ! 'amara' nI tamArI vyAkhyA zuM che ? jenuM kyAreya mRtyu na thAya, tene amara kahevAya. paNa zuM evuM bane ke mANasa kyAreya mRtyu na pAme ? nA ! amara eTale vyaktinI kIrti, vyaktinA guNo, vyaktinI siddhi ane vyaktino prabhAva! bhagavAna mahAvIra 2600 thI vadhu varSa pahelAM nirvANa pAmyA, chatAM Aje paNa ApaNA hRdayamAM jIvaMta che. prabhu pArzvanAtha varSo pahelAM nirvANa pAmyA chatAM Aje paNa emanI prabhAvakatA anubhavAya che. iasaMthuo mahAyaza, bhatibbhara nivbhareNa hiyaeNa / tA deva ! vijJA yAdi, mave bhave pAsa baLacaMda // mahAprabhAvaka zrI uvasaggaharaM stotra mahAyazasvI kahevAya che. kema ke, A stotranI yathArtha ane utkRSTa bhakti karanAra bhAgyavAna AtmAne mahAyazavaMta evA pArzva paramAtmAnA sAkSAtkArano ahesAsa thAya che. 14 jJAnadhArA - 20 stotra sAdhanAno sauthI prathama ane agatyano niyama hoya che, jyAre tame zraddhAthI prabhubhaktimAM lIna bano tyAre AsapAsanuM kaMI ja tamArAmAM AvI na zake, tamAruM hRdaya prabhupremanA bhAvothI eTaluM chalakAya jAya ke anya koI bhAvane pravezavAnI jagyA ja na hoya, vAtAvaraNa divya spaMdanothI chavAya gayuM hoya. je vyakti bhakti bharelAM pUrNa hRdaya vaDe paramAtmAnI bhakti kare che tene samaktinI prApti thAya che. hoya. tA deva! dijjha bohiM he prabhu ! mane joIe che, tArA pratye prema ! deva ene kahevAya, jemanI pAse divyatA hoya. moTAbhAganA lokono sAmAnya artha hoya che, he deva ! mane bodhi Apajo ! bodhimAM samyakbodhi hoya, jJAnabodhi hoya, darzanabodhi hoya, cAritrabodhi ahIMyA paNa bodhi zabdanA sikreTa sudhI jazo to samajAze bodhi eTale DivAIna prema, bodhi eTale Atmika AkarSaNa ! he prabhu ! mane bhavobhava ApanA pratye prema jAge evI kRpA karajo ! ahIMyA bhagavAna maLe evI prArthanA nathI karavAnI paNa bhagavAna pratyeno prema jAge evI kRpA karavAnI vinaMtI karavAnI che. bhagavAna maLe e bhAgyavAna na hoya, bhagavAnamAM je bhaLe e bhAgyavAna hoya ! bhagavAna maLI jAya eTalA mAtrathI AtmAnI zuddhi na thAya, bhagavAnamAM bhaLI jAva to Atmazuddhi paNa thAya ane Atmasiddhi paNa prApta thAya. he prabhu ! tAro prema mokSa sudhI rahejo ! he prabhu ! bhavobhava ApaNI vacce premano setu banI rahe, ApanI sAthe Atmika anusaMdhAna banI rahe, bhavobhava vItarAga dharma pratye ruci ane zraddhA dRDha bane, e ja joIe che prabhu ! prabhu, evI kRpA karajo ! jaina maMtra, stotra ane yaMtra 15 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo tamArA hRdayamAM prabhu pratye prema haze, to prabhu svayaM tamArA hRdayamAM padhAraze. mahAprabhAvaka zrI uvasaggaharaM stotranI eka-eka gAthAnA, eka-eka zabdomAM rahelAM enA arthane, enA bhAvone, enA rahasyone jyAre tame samajavA lAgo cho, tyAre tamAro prabhu pratyeno prema ane stotra pratyenI zraddhA kaMIka alaga ja thaI jAya che. samaja sAtheno prema ane zraddhA tamArI sAdhanAne, AtmAnI uccatama dazAe laI javAnA sAnukULa paribaLo che. samaja sAkSAtkArano ahesAsa karAve che. saMpAdakanI kalame ... rASTrasaMta parama gurudeva zrI namramuni mahArAja sAheba mahAprabhAvaka zrI uvasaggaharaM stotranA ananya upAsaka che. paramAtmA pArzvanAtha pratyenI atyaMta zraddhA ane prema, janmojanmanI sAdhanA ane A bhavanI utkRSTa sAdhanA dvArA emaNe A stotrane AtmasAtu ane siddha karyo che. stotranA eka-eka UMDANabharyA rahasyone ukelyA che. khUbInI vAta to e che ke A bhavamAM paNa 20 varSanI uMmara thaI tyAM sudhI arthAtu 1992 sudhI A stotrane na kyAMya vAMcyo hato, na sAMbhaLyo hato, na enA vize koI jANa hatI. paNa 21.02.1992 nA roja jyAre emanI tabiyata bagaDI, blaDanI vomiTa thaI ane boDImAMthI 80% thI vadhAre blaDa nIkaLI gayuM tyAre dAktaroe AzA choDI dIdhI. e samaye jIvananI aMtima kSaNomAM namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karatAM karatAM acAnaka ja emane A mahAprabhAvaka zrI uvasaggaharaM stotra eka layabaddha paddhatimAM svayaM spharita thayo. emanA dehamAM zaktino saMcAra thavA lAgyo. A stotra emane navajIvana bakSI gayo ane emanA jIvanano zvAsa banI gayo, tyArathI stotranuM satata smaraNa ane sAtatya hovAthI e siddha thaI gayo. Aje emanI A siddhi deza-paradezanA lAkho bhAviko mATe mahAupakAraka ane kalyANakArI banI che. parama gurudevazrIe zrI uvasaggaharaM stotrapara khUba ja UMDANabharyuM vizleSaNa ApyuM che ane enA eka-eka akSaranA aneka-aneka rahasyone svayaMnI sAdhanA dvArA ukelyAM che ane lAkho hRdayamAM prabhuprema, bhakti ane zraddhAnA bIja vAvyA che. A lekhamAM emanA vizleSaNanA aMzo che. - parama gurudevazrInA zrImukhethI stotra grahaNa karI aneka AtmAoe prabhunA sAkSAtkArano ahesAsa karyo che, to lAkho lokoe stotranI prabhAvakatAne anubhavI zAMti ane samAdhi prApta karyA che. - guNavaMta baravALiyA (rASTrasaMta parama guradeva namramunijI ma.sA. prANa parivAranA tapasamrATa pU. ratilAlajI ma.sA.nA ziSya che. temanI preraNAthI deza-videzamAM Look -N. Learn jaina jJAnadhAmamAM hajAro bALako jaina zikSaNa laI rahyA che, ahama yuvA sevA grupa dvArA vividhalakSI pravRttio thAya che. pArasadhAma, pavitradhAma, paramadhAma, pAvanadhAma jevA saMkulomAM temanI preraNAthI dhArmika, AdhyAtmika, mAnavasevA ane jIvadayAnI pravRttio thAya che. jaina vizvakoza, Agama mIzana, saMbodhi satsaMga vagere paccIsa jeTalA mizana kAryarata che.) jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANamaMdira stotramAM bhaktidarzana - munizrI DaoN. pU. supArzvacaMdrajI ma.sA. stotra, stuti, stavana Adi sarvaracanAonuM mULarUpa bhakti che, jemAM eka bhakta, potAnA ArAdhyanA guNa saMkIrtana kare che. jyAre jainadarzana puruSArthavAdI darzana che. abhyadaya, unnati, vikAsa ane parinirvANa, A badhuM AtmAnuM potAnuM kartutva mAne che. AgAmomAM A saMbaMdhita bAbatano ullekha maLe che. zrI uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che ke appA naI veyaraNI, appA me kUDasAmalI appA kAmaduhA gheLU, appA me naMdaNaM vaNaM / appA kattA vikattA ya, duhANa ya suhANa ya, appA mittamamitaM ca, duSpaTTiyasupahio // potAnA sukha - duHkha, unnati - avanati, utthAna-patana ane mokSaprAptinuM katRtva AtmAnuM ja che. AtmA ja potAno mitra ane zatru che. koI koInI unnati karI zakatuM nathI. paramAtmA, tIrthakara, AcArya, guru Adi mAtra pathadarzana karAvI zake che. te pradarzita satyanA mArga para cAlIne vyakti utthAnanA sarvocca zikhara para ArUDha thaI zake che. arthAtu potAnA puruSArthathI ja muktimArga para AgaLa vadhI zake che. AvI sthitimAM puruSArthavAdI jainadarzanamAM AtmakalyANakAMkSI sAdhako - upAsako mATe bhaktinI koI mahattvatA nathI. koI bhakta tIrthakaranuM, ISTadevonuM game teTaluM stavana kare paraMtu temAM potAnA sapuruSArtha vinA varadAnanA rUpamAM kaMI detA nathI. kAraNa teo to rAga-dveSa rahita zuddhAtma bhAvamAM sthita hoya che. A bAbata jaNAvatA 'samayasAra'mAM kuMdakuMdAcArya kahe che ke, jadi puggalakammamiNaM kuvvadi taM ceva vedayadi AdA / do kiriyA vidistio yasajadi so jiNavamadaM / / A prakAranI vAtothI jainadarzanamAM bhakti ane stotra sAhitya para praznArtha cihna Ubho thAya che. paraMtu A praznonA samAdhAna meLavavA ApaNe tattvajJAnanA thoDA jaina maMtra, stotra ane yaMtra bhAratIya paraMparAmAM bhaktidarzana tathA bhaktimaya sAdhanArUpa stotrasAhitya vipula pramANamAM sarjana ane pracAra pAmyuM che. ArAdhya,ArAdhaka ane ArAdhanAnI tripadIe stotrAtmaka racanAone evuM aikya pradAna karyuM che, ke jethI sAdhanAne caramotkarSa sudhI pahoMcADavAmAM sahayogI bane. bIjA zabdomAM ema paNa kahI zakAya ke 'stotra sAhitya' bhAratIya sAhityanuM hRdaya che. badhA dharmanA anuyAyIoe bhagavAnanA caraNomAM stuti-stotronA puSpo pAtharyA che. bauddhoe buddha bhagavAnanI, jainoe arihaMta bhagavAnanI tathA vaidikoe viSNu, ziva, durgA, sUrya, gaNapati Adi tathA anya zraddhALuoe pota-potAnA ISTa devonI komaLa ane lalita padAvalI dvArA stuti karI zraddhAsumana arpita karyA che. stotromAM bhaktoe potAnA hRdayanI nirmala, nizcala anubhUtio, dInatA, laghutA, akiMcanatA ane bhagavAnanI udAratA, prabhutA ane zakti sAmarthyano paricaya karAvyo che. jJAnadhArA - 20 19 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UMDANa sudhI javuM paDaze. mAtra bAhya rIte dRSTipAta na karatAM AMtarika sudhI avagAhana karavuM paDaze. jainadRSTie bhaktiyoga : jainadarzana AtmavAdI ane karmavAdI darzana che, paraMtu teno bhakti sAthe koI virodha nathI. 'bhakti' no artha che bhAvanI vizuddhithI yukta anurAga. deva-guru ane dharma AdimAM vizuddha prema athavA anurAgane bhakti kahevAmAM Ave che. jainAcArya pUjyapAda devanaMdIjI bhaktinI vyAkhyA karatAM kahe che ke - "arhadAcAyeSu bahuzruteSu pravacane ca, bhAva vizuddhiyukto anurAgo bhaktiH / " ( 3 ) arthAt arihaMta, siddha, AcArya, bahuzruta, jinapravacana AdimAM thanArA vizuddha prema ke anurAgane bhakti kahevAya che. bhagavatI ArAdhanAnA TIkAkAra aparAjitasUrie kahyuM che ke - "saMvimuLAnurAmo vitta:" (4) AcArya somadeve bhaktinI paribhASA karatAM jaNAvyuM che ke - "jine jinAgamesUrItapaH zrutaparAyaNe / sadbhAvazuddhi sampanno anurAgo bhaktirucyate / / " jina, jinAgama, tapa ane zrutamAM parAyaNa AcAryamAM sadbhAva vizuddhithI saMpanna anurAgane bhakti kahevAmAM Ave che. samyakdarzana ane bhaktino samanvaya : samyakdarzana jainadharmanuM mULa tattva che. tenA AdhAra para jainadharmanA siddhAMta - AcAra Adino vikAsa thAya che. Agama sAhityamAM alaga-alaga sthAna para samyakdarzananuM mArmika vizleSaNa karavAmAM AvyuM che. prAcIna jainAgamomAM samyakdarzanano artha svAnubhUti, AtmAnubhUti, Atma-sAkSAtkAra, deSTAbhAva athavA sAkSIbhAva karavAmAM Ave che. 'uttarAdhyayana sUtra' tathA umAsvAti viracita jJAnadhArA - 20 20 'tattvArthasUtra' mAM tattvazraddhAnA rUpamAM vyAkhyAyita thAya che. A rIte - samyakdarzana svAnubhava, tattvasAkSAtkAra, aMtarabodha, aMtaradRSTikoNa, tattvajJAna AdinA sAthe vizeSarUpa joDAyelA che. pUrvAcAryoe A ja dharma pratizraddhA, bhakti, anurAga sAthe joDyo che. zraddhA, bhakti ane anurAganA aMtaHsthalathI sahajarUpe sAttvikabhAvono udbhava thAya che. A bhAvathI pAralaukika athavA AdhyAtmika bhUmikAthI yukta thaIne potAnA ArAdhyanA caraNomAM stuti ke stavananA rUpamAM bhAvo pradarzita thAya che. bhaktinuM ugamasthAna samyaktva (zraddhA) ja mULasrota che, jenAthI te mokSAtmaka parama lakSya sudhI pahoMcI zakAya che. Ama, bhakti laukikathI alaukika athavA pAramArthika rUpa grahaNa kare che. A Azayane spaSTa karatAM mahAkavi vAdirAje potAnA bhAva stotra' mAM kahyuM che ke, "zuddhe jJAne zucini caritesatyayi tvacyanIcA, bhaktinoM cedanavadhisukhavAjyikA kujyikeyaM / zakyoddhATaM bhavati hi kathaM muktikAmasya puMso, muktidvAraM paridRDhamahA mohamundrAkapATan // " arthAt.... he prabho ! zuddhajJAna ane pavitra cAritra hovA chatAM paNa jo asIma sukhanA devAvALI kUMcI (cAvI) svarUpa tamArI utkRSTa bhakti na hoya to mahAmoharUpI tALAthI baMdha mokSadvArane mokSArthI puruSa kevI rIte kholI zake ? ahIM 'bhakti' nuM tAtparya samyakdarzana batAvyuM che, je anaMta sukhonuM kAraNa che ane muktimahelanA dvAre lAgelA mithyAtvarUpI tALAne kholavAne mATe kUMcI (cAvI) samAna che. jyAM sudhI A bhaktirUpa samyakdarzana prApta na thAya tyAM sudhI jJAna ane cAritra hovA chatAM paNa mokSaprApti na thaI zake. arthAt bhakti, jJAna ane cAritrathI paNa zreSTha che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 21 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthakara nAmakarmanI prAptimAM bhaktinuM sthAna : jainadarzanamAM bhaktinuM prAcInarUpa dvAdazAMgInA chaThThA aMgasUtra 'jJAtAdharma kathA sUtra" mAM varNita tIrthakara nAmagotra karma upArjananA vIsa kAraNo batAvavAmAM AvyA che. A vIsa kAraNo A prakAre che: (1) arihaMta (2) siddha (3) pravacana - zrutajJAna (4) guru - dharmopadezaka (5) sthavira (6) bahuzruta (7) tapasvI. A sAteya prati vatsalatA dhAraNa karavI eTale ke satkAra - sanmAna karavuM, guNotkIrtana karavuM (8) niraMtara jJAnArAdhanAmAM tallIna rahevuM (9) darzana vizuddhi (10) jJAnAdino vinaya karavo (11) cha Avazyaka karavA (12) uttaraguNo ane mULaguNonuM niraticAra pAlana karavuM (13) pratyeka kSaNa AtmArAdhanAmAM vyatIta karavI (14) tapa karavuM (15) tyAga karavo (16) vaiyAvacca (sevA karavI) (17) samAdhimAM rahevuM athavA guru Adine samAdhi (zAtA) pahoMcADavI (18) apUrva jJAnaprAptimAM tatpara rahevuM (19) zrutanI bhakti karavI (20) pravacana prabhAvanA karavI. A vIsa kAraNomAMthI koIne koInuM sevana tIrthakaratvanI prApti karAve upasthita thavAthI vinamratAnI pratimUrtirUpa banI jAya che. ahIM, stotrabhAvomAM tAtvikadRSTithI avalokana karatAM be bAbato khyAlamAM Ave che. AtmAmAM je nirmaLatA athavA zuddhatA utpanna thAya che temAMthI saMcita kaluSita ane azubhakarma nirjINa (nirjarA) thAya che tathA ArAdhya paramAtmA pratye je prItimaya bhAvo jAge che temAMthI puNya saMcaya thAya che. karmanirjarA AtmokarSano hetu che, mokSaparaka che. tathA saMcita puNyapuMja sukhaprada che ane zAMtiparaka che, je bhaktanI icchAonI paripUrti kare che. kalyANamaMdira stotranI racanA tathA A stotranA hRdayabhAvo targuNa prApti (stutyanA guNonI prApti), zAMtiprApti, pApakSaya, muktiprApti Adi AdhyAtmika lakSya ja mukhyatve raheluM che. (1) taLuNa prApti : upAsaka potAnA upAsyanI bhakti karatA samaye upAsyamAM je guNo che tenuM saMstavana kare che. tenA pAchaLa tenuM lakSa mAtra teonI kRpA prApta karavAnuM ja nahIM paNa tenAthI AgaLa vadhI pote paNa te paramapada pAme te bhAvanA bhaLelI che. ArAdhakanA hRdayamAM satata te bhAvo hoya, te prabhumAM je guNo che te guNonI prApti mATe svayaM pAtra bane. bhakti tathA stavanamAM tyAre Atma-preraNAno lAbha paNa joDAyelo jaNAya che. mATe, zloka - 15 mAM kahyuM che ke - "dhyAnAjinajaneza ! bhavato bhavinaH kSaNena te vidAya paramazi vagara !" hejinezvara! ApanA dhyAnathI bhavyajano Adehane choDI zIdhraparamAtmadazAne prApta kare che. vaLI, AgaLa 17 mAM zlokamAM paNa A ja bhAvonuM vivaraNa che. A bhAvomAM bhaktahRdayI ArAdhakanA prabhunA guNo pAmI paramAtma-dazA prAptinI pyAsa jaNAya che. (2) zAMtiprApti : jagatanA pratyeka prANI janma, jarA ane maraNanA duHkhothI pIDita che. rAgajaina maMtra, stotra ane yaMtra che. A uparokta vIsa kAraNomAM prAraMbha arihaMta, siddha, pravacana, gurusthavIra, bahuzruta tathA tapasvI prati vatsalatA -prIti athavA anurAga dhAraNa karavAnI je vAta karI che tyAM vatsalatAno Azaya bhakti che. eTale arihaMta, siddha AdinuM aMtaHkaraNathI kIrtana karavuM, stavana karavuM tathA tenA saguNo pratye anurAga karavo, tenA guNonuM anukaraNa karIne potAnA AtmaguNo vikasita karavAno prayatna karavo te kharA arthamAM bhakti che. AvA bhaktimaya bhAvothI yukta ane svaAtmAne zuddhAtmA prati laI javA mATe vItarAgatAmaya AdhyAtmika bhAvothI sabhara stotra eTale A kalyANamaMdira stotra. A stotramAM bhaktahRdayI AcAryazrIno ArAdhya pratye atyaMta samarpaNabhAva jJAnadhArA - 20 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dveSa, kAma, krodha, lobha Adi vikArothI grasta hovAthI vyakti azAMta che. bhavyajIva saMsAramAM A janmamaraNAdi kaSTothI mukta thaI rAgAdi vikArono nAza karI AtmazAMti prApta karavA icche che. je manarUpI kalyANasvarUpI maMdiramAM jyotisvarUpa prabhu birAjamAna hoya, prakAzamAna hoya te maMdiramAM vikArarUpI aMdhakArane koI sthAna nathI. mATe, stutikAra stotranI racanAmAM AtmazAMtinI kAmanA karatAM kahe che - antaH sarveda jina ! yasya vibhAvyase tva bhacaiH karyA tadapi nAzayase zarIram etatasvarUpamaya madhyavivartino hi yadvigrahaM prazamayanti mahAnubhAvA // he jinendra ! bhavyajIvo je dehanA hRdayakamalamAM ApanuM niraMtara dhyAna kare che, te dehano Apa nAza karo cho. rAga-dveSa rahita mahApuruSonI rIta ja evI che ke te vikArono nAza kare che ne potAnA svarUpane pAmavAmAM je naDatararUpa che tene zAMta kare to A vipattirUpI sarpiNI mArI pAse kyAMthI Avata? Ama, prabhunAmanI mahattvatA sAthosAtha pApakarmothI mukta thavAnI kAmanA jaNAya che. (4) muktiprAti: jainadarzana anusAra jIvananuM parama ane carama lakSya mokSa che. mokSano artha che jJAnAvaraNIya, darzanAraNIya Adi ATha karmothI mukta thaI zuddha, caitanyarUpa paramAtmapadane prApta karavuM. saMsArIjIvana niraMtara mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya ane yoganA mAdhyame pApAsrava karIne karmabaMdhana karato rahe che. pariNAma svarUpe, janmajanmAMtaro sudhI cAra gatinA paribhramaNamAM baMdhAyelo rahe che. A anaMtAnaMta saMsAranI bhavaparaMparAne toDavA sauthI saraLa ane sugama sAdhana che bhagavad bhakti. jaina stotra sAhityanA lekhamAM videzI vidvAna DaoN. zubrige lakhyuM che ke, "stotranuM pradhAna lakSa manuSyane karmabaMdhanathI mukta karavAnuM che." A vAta batAvatAM AcAryazrI jaNAve che ke, jana nayana kumudacaMdra ! prabhAsvarAH svargasaMpado bhatvA te vicalitamalaniyacA, acirAtmokSa pravadhajo | arthAt he bhaktajanonA netrarUpI kumuda vikasita karanAra vimalacaMdra ! te bhaktajano atyaMta ramaNIya svarga - saMpattine bhogavIne aMte karmamalathI rahita thaI jAya che ane zIdhra ja mokSane pAme che. zrI kalyANamaMdira stotranA aMtima zlokamAM A stotrano mukhya uddezya batAvatA stotra racanAno bhAva spaSTa thAya che. (5) upasarga nivAraNa : koIpaNa prakAranA bhautika lakSathI stotraracanA karavI jainadarzananA siddhAMtathI viruddha che, paraMtu anya dharmonI jema jainabhaktoe paNa upasarga nivAraNArtha arthAt AvelA saMkaTothI mukta thavA mATe jinezvara devonI stavanA karI che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra (3) pApakSaya : vItarAgadevanA anaMtajJAnAdipavitraguNonuM smaraNacittane pApakAryothI dUra karAvI pavitra banAve che. anaMtakALathI saMsArarUpI sAgaramAM paribhramaNa karavAnuM kAraNa pApakarmonuM AcaraNa che. mohAdika pApakarmo tathA hiMsAdika duSkRtyo para vijaya prApta karavA prabhunAmarUpI maMtra prabaLa sAmarthya dharAve che. te bAbate varNavatA AcAryazrI kahe che ke, "asminnapAra bhava vArinidhau munIza maLe name zravaNagocaratAM gatoDasiT AkarSite tu tapya gotrapavitra maMtra | kiMvA vipa viSadharo savidha sameti " he munIndra ! A apAra saMsArasAgaramAM paribhramaNa karatAM ApanA nAmarUpI maMtrane meM kyAreya sAMbhaLyo nathI, kAraNa ke jo ApanA nAmarUpI maMtrane sAMbhaLyo hoya ( 4 jJAnadhArA - 20 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhinna uddezyothI racita A stotranI pavitradhArA lokonA bhAvonI zuddhi karI temanAmAM zraddhArUpa parivartana lAvavAmAM ane AtmazAMtinI zItalatA pradAna karavAmAM samartha siddha thAya che. zAMti ane mukti prApta karavA mATe bhakti ane stuti sabala sAdhana che. Ama, zrI kalyANamaMdira stotra bhaktimaya hRdayabhAvothI yukta racanA che. A stotra AdhArita sAhitya para abhyAsa karatAM paNa aneka prajJAvaMta saMto ane satIjIonA jJAnaguNano ane darzanaguNano paricaya thAya che. AcAryazrI siddhasena divAkare A stotranA ekeka padamAM eka - eka akSaramAM gUDha rahasyo bharelAM che. te gUDhArtha jANavAno ne adhyAtmasabhara bhAvone jIvanamAM keLavavAno puruSArtha karI bhautikatAmaya dRSTine AdhyAtmikatA tarapha vALavAno samyak puruSArtha prAraMbhI ApaNe paNa muktinA maMgalasthAnane saMprApta karIe te ja zubhabhAvanA saha prabhuprArthanA... (gacchAdhipati pU. amIcaMdajI ma.sA. nA ziSya pUjya jayezamuninA ziSya pU. supArzvacaMdrajI ma.sA.e kalyANamaMdira stotra para zodhanibaMdha lakhI muMbaI yuni.mAM Ph.D. karela che.) saMdarbhasUci: (1) zrI uttarAdhyayana sUtra - adhyayana 2 - gAthA 36/37 (2) AcArya kuMdakuMda - samayasAra, zrI pATanI di.jaina graMthamAlA, mArauTha - 1953, 2/86, pR. 151 (3) sarvArthasiddhi : paM. phUlacaMdajI saMpAdita bhAratIya jJAnapITha kAzI, vi.saM.2012, 6/ 24 bhASya, pR. 339 (4) 'bhagavatI ArAdhanA' 46 mI gAthAnI TIkA, pR. 89 (5) zrI jJAtAdharmakathA sUtra - adhyAya 8 - pR. 217 (6) AUSDER JINSTISCHE STOTRA, Literature - By W. Schubring Preface - P. 1 jJAnadhArA - 20 26 3 jinapaMjara stotranuM mAhAtmya - pU. sAdhvI mitala jJAnIoe kahyuM che ke dharmasAdhanA, dhArmika ane AdhyAtmika anuSThAno mATe zarIra eka mAdhyama che. mATe A sAdhanA mATe zarIra eka sAdhana che. sAdhana svastha hoya to sAdhya jhaDapathI sAdhI zakAya che. zArIrika upAdhio, roganivAraNa mATe ane pIDAmukti mATe mAnavo aneka prakAranA upAyo kare che. A upAyomAM kyAreka te abhakSya davAo, bAdhA, AkhaDI, mithyAtvanI prarUpaNA ke AraMbha samAraMbhanA mArge jaI zArIrika ane mAnasika zAtA upajAvavA karmabaMdhana paNa karI zake che. prabuddha karuNAnA karanArA jainAcAryoe mAnavone AmAMthI ugAravA bhaktimArga, jJAnamArga ane tapomArganI prarUpaNA karI che. pU. kamalaprabha AcAryae jinapaMjara stotranI racanA karI. A stotra ane tIrthaMkara nAmamaMtranA jApa dvArA Adhi, vyAdhi ane upAdhinivAravAnA upAyo darzAvyA che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 23 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinapaMjara stotranA racayitA kamalaprabhAcArya rudrapallIya gacchanA hatA, temanA guru devaprabhusUri ane temano samaya vi.saM. 15 mI sadI che. kamalaprabhasUrinA ziSya amaracaMdra hatA. A amaracaMdra dvArA svahaste lakhelI (racelI nahIM) mahipAla caritranI prata jJAnamaMdiramAM upalabdha che, jemAM temaNe pratilekhana puSpikAmAM lakhyuM che ke saMvata 1503 varSe mAgha suda 3 budhavAsa2e zrIrudrapallIya gacche gaganAMgaNamaMDanabhAskara pUjya bhaTTAraka zrI kamalaprabhasUri ziSyena zrI amaracaMdreNA Atma paThanArthe likhitaM. jaina paraMparAno ItihAsa(bhAga-2) mAM - 43 A. devabhadrasUri (saM. 1302)- A devaprabhanA ziSya A. kamalaprabhe prAkRta bhASAmAM 'pArzvanAthastavana' gAthA - 7, 'jinapaMjarastotra' gAthA 25 racyA. jaina paraMparAno ItihAsa (bhAga-3) mAM ullekha - A. jinavallabhasUrinI paraMparAnA madhukaragacchanA A. abhayadevasUrivAdisiMhe saM. 1278 mAM rUdradolI gAmamAM rudrapallI gacchanI sthApanA karI. e ja paraMparAnA kamalaprabhe prAkRta bhASAmAM pArzvanAthastavana ane jinapaMjara stotra racyA. (praka. 40, pR. 346) rudrapallIya gaccha bAbate zramaNa megejinano - ratAjI stUpattIya zAstrA dA kRtidAsa lekhaka - DaoN. zivaprasAda. bIjo tItcayara megejinano rudrapatnIyAjI je kRtidAsa para saMkSipta prAza lekhaka - DaoN. zivaprasAde vizada carcA karI che. have ApaNe kamalaprabhAcArya racita jinapaMjara stotra vize ane tIrthaMkaranAma maMtra vize vicAraNA karIe. 28 jina paMjara stotra OMOM hrIM zrI ahaM ahaMbhyo namonamaH OM hrIM zrIM aha siddhabhyo namonamaH OM hrIM zrIM aha AcAryebhyo namonamaH OMOM hrIM zrI aha upAdhyAyebhyo namonamaH jJAnadhArA - 20 OMOM hrIM zrIM ahaM gautamasvAmI pramukha sarva sAdhubhyo namonamaH bhAvArtha :- OM hrIM zrI ahaM arihaMta bhagavaMtone mArA bhAvapUrvaka namaskAra hojo. OM hrIM zrIM ahaM siddha bhagavaMtone mArA bhAvapUrvaka namaskAra hojo. OMOM hrIM zrIM ahaM AcArya bhagavaMtone mArA bhAvapUrvaka namaskAra hojo. OMOM hrIM zrIM aha upAdhyAya bhagavaMtone mArA bhAvapUrvaka namaskAra hojo. OM hrIM zrIM ahaM gautamasvAmI pramukha sarva sAdhu bhagavaMtone mArA bhAvapUrvaka namaskAra hojo. eSaH paMca namaskAra, sarva pApa kSayaMkaraH maMgalANAM ca sarveSAM, prathamaM bhavati maMgalam // 1 // bhAvArtha :- A pAMca namaskAra sarva pApono nAza karanAra che ane sarva maMgalomAM prathama - utkRSTa maMgala rUpa che. OMOM hrIM zrI jaye vijaye, ahaM paramAtmane namaH / kamalaprabha sUrIndro, bhASate jinapaMjaram // 2 // bhAvArtha :- zrI kamala prabhasUri "OMOM hrIM zrI jaye-vijaye ahaM paramAtmane namaH", A maMtra vaDe paramAtmAne namaskAra karIne zrI jinapaMjara nAmanA A stotrane kahe che. eka bhaktopavAsena, trikAlaM yaH paThedidas manobhilaSitaM sarva, phalaM sa labhate dhruvam / / 3 / / bhAvArtha :- je manuSyo ekAsaNuM ke upavAsa karIne dararoja trisaMdhyAe (traNekALamAM) A stotrano pATha kare che, (bole che), te potAnA icchita sarva phaLane avazya prApta kare che. bhUzayyA brahmacaryeNa, krodha lobha vivarjitaH devatAgre pavitrAtmA, paNamAsairlabhate phalam II 4 || bhAvArtha :- krodha, mAna, lobha ne dUra karIne je pavitrAtmA sAdhaka bhUmizayana ane brahmacaryanA pAlana sahita A stotranI roja niyamita sAdhanA kare che, te cha mahinAmAM avazya phaLa meLave che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 29 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arhAM sthApayamUrtina, siddha cakSurlalATake AcArya zrotrayormadhye, upAdhyAyaM tu prANake // 5 // sAdhuvRMda mukhasyAgre, manaH zuddhi vidhAya ca sUrya candra nirodhena, sudhIH sarvArtha siddhaye // 6 // bhAvArtha :- buddhimAna sAdhaka sarve arthanI siddhi mATe sUrya - caMdra nADIne rokIne, mananI zuddhipUrvaka arihaMtane mastaka upara, siddhane be cakSu - bhRkuTInI madhyamAM lalATa upara, AcAryane baMne kAnonI madhyamAM, upAdhyAyane nAsikA upara ane sAdhuvRMdane mukhanA agrabhAga upara sthApita kare. dakSiNe madana dveSI, vAmapArzva sthito jinaH aMga saMdhiSu sarvajJaH, parameSThI zivaMkaraH // 9 // bhAvArtha :- he arihaMta paramAtmA ! kAmanAzaka rUpe jamaNI bAjunuM, jina rUpe DAbI bAjunuM, sarvajJa ane zivaMkara parameSThI rUpe aMgonA saMdhirasthAnonuM rakSaNa karo. pUrvAzAM ca jino rakSed, agneyIM vijitendriyaH dakSiNAzAM paraM brahma, naiRtI ca trikAlavit || 8 || pazcimAzAM jagannAtho, vAyavyAM paramezvaraH utarAM tIrthakRtsarvA mIzAnepi niraMjanaH / 9 / pAtAla bhagavAnahannAkAzaM puruSotamaH rohiNI pramukhA devyo, rakSantu sakala kulam II 10 // bhAvArtha :- he arihaMta paramAtmA ! jinezvara rUpe pUrva dizAnI, vijitendriya rUpe agni vidizAnI, parabrahma rUpe dakSiNa dizAnI, trikAlavida - trikAlajJAtA rUpe naiRtya vidizAnI, jagannAtha rUpe pazcima dizAnI, paramezvara rUpe vAyavya vidizAnI, sarva tIrthaMkaro rUpe uttara dizAnI, niraMjana rUpe IzAna vidizAnI rakSA karo. he arihaMta paramAtmA ! bhagavAna ahaMma rUpe pAtAlanI ane puruSottama rUpe AkAzanI rakSA karo. rohiNI vagere soLa vidyA devIo samagra kuLanuM rakSaNa karo. 30 jJAnadhArA - 20 RSabho mastake rakSed, ajitoDapi vilocane saMbhavaH karNayugale nAsikAM cAbhinandanaH || 11 || auSThI zrI sumati rakSed, dantAnA padma prabho vibhuH jivhAM supArzvadevoDayuM, tAlu candraprabhAbhidhaH / / 12 / kaMThe zrI suvidhi rakSed, hradayaM zrI suzItalaH zreyAMso bAhuyugalaM, vAsupUjyaH karadvayaM // 13 // aMgulIrvimalo rakSed, anantoDasau nakhAnapi zrI dharmopyudarAsthIni, zrI zAMtirnAbhimaMDala / / 14 / zrI kuMtharguhyakaM rakSed, aro lomakaTItaTam mallIruru pRSThavaMzaM, piDikA munisuvrataH || 15 // pAdAMgulIrnamI rakSed, zrI nemIkcaraNatayam zrI pArzvanAthaH sarvAMga, vardhamAna cidAtmakam || 16 | bhAvArtha :- RSabhadeva svAmI mastakanI, ajitanAtha svAmI AMkhonI, saMbhavanAtha svAmI baMne kAnonI, abhinaMdana svAmI nAsikAnI, sumatinAtha svAmI baMne hoThonI, padmaprabhu svAmI dAMtonI, supArzvanAtha svAmI jIbhanI, caMdraprabhusvAmI tALavAnI, suvidhinAtha svAmI kaMThanI, zItalanAtha svAmI hRdayanI, zreyAMsa nAtha svAmI bAhuyugalanI, vAsupUjya svAmI baMne hAthanI, vimaLanAtha svAmI AMgaLIonI, anaMtanAtha svAmI nakhonI, dharmanAtha svAmI udara (peTa) ane hADakAonI, zAMtinAtha svAmI nAbhimaMDaLanI, kuMthunAtha svAmI guhya pradezanI, aranAtha svAmI rUMvATI ane keDanI, mallinAtha svAmI jaMghA, pITha, khabhAnI, munisuvrata svAmI piMDIonI, naminAtha svAmI paganI AMgaLIonI, nemanAtha svAmI caraNanI, zrI pArzvanAtha svAmI sarvAMganI ane vardhamAna svAmI jJAna svarUpI AtmAnI rakSA karo. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 31 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIjala tejaska, vAdhyAkAzamayaM jagata rakSed zeSa pApebhyo, vItarAgo niraMjanaH || 17// bhAvArtha:- zrI arihaMta paramAtmA, vItarAga ane niraMjana rUpe pRthvI-jala-agnivAyu-AkAzamaya jagatanuM sarva pApothI rakSaNa karo. rAjadvAre smazAne ca, saMgrAme zatru saMkaTa vyAghacaurAgni sarpAdi, bhUta preta bhayAzrite 18 / akAle maraNe prApta, dAridrayApalsamAzrite aputratve mahAduHkhe, murkhatve rogapIDite / 19l. DAkinI zAkinI grasta, mahAgraha gaNAdita naghuttAreDabdha vaiSamya, vyasane cApadi smare . 20 bhAvArtha :- rAjadvAramAM, smazAnamAM, saMgrAmamAM, zatruo dvArA AvelI ApattimAM vAgha, cora, agni, sarpAdi hiMsaka prANIo tathA bhUta-pretanA bhaya samaye, akALa mRtyu, dAridratA tathA ApattinA samaye, aputrapaNAnA tathA mahAduHkhanA samaye, mUrNapaNAmAM, roganI pIDAmAM, DAkinI- zAkinInA vaLagADa samaye, mahAgrahonI dazAmAM, nadI utaravAmAM, viSama mArga para cAlatA samaye, kaSTa ane AphatanA samaye (A) zrI jinapaMjara stotranuM smaraNa karavAmAM Ave, to tene Apattione dUra kare che. prAtareva samutyAya, yaH smareta jinapaMjarama tasya kiMcitmaya nAsti, labhate sukhasammadaH / 21 || bhAvArtha :- prAtaHkALe uThIne je manuSyo jinapaMjara stotranuM smaraNa kare che teone koIpaNa jAtano bhaya raheto nathI ane sukha-saMpattine prApta thAya che. jinapaMjara nAmedaM yaH smaradanuvAsaram kamalaprabha rAjendra zriyaM sa labhate namaH || 22 // bhAvArtha :- zrI jinapaMjara nAmanA A stotranuM je manuSyo pratidina smaraNa kare che, teo kamaLa samAna tejavALA cakravartInI samRddhine prApta thAya che. .: IndravajA : prAtaH samutyAya paThata kRtajJo yaH stotramatat jinapaMjarAkhyam AsAdayet saH kamalaprabhAkhyA lakSmI manovAMchita pUraNAya / 23 bhAvArtha :- prAtaHkALamAM uThIne je kRtajJa manuSyo A jinapiMjara stotranuM smaraNa kare che, teo mananI icchAone pUrNa karanArI zrI kamalaprabhA nAme prasiddha evI lakSmInemokSalakSmIne prApta thAya che. zrI rudrapallIya vareNya gacche deva prabhAcArya padAja haMsaH vAdindracUDAmaNireSa jaino jiyAdasau zrI kamala prabhAkhyaH || 24 | bhAvArtha:- zrI rUdrapallIya nAmanA zreSTha gacchamAM zrI devaprabha AcAryanA caraNa kamaLane viSe haMsa samAna ane jaina vAdIomAM Indra jevA cUDAmaNi ratna jevA kamalaprabha nAmanA sUri jaya pAmo. A abhedya kavacastotra che. rakSA mATe anupama stotra che. A stotra dvArA pUrvAdi cAre dizA, upara, nIce sarvatra sarvathA surakSA thAya che. covIsa tIrthakaronI mAthAthI paga sudhInA aMgo para pratiSThA karavAthI zarIranA aNue aNu ane AtmAnA pradeza pradeza nirmaLa bane che, vAyumaMDaLa zuddha thAya che. vidhiH- Aso vada 13, 14, 15 nA aThThama karIne 250vAra stotrano pATha karavAthI te siddha thAya che. pratidina traNavAra A stotra bolavAthI surakSA thAya che. vizeSa jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra [ 33] Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paristhitimAM jApa karavA hoya to ekAsaNuM karI traNavAra pATha karavo. covIsa bhagavAnanI stuti ekAgra citte prabhunuM nAmasmaraNa kare che tyAre tenA azubha karmo aLagA thaI jAya che ne zubha rUpe TrAnsaphara thaIne zubha karmono udaya thAya che. maMtra eTale zuM ? maMtrevu vartate bIje maMtraNa jAyate baMdhanAza, maMtraNa gupta zakti pradarzane, maMtraNa kiMkiMga siddhayate. maMtramAM bIjanuM samAviSTa che, maMtrathI baMdha paDelI cIja uddhArita thAya che, maMtrathI gupta zaktio pragaTa thAya che, zuM siddha na thAya ? badhuM siddha thAya che. maMtra to ratnatrayanuM bIja che, mokSanuM bIja ratnatraya cAritra vratarUpa che. darzana zraddhArUpa che, jJAna bodharUpa che. (1) RSabhadeva bhagavAna mastakanI rakSA kare che. mAnasika sukha-zAMti-samAdhi prApta karavA, jJAnataMtuone sajAga karavA zrI RSabhadevAya namaH he prabho ! mArAmAM negeTIva vicAronI mejorITI che te dUra thAo ne pojhITIva UrjAno praveza thAo. OM hrIM zrIM RSabhadevAya namaH nI eka mALA gaNavI. prabhunA mastakane chatra jevuM goLAkAra kahyuM che. RSabhadevanI pratiSThA mastaka para karI mastakanA aNu paramANu nirmaLa bane che. (2) ajitanAtha bhagavAna AMkhonI rakSA kare che. he prabho ! mArAmAM bIjAnA vIka poInTa jovAnI Teva che te dUra thAo, dravyacakSu dvArA bAhya jagata dekhAI rahyuM che te bAhya jagata jotA, jaDa yA cetanane jotA mane rAga-dveSanA pariNAma sparze che te vibhAvabhAva che, tenAthI para thaI niraMjana nirAkAra evA AtmasvarUpanuM dhyAna dharuM e maMgala bhAvanA. he ajitanAtha prabhu ! ApanI pratiSThA mArI AMkha para karI prArthanA karuM chuM prabho ! cakSuvijetA banI cetana tathA jaDa jagatano jJAtAdeNa banI AtmasvarUpamAM sthira thavA mATe mArA aMtaralocana kholo, jethI mane bAhya ne AdhyAtmika vijaya eka sAthe upalabdha thAya. OM hrIM zrIM ajitanAthAya namaH nI eka mALA. (3) saMbhavanAtha bhagavAna karNayugalanuM rakSaNa kare che. he prabho ! mArI vikathA karavAnI ane sAMbhaLavAnI Teva dUra thAo. pAMceya IndriyanA viSayone vakhoDavAno ke vakhANavAno rasa mAro sukAI jAo. dravya karNa yugala nAma karmanA AdhAre maLyA che. dravya AkAra maLyo. sAMbhaLavAnI zakti na maLI te jJAnAvaraNIya karmanuM phaLa che. dharmakathA sAMbhaLavAthI bhavabhavano thAka utare che tyAre vikathA sAMbhaLavAthI thAka vadhe che. zabdanA traNa prakAra che jIva - ajIva ane mizra-pazu-mAnava-deva-nArakIno avAja jIva, pATa pATalAno avAja ajIva, mizra avAja baMsarI ajIva che, tenA sUra phelAvanAra jIva che. zadhyApAlake zrotendriyano vijaya na karyo. pariNAma zuM maLyuM? kaNanI majAe maNanI sajA apAvI. he prabho ! A bhavamAM sahuthI mUlyavAna Indriya maLI tenuM mahattva samajI tArI vANI sAMbhaLIne hRdayastha karuM. saMbhavanAtha bhagavAnanI pratiSThA karNayugala para karI asaMbhavane, azakya kAmane pUrNa karuM evI manobhAvanA saha zrotendriya vijetA banuM. OM hrIM zrIM saMbhavanAthA namaH nI eka mALA karavI. (4) abhinaMdana bhagavAna nAsikAnuM rakSaNa kare che. abhi= tarapha, naMda = AnaMda. khuzI prApta karAve che te abhinaMdana. naMdanavanamAM vicaraNa karavAthI manuSya AnaMdamagna bane che. devo bhAvavibhora banI jAya che tema abhinaMdananA nAmathI manuSya AnaMdita banI jAya che. jema bagIcAmAM puSpo khIlyA hoya te bagIco AhalAdaka ane ramaNIya lAge che, tenI suvAsa dvArA mAnava ekadama prasanna ane tAjagIsabhara thaI jAya che. nAsikAno upayoga prANAyAmamAM paNa karavAmAM Ave che. jyAre zaradI thAya. tyAre nAkathI zvAsa levAmAM takalIpha thAya che tyAre prANAyAma temAM phAyado kare che. A to zarIranA lAbha alAnI vAta thaI. AgamamAM avalokana karIe. jJAtAsUtramAM rAjA pradhAnanI kathA Ave che. gaTaranA pANIne joIne rAjAthI durgadha sahana thatI nathI jaina maMtra, stotra ane yaMtra jJAnadhArA - 20 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane aNagamAnA bhAvane majabUta kare che, jyAre pradhAna jJAtA-deSTAbhAve ene jue che, ne vicAre che ke A to audArika zarIrano kacaro che. he prabho! ApanI pratiSThA huM nAsikA para karuM chuM. azuci bhAvanA deDha bane, durgucchA mohanIya karma naSTa thAo e bhAvanA sAthe OM hU zrI abhinaMdana svAmIne namaH (5) sumatinAtha bhagavAna banne hoThonuM rakSaNa kare che. he prabho ! Apa banne hoThonuM rakSaNa karo cho paNa meM ajJAnabhAve mUlyavAna evA hoThono durupayoga karyo. ApanA hoThane paravALAnI upamA che. paravALAno lAla kalara che te mUlyavAna che. lAla kalara te zubhanuM pratIka che, ema hoTha paNa premanuM pratIka che. nAnA bALakane kIsa kare to paNa hoThathI kare che. prabho ! AjathI huM saMkalpa karuM chuM ke saMsAranuM vismaraNa thAya, kaSAyabhAva, rAga-dveSanuM vismaraNa karavA mATe haiyAmAM he sumatinAtha bhagavAna ! tAruM smaraNa satata rahe ne hoTha para paNa tAruM smaraNa rahe evI kRpA varasAvo, mArI kumati saMsArasmaraNanI dUra thAo, sumati pragaTa thAo evI maMgala bhAvanA sAthe ApanI pratiSThA hoTha para karuM. jethI aNu paramANu pavitra banI rahe e ja. OM hrIM zrIM sumatinAthAya namaH nI eka mALA. (6) padmaprabhu dAMtonI rakSA kare che. padma = kamaLa, zveta nirmaLa kamaLa, prabhu = pUjya, prabhAvaka. kamala jevA vikasita hovAthI lokamAM pUjAya. padmaprabhu nirlepatAnuM pratIka, kamaLa pANInA mela arthAtu kIcaDamAM utpanna thAya che chatAM pANI ke kIcaDa ene sparzatA nathI. padmaprabhunuM smaraNa malina cIjane dUra kare che, hIyamAna kare che ane pavitrane vikasita kare che. tIrthakara Adi mahApuruSanA zarIramAM kamaLa hoya che. zarIranA avayavone kamaLanI upamA ApI che. nayanakamaLa, hastakamaLa, caraNakamaLa, vadanakamaLa vi. upamA ApI che. manuSyane pazunI dADhamAM jhera che te khataranAka che. he prabho ! ApanI pratiSThA mArA dAMtamAM karuM chuM, jethI kaSAyanA chotarA nIkaLe ne aNu - paramANu pavitra bane e ja maMgala bhAvanA. OM hU zrI padmaprabhu svAmIne namaH nI eka mALA karavI. (7) supArzvanAtha bhagavAna jIbhanuM rakSaNa kare che. su = sAruM, pArtha = bAju, samIpa, nikaTa. AjubAjunA padArtha, vAtAvaraNa, paryAvaraNa sArA hoya te supArzva. vyaktinuM maMgala ke amaMgala thAya temAM tenA pArtha maMgala amaMgala vAtAvaraNa padArthonI asara thAya che. zravaNa upara amaMgala kSetrano prabhAva paDyo. kurukSetramAMthI pasAra thayAne mA-bApane kahe che ke jAtrA karAvuM chuM enuM bhADuM Apo. mA bApa kSetrano prabhAva samajI gayA. tyAMthI dhULa thoDI sAthe laI lIdhI. kSetra pasAra thaI gayA pachI tene pazcAttApa thavA lAgyo. badhA yogo sumeLa hoya to ja muhUrta kAma kare che. jIbhanA rasAsvAde jIva kevo bhAre karmI bane che. kAraNa rasanA svAdane kAM to vakhANIe ne vAgoLIe chIe kAM to vakhoDe che. AgamamAM avalokana karIe. kuMDarIka muni rasanA svAdane vakhANI saMyamanA zikhara parathI taLeTImAM AvyA ne pariNAma zuM AvyuM ? sAtamI narakanI sajA maLI. pelA maMgu AcArya rasanA svAde marIne gaTaranA kIDA banyA. A kevI rIte thAya? je paNa svAda laIe chIe tenuM pariNamana zemAM thAya che? vamana ane viSTAmAM thAya che. pelA dhannA aNagAre rasapara vijaya prApta karI ekAvanArI banyA ne prabhu mahAvIra khuda tenA tapanI prazaMsA karI. jIbhane astrAnI dhAra jevI kahI che. he prabhu ! ApanI pratiSThA mArI jIbha para karuM ne saMkalpa karuM chuM. mArA vacana dvArA koIne duHkha thAya tevuM bolIza nahIM. jIbhathI tArI bhakti karI tArA anaMta guNonA gIta gAuM ne AsapAsanuM vAtAvaraNa pojhITIva bane e ja. OM hrIM zrIM supArzvanAthAya namaH nI eka mALA karavI. jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) caMdraprabhu bhagavAna tALavAnuM rakSaNa kare che. caMdra jevo zItalakArI prabhAva che jemano. prabhunuM nAma smaraNa tananA tApa ane mananA utApane zAMta kare che. tajA garamInA prabhAve moDhAmAM, jIbhamAM ne tALavAmAM cAMdA paDe che. garamIno upadrava vadhe te upadravamAM caMdraprabhunuM smaraNa auSadhinuM kAma kare che ne garamI maTADe che. he prabho ! nAmakarmanA anusAra tALavuM maLyuM. pittanuM jora vadhe to garamI UbhI thAya che. enA kAraNe dAha thAya. enuM upazamana prabhu Apa karo cho, paraMtu he prabhu! aMdaramAM je kaSAyanI garamI che te mArI zAMta thAo. tALavAmAM ApanI pratiSThA karuM chuM. tALavAmAM aNu paramANu pavitra ane nirmaLa thAo. jyAre pANInI khUba tarasa lAge tyAre dIrtha zvAsanI sAthe zItala prANAyAmathI paNa phAyado thAya che. he prabho ! ApanA jevo zItala ane zAMta banuM e ja bhAvanA saha OM hrIM zrI caMdraprabhu svAmIne namaH nI eka mALA karavI. (9) kaMThanI rakSA zrI suvidhinAtha bhagavAna kare che. suvidhino saMbaMdha kaLA sAthe che. tenuM bIjuM nAma puSpadaMta. tenA dAMta puSpanI kaLI jevA che. daMta zabdano artha rasa che. temAM koI rasa upAdeya che to koI rasa heya che. sajjana mANasanI kaLA suvidhipUrvakanI hoya tethI te AdaraNIya che. durjana mANasanI kaLA kavidhinI hoya tethI te tyAjya che. suvidhinAtha bhagavAnanuM smaraNa kaLAmAM pAraMgata banAve che. (1) suvidhi (2) kuvidhi (3) vidhi (4) avidhi. A cAra rIte vastu nirmANa thAya che. ApaNe sAmAyika pALatI vakhate bolIe chIe ke sAmAyikanI vidhio karatA avidhie thaI hoya to micchAmi dukkaDam. avidhine kavidhi kharAba che. lAMbA samayanI avidhi karatA alpa samayanI vidhi sArI. kavidhi ne avidhi eTale veTha utAravI. upayoga vidhimAM rahyo che te vivekabuddhi ne arthabodha karAve che. jJAnadhArA - 20 he prabho ! koIne zubha nAmanA udaye susvara kaMTha maLyo. koIne azubha nAmanA udaye duHsvara kaMTha maLyo. sAro kaMTha sAMbhaLIne vakhoDIe chIe. rati aratinA pApanuM sevana karIne durlabhabodhi banI jazuM. koyala ne kAgaDAno raMga samAna, gati samAna tathA ekane susvara kaMTha maLyo ne bIjAne du:svara kaMTha maLyo. he suvidhinAtha bhagavAna ! ApanI pratiSThA kaMTha para karuM chuM ne suladhabodhi banI zubha nAmakarmane upArjana karI tArI bhakti karuM, guNagAna karI svayaM tArA jevo banuM e bhAvanA saha ApanI bhakti karavAmAM kaMThanuM mahattva nathI, bhAvanuM mahattva che. 3 huM zrI suvidhinAthAya namaH nI eka mALA karavI. (10) zItalanAtha bhagavAna hRdayanuM rakSaNa kare che. zIta = zAMti, sukha ane la = lAvavuM. zAMti ke sukhane lAve te zItala. A prabhunuM nAma AMtarika utApane zAMta kare che. roganA saMtApa, pIDA temaja AMtarika saMtApane ane tenAthI vadhu kaTu vacananA saMtApane haranAra che. ApaNe tyAM kahevata che ke bhAlAno mAryo sAro thAya, talavArano mAryo Ubho thAya paNa kaTu vacanano mAryo beTho thato nathI. hRdayamAM koIe kahelA kaTu vacanano saMgraha karyo che mATe vacananA kaMTaka kADhavA muzkela che. dazavaikAlika sUtramAM kahyuM che vAyAdurutANI durugharANI. vacananI tIra khUba kharAba che, e konA mATe ? ajJAnI jIva mATe jJAnI to karma baMdha karAve evA vacanano saMgraha karatA nathI. hRdayamAM tArA vacanono saMgraha karuM, jethI karma udayamAM Ave tyAre ApanI vANIne vAgoLavAno avasara Ave ne mArA hRdayane svaccha tathA pavitra banAvavA mATe A dhyAnamAMthI bahAra nIkaLI, dharma dhyAnamAM sthira thAya tevI kRpAdRSTi vahAvajo. 38 hU zrI zItalanAthAya namaH nI eka mALA karavI. (11) zreyAMsanAtha bhagavAna bAhuyugalanuM rakSaNa kare che. zreya = kalyANa, aMza = khabho. kalyANane Teko Ape, kalyANane sarje te jaina maMtra, stotra ane yaMtra 39 ( 38 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreyAMsa. saMtApa ane duHkhanA nivAraNa mATe A prabhunI japasAdhanA che. A maMtranI japasAdhanA karavAthI saMtoSano udaya thAya che. prabhu mane paNa bAhuyugala karmanA kAraNe maLyA che teno sadupayoga karuM, tenI zaktino upayoga satkArya ane vaiyAvaccamAM karuM e bhAvanAnI sAthe he zreyAMsanAtha bhagavAna ! svaparanuM kalyANa thAo ne bIjAne Teko ApI tene paDato bacAvo. he prabho ! Apa mane paDatA bacAvIne saMsAranI UMDI khINamAMthI bahAra kADhI zikhare pahoMcADo evI ApanI kRpA jhaMkhu chuM. prabhu, ApanI bhujA skaMdha gADAnA dhUsara jevI puSTa hatI. bAhu phelAvelA sarparAjanA zarIra jevA dIrgha hatA. Apa be bhujAe saMsAra samudrane tarI gayA. prabho, mane paNa evuM baLa Apo ke rAga-dveSa bharelA saMsArasAgarane tarI jAva ne Ape batAvelA mArganI ArAdhanA karuM e ja maMgaLa bhAvanA bhAvuM chuM. OM hrIM zrIM zreyAMsanAthAya namaH nI mALA karavI. (12) vAsupUjyasvAmI banne hAthanI rakSA kare che. vasu = lakSmI. dravya ane bhAva lakSmInA kAraNe je jagatamAM pUjAya che te vAsupUjya. vasu = kubera, vasu = dharatImAtA, gaumAtA vasu = divya zaktiono divya prabhAva. bhAvavizuddhinA kAraNe mukha upara teja pragaTe te divya prabhAva che. !! vasati Iti vasu !! je nivAsa kare te vAsupUjya svAmI. zubha tattvonI unnati kare, azubha tattvono virodha kare te vAsupUjya. he prabho ! nAmakarmanA udaye banne hAtha maLyA paNa meM teno upayoga koIne mAravAmAM karyo. te pApano baMdha vadhAryo. kumaLA jIvonI hatyA karI saMsAra vadhAryo. je hAthathI karma bAMdhyA te ja hAthathI saMsAra sImita karuM evI bhAvanA bhAvuM chuM. kArIgaro alaga alaga prakAranA hoya. koI citra banAvavAmAM kuzaLa, koI zilpakaLAmAM, koI bharatakaLAmAM kuzaLa hoya. A kuzaLatA bAhya kSetramAM thaI atyaMtara jagatamAM koI mahApuruSa hAthano upayoga supAtra dAnamAM kare che, koI namaskAra puNyamAM kare che. nava prakAranA puNya che. moTA bhAganA puNya upArjana A hAtha dvArA ja thAya che temaja moTA bhAganA pApa upArjana paNa A hAtha dvArA ja thAya che. AgamamAM avalokana karIe. saMgame hAtha dvArA supAtramAM dAna daI puNyAnubaMdhI puNya upArjana karyuM. nAgezrI brAhmaNIe paNa tapasvI munirAjane pheMkI devA jevo AhAra horAvyo ne pApAnubaMdhI pApanuM upArjana karyuM. eka ja kriyA chatAM bannene phaLa alaga maLyuM. ekane mAnavajanma ne ekane narakanI sajA maLI. he prabhu! tuM mAro hAtha pakaDavA taiyAra che paNa huM tArI AMgaLI pakaDavA taiyAra nathI. A mUrkhatA che. have samajAyuM ke tArI AMgaLI pakaDavAthI mane phAyado che ke ekavAra tArI AMgaLI pakaDIza to mAro hAtha tuM choDIza nahIM - mokSa na thAya tyAM sudhI. durgati nahIM thAya evI mane Aja so TakAnI khAtarI thaI che. basa prabhu, tuM mAro hAtha pakaDI rAkhaje. hrIM zrI vAsupUjya svAmIne namaH nI eka mALA karavI. (13) vimalanAtha svAmI AMgaLIonI rakSA kare che. vimala =nirmaLa. A prabhunuM nAma manoyogane zuddha kare che. manane maMgalamaya banAve. mana to rAjA che. bahAranuM cakra manathI cAle che. kaSAyanA upadravane haranAruM che. he prabho ! nAma karmanA udaye pAMca AMgaLI maLI banne hAthanI dasa AMgaLI thaI A aMgulI dvArA kapALamAM tilaka karAya svastika karAya. A aMguli dvArA koIne rasto batAvAya, A mANasa avaguNI che. eka aMgulI tenA tarapha cAra aMgulI tArA tarapha che. e batAve che ke tenA karatA tArAmAM cAra avaguNa vadhAre che. aMguli nirdeza eTale zuM? ApaNAmAM kahevAya che ke AMgaLI cIMdhyAnuM puNya che. mahApuruSa ApaNane aMgulinirdeza karI puNya upArjanamAM sahAya thAya che. 4 se mile 4 covIsa hue, dasa rahe kara joDa jJAnI se jJAnI mile ulase sAte kroDa gharamAM, kuTuMbamAM ke samAjamAM pAMceya AMgaLI sarakhI na hoya te kahevata barAbara che. koIpaNa kAma karo jaina maMtra, stotra ane caMdra jJAnadhArA - 20 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhI AMgaLIonI jarUra paDe che. abhaNa vyakti mATe kahevAya che ke aMguThA chApa che jene sAIna karatA na AvaDe tene vAucaramAM aMguTho marAve. dekhAvamAM abhaNa vyakti hoya paNa tenuM vyaktitva nirALu hoya. he vimala! tArI vimalatA mAMgu, pApa paMkane dhovA tArI malinatA tuM jANe ja che. e malinatA dUra karI vimalatAne pAmuM evI maMgala bhAvanA sAthe, OM hrIM zrIM vimalanAthAya namaH nI eka mALA karavI. (14) anaMtanAtha bhagavAna nakhonI rakSA kare che. anaMta = jeno aMta nathI te, jeno pAra na pAmI zakAya, je gUDha rahasyamaya hoya te anaMta. A maMtrajApa gupta zaktio ane agamya bhAvone jAgRta karanAra che. A maMtrajApa amaMgalakArI zaktiono laya kare che ne maMgalakArI zaktionuM AhavAna kare che. parakRta pIDA anaMtanAtha bhagavAnanA jApathI zAMta thAya che. he prabho ! ApanI pratiSThA nakha upara karI bhAvanA bhAvuM chuM ke nakha dvArA bIjAne vAgela kAMTo kADhI zakuM ne zAtA pahoMcADuM. bhAvathI mArA aMdaramAM paDelI rAgadveSanI gAMThane choDuM evI kRpA varasAvajo. OM hrIM zrIM anaMtanAthAya namaH nI eka mALA karavI. (15) dharmanAtha bhagavAna udara (peTa) ne hADakAonI rakSA kare che. dharma = svabhAva, pharaja, maryAdA, guNa vagere dharma = vrata, niyamAdinuM AcaraNa, vatyu sahAvo dhammo ! vastunA svabhAvane dharma kahe che. A maMtrajApa dravyathI zarIranA peTa udara ne hADakAnI rakSA thAya ne bhAvathI dharmarakSA mATe che. vrata niyama Adine saMkalpa pramANe pUrA karAve che. je padArthano guNa dharma che te nizcita rUpathI phaLa Ape che. manane bacAve te maMtra, tanane bacAve te taMtra ane pIDAdevAvALI cIjathI rakSA kare te yaMtra. he prabho! nAmakarmanA udaye peTa ne hADakAo maLyA tenuM kArya zuM che? tenI aMdara zuM che ? lIvara, AMtaraDA, jaTharAgni, kIDanI vagere avayava aMdara che. lIvara pAcanazaktinuM kAma kare che. jaTharAgni annane pAcana karAve che je zarIrane tejasvI rAkhe che. kIDanI nakAmo kacaro bahAra kADhI blaDane zuddha kare che. AMtaraDA khorAkano rasa banAvI sapta dhAtumAM pariNamAve che. zarIranA eka eka avayavanuM kAma juduM juduM che. hADakAnuM kAma zarIrane majabUta banAve che. jaina paribhASAmAM ene saMghayaNa kahe che. tenA 6 bheda che. he prabho ! ApanI pratiSThA udara, peTa ne hADakAo para karuM chuM ne ApanI kRpAe samyakarUpe pariName ane amArA vrataniyamanA saMkalpo pUrNa karavAmAM sahAyabhUta thAo. OM hrIM zrIM dharmanAthAya namaH nI eka mALA. (16) zAMtinAtha bhagavAna nAbhinuM rakSaNa kare che. nAbhino AkAra goLAkAra che. janmatA bALakanuM nAbhinALa 4 aMgula rAkhI bAkInuM chedana kare che. tIrthakara janme tyAre pa6 dIkakumArI devI A vidhi kare. nAbhinALane khADAmAM dATI tenA para zilA banAve che. nAbhinA nAdathI aMtara-dhvanithI je ArAdhanA thAya che teno AnaMda koI alaga hoya. ATha Atmapradezo nAbhinI bAjumAM che tene koI AvaraNa nathI. te ekadama zuddha che. Atmazuddhi mATe nAbhinA nAdathI ArAdhanA kare tene alaukika zAMtino anubhava thAya che. zAMti = zAMta thavuM, zAMta karavuM. vyaktine Adhi, vyAdhi, upAdhimAMthI mukta karI zAMtimAM sthApita kare, azAMti ane asamAdhine dUra karI sukha, samAdhi Ape te zAMtinAtha. he prabho ! ApanA zaraNe AvelA aneka AtmAne zAMtino anubhava karAvyo ne Atmika zAMtino rAha batAvI paramenenTa zAMti apAvI. prabhu Aja mane samajAyuM ke Apa zAMtinA dAtAra cho. AjathI huM saMkalpa karuM chuM. ApanA nAmanuM smaraNa mArA zvAsocchavAsamAM vaNAI rahe e ja bhAvanA saha OM hrIM zrI zAMtinAthAya namaH nI eka mALA. (17) kuMthunAtha bhagavAna gRhya pradezanI rakSA kare che. jenuM nAma nAnuM che paNa kAma moTuM che. kaMthavA jevA sUkSma jIvANu bekTariyA jaina maMtra, stotra ane yaMtra jJAnadhArA - 20 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUma bAdara jIvone sAyansa bekTariyA kahe che te be prakAranA che poSaka ane ghAtaka. ghAtaka bekTariyA Ave to poSaka teno nAza kare che. lohImAM lAla ane sapheda bekTariyA hoya che. roga azAtA vedanIyanA udayathI ja Ave che temAM sUkSma bAdara jIvANu bekTariyA nimitta bane che. oparezananA sAdhana azuddha hoya to roganuM kAraNa bane che. pANImAM azuddhi Ave, bekTariyA AvI jAya to roga Ave che. sUkSma bekaTeriyAne kAraNe je duHkha utpanna thAya che te duHkhano virodha kare che. sUkSma bekaTeriyAnI begati vidAya yA mRtyu, davA AdithI keTalAka sUkSma bekTariyA mRtyu pAme che. keTalAka eka jagyAethI bIjI jagyAe jAya che. sthaLAMtara kare che. sAmAyikamAM zabda Ave che. ThANAoThANaMno prayoga karyo che. rogathI mukta thavA ekalI davA na cAle, sAthe maMtrajApa paNa joIe. karmane bALavA mATe maMtrajApa jarUrI che. nAbhimAM mana laI javAthI prANa tyAM pahoMcI jAya che eTale nAbhimAMthI nAda uThe che. A maMtra enTIbAyoTIka davAnuM kAma kare che. he prabho ! Apa gRhya pradezanI rakSA karo cho ne enTIbAyoTIkanI davA dvArA dravyaroga dUra thAya to ApanA nAmasmaraNathI bhavaroga dUra thAya che. prabhu A zraddhA amArI sadAya TakI rahe evI kRpA jhaMkhu chuM. OM hrIM zrI kuMthunAthAyanI eka mALA karavI. (18) aranAtha prabhu rUMvATI ne keDa (kamara) nI rakSA kare che. ara = duzmana, zatrune zAMta kare te aranAtha. prakRti 3 guNothI bharelI che. tamoguNa - rajoguNa - sattvaguNa. soLa AnImAMthI tamoguNa 8 AnI, rajoguNa 5 AnI ane sattvaguNa 3 AnI che. bhagavAne pahelA tamoguNa arthAt krodhAdi kaSAya para pahelo prahAra karyo che. arine haNyA vagara vrata TakI na zake. aranAtha bhagavAna tamoguNane haranAra che. jJAnadhArA - 20 he prabho ! nAmakarma pramANe zarIranA roga, kamara vagere maLyA che. audArika zarIravALA jIvo traNa prakAre AhAra kare che - oja, roma ane kavala AhAra, oja AhAra mAtAnA garbhamAM jIva Ave tyAre le che te jiMdagIparyata Take che. mANasa jyAre mRtyu pAme che tyAre zarIranA koIpaNa avayavathI bahAra nIkaLI jAya che. roma AhAra = jemake khUba taDako paDI rahyo che. mAnava yA tiryaMca cAle tyAre tene tarasa lAge che, paraMtu jhADanA chAMye bese che tyAre thoDI vAramAM tarasa zAMta thAya che. roma dvArA AhAra lIdho, kavala AhAra jamavA bese che tyAre le. kamarane keDa paNa kahe che. hADakAnuM rakSaNa gAdI kare che. gAdI ghasAya tyAre kamara duHkhe che. kelziyama zarIramAM ochuM thAya tyAre hADakAno duHkhAvo thAya che. he prabho ! ApanI pratiSThA romarAyane kamara para karuM chuM. Apa rakSaNa karo ja cho. teno samyaka upayoga karuM. saMsAranA kAma vAMkA karIne karyA, paNa jyAM karma-nirjarA thAya tevA anuSThAno sAmAyika, vaMdanA vigere karatA kamara duHkhe tenI phariyAda karuM chuM ! he prabho ! ArAdhanA sAdhanA kamara kasIne karuM evI zakti Apajo. 3OM hrIM zrIM aranAthAya namaH nI eka mALA karavI. (19) mallinAtha bhagavAna jaMghA pITha ne khabhAnI rakSA kare che. pApanA amaMgala tattvanuM mardana karI pavitratAne paripakva kare, puNyane baLavAna banAve te mallinAtha. A maMtra amaMgalanuM dalana karI amaMgala vyaktine zAMta kare che. A maMtrajApa sva ane para banne pakSanuM kaTu (mela) sApha kare che. nAmasmaraNa zvAsa sAthe joDAyeluM ane prANa sAthe vaNAyeluM hovuM joIe. he prabho ! ApanI pratiSThA jaMghA, pITha ne khabhA para karuM chuM. A avayavano huM samyaka upayoga karI svAra kalyANa thAya evI bhAvanA bhAvuM chuM. jemake koI dhanathI, koI tanathI bIjAne Teko Ape. eTale kahevAya che kuTuMba - ghara - saMgha - samAjamAM A vyaktie tana-mana-dhanathI Teko Apyo che. OM zrI mallinAthAya namaH nI eka mALA karavI. jaina maMtra, stotra ane caMdrA 45 ] Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) munisuvrata svAmI pIMDIonI rakSA kare che. muni ane suvrata be zabdanA saMyojanathI munisuvrata zabda banyo che. muni = sAdhu, saMta = guru, suvrata = zreSTha niyamo, vratonuM pAlana. A maMtra guru ane suvratonI ArAdhanAmAM sahAyaka bane che. manuSyanA jIvanamAM be tattva mukhya bhAga bhajave che - (1) gurupada (2) vrata ArAdhanA. A baMne nAjuka ane parama upakArI che. gurubhaktimAM truTI AvatA vAra lAgatI nathI ane vratomAM paNa chidra pADatA vAra lAgatI nathI ne baMne padonI ArAdhanA utkRSTa bhAve kare to aNadhAryA camatkArI lAbha maLe che. A baMne pada upAsanAnuM kendra che. daravAjA para badhA be coghaDiyAnA nAma lakhe che - zubha-lAbha, temAM zubha te bhAgyodayanuM phaLa che. lAbha te gurukRpAne vrata upAsanAnuM phaLa che. A maMtrajApa gurupada ane vratapadanI upAsanA mATe saMjIvanI rU5 che. eka prakAranI bhayadamanI vidyA che. he prabho! ApanI pratiSThA pIMDIomAM karuM chuM ne bhAvanA bhAvuM chuM. sAdhunI je kriyAo che jema ke gocarI - vihAra - paraThavA AdinI je kriyAo thAya che te paga dvArA ja thAya che. zarIranA kAryo khaDe page karyA, hoMze hoMze karyA tyAM thAka na lAgyo, paraMtu ArAdhanA karavAmAM ALasa AvI che. prabhu AjathI saMkalpa karuM chuM ke apramatta dazAne keLavavI ne puNyodaye je pIMDIo maLI che teno sadupayoga karuM, ajJAnabhAve virAdhanA karI hoya tene vosIrAvuM chuM. 3OM hrIM zrIM nemanAthAya namaH nI eka mALA (1) jApa ane kaSAya baMnenI tIvratA hoya to jApano vijaya thAya che. (2) jApanI tIvratAne kaSAyanI maMdatA hoya to guNathI ja kaSAyano nAza thAya che. (3) jApanI maMdatA ane kaSAyanI tIvratA hoya to kaSAyano upadrava Ubho rahe. (4) jApanI maMdatA ane kaSAyanI maMdatA hoya to sAdhAraNa sthiti rahe. he prabho ! nAmakarmanA udaye paganI AMgaLIo maLI che. teno sadupayoga karI namra banuM. kaSAyabhAva thAya tyAre paganI AMgaLI dvArA koIne pATu paNa mArI daIe. hara koIne hAthanI temaja paganI pAMca pAMca AMgaLIo maLI che, paNa koI bhAgyazALIne cha AMgaLI maLe che. azubha nAmakarmanA udaye vAMkIcUMkI AMgaLIo maLe che. zubha nAmakarmano udaya hoya to sIdhI ne pramANasara maLe che. kahevAya che hAtha paganI lAMbI AMgaLIo ucca koTinA puNyavAna sAdhaka AtmAne ja maLe che. ApanI pratiSThA karI huM namra banI, maMda kaSAyI banI rahuM e ja 3OM huM zrI naminAthAya namaH nI eka mALA karavI. (22) nemanAtha bhagavAna banne caraNanI rakSA kare che. amaMgaLa tattvane namAve te ariSTa nemi - A maMtrajApa kaSAyanI prabaLatAne namAve che. maMgaLa tatvane sthira kare che. durbhAgyane saubhAgyamAM sarjana kare che. he prabho ! nAmakarmanA udayathI baMne paga maLyA. A paga dvArA koIne pATu mArI meM mArA puNyane pATu mAryuM che. puNyano yoga che tyAM sudhI page barAbara kAma ApyuM. AjakAla badhAne pagano ne ghUMTaNano duHkhAvo thAya che. DhAMkaNI ghasAI gaI che kAraNa pagane uThabesanI kasarata na maLI, paga vaMdanAmAM vALyA nahIM, sAyaTIkAno duHkhAvo thayo. A ja paga dvArA saMta satIo vihAra karI jIvonI jatanA kare che. A ja paga dvArA gocarIe jAya che ne chaThThano lAbha meLave che. ApaNe saMtone kahIe chIe ke, amArA ghare pagalA karavA padhArajo. Ama kema kahIe chIe ? sAdhu saMta Ave che tyAre khAlI tenA paga nathI AvatA, AkhuM zarIra Ave che, paNa zrAvakanA ghare jaina maMtra, stotra ane yaMtra karavI. (21) naminAtha bhagavAna paganI AMgaLIonI rakSA kare che. nami = namAvavuM. bahAranA zatruone ke tIvra krodhAdi kaSAya rUpa atyaMtara zatruone namAve te naminAtha. A maMtrajApa ApaNA kaSAyanI tIvratAne ghaTADe che ane sAmenI vyaktinA tIvra kaSAyane maMda karI nAkhe che. jApano jeTalo pAvara vadhAre teTalI kaSAyanI maMdatA vadhAre. jJAnadhArA - 20 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavo. te vrata parAkramanI beTarIne jAgRta karavA eka ja maMtra che. 3OM hrIM zrI vardhamAnAya mahAvIrAya namaH A maMtrajApathI pariNAma vardhamAna thAya che. he prabhu ! jJAnasvarUpI AtmAnI rakSA karI mane ajJAna tathA mithyAtvamAMthI ugAro. jJAna e prakAza che. pUrNa jJAnathI lokAloka dekhAya. A ja tArI pratiSThA karI tArA jevuM parAkrama ratnatrayanI ArAdhanAmAM phoravuM e ja. OM hrIM zrIM mahAvIra svAmIne namaH nI eka mALA karavI. prabuddha karuNAnA karanAra A AcAryoe batAvela maMtra ane stotra jApanI ArAdhanA karavAthI jarUra ApaNuM kalyANa thaze. (pU. bApajI - lalitAbAI mahAsatIjInA suziSyA pU. zrI mitalabAI mahAsatIjInA "arihaMta ArAdhanA' pustakamAMthI sAbhAra.) javAmAM paganI pradhAnatA hatI. mATe vyavahArika bhASA bolAya che. eka paga hoya to na calAya. ghoDInA Teke calAya mATe be paga maLyA. be hAtha, be kAna, be nAka, be AMkha, be kIDanI maLI. je be avayava maLyA che tenuM paNa kAraNa che ke eka kAma na kare to bIjuM kAma Ave. he prabho ! ApanI pratiSThA banne paga para karuM chuM ne bhAvanA bhAvuM chuM. paga cAlatA rahe ne upAzraye jaI zakuM, page cAlIne paropakAranA kAma karuM, saMtanI sAthe vihAra karuM e ja zakti Apajo. OM huM zrI nemanAthAya namaH nI eka mALA karavI. (23) pArzvanAtha bhagavAna pAMsaLI phephasAM ne sarvAganI rakSA kare che. pArtha = AjubAju cAreya bAjunA kSetramAM amaMgaLa tattva para niyaMtraNa kare che te pArzvanAtha. ApaNI AjubAjunA kSetranuM kavaca karavA AmaMtrajApa che. A maMtrajApa dizAonuM kavaca kare che. je dizAmAM javuM hoya te dizAmAM UbhA rahI maMtrajApa karavAthI upadravakArI tatva praveza karI zakatA nathI. dizAvizuddhi kare che. prabhu ! Apa pAMsaLI, phephasAne sarvAganI rakSA karo cho. nAmakarmanA udaya aMgopAMga paripUrNa maLyA. ApanA maMtrajApa dvArA aMgopAMga kavaca rUpa banI rahe ne A audArika pradhAna amUlya zarIra maLyuM che teno sadupayoga karIe. tAruM zAsana maLyuM. tArI kRpAthI nIrogItA maLe, zAMti samAdhi maLI rahe evI zubha bhAvanA bhAvuM chuM. OM hrIM zrI pArzvanAthAya namaH nI eka mALA karavI. (24) vardhamAna mahAvIra svAmI jJAna svarUpI AtmAnI rakSA kare che. A bhagavAnanA be nAma pracalita che. vardhamAna ane mahAvIra = mahAparAkrama. vardhamAna = vRddhi thavI, sarva zakti ane parAkramanI vRddhi kare te vardhamAna. jIva mokSamAM na pahoMce tyAM sudhI puNya ne parAkramanI jarUra paDe. traNa prakAranA puNya, vratamAM, sevA, svAdhyAyamAM parAkrama karavo paDe. saMsAranuM parAkrama te pApa. satkArya paropakAranuM parAkrama te puNya. vrata niyamanA pAlanamAM puruSArtha jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktistrotaH zrI bhaktAmara stotra - pU. DaoN. sAdhvI AratI jineSu kuzalaM cittaM tannamaskAra eva ca / praNamAmi ca saMzuddhaM yogabIjamanuttamaM / / - zrI yogadRSTi samuccaya jinabhaktijina thavAno uttama mArga che. namo = namaskAra e ja dharmanuM bIja che. tIrthakaro dIkSA grahaNa kare tyAre namo siddhara ane tIrthanI sthApanA kare, tyAre namo nityarasa zabdanuM uccAraNa kare che. A rIte svayaM tIrthakaroe bhaktimArgathI ja sAdhanAnA kSetramAM praveza karyo che. tyAra pachI gaNadhara bhagavaMtothI laIne bhaktisAhityanA vikAsakramane nihALIe, to AcAryazrI kuMdakuMde 'samayasAra" jevA dravyAnuyoga pradhAna graMthonI racanA karI. temaNe paNa 'bhAvapAhuDa' jevA bhaktipradhAna graMthanI racanA karIne bhaktinA mAhAbhyane pragaTa karyuM che. kramazaH zrI pUjyapAda svAmI, zrI samatabhadrAcArya, zrI siddhasena divAkara, zrI haribhadrasUri, kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrAcArya vagere mahAna AcAryoe potAnI AtmasAdhanA ane sAhitya sarjanamAM paramAtmAno mahimA muktamane pragaTa karyo che. saMkSepamAM Agama sAhityathI laIne Aja paryata dareka vidvAnoe bhaktine prAdhAnya ApyuM che. jJAnayogI pratyeka sAdhako akhaMDa jJAnanA dhAraka vItarAgI sarvajJa paramAtmAnA caraNomAM sahaja bhAve jhUkI jAya che ane potAnA ArAdhya prati bhaktinA puSpo arpaNa kare che. prazna thAya ke jJAnayogI sAdhakano vaLAMka bhaktiyoga tarapha kema thato haze ? paramAtmAnI bhakti ja tenuM samAdhAna kare che - "jinapada nijapada ekatA bhedabhAva nahIM kAMI..." A ukti anusAra paramAtmAnuM anusaMdhAna te ja AtmAnusaMdhAna che. paramAtmabhakti te ja Atmabhakti che. paramAtmabhakti mATe pragaTa thayelI vIryazakti ja aMtarmukha banIne Atmabhakti banI jAya che. bhakta bhakti dvArA ja potAnI zaktine pragaTa kare che, bhakti ja AtmazaktinI gaMgotrI che. bhaktimAMthI ja Atmazakti rUpa nirmaLa ane pavitra gaMgA pravAhita thAya che. sAdhakano bhaktibhAva pratipaLa vRddhigata thato hovAthI zaktino strota paNa vRddhigata thatAM thatAM aMte akhaMDa rUpane dhAraNa kare che. bhakta, bhagavAna ane bhakti, e traNa tattvo abhedAvasthAne pAme che ane bhakta svayaM bhagavAna banI jAya che. tAharA zuddha svabhAvane jI, Adare dharI bahumAna, tehane tehi ja nIpaje jI, e koI adbhuta tAna... 13/5 - zrI devacaMdra covIsI zrI bhaktAmara stotrano udbhava : lagabhaga vikramanI sAtama-AThamI sadImAM thayelA zrI mAnatuMgAcArya racita prathama tIrthakara zrI AdinAtha prabhunI stuti bhaktAmara stotra rUpe prasiddha che. rAjA bhojanA samayamAM yaMtra, taMtra ane maMtranA jJAtA mayUrabhaTTa ane bANabhaTTa nAmanA be brAhmaNa paMDito hatA. temAM mayUrabhaTTe sUryanI upAsanAthI potAnA kuSTha rogane dUra karyo ane bANabhaTTa caMDikAdevInI upAsanAthI potAnA kapAyelA hAtha-pagane yathAvatu karyA. A ghaTanAthI rAjasabhAmAM comera brAhmaNa paMDitonI sAdhanAnI prazaMsA thaI rahI jaina maMtra, stotra ane yaMtra pa0 jJAnadhArA - 20 pa1 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatI. A samaye jainadharma ane jaina saMtonI Atma-sAdhanAnI zaktine pragaTa karavA bhojarAjAnI vinaMtIne svIkArI zrI mAnatuMgAcArya rAjasabhAmAM padhAryA. AcArya bhagavaMte kahyuM ke jaina saMto prAyaH AtmasAdhanAmAM ja sthita hoya che. teo potAnI zaktine camatkAra rUpe kyAreya pradarzita karatA nathI. tema chatAM jinazAsanano mahimA pradarzita karavA tIrthaMkara paramAtmAnI bhaktino alaukika prabhAva Apa joI zakazo, tenAthI sarva baMdhano tUTI jAya che. rAjAe AcArya bhagavaMtane kArAgRhamAM lokhaMDanI 48 tALAyukta sAMkaLathI baddha karI dIdhA. AcAryazrI svayaM nizcita ane nirbhaya hatA. temaNe deDha zraddhA sAthe zrI AdinAtha prabhu sAthe AtmAnusaMdhAna karyuM. teo bhaktimAM lIna-tallIna banyA. temanA prabaLa bhaktibhAve ja bhASAnuM rUpa dhAraNa karyuM ane vasaMtatilakA chaMdobaddha bhaktAmara praNata... eka eka zloka temanA ArtanAda rUpe pravAhita thayA. bhaktinI aciMtya zaktinA prabhAve eka eka zlokanI racanA sAthe eka eka tALuM tUTatuM gayuM. A rIte 48 zlokanI racanAthI 48 tALA tUTI gayA ane teo baMdhanamukta thayA. A rIte bhaktAmara stotranI racanA thaI. bhaktAmara stotra teo mATe zaktistrota banI gayo. te zaktinA salilamAM baMdhanajanya azubhakarmo dhovAI gayA. akathya caitanyazaktinA prabhAve paudgalika baMdhano sahaja rIte dUra thayA. sAdhaka paramAtmAne parama ArAdhya ke sAtha banAvIne bhaktiyogamAM praveza kare che tyAre AtmAnA bhaktibhAvo tenuM sAdhana che. bhaktinA kramika vikAsathI svayaM potAnA zuddha Atmatattva sAthe tenuM svataH anusaMdhAna thaI jAya che. kramazaH AtmabhAvonI sthiratA thatAM aMte sAdhanasvayaM sAdhakarUpe pariNata thaI jAya che. A bhaktinI parAkASTA pragaTa thayelI divyazakti Adhidaivika, Adhibhautika ane AdhyAtmika, traNa prakAranA duHkhono, Adhi-vyAdhi-upAdhi rUpa trividha tApane zAMta - upazAMta karavA sakSama che. sAdhaka je lakSathI tenI ArAdhanA kare, tene avazya tathA prakAranI zakti pragaTa thAya che. ItihAsakAronA maMtavya anusAra zrI mAnatuMgAcArye rAjAbhoja dvArA karAyelA baMdhanothI mukta thavA A stotranI racanA karI hatI. te kathana ucita che tema chatAM teo adhyAtma sAdhanAnA paripakva ucca koTinA sAdhaka hatA. tethI sthULa baMdhanothI adhika temanuM lakSya vibhAvonA baMdhanathI mukta thaI svabhAvamAM sthira thavAnuM hoya te sahaja che. tethI eka eka zlokanI anuprekSA temAM pragaTa thatAM adhyAtmabhAvone ane adhyAtmazaktine ujAgara kare che. stotranA prAraMbhamAM ja kavizrIe kahyuM che ke AtmAnI divyazakti eTalI prabaLa ane vAstavika che ke devalokanAdevo ke devonA adhipati Indro potAnI vaikriyalabdhi ke aDhaLaka bhautika riddhi-siddhine bhUlIne Atmazakti samakSa sahaja rIte jhUkI jAya che. temano bAhya jagatano ahaMkAra sahaja rIte ogaLI jAya che. bhaktimAM tallIna banelo bhakta bALaka jevo nirdoSa banI jAya che. tene duniyAdArInuM bhAna rahetuM nathI. tene zuddha AtmatattvanA anaMta guNarUpa sAgara laherAto pratIta thAya che. tene joIne vasaMtaRtumAM thatAM koyalanA TahukAranI jema teno manamayUra paNa nAcI uThe che ane Atmabhaktino madhura TahukAra sahaja rIte thaI jAya che. tenA anaMtakAlIna dehanA baMdhana hovA chatAM te hara kSaNe muktino anubhava kare che. bhautika jagatanA baMdhano ke bhautika bhAvo tene parAyA ke AtmabhAvothI nyArA bhAse che. AtmadevanA ja satata smaraNa rUpa gaMgAnA pravAhamAM tenA vibhAvarUpa sarva pApo kSaNamAtramAM palAyana thaI jAya che ane svayaM pavitratAnI anubhUti kare che. jyAre zuddha caitanyatatva, tenA jJAnAdi akhaMDa guNo Adi zAzvata bhAvonI mastI mANe che, tyAra pachI tene khArA samudra jevA A bhautika jagatanA koIpaNa bhAvo AkarSita karI zakatA nathI. jaina maMtra, stotra ane caMdra bhaktAmara stotramAM AdhyAtmika zaktino kramika vikAsa : have ApaNe bhaktakavinI saMpUrNa racanAne nihALIe. A stotranI sAdhanAthI jJAnadhArA - 20 [ pa ] Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavirAja AtmabhaktimAM AgaLa vadhI rahyA che, temanI Atmazaktino khajAno khUlI rahyo che. teo potAnA bhAvo vividha rUpe pragaTa kare che. teo svayaM potAnA Atmadevane ja saMbodhana karIne kahe che ke he zuddha Atmadeva ! akhaMDa jJAnapragaTa thayA pachI ApanuM jJAnAtmaka mukha ke upadezAtmaka mukha alaukika ane adbhuta bhAse che. traNe lokanA koIpaNa padArtho tenI tulanA karI zake tema nathI. caMdranI saumyatA ke nirmaLatA kadAca jagaprasiddha hoya, paraMtu tArA mukhanI sAme tenuM rUpa paNa phIkkuM lAge che. A lokamAM aMdhakArano nAza karanAra dIpaka hoya, caMdra hoya te sahastrarazmi sUrya hoya, paraMtu teno prakAza sImita ke maryAdita che. temAM aneka doSo che. tArA jJAnarUpa prakAzanI barobarI karI zake tema nathI. AtmAnA anaMta guNomAMthI eka jJAnaguNanI viziSTatAnI anubhUtithI ja teo jANe saMtoSanI anubhUti karI rahyA che. temanA bhAvo sthira banI gayA che. have te sthira bhAvo caMcaLa thatA nathI. jema gAya khIle baMdhAya jAya pachI te jyAM - tyAM rakhaDatI nathI, tema paramAtma svarUpa zuddha AtmatattvanI anubhUti rUpa khIle baMdhAyA pachI sAdhakanA upayoga ke yoga kyAMya bhaTakatA nathI. tene te ja sarvasva lAge che. tethI teo avyaya, arcitya,vibhu, prabhu, brahmA, viSNu, maheza, buddha jevA aneka bhAvavAhI zabdothI zuddha tattvane navAje che ane vAraMvAra tene namaskAra kare che. caitanya zakti jyAre zuddha cetanAmAM ja pariNata thAya, tyAre AtmAnI anaMta zaktinA prabhAve temanI AsapAsanA pudgalo paNa zreSTha pariNAma pAmI jIvanA zubha yogo sAthe zukla paryAyane dhAraNa karIne cotarapha goThavAI jAya che. tethI tIrthaMkaronI AsapAsa aSTa prAtihAryanuM nirmANa sahaja rIte thAya che. jIva jo paudgalika sukhanI icchA kare to pudgalo kaniSTa pariNAmI bane che, paraMtu saMpUrNapaNe icchArahita thaIne parama jJAnAtmaka pariNati pAme, to bhautika jagata paNa uccakoTinI carama avasthAne bhaje che. 54 jJAnadhArA - 20 jIvanI zuddha pariNati svayaM zokarahita arthAt azoka che. te jIvane sadAya zItaLatA bakSe che. jJAnasvarUpa zuddhAtmA kSAyika bhAvanA akhaMDa Asana para birAjamAna thAya che. tenI AsapAsa zubhayoga rUpa cAmara vIMjhAI rahyA che. mana-vacana-kAyAnA traNa chatro dravya ane bhAvathI alaMkRta banI AtmAbhimukha thaIne maMgaLa bhAvo pragaTa kare che. te bhAvo jANe duMdubhino nAda banIne jagajIvone aMtarmukha banavAnI preraNA Ape che. temanI AsapAsa kSamA, saMtoSa, brahmacarya, paramazAMti, parama samAdhi jevA puSponI vRSTi thAya che. te zuddha bhAvonuM nirmaLa AbhAvalaya akhaMDa Atmatattvano bodha Ape che. tenI aMtarasRSTimAMthI divyadhvani jhaMkRta thAya che. AvA aSTa prAtihArya yukta AtmaprabhunA jJAna-darzana rUpa be caraNanuM dhyAna karanAra sAdhaka vibhAva rUpa kIcaDathI upara uThI jAya che. tenA zuddha caitanya sarovaramAM anaMta sukha ane anaMta samAdhirUpa kamaLa khIlI uThe che. A prakAranI ghaTanA anyatra prApta thatI nathI. jema sUryanI prabhA jevI prabhA anyatra dRSTigocara thatI nathI. zuddhabhAve thayelI niSkAma bhakti dvArA zaktine pAmelA AtmarAja have saMpUrNapaNe nirbhaya banI jAya che. anAdikALathI sattAdhIza banelA ahaMkAra, krodha, lobha vagere vibhAva rUpa zatru tene bhayabhIta karI zakatA nathI. stutikAre ATha prakAranA bhayanuM kathana karyuM che, jenAthI saMsArI jIvo bhayabhIta che. yathA - ahaMkAra rUpamadonmatta gajarAja, hiMsAthI raktaraMjita vanarAja siMha, krodha rUpa bhayaMkara dAvAnaLa, lobha rUpa maNidhara sarpa, kleza kaMkAsa rUpa vibhAvonuM ghamasANa yuddha, bhISaNa bhavaroga, mAyAvI aphATa saMsArasAgara, parigraha rUpa abhedya kArAgRha - A AThe prakAranA bhaya hakIkatamAM jIvanI vaibhAvika pariNati che. vaibhAvika pariNati to bhayanuM kAraNa ja che, paraMtu vaibhAvika pariNati prati aMdhavizvAsa te mahAbhayanuM nimitta che. vibhAvano vizvAsa te mithyAtva che ane svabhAvano vizvAsa te ja samyagdarzana che. jIva jyAre vibhAvane choDIne svabhAvanuM zaraNa svIkArI svabhAvamAM sthira thaI jAya, tyAre tenA sarva bhaya svayaM bhayabhIta banIne gAyaba thaI jAya che. A che caitanyazaktino camatkAra. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 55 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutikAra aMtima zlokamAM stutinA pariNAmane pragaTa karIne bhavIjIvone AtmastutinI preraNA ApI rahyA che. je vyakti mAnatuMga arthAt sanmAnanA zikhare birAjamAna devAdhidevanI stutine nimitta banAvI svayaMnA AtmadevAdhidevanI stuti kare che, anaMta AtmaguNaratnAkaramAMthI eka eka guNaratna rUpa maNakAthI banelI parama pAriNAmika bhAvanI mALAne dhAraNa kare che, te zAzvata siddha paryAyanuM udghATana karIne anaMta AnaMdarUpa lakSmIne vare che. A che zaktistotra rUpa bhaktAmara stotrano aciMtya mahimA. bhaktAmara stotranI Adhidaivika ane Adhibhautika zakti : tIrthaMkara paramAtmAnI bhakti sAdhaka mATe AdhyAtmika zaktistotra che, te ja rIte tenAthI trividha doSa ke trividha tApathI tapta saMsArI jIvo bhaktinA phaLasvarUpe bhautika duHkhanAzanI icchA ke bhautika lAbhanI AkAMkSA rAkhe, te lakSya sAthe teo bhakti kare tyAre tene te phaLa paNa prApta thAya che. bhakti karatAM bhaktanA AtmabhAvonI jeTalI zuddhi thAya teTalI karmonI nirjarA thAya che. tenI sAthe ja anaMta puNyakarmano baMdha thAya che. te puNyakarmanA udaye tene bhautika lAbha thAya che. te uparAMta devAdhideva tIrthaMkara paramAtmAnI sevAmAM rahenArA karoDo bhakta devo ane devIo tathA zAsanarakSaka gomukhayakSa deva ane cakrezvarI devI pratyakSa ke parokSapaNe bhaktonI icchApUrtimAM sahAyaka banI zake che ane bhaktanA puNya pramANe tene aciMtya phaLa prApta thAya che. bhaktAmara stotranI racanA thaI tyArathI laIne Aja sudhI zvetAMbara ane digaMbara baMne paraMparAmAM A stotra atyaMta zraddhAnuM sthAna banI gayuM che. lAkho loko zraddhA ane bhaktipUrvaka teno nitya pATha kare che. A stotra nirvivAdapaNe sarvamAnya che. tethI A stotranI racanA pachI seMkaDo AcArya bhagavaMtoe bhaktAmara stotra upara vRttinI racanA karI che. prAyaH aneka bhASAmAM teno anuvAda tathA vistRta vivecana thayuM che. vRtti ane TIkA sAhityamAM bhaktAmara stotranI dareka gAthAnA yaMtro tathA te te gAthAnA RddhimaMtro, bIjamaMtro ane te maMtra sAdhanAnA phaLanuM vistRta varNana prApta thAya che. sAdhaka stotranA pATha sAthe potAnI icchAnusAra je paristhitinuM nivAraNa karavuM hoya, te pramANe yaMtranI sanmukha bIjamaMtronI japasAdhanA kare che, tyAre te bIjamaMtronA adhiSThAyaka deva-devIne AhvAna ApIne AkarSita kare che. te deva-devIo potAnA avadhijJAnathI bhaktonA duHkhane ke icchAne jANe che ane vaikriyalabdhi dvArA tene pUrNa karavAno yathAzakya prayatna kare che. sAdhakanA tathA prakAranA zubhakarmono udaya thavAno hoya, to deva-devI temAM nimitta banI zake che. bhaktAmara stotranA 48 zlokanA bIjamaMtro tathA tenuM phaLa :bhaktAmara praNata mauli maNi prabhANA .....zloka - 1 bIjamaMtraH OM hU hU huM O laiM hUM krIM OM huM namaH phaLaH Rddhi siddhi ane saMpadAnI prApti thAya. yaH saMstutaH sakala ..... zloka - 2 bIjamaMtra OM huM O I bla namaH phaLa: najarabaMdhInA doSo dUra thAya. buddhayA vinApi.....zloka - 3 bIjamaMtra OM hrIM zrIM kle siddhabhyo buddhabhyo sarva siddhidAyakebhyo namaH svAhA phaLa: dRSTidoSa dUra thAya. vakatuM guNAna. zloka - 4 bIjamaMtra : OM hrIM zrIM klIM jaladevatAbhyo namaH svAhA phaLaH pANIno upadrava naSTa thAya. jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ soDahaM tathApi.....zloka - 5 bIjamaMtra : OM hrIM zrIM laiM krauM sarva saMkaTa nivAraNebhyo supArzvayakSebhyo namonamaH svAhI phaLaH AMkhanA roga dUra thAya. alpazrutaM zrutavatAM ..... bloka - 6| bIjamaMtraH OM hU zra zrI maiM ai haM saM yaH yaH ThaH ThaH sarasvati bhagavati vidyAprasAda kuru kuru svAhA phaLaH buddhino vikAsa thAya, vidyAprApti thAya. tat saMstavana ..... zloka - 7 bIjamaMtraH OM huM haM sau zra zrIM krIM kle sarva durita saMkaTa zudropadrava kaSTa nivAraNa kuru kuru svAhI phaLa : sarpanuM jhera dUra thAya. matteti nAtha !..... zloka - 8 bIjamaMtraH OM huM huM : asiAusA apraticakra phaTa vicakrAya jha jha svAhA thai huM lakSmaNA rAmAnanda devai namonamaH svAhA phaLa: gumaDAM, ghA nI pIDA dUra thAya. AstAM tava zloka - 9 bIjamaMtra : OM hrIM zrIM krIM kla 20 2H haM haH namaH svAhA phaLa: cora DAku Adino upadrava dUra thAya. nAtyabhUta .....zloka - 10) bIjamaMtraH OM hU hU hU hUH zra maiM krU zraH siddha buddha kRtArtho bhava-bhava vaSar saMpUrNa svAhA phaLa : vAdavivAdamAM vijaya prApta thAya. deva bhavanta .....zloka - 11 bIjamaMtraH OM hrIM zrIM klIM zrIM zrI kumati nivAricce mahAmAyAye namaH svAhA | phaLaH khovAyelI vastu pAchI maLe, varasAda Ave. vaiH zAntarAga ..... zloka - 12 bIjamaMtra OM oN oN eN aH sarva rAja prajAmohinI sarvajana vazya kuru kuru svAhA phaLa: AkarSaNa maMtra che, vazIkaraNa thAya. vaa kva te..... bloka - 13 bIjamaMtra : OM hrIM zrIM haMsa eN hU hU drA~ drA TaeN draH mohinI sarvajana vazya kuru kuru svAhI) phaLaH corano bhaya dUra thAya. saMpUrNa maMDala ..... bloka - 14 bIjamaMtraH OM namo bhagavatye guNavatye mahAmAnarse svAhA. phaLaH smaraNazakti tIvra bane. citra kimatra.... zloka - 15 bIjamaMtra OM namo bhagavatI guNavatI susImA pRthvI -vajazRMkhalA mAnasI mahAmAnarca svAhA phaLa: vIryarakSA, zakti ane saubhAgya vadhe. nidhUma vartira.... zloka - 16 bIjamaMtraH OM namo sumaMgalA susImA nAmadevI sarva samI hitArtha vajazRMkhalAM kuru kuru svAhA | phaLa: agnino bhaya dUra thAya. nAsta kadAcida....zloka - 17 bIjamaMtra : OM namo namiuNa aTTa maTTe kSudravighaTTa kSudra pIDAM jaTharapIDAM bhaMjaya bhaMjaya sarva pIDA sarva roga nivAraNuM kuru kuru svAhA' jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaLa: peTanA tamAma roga dUra thAya. nityodayaM dalita ...zloka - 18 bIjamaMtra : OM namo bhagavate jaye-vijaye mohya mohya staMbhaya staMbhaya svAhA | phaLa : dharmArAdhanAmAM sthiratA prApta thAya, vAvAjhoDAno bhaya TaLe. kiM zarvarISa..zloka - 19 bIjamaMtra huM chuM huM chuM yaH kSaH hU vaSaTu phaT svAhA! phaLa: paravidyAnI asara na thAya, AjIvikA prApta thAya. jJAna yathA tvayi ..zloka - 20 bIjamaMtraH 3OM zrIM hrIM zrRM zraH zatrubhayanivAraNAya ThaH iM: namaH svAhA! phaLaH putraprApti thAya. manya vara ..... zloka - 21 bIjamaMtraH 3OM namaH zrI maNibhadra jaya-vijaya aparAjite sarva saubhAgye sarva saunuM kuru kuru svAhA phaLa: svajanone AkarSita karI zakAya. strINAM zatAni ... zloka - 22 bIja maMtra : OM namaH zrI vIrehiM jAMbhaya bhaya mohaya mohaya staMbhaya staMbhaya avadhAraNe kuru kuru svAhA phaLaH bhUta-preta pizAcAdi dUra thAya. tAmAmatti munayaH .. zloka - 23 bIjamaMtra : OM namo bhagavati jayati mama samIhitArtha mokSasaukhaM kuru kuru svAhA phaLaH zarIrarakSAmAM sahAyaka bane. tAmAvyaya vibhu..... zloka - 24 bIjamaMtra : OMOM namo bhagavate vaddhamANasAmista sarvasamIhita kuru kuru svAhA. phaLa : mastakanI bImArI dUra thAya. buddha svameva ..... zloka - 25] bIjamaMtra OM namo hU hU hU hU hUH asiAusA jha jha svAhA. phaLaH uSNa padArtha zItaLa thaI jAya. turbhu namaH ..... zloka - 26] bIjamaMtraH OM namo bhagavati OM huM O IhuM huM parajana zAMti vyavahAre jayaM kuru kuru svAhA | phaLa : prANAnta kaSTa dUra thAya. ko vismayoDatra..... zloka - 27] bIjamaMtraH OM namo cakrezvarI devI cakradhAriNI cakraNAnukUlaM sAdhaya sAdhaya zaTUna umUlaya umUlaya svAhA' phaLa: zatruno bhaya dUra thAya. uccara zoka taru .....zloka - 28] bIjamaMtraH OM namo bhagavate jaya-vijaya jaibhaya jaibhaya mohya mohya sarva siddhi saMpatti saunuM kuru kuru svAhA. phaLaH zreSTha padavI prApta thAya. siMhAsane maNi mayukha ...... zloka - 29 bIjamaMtra OM namo namiuNa pAsa viSahara phuliMga mato visahara nAmaphekhara - maMto sarva siddhimAhe Iha samaraMtANa maNe jAgaI kaSpadmagraM sarva siddhi 3OM namo svAhA. phaLa : viSa dUra thAya. kuMdAvadAta cala.....zloka - 30] bIjamaMtraH OM hU zrI pArzvanAthAya huM dharaNendra padmAvatI sahitAya a ma sudravighaTTa kSudrAnuM staMbhaya staMbhaya rakSAM kuru kuru svAhA phaLa : pravAsa samayanA bhaya dUra thAya. jaina maMtra, stotra ane yaMtra [ 60 jJAnadhArA - 20 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatra trayaM ..... zloka - 31] bIjamaMtra : OM uvasaggaharaM pAsa pAse vaMdAmi kammadaNamukka, visahara visaNiSNAsa maMgala kalyANa AvAsa OM hrIM namaH svAhA | phaLa: sukhasAhyabI maLe. gaMbhIra tAra rava..... zloka - 32 bIjamaMtra : OM Namo hU hU hU hU haH sarva doSa nivAraNaM kuru kuru svAhA sarva siddhi vAMchA kuru kuru svAhA phaLa: peTanI sarva pIDA maTe che. saMgrahaNI Adi rogo naSTa thAya che. maMdAra suMdara nameru.....zloka - 33 bIjamaMtraH hrIM zrIM klIM lU dhyAna siddhi parama yogizvarAya namo namaH svAhA! phaLa: sarva prakAranA tAvanI pIDA zAMta thAya, tAva utarI jAya. zubhra prabhA valaya . zloka - 34 bIjamaMtraH OM namo huM O I eN hoM padmAvatye detre namonamaH svAhA! phaLa: garbhanuM staMbhana thAya. asamaye garbhapatana na thAya. svargApavarga gama .....zloka - 35 bIjamaMtraH UMOM namo jaya-vijaya aparAjite mahAlakSmI amRtavarSiNI amRta srAvaNI amRta bhavabhaya vaSar sudhAya svAhA | phaLa : marakIno roga zAMta thAya, durbhikSano bhaya dUra thAya, corI, rAjabhaya vagere sarva bhayano nAza thAya. unnindra hema nava..... zloka - 36] bIjamaMtra : OM hrIM zra kalikuMDa daMDa svAmina Agaccha Agaccha AtmamaMtrAnuM AkarSaya AkarSaya AtmamaMtrAnuM rakSa rakSa paramaMtrAnuM chidaM chidaM mama samAhita kuru kuru svAhA | phaLa: dhana ane saubhAgyanI prApti thAya. ItyaM yathA tava ...... zloka - 37 bIjamaMtra : OM namo bhagavate apraticakre eM kla n 3OM hU manovAMchita siddhaye namonamaH apraticakra hU ThaH ThaH svAhA phaLa: zatrune vaza karAya. thayotanmadAvila ..... zloka - 38] bIjamaMtra : OM namo bhagavate aSTa mahAnAga kullocATinI kAladUSTa mRtakotthApinI paramaMtra praNAzinI devi zAsanadevate hA~ namonamaH svAhA! phaLa: hAthI, sarpane vaza karI zakAya. bhinnabha kuMbha.... kloka - 39) bIjamaMtraH OM namo eSuvRteSa vardhamAna tava bhayahara vRtivarNA yeSu maMtrAH punaH samartavyA atonA paramaMtra nivedanAya namaH svAhA' phaLa: hiMsaka pazuono bhaya TaLe. kalpAnta kAla ....zloka - 40| bIjamaMtraH OM zrIM hrIM hrIM klIM hrIM hU agnimukhazamAM zAMti kuru kuru svAhA. phaLaH agnino bhaya dUra thAya, agni zAMta thAya. raktakSaNaM ........ loka - 41] bIjamaMtraH namo zra zra krU zraH jaladevi kamale padmadrahanivAsinI poparisaMsthita siddhi dehi manovAMchita kuru kuru svAhA | phaLa: tamAma prakAranA jhera utare. valgasuraMga ..... zloka - 42 bIjamaMtra OM namo namiuNa viSahara viSapraNAsana roga zoka doSa graha hUmaccajA thaI suhanAma gahaNa sakala suheba OM namo svAhA! phaLa: sarva prakAranA bhaya dUra thAya. jaina maMtra, stotra ane yaMtra jJAnadhArA - 20 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuntAgra bhinna.....zloka - 43 bIjamaMtraH OM namo cakrezvarI devI cakradhAriNI jinazAsana sevA kAriNI zudropadravanAsinI dharmazAMtikAriNI namaH zAMti kuru kuru svAhA! phaLa: vijaya prApta thAya ane RddhimAM vRddhi thAya. aMbhonidhau ...... zloka - 44 bIjamaMtra : OM namo rAvaNAya vibhISaNAya kuMbhakaraNAya laMkAdhipataye mahAbala parAkramAya manazciMtita kuru kuru svAhA. phaLa: samudrano bhaya dUra thAya. udbhUta bhISaNa ......zloka - 45. bIjamaMtra : OM namo bhagavati zudropadravazAMtikAriNI rogakaSTa vuropazamanaM kuru kuru svAhA phaLa : roga vyAdhi badhuM dUra thAya. ApAda kaMTha .....|zloka - 46| bIjamaMtraH OM namo hU hU zrIM hU hIM huH 6: ThaH jaH ja: kSaoN kSa maiM kSauM kSaH svAhA'. phaLa: Rddhi - siddhi ane saMpadAnI prApti thAya. matta dvipendra .....zloka - 47 bIjamaMtraH OM namo hU hU huM chuM huM yaH kSaH zra huM phaT svAhA | phaLa: badhI dizAmAM vijaya prApta thAya. stotre sUje ...... zloka - 48] bIjamaMtra OM namo bhagavate mahi te mahAvIra vaDhamANa buddhirisINaM 3 hU hU hU hIM hRda asi A u sA mai gai svAhA! 3OM namo baMbhacAriNuM aTTArasa sahassa sIlAMgarathadhAriNe namaH svAhA. phaLaH lakSmI, saMpatti ane sukha prApta thAya. uparokta maMtro ane tenA phaLana jANavAthI spaSTa thAya che ke saMkSepamAM A stotra sAdhakanA trividha tApane upazAMta karI zake che. pUrvAcAryoe graMthomAM dareka gAthAnA maMtra ane tenA phaLanuM kathana karyuM che, tema chatAM pratyeka maMtranI sAdhanA gurugamathI thAya, gurunI AjJAthI thAya, tyAre maMtranI zakti sAthe gurunI pojhITIva enarjI sAdhanAne vegavaMtI banAve che. gurupradatta maMtra vizeSa balavattara bane che. vartamAne aneka sAdhako AdinAtha prabhunA zAsana rakSaka gomukhayakSa ane cakrezvarI devInA AhvAnapUrvaka bhaktAmara pUjana kare che, keTalAka sAdhako pUrvAnupUrvIthI 48 zloka, tyAra pachI pazvAtupUrvIthI 48 zloka ane trIjIvAra punaH pUrvAnIpUrvIthI A rIte traNavAra bhaktAmara stotranI ArAdhanA kare che. koIka trisaMdhyA bhaktAmara stotrano pATha temaja koIpaNa ekAda gAthAnI ArAdhanA kare che. bhaktinI kAyA dekhAtI nathI. bhaktinuM pramANa koI gajathI mApI zakAtuM nathI. bhakti nirmaLa jaLanI avirata vahetI sUkSmadhArA che. tenA dvArA anaMtAnaMta karmanA khaDako bhAMgIno bhUko thaI jAya che. bhaktinI dhArAmAM je mala dhovAI jAya che. bhakti karanArA bhakta pApI maTIne pavitra banI jAya che. tethI ja aneka bhakto bhaktinA abhuta camatkAro anubhavI rahyA che. trikAla bhAvavaMdana ho vItarAgI paramAtmA zrI AdinAthane.... upakAra vaMdana ho stotraracanAkAra zrI mAnatuMga AcAryane.... ahobhAve vaMdana ho bhaktinI aciMtya zaktine .... (goMDala saMpradAyanA taTasamrATa pU. gurudeva zrI ratilAlajI ma.sA. evaM pU mukta-lIlama-vIra guraNInA suziSyA DaoN. sAdhvI AratI prANa Agama batrIzInA saMpAdikA tathA jaina vizvakozanA parAmarzaka che.) [ 64 jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtra-yaMtra- bhaktino samanvaya eTale zrI uvasaggaharaM stotra - pU. sAdhvI subodhikA bhakti eTale maMtranuM sAyujya: zrI uvasaggaharaM stotramAM bhaktiyoga ane maMtrayogano sumeLa jovA maLe che. zrI uvasaggaharaM stotra zrI pArzvanAtha bhagavAnanI stavanA dvArA bhaktirasa vahAvatuM eka AdhyAtmika stotra che. paramAtmA pratyenA apAra sneha, aMtaraprema ane ananya zaraNabhAvane bhakti kahevAmAM Ave che. paramAtma svarUpanI stavanA, stuti, dhyAnAdi karavA te bhaktiyoga che. "pA caMdrama, turuM sanmatte tADha, mattimAM nirmaLa ......" jevA pado stotragata bhaktine pragaTa kare che. - AcAryazrI bhadrabAhu svAmIe A stotramAM bhaktinI sAthe sAttvika maMtrano suyoga karela che. AcAryazrI traNa rIte A stotranI maMtramayatA siddha kare che. 1. tIrthaMkara paramAtmAnA nAma svayaM maMtrarUpa che. sarva vidyA ane maMtronA bIjAkSaro paramAtmAnA nAmAkSaromAM samAyelA che. zrI pArzvanAtha bhagavAnanuM nAma sarva maMtromAM zreSTha maMtra rUpa che. A stotramAM AcAryazrIe "ghAsa caMarfma" pada maMtrarUpe ja prayukta jJAnadhArA - 20 karela che. 2. maMtranI vibhinna vyAkhyAo paNa A stotranI maMtramayatA siddha kare che. maMtranI vyAkhyAo - 1. devAdhiSThita akSarasamUha athavA jenI sAdhanA karavI ja paDe tevA akSaronI racanA maMtra kahevAya che. 2. jenAthI nizcitarUpe jJAna ane rakSaNa thAya te maMtra. 3. pATha karavAthI je siddha thAya te maMtra. 4. jenI AdimAM OM, hU, zrI jevA bIjAkSaro hoya ane aMtamAM svAhA jevA pallavapada hoya te maMtra. 5. je sUtra ke pado vAraMvAra manana karavA yogya hoya te maMtra. 6. je akSarasamUhanuM vAraMvAra smaraNa karatAM vividha prakAranA bhayothI rakSaNa thAya te maMtra. 7. je zabdo guru gupta rIte ziSyane Ape te maMtra. maMtranI A vividha vyAkhyAo jotAM spaSTa thAya che ke gUDha, agamya zabdo ke bIjAkSarothI yukta hoya te ja maMtra kahevAya, tevuM nathI. sAdI, saraLa bhASAmAM lakhAyela pada ke gAthA paNa maMtrarUpa banI zake che. maMtranA akSaronI saMyojanA ja evI hoya che ke te tenA adhiSThAyaka devane AkarSe che ane adhiSThAyaka deva acUka phaLa Ape che. A uvasaggahara stotranA adhiSThAyaka deva pArthayA che. AcAryazrIe 'saTdara pAsa dvArA pArzvayakSano ullekha karyo che. taduparAMta dharaNendra deva, padmAvatI devI, vairuTyA devI jevA aneka pArtha prabhunuM sAmIpya dharAvatA devo A stotranuM paThana karanAra bhaktone phaLa ApavA tatpara rahe che. A stotra dvArA mokarUpI phaLanI paNa prApti thAya che. "pArvata vivevi gItA jayarAma? TALa" pada sUcave che ke saMpUrNa stotra eka maMtrarUpa che. 3. A stotramAM "visadara " maMtra samAviSTa che. A maMtra "namawA pAsa" maMtra tathA "pArtha ciMtAmafr" maMtranA nAme paNa prasiddha che. AcAryazrIne visadara duttA jaina maMtra, stotra ane caMdra Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMti dvArA A stotrano mULamaMtra "nama pAsa visadara vasai nir dvA" A aDhAra akSarano maMtra abhipreta che. A maMtranI gopanIyatAne lakSamAM rAkhI stotrakAre maMtranA be padano bIjI gAthAmAM ullekha karI zeSa pado ane akSarone stotramAM alaga-alaga sthAne gUMthI lIdhA che. koIpaNa maMtranA pado ke akSarone chUTA pADI stotramAM atra-tatra mUkIne stotramAM Akho maMtra ApavAmAM Ave tene viprakIrNa paddhati kahevAmAM Ave che. -nadukakha dogacce (gA. 3) mi - vaMdAmi (gA. 1) - uvasaggahara (gA. 1) [ - kammaghaNa (gA. 1). pAsa - pAsa jiNacaMda(gA. 5) visara - visahara (gA. 12) vasada - uvasaggaharaM (gA. 1) nina - jiNacaMda (gA. 5) duniyA - phuliMga (gA. 2) A rIte maMtragata namar ane vasa6 nA akSaro ane zeSa pado A stotranI vibhinna gAthAmAM samAviSTa che. mULamAM to A maMtranA aDhAra akSaro ja che paNa pAchaLathI temAM bIjAkSaro tathA pallava padonI saMyojanA thatAM 26, 27, 28 ane 30 akSarovALo maMtra Aje upalabdha che. yathA - 18 akSaravALo maMtra - namiUNa pAsa visahara vasaha jiNa phuliMga. 26 akSaravALo maMtra - OM hrIM zra ahaM namiUNa pAsa visahara vasaha jiNa phuliMga hrIM namaH 27 akSaravALo maMtra - OM huM O ahaM namiUNa pAsa visahara vasaha jiNa phuliMga hU namaH 28 akSaravALo maMtra - 3OM huM O ahaM namiUNa pAsa visahara vasaha jiNa phuliMga O ahaM namaH 30 akSaravALo maMtra - OM hrIM zra ahaM namiUNa pAsa visahara vasaha jiNa phuliMga OM hrIM zra ahaM namaH visahara kuliMga maMtrano artha: namijhA = namaskAra karIne, pAsa = pArzvanAtha bhagavAnane, visara = viSadharanA viSano nAza karanArA, vasa4 nA =jinomAM vRSabha, zutimA = agnikaNa, taNakhA jevA upadravo. A maMtrapadomAM kriyApada ane vibhakti adhyAhAra che. kriyApada umeravAthI teno artha thAya che - viSadharonA viSano nAza karanArA, upadravono nAza karanArA, jinomAM vRSabha (pradhAna) evA pArzvanAtha bhagavAnane namaskAra karIne temanI stuti karuM chuM. maMtragata 'visahara ane phaliMga' zabda maMtra dvArA thatAM kAryanA sUcaka che. A rIte bhakti ane maMtranA samanvayavALA A stotra dvArA sAdhako ISTadeva sAthe nikaTatA sAdhI kaSTothI mukti meLave che. AcAryazrIe stotramAM traNa prakAranA bhakta AtmAo ane traNa prakAranA phaLanuM tathA traNa prakAranA kaSTonI nivRttinuM nirUpaNa karyuM che. A jagatamAM traNa prakAranA kaSTo che :- 1. Adhibhautika - roga, vyAdhi vagere kaSTo. 2. Adhidaivika - bhUta, preta, zAkinI Adi devakRta kaSTo ane 3. AdhyAtmika - rAga - dveSa, IrSA, mithyAtva vagere kaSTo. jaghanya kakSAnA bhakto tarIke stotrakAre majuro - sAmAnya manuSyone darzAvyA che. teo bhautika ApattionA nivAraNane ja mahattva Ape che. teo Adhibhautika ane Adhidaivika vipadAone dUra karavA prayatnazIla hoya che. A stotra dvArA temane prApta thatAM phaLanuM kathana bIjI gAthAmAM 'tarasa nA zera mArI yuTyagarA gaMti sAme thI karyuM che. madhyamakakSAnA bhakto tarIke praNata-praNAma karatAM (tukta paUTTmo) AtmAone darzAvyA che. teone prApta thatAM phaLamAM 'Duto dvArA samRddhi, rAjya sukha, daivI saMpadA, duHkhanAza vagerenuM kathana trIjI gAthAmAM karyuM che. uttama kakSAnA bhakto tarIke stotrakAre "tura sammatte ' labdha samyakatva AtmAo darzAvyA che. temane prApta thatAM phaLa svarUpe jayarAmare TAif - mokSa-prAptinuM kathana cothI gAthAmAM karyuM che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra [ 68 jJAnadhArA - 20 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A stotra tathA 'visahara phuliMga' maMtranuM nirmANa satyasaMkalpavALA bhadrabAhu svAmIe karyuM che. pote je icche te kArya zabda dvArA avazya karI zake tevI zaktine satya saMkalpa kahevAmAM Ave che. AvI zakti viziSTa tapa karanAra tathA mahAvratonuM AcaraNa karanAra muniomAM hoya che. 'A maMtrathI A kArya thAo' tevI saMkalpa sAthe zabdonI saMyojanA dvArA nizcita kArya thAya che. je adhiSThAyaka devane anulakSIne maMtra nirmita thayo hoya te deva yaMtramAM adhiSThita thAya che ane maMtra ke stotranA jApa-kartAne phaLa Ape che. maMtra ane yaMtra : maMtra ane yaMtra bhinna hovA chatAM baMne ekabIjA sAthe gADha saMbaMdha dharAve che. deva adhiSThita viziSTa akSaronI racanA te maMtra che. maMtra dvArA zaktino udbhava thAya che ane sat-cit AnaMda svarUpI Izvarano sAkSAtkAra thAya che. yaMtra maMtrAdhiSThita devadevInuM ghara, nagara ke zarIra che. maMtranA deva yaMtramAM sAkSAt rUpe nivAsa kare che. maMtradeva ane yaMtra ekarUpa hoya che. yaMtra zarIra che to maMtradeva temAM rahelo AtmA che. maMtramAM zabda, sthAna tathA arthanuM mahattva hoya che ane yaMtramAM AkRti ane tenI goThavaNInuM mahattva hoya che. zrI uvasaggaharaM stotra maMtramaya stotra che. maMtranuM mahattvanuM aMga yaMtra che. AtmA ane dehanI jema maMtra ane yaMtra otaprota hoya che. maMtradevane rahevAnuM ghara eTale yaMtra. yaMtra ane maMtradevatAmAM koI bheda nathI. maMtra zabdapradhAna hoya che, jyAre yaMtra AkRtipradhAna hoya che. je kArya maMtra kare che te ja kArya yaMtra paNa karI zake che. mATe yaMtramAM deva-devI, teno parivAra, bIjAkSaro, varNo ke viziSTa AkRtione jyAM sthApana karavAnuM vidhAna hoya tyAM ja sthApavA Avazyaka che ne to ja te phaLadAyI bane che. devo yaMtrane AdhIna che, yaMtro maMtrane AdhIna che ane maMtro maMtrakartAne AdhIna hoya che. jeTalA maMtro teTalA ja yaMtro hoya che. maMtra ke stotranA jApathI je UrjA ke pojhITIva vAIbrezana utpanna thAya che te yaMtramAM jhIlAyA che. mALA paNa eka yaMtra ja jJAnadhArA - 20 che. mALA laIne jApa karatAM hoya to vAIbrezana mALAmAM jhIlAya ane pachI sAme rAkhela yaMtramAM pravAhita thAya che. yaMtramAMthI A vAIbrezana kosamosa (brahmAMDa) mAM jAya ane vizvamAM vyApaka banI brahmAMDamAM rahelA tevA pojhITIva vAIbrezanathI prabhAvita banI, vizeSa balazALI banI punaH jApakartAmAM parivartIta thAya che. zrI uvasaggaharaM stotranI laghuvRttimAM yaMtronuM vizad varNana che. prAcIna hastalikhita pothImAM uvasaggaharaM stotrano 'vApIyaMtra' jovA maLe che. tenI Alekhanavidhi sahita yaMtra atre Apela che. uvasaggaharaM stotranI pAMca gAthAnA 24 yaMtronI vidhivat Alekhanavidhi tathA tenA phaLanuM vizada varNana 'uvasaggaharaM stotra vivecanA' graMthamAM che. prAptisthAna naMbara che -pAvanadhAma, kAMdIvalI, prItibena, 02228659324, bakulabhAI, 0281-2468837 jaina maMtra, stotra ane yaMtra vApI yaMtra |4| Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vApI yaMtra uvasaggaharaM stotranA 185 akSaro tathA paMcagRhavALA ekaso paMcyAsIyA sarvatobhadra yaMtrane samAviSTa karatuM A vizALakAya vApI yaMtra che. A yaMtra navakoNa, nava sopAna zreNI, cAra dvArA ane ekaso paMcyAsIyA yaMtrathI saMyukta che. lekhanavidhi:- kendramAM eka pAMca gRhavALA vApIgRha u nI sthApanA karavI. tenI pUrva-pazcimamAM 9-9 sopAnagRha ane aMte 1-1 dvAragRhanI sthApanA karavI. A rIte kendrazreNImAM 21 gRha taiyAra thaze. A kendrazreNInI uttaramAM ane dakSiNamAM be-be gRha ghaTADatA 1919, 17-17, 15-15, 1313, 11-11, 9-9, 7-7, 55, 3-3 gRhavALI nava-nava sopAnazreNIo AlekhavI. tenI upara (uttara-dakSiNamAM) ekaeka kAragRha AlekhavA. A rIte 21 + 38+ 34 + 30 + 26 + 22 + 18 + 14 + 10+ 6+ 2 = 221 gRhavALI vApI taiyAra thaze. yaMtramAM aMka ane akSarono samanvaya karavA madhyanA 25 gRha (5 x 5 = 25) nA sarvatobhadranAM kendragRhamAM uvasaggaharano u sthApita karavo. zeSa 24 gRhomAM aMko evI rIte sthApita karavA ke tenI sarvabAjuthI gaNatarI karatAM saravALAnI saMkhyA 185 thAya. sarvatobhadranI cAreya dizAnA traNa-traNa gRhamAM 185 no aMke sthApita karavo. zeSa rahelA 184 gRhomAM (sarvatobhadranI naiRtya taraphanI bIjI sopAnazreNI taraphathI zarU karI uttara, pUrva, pazcima tema sarvatobhadranI pharate) va, sa, gna, ha, 2, Adi 184 akSarone kramazaH AlekhavA. mULamaMtra - OM [ zrI namajhA pAsa virasadara varasAda bina kRtrima nama: sAdhanA vidhi:- yaMtrane sAme rAkhI pArzvaprabhunA manosAMnidhya, guruvaMdanapUrvaka trisaMdhyAe 108 vAra uvasaggaharaM stotra athavA mULamaMtranuM smaraNa karavAthI duSTagraha ane roga zAMta thAya che. cAMdInI thALImAM caMdana AdithI yaMtra AlekhI tene pANIthI dhoI te pANI pIvAthI zAkinI AdinI pIDA dUra thAya che. maMtrapAna karavAthI mahAviSa paNa parAbhava karI zakatuM nathI. A yaMtrane bhujA para ke mastaka upara dhAraNa karavAthI lakSmI, kIrti, saubhAgyanI vRddhi thAya che, rAja sanmAna prApta thAya che. Aloka ane paralokamAM sukhanI prApti thAya che. (saurASTra kesarI pU. prANalAlajI mahArAjanA ziSyA mukta lIlama parivAranA viralaprajJA pU. vIramatIbAI mahAsatIjInA vidvAna sAdhvI ratna ziSyA subodhikAbAI mahAsatIjI Agama saMpAdana kArya sAthe joDAyelA che. uvasaggahara stotra para temano graMtha prakAzita thayela che.) jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaizvika maMtromAM zrI navakAra mahAmaMtranI virala vizeSatA - padmazrI DaoN. kumArapALa desAI dareka dharmanuM bhavana eka mukhya maMtranI AsapAsa racAya che. e dhvanirUpa banIne anaMta AkAzamAM saMgrahita thAya che. jyAre enuM uccAraNa karIe tyAre aMtarikSamAMthI enI bhAvanAonI ArAdhaka para vRSTi thatI hoya che. bIja para varSo paDatAM jema e bhUmimAMthI vardhamAna thaIne vRkSa bane che, e rIte maMtroccArathI AkAzanA dhvanio maMgalakAmanA pragaTa kare che. AjanuM dhvanivijJAna paNa kahe che ke jagatamAM pedA karAyelo dhvani kadI naSTa thato nathI. ghaNIvAra ApaNane zikhara dekhAya che, paNa enI pagadaMDI jaDatI nathI. navakAramaMtranuM raTaNa e zikhara che, je hajAro varSathI uccArAya che, paNa enI pagadaMDI meLavavI jarUrI che. maMtronI sRSTimAM namaskAra mahAmaMtrano Agavo prabhAva che. maMtro to ghaNA hoya che, kintu emAM namaskAra mahAmaMtra anero ne advitIya che. eka vastu bIjI vastuthI je guNane lIdhe e judI paDe che, tene vizeSatA kahevAmAM Ave che. AMbA ane lImaDAmAM vRkSata samAna hovA chatAM te darekane potAnI vizeSatA che ane tenA lIdhe ja eka AMbA tarIke to bIjo lImaDAnA vRkSa tarIke oLakhAya che. anya maMtro ane namaskAra maMtramAM maMtratva samAna che, paNa namaskAramaMtra potAnI anekavidhavizeSatAone kAraNe e badhA maMtromAM judo tarI Ave che. lokottara mahAmaMtra : namaskAra lokottara maMtra che, e enI pahelI vizeSatA che. je maMtrono upayoga sAmAnya rIte AkarSaNa, vazIkaraNa, uccAraNa, vidveSaNa, staMbhana, mohana, mAraNa, roganivAraNa ke dhanaprApti Adi laukika kAryo mATe thAya, te laukika kahevAya ane jeno upayoga Atmazuddhi ke mokSaprApti jevA lokottara kAryo mATe thAya te lokottara kahevAya. ahIM kadAca prazna thaze ke, 'namaskAra maMtrano upayoga paNa AkarSaNAdi kAryo mATe thAya che, to tene laukika kema na kahevAya?" teno uttara e che ke, "namaskAramaMtranuM mukhya prayojana Atmazuddhi ke mokSaprApti che. tethI te lokottara ja gaNAya. AkarSaNAdi kAryo tenA vaDe siddha thAya che kharAM, paNa te enuM mukhya prayojana nathI.' vacce eka kALa evo AvI gayo ke loko maMtrano AvA bhautika ke dunyavI kAryo mATe khUba upayoga karavA lAgyA ane ema karatAM dharmanA dhorI niyamo paNa bhUlI gayA. zAkata, bauddha vagere maMtravAdIo dvArA pravartAvelA matsya, mAMsa, madirA, mudrA tathA maithuna e pAMca ma'kAre to hAhAkAra macAvI dIdho ane maMtra-taMtra zAstranuM nAma badanAma karI dIdhuM. tenI asara ochA-vattA aMze AjanA samAja sudhI pahoMce che. keTalAka zikSita lokonI maMtra-yaMtra-taMtra para muddala zraddhA besatI nathI, tenuM kAraNa e che ke tenI matharAvaTI khUba melI thaI gaI che ane tenAM nAme evAM evAM kAryo thayA che ke je ApaNane nitAMta dhRNA upajAve. ahIM saMtoSa levA jeTalI vAta e che ke namaskAramaMtranA kalpo vageremAM AkarSaNAdi kAryonuM vidhAna bhale kareluM hoya, paNa evAM kAryo mATe teno khAsa upayoga jaina maMtra, stotra ane caMdra | 05 jJAnadhArA - 20 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayo nathI athavA to ati alpa pramANamAM ja thayo che ane teNe tenuM lokottarapaNuM mahad aMze TakAvI rAkhyuM che. tenuM ja e pariNAma che ke Aje paNa janasamUha tene mATe parama zraddhA ane AdaranI lAgaNI dharAve che. namaskAramaMtrane lokottara kahevAnuM eka kAraNa e paNa che ke te arihaMta jevAM lokottara mahApuruSa vaDe kahevAyelo che ane gaNadhara jevA lokottara mahApuruSa vaDe zabdasaMkalanA pAmelo che. maMtrazaktimAM yojakonI zaktino aMza Utare che, e vAta lakSyamAM letAM namaskAramaMtranI lokottaratA viSe koIpaNa jAtanI zaMkA rahetI nathI. paMca-namaskArano marma : zrI bhadrabAhu svAmI 'Avazyakaniyukti" mAM paMcanamaskAra karavAno hetu samajAvatAM kahe che ke : 'mArga, avipraNAza, AcAra, vinaya ane mokSaprAptimAM sahAyakatA A pAMca hetuothI huM pAMca prakArano namaskAra karuM chuM.' ahIM 'mArga thI mokSamArganuM sUcana che ke jenuM pravartana arihaMta devo vaDe thAya che. arihaMta devoe samyagudarzana, samyakajJAna ane sammacAritrane mokSano mArga kahyo ane tene prApta karavAno upadeza Apyo, tethI teo parama pUjya ane paropakArI banyA ane te ja kAraNe temane prathama namaskAra karavAmAM Ave che. ahIM 'avipraNAza' zabdathI "avinAzitA" abhipreta che ke jeno khyAla siddha bhagavaMto ApI rahyA che. devendra, cakravartIo vagerenAM padono tathA sukhono aMta Ave che, paNa siddha bhagavaMtanA anupama sukhano kadI aMta Avato nathI. temanuM sukha sAdi-anaMta che, eTale ke teno prAraMbha thayo che, paNa kadI cheDo AvanAra nathI. teo ApaNane A pade pahoMcavAnI preraNA karI rahyA che ane tethI ja temane bIjo namaskAra karavAmAM Ave che. A rIte AcArya bhagavaMtothI AcAranI prApti thAya che, upAdhyAya bhagavaMtothI vinayanI - jJAnanI prApti thAya che ane sAdhu bhagavaMtothI mokSaprAptimAM vividha prakAranI sahAya maLe che, tethI ja temane anukrame trIjo, cotho ane pAMcamo namaskAra karavAmAM Ave che. A parathI joI zakAze ke namaskAramaMtra Atmazuddhi ke mokSaprApti mATe ja yojAyelo che, tethI te lokottara maMtranI pUrI yogyatA dharAve che. Aja sudhImAM anaMta AtmAoe namaskAra maMtrano Azaya lIdho che, e hakIkata paNa yAda rAkhavI joIe. AthI ja kahevAyuM che ke - 'paramapadapura eTale mokSanagarI ke siddhazilA. tene jeo pAmyA che, pAmaze ane pAme che, te sarva paMcanamaskArarUpI mahArathanA sAmarthyayoge ja jANavuM.' A zabdo vAMcyA - sAMbhaLyA pachI koIne namaskAra maMtranI lokottaratA mATe raja paNa zaMkA rahevI joIe nahIM. anya maMtromAM jemanI sAdhanA ke ArAdhanA karavAnI che, te deva-devIo viziSTa zaktithI vibhUSita hovA chatAM Akhare to saMsArI AtmAo ja che eTale rAga, dveSa, spRhA AdithI yukta hoya che, jyAre namaskAra maMtra vaDe jemanI ArAdhanA thAya che, e paMcaparameSThI vItarAgI ane niHspRhI che. temanI aciMtya zakti AgaLa devadevIonI zakti kaMI visAtamAM nathI. pAMca mahAzaktiono samavAya : ahIM koI ema mAnatuM hoya ke deva-devIo karatAM adhika zakti pahelA be parameSThIomAM saMbhavI zake, paNa AcArya, upAdhyAya tathA sAdhuomAM saMbhavI zake nahIM, to e mAnyatA sudhAravA jevI che. "zrI dazavaikAlika sUtra' nA prAraMbhamAM kahyuM che ke, "je sAdhuo ahiMsA, saMyama ane tArUpI dharmane utkRSTa maMgalarUpa mAne che ane te dharmanA pAlanamAM ja sadA potAnuM mana joDAyeluM rAkhe che, temane devo paNa name che." ahIM vicAravAnuM e che ke jo dharmaniSTha sAdhuo zakti ane sAmarthyamAM caDiyAtA hoya to ja devo emane name ke emane ema name? jo ahIM ema kahevAmAM Ave ke temane pUjyatA pragaTa karavA mATe devo A pramANe name, to pUjyatA emane ema prApta thatI nathI. jyAre AtmAnI zaktino jaina maMtra, stotra ane caMdra jJAnadhArA - 20 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama prakAza lAdhe che tyAre ja pUjyatA prakaTe che, eTale devo parama zaktimAna ke sAmarthyavAna mAnIne ja temane name che. ahIM e paNa spaSTa thavAnI jarUra che ke ahiMsAzakti, saMyamazakti tathA tapazakti e koI nAnI zaktio nathI. e akhila brahmAMDane DolAvI zake che ane deva-devIone paNa kAna pakaDAvI zake che. tAtparya ke AcAryAdi anya traNa parameSThImAM paNa deva-devIo karatAM adhika zakti saMbhave che. hajI paNa eka vastu pAThakonA dhyAnamAM lAvavAnI rahI. ekalA arihaMta, ekalA siddha, ekalA AcArya, ekalA upAdhyAya ke ekalA sAdhunI zakti jyAre A pramANe deva-devIo karatAM adhika che, tyAre e pAMceno samavAya thatAM e zaktinuM pramANa keTaluM vadhI jAya ? A vizvamAM koI maMtra evo nathI ke jemAM A rIte pAMca mahAna zaktio eka sAthe kAma karatI hoya. niSkAma bhAva ane alpa prayAsa : anya maMtro kAmanA karavAthI eTale ke viziSTa saMkalpa Adi karavAthI ghaNA prayatne phaLadAyI thAya che, jyAre namaskAra maMtra niSkAma bhAve japavA chatAM alpa prayAse phaLadAyI thAya che ane te sAdhakanI sarva kAmanAo pUrI kare che. 'prakRSTa bhAvathI parameSThIone karelo eka paNa namaskAra, pavana jema jalane zoSavI nAkhe, tema sakala klezajAlane chedI nAkhe che.' ahIM klezajAlathI AtmAne kleza upajAve tevAM sarva prakAranAM kaSTo, tevI sarva prakAranI ciMtAo tathA teno kAraNabhUta evo karmasamUha samajavAno che. adhiSThAyaka deva nahIM : anya maMtromAM koIne koI deva teno adhiSThAyaka hoya che ane te vaza thAya ke prasanna thAya, to ja e maMtra siddha thayo gaNAya che. tAtparya ke tyAra pachI ja te potAnuM phaLa Ape che, paraMtu e devone vaza karavAnuM ke prasanna karavAnuM kAma saheluM hotuM nathI. jJAnadhArA - 20 toe aneka prakAranA aTapaTA upAyo kAme lagADyA pachI ke kaThina anuSThAno karyA pachI ja temAM saphaLatA maLe che. temAM bhayasthAno paNa ghaNAM rahelAM che. kaMI phera thayo ke ADuM paDyuM ke AzAtanA thaI to sAdhaka potAno prANa gumAve che athavA anya kaSTa bhogave che, athavA cittabhrama Adino bhoga banIne khuvAra thAya che, paraMtu namaskAramaMtrano koI eka adhiSThAyaka deva nathI. vadhAre spaSTa kahIe to koI teno adhiSThAyaka deva thaI zake ema nathI. samyaktvadhArI aneka devo tenA sevaka thaIne rahelA che ane te ananya bhAve ArAdhanA karanAranA sarva manoratho pUrA kare che. lokottara vastuonuM AkarSaNa karavuM, e namaskAramaMtranI eka AgavI vizeSatA che. te aMge kahyuM che ke, 'te paMcaparameSThI namakriyArUpa akSaramayI ArAdhanA devatA tamAruM rakSaNa karo ke je surasaMpadAonuM AkarSaNa kare che, muktirUpI lakSmIne vaza kare che, cAra gatimAM thanArI vipattionuM uccATana kare che, AtmAnA pApo pratye vidveSaNa kare che, durgati pratye gamana karavAne prayatna karatA jIvonuM staMbhana kare che, eTale ke temane aTakAve che ane je mohanuM paNa saMmohana kare che, eTale ke tene muMjhave che.' saraLa ane spaSTa uccAraNa H anya maMtro uccAraNamAM kliSTa ke kaThina hoya che, temaja atyaMta gUDhArthavALA hoya che, tyAre namaskAramaMtra uccAraNamAM saraLa che ane tenA artha paNa ati spaSTa che. tethI bALakathI mAMDIne vRddha sahu koI tene saraLatAthI bolI zake che tathA teno artha samajI zake che. namaskAramaMtranI sAtamI vizeSatA e che ke praNava (kAra), hrIMkAra, ahaM vagere zaktizALI bIjo temAM chUpAyelAM che. namaskAramaMtra sarva maMtronuM utpattisthAna che, e ja enI AgavI vizeSatA che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra UG Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anya maMtromAM koI pada AgaLa ke pAchaLa athavA be vAra AveluM hoya che, paNa namaskAra maMtramAM namo pada pAMca vAra AveluM che. A namaH pada dharmazAstra, maMtrazAstra tathA taMtrazAstranI dRSTie ghaNuM mahattvanuM che. dharmazAstranI dRSTie e vinayanuM pratIka che. maMtrazAstranI dRSTie e zodhanabIja che eTale zarIra, mana ane AtmAnI zuddhi karanAruM che tathA taMtradRSTie e zAMti-pauSTika kriyAno saMketa karanAruM che eTale tenAthI sarva upadravonI zAMti thAya che ane dhana-dhAnyAdinI vRddhi thAya che. namaskAramaMtranI eka vizeSatA e che ke tenuM uccAraNa karatAM aDasaTha tIrthanI yAtrA thaI jAya che. teno eka akSara eka tIrtha barAbara che, e rIte aDasaTha akSaro aDasaTha tIrtha barAbara che. mahAupakArI maMtra : pRthvI ApaNA para upakAra kare che; te AdhAra na Ape to ApaNe A jagatamAM rahI zakIe nahIM. jala ApaNA para upakAra kare che, tenA vinA ApaNuM jIvana TakI zake nahIM. vAyu ApaNA para upakAra kare che, tenA vinA zvAsocchavAsanI kriyA saMbhavI zake nahIM. agni eTale uSmA ke garamI ApaNA jIvana para upakAra kare che, tenI sahAya na hoya to khAdheluM pace nahIM ke zarIra sArI rIte sArI avasthAmAM rahI zake nahIM. A rIte bIjI paNa keTalIka vastuo ApaNA para upakAra kare che ane tethI ja ApaNuM jIvana zakya bane che. paNa A badhA sAmAnya koTinA upakAro che. sAmAnya koTinA eTalA mATe ke namaskAra maMtra ApaNA para je upakAra kare che, tenI tulanAmAM e UbhA rahI zake nahIM. anya zabdomAM kahIe to ApaNA para namaskAra maMtrano upakAra sahuthI moTo che, mahAna che, tethI ja tene mahA upakArI gaNavAmAM Ave che. ahIM koI ema kahetuM hoya ke 'namaskAra maMtra to jaDa akSaranI racanA che, te ApaNA para upakAra zI rIte karI zake ?" to ema kahevuM ucita nathI. jaDa vastu paNa ApaNA para upakAra karI zake che. dAkhalA tarIke dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane pudagalAstikAya e cAre dravyo jaDa che, chatAM ApaNA jIvana para keTalo upakAra kare che ! jo maMtrane jaDa akSaranI racanA mAnI tenA upakArIpaNAno niSedha karIe to zAstra paNa jaDa akSaranI racanA che, tene upakArI zI rIte mAnI zakIe ? paNa dareka sujJa manuSya zArAne upakArI ke mahAupakArI mAne che, kAraNa ke tenA vaDe samyakajJAna ke saddhodhanI prApti thAya che. namaskAramaMtranuM paNa tevuM ja che. te ahiMsA, saMyama, tapa tathA yogasAdhanAno UMcAmAM UMco AdhyAtmika Adarza ApaNI sAme rajU kare che ane e rIte ApaNA jIvanano utkarSa sAdhavAmAM ghaNI sahAya kare che. A teno jevo tevo upakAra nathI! 'gurune sAmAnya mAnanAro, maMtramAM akSarabuddhi dhAraNa karanAro tathA devapratimAmAM paththaranI mUrti mAnanAro narakamAM jAya che.' kahevAnuM tAtparya e che ke gurune sAmAnya koTinA na mAnatA devasvarUpa mAnavA joIe ane temanA pratye evo ja vinayapUrNa vyavahAra rAkhavo joIe. jo gurune sAmAnya mAnI temanI sAthe e prakAranuM vartana karyuM, to maMtrasAdhanA niSphaLa javAnI, eTaluM ja nahi paNa bhaviSyamAM durgatinI prApti thavAnI. je manuSyo maMtrane divya zaktithI vibhUSita eka pavitra vastu mAnavAne badale mAtra jaDa akSarono samUha mAne che ane e rIte tenA aciMtya prabhAva vagerenI upekSA kare che, temanI avasthA paNa AvI ja thavAnI. te ja rIte jeo devapratimAne devatvano sAkSAtkAra karAvanArI eka maMgalamaya prazasta vastu mAnavAne badale paththaranuM pUtaLuM mAnI teno upahAsa kare che ke tenA pratye Adara dharAvato nathI, temane mATe naraka sivAya anya koI gati nathI. tAtparya ke namaskAramaMtra sAkSAt devatArUpa che, ema mAnIne tenA upakAramahAupakArano vicAra karavo joIe. jIvanI gati sudhAre : namaskAra mahAmaMtranI prathama mahattA e che ke e vyaktinA jIvana para atyaMta upakAra karanAra hovAthI ene mahA upakArI gaNavAmAM Ave che, kAraNa ke enA vaDe samyakajJAna ane saMbodhanI prApti thAya che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra jJAnadhArA - 20 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhyAtmikatAno sauthI UMco Adarza A navakAramaMtramAM pragaTa thAya che. divya zaktithI vibhUSita evo A navakAramaMtra aciMtya prabhAva dharAve che. hakIkatamAM A namaskAramaMtra e sAkSAt devatArUpa che. namaskAra maMtrano bIjo koI mahAupakAra e che ke te ApaNI gati sudhAre che eTale ke te ApaNane naraka athavA tiryaMcagatimAM javA deto nathI. 'nava lAkha japatA naraka nivAre" vagere zabdo tenA pramANarUpa che. durgatimAM keTaluM duHkha che te svayaM vicArI levuM. ahIM saMkSepamAM eTaluM ja kahI zakAya ke naraka e akathya duHkhono bhaMDAra che ane tiryaMcAvasthA paNa vividha prakAranA duHkhothI bharelI che tenuM nivAraNa karavuM, e kaMI jevo tevo upakAra nathI. eka mANasane bAra varSanI sajA thaI hoya ane koI ene be varSano ghaTADo karI Ape to teno upakAra mAnavAmAM Ave che, tyAre A to lAkhothI paNa adhika varSapramANa narakagatinA duHkho tathA seMkaDo hajAra varSa pramANa tiryaMca gatinA duHkho nivAravAnI -ghaTADI ApavAnI vAta che. teno upakAra to ApaNe zabdomAM mAnI ja na zakIe. ahIM eTalI spaSTatA karavA icchIe chIe ke nava lAkhano japa karatAM naraka gatinuM nivAraNa thAya che emAM to koI zaMkA ja nathI, paNa prANIonA aMta samaye jo A maMtranA akSaro thoDI vAra paNa kAna para paDe che, toye temanI gati sudharI jAya che. samaDI, ghoDA, baLada, sApa vagerene chellI ghaDIe namaskAra maMtra saMbhaLAvavAthI temanI gati sudharI gaI, evA aneka daSTAMto jaina zAstromAM noMdhAyelA che. ApaNe manuSyabhava pAmyA, temAM paNa A namaskAramaMtrano ja mahAupakAra kema na hoya ! saMbhava che ke durgatimAM rakhaDI rahelA evA ApaNA AtmAe tenuM amukavAra smaraNa karyuM hoya ke chellI ghaDIe tenA akSaro sAMbhaLI temAM citta parovyuM hoya. mithyAtvanAzaka zakti : namaskAramaMtrano bIjo eka moTo upakAra te enI mithyAtvanAzaka zaktino, jaina zAstromAM kahyuM che ke - 'jemAM zraddhA rUpI dIveTa che, bahumAna rUpI tela che ane je mithyArUpI timirane haranAro che, evo A navakArarUpI zreSTha dIpaka dhanya puruSonA manarUpI bhavanane vize zobhe che." tAtparya ke namaskAramaMtramithyAtvano nAza karanAro che ane samyakatvanI sparzanA karAvanAro che. AtmavikAsanI dRSTie A be kriyAo eTalI mahattvanI che ke tene apUrva ke ajoDa ja kahI zakAya. vismagaharaM stotramAM kahyuM che ke, he bhagavAn ! tamAruM samyakatva, ciMtAmaNiratna tathA kalpavRkSathI paNa adhika prabhAvazALI che ke jene prApta karavAthI jIvo kaMIpaNa vipna vinA ajarAmara sthAne pahoMcI jAya che.' ajarAmara sthAnathI mokSa, mukti ke siddhonA nivAsasthAnarUpa siddhazilA samajavI. je vastu mahAzatru samAna mithyAtvano nAza kare, atula guNanAnidhAna samAna samyakatvaratnanI prApti karAve ane ajarAmara sthAnamAM laI jAya, teno kevo ane keTalo upakAra mAnavo? tAtparya ke namaskAramaMtra ApaNA para mahAna upakAra karanAro che, tethI tenA pratye sadA Adara rAkhavo ane tenuM bhaktibhAvathI smaraNa karavuM e parama hitAvaha che. ApaNane manuSyabhava maLyo, saMpatti maLI, sukhanAM sAdhano maLyA e pUrvabhavanI sAdhanAno pratApa che. pUrvabhavanI e sAdhanAmAM namaskAramaMtranI sAdhanA paNa keTalAka pramANamAM thaI haze kAraNa ke narabhavanA sukhanuM kAraNa paNa namaskAramaMtra ja che, ema zAstrakAronuM kathana che. have e sAdhanA AgaLa vadhAravI ke nahIM e ApaNe vicAravAnuM che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra jJAnadhArA - 20 3 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo sAdhanA vinA siddhi maLatI hota to sahu koI siddhine prApta karI siddha banI gayA hota ane akSaya, avicala sukha bhogavatA hota, pachI saMsAramAM naraka, tiryaMca, manuSya ane deva e nAmanI cAra gati paNa na rahetA ane bhavabhramaNa jevI koI kriyA paNa na raheta, paraMtu ApaNe jANIe chIe ke Aje cAre gatio vidyamAna che ane ApaNuM temaja bIjA anaMta jIvonuM bhavabhramaNa cAlu che. eTale sAdhanA kare tene ja siddhi maLe, e kudaratano kAnUna aTalapaNe amalamAM che. namaskAramaMtra zreSTha che, pavitra che, mahAna che, adbhuta che, alaukika che, trikAla mahimAvaMta che, aciMtya prabhAvazALI che, jinazAsanano sAra che tathA aneka prakAranI vizeSatAo dharAve che evuM pratipAdana karavAno mukhya Azaya to e ja che ke jyAre Avo eka uttama maMtra ApaNane anAyAse prApta thaI gayo che tyAre tenI sAdhanA-ArAdhanA-upAsanA karavI joIe ane tenAthI ApaNA jIvanane dhanya banAvavuM joIe. sAdhanA vinA siddhi nahIM : eka vastu atyaMta lAbhakArI che ema jANyA pachI teno ApaNA jIvana sAthe kaMI saMbaMdha na joDIe to ApaNA jevA mUrkha koNa ? DAhyA athavA paMDita to te ja gaNAya ke je kriyAzIla che, jANeluM amalamAM mUke che. te aMge zAstrakAra maharSionAM vacano sAMbhaLavA jevA che: manuSyo vividha zAstro bhaNavA chatAM mUrkha rahe che kAraNa ke teo jANeluM amalamAM mUkatA nathI. je puruSa kriyAvAna - kriyAzIla hoya tene ja vidvAna kahevAya. auSadhanuM sArI rIte ciMtana karanAra rogIne auSadhanA jJAna-mAtrathI ArogyanI prApti thatI nathI.' tAtparya ke tene tevuM auSadha prApta karavuM paDe che tathA tenuM yathAvidhi sevana karavuM paDe che, to ja tene ArogyanI prApti thAya che. mAthuM moTuM thAya ane hAtha - paga dUbaLA paDe to zarIra kaDhaMgu bane che, tema jJAna vadhe ane kriyAmAM zithilatA Ave to AtmAnI sthiti kaDhaMgI thAya che. eTale ke te potAno vikAsa sAdhI zakato nathI ane pariNAme ucca koTino AnaMda ke ucca koTinuM sukha meLavI zakato nathI. jJAnI puruSoe 'nANakiriyAhi mokakho' evuM sUtra uccAryuM, teno Azaya e che ke manuSyo jANeluM amalamAM mUke ane e rIte teo kriyAzIla banIne mokSanA adhikArI thAya. jaina dharme mAtra jJAnathI ke mAtra kriyAthI mokSa mAnyo nathI, paraMtu ubhayanA yogathI mokSa mAnelo che, tethI abhyadayanI icchA rAkhanAra strI-puruSoe jJAnasaMpAdana pachI kriyAkuzalatA tarapha dRSTi doDAvavI joIe ane temAM jyAre saphaLatA maLe tyAre ja saMtoSa mAnavo joIe. TUMkamAM 'sAdhanA vinA siddhi nahi' e eka siddha hakIkata che. tethI namaskAramaMtranI siddhi karavA mATe tenI sAdhanA avazya karavI joIe. sthAnano prabhAva : maMtrasAdhanAmAM sthAna paNa eka mahattvanI vastu che. jo sthAna anukULa hoya to sAdhanAmAM sahAya maLe che ane siddhi satvara thAya che, anyathA sAdhanAmAM vikSepa paDe che ane siddhi dUra ThelAya che. tethI maMtrasAdhanA kyAM karavI te barAbara jANI levuM joIe. maMtravizAradonA abhiprAyathI jyAM tIrthakara bhagavAnanA cyavana, janma, dIkSA, kevalajJAna ane nirvANa - e pAMca kalyANakomAMthI eka ke vadhu kalyANako thayA hoya athavA jyAM temaNe vadhAre sthiratA karelI hoya ke jyAM temanA jIvananI koI moTI ghaTanA banelI hoya te sthAna khAsa pasaMda karavA yogya che kAraNa ke tyAMnA vAtAvaraNa para e parama puruSono viziSTa prabhAva paDelo hoya che ane temanI smRti maMtrasAdhanA mATe preraNAno avirata strota banI rahe che. Aje tIrthakaronI kalyANaka bhUmiomAM moTAbhAge maMdira tathA dharmazALA baMdhAyelA che tathA tyAM prAyaH bhojanazALAnI vyavasthA paNa che, eTale tyAM maMtrasAdhanA mATe 45 thI 90 divasa ke AvazyakatA anusAra thoDA vadhAre divaso sudhI rahevuM hoya jaina maMtra, stotra ane caMdra jJAnadhArA - 20 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to rahI zakAya che. sAthe potAnA khAsa mANaso ke udArasAdhaka hoya to bhojanAdinI svataMtra vyavasthA paNa karI zakAya che. jyAM koI siddha puruSe amuka samaya sthiratA karIne maMtrasiddhi karelI hoya te sthAna paNa pasaMda karavA yogya che tathA tIrthanI khyAti pAmelA sthAno ke tyAMnuM vAtAvaraNa pavitra ane preraNAtmaka hoya che, te paNa pasaMda karavA yogya che. saghaLI maMtrasAdhanA adhUrI : manana karavAne yogya hoya te maMtra. emAMya zrI namaskAra mahAmaMtranuM to satata manana karavuM joIe. maMtrasiddhi mATe sAmAnyapaNe traNa mArga che - eka to maMtranuM smaraNa, bIjo che maMtrano jApa ane trIjo mArga che maMtranuM dhyAna. AmAM maMtranuM dhyAna vizeSa mahattvanuM che. eka arthamAM kahIe to namaskAra maMtranuM smaraNa karIe, teno japa karIe paraMtu enuM dhyAna na karIe to e maMtra adhUro rahe che ane e adhUro rahelo maMtra apUrNa sAdhanA gaNAya. jyAre sAdhanA ja apUrNa hoya tyAre siddhinI vAta kaI rIte thaI zake ? AthI ja navakAramaMtranA mananano ghaNo mahimA che. A manana be prakAre thaI zake - eka to mULapATha akSarazuddhi tathA uccArazuddhipUrvaka bolyA karavo ane bIjuM tenuM ciMtana karavuM. temAM akSarazuddhi tathA uccArazuddhipUrvaka pATha bolyA karavo, te smaraNa ke japa kahevAya che. tenuM ciMtana karavuM te dhyAna kahevAya che. have pATha karatAM paNa ciMtananuM mahattva ghaNuM vadhAre che, tethI jApa karatAM dhyAnanI kriyA uttama gaNAya che ane te siddhine samIpe lAvavAmAM ati agatyano bhAga bhajave che, tethI dhyAna vinA koIpaNa maMtrasAdhanA pUrNatAne pAmI zake nahIM e dekhItuM che. maharSi pataMjalie maMtrasiddhi mATe japa karavo ane tenI arthabhAvanA eTale ciMtana paNa karavAnuM kahyuM che. jaina maharSio ke jaina zAstrono mata AthI bhinna nathI, eTaluM ja nahIM paNa temaNe paramapadanI prApti mATe, paramatattvanI prApti mATe temaja dhyAnasiddhi mATe namaskAra maMtranuM dhyAna dharavAno khAsa upadeza Apelo che. paMca namukkAra phala' mAM kahyuM che ke, "je kaMI paramatattva che ane je koI paramapadanuM kAraNa che temAM paNa parama yogIo vaDe A namaskAra maMtra ja ciMtavAya che arthAt tenuM dhyAna dharAya che." zrI hemacaMdrAcArye 'yogazAstra' mAM kahyuM che ke, "traNa jagatane pAvana karanAra ane mahApavitra evA paMcaparameSThi - namaskAramaMtrane yogIe - yogasAdhake vizeSa prakAre ciMtavavo joIe, arthAt tenuM dhyAna dharavuM joIe.' zrI siddhasenasUrie 'namaskAra - mAhAbhya' mAM kahyuM che ke, 'puNyAnubaMdhI puNyane dhAraNa karanAro je AtmA vidhipUrvaka paMcaparameSThi - namaskAramaMtranuM dhyAna kare che, te tiryaMca athavA nAraka thato nathI.' tAtparya ke te mRtyu bAda manuSya athavA devagatine prApta kare che ane temAM prApta thaI zakatAM sukhono upabhoga kare che. A parathI sAdhakone namaskAra maMtranA dhyAnanuM mahattva samajAze. japano samAveza atyaMtara tapamAM thAya che, tema dhyAnano samAveza paNa atyaMtara tapamAM ja thAya che. vaLI, teno nirdeza japa pachI tarata ja karavAmAM Ave che, te japanI sAthe tenuM sahacAritva sUcave che. A rahyAM te aMgenA zAstrakAra maharSinAM vacano : 'prAyazcitta, vinaya, vaiyAvRtya, svAdhyAya (japa), dhyAna ane utsarga, e atyaMtara tapa che." zAstrakAra bhagavaMto kahe che ke je karmo ati cIkaNA hoya ane dIrghakALathI saMcita thayelAM hoya, te dhyAnarUpI agnithI kSaNamAtramAM baLIne bhasma thaI jAya che. dhyAnanI A balihArI che ane tethI ja tIrthakara bhagavaMto tathA mahAmunio teno Azraya avazya le che. jaina maMtra, stotra ane caMdra jJAnadhArA - 20 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI sAdhanAkALamAM ekAMta, mauna ane upavAsano Azraya laI moTA bhAge dhyAnamAM ja rahetA ane e rIte potAnA karmo khapAvatA. anya rIte kahIe to zramaNa bhagavAna mahAvIra jema dIrgha tapasvI hatA. tema dIrghadhyAnI paNa hatA ane tethI ja teo TUMkA samayamAM bhAre karmonI nirjarA karI zakyA hatA. dharmadhyAnanI dhArAe caDyA vinA AdhyAtmika pragati thatI nathI ane zukladhyAnanA bIjA pAye pahoMcyA vinA kevaLajJAna prApta thatuM nathI. Ama chatAM Aje dhyAnanI pravRtti maMda paDI gaI che ane tenA para joIe tevo bhAra apAto nathI. e ghaNI ja aphasosanI vAta che. adhyAtmanI caramasImA : adhyAtmanI caramasImAne sparzato ane pAmato A maMtra che, je tamArI AsapAsanuM vidyutakSetra badalI nAkhaze. AbhAmaMDaLa badalAya eTale AdamI badalAya. mAtra zubha mATe ja nahIM, kiMtu azubha ke pApa karavA mATe paNa AbhAmaMDaLa joIe. 'sava pAvapaNAsaNo' no artha kahe che ke A eka evuM AbhAmaMDaLa ke je tamane pApa nahIM karavA de, hatyA nahIM karavA de. navakAra maMtranA cAra stara che. eka Indriya cetanAnuM stara, bIjuM mAnasa cetanAnuM stara, trIjuM bauddhika cetanAnuM stara ane cothuM anubhava cetanAnuM stara. A cAreya starane pAra karanArI zakti te maMtra, je ArAdhakanA jIvanamAM vikAsa ane visphoTa baMne zakya banAve che. vaizvika phalaka para : vizvanA pratyeka dharma pAse potAno eka mahAmaMtra hoya che, je e dharmanA hRdayasamAna kendrasthAne hoya che. AvA vizvanA maMtronA saMdarbhamAM zrI namaskAra mahAmaMtranI vizeSatA kaI? enI pahelI vizeSatA e ke namaskAra mahAmaMtra e zAzvata mahAmaMtra che. jJAnadhArA - 20 anya dharmomAM maMtrono udghoSa koI daivI vibhUti dvArA karavAmAM Avyo hoya che, jyAre namaskAra maMtra e arthamAM zAzvata che ke enA zabdo ane enA artho enA e ja rahyA che. sAmAnya rIte samayano pravAha jatAM zabdonI racanAmAM parivartana Ave che, paraMtu namaskAra mahAmaMtranI zabdaracanA ane arthaprAgaTya baMnemAM koI parivartana AvyuM nathI. vaLI, dharmanA mukhya maMtramAM koI vibhUti ke dharmasthApakanuM mahimAgAna hoya che, jyAre namaskAra mahAmaMtra eka jaina dharmanA hArdane ane enA tattvajJAna marmane hUbahU pragaTa karatuM adhyAtma - ArohaNa che. jIvamAtra mATeno maMtra : jaina dharma e bhAvanAno dharma che. AdhyAtmika UrvIkaraNa sadhAya tyAre vyaktinAM nAma, ThAma ke gAma-zahera kazAya mahattvanAM rahetA nathI. mAtra enI AdhyAtmika prApti ja mUlyavAna banI rahe che. navakAramAM guNane namaskAra che, koI vyakti vizeSane namaskAra nathI. vizvanA anya dharmonA mahAmaMtrone joIe tyAre khyAla Ave ke temAM to amuka vyakti vizeSane namaskAra karavAmAM Ave che. tenuM zaraNa svIkAravAmAM Ave che. jyAre namaskAra maMtranI mahattA ja e che ke e vyakti vizeSane badale ati ucca AdhyAtmika guNayukta padane namaskAra kare che. pariNAme A maMtra e sAMkaDA sAMpradAyika sImADAone vaTAvI jAya che. mAnavI-mAnavI vaccenI bhedarekhAne bhUMsI nAkhe che ane jIvamAtra mATeno maMtra banI rahe che. koIpaNa jAti ke koIpaNa dezanI vyakti je A guNanI ArAdhanA karavA cAhatI hoya teno A mahAmaMtra che. emAM koI cokkasa kALamAM vaseluM maryAdita satya nathI, paraMtu jIvamAtra mATenuM kAlAtIta sanAtana satya raheluM che. AthI ja namaskAra mahAmaMtra e sAMpradAyika maMtra nathI, balka svarUpamaMtra che. jIvamAtranA satya svarUpane emAM darzAvavAmAM AvyuM che. pratyeka jIva enA aMtaramAM to jAye - ajANya namaskAra mahAmaMtranI bhAvanA dharAvato hoya che. jaina maMtra, stotra ane caMdra Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAgaramAM zaktisAgara : vizvanA anya dharmonA mahAmaMtronI tulanAmAM navakAra ati saMkSipta mahAmaMtra che. koIne e gAgaramAM sAgara samAna lAge che, to koIne e ati sUkSma bhAvone aDasaTha akSaromAM darzAvato mahAmaMtra lAge che. ethIya vizeSa enA pAMca padanuM saMkSipta rUpa ''asiAusA'' paNa maLe che, jemAM atyaMta nAnA svarUpamAM saMpUrNa navakAra AvI jAya che. saMkSiptanuM paNa saMkSipta, sUkSmanuM paNa sUkSmatama rUpa. jema AgrAnA phatehapura sIkrInA killAmAM eka jagyAe rAkhelA nAnakaDA kAcamAMthI Akho tAjamahAla jovA maLe che, e rIte A 68 akSaranA navakAramAMthI virATano anubhava thato hoya che. sUkSmane bhItaramAM sthApIne virATa banavAnI A prakriyA che. bIjamAMthI vRkSa thAya ane jharaNAmAMthI nadI ane sAgara sarjAya, e svAbhAvika kudaratI prakriyA che. e ja rIte A namaskAra mahAmaMtrathI vyaktinA jIvanamAM sarvatomukhI prakAza patharAya che. AthI ja navakAranuM mAtra uccAraNa ja pUratuM nathI. jIbha ane kaMTha sudhI ja e sImita nathI. e to vyaktinA hRdayamAM aharniza sthAna pAmanAro mahAmaMtra che. sarvakAlIna vyApakatA H vaLI e mAtra vartamAnamAM maryAdita nathI, paraMtu bhUtakALa, vartamAnakALa ane bhaviSyakALa ema traNeya kALane AvarI leto mahAmaMtra che. jemake "namo arihaMtANaM' nA uccAraNa sAthe bhUtakALamAM thayelA anaMta arihaMta, vartamAnamAM vidyamAna arihaMta ane bhaviSyamAM thanArA anaMta arihaMta - e sahu koIne namaskAra karavAmAM Ave che ane tethI A maMtra e kAlAtIta mahAmaMtra che. bhUtakALa, bhaviSyakALa ane vartamAnakALanA anaMtAnaMta arihaMtone namaskAra karavAthI keTalo badho karmakSaya thAya. mAtra be zabdomAM ja traNe kALanA arihaMtone namaskAra karavAnI vyApakatA ahIM pragaTa thAya che. keTalAka maMtro kaMThanA ghoSa para AdhArita hoya che. enA bulaMda avAje thatAM uccAraNamAM eno prabhAva hoya che. keTalAka jIbha para AdhArita hoya che, jyAre jJAnadhArA - 20 GO namaskAra mahAmaMtra e zvAsa para AdhArita che. dhyAnanI tamAma prakriyA ane vyaktinuM AyuSya zvAsa nirbhara che. namaskAra mahAmaMtra e vyaktinA zvAsamAM vaNAI gayo che ane eTale ja e koIpaNa sthaLe ane koIpaNa samaye gaNI zakAya che. 'upadezataraMgiNI' graMthamAM kahyuM che ke bhojana samaye, zayana samaye, jAgavAnA samaye, praveza samaye, bhaya ke kaSTanA samaye ane sarva samaye navakAramaMtranuM smaraNa karavuM joIe. vaLI, mRtyu veLAe jeo A mahAmaMtranuM smaraNa kare che tenI bhavAMtarane vize saddgati thAya che. keTalAka maMtro saMkaTa vimocaka hoya che. vyaktinA jIvana para AvatI Apattio, aniSTo ane amaMgala tattvone dUra karanAra hoya che. jyAre namaskAra mahAmaMtra e evo maMgalasarjaka maMtra che ke ApoApa amaMgala dUra thaI jAya che. eno marma e che ke jema prakAza pragaTe eTale aMdhakAra kyAM nAsI jAya che ? koI tamane kahe ke e aMdhakArane zodhIne pAcho hAjara karo. to ema aMdhakArane pAcho lAvI zakAya nahIM, e ja rIte namaskAra mahAmaMtra evA mAMgalyanuM sarjana kare che ke enA prabhAva AgaLa pAmara, malina, durita ke aniSTakAraka tattvo kyAMya dUra dUra nAsI jAya che. enuM astitva ja rahetuM nathI. adharma ane azubhano nAzaka H AthI ja A sUkSma ane vyApaka mahAmaMtra "savva-pAva-ppaNAsaNo'' kahevAmAM Avyo che. eTale ke sarva tApano prANAzaka kahyo che. arthAt badhA pApono prakarSathI nAza karanAra yA vidhvaMsaka kahyo che. AmAM 'savva' zabda e tamAma prakAranA adharma ane azubha karmone AvarI le che. 'ppaNAsaNo' (praNAzana) zabda atyaMta nAza ke sarvathA nAzano artha darzAve che. A rIte Ano artha thaze sarva adharmano ke azubha karmano atyaMta nAza karanAra zrI namaskAra mahAmaMtra che. ArAdhakanA vyavahArika ane AdhyAtmika jIvanamAMthI anukrame pApa ane avarodhano nAza karanAra evo maMgalamaya maMtra che. navakAra maMtrane janamajanamanA sAthI jaina maMtra, stotra ane yaMtra 1 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarIke sAdhako apanAve che. e vyaktinA mohanA saMskArone jaDamULathI ukheDI che ke nAkhe che ane enA jJAnAdi guNone nirmaLa rIte kArya karavA mATe enA mULa svarUpanI ADe AvanArA mohanA saMskAro dUra kare che. namaskAra mahAmaMtra saMbaMdhI eka zAstrIya pATha che ke... navakAra Ika akhkhara pAva pheDaI satta ayarAI...' sAta sAgaropama sudhI narakanI azAtA vedanIya vedIne je karmanirjarA thAya, teTalI karmanirjarA navakAramaMtranA eka akSaranA uccAra mAtrathI thAya che. samagra zrutajJAnano sAra : akhila zrutanA sAra jevo A namaskAra mahAmaMtra sukhaduHkha Adi tamAma sthitiomAM ane janmamaraNanA sarvakALe smaraNIya che. te bhayaMkara pApI jIvana jIvatA manuSyone uddhAranAra ane umadA jIvana jIvanArane AdhyAtmikatA arpanAra che. e ja rIte sarvazreSTha dhyeya, dhyAtA ane dhyAnano darzaka evA A mahAmaMtranA gAnamAM zrutagAmI maharSioe paNa potAnA jIvanano aMtimakALa vItAvyo che. ATha siddhi ane nava nidhi ApanAra A maMtrane cauda pUrvano sAra kahevAmAM Ave che arthAt A eka maMtra dvArA sarvazAstranuM adhyayana, sarva zAsrarahasyanuM jJAna ane sarva maMtro siddha thAya che. vidhi, dhyAna ane raMga H namaskAra mahAmaMtranA jApa pUrve snAna karI prathama zarIrane pavitra banAvavuM, pachI padmAsananI mudrAmAM besIne hAtha vaDe yogamudrA karavI ane spaSTa, madhura ane gaMbhIra svare saMpUrNa navakAramaMtranI mALA gaNavI. hAthanI AMgaLIthI, mALAthI temaja anAnupUrvI vagerethI navakArano jApa karI zakAya. mALAne hRdaya sAme rAkhI tene vastra ke pagano sparza na thAya tema karavuM joIe. vaLI meru (merA-maNakA) nuM ullaMghana na thAya e rIte vidhipUrvaka mALA gaNavI joIe. navakAra maMtranA japanI traNa paddhati che. badhA sAMbhaLI zake tema moTe avAje japa karavAnI kriyAne bhASya japa kahevAya che, bIjAo sAMbhaLI na zake tevo paNa jJAnadhArA - 20 2 aMdarathI raTaNarUpa hoya temaja jIbha ane hoTha thoDA hAlatA hoya tene upAMzu japa kahevAmAM Ave che. je mAtra manovRtti vaDe japAya te mAnasajapa che. teno anubhava sAdhakane potAne ja thAya che. AmAM bhASya japa adhama kahyo che, kAraNa ke A prakArano japa vazIkaraNa jevAM duSTa kAryo mATe paNa thAya che. upAMzu japa madhyama kahyo che, jyAre mAnasa japa kaSTasAdhya hovA chatAM tenAthI zAMtikAryo karAya che ane te uttama che. navakArano mAnasa japa sauthI vizeSa phaLadAyI che tema zrI pAdaliptasUrijIe pratiSThA paddhatimAM jaNAvyuM che. dharma ane maMtra sAthe zraddhA Avazyaka che. zraddhA, jJAna ane cAritrya e traNano triveNI saMgama sadhAya te jarUrI che. AthI ja dharmagraMthomAM kahyuM che ke, samyagdarzana, samyajJAna ane samyakcAritra e mokSano mArga che. A rIte koIpaNa maMtra e deha, mana ane AtmAmAM utAravAno hoya che ane tethI namaskAra maMtrane jIvanavyApI banAvavA mATe dhyAna jarUrI che. have namaskAra maMtrano dhyAnavidhi joIe. A vidhi pramANe nitya-niyamita namaskAra maMtranuM dhyAna dharavAthI maMtrArtha ane maMtra caitanyanI prApti thAya che ane te siddhine satvara samIpe laI Ave che. Asana, prANAyAma vagerenI jema dhyAna paNa abhyAsathI ja siddha thAya che. Ano artha ema samajavAno ke dhyAna dharavAnI zarUAta karIe ke dhyAna yathArthapaNe thAya ema banatuM nathI, paNa khaMtapUrvaka abhyAsa cAlu rAkhIe to dhIme dhIme temAM sudhAro thAya che ane chevaTe te yathArthapaNe thaI zake che. ApaNe nizALe beThA, tyAre ekaDo kevo ghUMTAto hato ? paNa teno abhyAsa cAlu rAkhyo, eTale temAM maroDa Avyo ane te sArI rIte lakhavA zaktimAna thayA. dhyAnanI bAbatamAM paNa Ama ja samajavuM. namaskAra maMtranuM dhyAna dharavA mATe prAtaHkAla ane saMdhyAno samaya uttama che. te aMge 'arihAvAyu-' mAM kahyuM che ke, jaina maMtra, stotra ane yaMtra G3 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A namaskAra maMtranuM zubha dhyAna karanAro bhavya manuSya prAtaHkAla ane saMdhyA samaye niraMtara AvI rIte dhyAna dharatAM mokSa prati sajAga bane che." jo A samaya anukULa na hoya to japa pachI tarata ja dhyAnamAM besI zakAya che athavA to anya koIpaNa samaye besI zakAya che. temAM jovAnuM eTaluM ja ke te samaye mana zAMta ane svastha hovuM joIe. anya zabdomAM kahIe to e vakhate manamAM koIpaNa prakAranI vyAkuLatA nahovI joIe. vaLI bhareluM peTa dhyAna dharavA mATe anukULa hotuM nathI, eTale bhojana pachIno eka kalAka dhyAna mATe varjya gaNavo joIe. 'namaskAra laghupaMcikA' mAM kahyuM che ke namaskAra maMtranuM dhyAna paryakAsane besIne karavuM joIe. kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArye 'yogazAstra' nA caturtha prakAzamAM paryakAsananuM svarUpa A pramANe darzAveluM che. baMne jaMghAnA nIcalA bhAgo paganA upara mUkavAthI ane jamaNo tathA DAbo hAtha baMne nAbhi pAse uMcA uttara-dakSiNa rAkhavAthI paryakAsana thAya che." anyatra padmAsananI bhalAmaNa paNa karavAmAM AvI che, paraMtu paryakAsane ke padmAsane besavAnuM anukULa na hoya to sukhAsane besIne paNa namaskAra maMtranuM dhyAna dharI zakAya che. A vakhate jamIna para ke pharasabaMdhI para emane ema besI na jatAM UnanuM Asana bichAvuM joIe. A vakhate sAdhake potAnuM mukha pUrva dizA bhaNI ke uttara dizA bhaNI rAkhavuM joIe. A vakhate dRSTi nAsikAnA agra bhAga para sthApavI, athavA to AMkho baMdha rAkhavI. tyAra pachI pUraka, kuMbhaka ane recakarUpa prANAyAmanI kriyA karavI. nADItaMtrane sthira karavAmAM A kriyA upayogI che. tethI ja anya saMpradAyo japa tathA dhyAna pUrve prAyaH SoDazaH prANAyAma kare che. jaina paraMparAmAM prANAyAma upara vizeSa bhAra mUkAyo nathI chatAM keTalIka prakriyAomAM tenuM vidhAna paNa thayeluM che. zrI siMhatilakasarijIe 'maMtrarAjarahasya' mAM prANAyAma karavApUrvaka hadayamAM ahaMdabiMbanuM dhyAna dharavAnuM kahyuM che. 'namaskAralaghupaMjikA" mAM paNa evo ja ullekha Ave che. zrI hemacaMdrAcAryeyogazAstranA pAMcamA prakAzamAM prANAyAmanuM vistArathI varNana kareluM ane vAyu tathA manano jaya karavA mATe tenI AvazyakatA darzAvelI che. namaskAra maMtrano japa zarU karatAM pahelAM temaja namaskAra maMtranuM dhyAna dharatAM pahelAM ATha athavA daza prANAyAma karavAthI mana vadhAre svastha bane che ane tethI japa tathA dhyAnanI kriyA sArI rIte thaI zake che. zrI namaskAra mahAmaMtramAM judA judA raMganuM dhyAna karavAmAM Ave che. emAM namo arihaMtANaM" samaye zveta raMganuM dhyAna karavAthI manane zAMti prApta thAya che. pUrNimAnA caMdranI mAphaka zveta raMgathI pavitratA ane ekAgratA vadhe che. vikArazuddhi thAya che. "namo siddhANaM" pada para dhyAna karatI vakhate pUrva dizAmAM udaya pAmatA uSAnA sUryanA lAla raMga para namo siddhANaM padanuM dhyAna karavuM joIe. A lAla raMga skUrti, jAgRti, utsAha lAve che ane AMtaradRSTi vikasita kare che. A lAla raMga piTyuriTI glenDa ane enA strAvone niyaMtrita karavAmAM sahAyaka bane che. "namo AyariyANaM" padanuM dhyAna suvarNa jevA pILA raMga para karavAthI teja ane prabhAvanI vRddhi thAya che. pILA raMgathI zArIrika durbaLatA dUra thAya che ane jJAnazakti vikasita thAya che. "namo uvajajhAyANaM" pada vakhate nIlA raMganuM dhyAna karavAthI zarIra ane manamAM zAMti ane samAdhi vadhe che. nIlo raMga sAdhakane ekAgratAmAM sahAyaka thAya che. "namo loe sava sAhUNaM" padanuM dhyAna kALA raMga para ekAgra thaIne karavuM. kALo raMga bAhya aniSTo ane zArIrika rogono avarodhaka che. enAthI zarIranI pratikArakazakti ane sahiSNutA vadhe che. maMtrapaTa para A rIte lakhelA raMgone animeSa dRSTie joIne dhIre dhIre AMkho baMdha karavI. e raMganuM pratibiMba baMdha AMkhomAM paDaze ane tyAre namaskAra maMtranA akSara paNa e ja raMgamAM dekhAze. A ja rIte namaskAra mahAmaMtranuM AgavuM dhvanivijJAna ane yaMtro dvArA temaja jaina maMtra, stotra ane yaMtra jJAnadhArA - 20 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RSimaMDaLa stotra - eka abhyAsa yoganA sAta cakranI dRSTie paNa sAdhanA thaI zake che. dvAdazAMga jinavANInA sArA samo A maMtra bIja che ane samasta jainAgama e enuM vRkSa che. navakArano prabhAva tIrthakaro, munio, rAjA ane cheka arjuna mALI jevA hatyArA sudhI jovA maLe che. eTaluM ja nahIM paNa pazuo para paDelA enA prabhAvanI kathAo paNa maLe che. zrI AcArAMga sUtra jevA Agamo padasaMkhyAnI dRSTie khUba ja moTA hovA chatAM teone phakta zrutaskaMdha kahevAmAM Ave che, jyAre cUlikAthI sahita A navakArane mahAzrutaskaMdha kahevAmAM Ave che. A rIte mAnava ja nahIM, balka prANImAtrano bhUloka ane paralokamAM sauthI moTA rakSaka ke mArgadarzaka tarIke namaskAra mahAmaMtra dvArA vyakti potAnA aMtima lakSya samAna AtmAnI vizuddha avasthA prApta karI zake che ane A ja mahAmaMtranuM carama lakSya che. (AMtararASTrIya khyAti prApta sAhityakAra padmazrI DaoN. kumArapALa desAInA deza-videzamAM pravacano yojAtA rahe che. temanA 150 thI vadhu pustako pragaTa thayA. che. InsTITyuTa opha jainolojI, gujarAta vizvakoza, jaina vizvakoza vagere aneka sAhitya ane zikSaNanI saMsthAo sAthe saMkaLAyelA che. gujarAta samAcAranA variSTha kolama lekhaka che.) - DaoN. abhaya dozI jaina stotra paraMparAmAM RSimaMDaLa stotra eka prAcIna, prabhAvaka ane rahasyamaya stotra tarIke pratiSThita che. teno mahimA khUba vyApaka che. tenI ArAdhanA rahasyamaya ane kaThina gaNAya che. aneka munibhagavaMto tenI nitya ArAdhanA kare che, to zrAvakomAM paNa keTalAka sAdhako AnI ArAdhanA karatA hoya che. upadhAnanA ArAdhakoe tenuM nitya zravaNa karavAnuM hoya che. 'RSimaMDaLa' zabdano artha che RSio - tapasvI, Rtane dhAraNa karanArA munio ane tenuM maMDaLa eTale ke temanI vartuLAkAra AkRtimAM sthApanA karIne karAtI upAsanA. 'RSimaMDaLa' zabdamAM RSi eTale covIsa tIrthaMkaro je RSizreSTha che, jinezvara che, tenI 'RSimaMDaLa yaMtra' nA kendrasthAne rahelA hUkAra mAM sthApanA karAya che temaja anya devI-devatAo, muni bhagavaMto AdinI yathAkrame sthApanA karAya che. RSimaMDaLa stotranI 63, 98, 102 ema vividha vAcanAo upalabdha thAya che, paraMtu RSimaMDaLastotra para saMzodhana karanAra prasiddha jainAcArya jaina maMtra, stotra ane caMdra la0 jJAnadhArA - 20 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazodevasUrIzvarajI ma.sA. (dharmasUrIzvarajI samudAya) yogya rIte darzAvyuM che ke 63 gAthA e mULa RSimaMDaLa stotra che ane pachInI gAthAo kALakrame vRddhi pAmI che. | RSimaMDaLa stotranA prAraMbhe varNamAtRkAnA prathama ane aMtima akSaranA saMyojanathI banatA maMtranI vAta karAI che. jainaparaMparAmAM varNamAtRkAnA dhyAnanI sudIrgha paraMparA rahI che. A jagatamAM bolAtA, vaMcAtA, lakhAtA jJAnanuM mULa varNamAtRkA rahI che. A varNamAtRkA eTale a thI 7 sudhInA 49 ke 12 akSaro. ApaNI lokabhASAmAM kahI to kakko che. A akSaro para samagra jJAnano vyavahAra udbhave che, cAle che ane Take che. A akSaro (varSo) jJAnane denAra hovAthI jJAnamAtA - varNamAtRkArUpe suprasiddha che. A varNamAtRkAno 'ha' nuM saMyojana karavAmAM Ave ane tenI para agnibIja "ra" kAranI repha rUpe sthApanA karavAmAM Ave. agnibIja "ra" kAra manovizuddhine karanAra che. upara anAhatanuM sUcana karanAra nAda-biMdu AdinI sthApanA karavAmAM Ave che. A 'aham' zabda brahmavAcaka, parameSThIvAcake che ane siddhacakranA paramabIja -varNamAtRkA - akSaracakranA bIjarUpe sthApita thayela che. Ama, A stotramAM 'ahemu" nI dhyAnavidhi darzAvavAmAM Avaze, athavA A stotra RSizreSTha 'arihaMto' nuM stotra che tevuM prAraMbhamAM darzAvavAmAM AvyuM che. stotrane prAraMbhe sAdhakanuM citta bhautika padArthomAM bhaTake nahIM, te ekAgra thaI sAdhanA karI zake te mATe maMtrajAsa karavAmAM Avato hoya che. maMtranA amuka padonI aMga para sthApanA karAtI hoya che. namaskAra mahAmaMtra mATe 'vajapaMjara stotra' no nyAsa prasiddha che. stotrakartA RSimaMDaLa stotramAM upAsya aSTa ArAdhya tattvono aham' mULamaMtramAMthI sUrelA ATha saMyuktAkSara sAtheno nyAsa darzAve che. moTAbhAganA stotrone prAraMbhe nyAsa karAto hoya che e ja rIte aneka stotronA mULamaMtro hoya che. je mULamaMtranuM stotrane aMte dhyAna karAtuM hoya che. kyAreka mULamaMtra stotramAM spaSTa karAto hoya che, to kyAreka garbhita rakhAto hoya che. je guruparaMparAthI jJAnadhAsa - 20 jANavA maLato hoya che. RSimaMDaLa stotrano mULamaMtra stotranI prAraMbhika gAthAomAM ja spaSTa karAyo che. OM je praNava tarIke oLakhAya che, e maMtrabIjano maMtrazAstramAM khUba moTo mahimA che. hiMdu dharmagraMthomAM OM kArane sRSTinuM AdibIja tarIke gaNavAmAM AvyuM che. jaina dharmagraMthomAM 3OM kAramAM paMcaparameSThInI sthApanA karavAmAM Ave che. RSimaMDaLa stotranA mULamaMtramAM prAraMbhe OM nI sthApanA karAI che. tyArabAda hU kAramAMthI uddabhavela ATha maMtrAkSaronI sthApanA che. e pachI paMcaparameSThInA pAMca prathamAkSaro a, si, A, u, sA (arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu) nI sthApanA thayelI che. tyArabAda zAna, darzana, cAritrarUparatnatrayInI sthApanA karAI che. keTalAkane prazna thaze ke, aneka sthaLe darzana, jJAna, cAritra evo krama maLe che, ahIM jJAna prathama kema? darzana, jJAna, cAritra evA kramamAM darzana e pAyAno mahattvano guNa hovAthI prathama sthApita karavAmAM Ave che. tyAre ahIM RSimaMDaLa stotramAM parama tejarUpa ahaMtattvanI stavanA hovAthI utpattikramathI sthApanA karAI che. sAdhakane sarvaprathama jJAnanI prApti thAya che. pachI ja tenA samyagudarzana (samajaNa) rUpa cakSuno ughADa thato hoya che. e ja jJAnadarzananA yoge cAritraratnanI prApti thatI hoya che. mATe ahIM utpatikramathI jJAna, darzana, cAritranI sthApanA karI che. aMte punaH hrIM kArathI veSTita karI namaH padathI stuti karAI che. A prakAre maMtranI yojanA thAya che. OM ho hI hU~ hai hai haiM hI hU: a si A u sA jJAna darzana cAritrebhyo hI nmH| A maMtramAM keTaleka sthaLe jJAnanI AgaLa samyagu evuM pAThAMtara maLe che. vaLI keTaleka sthaLe 27 akSara pUrNa karavA nava bIjAkSaro Adi jovA maLe che, paraMtu RSimaMDaLa stotramAM darzAvyA mujaba A prakAre mULamaMtra bane che ane A prakAre banela mULamaMtranI ArAdhanA karavAnA aneka lAbho sAdhakone anubhavAyA che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A mULamaMtra bAda dhyAnano vidhi darzAvAyo che. sAdhake jaMbuvRkSa ane tenI cArebAju phelAyelA lavaNasamudranuM dhyAna karavuM joIe. tenI madhyamAM meruparvatanI sthApanA karI, A meruparvatanA zikhara para arihaMtanI divya jyotirmaya pratimAnuM dhyAna karavuM joIe. stotrakAre paramAtmAnI divya jyotine khUba suMdara rIte varNavI che. A meruparvata paranI pratimAnuM sAdhake potAnA lalATa para rahelA AjJAcakra para sthApana karI dhyAna karavAnuM che. stotrakAre paramatattvane varNavavA mATe khUba suMdara zabda prayojyA che : akSaya nirmala zAMta bahula jADyojhitame nirIhaM nirahaMkAre sAruM sAratara dhanam anuddhataM zubhaM phIta, sAtvika rAjasaM matama tAmasa cira saMbuddha, taijasaM zarisamam sAkAraM ca nirAkAraM sarasaMvirasaM param parApara parAtIta paraM paraMparAparam sakala niSkala tuSTa, nivRtam bhrAMtivarjitam niraMjananirAkAraM, nirlepa vitasaMzrayam. brahmANamIzvaraM buddha siddha mata gurumu. jyotirUpa mahAdevaM lokAloka prakAzakan. ahaMtu bhagavAnanuM biMba akSaya, karmamalathI rahita eTale nirmaLa, phUrita zAMtivALuM, ajJAnathI rahita, jemAM ahaMkAra nathI tevuM, samagra lokanA sAratattva samAna zreSTha biMba zobhe che. temAM uddhatatA nathI, temaja sphaTikasamAna zubhra tejasvI che. teo satvamAM sthira hovAthI sAttvika, cauda rAjalokanA svAmI hovAthI rAjasika temaja AThe karmano kSaya karavAmAM pratApI hovAthI tAmasika che. vaLI, kevaLajJAnayukta hovAthI zAzvata jJAnavALA hovAthI pUnamanI rAtri jema caMdrathI zobhAyamAna thAya che, ema (100 jJAnadhArA - 20 samagra vizvane potAnA tejathI zobhAyamAna karanArA che. teo bhAva-arihaMta samavasaraNa avasthAnI apekSAe sAkAra che, atyAre mokSagamana pAmelA hovAthI nirAkAra che. samyagudarzanathI paripUrNa hovAthI rasamaya che, sAMsArika padArthonI dRSTie virasa che. teo utkRSTathI atiutkRSTa, saMsArasAgara pAra pAmelA, sarva padArthothI para thayelA che. teo arihaMtanI apekSAthI sarva kaLA dhAraNa karanArA hovAthI 'sakala' siddhanI apekSAe 'niSkala' che. paripUrNa svarUpane lIdhe tuSTa, vaLI sAMsArika apekSAthI rahita hovAthI nivRtta sarva prakAranA ajJAna para vijaya pAmela hovAthI bhrAMtirahita che. rAga-dveSathI rahita hovAthI niraMjana che ane dehathI mukta hovAthI nirAkAra che, icchArahita hovAthI nirlepa ane sarva prakAre saMzayathI rahita evuM te jinabiMba che. teo traNe lokanA nAtha hovAthI Izvara che, AtmasvarUpamAM ramamANa hovAthI brahma che, teno mArga dekhADanAra hovAthI buddha che, AtmasvarUpa siddha kareluM hovAthI siddha che, lokanA guru che, jyotisvarUpa vizvamAM sarvazreSTha devatA che ane potAnA dhyAnathI samagra lokanA, alokanA padArthone darzAvanArA hovAthI lokAloka prakAzaka che. Ama, A pAMca zloko dvArA stotrakAra siddha paramAtmAnuM divya, tejomaya ane paraspara virodhI vizeSaNo eka sAthe saMbhava pAme tevA viziSTa svarUpanI khUba vistArathI mArmika oLakhANa karAvI che. A pAMca zlokomAM stotrakAra maharSie paramAtmAnA bhavya - divyarUpane khUba suMdara rIte aneka vizeSaNonI saMyojanAthI suMdara rIte upasAvI ApyuM che. AnirmaLa, akSaya biMbanuM dhyAna sAdhakanA karmarogone haranAruM ane sarvasukhone ApanAruM che. A dhyAna darzAvyA bAda RSimaMDaLa stotrano kendrIya maMtrabIja 'aham' nA dvitIya akSara I para caturtha svaranuM saMyojana karavAthI udbhavela huM kAra maMtrabIja je mAyAbIja tarIke prasiddha che. tenI aMdara covIsa tIrthakaronI sthApanAno krama darzAvyo che. te mATe pahelA hU kArano mahimA darzAvatA stotrakAra maharSi kahe che, jaina maMtra, stotra ane yaMtra 101 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A varNa ekavarNa, dvivarNa, trivarNa, cAravarNa ane paMcavarNa paNa che. te aha maMtranI sAthe caturthasvara 'i' kAra joDavAthI ane repha, biMdu, nAda Adi joDavAthI pragaTa thAya che. stotranA racayitA mahAmuni have maiM bIjamAM covIsa tIrthaMkaronI sthApanA darzAve che. sarvaprathama 'nAda' mAM zvetavarNavALA caMdraprabhasvAmI ane puSpadaMta (suvidhinAthasvAmI) nI sthApanA karavAmAM Ave che. biMdumAM zyAmavarNavALA neminAtha ane munisuvratasvAmInI sthApanA karAya che. kalAmAM padmaprabha svAmI ane vAsupUjya svAmInI sthApanA karAya che. 'I' kAramAM mallinAtha ane pArzvanAthaprabhunI sthApanA karAya che. zeSa 16 tIrthaMkaro 'ha' kAra ane 'ra'kAramAM sthapAya che. A rAgadveSa, mohathI rahita, sarva pApa vivarjita, sarvakALamAM sarva devomAM zreSTha evA A 24 jinezvaro che. tema, temanI stuti karyA bAda A maiM kArarUpa divyacakranA prabhAve sAdhakane sAta prakAranI vyaMtaradevIo upadrava na kare tevI prArthanA karavAmAM AvI che. A DAkinI, rAkinI, lAkinI, kAkinI, zAkinI, hAkinI, yAkinI A devIo zarIramAM rahela Sacakra ane brahmaraMdhramAM rahela aMtima sahastrAracakra (kamaLa) nI adhiSThAyikA che. eTale ahIM parokSa rIte prArthanA karAI che ke, jinezvara devonA dhyAnanA pratApe sAdhakanA cakro khule ane sAdhaka Urdhvagati karato hoya, tyAre cakronI adhiSThAtrI devIo Apa vighna karanArA na thatAM, sahAyaka banajo. tyArabAda sarpa, hAthI, rAkSasa, agni, siMha, durjana ane rAjAo paNa sahAya karanArA thAo evI prArthanA karAI che. A prArthanA prathama prArthanAnI jema sAMketika che ke kevaLa sthULa padArthone sUcave che, te nizcita karavuM agharuM che. paramAtmAnI jyoti gautamasvAmInA tejathI aneka gaNI che, ema kahevAyuM che. tyAra pachInA zlokomAM cAra nikAyanA devatAo rakSA kare temaja labdhidhArI munio paNa rakSA kare evI prArthanA karAI che. A covIsa tIrthaMkaronA smaraNanA prabhAve duSTa jJAnadhArA - 20 102 devo, vetAla Adino upadrava zAMta thAya evI prArthanA karAI che. tyArabAda traNa zlokomAM keTalIka atyAre paNa prasiddha ane keTalIka te samaye prasiddha evI devIone sAdhaka mATe kAnti, kIrti, teja, buddhi Adine ApanAra thAya evI prArthanA karI che. have stotra racanAra munIzvara A RSimaMDaLa stotranI sAdhanAvidhi darzAve che. A RSimaMDaLa stotra divya, gupta che ane jagatanA kalyANa arthe tIrthaMkaroe darzAvela che. aneka vipattiomAM tenuM smaraNa vighna-vinAza karanAruM bane che. vipattinA samayamAM sAdhaka sAcA hRdaye mULamaMtranuM smaraNa kare to vipatti dUra thAya che, evo aneka sAdhakono anubhava che. A stotrane gupta rAkhavAnuM temaja anyone na ApavAnI spaSTa bhalAmaNa karAI che. je sAdhaka A stotranI ArAdhanA karavA icchatA hoya temaNe gurugamathI A stotra grahaNa karavuM Avazyaka che. A stotranI ArAdhanA eka yA traNa AyaMbila karI gurugamathI - sadguru evA sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMta pAsethI grahaNa karIne karavAnI che. A stotranI ArAdhanAthI manamAM icchelA phaLanI prApti thAya che. vaLI, ATha mahinA sudhI nitya ArAdhanA karanArane divyajyotirUpa evA parama tejamaya (jenuM stotramAM varNana karAyuM che tevA) arhabiMbanA darzana thAya che. A darzana thayA pachI sAdhakano sAta bhavamAM mokSa nizcita thAya che. Ama, sAdhakane vighnavinAzathI prAraMbha karI mokSa sudhI pahoMcADatuM A divyastotra che. A stotramAM arham, hIM kAra ane paramAtmapratimAnA dhyAnanI aneka vidhio darzAvI che. dhyAnayoganA rasiko mATe A stotra khajAnAsamuM che. A vidhio gUDha hovAthI maMtra-dhyAnanA rasikoe anubhavI gurujano pAsethI prApta karavI. A stotranA kartA koNa che te nizcita karavuM agharuM che. lokaparaMparA. gautamasvAmIne A stotranA kartA mAne che, paraMtu stotranA madhyamAM gautamasvAmIno ullekha temaja tenI saMskRta bhASA Adine kAraNe vikramanI chaThThI - sAtamI sadInA koI mahAna maMtravAdI munibhagavaMte A racanA karI hoya tevuM jaNAya che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 103 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e je paNa hoya, RSimaMDaLa stotra vartamAna jainasaMghamAM zramaNonI nitya ArAdhanAnuM eka anivArya aMga baneluM jaNAya che. aneka zrAvako paNa tenI ArAdhanA karanArA banyA che. tenA paTa, yaMtra AdinI paNa upAsanA thAya che. A stotranI ArAdhanA zuddha Atmatattvano bodha karAvanArI ane paramatattva sAthe milana karAvanArI che. (jainadarzananA abhyAsu muMbaI sthita abhayabhAI ena.ema. kolejanA gujarAtI vibhAganA adhyakSa che. muMbaI yuni. nA Ph.D. nA gAIDa che ane teonA pAMca pustako pragaTa thayA che.) maMtra ane stotraviSe keTalIka pAyAnI vAto - DaoN. sejala zAha manuSya mAtranI bhakti sAthe kAmanA joDAyelI hoya che. te nirdoSa paNa hoI zake ane rAgI paNa. zabda eka zakti che ane tenA keTalAka joDANo ane zaktinA saMyukta saMdhithI keTalAka viziSTa pada nirmANa thAya che, jenAmAM UrjA nirmANa karavAnI gajabanI zakti hoya che. maMtrano artha che dhvani, koI eka viziSTa uccAraNa. Aje Adhunika vijJAna sRSTinA samagra astitvane UrjAnA pratidhvani, spaMdanonA vividha stara tarIke jue che. jyAM spaMdana che tyAM dhvani hoya ja. eTale, eno artha ema thAya ke, sRSTinuM samagra astitva eka prakArano dhvani athavA avAjonuM eka jaTila mizraNa ja che - sRSTinuM samagra astitva ekathI vadhu maMtronuM jaTila mizraNa che. maMtromAM je avAja ane spaMdana hoya che tene manuSyanI zakti viziSTa rUpa ApI zake che. ahIM be bhUmikA mahattvanI che, eka tamAruM samarpaNa ane zraddhA. maMtra e che jemAM svayaMne DhALI devA mATe tame sakhata parizrama karo cho kAraNa ke jayAM sudhI tame svayaM cAvIrUpa nahIM banI jAva, tyAM sudhI tamane astitvano artha nahIM samajAya. maMtranA rUpamAM ekAkAra jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra 105 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaI javuM, eno artha e ke tame cAvIrUpa banI rahyA cho. jo tame svayaM cAvI ho, to ja e tALuM kholI zakazo. nahIM to koI bIjAe tamArI mATe e tALuM kholavuM paDaze ne tamAre enI AjJA mAnavI paDaze. thoDA ItihAsa tarapha najara karIe to A zabdanA udbhava pAchaLanI bhUmikAmAM mAtra zraddhA ane zaktinuM pradarzana kArya karatuM hatuM paNa adhyAtmanI dRSTie tenI sAthe AtmAnuM ekAkAra thavuM jarUrI che. maMtra (devanAgarI lipimAM mantra) no udgama bhAratanI vaidika paraMparAmAM thayo ane samayAMtare hiMdu paraMparA ane bauddhavAda, zIkhavAda ane jainavAdanI aMdara rUDhigata praNAlIonA Avazyaka aMgarUpe sthAna lIdhuM. maMtrono upayoga have samagra vividha AdhyAtmika pracalano vyApaka phelAvo thayo che. kayA maMtrano pratIkAtmaka artha kevo che athavA tenuM kAryAnvayana kaI rIte thAya che tenI samaja te vividha paraMparAomAM bhinna hoya ane te enA para paNa AdhAra rAkhe che ke kayA saMdarbhamAM te maMtra lakhAyelo che athavA uccArAyelo che. upaniSadonA hiMdu dharmagraMthonA racayitAo mATe OM - je svayaM maMtra che te brAhmaNa, IzanI divya pratimA temaja samagra sarjananuM pratinidhitva kare che. kukeInA matAnusAra tamAma dhvani dharmakAya buddhano nAda che - eTale ke hiMdu upaniSadhaka ane yogika vicAradhArAmAM hoya che te ja rIte, A dhvanio aMtima ane parama satyanI ghoSaNA che. dhvaninA arthamAM je maMtrono kaMThya dhvani, maMtranA uccAraNa karatI vyaktinA bograhaNathI svataMtra rahIne nihita artha dharAvato hoya che. TUMkamAM ema kahI zakAya ke maMtro - yaMtro para utkIrNa karelA saMskRta uccAraNa, divyatA athavA vaizvika zaktionuM pratinidhitva karatA vicAra svarUpo che, je dhvani kaMpananA mAdhyamathI potAnA prabhAvanuM kAryAnvayana kare che. saMskRta zabda mantra (ema tathA saM. maMtrama) - mULa kriyApada mana - eTale vicAravuM (mAnasamAM paNa mana) ane tene lagatA anuga - tra eTale ke ojAro ke sAdhano evI rIte banelo che tethI maMtranuM zabdazaH rUpAMtara ke anuvAda "vicAranuM jJAnadhArA - 20 106 sAdhana" evo thAya. bhAratIya - IrAnI maMtra avestana maMnthrAmAM sacavAyelo che, jeno asarakAraka artha e zabda paNa teno sUcitArtha dUravyApI che : maMthrAsa aMtargata rIte "satya" asA che ane tenA yogya paThanathI temAMnuM nihita satya pragaTa thAya che. ema paNa kahI zakAya ke maMtro astitvanI anubhUti ane "satkArya" banne che ane tenuM paThana vinyAsa ane satvanA saMvardhana mATe atyAvazyaka che. maMtronI mULa kalpanA vedomAM thayelI hatI. moTA bhAganA maMtromAM be caraNanA "zloka" nI lekhita paddhati anusaravAmAM Ave che jo ke te amukavAra eka paMkti athavA to mAtra eka ja zabdanA rUpamAM paNa jovA maLe che. sauthI mULa maMtra OM che, je hiMdudharmamAM 'praNava maMtra'" tarIke paNa oLakhAya che ane te tamAma maMtrono strota che. AnI pAchaLanuM hiMdu tattvaciMtana nAma-rUpano (saMjJA) no vicAra che, jemAM evuM mAnavAmAM Ave che ke pratinidhi viSayaka (dazyajayat) vizvanI aMdara astitva dharAvatI vastuo, vicAro athavA so koIpaNa prakAre nAma ane rUpa dharAve che. sauthI vadhu mUlAdhAra nAma ane rUpa e OM nuM AdikALathI astitva dharAvatuM spaMdana che, kAraNa ke te brAhmaNanuM prathama udghoSita nAmarUpa che, je anudghoSita vAstavikatA / avAstavikatA che. savizeSataH astitva pUrve ane astitva pachI ekamAtra vAstavikatA - brahmA che ane astitvamAM brahmAnuM prathama prAgaTya OM che. A ja kAraNasara 'OM' ne sarvazreSTha maulika ane zaktizALI maMtra tarIke gaNavAmAM Ave che ane AvI rIte 'OM' tamAma hiMdu prArthanAonI AraMbhamAM ane aMtamAM (pUrvAMga ane anuga tarIke) hoya che. jyAre amuka maMtrothI koI cokkasa devo athavA mULa tattvane AhvAna karI zakAya che, '', 'zAMtimaMtra', 'gAyatrImaMtra' ane anya tamAma maMtro jevA sauthI vadhu maulika maMtro Akhare to eka ja satya para dhyAna kendrita kare che. saMskRta stotra kAvya ane tenuM pAThaphaLaH eka abhyAsa: (SANSKRIT 'totram".... purANakALamAM vibhinna deva-devIone uddezI aneka stutio ane stotro che. RSabhadeva bhagavAnanuM stotra eTale bhakti che. dharma jaina maMtra, stotra ane yaMtra 107 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvane dharma eTale A AtmAno je jJAna ane AnaMda eno svabhAva che, zaktino e bhaMDAra che AtmA. anaMta anaMta saMkhyAe zaktio (rahelI che). manuSya prakRtinA vividha rUpone mugdha banIne nihALato, mANato tyAre AnaMdita banato to bIjI tarapha raudra rUpane joI bhayabhIta paNa banato. A rahasyane pAmavAno te satata prayAsa karato rahyo. parama tattva sAthenA tenA bhAvuka hRdaye rAgAtmaka, bhAvAtmaka saMbaMdha sthApyo. ane e saMbaMdhamAMthI je bhAvavAhI, chaMdobaddha kAvya pragaTyuM te ja stotra. mAnavIe bhAvuka hRdayathI e paramatattvanI kyAreka pitArUpe, kyAreka mAtArUpe to kyAreka sakhArUpe kalpanA karI vibhinna bhAvo anubhavyA. hRdayamAM bhAva spaMdita thatAM asaMkhya kavio ane bhaktoe je zabdapuSpo paramatattvane caraNe artha rUpe arpita karyA, te badhAno samAveza stotra sAhityamAM thAya che. te paramatattva athavA ISTadevane svaruci anusAra bhajato, samarpita karato ane hRdayane sAva anAvRta karI niSkapaTa sAthe nivedana karato tyAre stotranuM nirmANa ke tenA mULa nakhAtA. ahIMno rAga karuNa, dIna, mamatA, samarpita raheto. saMskRta sAhityamAM bhaktibhAvanAnA pracAra tathA vikAsa mATe dhArmika stotrakAvyo racavAmAM AvyA. ItihAsakAro stotra sAhityane gItikAvya ke muktakanI kakSAmAM mUke che ane gItikAvyanA eka prakAra tarIke tene dhArmika kAvya athavA bhakti kAvya tarIke oLakhe che. saMskRta sAhityanA prasiddha ItihAsakAra e.bI. kItha noMdhe che ke "svabhAvataH uccastaranI kavitAe A kSetrane paNa AkrAnta karyuM ane dArzaniko dvArA e devonA viSayamAM jemanA sAkAra svarUpano vyAvahArika dRSTithI eTalo ja deDhatApUrvaka svIkAra karavAmAM Avyo, jeTalo teo pAramArthika dRSTie teno niSedha karatA hatA. stotra racanAmAM bhAga levAnI pravRttie A kalAne vadhu gaurava pradAna karyuM." AdhyAtmika sAhityakSetramAM stotra sAhityanuM evuM sthAna che, jevuM sthAna lokasAhityamAM lokagItonuM che. stotra kAvyanI e vizeSatA che ke temAM vistAra nahIM paNa bhAvonI gahanatA mahattvapUrNa hoya che. 108 jJAnadhArA - 20 stotrano vyutpattijanya artha stotra arthAt jenAthI stuti karAya te. "sUyate anena kRti stotram" mULa dug stutA (stuti karavI) e dhAtuthI karaNArthamAM "vamnIzam" sUtra dvArA "kRtivRni" pratyaya lagADIne "" (na) pratyaya thayo. stutra e sthitimAM "titu" sUtrathI '"da" na thatAM "sArvadhAtuka" sUtra dvArA "tu" nA OM" no guNa thaI "stotra'" pada bane che. ''vAcaspatyam' nAmanA koza graMthamAM "tane muLamAiMima: prazaMsanemara:'' ema kahI aSTAdhyAyInuM vAkya TAMkI tenA dravya stotra, karmastotra, vidhistotra ane abhijana stotra ema cAra prakAra batAvyA che. zrI dvArikAprasAda, ''saMskRtAvArthAstuma" mAM 'stotra' zabdane samajAvatAM "stotram prazaMsAstutiviruvArthAta: prazaMsAtmajaM gItam' ema noMdhe che. arthAt prazaMsA, stuti, birudAvalIne prazaMsAtmaka gIta eTale stotra. vyutpatti janya arthAnusAra stotra dvArA koInI stuti evo artha niSpanna thAya che. stotra dvArA stuti thatI hovAthI stotra sAdhanArUpa che. stotra ane stutine samAnArthaka mAnI stotrakAroe potAnI kRtione stotra athavA stuti nAma ApyA che. stotra ane stuti vacceno bheda : stuti zabda "stu" dhAtumAMthI niSpanna thAya che, jeno artha che - ArAdhyanA guNothI prazaMsA karavI. koIpaNa padArtha, vyakti ke paramatattvanA vidyamAna guNadoSanuM yathocita varNana eTale stuti. stuti zabda dhAtu "ratun + vistar'' thI banyo che. "stutiyo iirayanta TUrA icaritAni tai" raghuvaMzanA saMdarbhanuM sUcana karI prazaMsAkAraka sUkta athavA guNakIrtanane ApyuM stuti kahe che. stuti ane stotra vaccenuM aMtara mekaDonala "vaidika InDeksa'" mAM A rIte samajAve che. stuti zabdano artha ApatAM "Rgveda ane pachI stuti gItonI dyotaka' jaina maMtra, stotra ane yaMtra 109 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema noMdhe che, jyAre stotrano artha teo "udgAtAne sahAyaka purohita vagerenA gAyanone sUcavanAra' Ape che. eka rIte stotra - e kAvya svarUpa che, paraMtu laghukAvyamAM chaMda, laya mahattvanA che. enA be bhAga paNa pADI zakAya che, laghustotra ane bRhatastotra. laghustotramAM muktaka ke gItakAvya hoya che. emAM 100 karatAM ochI zloka saMkhyA hoya che, jyAre bRhamAM 100 karatAM vadhu hoya che. zIrSakamAM ArAdhyadeva athavA viSayavastunuM nAma AvarI levAya che. kavi athavA bhaktane mana tenA ArAdhya deva ja ajarAmara, sarvasattAdhIza, parabrahma paramAtmA che. paramAtmAnA guNamahinA ane sarvasamarthatAnA saMdarbhamAM bhakta potAne pAmara ane dIna anubhave che. potAne bALaka samAna mAnI potAnI bhAvanAo bhagavAnanA caraNomAM samarpita kare che. bhaktanA vibhinna bhAvone samajavA keTalAka udAharaNo noMdhanIya che. bhaktino mahimA, samarpaNa, AtmAnI sthitino svIkAra ahIM jovA maLe che. jema ke kavi mAnatuMgAcArya pote jinendranI stuti karavA pravRtta thayA che. te potAno jaLamAM caMdranA pratibiMbane pakaDavAno prayAsa karatA nAdAna bALaka samAna gaNAve che. "vasaMtaRtumAM koyala madhura kUjana kare che. temAM AmramaMjarIno samUha ja eka mAtra kAraNa che. tema mane tArI ja bhakti vAcALa banAve che.'' lakSmIdevInI stuti karavA uddhRta kavi potAnI karkaza vANInuM nirUpaNa karatAM kahe che, "he mAtA ! prAtaHkALe kamaLavanamAM saMcAra karatI veLAe je tArA komaLa caraNakamaLa puSpanI mRdula zikhAothI paNa vyathA pAme che. tevA te caraNomAM mArI A kaThora vANI kevI rIte praveze ?'' anya stotramAM zivanA mahimAnuM varNana karatAM puSpadaMta kahe che, "he prabhu ! Apa madha jevI madhura ane amRta samAna jJAnayukta vedavANI utpanna karanAra cho, to jJAnadhArA - 20 110 pachI brahmAnI vANI zuM Azcarya pamADe ? chatAM he mahAdeva ! ApanA guNonuM varNana karavAnA puNya vaDe mArI vANIne huM pavitra karuM e hetuthI ja A kAmamAM mArI buddhi tatpara thayelI che.'' vidvAnonA matAnusAra stotra kAvyamAM saMgItamaya arthAt geyatA anivArya che. saMgItamAM rAga yojanA Avazyaka che. rAga zabda dhAtu rat mAMthI niSpanna thayo che, jeno artha thAya che prasanna karavuM. AthI svaronI e viziSTa racanA rAga che, jemAM sAMbhaLanAranA cittane prasanna karanAra svara tathA varNa banne hoya. saMgItanA banne tattvo nAda sauMdarya ane saMgItatva, stotrakAvyamAM upalabdha thAya che, jenAthI stotra atyaMta prabhAvazALI ane prekSaNIya bane che. paMDita omakAranAtha ThAkuranA maMtavyAnusAra "saMgItamAM zabdanA arthanuM jJAna thayA vagara ja bhAva yA rasanI pratIti thaI jAya che.'' saraLa, sahaja, saMgItAtmaka abhivyaktinuM uttama udAharaNa zrImad vallabhAcArya racita 'madhurAjavam' che. 'ghara madhura vavanuM madhuram' zlokanI paMktinA gAna samaye madhura zabdanA uccAra sAthe ja madhura rasanI helI varase che ane 2sarAja naTanAgara zrIkRSNanI mohinI mUrata bhakta hRdayamAM sAkAra bane che. vallabhAcArya viracita "zrInantajhumArAjavam'' zrI ciMtAmaNi racita "aurIzASTavakram'' tenA utkRSTa udAharaNa che. kyAreka kavi anuprAsa, yamaka alaMkAra yojanA dvArA varNa ke padanI punarAvRtti dvArA suMdara laya mAdhurya niSpanna kare che. rAvaNakRta "zivatAMDavastotram'' mAM nAda ane laya mAdhuryanI anokhI chaTA dRSTigocara thAya che. koIpaNa maMtra ke stotra e mAtra dharmanuM pratibiMba nathI paNa mAnavIya caitasika avasthAnuM pramANa che. astitvanI UrjAnuM pramANa che. svayaMne pAmavA mATeno yajJa che, dhvaninuM parivartana thaI prakRtimAM rUpAMtara thavuM ane ekAkAra thavuM - e anubhavanI vAta che, ene sImita zabdomAM na mUkI zakAya. chelle, jaina maMtra, stotra ane yaMtra 111 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtravijJAna ane sUrI maMtra nAda brahma vizvarUpa nAda hI sakala jIvarUpa nAda hI karma, nAda hI dharma nAda hI baMdhana, nAda hI mukti nAda hI zaMkara, nAda hI zakti nAdema nAdama sarva nAma nAdama nAdama nAdama nAdama bhASAMtara : dhvani brahma che, (as per original: dhvani brAhmaNa che) brahmAMDanI abhivyakti che, dhvani svayaMne jIvananA pratyeka rUpamAM abhivyakta kare che, dhvani baMdhana che, dhvani mukti mATenuM sAdhana che, dhvani ja bAMdhe che, dhvani ja mukta kare che, dhvani ja lAbhakartA che, dhvani pratyeka vastu pAchaLanI urjA che. dhvani sarvasva che. tame jo tamArA astitvane e gItamAM bheLavI do, to eka viziSTa UrjA maLaze. emAM tame jo svayaM ne kharekhara homI do, to enAmAM tamane ekAkAra karI levAnI zakti che. (muMbaI sthita sejalabahena maNibahena nANAvaTI vimensa kolejanA gujarAtI bhASAnA vibhAgAdhyakSa che. "prabuddha jIvana' nA taMtrI che. teoe be pustako lakhyA che. 'muThThIbharanI AjhAdI" ane "AMtarakRtio ane gujarAtImAM teno viniyoga", "gujarAtI padhavimarza: phAgu mAramAsI" ane "jaina sAhitya vimarza" nuM saMpAdana karyuM che.) - sureza gAlA maMtra e dhvaninuM vijJAna che dhvaninA spaMdano dvArA maMtra asarakArI bane che. zrI lAbhazaMkara purohita kahe che ke maMtranuM maMtra- dhvanimAM che, lipimAM nathI. ozo rajanIzajI kahe che ke jenI punarukti zakti arjIta kare e maMtra che. mananAr trAyate iti maMtra / satata raTaNa karavAthI raTaNa karanAranuM trANa athavA rakSaNa je kare ene maMtra kahe che. mananI pAra laI jAya tene maMtra kahe che. prAcIna samayamAM jaina maMtrasAdhako zrIM hU dhRti kIrti buddhi ane lakSmI ema cha devIonI sAdhanA karatA hatA. jaina maMtrasAdhako soLa vidyAdevIo tathA tIrthakaronA zAsanadeva ane zAsanadevIonI paNa sAdhanA karatA hatA. A sAdhanAthI aneka prakAranI siddhio sAMpaDe che. devadevIo mukhyatve dharmazAsananA ane ArAdhakonA vidgo ke upasargo zAMta karavAnuM kArya kare che. pariNAme ArAdhako potAnI ArAdhanA zAMtithI karI samyagudarzananI prApti karI zake. jaina dharmanA devadevIo sAttvika, saumya ane jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra 113 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsaka che. A sUkSmadehadhArI devadevIo sAthe maMtra dvArA eTale ke dhvaninA spaMdano dvArA anusaMdhAna thaI zake che, je anubhUtino viSaya che. RSimunioe yogIone ke saMtone samAdhi avasthAmAM maMtranuM darzana thAya che. mATe teo maMtranA racanAra nahIM paNa maMtradeSTA kahevAya che. maMtro be prakAranA hoya che - (1) bIjamaMtra (2) nAmamaMtra. bIjamaMtramAM mAtra akSara hoya che. dA.ta. huM zrIM klIM Adi A akSarano koI artha hoto nathI, paNa enA dhvaninA spaMdanonI asara hoya che. A dhvaninA spaMdanonI frequency ane wavelength no je te staranA devI devatAonI frequency ane wavelength sAthe Resonanse thAya pariNAme e devI-devatAo sAthe maMtrasAdhakanA anusaMdhAna thaI zake che. oma namo zivAya, zrI kRSNa zaraNaM mama e nAmamaMtra che. jainomAM nAmamaMtra longasa sUtra che. peTarabAra sthita zrI jayaMtilAla mahArAja sAhebe emanA pustaka 'tIrthakara nAmamaMtra phalAdeza' mAM tIrthakaronA nAmanA raTaNathI thatA lAbhanuM varNana karyuM che, je emanI anubhUti che. maMtrasAdhakamAM sAdhakano caitanya, sAttvikatA ane pavitratA agatyanI che. maMtrano japa karatI vakhate omakAranuM prathama uccAraNa karavAnuM vidhAna che. dareka maMtrane omakArano saMpuTa joIe. maMtrajapathI caitanya para eka lisoTo paDI jAya che. ApaNI jihA para traNa prakAranI azuddhio jovA maLe che - (1) bhojanathI thatI (2) asatya bolavAthI thatI (3) kalaha ane TIkAthI (4) maMtra viniyoga - maMtra zuM kArya karaze ? (5) maMtrajAsa - aMganyAsa, karanyAsa (sthApana karavuM) maMtranA akSaro aMgata, pavitra ane rahasyamaya che. maMtranuM varNanAtmaka ane arthagata mUlya ghaNuM ochuM che, paNa parama sAthenA tAra joDavAmAM ghaNuM mUlya che. maMtramAM zaktimAna varNa ke varNasamUhanuM vAraMvAra manana karavAthI saMsAranA kSayanI zarUAta thAya che. ajJAnano, tamasano, jaDatAno AvA aneka aMdhakAro dUra karavAno prayAsa eTale ja maMtrasAdhanA. lekhaka zrI subhASa bhaTTanA zabdomAM kahIe to maMtradRSTA RSio zakyatAonA zilpI hatA, azakyanA Ijanero hatA, anaMtanA AMkaDAzAstrIo hatA ane ajJeyane oLakhanArA hatA. maMtra dvArA jIvanaUrjAno pravAha saraLa, sAhajika, avibhAjita ane akhaMDa thaI zake che. pariNAme visaMvAdita UrjA saMvAdita bane che ane AnaMda pragaTe che. maMtrano sUkSma manogata ane bhAvagata UrjAo sAthe saMbaMdha che. 2500 varSathI akhaMDa cAlatI jaina paraMparAnA mULamAM AcAryonI sUrimaMtranI ArAdhanA che. sUrimaMtra ane tenI ArAdhanA gopanIya ane rahasyamaya che. sUrimaMtra kalpa samuccaya graMthamAM nimnalikhita bIjAkSarono | zabdono ullekha che, jeno artha nathI paNa enI asara che. vaSNu vaccuM - Iri kiri giri si ihi ipiri #aaN kSI grAM grIM hrIM zrAM zrIM huM A graMthanA pAnA naM. 52 upara zloka naM. 437 mAM kuMDalinI bhujaMgAkRti zabda che. zloka 438 mAM AjJAcakra ane zloka naM. 440 mAM zaMbhu, brahmA, viSNuno ullekha che. pAnA naM. 133 upara hili hili kili kili zabdono ullekha che. pAnA naM. 157 para recaka pUraka - kuMbhaNa (kuMbhakano) ullekha che. sUrimaMtra vize vivaraNa karIza. thatI. maMtrajapa karatAM pahelAM mukhazodhana karI levuM joIe, azuddha jihAthI maMtra na bolavA joIe, maMtrasAdhanA dvArA pazutva choDI devatvamAM pravezAya che. koIpaNa maMtra hoya temAM maMtrazAstranI dRSTie pAMca aMgo agatyanA che - (1) maMtraRSi maMtranA de (2) maMtra chaMda - dA.ta. anuchupa Adi (3) maMtra devI devatA - devI devatA sAthe anusaMdhAna jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrimaMtra zvetAMbara jaina mUrtipUjaka paraMparAmAM AcArya mATe sUri zabda vaparAya che. sthAnakavAsI jaina ane digaMbara jaina paraMparAmAM AcArya mATe sUri zabda vaparAto nathI. abhidhAna rAjendrakoSamAM sUri zabdanuM vivaraNa A pramANe darzAvyuM che. sUri = sUrya upAsya tayA asti asya sUri zabdane sUrya upAsanA sAthe saMbaMdha che. gozAlake bhagavAna mahAvIra pAsethI prApta karelI tejolezyAnI vidyAno saMbaMdha sUrya upAsanA sAthe hoI zake evo eka mata che. keTalAka vidvAnonuM mAnavuM che ke sUri zabda bhagavAna mahAvIra pahelAMthI ja jaina paraMparAmAM pracalita che kAraNa ke kathAgraMthamAM bhagavAna neminAthanA samayamAM kaMdakasUrino ullekha maLe che. keTalAka vidvAnonuM ema mAnavuM che ke sUripaTa ane sUrimaMtranI ArAdhanA AThamI zatAbdI ke bAramI zatAbdImAM pracalita thaI che. AcArya mATe vaparAtA sUri zabda cothI zatAbdImAM pracalita thayo che. enI pahelAM Arya, gaNi, kSamAzramaNa, svAmI sthavira (prAkRtamAM there) ke AcArya zabda pracalita hatA. keTalAka vidvAnonuM mAnavuM che ke jaina paraMparAmAM AcArya zabda Adi zaMkarAcArya pachI pracalita thayo che. zabdakoSamAM sUri zabdanA ghaNA artha maLe che. dA.ta. sUrya, vidvAna, DAhyo puruSa, bhakta Adi. ApaNe ema kahI zakIe ke AtmajJAna ane zAstrajJAnanA tejathI je sUrya samAna jhaLahaLe che e sUri che. emanAmAM zAstrajJAna uparAMta vyavahArika DahApaNa paNa che kAraNa ke emanA upara saMgha saMcAlananI javAbadArI hoya che, jene mATe vyavahArika DahApaNa bahu ja jarUrI che. sUrimaMtra upara ghaNuM sAhitya racAyuM che. munizrI jaMbuvijayajI saMpAdita jJAnadhArA - 20 116 sUrimaMtra kalpasamuccaya graMthamAM nimnalikhita AcAryoe sUrimaMtra upara racelA graMtho samAviSTa karyA che H (1) AcArya siMhatilakasUri racita maMtrarAjarahasya graMtha je I.sa. 1271 mAM racAyelo che. A graMtha 626 gAthAno banelo che. A graMthamAM e vakhate sUrimaMtranI prasiddha aneka AmnAyo (vidhinI paraMparA) saMgrahita che. jinaprabhusUrivara racita sUrimaMtra bRhat kalpa vivaraNa rAjazekharasUri viracita sUrimaMtrakalpa (2) (3) (4) (5) (EUR) (6) merutuMgasUri viracita sUrimukhyamaMtrakalpa ajJAtasUrikRta sUrimaMtrakalpa zrI devAcArya gacchIya sUriziSya racita durgapadavivaraNa acalagaccha AmnAya anusAra sUrimaMtrAdivicAra zrI jaMbuvijayajIe salAhavimarza karI nakkI karyuM ke sUrimaMtranuM sAhitya anaadhikArI vyaktionA hAthamAM na jAya te mATe sUrimaMtra kalponuM bhASAMtara A graMthamAM pragaTa karavuM nahIM. jyAM jyAM sAvadya prayogo darzAvyA hatA te chApavA nahIM. kAraNa ke maMtromAM aneka mahAna zaktio che. abhyudaya ane mokSa mATe e zaktiono yogya adhikArIo dvArA yogya upayoga thAya e jarUrI che. zrI jaMbuvijayajI prastAvanAmAM lakhe che ke sUrimaMtra anekAneka adbhuta zaktiono khajAno che. eno judA judA prasaMge judI judI rIte upayoga karavAthI atimahAna kAryo siddha karI zakAtA hatA. enA baLathI zrI tIrthaMkara paramAtmAe sthApeluM dharmazAsana suMdara rIte cAlatuM hatuM. jJAna ane cAritranA baLathI AcAryo zAsana calAvatA hatA. e to prasiddha vAta che paNa emAM maMtrasAdhanAno ghaNo moTo hisso hato. zrI jaMbuvijayajI lakhe che ke zrI tIrthaMkara bhagavaMto pote ja gaNadharone sUrimaMtra Ape che. enA dvArA aneka vidyAo, labdhio ane zaktio prApta thaI zake che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 110 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enI ghaNI vidhio paNa gupta rAkhavAmAM Ave che. gurukRpAe e ja maMtrasiddhi mATe amogha zakti che. maMtrasiddhimAM AmnAya, vidhinI paraMparA ane vizvAsabAhulya athavA zraddhA e be mahAna sahakArI kAraNo che. jaina kathAgraMthamAM be mAnadevasUrino ullekha jovA maLe che. prathama mAnadevasUri 'laghuzAnti' nA kartA tarIke prasiddha che. bIjA mAnadevasUri AcArya samudrasUrinA ziSya ane haribhadrasUrinA 1444 graMthanA racayitA haribhadrasUri nahIM paNa bIjA haribhadrasUri jemanuM bIjuM nAma harIlasUrI ke harIguptasUrI paNa hatuM. teo haribhadrasUrinA guNanidhAna mitra hatA. I.sa. pa26 mAM bIjA mAnadevasUrine sUripade sthApyA hatA. temane temanA guru taraphathI caMdrakuLano ane haribhadrasUri taraphathI vidyAkuLano ema be vAcanAsiddha sUrimaMtra maLyA hatA. evI kathA che ke kALakrame dAruNa duSkALa AdinA kAraNe teo baMne sUrimaMtra visarI gayA. temaNe giranAra tIrthamAM aMbikAdevIne prasanna karI sImaMdhara svAmI pAsethI punaH sUrimaMtra prApta karyo, je aMbikA maMtra tarIke prasiddha pAmyo. (AdhAra - bRhadgacchanI sUrIvidyA pAThanI 12 gAthAnI prazasti puSyikA) zvetAMbara jaina mUrtipUjaka tapAgacchamAM keTalIka paraMparAomAM 1000varSathI zrI bappabhadrisUrinI AmnAya pramANe sUrimaMtranI ArAdhanA AcAryo kare che. gacchanI bhinnatAne kAraNe sUrimaMtramAM thoDoka pAThabheda hoya che. sUrimaMtra saMskRtamAM che chatAM emAM prAkRta Adi bhASAnA keTalAka zabdo paNa che. bAramuM aMgadRSTivAda pUrva ke jemAM 14pUrva hatA. e pUrvamAM prANanI sAdhanA, bIjamaMtronI sAdhanA ane sUrimaMtra aMge mArgadarzana hatuM. e badhuM lupta thaI gayuM che. pariNAme hAlamAM prApta AgamagraMthomAM sUrimaMtranI sAdhanA aMgeno ullekha jovA maLato nathI. 2500 varSathI bhagavAna mahAvIranI paraMparA akhaMDita rUpe cAlI rahI che. enA mULamAM AcAryanA zIre bahu moTI javAbadArI hoya che. tIrthonI, jJAnabhaMDAronI sakaLa saMghanI rakSA thatI rahe, vRddhi thatI rahe ane jaina paraMparA nirvighna cAlatI rahe e mATe AcAryae maMtronA avalaMbana levA paDatA hoya che. AcArya zAMtimaMtra, puSTimaMtra, vazIkaraNa maMtra Adi maMtronA jANakAra hoya che. A maMtrono upayoga AcArya svahitanA mATe kyAreya karatA nathI. saMghanI rakSA, sukhAkArI ane samRddhi mATe ja AcArya guru paraMparAthI prApta thayelA maMtrono upayoga kare che. A maMtronA upayoganI pAchaLa AcAryano Azaya zubha hoya che. koIne paNa hAni thAya evA maMtrono upayoga AcArya karatA nathI. zvetAMbara mUrtipUjaka paraMparAmAM jyAre AcAryapada apAya che tyAre navA AcAryane emanA guru sUrimaMtrano paTa Ape che. sUrimaMtranA paTamAM pAMca prasthAna hoya che. pAMca prasthAnane pAMca pITha paNa hoya che. AcAryae dararoja uparokta pAMca prasthAnanI (pIThanI) guruparaMparA anusAra vAsakSepa dvArA pUjA ane maMtro dvArA ArAdhanA karavAnI hoya che. jaina paraMparAmAM bhale 24 tIrthakaro thayA che paNa atyAre covIsamAM tIrthakara bhagavAna mahAvIranuM zAsana pravarte che. hAlanI jaina paraMparA bhagavAna mahAvIrane AbhArI che ane jaina sAdhunI paraMparAnuM mULa prathama gaNadhara gautamasvAmI che. mATe paheluM prasthAna ke pahelI pITha bhagavAna mahAvIra ane emanA ziSya prathama gaNadhara gautama svAmInI che. devatattva (bhagavAna mahAvIra) ane gurutattva (gautamasvAmI) dvArA daivI tattvo sAthe anusaMdhAna sAdhavA mATe vAsakSepa dvArA pUjA ane maMtra dvArA bhagavAna mahAvIra ane gautama svAmInI ArAdhanA AcAryae karavAnI hoya che. bIjuM prasthAna ke bIjI pITha sarasvatI mAtAnI che. sarasvatI mAtAnI vAsakSepa dvArA pUjA ane maMtra dvArA ArAdhanA karavAthI AcAryanI smaraNazakti, vakatRtvazakti, nirIkSaNazakti ane parIkSaNazakti vikase che. AcArya svapara-darzananA jJAtA hovA jarUrI che. AcAryae anya dharmonA AcAryone paNa maLavuM paDatuM hoya che. anya dharmonA AcAryone maLatI vakhate e dharmonA darzanazAstranuM jJAna AcAryane hovuM jarUrI jaina maMtra, stotra ane caMdra 119 8 | jJAnadhArA - 20 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che kAraNa ke anya dharmonA AcArya sAthenA vArtAlApa daramyAna A jJAnane kAraNe ane anekAMtadRSTine kAraNe saMvAditA sAdhI zakAya che, je bahu ja jarUrI che. AcArya mATe bhImakAMta guNopeta zabda ApaNA zAstromAM vaparAyo che. saMgha vyavasthA barAbara jaLavAya, ziSyo paNa AmanyAmAM rahe, zistabaddha jIvana jIvI zake e mATe jarUra paDe to AcAryae bhIma (kaDaka) guNanuM paNa avalaMbana levuM paDatuM hoya che. jarUra paDe to ziSyo sAthe, zrAvako sAthe ke anya mulAkAtIo sAthe AcAryae kAMta (mRdu) guNanuM paNa avalaMbana levuM paDatuM hoya che. sarasvatI mAtAnI kRpAne pariNAme AcAryonA zabdo pAchaLa artha doDe che eTale ke lokahitArthe, saMghahitArthe ke zAsanahitArthe AcArya je zabda uccAre che evuM ghaTita thAya che. bhavabhUtie uttamarAmacarita nATakamAM kahyuM che, dakSiNAma punarAdhyAnAM vAcama artho anuvAvati. -RSionI vANInI pAchaLa artha doDe che. eTale ke RSi je bole che e mUrta thAya che. - trIjuM prasthAna ke trIjI pITha tribhuvanasvAminInI che. tribhuvanasvAminInI vAsakSepa dvArA pUjA ane maMtra dvArA thatI ArAdhanAne pariNAme AcAryano prabhAva khUba ja vistare che. loko AcAryapratye pUjyabhAva dharAvatA thaI jAya che. ghaNA jaina paraMparAnA yogIo tribhuvanasvAminInI ArAdhanAne kuMDalInI zaktinI ArAdhanA tarIke paNa jue che, jene pariNAme AcAryanuM tejasa (sUkSma zarIra khUba ja prabaLa bane che. tejasa zarIranA be mukhya kArya che - (1) anugraha (kRpA) (2) nigraha (zApa) svahitArthe nahIM paNa saMgha saMcAlana mATe jarUrI paDe tyAre AcArya anugraha ane nigraha karavA samartha hoya che. anugraha ane nigrahamAM AcAryanA vyaktigata gamA ke aNagamAnuM bilakula sthAna hotuM nathI, paraMtu jaina paraMparA nirvighna cAlatI rahe e ja lakSya hoya che. jaina dharmanuM gaurava khaMDita karavAno jAdugara mahamada chelano prayAsa AcAryae nigraha dvArA nAkAmiyAba banAvyo hato e bahu jANIto prasaMga che. cothuM prasthAna ke cothI pITha lakSmIdevInI che. AcAryae dararoja lakSmIdevInI vAsakSepa dvArA pUjA ane maMtra dvArA ArAdhanA karavAnI hoya che. saMpradAya sAthe saMkaLAyela vyaktio zubha bhAvamAM rahI zake, dharma pratye emanuM AkarSaNa jaLavAI rahe e mATe AcAryae saMghanA saMcAlaka zrAvakonI sahAyatAthI dhArmika utsavonuM Ayojana karavuM paDatuM hoya che. derAsaronA jIrNoddhAra, jJAnabhaMDAronI jALavaNI AdinI vyavasthA paNa karavI paDatI hoya che. saMgha jamaNavAra ane pUjanonA kAryakramonuM paNa Ayojana karavuM paDatuM hoya che. A badhA Ayojana mATe dhananI jarUra paDatI hoya che. lakSmIdevInI ArAdhanAnA pratApe AcAryone AvA Ayojana mATe bhaktibhAve zubha bhAvathI potAnA dhanano upayoga karanAra zrAvako maLI jatA hoya che. zrAvakonI dharmabhAvanA ane dAnavRtti pAMgaratI rahe e mATe AcAryoe lakSmIdevInI ArAdhanA karavI paDatI hoya che. pAMcamuM prasthAna ke pAMcamI pITha gaNIpiTaka yakSarAjanI che. AcAryae dararoja gaNIpiTaka yakSarAjanI vAsakSepa dvArA pUjA ane maMtra dvArA ArAdhanA karavAnI hoya che. zAstro bhaNAvI zake evA sAdhune gaNI kahe che. gaNadharoe racela dvAdazAMgIne (12 aMgasUtro) je peTImAM rAkhavAmAM Ave che e peTIne piTaka kahe che. gaNI AvI peTI potAnI pAse rAkhe che. mATe ene gaNIpiTaka kahe che. dvAdazAMgInA (12 aMgasUtro) rakSaka devane gaNIpiTaka yakSarAja kahe che. hAlamAM 11 aMgasUtro upalabdha che. 12 muM aMgasUtra upalabdha nathI. vidharmIonA AkramaNa sAme, Aga lAgavI, pUra AvavuM ke dharatIkaMpa jevI kudaratI Apattio sAme jaina paraMparAnA graMthabhaMDAro surakSita rahI zake, daivI tattvo sahAyabhUta thAya e mATe AcAryo gaNIpiTaka yakSarAjanI ArAdhanA karatA hoya che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 121 jJAnadhArA - 20 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 sarvatobhadra stotraH eka avalokana - DaoN. ratanabena khImajI chADavA caMdananA pAvaDaramAM suvAsita dravyo jevAM ke barAsa, kapUra Adi meLavIne banAvela pAvaDara bhagavAnanI mUrtinA aMgo para bhAvapUrvaka mUkavAmAM Ave ene vAsakSepa pUjA karI kahevAya che. guru bhagavaMto paNa vaMdana karavA AvelA zrAvakonA mAthA para vAsakSepa karI AzIrvAda Ape che. pUjya kIrticaMdramahArAja sAhebanA (baMdhutripuTI) mata pramANe mULamAM vAsakSepa dvArA guru bhagavaMto zrAvakomAM zaktisaMcaraNa (zaktipAta) karatA hatA. sUrimaMtrano paTa ane sUrimaMtranA paTanA pAMca prasthAnanI AcAryo vAsakSepa dvArA pUjA ane maMtro dvArA ArAdhanA kare che ane dararoja 1 thI 1.5 kalAkano samaya ArAdhanA mATe phALave che. A paraMparA zvetAMbara mUrtipUjaka paraMparAnI viziSTatA che, jenA pariNAme daivI tattvo sAthe anusaMdhAna saMdhAya che. sUrimaMtramAM keTalIye nigUDha arthavALI prakriyAo che je guru AkhkhAya, ArAdhanA ane anubhavathI gamya che. e zAbdika pAMDityano viSaya nathI. kabIra sAheba kahe che, hamavAsI vA deza ke avinAzakA Ana, duHkha sukha vyApe nahIM, sabadina eka samAna. hamavAsI vA deza ke bAraha mAsa vilAsa, prema jhare vikarsa kamala tejapuMja parakAza. evo deza (jene jaina paraMparA siddhazilA kahe che) ke jyAM avinAzanI cAla che, je sukhaduHkhathI para che, jayAM badhuM premamaya che chatAM nirlepatA che. je satata prakAzita che evA dezanI (paramapadanI) prAptinA eka mArga eTale ja maMtrasAdhanA, sUrimaMtra ArAdhanA. (muMbaI sthita jaina darzananA abhyAsu surezabhAInA nava pustako pragaTa thayA che. teo vividha vyAkhyAnamALAomAM ciMtanasabhara pravacano Ape che.) pratyeka dharmadarzanamAM bhagavAnabhakti hetu stavana, stotra, stuti, prArthanA, maMtra vagerenuM mahattvapUrNa sthAna che kAraNa ke ArAdhyanA guNagAna, mahattA, alaukikatA enA mAdhyama dvArA ja vyakta karI zakAya che. jinabhakti mukhya uddezya che. jinezvara pratye zraddhA, ahobhAva, premabhAva keLavavAno ane temanA vividha guNonuM smaraNa karI nija AtmAmAM te guNo pragaTAvavA. tethI ja bhaktimArgamAM sarvatra stuti stavana - stotranuM mahattva svIkAravAmAM AvyuM che. zrI uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che ke, he bhagavana ! stava ane stutirUpa bhAvamaMgalathI jIva kayA lAbhane prApta kare che? tyAre prabhu mahAvIra kahe che ke, stava stutirUpa bhAvamaMgalathI jIvane jJAna, darzana, cAritra svarUpa bodhi prApta thatAM te jIva mokSa meLavavA yogya ArAdhanA karI vaimAnika deva tarIke utpanna thAya che ane bhavAMtaramAM mokSamAM jAya che. zrI haribhadrasUrie caturtha paMcAlakamAM kahyuM che ke, sArabhUta stuti, stavano, stotranA arthAvabodhathI kalyANakArI adhyavasAyo jAge che ane tenA suMdara jaina maMtra, stotra ane caMdra 123 1rara jJAnadhArA - 20 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvo artha na samajanAra evA ajJAta lokonA paNa kuzala pariNAmo jagADe che. jema ke bImAra vyakti hoya tenA dardane zamAve tevA ratnonA guNa jANyA na hoya chatAM te ratno dardIne zamAve tema prazasta bhAva racanAvALA ajJAta guNavALA stuti - stotrarUpa bhAvaratno paNa karmarUpI jvarane zamAve che. zAstramAM stotranA cha lakSaNono ullekha batAvyo che. namaskAra, AzIrvAda, siddhAMtapUrvakanuM kathana, zUravIratA AdinuM varNana, aizvaryanuM vivaraNa tathA prArthanA. A cha prakAranA lakSaNavALuM stotra hoya che, paraMtu kyAreka koI lakSaNa ochuM paNa hoya che. sAmAnya rIte racanAmAM A dhoraNa jaLavAya che. temAM mahApuruSoe gUDha tattvo (maMtro) evI khUbIthI gUMthyA che ke teno niyamita pATha karavAthI aneka jAtanA lAbho thAya che anepragatino mArga khUlI jAya che. mahApuruSonuM bhaktahRdaya jyAre ISTadevanA alaukika mahimAnuM bhAvollAsa sAthe stotra race che tyAre te stotra ke stuti svayaM ja maMgalakArI - kalyANakArI banI jAya che. AvuM ja eka stotra... eTale sarvatobhadra stotra (vijaya pahutta stotra). A stotranA racanAkAra paraMparAthI zrImAna devasUri mAnavAmAM Ave che. A stotranI utpatti sAthe eka prAcIna ghaTanA saMkaLAyelI che. bhagavAna neminAthanA samayanI vAta che. bhagavAna neminAtha samavasaraNamAM birAjamAna hatA tyAre temanI adhiSThAyikA aMbikAdevI tyAM AvI ane kahevA lAgI ke he prabhu ! huM keTalI bhAgyazALI chuM. vartamAnamAM ApanI upAsanAno lAbha maLe che ane A covIsInA AgAmI tIrthaMkara prabhu pArzvanAtha ane prabhu mahAvIranA sAMnidhyano lAbha paNa maLaze. zuM prabhu AnA pahelA mArA jevI bhAgyazALI koI devI thaI che, jene Avo mahAna puNyano avasara prApta thayo hoya ? tyAre prabhu neminAthe eka apUrva rahasyanuM udghATana karatAM kahyuM ke, devI ! bhagavAna ajitanAthanA samayamAM mahAdevI ajitAne 170 tIrthaMkaranI eka sAthe jJAnadhArA - 20 124 ArAdhanA karavAno avasara prApta thayo hato. A khuzImAM teNe eka divya stotranuM nirmANa karyuM, jenuM nAma 'tijya puhutta' stotra che. A stotrano mahimA 24mA tIrthaMkaranA zAsanamAM emanA nirvANa pachI duHkhanAza, pApanAza, bhayanAzamAM tathA AtmadhyAnamAM upayogI thaze. yaMtrarUpa A stotra sUrya-caMdra nADI zuddhi sAthe pravAhita thavAvALI prANadhArAnI pavitratAno sAkSI raheze. A apUrva stotrano mahimA sAMbhaLI aMbikAdevIe bhagavAna neminAthane pUchyuM ke he bhagavaMta ! paramAtmA ajitanAthanA samayamAM 170 jinezvaronI vidyamAnatA kevI rIte hatI ? tyAre prabhue tenuM samAdhAna karatA kahyuM ke te samaye bharatakSetramAM pAMca tIrthaMkara, airAvata kSetramAM pAMca, temaja mahAvideha kSetramAM 160 tIrthaMkara hatA.Ama kula maLIne 170 tIrthaMkaro thayA hatA. te samaye tIrthaMkara ajitanAthathI prabhAvita zAsanarakSikA devI ajitA hatI. potAnI daivIya zaktithI teNe te samayanA tIrthaMkaronI paryApAsanA karI hatI ane phaLasvarUpe pratiprasAda prabhAvanA svarUpe teNe eka yaMtragarbhita, cakragarbhita, nAmagarbhita, aMkagarbhita, rahasyagarbhita stotranI racanA karI hatI. A stotranuM nAma sarvatobhadra stotra. sarvataH arthAt cAre taraphathI, bhadra eTale kalyANakArI stotra. A stotramAM sAdhaka svayaM yaMtranI madhyamAM rahIne alipta banI sarvathA surakSita banI jAya che. A sarvatobhadra stotra samayAMtaramAM 'sattarisaya' stotranA nAmathI prasiddha thaze. emAM 170 tIrthaMkaronI stuti hovAthI enuM nAma 'sattarisaya thutta' kahevAze. tIrthaMkara mahAvIranA zAsanamAM parivartana pAmaze ane tenuM nAma prathama akSarathI prasiddha thaze. enuM prathama akSara che 'tijya pahutta'. prathama akSara sAMbhaLatA ja prathamAkSara vidyAsiddhivALI aMbikAne saMpUrNa stotra AtmasAt thaI gayo. A stotrano udbhava paramAtmA ajitanAthanA samayamAM thayo hato. eno AvirbhAva paramAtmA neminAthanA samayamAM thayo ane teno prabhAva paramAtmA mahAvIranA zAsana pachI paNa raheze. puNyaprabhAve Aje paNa eno anubhava karI pariNAma prApta karI zakAya che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 125 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMparAthI A sAdhanAmaya stotra hato, paraMtu zrI mAnadevasUrinA samayamAM zrIsaMghamAM vyaMtarakRta upasarga nivAraNArthe prayogamAM AvatA A stotra khUbaja pracalita thayo. samayanI prasiddhamAM janazrutithI A stotra zrImAnadeva sUrinI racanA mAnavAmAM Ave che. je paNa hoya eTaluM to cokkasa che ke A stotra khUbaja adbhuta che. (tijya pahutta stotraM) sarvatobhadra stotra 126 tijaya pahuttapayAsaya aThThamahApADiherajuttANaM / samayaviraktaThiANaM saremi cakkaM jiNaMdANaM // 1 // paNavIsA ya asIA, panarasa pannAsa jiNavarasamUho / nAseu sayaladuriaM bhaviyANaM bhattijuttANaM // 2 // vIsA paNayAlA viya, tIsA pannatarI jiNavariMdA / gahabhUarakkhasAraNi thoruvasaggaM paNAsaMtu / / 3 / / sattari paNatIsA viya, saTTI paMceva jiNagaNo eso / vAhi jala jalaNa hari kari corAri mahAbhayaM harau // 4 // paNapannA ca daseva ca, pannaTTI taha ya ceva cAlIsA / rakkhaMtu meM sarIraM, devAsurapaNamiA siddhA / / 5 / / OM harahuM haH sarasuM saH ha ra huM haH tahya cevasarasuMsaH Alihiya nAmagabdhaM cakkaM kiMra savvaobhahaM // 6 // OM rohiNi pannati, vajjasiMkhalA taha ya vajja aMkusiyA / cakkesari naradattA, kAli mahAkAlI gorI // 7 // gaMdhArI mahajjAlA mANavi varUTTa, taha ya acchutA / mANasi mahamANasiA, pijjAdevIo rakkhaMtu // 8 // paMcadasakammabhUmisu, uppannaM sattari jiNANaM sayaM / viviharayaNAivanno, vasohiaM harau duriAI // 9 // jJAnadhArA 20 cautIsa aisayajuA, aTTamahApADiherakayasohA / titthayarA gayamohA, jhAeabbA payatteNaM // 10 // OM varakaNayasaMkhabiha ma- maragayaghaNasannihaM vigahamohaM / sattarisiyaM jiNANaM, savvAmarapUiaM vaMde / svAhA / / 11 / / OM bhavaNavavaNavaMtara joisavAsI vimANavAsI a / je ke vi duTThadevA, te savve uvasamaMtu mama / / svAhA / / 12 / / candaNakapureNa phalae lihijaNa khAliaM pIaM / egaMtarAigahabhUa sAiNimuggaMpaNAsei // 13 // iya sattarisayaM jaMtaM, sammaM maMtaM duvAri pIDilihiaM / duriAri vijayavaMtaM, niSyaMta niccamaccehaM // 14 // prastuta stotramAM cauda gAthA Apela che. A eka evo stotra che, jemAM yaMtra, maMtra ane taMtra traNeya sAdhanA samAyelI che. anya stotromAM paramAtmA ane tenI zAsanarakSaka devI-devatAonA nAma hoya che, jyAre A stotramAM sAdhakanuM nAma joDI anAmI AtmasvarUpano mArga batAvyo che. navAkSarI maMtramaya A stotra nADI saMzodhana, pApavizodhana, rakSAkaraNa temaja kaSTaharaNanA adbhuta prayogarUpe khajAno che. stotranA prAraMbhamAM ja ArAdhya evA paramAtmAnA prabhutva ane aizvaryanuM gUDha rahasya batAvI yaMtra (cakranA) nA mAdhyame sarva bhaktajanone paramAtmAnuM smaraNa karavAno adhikAra Apela che. prathama gAthAmAM 'saremi' zabda gUDhArthe prayukta thayo che. saremi arthAt smaraNa karuM chuM. paraMtu konuM smaraNa karavAnuM che ? jeno meLApa thayo hoya te yAda Ave, athavA to jenAthI chUTA paDAyuM hoya te yAda Ave, paraMtu jeno kyAre paNa meLApa thayo na hoya te kevI rIte yAda karI zakAya ! tyAre ahIM 'saremi' zabda evo vizvAsa utpanna karAve che ke 170 paramAtmAmAMthI koI eka sAthe mulAkAta avazya thaI che. bhale hamaNAM jaina maMtra, stotra ane yaMtra 12. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAna, nAma, svarUpa kAMIpaNa smaraNamAM nathI paNa milana avazya thayuM che ane smaraNathI sAdhakanI Atmika zakti jAgRta thatAM smRtinA pRSTho khUlavA lAge che. smaraNa mAtra eka tIrthakaranuM nahIM paraMtu tIrthakaranA samUhanuM stotra pramANe cakra ke yaMtranA mAdhyame karavAnuM che. cakra aneka rekhAonuM baneluM hoya che. vartuLAkAra rekhAo dvArA gati karavAvALA yaMtrane cakra kahe che. ApaNuM AbhAmaMDaLa paNa cakrAkArarUpe che. emAM asta-vyasta rekhAone ucita ane vyavasthita rekhAomAM AlekhI 170 AbhAmaMDaLamAMthI jenI paNa sAthe sAdhakanuM AbhAmaMDaLano meLa thAya e paramAtmA sAthe sAdhakanuM joDANa thaI zake che. evI ja rIte yaMtrano upayoga paNa karI zakAya che. yaMtra-maMtra ane taMtramAM yamanuM ane tanuM zabdanI sAthe tra' joDelo che. 'tra' nA be artha thAya. eka to rakSaNa karavuM ane bIjo vistAra karavuM. muzkelInA samayamAM rakSAnA upayogamAM ane anya samaye gati sahAyaka thAya che. tana-mana ane AtmAnI zaktinA vistAra mATe teno upayoga yugothI thAya che. yan +tra= yaMtra. yanano artha che koI svarUpanI dhAraNA karavI. ahIM 170 tIrthakaronI dhAraNA karavAmAM AvI che. eka sAthe 170 tIrthaMkaranuM smaraNa muzkela hovAthI mahAdevI ajitAe tene vyavasthita aMkomAM Abaddha karyA che, jenA mAdhyamathI Adhi-vyAdhi ane upAdhi dUra karI zakAya che. prastuta stotranI prathama gAthAmAM paramAtmA mATe traNa vizeSaNano ullekha thayo che. jema ke (1) tijya patta payAsaya che. jemAM tijya prathama zabda che. tijyano artha che traNanA vijetA. koIne paNa jItavA sAme pakSe bIjAnI jarUra paDe, paraMtu paramAtmA to sAdhanAnA kSetre ekalA ja cAlyA che. to pachI prabhue zuM jItyuM? svayaM upara svayaMnI jIta. A ja jinezvaronI sAdhanAnuM rahasya che. emanI sAdhanAmAM traNa upara vijayanA aneka rahasyo rahyA che. (1) mana-vacana-kAya rUpa traNa yoga para vijaya prApta karI ayogI thayA. (2) bAla - yuvA-vRddhAvasthA traNeya avasthAo para vijaya meLavI avasthAtIta thayA. (3) janma - jarA - mRtyu traNa sthiti para vijaya prApta karI aNAyu banyA. (4) bhUta - bhaviSya -vartamAna traNa kALa upara vijaya meLavI kAlAtIta thayA ane (5) adhaH madhya - urdhva traNa loka para vijaya meLavI lokAtIta banyA. Ama, prabhue pAMca trika upara vijaya meLavI tijya kahevAyA. bIjo zabda che "pahutta'. uparokta pAMca trikanA vijayanI prabhutAne pragaTa karavAvALA jinendranuM A prathama saMbodhana che. "pahu' arthAt prabhutva, vaibhava, vaiziSTaya. prabhutva enAmAM ja pragaTe che ke je sarva jIvone 'Atmavat sarvabhUteSu" gaNe temaja sarva jIva mATe parama sukhanI cAhanA kare. AvI mahAna bhAvanAthI prabhutva pragaTa thAya che. trIjo zabda che "prakAzaka'. jinendra prabhutvanA prakAzaka paNa che. arthAt prabhutvane pragaTa karavAnA rahasyonuM uddaghATana karavAvALA che. jinendra phakta svayaM ja prabhu banIne nathI rahetA, paraMtu anya anekomAM prabhutva pragaTa karAvI kharA arthamAM vidhAtA bane che. jinendra prabhunuM bIjuM vizeSaNa 'aSTa mahApratihArya juttA" che. ATha mahApratihAryane daivIya racanA mAnavAmAM Ave che, paraMtu eno prakRti sAthe adbhuta saMyoga rahela che. nisarganI vAstavikatA pragaTa karavAmAM rahasyano khajAno che. jo ene sarvamAnya banAvavAmAM Ave to pradUSaNathI bacI zakAya che. bIjo zabda che "juttANaM'. juttANaM zabdamAM ghaNo sAragarbhita artha rahela che, jeno artha thAya che - yukta, joDAyeluM. prabhu aSTa mahAprAtihAryo sahita che. vijJAna anusAra koIpaNa padArthane toDatAM ja jAo, aMtamAM je aNu rahe che te UrjA che, vidyutazakti che. jyAre paramAtmAe astitvanI sAthe astitvane joDyuM. jethI padArtha UrjA karatAM aneka gaNI UrjA astitvamAM nihita banI. je toDe che te vijJAna ane joDIne meLave te bhagavAna che. paramAtmAnuM trIjuM vizeSaNa 'samagahayA che. arthAt samaya ane kSetramAM sthita paramAtmA. trIjuM vizeSaNa adbhuta che. paraMparAthI 170 nI gaNatarInuM mULa biMdu paNa Ane ja mAnavAmAM Ave che. kALathI aDhI zabda ane kSetrathI dvIpa laI aDhIdvIpa arthAtu 5 bharata, 5 airAvata ane pa mahAvidehamAM sthita arthAt saMyama jaina maMtra, stotra ane caMdra vara jJAnadhArA - 20 129 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanAmAM anubhUtimaya tIrthaMkara paramAtmA che. Ama, jinendranA traNa vizeSaNonuM svarUpa AdhyAtmikatA pragaTa kare che. paramAtmA mATe prastuta stotramAM "jina" zabda prayoga vizeSarUpe rahela che. jina zabda sAmAnya ane vizeSa banne paramAtmA mATe vaparAya che, paraMtu A stotramAM tIrthaMkaranI apekSAe "jina" zabdano prayoga thayo che. prastuta stotramAM gAthA 2 thI 5 mAM yaMtranA aMkonI vidhi ApI che. cAre gAthAmAM Apela aMkono saravALo 170 ja thAya che. cAre gAthAmAM koIpaNa aMkanI punarAvRtti thatI nathI. temaja pratyeka gAthAnuM phaLa paNa bhinna bhinna Apela che. gAthA 6 mAM aMkonI sAthe rahasyamaya maMtronuM vidhAna Apela che. A maMtranI saMkhyA 9 che. emAM traNa vibhAga che. eka "OM" bIjo harahuMhaH ane trIjo sarassaH paraMtu lakhavAnI vidhithI tenA 16 akSara thAya, jene 'karatala maMtra' kahyo che. je surya - caMdra nADInA vizeSa prabhAvathI adbhuta rIte joDAyelo che. A gAthAnI sarvottama vizeSatA e che ke ahIM sAdhyanI sAthe sAdhakanuM nAma paNa garbhita karavAmAM AvyuM che. gAthA 7 ane 8 mAM soLa vidyAdevInI nAma garbhita karela che. paramAtmA pAsethI laukika kAmanAonI yAcanA anucita samajI ahIMsAdhakane devIonA Azraye mUkI icchitapUrti pUrNa karavAnI yukti ApI che. nirmAtrI devI ajitA svayaM devI hatI. A zaktidevI soLa pramukha vidyAomAM zaktisvarUpe vyApta hovAthI ahIM soLa nAma paNa ApyA che. gAthA 9 mAM 170 jinezvarono paMdara karmabhUmimAM ekasAthe utpanna thavAno ane vicaraNano ullekha karI paramAtmAone duHkha haranAra, azubhanAzaka batAvI vividha ratnonA prAkRtika varSothI suzobhita batAvI vividha raMga cikitsAonI aneka khUbIonuM rahasya gUMthI lIdhuM che. gAthA 10 mAM traNa vizeSaNo dvArA paramAtmAnA AMtarika ane bAhya banne aizvaryano ullekha karI, paramAtmA svayaM moharahita batAvI dhyAnanuM anivArya tattva gaNAvI sAdhakane piMDastha dhyAnathI prAraMbha karAvI rUpAtIta dhyAna sudhI 'gayohA' zabda dvArA zabdAtIta sthiti sudhInI yAtrA darzAvI che, prayatna ke prayAsa dvArA dhyAna karavAnI vizeSa paddhatithI A stotramAM AdhyAtmika rahasyanI kUMcI batAvI che. dhyAna sAdhanA che. samAdhi ke avasthA sthiti che. avasthA sudhI pahoMcavA mATe dhyAna eka vyavasthA che. gAthA 11 mAM sonuM, zaMkha, mUMgA, pannA ane nIlama jevA pAMca uttama padArtho dvArA vizeSa varNono ullekha karI sAdhakane dhyAna mATe varNanI pasaMdagIno avasara Apyo che. A pAMca uttama padArthomAM viziSTa prakAranA guNadharmo hovAthI tenuM mahattva vizeSarUpe rahyuM che. bhautika dRSTithI grahapIDA muktino upAya paNa batAvyo che. gAthA 12 mAM daivIya tattvothI thavAvALA upadravonA nivAraNanA hetu rUpe upAya darzAvela che. devonI cAra prakAranI jAtino ullekha karI emanI sAthe vairabhAvanI zAMti hetu emane upazAMta karavAnI bhAvanA vyakta karI che. gAthA 13-14 mAM maMtra ane yaMtrathI garbhita stotranI tAMtrika vidhi AlekhI samAptinuM Ayojana karyuM che. temaja stotranA aMtamAM 'nimaMta' ane ' nimaNuM' zabda dvArA vizvAsa ane preraNA pradAna kare, karAve che. "nimaMta' arthAtu bhrAMti rahita - saMdeha rahita thaI, "ni" eTale nitya-pratidina, ' ' arthAt ArAdhanA karavI. zraddhApUrvaka prabhubhaktithI ekatvanI anupama anubhUtinI prApti thaI zake che. prastuta stotramAM vaijJAnika dRSTie paNa dhvani, aMka, varNa jevI aneka cikitsAono khajAno rahela che, paraMtu A stotra ane yaMtrano mukhya uddezya to AtmarakSA ane sattvarakSA ja che. rakSAnA bAdhaka be tattva che - bhaya ane upasarga ane enuM kAraNa pUrvajanita pApakarma che. jo pApano udaya na hoya to na bhaya lAge ke na upasarga Ave, paraMtu bhaya ane upasarganI asara zarIra upara paDe che. eTalA mATe deharakSA hetu enuM nivAraNa paNa jarUrI che. Ama, sarva rakSAthI sajvarakSA sudhI laI janAra sarvatobhadra stotra potAnA nAmane paNa sArthaka banAve che. jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvatobhadra eka divya stotra che. stotra niraMtara pravAhita thato ja rahe che. jema jaLano stotra pAtramAM saMcaya karavAthI pAtranA AkAramAM pariNata thAya tema A divya stotra zAMtino pravAha che. pratyeka sAdhakanI zakti ane AvazyakatA anusAra teno pravAha pariNata thaI jAya che. (muMbaI sthita DaoN. ratanabena "jaina prakAza' nA taMtrI che. zrAvaka kavi rASabhadAsa para 'vrata vicArarAsa' para zodha prabaMdha lakhI Ph.D. karela che. hastapratonA saMzodhana ane jaina sAhitya satromAM khUba rasa le che.) saMdarbhagraMtha :divya stotra sarvatobhadra, sAdhvI DaoN. divyaprabhA zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha stotra - DaoN. pArvatIbena khIrANI | divya, bhavya jaina padya sAhityamAM aneka prakAramAMno eka prakAra che stotra. stotra zabda stu = vakhANavuM dhAtuthI banyo che, jeno artha thAya che stuti vAkya. bhagavAnanI divya vibhUti - rUpasauMdarya, sAmarthya, zreSThatA AdithI bhaktanuM hRdaya kutUhala ane AzcaryathI paripUrNa banI jAya che tyAre aMtaHkaraNanI preraNAthI je kAvyamaya stuti racAI jAya che ane stotra kahe che. stotranI bhASA ArAdhakanA bhAvanI bhASA hoya che. potAnA sukhaduHkha, rAga-dveSa, harSa-viSAda, Asakti-virakti, kutUhala, Azcarya, udvega, bhaya vagere bhAvanAone prabhucaraNamAM nyochAvara karIne koIpaNa kaTAkSanI bhASA vagara hRdayasthita bhAvanAonuM zAbdika jharaNuM vahevA lAge che. arthAt bhAvanAo akSaradeha dhAraNa kare che ene stotra kahe che. A stotra aneka prakAranA che jema ke zrI AdinAtha stotra (bhaktAmara stotra), zrI uvasaggaharaM stotra, zrI ghaMTAkarNa stotra, zrI pArzvanAtha stotra, zrI jinavANI stotra, jaina maMtra, stotra ane caMdra jJAnadhArA - 20 133 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kalyANa maMdira stotra, zrI Sadaza satI stotra, zrI gautamasvAmI stotra, zrI caturvizati stotra, zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha stotra ItyAdi aneka stotra prApta thAya che. A badhA stotramAMthI mAre kayuM stotra pasaMda karavuM enI mIThI mUMjhavaNa thavA lAgI tyAre yuvAvasthAmAM kaMThastha kareluM, paraMtu atyAre vismRta thaI gayela zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha stotrano prathama zloka mArA manamAM pratidhvanita thavA lAgyo. jANe mane kaheto na hoya ke vicAre che zuM ? A stotranA bhAva ja ujAgara kara ane pasaMdagIno kaLaza A stotra para DhoLAI gayo. A eka saMskRta bhASAmAM 11 zlokamAM racAyela adbhuta, alaukika, vilakSaNa bhAvothI bharapUra stotra che. emAM AdhyAtmika zaktinI anubhUti saha AnaMdarasa ubharAya che. jemanA padArpaNathI dharAmAM kasa ane dhAnyamAM rasanI vRddhi thaI jAya tathA romarAji ane vanarAji pulakita thaI uThe temaja durbhAvane haTAvanAro prabhAva prasarI jAya evA tIrthaMkara paramAtmA ciMtAmaNinI upamA ApIne kavie camatkRti sarjI che. enA zIrSakamAM rahelA ciMtAmaNinA artha mATe bhagavadgomaMDaLamAM joyuM to eka artha ISTadeva, mahAdeva = devAdhideva, paramezvara karyo che. to bIjo artha eka kalpita ratnano che, je eka adbhuta cIja che ke je ciMtaveluM Ape che. ciMtAno eka artha ciMtana che eTale jenuM ciMtana karIe e prApta karAve evo maNi athavA to pArasamaNi. A badhA artha bhautika sukhanI kAmanA darzAve che, jayAre A stotramAM to have koI dravyalAlasA bAkI nathI enuM ciMtana vyakta thayuM che. sAthosAtha zuddha bhAvalAlasAnuM suMdara nirUpaNa thayuM che. e jotAM khyAla Ave che ke tIrthaMkaro to pArasamaNi ke ciMtAmaNithI paNa adhika mUlyavAna divyamaNi che, mahAmaNi che. ciMtAmaNithI to phIjhIkalI (bhautika) pheraphAra thAya che, jyAre tIrthakaronA mAhAbhyathI kemikalI (rAsAyaNika) pheraphAra thAya che. phIjhIkalI cenja TempararI hoya che jyAre kemikalI cenja paramenanTa hoya che. covIsa tIrthaMkaro ekasarakhI AtmalakSmIvALA hovA chatAM prabhu pArzvanAthanI prabaLa puNyarAzine kAraNe emano mahimA aDhaLaka gavAyo che. aneko emanAthI prabhAvita thAya che, jenAthI racayitA paNa bAkAta nathI rahyA. mATe emaNe A stotra dvArA pArzvanAthanI guNagarimAnuM gAna gAyuM che. kata :- jo ke enA racayitAno koI paricaya ke nAma prApta thatuM nathI, paraMtu aMtima zlokamAM AvelA 'zivapada' no artha jo nAmodyotaka hoya to zivamuni ke zivAcArya jevA koI prakhara pratibhAvane A anupama, anuttara, alaukika stotranI racanA karI hoya ema pratIta thAya che. maMgalAcaraNa :- koIpaNa sarjaka potAnI kRti race to pahelA maMgalAcaraNa kare che, paraMtu ahIM koI maMgalanI prastuti karyA vagara ArAdhyanA zarIrane lakSya karIne zubhAraMbha karyo che. devAdhidevonuM zarIra vizvanA sarvazreSTha pudgalothI ja bane che, je ochuM maMgala nathI ane jo anya rIte mUlavIe to AkhuM stotra ja mahAmAMgalika rUpe che. emAM rahelA adbhUta bhAvone saMkSiptamAM pragaTa karavA eTale retImAM rana, biMdumAM siMdhu, dIvAmAM divAkaranA darzana karAvavA samAna kArya che. kiM karpUramayaM sudhArasamayaM kiM candrarocirmayaM, kiM lAvaNyamayaM mahAmaNimayaM kAruNya kelimayam / vizvAnaMdamayaM mahodayamayaM zobhAmayaM cinmayaM zukladhyAnamayaM vapurjinapaterbhUyAd bhavAlambanam // 1 // stotranA A prathama zlokamAM AtmA zULadaiSTithI zarIramAM rahe che. mATe prabhunA zarIranuM rocaka varNana che. dehathI dehI (AtmA) sudhI pahoMcavAnI yAtrA zarU thAya che. saMsArI jIvonI oLakha zarIrathI thAya che. koIpaNa saMsArI jIva zarIra vagarano hoto ja nathI. tIrthaMkara paNa emAMthI bAkAta nahoya. alabatta, emanuM zarIra saMsAranA samasta jIvomAM atyaMta daidIpyamAna, tejasvI, ojasvI, AkarSaka hoya che ane ApaNI dRSTi paNa prathama deha para ja paDe che. tethI ahIM kavie paNa 'vapuH jhinapate.' jaina maMtra, stotra ane yaMtra jJAnadhArA - 20 135 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahIne tIrthaMkaranA zarIra mATe 11 vizeSaNonI saritA vahAvIne Azcaryajanaka caturAI batAvI che. te 11 vizeSaNa A pramANe che. (1) kapUra jevuM sugaMdhI (2) sudhA = amRtano AsvAda karAvanAra (3) caMdranI cAMdanI jevuM zItaLa (4) lAvaNya yukta (5) maNinI jema niraMtara prakAza ApanAra (6) karuNAsabhara (7) vizvane pracUra AnaMda ApanAra (8) mahodaya eTale sUryodayanI jema ajJAnarUpa aMdhakAra dUra karanAra (9) dravya bhAva baMnethI zobhAyamAna (10) citta = nirmaLa jJAna sahita (11) sarvazreSTha zukladhyAnavAna. A 11 vizeSaNomAM 'maya' zabdano upayoga karIne adbhuta chaTA UbhI karI che. prabhunA darzanathI ja kevA bhAvavibhora banI javAya che. evI vilakSaNatA rajU karIne AnaMdanI agiyAra bhakti saritAomAM DUbakI marAvIne pavitra karavAno puruSArtha AraMbhyo che. AgaLa vadhIne bIjA zlokamAM yazogAnanA vilakSaNa bhAvane sparza kare che. prabhuno yazarUpI haMsa pAtALa, dharA, AkAza eTale ke adho, tithyo ane Urdhva e traNe lokarUpa brahmAMDamAM vicaraNa kare. haMsa pANImAM rahe che, jamIna para pApA pagalI mAMDe che to AkAzamAM uDe paNa che. Ama, haMsanI upamAthI eka anokhA rasanI anubhUti karAvI che temaja chAyAvAdanI jhalake pragaTa karI che. A pada dvArA bhaktinI parAkASThA vyakta thaI che. kavi mAtra dehadarzanathI tRpta nathI thayA, paraMtu guNagAna dvArA asIma bhaktinuM pradarzana karyuM che. trIjA zlokamAM pArthaciMtAmaNi eTale ke prabhu pArzvanAtha pote ja ciMtAmaNi che ane emanuM nAma pArzvaciMtAmaNi rAkhavAmAM AvyuM che. emanI vyApaka guNa- garimA pragaTa karavAmAM AvI che. AmAM ciMtAmaNi pArthaciMtAmaNinI upamA AvI che. A zlokamAM ciMtAmaNino bhinna bhinna virATa prabhAva pradarzita karyo che. jyAM sudhI bAhya puNyamaya sAdhana prApta na thAya tyAM sudhI mokSanI sAdhanA durlabha che. ciMtAmaNine surendravRkSa, kalpavRkSa kahIne puNyamaya bhAvonI prAptinuM sAdhana kahIne muktinI nisaraNI paNa batAvyuM che. Ama kahIne kavi ciMtAmaNinA eka eka pAsAne ujAgara karI rahyA che. eka eka sopAnapara ArUDha thaIne ciMtAmaNinA adbhuta guNonuM AkhyAna karatA kahe che ke ciMtAmaNi sarvaguNasaMpanna che, chatAM vizeSa guNonI abhivyaktinuM sAhasa karyuM che. ahIM eka vyavasthita kramika utkrAMtinA bhAva pragaTa karyA che. cothA zlokamAM ciMtAmaNi pArzvanAthanuM vAstavika rUpa kevuM che enuM rahasyodghATana karyuM che. zrI ciMtAmaNipArzva vizva janatA saMjIvanastavaM mayA / dRSTatAta ! tataH zriyaH sama bhavannAza kramA cakriNam // muktiH krIDatI hastayorbahuvidhaM siddha manovacchitaM / durdaiva duritaM ca durdina bhayaM kaSTaM praNaSTaM mama // 4 // arthAt - he tAta! (he zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha) saMpUrNa vizvanA jIvanarUpa, saccidAnaMda zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha jyArathI mane ApanA darzana thayA che, tyArathI ja Indradeva tathA cakravartI parvatanI samRddhi mane prApta thaI che. mArA hastamAM ja muktirUpI devI krIDA karI rahI che, mArI vividha prakAranI mananI abhilASAo siddha thaI che ane mAruM durdeva, mAruM duHkha tathA mArI daridratAno bhaya samULago nAza pAmyo che. A zlokamAM ciMtAmaNinA darzanathI mukti hAthaveMtamAM ja che enuM bekhUba digdarzana karyuM che. pArzvanAtha prabhu svayaM ciMtAmaNi che, jemanA smaraNathI agharAmAM agharI paristhitithI paNa pAra utarI javAya che. AgaLa vadhIne pAMcamA zlokamAM ciMtAmaNi pArzvanAthano adhika prabhAva vyakta karyo che. pratApavAna sUrya sama batAvIne moharUpa aMdhakArano nAza karanArA batAvyA che ane pachI chaThThI gAthAmAM zarIrane lakSya karIne batAvyuM ke sUrya bAlyAvasthAmAM hovA chatAM, vizvavyApI aMdhakAra dUra karavA samartha che. kalpavRkSano eka aMkura daridratAno nAza karavA samartha che. siMhanuM baccuM hAthIone haMphAvavA samartha che. agnino eka dAha jaththAbaMdha kASThano nAza karI zake che. amRtanuM eka biMdu roga maTADe che, ema jaina maMtra, stotra ane yaMtra jJAnadhArA - 20 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApanuM zarIra traNe jagatanA duHkho haNavA samartha che. A AkhA padamAM dArzanika siddhAMta 'paramANuvAda' ujAgara thayo che. arthAt aNu ane mahatnI prakriyAno gUDhArtha carita thAya che. paramANuvAdanI prakriyAmAM nAnA nAnA nathI ane moTA moTA nathI. aNu ane mahad baMne ekabIjA sAthe saMbaMdha rAkhe che ane samagra vizva aNuthI mahat ane mahatthI aNu e prakAranI saMghaTana, vighaTananI cakkImAM pisAIne bhinna bhinna dezyamAna svarUpane pragaTa kare che. samagra vizvalIlAno AvirbhAva thAya che ane punaH vilupta thavAthI emAM badhA dezya tirohita thaI jAya che. bhagavadgItAmAM kahyuM che 'avyayatAt vyavate mati pUrNa vyavatAt avyayataM marthAta / ' arthAt apragaTathI pragaTa ane pragaTathI apragaTa. bIjathI vRkSa ane vRkSathI bIja pragaTa thAya che ane vRkSa vilupta thaIne paramANunI sRSTimAM jato rahe che. jaina tattvajJAnamAM A prakriyAnI bahu vizarUpe vyAkhyA karavAmAM AvI che. paramANuthI dvipradezI skaMdha, pridezI, catupradezI yAvat saMkhyAta, asaMkhyAta, anaMta pradezI skaMdho ane mahAskaMdha paNa bane che ane pharIthI te ja skaMdho vikharAIne paramANumAM pravartita thaI jAya che. sAtamAM zloka dvArA maMtrano mahimA gAyo che. OMOM hrIM zrIM vagere bIjamaMtro che, jeno zraddhApUrvaka jApa karavAmAM Ave to mahAphaLanI prApti thAya che. zrIM ane hrIM je be prabaLa zakti che jeno bIjamaMtromAM AcAryoe ullekha karyo che. baMne zaktione A ciMtAmaNi maMtramAM saMyukta karIne maMtranI mahAnatA pragaTa karI che. AThamA zlokamAM e ja ciMtAmaNi maMtranuM AlaMbana laIne eka vizeSa viziSTa sAdhanAno ullekha karavAmAM Avyo che. munio mATe tyAga vairAgyano mArga ja zreSTha hovA chatAM caMcaLa manane vaza karavA mATe ane AMtarika zaktione jAgRta karavA mATe bhinna bhinna prakAranA yogIjanoe vilakSaNa prayoga karyo che. ema chatAM jaina japasAdhanAmAM hiMsAtmaka bhAva ane tamoguNano abhAva che. 138 jJAnadhArA - 20 stragdharA chaMdamAM racAyela navamA zlokamAM to amaMgala tattvonA parihArathI zuM prApta thaI zake eno nirdeza che. kavie svayaM vyavahArika anubhavonA AdhAre viparIta phaladAyI cauda pratikULatAnuM varNana karyuM che. roga, zoka, kleza, duzmanano upadrava, mRgI, bhUkaMpa, vyAdhi, asamAdhi, duSTa AcaraNa, puNyahInatA, zAkinI-bhUtapizAcano upadrava, vAgha-hAthIno prahAra, sarpAdikanA daMza vagere amaMgala naSTa thAya che. A rIte kavie saMbhavataH jeTalA amaMgala che enA viSaya mATe ciMtAmaNine eka uttama sAdhana mAnyuM che. mAtra amaMgalanA parihArathI ja sukhanI prApti thatI nathI, paraMtu ciMtAmaNi pArzvanAthanI stuti karavI jarUrI che. enAthI ja AnaMdanI prApti thAya che temaja kalpavRkSa, pArasamaNi, kAmadhenu Adi alaukika padArtha prApta thAya che. brahmAMDamAM - vizvasattAmAM eka zubha zakti pravAhita thAya che. enI upalabdhi thAya che. Ama 10 mI gAthAmAM stotranA mahimAnuM prAgaTya karyA pachI kavi aMtima agiyAramAM zlokamAM eno sAra zuM che e batAvyuM che. iti jinapatipArzva pArzvaH pArzvAkhya yakSaH / padAlItadUritIdha: prINitaprANI sArthaH // tribhuvanajanavAMcchA dAna ciMtAmaNirvA: / zivapada taruvIjaM bodhibIjaM dadAtu // 11 // arthAt - A pramANe jinapati pArzvanAtha bhagavAnanI pAse rahenAro pArzva nAmano yakSa, jenA pApakarmo naSTa thaI gayA che ane je traNe bhuvananI vAMcchA pUravAmAM ciMtAmaNi samAna che, te mokSapadarUpI vRkSanuM bIjarUpa samakita mane arpaNa karo. padanA prAraMbhamAM Iti zabda gAMbhIryapUrNa che. Iti samApanavAcI paNa che ane sATavAcI paNa che. vyAkaraNamAM Iti zabda asIma bhAvono pradarzaka che. ahIM kavie Iti kahIne AgaLanA daza zlokonuM saMpUrNa AkhyAna karI dIdhuM che. ciMtAmaNino mahimA pUrNarUpathI pragaTa karI dIdho che. ciMtAmaNinA guNonI sImA nathI. asIma jaina maMtra, stotra ane yaMtra 139 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANakArI A padane samApta karatA kavizrIe je kahevuM hatuM te kahI dIdhuM. have kAMI bAkI rahyuM nathI. A mahApadanI ahIM ItizrI thaI rahI che, je asmalita zubha bhAvonI gaMgotrI che. A koI jaDa ciMtAmaNi nathI, paraMtu A mahApadanA ArAdhyadeva svayaM pArzvanAtha bhagavAna che ke jemanI kRpAthI A ciMtAmaNi pragaTa thayuM che. je prabhu svayaM AtmavijetA che, kSAyika bhAvonA adhiSThAtA che. anaMtajJAna-darzana - zaktinA dhAraka che te ja jinapati kahevAya che. jinapatirUpa himAlayathI ja jaina saMskRtirUpa gaMgA pravAhita thaI che. jainadharmanuM mULa lakSya mukti prApta karavAnuM che. mATe kavie paNa AmAM 'zivapada' dvArA samApana karIne sAdhya tarIke mokSane siddha karyuM che, je AtmabodhathI bharelA naitika jIvananuM uddhodhana kare che. je bhAratIya saMskRtinI amola nidhi che. upasaMhAra :- A saMpUrNa stotra traNa bhAgamAM vaheMcAyeluM che. prAraMbhamAM AdhyAtmika bhAvono adbhuta unmeSa che, jene A stotranuM hArda gaNI zakAya. e ja bhUmikA para mAnavane pIDAmukta karavA mATe AgaLa vadhIne maMtramaMtrano paNa niveza karyo che. maMtrazaktine paramAtmAnI divyamUrtinI sAthe saMlagna karatA karatA yaMtranI paNa sthApanA karI che. khUbaja AtmavizvAsa saha bhaviSyamAM thavAvALI siddha sthitinI pratIkSA na karatAM vartamAnamAM ja potAnA hAthamAM mukti ramaNa karI rahI che kahIne alaukika ArAdhanAnA parama sukhanI anubhUti pragaTa karI che. pratyeka padomAM kramazaH upamAonI sAthe sAthe sArthaka utkrAMti krama paNa pragaTa thayo che. temaja zabdasauMdarya sahita alaMkAronI jhaDI varasAvI che. pratyeka bhAva alaMkArapUrNa che. keTalIka jagyAe kliSTatA paNa che chatAM vAraMvAra uccAraNa karavAthI jIbha para saMsthApita thaIne smRtisaritA banI jAya che tathA bhinna bhinna svaromAM gAI zakAya e mATe svara prabhAvanuM paNa dhyAna rAkhyuM che. jyAM je svara jarUrI lAgyo e pramANe zArdUlavikriDitayuM, stragdharA ane mAlinI chaMdano samajapUrvaka prayoga thayo che. pratyeka vAra gAvAthI bhinna bhinna bhAvone pratiphalita kare che. A zloka saMskRta bhASAmAM racAyelo che ane saMskRta bhASAmAM artha ane dhvani saMkaLAyelA hoya che. dA.ta. ApaNe aMgrejI bhASAmAM 'TU' zabdanuM uccAraNa karIe tyAre e dhvanithI spaSTa nathI thatuM ke AmAM kayA "TU' thI vAta thAya che? to tarapha mATe, too paNa mATe ane two be mATe paNa hoya che. Ama, eno speliMga alaga hoya che. je lakhavAno hoya che enAthI kayo zabda che e spaSTa thatuM nathI. mATe lakhavuM e mahattvanuM nathI. jayAre dhvani uccAraNa thAya tyAre dhvani sAthe amuka artha joDAI jAya che. baMne ekabIjAnA pUraka bane che ane kayA saMdarbhamAM kayo zabda che e spaSTa thaI jAya che. mATe saMskRtamAM bhASA zIkhavADAya tyAre raTaNa mATe kaMThastha karIne zIkhavADAya che, jethI dhvaninI sAthe artha paNa khyAlamAM AvI jAya. mATe dhvani artha karatAM vadhu mahattvano che. e dhvani jAgRtipUrvaka bolAya to eka viziSTa prakAranI UrjA sakriya thAya che. jethI zaktizALI sAdhana banI zake. jenAthI aneka lAbha thaI zake. Aje Adhunika vijJAna paNa sAunDa IphekTane mAne che, jenAthI vRkSa, parvata vagere tUTI jAya. to A stotra layabaddha, chaMda pramANe gAvAmAM Ave to anaMta karmonA bhUkA bolI jAya. sakArAtmaka, vidheyAtmaka UrjA utpanna thAya che. tana-manamAM zAMti pamADe che. Ama, AkhA zlokanuM vihaMgAvalokana karatAM khyAla Ave che. A kAvyamAM bhAva ane kalApakSano maNikAMcana yoga sarjAyo che. (muMbaI sthita rDo. pArvatI neNazI khIrANI M.A, Ph.D. jaina siddhAMta AcArya zrAvaka kavi RSabhadAsa racita "jIvavicAra rAsa' para saMzodhana karIne Ph.D. karyuM che. teo chADavA dhArmika zikSaNa borDamAM upapramukha che tathA adhyayana, adhyApana, saMzodhana, lekhana, hastaprata, lipyAMtara vagere pravRttiomAM rasa dharAve che.) saMdarbhagraMtha:(1) jayaMtamunizrI vivRtta zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha stotra, saMpAdaka - guNayaMta baravAliyA (2) zrI jaina stuti, saMgrAhaka - rAjendrabhAI vADIlAla (3) bhagavadgomaMDala, kartA bhagavatasiMhajI jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra 141 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtranI paribhASA, prApti ane prabhAva - DaoN. chAyA pI.zAha maMtranI paribhASA : 'svara' jevA ke a, A, i, vagere tathA 'vyaMjana'ka, kha, ga vagere Ama to sAva sAmAnya lAge che, paraMtu e svara ane vyaMjanamAM aciMtya zakti rahelI che. tenAmAM dhArI asara upajAvavAnuM baLa, kArya nipajAvavAnuM sAmarthya gupta rIte raheluM che. vyAkaraNa zAstrIoe A vAtasiddha karIne batAvI che. jema ke "ra" e agnibIja che. 1000 vAra "ra" bolavAthI zarIranuM uSNatApamAna 1 DIgrI vadhe che. dIrgha 'I' bolavAthI nAka vATe kapha nIkaLI jAya che. hRsva "i" bolavAthI AnaMdanI lAgaNI pragaTe che. yogIpuruSo potAnI divya dRSTithI A svara ane vyaMjanonuM vividha rIte saMyojana karI maMtrAkSaro banAve che. A rIte maMtrAkSaro bane che. AthaI prathama paribhASA. paMcAzaka sUtramAM maMtranI paribhASA batAvatA kahyuM che, "maMtro vakhata sAdhano thAirevanA vizeSa:" arthAt maMtra eTale devAdhiSThita akSarasamUha athavA jenI sAdhanA karavI na paDe tevI akSaronI racanAvALo samUha. | 142 jJAnadhArA - 20 jenI AdimAM 'OM' kAra hoya ane aMtamAM "svAhA' hoya tevo huM kAra Adi varNavinyAsavALo maMtra kahevAya che. OMkArAdhi svAhAparyaMto hIMkArAdivarNavinyAsAtmakastaM / - utta. bR.9., adhya. 15, pR. 417 pATha karavA mAtrathI siddha athavA puruSa (deva) jeno adhijJAyaka hoya te maMtra. pAThamAtrasiddhaH puruSAdhiSThAno vA maMtra / - dha.saM. adhi 3 jJAna ane rakSaNa tenAthI nizcayathI thAya che mATe tene maMtra kahe che. jJAnarakSaNe niyamAd bhavat iti kRtvA maMtra uccatte / - SoDa, 7, yazobhadrasUri kRta viva. patra 39 e maMtra prAcIna pavitra saMpatti che. upaniSadu, yogazAstra, mahAnirvANataMtra, maMtravyAkaraNa, veda, rUdrayAgala ityAdi aneka paurANika graMthomAM pracaMDa prajJAnA svAmI evA vidvAnoe maMtranI paribhASA ApI che te A pramANe che. nirukatakAra vyAsa munie kahyuM che 'matro mananAtuM'. maMtra' zabdano prayoga mananA kAraNe thayelo che. tAtparya e ke je zabdo-vAkyo vAraMvAra manana karavA yogya hatA tenA para manana karatA RSi-munione A vizvanuM virATa svarUpa samajAyuM ane parama tattvano prakAza lAdhyo tethI te maMtra kahevAyA. jaina dharmanuM 'paMcAgasUtra' ane bauddhonI 'trizaraNa padaracanA" A ja dRSTie utkRSTa maMtra tarIke oLakhAI che. piMgalAmata (taMtragraMtha) mAM kahyuM che, 'manana" eTale samasta vijJAna ane 'trANa" eTale saMsAranA baMdhanathI rakSaNa. A baMne kAryo sArI rIte siddha kare te 'maMtra'. paMcakalpabhASya nAmanA jaina graMthamAM lakhyuM che, "je pATha siddha hoya te maMtra." maMtravyAkaraNamAM lakhyuM che, je maMtravido vaDe gupta pramANe bolAya te maMtra. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 143 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gupta paribhASaNArthaka 'maMtri' dhAtumAMthI "maMtra' zabda banelo che. eTale teno artha guptabhASaNa' thAya che. maMtrasaMpradAya evA che ke jyAre guru ziSyone maMtradIkSA Ape tyAre teno kAna phUMke. eTale tenA kAnamAM maMtra bole. pArvatIjIe prazna karyo ke, "he sadAziva, maMtra kone kahevAya ?" teno uttara ApatA sadAziva eTale ke zaMkare kahyuM, "he priya! manana ane prANathI mArA svarUpano avabodha thavAthI temaja mArA adhiSThAnathI te samyapaNe maMtra kahevAya che." lalitasahastra nAmanI TIkAmAM kahyuM che, je manana, dharmathI pUrNa ahaMtA sAthe anusaMdhAna karIne AtmAmAM phUraNAo utpanna kare che tathA saMsArano kSaya karanArA trANa guNavALo che te maMtra kahevAya che." mImAMsA mata anusAra je vedavAkya dvArA koIpaNa dharma karavAnI preraNA prApta thAya te maMtrapada bane che. maMtra eTale viziSTa manana vaDe, maMtranA vargo vaDe mananuM saMkalpa - vikalpothI thatuM rakSaNa. maMtramAM zabdazakti, puruSazakti ane pratyayanI sAthe abhedabuddhi jarUrI che. te badhAno abheda thavAthI maMtra potAnuM kArya kare che. maMtranI racanA game te manuSya karI zakatA nathI. jene ArSadRSTi prApta thaI che, jeo Agama-nigamano bheda jANe che ane jeo maMtravidyAnA tamAma rahasyothI paricita che evA puruSo ja maMtranI racanA karI zake che. maMtra eTale amuka prakAranA akSaronI saMkalanA. jema AkarSaNa vidhutanA samAgamathI taNakho utpanna thAya tema judA judA svabhAvavALA akSaronI yathAyogya rIte saMkalana - gUMthaNI karavAthI koI apUrva zaktino prAdurbhAva thAya che. e to jANItI vAta che ke mahApuruSoe uccArelA sAmAnya zabdomAM paNa adbhuta sAmarthya raheluM che, to pachI uddezapUrvaka viziSTa vargonI saMkalanAthI yojelA padonA sAmarthyanI to vAta ja zI ? AvA maMtrapadonA racayitA jeTale aMze saMyama ane satyanA pAlaka hoya eTale aMze viziSTatA saMbhave. tethI ja maMtranI paribhASA parivartana karavAmAM Ave to te maMtranI garaja sArI zake nahIM. strI devatAthI adhiSThita hoya te 'vidyA', puruSa devatAthI adhiSThita hoya te 'maMtra'. maMtranI prApti : maMtranI prApti eTale maMtrane siddha karavo, maMtrane saphaLa karavo. A prAgaTya karavA mATe keTalIka jarUriyAto hoya che. e paripUrNa karyA pachI ja maMtra siddha thAya che. sau prathama jaina ane jainetara badhA ja graMtho e vAte sarvasaMmata che ke je maMtra siddha karavo hoya tenA je adhiSThAyaka deva hoya tenA pratyenI zraddhA ananya koTinI hovI joIe. vaLI, A maMtra guru dvArA pradatta AmnAya prApta thayelo hovo joIe. jo A vastu nA hoya to maMtra phaLadAyaka thato nathI. pachI bhale te maMtrano tenA mATe vidita karelo jApa yA tapa Adi karavAmAM Ave. vidhino ullekha karatA kahevAya che ke zarIrane sukha thAya evA Asane besI, oSTapuTane joDeluM rAkhI, nAsikAnA agra bhAga upara netrayugalane sthApI, dAMto paraspara sparza na kare tevI rIte rajobhAva ane tamobhAvathI rahita evuM prasanna vadana rAkhI, bhUcAlana vagerethI rahita thaI, pUrvAbhimukha, uttarAbhimukha yAjinapratimAne abhimukha banI, pramAdano tyAga karI, zarIrane sIdhuM ane saraLa rAkhI dhyAnano prAraMbha karavo joIe. maMtra ArAdhanAmAM sthAna e mahattvanI vastu che. maMtravijJAnamAM lakhyuM che ke zivajI kahe che ke gharamAM karelo jApa ekagaNuM phaLa Ape paNa gauzALAmAM kareluM dhyAna so gaNuM phaLa Ape, pavitra udyAnamAM karelA jApanuM phaLa hajAra gaNuM, pavitra parvata upara jaina maMtra, stotra ane yaMtra 145 jJAnadhArA - 20 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jApanuM phaLa daza hajAra gaNuM, nadIpaTa paranA jApanuM phaLa lAkha gaNuM ane devAlayamAM karelA jApanuM phaLa karoDa gaNuM hoya che. jApanA samaya mATe sUrya ugatA pahelAnI eka ghaDI ane sUryAsta pahelAnI eka ghaDI uttama kALa kahevAyo che. trisaMdhyAno samaya paNa uttama che. eka sthAna ane eka samaye ja roja jApa karavo joIe. jApa karatI vakhate Asana, vastra sapheda raMganA rAkhavA. jApa bAbatamAM AcArya haribhadrasUrijIe yogabiMdu'mAM ema kahyuM che ke cittanI gati vicalita thavA mAMDe tyAre jApano tyAga karavo. vizrAMti levAthI jApamAM sArI pravRtti thAya che. maMtrano prabhAva H uparokta vidhi pramANe maMtra gaNavAmAM Ave to te avazya prabhAva batAve che. prabhAvaka caritramAM evo ullekha che ke eka vakhata karmanI vicitratAnA yoge mAnatuMgasUrijIne magajano roga thayo. temaNe anazana karavA mATe zrI dharaNendranuM smaraNa karyuM. dharaNendrae kahyuM ke haju tamAruM AyuSya bAkI che. ApanuM AyuSya ghaNA lokone upakAraka che. ema kahI aDhAra akSarano maMtra samarpaNa karyo, jenA prabhAvathI teo saMpUrNapaNe nIrogI thayA. A maMtra visahara phUliMga maMtra tarIke prasiddha thayo. keTalAka stotro paNa mahAprabhAvaka pUrvAcAryo dvArA racAyelA hovAthI stotro ja maMtra svarUpa thaI jAya che. tethI te stotrano ekAgra manathI karAyelo pATha samasta ApattionuM nivAraNa kare che. uvasaggaharam, saMtikaram, bhaktAmara, laghuzAMti vagere stotro maMtrasvarUpa che. vartamAnamAM joIe to 'namaskAra mahAmaMtra' nA prabhAvathI aneka lokonA roga, Apatti nAza pAme che. enA ghaNA udAharaNo prApya che. uvasaggaharam stotra je maMtra samAna che tenA prabhAvathI mRtyunA mukhamAM gayela AcArya namramuni bacI gayA. svastha jIvana pAmyA ane zAsananI aneka rIte prabhAvanA karI. 146 jJAnadhArA - 20 namiuNa stotramAM verelA aDhAra akSarano 'visahara phUliMga' maMtra gaNavAthI vartamAna yugamAM paNa ghaNA rogamukta thayAnA udAharaNa che. bhaktAmara stotranI gAthAomAM chupAyelA maMtronI ArAdhanA karavAthI vartamAna yugamAM paNa teno prabhAva prApta thAya che. je koI maMtranI ArAdhanA kare te ekAgratApUrvaka kare to koIpaNa yugamAM te teno prabhAva batAve che. uddeza siddha karI Ape ja che. tethI jIvanamAM koIpaNa eka maMtranI ArAdhanA karavI ja joIe. AvI ArAdhanA jIvanane bhayarahita banAve che, svastha banAve che, kalyANakArI banAve che. samagra lekhamAM vItarAganI AjJA viruddha lakhAyuM hoya to 'micchAmi dukkaDam'. (amadAvAda sthita jaina dharmanA abhyAsu chAyAbahena pI.zAha amadAvAda gujarAta vidhApIThamAM jainakendramAM vIjhITIMga TIcara tarIke, amadAvAda vizvakozamAM pratikramaNa sUtrArthanA klAsamAM lekcarara tarIke tathA ghare jIvavicAra, karmagraMthano abhyAsa karAve che.) saMdarbha sUci H (1) 'namaskAra maMtra eka adhyayana', lekhikA - DaoN. chAyA zAha (2) prabodhaTIkA, prakAzaka - jaina Aditya vikAsa maMDaLa, muMbaI (3) uvasaggaharaM stotra, lekhaka - paMDita zrI dhIrajalAla zAha (4) yogadaeNSTi samuccaya, lekhaka - A. haribhadrasUrizvarajI, anu. - zrI dhIrajalAla mahetA jaina maMtra, stotra ane yaMtra 147 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainadharmanA maMtra - yaMtra - taMtra: paricaya - prabhAva ane rahasya - khImajI ma. chADavA bhAratavarSa anAdikALathI jJAna-vijJAnanI zodha, anuzIlatA ane anusaMdhAnanI bhUmi rahI che. vidyAonI vibhinna zAkhAo - darzana, vyAkaraNa, sAhitya, nyAya, gaNita, jyotiSa vageremAM bhAratIya manISIo, RSio temaja adhyavettAonuM kRtatva ane vyaktitva aneka dRSTithI asAdhAraNa rahyuM che. A zodhanA pariNAma svarUpe maMtra-yaMtra ane taMtra sAdhanAnuM praskUTana thayuM. bhAratIya maMtrazAstranI A vizALa paraMparAmAM jaina dharmadarzanamAM paNa maMtrayaMtra-taMtrathI saMbaMdhita zAstro pracUra mAtrAmAM upalabdha che. jainadarzananI pratyeka vidyAono pratyakSa ke parokSa saMbaMdha vIravANIthI joDAyelo che. Agama sAhitya dvAdazAMgInuM bAramuM aMga eTale dRSTivAda sUtra, jemAM vidyApravAda nAmaka pUrvamAM maMtra, yaMtra ane taMtrano vistArapUrvaka vizleSaNa temaja vivecana thayuM hatuM. jenA AdhAre vartamAnamAM upalabdha maMtrazAstra ke sAhityanirmita che. maMtravijJAnamAM maMtra-yaMtra ane taMtra traNeyano viniyoga jovA maLe che. maMtrano paricaya - prabhAva - rahasya: Aje dareka dharmadarzanamAM zaktinA khajAnA rUpe maMtro rahelA che. tyAre maMtra zuM che? zuM e mAtra dorA-dhAgA, jAdu-TonA, mAraNa-jAraNa ke camatkArika cIja che? maMtromAM kAMIka vaijJAnikatA jevuM che? AvA aneka prazno AjanA bauddhika lokonA manamAM vAraMvAra uThatA hoya che. tyAre A badhA ja praznonA javAba rUpe kahI zakAya ke maMtromAM kharekhara to vizvanI vyApaka kalyANakArI zaktio nihIta thayelI che. rojabarojanA jIvanamAM paNa anubhava thAya che ke vyakti amuka zabdo uccAre che tenA para zabdanI asarano ghaNo badho AdhAra rahelo che. jema be judI judI vyaktio prazaMsAnA samAna zabdo uccAre, temAMthI eka vyaktie kahelA zabdonI asara dIrghakALa sudhI rahe che, jyAre anya khuzAmatakhora vyaktie potAnI Teva pramANe yAMtrika rIte uccArelI prazaMsAnI asara thatI nathI. bhAratIya maMtravijJAna anusAra dareka akSara amuka gupta zaktino vAhaka hoya che. akSaronI zakti saMbaMdhita A vidyA "mAtRkAvidyA" kahevAya che. jyAre mahApuruSo potAnI ekAgra thayelI saMkalpazaktine amuka zabdomAM Aropita kare che tyAre te zabdonA akSaronI sAhajika goThavaNa ja evI racAI jAya che ke potAnI meLe amuka akSaronI nikaTatAne kAraNe zaktiono stotra utpanna thAya che. eTale ja mahApuruSo zabda uccAre che tyAre tenI asara UMDI thAya che. maMtranI eka vyAkhyAmAM kahevAyuM che, 'mananAr trAyate ti maMtra ' manana, satata anuzIlana dvArA kAryAnvita banIne rakSaNa kare che, phaLa Ape te maMtra. maMtranI potAnI pUrNa ane svataMtra sattA che. jIvanamAM pArthiva - apArthiva, cetana - acetana, niSkriya ane sakriya jIvamAM maMtranI sarvopari mahattA rahelI che. 'maMtra' nI vyAkaraNa zAstranI dRSTie judI judI vyAkhyA jovA maLe che. 'maMtra' zabda man dhAtuthI 'tra pratyayathI banela che. jenA dvArA Atmadravyano nijAnubhava karavAmAM jaina maMtra, stotra ane caMdra 149 148 jJAnadhArA - 20 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave te maMtra che. bIjA prakAre tanAdigaNa "manuM' dhAtuthI 'STranuM pratyaya vaDe 'maMtra' zabda bane che. A vyutpattinA anusAra jenA dvArA Atmadravya para vicAra karavAmAM Ave te maMtra che. trIjA prakAre sammAnArthaka 'mana' dhAtuthI "STra' pratyaya vaDe maMtra zabda bane che. A vyutpatti anusAra jenA dvArA parama padamAM sthita pAMca ucca AtmAo athavA zAsana devI-devatAono satkAra karavAmAM Ave te maMtra che. zAbara maMtra, vaidika maMtra, tAMtrika maMtra vagere maMtronA mukhya prakAra che. tevI ja rIte oma (u) jevA ekAkSarIthI nava akSara sudhInA maMtro bIjamaMtro kahevAya che. daza akSarathI vIsa akSara sudhInA maMtrone maMtro kahela che. jyAre vIsathI vadhu akSara hovAthI te mAlAmaMtra kahevAya che. maMtranirmANa mATe , TI, vastI, zrI jevA aneka bIjAkSaronI AvazyakatA hoya che. sAdhAraNa rIte A bIjAkSara nirarthaka lAge, paraMtu A bIjAkSaro ghaNA ja sArthaka hoya che. enAmAM Atmazakti athavA to devatAone jAgRta karAvI zakAya tevI zakti hoya che. temaja A bIjAkSara aMtaHkaraNa ane samarpaNanI zuddha preraNAnA vyakta zabda che. bIjakoza' anusAra A bIjAkSaronI utpatti mukhyataH namokAra maMtrathI ja thaI che. kAraNa ke mAtRkA dhvani A maMtrathI ja udbhuta che. badhAmAM '' pradhAna bIja gaNAya che. tene tejobIja, kAma bIja ane bhavabIja mAnavAmAM Ave che. paMcaparameSThI vAcaka hovAthI '' ne sarva maMtrano sAratattva batAvyo che. ene praNavavAcaka paNa kahevAmAM Ave che. evI ja rIte anya zrI, zrI Adi bIjanI utpatti namokAramaMtranA judA judA padomAMthI thaI che. bhaktAmara yaMtra, maMtra, kalyANamaMdira yaMtra, maMtra, yaMtra maMtra saMgraha vagere mAMtrika graMthonA avalokanathI khabara paDe che ke samasta maMtronA rUpabIjapallava A mahAmaMtrathI ja nIkaLe che. prAcIna dharmagraMthomAM maMtrajApanA mahattvane vistArathI batAvyo che. vAraMvAra layabaddha jApa karavAthI A zabdomAM pArasparika saMgharSaNathI vAtAvaraNamAM eka prakAranI | 150 | jJAnadhArA - 20 vidyuta taraMga utpanna thavA lAge che tyAre sAdhakanI icchAzakti svIcanuM kAma kare che, jenAthI Atmika zakti temaja samasta vAtAvaraNa zuddha banatAM devatAo paNa AkarSAya che. temaja maMtrazakti prANaUrjAne jAgRta kare che ane maMtra ja deva samAna banI jAya che. sAdhakanI icchita bhAvanAone baLa maLavA lAge che ane te je icche che te ja thAya che. mana-vacana athavA upAMzu jApa dvArA maMtrono jApa karavAmAM Ave che. spaSTa maMtroccAra karavA te vAcika, manamAM maMtranuM raTaNa te mAnasa tema ja bIjA sAMbhaLI na zake tema jApa karavA te upAMzu jApa kahevAya che. maMtranI siddhi mATe maMtrane gupta rAkhavo joIe. evI ja rIte maMtrajApamAM Asana, mALA, zuddha uccAraNa, mananI ekAgratA, vastra, sthAna, dizA, samaya, saMkhyA vagerenuM pAlana atyaMta jarUrI hoya che. maMtrasAdhanA jo vidhivat thAya to ja ISTa devIdevatAnI kRpA prApta thAya. maMtra prati pUrNa AsthA, deDha saMkalpa ane icchA traNeya yathAvatuM hoya to ja maMtra phaladAyaka bane che. Adhunika yugamAM paNa zabdonA adbhuta prayogo jovA maLe che. jema ke meghamalhAra rAgathI varasAda varase che, to dIpakarAgathI dIpaka pragaTe che. eTaluM ja nahIM, lakhanaunA eka vaijJAnike slAIDanA mAdhyamathI siddha karyuM hatuM ke saMgItanI svaralaharI sAMbhaLI gAya-bheMso paNa apekSA kRta vadhAre dUdha Ape che. videzomAM paNa AvA ja parIkSaNathI jANavA maLe che ke rAga-rAgiNIothI zeraDI, sapharajana ke dhAnya AdinI khetI prabhAvita thAya che. A uparathI kahI zakAya ke maMtranI sUkSma zaktine jagADIne paNa asAdhAraNa kAryanuM saMpAdana karI zakAya. yaMtrano paricaya - prabhAva - rahasyo :yaMtra:- vividha rekhAone niyata AkRtimAM aMkita karavuM tene yaMtra kahe che. A yaMtrane UrjAno piMDa kahyo che. rekhA samUhathI udbhuta AkRtimAMthI taraMgamaya UrjA saMyojana ane anubhUtinA baLa para cetanA kendrone uddIpta kare che. emAM AkarSaNa ane vikarSaNa banne zaktio nihIta hoya che. A AkRtio svayaM taraMgone potAnI tarapha AkarSita jaina maMtra, stotra ane yaMtra 151 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che temaja temanA sunizcita guNadharmo yaMtradhArakamAM te taraMgone vikasita paNa kare che. Ama, yaMtra eka prakArathI surakSAkavaca che. yaMtraracanA mAtra rekhAMkana nathI, paraMtu temAM vaijJAnika tathya paNa raheluM che. jema maMtromAM niyata dhvani ane nAdanI pradhAnatA hoya che, taMtramAM padArtha ane vidhinI pradhAnatA hoya che tema yaMtromAM AkRti, aMkanI ane akSaranI pradhAnatA hoya che. vividha rekhAo dvArA cakra, vRttakoNa, tribhuja, catuSkoNa vagere AkRtimAM temaja bhojapatra, kAgaLa, kASTha, kApaDa athavA dhAtu upara yaMtranI racanA thAya che. A yaMtra phakta dIpAvalI ke hoLI athavA grahaNakALamAM banAvI siddha karavAmAM Ave che. bIjAkSaravALuM yaMtra saMpUrNa yaMtra mAnavAmAM Ave che. dareka grahanA bhinna bhinna yaMtro hoya che. yaMtra deva-devIonuM pratinidhitva kare che. koIpaNa lakSyane zIdhra prApta karavA mATe yaMtra sAdhanAne badhAthI saraLa sAdhanA mAnavAmAM AvI che. maMtrazAstranA anusAra yaMtramAM adbhuta divyazaktiono nivAsa hoya che kAraNa ke sAmAnya rIte yaMtratAmrapatra upara banAvavAmAM Ave che. te sivAya yaMtra suvarNa, cAMdI ane sphaTikanA paNa hoya che. A cAre padArtho kosmika taraMga utpanna karavAnI temaja grahaNa karavAnI sarvAdhika kSamatA dharAve che. yaMtra mukhyarUpe traNa siddhAMtonA saMyuktarUpe che. jema ke AkRtirUpa, kriyArUpa ane zaktirUpa. evI mAnyatA che ke te brahmAMDanA AMtarika dharAtala para upasthita AkAranuM pratirUpa che. jema ke badhA padArthonuM bAhya svarUpa game te hoya, paraMtu tenuM mULa aNuonuM paraspara saMyuktarUpa ja che. A prakAre yaMtramAM vizvanI samasta racanAo samAhita che. yaMtrane vizvavizeSa darzaka AkRti kahI zakAya che. A sAmAnya AkRtio brahmAMDamAMnA nakSatranuM potAnI eka vizeSa AkRti rUpa yaMtra hoya che. yaMtronI prAraMbhika AkRtio manovaijJAnika cihno che, je mAnavInI AMtarika sthitine anurUpa tene sAruM ke kharAbanuM jJAna, emAM vRddhi athavA niyaMtraNane saMbhava banAve che. eTalA mATe yaMtra kriyArUpa che. yaMtranI niraMtara niSThApUrvaka pUjA karavAthI AMtarika suSuptAvasthA samApta thaI Atmazakti jAgRta thAya che ane AkRti ane kriyAthI AgaLa jaI zaktirUpa utpanna thAya che, jenAthI svataH utpanna AMtarika parivartana athavA mAnasika anubhava thavA lAge che. A sthiti para AvatAM aneka rahasyo khUlavA lAge che. ucca koTinA maMtranA pUjana - arcana mATe yaMtra hoya che. maMtra deva che to yaMtra devagRha che. maMtravidonA anusAra tapodhana RSio - munio dvArA je rekhAkRti banAvavAmAM Ave che temAM teo manoratha pUrNa karavA mATe je zakti bIjAkSaromAM hoya che tene maMtra sAmarthyathI rekhAkRtiomAM (yaMtromAM) bharI de che. Ama, maMtra ane maMtradevatA A baMnenuM zarIra yaMtrakalpamAM hoya che. yaMtrazAstranA aMtargata evA keTalAka durlabha yaMtronuM varNana che ke jenuM vidhi vidhAnathI pUjana karavAthI abhiSTa phaLanI siddhi prApta thAya che. yaMtranI cala ane acala baMne prakAranI pratiSThA karI zakAya che. A yaMtra dhanaprApti, zatrubAdhA nivAraNa, mRtyuMjaya jevA kAryo mATe rAmabANa prayoga hoya che. svayaMsiddha, aizvarya pradAna karavAmAM sarvathA samartha A yaMtra jIvanane sukha ane saumyatAthI bharI de che. yaMtrano saMpUrNa artha samajavo saraLa che, paNa eno AMtarika artha samajavo ati kaThina che kAraNa ke mukhyataH zraddhApUrvaka karelA prayAsanA Atmika anubhavathI ja tene jANI zakAya che. yaMtranI prANapratiSThA uttama dravyo vaDe temaja saMbaMdhita maMtrothI karavAmAM Ave che. prANa-pratiSThA vagara yaMtrane pUjAsthAna para rAkhI zakAya nahIM kAraNa ke evuM karavAthI nakArAtmaka kiraNonA prabhAvathI hAni thavAnI saMbhAvanA rahe che. aneka prakAranA yaMtrone ekavAra prANapratiSThA pachI niyamita pUjAnI jarUra hotI nathI ane te jIvanaparyata rAkhI zakAya che. yaMtrono adbhuta mahimA jotAM khyAla Ave che ke prAcInakALathI ja yaMtro para AdhArita maMdironuM nirmANa karavAmAM Ave che. je maMdira yaMtra AdhArita hoya che te upara jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra 153 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnuM vizeSa dhArmika mahattva rAkhe che. pratyeka yaMtra potAnuM alaga alaga mahattva dharAve che. bhAratIya saMskRtimAM sukha-samRddhi, dIrghajIvana, sAruM svAsthya vagere mATe maMtrataMtranI sAthe yaMtranI AdhyAtmika AkRtionuM mahattva vizeSarUpe rahela che. taMtrano paricaya - prabhAva - rahasya H maMtra-yaMtranI sthApanA pachI aneka vidhividhAna ane krama mATe taMtra arthAt zAstranI racanA thAya che. zAstranA arthamAM taMtramAM laI ene yaMtra maMtranI samakakSa arthamAM mUkavAmAM Avela che. koI vizeSa samayamAM koI vastu viSayane vidhipUrvaka laI upayoga karavo taMtrazAstranA aMtargata Ave che. arthAt divasa, pakSa, nakSatra, mAsa vagerenuM dhyAna rAkhI koI vastune vidhipUrvaka lAvavI tathA uddezyAnusAra upayoga karavo ene taMtra vidyA kahevAmAM Ave che. taMtravidyAmAM maMtrasAdhanAnI koI AvazyakatA hotI nathI. tema chatAM enA saMbaMdhita koI maMtra hoya to tene siddha karI levAthI taMtra adhika guNakArI banI jAya che. taMtravidhine svayaMmAM ja deva mAnavAmAM ataH maMtra-yaMtra jeTalA guNakArI che teTalI ja taMtravidyA paNa guNakArI che. AcAryoe maMtrane deva, yaMtrane enuM zarIra ane taMtrane enI priya vastu mAnI che. 'taMtra' maMtra vidyAnuM eka pramukha viziSTa aMga che. taMtrono saMbaMdha vijJAnathI che. emAM keTalIka rAsAyaNika vastuono prayoga thAya che, jenAthI eka prakAranI viziSTa sthiti pedA karI zakAya che. mAnavIya zakti prApta karavA mATe maMtra yaMtragarbhita viziSTa prayogono vaijJAnika saMcayana taMtra che. vidvAnoe 'taMtra' zabdanI vyAkhyAmAM be mukhya Azayone vizeSa mahattva ApyuM che. eka dRSTikoNathI tene jJAnanA mArgadarzakanA rUpamAM vyAkhyAyita kare che, jenAthI laukika dRSTAne asAdhAraNa zakti, adbhutatA ane vaiziSTayano lAbha prApta thAya che. bIjo dRSTikoNa alaukika athavA mokSaparaka che. eTalA mATe taMtranI carama siddhi e jJAnanI bodhikA che, ke jenAthI janmamaraNanA jJAnadhArA - 20 154 baMdhanathI unamukta thaI jIvana sa-cit-AnaMdamaya banI jAya che. mokSagata thaI javAya athavA siddhatva prApta karI le. maMtra ane yaMtrathI A viSaya vizeSarUpa saMbaMdha dharAve che. mATe tadAnusAra abhyAsa ane sAdhanAthI kArya siddhidAyaka bane che. Ama, taMtramAM maMtra temaja yaMtranA prayogathI taMtranI zakti begaNI thavAthI sAdhanAne saphaLa banAvI zakAya che. A maMtra ane yaMtronA adhiSThAtA deva-devIo covIsa tIrthaMkaronI sevA karavAvALA yakSa-yakSiNIo hoya che. tIrthaMkara to mukta thaI jAya che. vItarAga hovAthI kAMIpaNa ApatA ke letA nathI, paraMtu dharmaprabhAvanAnI dRSTithI A yakSa-yakSiNIo vagere zAsanadevatA maMtra sAdhakone lAbhAnvita kare che. enAthI sAdhakanuM puNya-pApa karaNa bane che ane te pramANe phaLa maLe che. maMtra-yaMtrano mukhya hetu mokSano ane karmanirjarAno ja hovo joIe. jema yogasAdhanAno aMtima hetu mokSa hovA chatAM yogamArgamAM AgaLa vadhatAM aneka siddhio sahaja maLe che, evI ja rIte maMtra-yaMtranI sAdhanAmAM divyazaktio, aneka bhautika siddhio utpanna thAya che, paraMtu sAdhakano hetu karmanirjarAno ja rahe tema ja icchA AMkAkSAothI para thaI potAnI aMtima maMjilane prApta kare. (muMbaI sthita jaina darzananA abhyAsu khImajIbhAI tAradeva jaina saMghanA sthApaka TrasTI, muMbaI jaina mahAsaMghanA TrasTI ane chADavA dhArmika zikSaNa borDanA preraka dAtA che.) saMdarbhasUci H (1) navakAra yAtrA - saMkalana - jijJAsu (2) divya stotra : sarvatobhadra, sAdhvI DaoN. divyaprabhA (3) veranA vamaLamAM - guNabhadravijayajI (4) pArasa muninA bodhavacano jaina maMtra, stotra ane yaMtra 155 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTI zAMtinA rahasyo - DaoN. pravINabhAI sI. zAha sAMjanA devasI pratikramaNamAM duHkhano kSaya ane karmano kSaya e nimitte cAra logassa athavA soLa navakArano kAussaga karIne laghuzAMtino pATha varNavAmAM Ave che. tene nAnI zAMti paNa kahe che, paraMtu pabbI -pratikramaNa, comAsI pratikramaNa ane saMvatsarI - pratikramaNamAM A rIte kAussaga pALIne moTI zAMti bolavAmAM Ave che. A rIte jainadharmamAM A banne sUtro nAnI zAMti ane moTI zAMti tarIke prasiddha che. A moTI zAMtinA kartAe graMthane aMte potAnuM nAma jaNAvyuM nathI to paNa ahaM tirthIyara mAyA sivAdevIe. gAthAnI TIkA lakhatAM TIkAkAra zrI harSakIrtisUrI lakhe che - zrI neminAthanI mAtA zivAdevI kahe che ke huM tIrthakaranI mAtA zivAdevI nAmanI tamArA nagarane viSe rahenArI chuM. te uparathI zivAdevI mAtAe devIpaNAnI avasthAmAM A zAMti racI che ema nirNaya thAya che. tIrthakarano janma thAya tyAre cosaTha Indro prabhunA janmasthAne Ave ane je dizAnA kSetramAM janma thayo hoya te dizAnA nAyaka Indra (saudharma athavA IzAna) sarvane avasthApinI nidrA mUkI bhagavaMtanuM jJAnadhArA - 20 pratibiMba bhagavaMtanI mAtA AgaLa sthApIne pote pAMca rUpa karI, prabhune grahaNa karI merU parvata upara pAMDuka vanamAM AvelI zilAnA siMhAsanane viSe prabhune sthApIne uttama auSadhi mizrita jaLanA moTA eka karoDa ane sATha lAkha kaLazo vaDe prabhune navaDAve che ane uttama dravya vaDe pUje che ane pachI sarvane zAMti thAya te mATe zAMti pATha bhaNe che. e prakAre IndrAdika devo prabhunI je prakAre bhakti kare che tenuM anukaraNa karavAnA bahAne ApaNe paNa (snAtra mahotsavAdi dvArA) prabhubhakti avazya karavI joIe. te kevI rIte karavI ? e vagere hakIkata A stavane viSe Ave che. snAtrapUjA, zAMti snAtra ke koIpaNa moTI pUjA bhaNAvyA pachI aMtima vidhimAM zAMtikaLaza karavAmAM Ave che, jemAM prabhunA havaNanI dhArA karI moTI zAMti bolIne havaNane maMtrita karavAmAM Ave che. A havaNa zarIre lagADavAthI tAva-jarA jevA rogo dUra thAya che. temaja gharamAM, rUmamAM chAMTavAthI pavitratA prasare che. prabhunA janma samaye devatAo meru parvata upara prabhuno janmAbhiSeka kevI rIte kare che tenuM varNana karI temanuM anukaraNa karavAno upadeza che. je abhiSeka Adideva - RSabhadevanA janmakALe meru parvatanA zikhara upara ane je temanA rAjAdhirAjya prasaMge bhUmaMDalapara, bhaktinA bhArathI atyaMta namra banelA surendroe ane asurendro karyo hato. te abhiSeka tyArathI zarU karIne karelAnuM anukaraNa karavAmAM AdaravALA, puNyaphaLa vaDe gherAyelA sabuddhizALI manuSyoe paNa sevelo che, kAraNa ke, 'mahAjana je mArge gayA, te mArga che" tAtparya ke A ratnatrayavidhi devatAoe karelA janmAbhiSekanA anukaraNa rUpa che. he bhavyajano ! A ja aDhIdvIpanA bharata, airAvata ane mahAvideha kSetramAM janmelA sarva tIrthakaronA janma samaye potAnuM siMhAsana kaMpatA saudharmendra avadhijJAnano upayoga mUke che ane tenAthI jinezvarano janma thayelo jANIne sughoSA-ghaMTA vagaDAvIne 156 jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (khabara Ape che pachI) badhA surendro ane asurendro (javAne taiyAra thAya che tema) nI sAthe arhatanA (janmasthAne) AvIne vinayapUrvaka zrI arihaMta bhagavaMtane hAthamAM grahaNa karIne meru parvatanA zRMga para laI jAya che. jyAM janmAbhiSeka karyA pachI zAMtinI udghoSaNA kare che tema huM (paNa) karelAnuM anukaraNa karavuM ema mAnIne 'mahAjano je mArge jAya te ja mArga' ema jANIne bhavyajano sAthe AvIne, snAtra pIThe snAtra karIne, zAMtinI udghoSaNA karuM chuM, to tame badhA pUjA mahotsava, (ratha) yAtrA mahotsava, snAtra mahotsava vagerenI pUrNAhuti karIne kAna daIne sAMbhaLo ! sAMbhaLo ! svAhA. aneka prakAranA anuSThAnomAM moTI zAMtinA nIcenA maMtro avAranavAra udghoSaNApUrvaka bolAya che. OM puNyAhaM puNyAha prIyatAM prIyatAM OM padathI uccAraNa karIne jAhera karavAmAM Ave che. Aja uttama divasa che. Ajano divasa dhanya che. moTI zAMtimAM 24 tIrthaMkaronA nAma daIne stuti karavAmAM AvI che. 16 vidhi devIonA nAmollekha karI amArI rakSA karo evI prArthanA jovA maLe che. nava graho, cAra lokapAla, tamAma nagaranA, gAmanA kSetranA adhiSThAyaka devatAo vagere prasanna thAo evI prArthanA che. sarva mitra, putra, sahodara, strI, dosta, jJAtijana, sagAsaMbaMdhIo niraMtara AnaMdapramodamAM rahe evI bhAvanA rajU thaI che. samasta caturvidha saMgha, sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikA saMga upadrava Adhi-vyAdhi, duHkha, duSkALa, cittanI asvasthatA vagere zAMti thAo, upazama pAmo. cittane saMtoSa, puSTi, dolata, vaMzavRddhi, kalyANa ane utsava thAo, udayamAM Avela pApo niraMtara zAMta thAo (nAza pAmo), azubhakarmo zAMta thAo, zatruo avaLA mukhavALA thAo. 158 jJAnadhArA - 20 zrI zAMtijina zrImAna, traNa lokane zAMtinA karanArA, devendronA mukuTo vaDe pUjAyelA che caraNakamaLa jemanA evA zrI zAMtinAthane namaskAra thAo. zAMtine karanArA, tattvopadeSTA ane zrImAna evA zAMtinAtha prabhu mane zAMti Apo. jeonA gharane viSe zAMtinAtha prabhu pUjAya che teonA ghare niraMtara zAMti ja thAya che. dUra karyA che upadrava, duSTa grahanI gati (kharAba sthAne grahanuM saMkramavuM), kharAba svapna (UMTa, mahiSanuM ArohaNa vagerenuM svapnamAM dekhavuM) ane duSTa nimitta (kharAba aMganuM pharakavuM) vagere jeNe ane saMpAdana karI che zubhalakSmI jeNe evuM zAMtinAtha prabhunuM nAmagrahaNa (nAmoccAraNa) jayavaMta varte che, arthAt bhaktajanone sukha ane zreyane karanAruM che. A zAMtipATha tIrthaMkaronI pratiSThA, yAtrA ane snAtrAdine aMte bhaNavo. A zAMtinI udghoSaNA kevI rIte karavI te kahe che. koI viziSTa guNavAna zrAvaka Ubho thaIne zAMtikaLaza (zAMtine mATe zuddha jaLathI bharela kaLaza) ne grahaNa karIne (DAbA hAthamAM dhAraNa karI jamaNo hAtha tenA upara DhAMkI) kesara, sukhaDa, barAza, agara, dhUpavAsa (agnimAM dhUpa nAkhavAthI nIkaLatI sugaMdhI athavA kesara caMdanAdinA ghasavAthI nIkaLato sugaMdhI parimala) ane kusumAMjali (puSpathI bharela aMjali - khobo) sahita chato, snAtra maMDapane viSe zrIsaMgha sahita chato; pavitra che zarIra jenuM evo, puSpa, vastra,caMdana ane alaMkAra (ghareNAM) vaDe, suzobhita chato; puSpanI mALAne gaLAmAM dhAraNa karIne zAMtipAThanI udghoSaNA karIne zAMtikaLazanuM pANI (sarvajanoe potAnA) mastake nAkhavuM. sarva jagatanuM kalyANa thAo, prANI samudAya pArakAnuM hita karavAmAM tatpara thAo, doSo (vyAdhi, duHkha ane damanapaNuM vagere) vizeSa nAza pAmo ane jIvaloka sarva ThekANe (sarva kAryamAM) sukhI thAo. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 159 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 moTI zAMtimAM Avato pATha zivamastu sarva jagataH jaina samAjamAM prakhyAta che. nADola nagaramAM comAsu hatuM. te vakhate zrIzAkaMbharI nagara maLe zAkinIe karela marakInA upadrave zrIsaMgha pIDAvAthI, te zrIsaMghe mANaso mokalI zrImAnadevasUrine hakIkata jAhera karI te upadrava nivAravA mATe vinaMtI karI. tethI padhA, jayA, vijayA ane aparAjitA e cAra devIonuM sAnnidhya che jemane evA ane atyaMta karuNAbhAve karIne sahita evA te sUrie upadrava nivAravA arthe A laghuzAMti stavananI racanA karIne zAkaMbharInA saMghane mokalyuM. tethI A stavana pote bhaNavAthI agara anya pAse sAMbhaLavA thakI ane stavana vaDe maMtrita jaLa chAMTavAthI upadrava nAza pAmyo ane zAMti thaI. Ama, upadravanI zAMti mATe laghuzAMti ane moTI zAMtino pATha bolavAno jaina samAjamAM prakhyAta rivAja che. (amadAvAda sthita pravINabhAIe jaina dharmamAM jJAnamImAMsA viSaya para Ph.D. karela che. teo deza videzamAM jaina dharma para pravacano Ape che.) saMdarbha sUci:(1) prabodhikA, zrI paMcapratikramaNa sAthe kalyANamaMdira stotranA sarjaka AcAryazrI pU. siddhasena divAkarajI - guNavaMta baravALiyA AcArya siddhasena divAkarajI saMskRta ane prAkRta bhASAnA mahAna paMDita hatA. teozrInA sAMsArika jIvana ane sarjanAtmaka pravRttio vize judA judA maMtavyo maLe che. teozrInA jIvana ane samayanI cokkasa mAhitI maLatI nathI. urjana nivAsI vikrama rAjAnA purohitanA teo putra hatA. teonI mAtAnuM nAmadevasikA hatuM. teonuM saMsArI nAma mukuMda hatuM. vikramanI cothI sadImAM teo thaI gayA. mukuMda paMDita mahAjJAnI hatA. tamAma bhAratIya darzanonA abhyAsI tathA tArkika samartha pratibhAnA teo svAmI hatA. vAda-vivAda karavAmAM teo khUba pravINa hatA. bhAratavarSanA vidvAnoe teonuM AhvAna karyuM hatuM. koIpaNa dharma, saMpradAya ke sAhityanA mUrdhanya paMDito sAthe vivAda karavA teo utsuka rahetA, eTaluM ja nahIM, vivAdamAM jo koI temane parAjita kare to tenA ziSya banI javAnI pratijJA teoe jAhera karI hatI. zrI mukuMda paMDita vivAda mATe bhAratabharamAM pharI rahyA hatA. aneka vivAdomAM teoe vijaya prApta karyo hato. gujarAtanA bhRgukaccha (bharUca)mAM ghaNA jJAnI vidvAno jaina maMtra, stotra ane yaMtra 161 jJAnadhArA - 20 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthe vivAda karavAno teoe nirNaya lIdho ane bharUca AvavA mATe teo nIkaLI paDyA. bharUca pahoMcatA pahelA rastAmAM AcArya vRddhavAdisUri sAthe teone maLavAnuM thayuM. vicAravimarza thayA. mukuMda brAhmaNe AcAryazrIne vivAda karavAnI vinaMtI karI ane potAnI pratijJA vize paNa jaNAvatAM kahyuM ke jo huM parAjaya pAmIza to tamAro ziSya banI jaIza. AcAryazrIe jaNAvyuM ke A vanapradezamAM vivAda koNa sAMbhaLaze ane nirNAyaka parIkSaka koNa banaze ? bharUca zaheramAM pahoMcIne vivAda karIe. paraMtu mukuMda paMDita saMmata thayA nahi ane vanapradezamAM ghumatA gopAlakane nyAyAdhIza banAvyo. vivAda zarU thayo. AcAryazrI gopAlaka samajI zake tevI saraLa, rAgayukta madhura vANImAM dohA ane gItonI sahAyathI jainadharmanuM marma pragaTa karyuM. paMDita mukuMde saMskRtamAM samajavAmAM muzkela, samAsasaMkula zailImAM potAno dArzanika maMtavya pragaTa karyo. gopAlake AcAryazrIne vijayI ghoSita karyA. AcAryazrIe paMDitajIne kahyuM, "ahIM vijaya ke parAjaya kahevo ucita nathI. have ApaNe baMne bharUcanI vidvAnonI sabhAmAM vivAda karIzuM ane tyAM je nirNaya levAze teno ApaNe svIkAra karIzuM." vijaya prApta karavAno eka moko maLaze ema vicArIne paMDitajIe A vAtano svIkAra karyo ane teo baMne bharUca pahoMcyA. bharUcanI sabhAmAM paMDita mukuMda gIta, rAsa, dohA ane kavitAmAM potAnuM maMtavya vyakta karyuM, paraMtu AcAryazrIe vidvattApUrNa, samAsasaMkula, alaMkArayukta, vividha arthacchAyA yukta vANImAM potAnuM maMtavya pragaTa karyuM. vidvAnonI sabhAmAM AcAryazrIno vijaya thayo. paMDita mukuMde A nirNayano saharSa svIkAra karyo ane AcAryazrInA ziSya banI gayA. zrI gurubhagavaMta pratye namratA vyakta karatAM jainadarzananA vizeSa rahasyo, naya tathA nikSepanI dRSTie samajavA lAgyA. teo svAdhyAyamAM lIna rahevA lAgyA. gurujIe teonuM nAma kumudacaMdra rAkhyuM. kumudacaMdrane bulaMda avAja ane moTA avAje svAdhyAya karavAnI Adata hatI. moTA avAjathI parezAna eka yuvAsAthI mahAtmAe kahyuM, "mahArAja, Apa vRddha thaI gayA cho. vadhAre paThana karavAthI have zo lAbha thaze ? zuM tame staMbha ke daMDa para phUla ugADI zako cho?" gurubaMdhunI A vAta sAMbhaLIne kumudacaMdrane coTa lAgI ane teo sarasvatInI upAsanA karavA lAgyA. mA sarasvatInI sAdhanA karatAM karatAM ekavIsamA divase mA sarasvatI prasanna thayA, kRpA karIne staMbha para phUla ugADyuM. AcAryazrI - gurujIe A joyuM to teo paNa prasanna thayA ane teone AcAryapada pradAna karyuM. have kumudacaMdranuM nAma AcArya siddhasena divAkara rAkhavAmAM AvyuM. eka bIjo prasaMga bahu prasiddha che. pU. kumudacaMdra ekavAra citrakUTa tarapha vihArayAtrA karI rahyA hatA. rastAmAM teoe eka vilakSaNa staMbhane joyo. A staMbhano sparza karyo ane auSadhiono staMbha para prayoga karyo. auSadhi lagADatAM ja staMbhamAM chidra paDyuM. chidramAM jotAM ja ghaNI hastaprato dekhAI. pothI bahAra kADhI ane eka pAnuM vAMcatAM 'suvarNasiddhiprayoga' ane 'sarasvatI maMtra' prApta thayA. devapAlakara rAjAe sUrijInI vizeSa zaktio vize sAMbhaLIne teonA caraNanuM zaraNa svIkAryuM. vijayavamAM rAjAe devapAlanA rAjya para AkramaNa karyuM hatuM. A AkramaNathI bacavA mATe teNe gurujInI sahAya mAgI. gurujIe sarasvatI maMtra dvArA moTI senA ane suvarNasiddhi dvArA ghaNuM dravya prApta karIne rAjAnI sahAyatA karI. devapAla vijayI thayo. ghora aMdhakAramAM divAkara - sUrya samAna prakAzita thavAnA kAraNe teo AcArya siddhasena divAkara tarIke oLakhAvA lAgyA ane te nAmathI Aje paNa prasiddha che, AdaraNIya che, vaMdanIya che. pU. siddhasena divAkarajI saMskRta bhASAnA mahAna vidvAna hatA. 'namo kSata' (parameSThI namaskAra) "namo siddhArthopAdhyAra sarva sAduga:' prAkRta - ardhamAgadhI bhASAmAMthI saMskRtamAM racanA karI, eTaluM ja nahIM teoe badhA Agamajaina maMtra, stotra ane yaMtra 163 jJAnadhArA - 20 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMtonuM paNa bhASAMtara karavAno vicAra saMgha samakSa vyakta karyo, paraMtu AnI jANa thatAM pU. AcAryazrI vRddhavAdIsUri ane saMghe teone prAyazcitta ApIne gacchanI bahAra kADhI mUkyA. guru tathA saMghanI AjJAno vinaya ane namratApUrvaka siddhasena divAkarajIe svIkAra karyo. teo gupta vezamAM vihAra karatAM ujjayinI padhAryA ane vikrama rAjAne pratibodhita karyA. tyArabAda bIjA rAjAo ane anya dharmIone paNa jaina dharmanuM mahattva darzAvIne pratibodhita karyA. teozrInI bahuvidha pratibhA tathA jaina dharma pratye bhAre AdarabhAva jANIne zrI saMghe prAyazcittapUrNa thatAM pahelAM ja prAyazcitta pUrNa thayAnI ghoSaNA karI pUjyazrIne saMghamAM pharI sthApita karyA. rAjakIya sanmAnano pU. divAkarajI svIkAra karatA hatA. rAjAoe pUjyazrIne sukhAsana (pAlakhI) bheTamAM ApI hatI. eTale teo pAlakhImAM besIne vihAra karatA hatA. gurudeva vRddhavAdIsUrine A bAbata anucita lAgI. jaina saMtoe pagapALA vihAra karavo joIe - AcAryadharmanuM pAlana karavuM joIe. ziSyane pratibodha ApavA pU. vRddhavAdisUri urjana padhAryA ane pAlakhI uThAvavAvALA (bhoI) no veza dhAraNa karyo. gurudeve pAlakhI uThAvI. gurudeva dhIrethI cAlatA hatA ane teonA paga lathaDAtA hatA. pAlakhImAM birAjita siddhasena divAkarajIe kahyuM, mUrimara marIjhano nyo di tA nApati " vRddhavAdisUrie kahyuM, ra tathA vadhate nyo vaghati vadhate " arthAtu khoTA kriyAprayogathI duHkha thaI rahyuM che. A sAMbhaLIne siddhasena divAkarajI samajI gayA ke A avAja ane bhUla sudhAranAra potAnA pUjya gurujI che. tarata pAlakhImAMthI nIce utarIne gurujIne vaMdana karIne kSamAyAcanA karI temaja prAyazcitta laIne sadA mATe pAlakhIno tyAga karyo. mahAna pratibhAzALI sarjaka kavizrI siddhasena divAkarasUrijInuM vyaktitva ajoDa che. zrI harizcaMdrasUri teone 'zrutakevaLI' kahe che. zrI hemacaMdrasUri ma.sA. teone 'anusaddhasena thavA;" arthAt kavi kulagraNI kahe che. zrI divAkarasUrijIe nyAyAvatAra, nayAvatAra, sanmatitarkaprakaraNa, dhAtrIzada zrI trizikA, jinasahastranAma, kalyANamaMdira vagerenuM sarjana karyuM che. zvetAMbara saMpradAyamAM AdhastutikAra, sarva darzanonuM varNana karanAra prathama tArkika cakra cUDAmaNi upanAmathI oLakhAya che. paMDita zrI sukhalAlajIe lakhyuM che, "Adya jaina tArkika, Adha jaina kavi, Adya jaina stutikAra, Adha jainavAdi, Aghajaina dArzanika ane Adya sarvadarzana saMgrAhaka zrI siddhasena divAkarajI che." zrI siddhasena divAkarasUrijI racita zrI kalyANa maMdira stotra prabhAvaka ane kalyANakAraka che. 44 zlokomAM A stotranI AcAryazrIe racanA karI che. zIrSaka paNa yogya che - kalyANanuM maMdira - koI ekanuM nahi. bhaktibhAvapUrvaka stotragAna karavAthI saunuM AtmakalyANa thAya che. ati lokapriya A stotra che. AmAM AcAryazrIe 23 mA tIrthakara zrI pArzvanAtha bhagavAnanI stuti karI che. vasaMtatilakA chaMdamAM racAyela A suMdara stotra che. bhAvabhaktipUrvaka A stotranI racanA karavAmAM AvI che. mahAdevanA maMdiramAM A stotranI racanA thaI che. stotranuM uccAraNa thatAM zivaliMgamAMthI jinezvaradeva pragaTa thayA che. A stotranI bhASA saraLa ane madhura che. sUrijI kahe che ke zrI pArzvanAtha bhagavAnanA nAmasmaraNathI jIvonuM bhavabhramaNa dUra thAya che, jIva pUrNa thaI jAya che. zrI jinezvaradevanuM zaraNa levAthI jIva (saMsArasAgara) tarI jAya che, AtmA paramAtmA banI jAya che. sAhityika dRSTithI paNa A uttama sarjana che. bhASAnI saraLatA, madhuratA, prAsAdikatA, chaMda tathA alaMkArono yathArtha ucita prayoga manane khUba prasanna ane AnaMdita kare che. (muMbaI sthita guNavaMta baravALiyAnA 70 jeTalA pustako pragaTa thayA che. teo jaina vizvakozanA saMpAdana kArya sAthe joDAyelA che. jaina sAhitya jJAnasatranA AyojanamAM rasa le che.) jaina maMtra, stotra ane caMdra nadhArA ra0 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 16 AdyastutikAra zrI samantabhadrasvAmI viracita bRhat svayaMbhUstotra -mitezabhAI e. zAha jaina dharma anAdikALathI che. kAlAtaMre tIrthaMkaro thatAM rahe che ane jaina dharma vizeSa prakAzamAM Ave che. anekAMtavAda, syAdvAda, ahiMsA, aparigraha, cha dravya, sAta tattva, nava padArtha vagere jaina darzananA mULa siddhAMto che. jaina dharmanA aneka AcArya bhagavaMtoe stuti-strota AdinI racanA dvArA bhaktajanone prabhupremathI plAnvita karI dIdhA che. jemake bIjI zatAbdImAM thaI gayelA zrI kuMdakuMdAcArye 'dazabhakti', bIjI sadImAM thayelA zrI samaMtabhadrAcArye 'svayaMbhUstotra', chaThThI zatAbdImAM thayelA zrI siddhasenAcArye 'kalyANamaMdira stotra', sAtamI sadImAM thaI gayelA zrI mAnatuMgAcArye 'bhaktAmara stotra' temaja AcArya akalaMka deve 'akalaMka stotra', AThamI zatAbdImAM thayelA AcAryavidyAnaMdajIe 'zrIpura pArzvanAtha stotra' ane kavi dhanaMjaye 'viSApahAra stotra', 11 mI sadImAM thaI gayelA AcArya vAdirAje 'ekIbhAva stotra', bAramI sadImAM thayelA kavi bhUpAle 'bhUpAla caturvizatikA' ane ogaNIsamI sadImAM thayelA paM. bhAgacaMdajIe 'mahAvIrASTaka stotra' nI racanA karI. jJAnadhArA - 20 stotrakartAno jIvanaparicaya : lokottara buddhipratimA, nyAyazAstramAM nipuNatA, avirata sarasvatI ArAdhanA ane alaukika jinazAsana premanA dhAraka, AdyastutikAra AcAryazrI samaMtabhadrasvAmIe potAnA janmathI A bhAratanI bhUmine lagabhaga bIjA saikAmAM vibhUSita karI hatI. teozrIno janma dakSiNa bhAratamAM thayo hato. temanA pitA uragapuranA rAjA hatA. (hAlanuM urapura ke je tamilanADu rAjyamAM kAverI nadIne kAMThe tricinopallI pAse AveluM baMdara che.) teo nAgavaMzanA eka mahAna kSatriya rAjA hatA ane temanuM nAma kIlikavarmana hatuM. AcAryazrInuM mULa nAma zAMtivarmA hatuM. bAlyAvasthAthI ja teo prakhara buddhizALI hatA. temanI bAlyAvasthAnI koI vizeSa mAhitI upalabdha nathI, paraMtu eTaluM cokkasa che ke temanAmAM AtmakalyANa ane dharmoddhAranI prabaLa bhAvanA hatI tathA lokakalyANane potAnuM jIvanadhyeya banAvavAnI tamannA hatI. A bhAvanAne mUrtimaMta karavA vi.saM. 194 mAM 18 varSanI uMmare teoe dIkSA grahaNa karI jJAna ane tyAgathI jIvanane mahAna banAvavAnI kalyANakArI prakriyA AraMbhI hatI. teonI dIkSA prasiddha jainAcArya zrI balAkapiccha muninI pAse kAMcImAM thaI hatI. dIkSA bAda kaThora adhyayana dvArA potAnI pratibhAne khIlavI teo alpa samayamAM siddhAMta, nyAya, tarka, chaMda, alaMkAra, vyAkaraNa, kAvyazAstra Adi aneka vidyAonA prakAMDa vidvAna banyA. pUrvakarmayoge teone bhasmaka nAmano roga thayo. teoe guru pAse samAdhimaraNanI anujJA mAgI, paraMtu gurue temanuM ati ujjavala bhaviSya joI anumati ApI nahIM. tethI teoe guruAjJA anusAra dIkSAno vyuccheda karI, auSadhAdine grahaNa karyA. prasiddha lokakathA anusAra kAzI (dakSiNanuM kAzI-kAMcI) mAM temanI stutithI caMdraprabhu bhagavAnanI suvarNa pratimA pragaTa thaI. A prasiddha prasaMgathI jaina maMtra, stotra ane yaMtra 96 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkRtiomAM anekArthI geya zabdono upayoga karavAmAM Avyo che. AcAryazrI jaNAve che kejinendra bhagavAnanI ArAdhanA karanAra manuSyano AtmA AtmIya tejathI jhagamagI uThe che. Avo manuSya sarvotkRSTa mAnavI bane che ane tene mahAna puNyano saMcaya thAya teonI kIrti sarvatra vyApI gaI. tyArapachI AcAryazrI potAnA guru pAse gayA ane pharIthI dIkSA laI dharmapracAranuM kArya cAlu karyuM. A pramANe potAnI sarvatomukhI mahAna AdhyAtmika pratibhAno vikAsa karI, lagabhaga 47 varSa sudhI lokakalyANa ane jinazAsananI adbhuta prabhAvanA karI, AghastutikAranI padavI pAmelA arihaMta prabhunA parama bhakta, yugapradhAna AcAryazrI samaMtabhadrasvAmIe vi.saM. 241 mAM svargArohaNa karyuM. dharmapracAra :- potAnI dIrghakAlIna sAdhu-avasthAmAM teoe kazmIrathI kanyAkumArI ane DhAkAthI dvArakA sudhI vihAra karyo. teo jyAM jyAM jatA tyAM teonI pratibhAthI, pravacanazailIthI, zuddha cAritrathI ane alaukika vAkachaTAthI sau prabhAvita thatA. temaNe sarvatra ahiMsAdharmano ane prabhu mahAvIranI anekAMtavidyAno pracAra karyo ane bhalabhalA vAdIone niruttara banAvI dharmavijaya prApta karyo. temanA A mahAna kAryanI ane satsAhityanI bhUri bhUri prazaMsA temanA pachI thayelA sarvazrI jinasenAcArya, zubhacaMdrAcArya, vardhamAnasUri, vAdirAjasUri, vidyAnaMda muni, anivAdIbhasiMha, bhaTTAraka sakalakIrti tathA zrImad rAjacaMdrajI Adi aneka mahAtmAoe karelI che. A uparAMta aneka zilAlekho paNa teonI puNyakIrtinA yazogAna gAya che. satsAhitya nimaNa:- AcAryazrIe racelA graMtho A pramANe che : (1) bRhatu svayaMbhUstotra (2) stutividyA - jinazataka (3) devAgama stotra - AptamImAMsA (4) yujyanuzAsana (5) ratnakaraDazrAvakAcAra (6) jIvasiddhi (7) tavAnuzAsana (8) prAkRta vyAkaraNa (9) pramANa padArtha (10) karmaprAbhRta TIkA ane (11) gaMdhahasti mahAbhASya. uparokta graMthomAMthI prathama pAMca upalabdha che. jinazataka' mAM 24 tIrthakaronI stuti 100 zlokamAM citrakAvyanA rUpamAM, eka prakAranI viziSTa zailImAM karavAmAM AvI che. temAM cakra, kamaLa, mRdaMga ItyAdi 'devAgama stotra' athavA AptamImAMsA samaMtabhadrajInI yugapravartaka kRti che. A stotramAM 115 padya che. AcAryazrI zraddhAne tarkanI kasoTI para caDAvIne sAcuM ane zraddheya zuM che tenI ApaNane pratIti karAve che. ekAMtavAdI darzanonI AlocanA dvArA anekAMtamata, syAdvAdanuM prabaLa samarthana karyuM che. AthI syAdvAdanA vistRta vivaraNa ane samarthanano A prathama graMtha gaNavAmAM Ave che. 'yujyanuzAsana' mAM bhagavAna mahAvIranuM 64padomAM stavana karavAmAM AvyuM che ane ekAMtavAdIdarzanonA doSanI spaSTatA karatAM vIraprabhunA anekAntAtmaka sarvodaya tIrthanA guNonI spaSTatA karavAmAM AvI che. ratnakaraDaka zrAvakAcAra' nA 150 padomAM zrAvakonA AcAranuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. A graMthamAM mukhyatve ATalI vAtono nirdeza cheH (1) Atmadarzana (samyagudarzana) no mahimA (2) zrAvakanA ATha mULa guNonuM vivecana (3) paramAtmAnI pUjAnuM mahattva (4) vratonuM samyapha pAlana karanAra mahAnubhAvonA caritro (5) mohayukta muninI apekSAe nirmohI zrAvakanI zreSThatA (6) samyagudarzanayukta cAMDAlane paNa devatulya gaNavAno udAra dRSTikoNa (7) samAdhimaraNanuM svarUpa, vidhi ane mAhAbhya. paramabhakti, uttama jJAna, deDha cAritra, parIkSApradhAnapaNAnI sAthe sAthe zraddhAvaMtapaNuM, satyanuM anuzIlana ane sarvajJanA zAsana pratye sarvasamarpaNatAnA bhAvavALA samaMtabhadrAcAryajIe dharmanuM padyamaya, suMdara tathA buddhiyukta Alekhana karIne jainazAsananI utkrAMtimAM amUlya phALo Apyo che. jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra 169 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bRhasvayaMbhUstotra : A stotrane caturvizatistotra tarIke paNa oLakhavAmAM Ave che. temAM tIrthakaronI kramazaH 143 padyamAM stuti karavAmAM AvI che. pratyeka tIrthaMkaranI viziSTatAnuM varNana karavAmAM bhASA ane alaMkAranI evI racanA karavAmAM AvI che ke tethI pratyeka varNana eka suMdara stutimaya bhaktirasathI bharapUra varNana bane che ane gAyaka tathA zrotAnA manane DolAve che. A graMthanuM paThana nitya karavA jevuM che. A graMtha covIsa tIrthaMkara (vartamAna covIzI) nI stutirUpe ucca koTinuM, sAragarbhita, nirmaLa suyuktiothI susajjita, suMdara, svalpapadothI vibhUSita ane bhaktirasathI bharapUra stotra che. A hRdayahAriNI ane apUrva racanA che. A stotramAM stutinA bahAne jainAgamano sAra ane tattvajJAnane ThAMsIThAMsIne bharavAmAM AvyuM che. TIkAkAra AcArya zrI prabhAcaMdrajIe A stotrane "ni:zeSa - ninovara - gharSa - vipa:' evuM vizeSaNa ApyuM che ane 'tavodayamama:' pada dvArA tene advitIya stavana kahyuM che. sAthe sUktarUpe yathArtha pratipAdana karanAra, nirdoSa, almAkSara ane prasAdaguNathI viziSTa che. kharekhara, A stotranuM eka eka pada prAye bIjapada jevuM sUtravAkya che eTale te jinamArgapradIpa' che. A stotramAM je yuktivAda che ane tenA dvArA je arthaprarUpaNa karavAmAM AvyuM che te jainAgamathI aviruddha che arthAt jainAgamane anukULa che. zrI jinasenAcArye 'harivaMzapurANa" mAM samatabhadrAcAryanA vacanone zrI vIra bhagavAnanA vacana samAna prakAzamAna tathA prabhAvazALI kahyAM che. A graMthamAM bhaktiyoga, jJAnayoga ane karmayoganI triveNI gaMgA che, jemAM snAna (avagAhana) karavAthI je zAMti, sukha, jJAnAnaMdano lAbha thAya che te anirvacanIya che. A stotramAM vartamAna covIsI tIrthakaronI stuti che. stuti -padyonI saMkhyA badhA stavanomAM samAna nathI. 18 mA stavananI padyasaMkhyA 20, bAvIsamAM stavananI 10 ane covIsamA stavananI padyasaMkhyA 8 che ane bAkInA 21 stavanomAM pratyekanI padyasaMkhyA pAMca - pAMcanA rUpamAM samAna che. A rIte graMthanA padyonI kula saMkhyA 143 che. A badhA padya ke stavana eka ja chaMdamAM nahIM, paraMtu bhinna bhinna 13 chaMdomAM nirmita che, jenA nAma che - vaMzastha, IndravajA, upendravajA, upajAti, rathoddhatA, vasaMtatilakA, pathyAvaksa anuSupa, subhadrA - mAlatI, mizrayamaka, vAnavAsikA, vaitAlIya, zikhariNI, ugatA, AryAgItivagere. kyAMka kyAMka eka stavanamAM ekathI vadhAre chaMdono prayoga paNa karavAmAM Avyo che. prAraMbhika zabda (svayaMbhuvA) nI dRSTie "svayaMbhUstotra' nAma rAkhavAnI prathA ahIM sughaTita thAya che. bIjAnA upadezavinA svayaM mokSamArgane jANIne ane anuSThAna karIne anaMtacatuSTaya prApta AtmAne 'svayaMbhU' kahe che. stotranA aMtima zloka (143) mAM 'samaMtama' zabdathI A strotanI racanA samaMtabhadrAcArye karI hovAnuM puravAra thAya che. cArebAjuthI je bhadrarUpa che te samaMtabhadra che. A stotranA AdhAre spaSTa jANavA maLe che ke badhA tIrthakaro svAvalaMbI hatA. teoe AtmadoSo ane tenA kAraNone samajIne svayaMnA puruSArthathI potAnA jJAnabaLa ane yogabaLathI te doSone nimaeNla karIne potAno AtmavikAsa svayaM siddha karIne moha, mAyA, mamatA, tRSNAdithI rahita "svayaMbhU' banyA che. arthAt anaMta jJAna - darzana - sukha-zaktine saMprApta thayA che. pUrNapadane prApta karIne alaga alaga jagyAe vihAra karIne bhavya jIvonA hitArthe upadeza (divyadhvani) paNa Apyo che. tIrthakaranA mArganuM anusaraNa karanAra vyakti paNa krame karIne paramapadane prApta karI le che. A stotramAM tIrthakaro mATe anekavizeSaNono prayoga karavAmAM Avyo che. jemake pUtaNita:, yuddhatatva:, vizvavAda, hani:, vanitAtmA, zAtA, puthIrti:, vimuvata:, pi:, hitAnuzAstA, mahatAmabhivandhaH, anaghaH, kaivalya vibhUti samrATa, dayAmUrtiH, dharmacakravartayitA, vara:, nima:, sinitA; vagere. A badhA vizeSaNone ATha vibhAgomAM vibhAjita karI zakAya - (1) karmakalaMka ane doSo para vijayanA sUcaka (2) jJAnAdi guNotkarSa jaina maMtra, stotra ane caMdra jJAnadhArA - 20 a Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyaMjaka (3) parahitapratipAdanarUpa, lokahitapitAmUlaka (4) pUjayatA abhivyaMjaka (5) zAsananI mahattAnA pradarzaka (6) zArIrika sthiti ane abhyadayanA nidarzaka (7) sAdhanAnI pradhAnatAnA prakAzaka (8) mizrita guNonA vAcaka. A stotramAM bhaktiyoganI pradhAnatA jovA maLe che. AptapuruSo pratye samaMtabhadrAcArya keTalA badhA vinamra ane teonA guNomAM anurAgI hatA te A stotranA adhyayana parathI jANI zakAya che. teoe stutividyAmAM potAnA vikAsano pradhAna zreya bhaktiyogane Apyo che. (padya - 114) AcAryazrIe jinezvaranA stavanane bhavavanane bhasma karanAra agni samAna batAvela che, teonA smaraNane klezarUpI samudrane pAra karanAra naukA samAna kahela che ane jinabhaktine pArasamaNi samAna darzAvela che. AcAryazrIe jinanA guNo anaMta hovAthI teonI (pUrNa) stuti karavAnI potAnI asamarthatA batAvI che. jinendranA puNyaguNonuM smaraNa tathA kIrtana AtmAne pApapariNatithI choDAvIne tene pavitra kare che - A vAta AcAryazrI nIcenA zlokamAM darzAve che - na pUjayArthastvayi vItarAge na nindayA nAtha ! vivAnta - baire| tathADapi te puNyaguNa - smRtirna: punAti cittaM duritAjanebhyaH / / 57 / / AcAryazrInA parama vinayanI parAkASThAto juo!jinendra bhagavAnanI stuti karavAmAM potAnI asamarthatA vyakta karatA teo potAne anna (zloka - 15), cAranA (zloka - 30) tathA satyaghI (zloka - pa6) kahe che! zrI ajitanAtha prabhunI stuti karatAM AcAryazrI temanA nAmane 'parama pavitra' batAvatAM kahe che ke Aje paNa potAnI siddhi icchanArA loko ApanA pavitra nAmano ullekha pApone gALavA mATe ke vidana - bAdhAone TALavA mATe khUba AdarapUrvaka kare che. yathA - adyApi yasyADajita - zAsanasya satAM praNetuH pratimaMgalArtham / pragRhAte nAma parama - pavitraM svasiddhi-kAmena janena loke // 7 // potAnA doSonA nAza arthe, sAMsArika kleza ane bhayanI samApti arthe zrI zAMtinAtha bhagavAnanI zaraNAgati svIkAratAM AcAryazrI jaNAve che - svadoSaH zAntyA vihitAtma zAntiH zAntervidhAtA zaraNaM gatAnAm / bhUyAdbhava - kleza - bhayopazAntyai zAntirjino me bhagavAna zaraNyaH / / 80 // svayaMbhUstotra' nA adhyayanathI ApaNe jANI zakIe chIe ke svAmI samaMtabhadrAcArya ucca koTinA bhaktiyogI, jJAnayogI ane karmayogI hatA. ApaNA AcAra -vicArane zuddha banAvI, AcAryazrIe darzAvelA paMthe cAlI, prabhupremathI hRdayane plAnvita karIne sAdhanApaMthe agresara banIe te AvA stotranA adhyayanano hetu che. prabhu ApaNane A lakSyane prApta karavAnI zakti arpe tevI abhyarthanA. (amadAvAda sthita jainadharmanA abhyAsu mitezabhAI 'divyavadhvani' nA taMtrI che. temanA lekho sAmayiko ane vartamAnapatromAM avAranavAra prasiddha thAya che.) 102 jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 104 zrI uvasaggaharaM stotranA gUDha vaijJAnika rahasyo - DaoN.reNukA poravAla paricaya : puruSAdAnIya pArzvanAtha prabhunI prabhAvaka pAMca gAthAothI gUMthAyela stotra - uvasaggaharaMnA racayitA zrI bhadrabAhusvAmI ((dvitIya) che. stotranI khyAti vighnanivAraka, pIDAnAzaka, siddhidAyaka tarIke sadIothI che. A prabhAvazALI stotranI racanA pAchaLano hetu lokone mahAmArInA upadravathI bacAvavAno hato. te samaye saMgha samakSa lokone mRtyunA mukhethI rakSavAno prANaprazna hato. sarvatra mota ane bhayanuM vAtAvaraNa phelAyeluM hatuM. zrI saMghe turta ja AcAryazrI pAse pahoMcI jaI emAMthI ugaravAno upAya pUchyo. zrI bhadrabAhusvAmI (dvitIya) yaMtra, maMtra ane jyotiSa vidyAnA niSNAta hatA. temaNe tatkALa vighnanivAraNa gUDharahasyothI bharapUra stotra racI zrI saMghane ApyuM. enA paThanathI deva-devIo sAkSAt pragaTa thatAM ane vighno zamI jatAM evuM kahevAya che. paraMtu tyArabAda loko potAnA najIvA kArya mATe paNa eno upayoga karavA lAgatA, gurudeve kevaLa pAMca gAthAo rAkhIne bAkInI gAthAone bhaMDArI dIdhI. Aje ApaNI samakSa je gAthAo che temAM pAMca gAthAono samUha che, jenA jJAnadhArA - 20 maMtrajApathI bAdhAo - muzkelIo dUra to thAya ja che, paraMtu emAM prApta thatI daivI sahAya gupta rIte kArya kare che. stotranI maMtrazakti H AcAryazrI bhadrabAhusvAmIe stotramAM bIjAkSaro, maMtro, devatAI AhvAno vagerenuM evI rIte saMyojana karyuM che ke tenA paThanathI Atmazaktino pravAha majabUta thavA lAge. pUrvAcAryo jyAre AvA koI stotranuM sarjana kare tyAre te dIrgharUpe lAbhadAyI ja hoya. temanuM sarjana kadI paNa maryAdita avadhinuM hotuM nathI. temane to lokone muzkelImAMthI ugArI mokSamArga cIMdhI mokSamAM pahoMcADavAnuM kArya karavAnuM hoya che. AvA kalyANaka hetuthI upArjita racanAthI sarva jIvonuM mAMgalya karavAnI temanI bhAvanA hoya che. stotra ane emAM avasthita maMtraracanAmAM akSaronI gUMthaNI dhvaninI AvRtti para AdhArita hoya che. enA maMtromAM hrasva ke dIrgha svara, sUra, chaMda, laya ane bIjAkSaronI goThavaNI evI yojanApUrvaka karavAmAM Ave che ke emAM gahana rIte sthApita thayela gUDhazakti dhAryuM phaLa Ape. jema bIjamAMthI vRkSa taiyAra thaI zake tevI rIte bIjAkSaronI sUkSmazakti sAdhakane tenA kAryomAM vijaya apAve che emAM koI zaMkA nathI. stotramAM veSThita thayela maMtro ane teno prabhAva : prastuta stotranI pAMca gAthAomAM prathama gAthAnuM kArya sAdhakane upasargathI rahita karavAnuM che. bIjI gAthAnuM kArya sAdhakane taMdurastI bakSavAnuM che. trIjI gAthAnuM kArya upAsakane prabhuno rAgI banAvavAnuM che tathA ene kharAba kArya ke kharAba karma karatA rokavAnuM che. cothI gAthAmAM prabhunI stavanA karanAra bhaktane vagara vidhne mokSamArga darzAvavAnI vacanabaddhatA che. pAMcamI gAthAmAM upAsakane bodhibIja - samyaktva bhavebhave maLe tevI prArthanA jaina maMtra, stotra ane yaMtra 175 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thakI zraddhAvaMta banAvI mananI zuddhatA dvArA mokSamAM laI jAya che. prathama gAthAmAM sthApita maMtro ane tenuM kArya : prathama gAthAno prAraMbha ja upasarga haranAra pAsa (pAzva) yakSa jenI pAse che te pArzvanAthane huM vaMdana karuM chuM. jenA karmanA samUho TaLI gayA che, je viSane haranArA che evA pArzvanAthane jyAM smaraNa karavAmAM Ave tyAM sAkSAt maMgaLa ane kalyANanuM AvAsa taiyAra thaI jAya che. A gAthA ApaNane sUcave che ke tame jevA vina dUra karavA prabhu pArthane vinaMtI karo ke tarata ja tamArI AsapAsa maMgaLa ane kalyANanI abheda dIvAla racAya jAya pachI sAdhakanuM koIpaNa amaMgaLa karI zake nahIM. prathama gAthAnuM kArya evuM adbhuta che ke jyAre sAdhakane koI muzkelI AvI caDhe tyAre prabhune smaraNamAM rAkhIne prathama gAthAnI AsapAsa bIjAkSara mUkI maMtrajApa kare to enA dareka prakAranA vino TaLI jAya che. sAdhakanI AsapAsa racAyela maMgaLa ane kalyANanA surakSAkavacane kAraNe ene uparI amaladAra, zeTha mAlika koIpaNa kaTuvacana kahI zake nahIM. A maMtranA jApathI paristhiti taddana haLavI thaI jAya che ane vidano TaLI jAya che. bIjI gAthAnuM kArya : bIjI gAthA sAdhakanI taMdurastI sapramANa rAkhe che. emAM AcAryazrI maMtranuM hArda jaNAve che ke viSaharanAra "skUliMga maMtra' ne je koI dhAraNa karaze tenI grahapIDA, roganI pIDA, marakI vagere roga, ghaDapaNa, jherI tAva vagere upazAMta thaI jaze. have A gAthAnI kAusagnamAM maMtrajApa karavAmAM Ave tyAre enA sUra kaMThamAM relAya che, je kaMThamAM sthita thAIroIDa ane perAthAIroIDa graMthine cetanavaMtI kare che. A baMne graMthio lohImAM kelziyama levalanuM dhyAna rAkhe che. viSahara skUliMga maMtrano mULa maMtra che - nama3UT pAsa vidara ni rtiA" A maMtranI AsapAsa "OM hai, zrI " prathama ane ", zrI 3 nama:" pAchaLa lagAvI pUrA maMtroccAra karavAthI liMgamaMtra bane che. ene satata jApa karavAthI zarIra taMdurasta - nIrogI rahe che. trIjI gAthAnuM kArya - bhaktajanane saraLatA rahe, AtmazraddhAmAM khoTa na Ave ane prabhubhaktimAM pUrNa zraddhAthI joDAya rahe mATe A gAthAmAM jaNAvAyuM che ke jo kAyotsarga, sAdhanA ke jApa Adi nahIM karI zakatA ho to kazI ciMtA nahIM, prabhune karela praNAma paNa eTalo ja phaLadAyI hoya che. manuSya yoni ke tiryaMca yoninA jIva hoya koIpaNa paraMtu padmAvatI mAtA temane koI duHkha ke dAridra nahIM AvavA de. cothI ane pAMcamI gAthA : A baMne gAthAomAM ciMtAmaNi rana ane kalpavRkSanI prAptithI paNa adhika samyakatva ratna che, je atyaMta durlabha che. prathama gAthAmAM bAdhAothI mukti maLI. bIjImAM zarIra nIrogI thayuM. trIjImAM prabhu pratyenI zraddhA deDha thaI. cothI gAthAmAM kahevAyuM ke samyakatvanI prApti to aDhaLaka aizvarya ane icchita phaLaprApti karatAM paNa vadhu che. mATe e mokSamArganA ajarAmara sthAnano mArga padmAvatI mAtA darzAve che. prabhu e pada pAmI cukyA che te bodhibIja prApta thAo evI prabhune ahIM prArthanA karAya che. pArtha jinacaMdra ! bhaktithI bharela hRdayathI ucca kakSAnI prArthanA bhakta jyAre kare che tyAre te avazya phaLe ja che ema pAMcamI gAthAmAM AcAryazrI darzAve che. uvasaggaharam stotranI gAthAo ane bhaktAmara stotra : ApaNA pUrvAcAryoe uparokta baMne stotranI manuSya jIvanamAM upayogitA nihALI. madhyakAlIna yugamAM loko ghaNI ja muzkelIothI gherAyelA hatA. AvI sthitimAMthI lokone ugAravA bhaktAmara stotranI dareka gAthAmAM enI siddhi, phaLaprApti ane emAM rahela daivI AhvAnane anurUpa maMtra ane yaMtra taiyAra karyA. emAM gAthAnI upAdeyatA mujaba navakAra maMtra, uvasaggaharaM stotra ane anya sUtrano upayoga karI sthApanA maMtra, jApamaMtra ane yaMtra taiyAra karyA. Ane kAraNe zrI bhaktAmara stotranI gAthAonI prabhAvakatA ane asara aneka gaNI vadhI gaI. dA.ta. zrI bhaktAmara stotranI 31 mI gAthAnA maMtrajApa ane yaMtranA darzana mAtrathI emAM rahela daivI prabhAva jaina maMtra, stotra ane yaMtra 1eo | vAja jJAnadhArA - 20 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thakI uparI amaladAra vagere sAdhakanuM kaMIpaNa ahita karI zakatA nathI. emAM uvasaggaharaM stotranI prathama gAthAne maMtra tarIke svIkArela che. uparAMta enA yakSa devano bIjAkSara 'gaM' thI yaMtranA kendrasthAnane tathA anya bIjamaMtrono paNa upayoga karI surakSAkavaca pUruM pADyuM che. jyAre bhakta sahAya mATe zrI bhaktAmara stotranI 31 mI gAthAnA darzana kare che tyAre jevo e kendramAM enI dRSTine sthira kare ke ApoApa enI AsapAsa maMgaLa ane kalyANanuM ghara banI jAya. 31 mI gAthAnA artha mujaba ahIM prabhunA traNa chatra AgaLa ravino prakAza paNa tApa ApI zakato nathI. prabhuno teja pratApa traNa bhuvanamAM che, jyAM sAdhaka Azraya le che. A gAthAnI ane enA maMtrajApane kAraNe rAjA, zeTha ke vaDIlo vaza thaI jAya che. uvasaggaharaM stotranI bIjI gAthAmAM garbhita 'viSahara-skUliMga maMtra' paNa zrI bhaktAmara stotranI gAthAomAM maMtra jApa tarIke upayogamAM levAyo che. A pramANe ApaNe bhakto prabhu pArzvanAthanA maMtrajApa thakI tana, mana nIrogI rAkhI mokSamArge saMcarIe evA zuddha bhAva rAkhI pUrvAcAryoe yugo sudhI amara rahe evI racanAo karI che. uvasaggaharanA maMtroccAranA vaijJAnika rahasya : manuSya zarIramAM aMtaHstrAvI graMthionuM eka sakSama taMtra che, je endocrine system kahevAya che. A graMthiomAMthI je strAva (hormonsa) nIkaLe che ane e sIdho raktamAM pravAhita thAya che. A rakta-lohI zarIranA saMpUrNa avayavomAM pharatuM hoya che. jyAre sAdhaka ekAgratAthI layabaddha rIte maMtroccAra kare che tyAre enA raTaNathI vAIbrezana - spaMdana pedA thAya che. be bhrakuTInI vacce manane ekAgra karIne uvasaggahara stotranI prathama gAthAnuM manana karavAthI mastakamAM aMdaranA bhAge rahelI picyuTarI glenDa jAgRta thAya che. tyAM bhItaranI khAlI jagyA (kevITI) mAM enA guMjananA paDaghA paDe che, jethI aMdara rahelI anya graMthio para paNa tenI asara thakI sarva graMthio kAryAnvita thaI jAya che. 18 jJAnadhArA - 20 A stotranI bIjI gAthA kaMThamAM ekAgra citte paThana karavAthI svarayaMtranI najIkanI thAIroIDa ane perAthAIroIDa graMthionI aniyamitatA para asara thAya che ane te pharI cetanavaMtI bane che. vaLI, ahIM ciMtAmaNi maMtra ke skUliMga maMtranA jApathI paNa sAdhakanI taMdurastI jaLavAI rahe che. A graMthio ati saMvedanazIla hovAne kAraNe ciMtA, tanAva, sTresa vagerethI tarata ja prabhAvita thaI jAya che. vartamAna samayamAM dara trIjI vyakti thAIroDIjhama ke hAyapara thAIroDIjhama nAmanA rogano zikAra bane che. enA upAya tarIke A stotranI bIjI gAthA ke eno maMtra niyamita bhaNavAthI vyakti rogamukta bane che. nAbhinI najIka Avela eDrenala graMthio para paNa enI cothI gAthAno prabhAva paDe che. ahIM penakriyAsa AveluM che. A graMthio jIvanopayogI ghaNA rasAyaNonuM utpAdana kare che. A maMtrajApamAM devagurune vaMdana karavAthI manuSya ahaMkAra miTAvI namratA dhAraNa kare che. A graMthi para jApa karavAthI sAdhaka krodha, bhaya, uttejanA, ArttadhyAna vagere para kAbU meLave che, jethI eno eDrenIla hormona khAlI thaI jato nathI. A stotranI asara sabakonzIyasa mAInDa - AMtaramana para paNa jovA maLe che. vighna nivAraNa mATe pUrNa zraddhA ane bhakti vaDe nIrogI thavAnA saMkalpa thakI karAto jApa sAdhakanA manamAM vizvAsa ane zraddhA pedA kare che, jenI phaLazruti kArya saphaLa banAve che. A pramANe gUDha rahasyothI bharapUra, gahana arthasabhara camatkArika prabhAvazALI stotranA niyamita pAThathI sAdhaka vighnarahita banI ajarAmara padane prApta kare che. (muMbaI sthita jaina darzananA abhyAsu reNukAbahene AcArya buddhisAgarajInA jIvana ane kathana para saMzodhana karI Ph.D. karyuM che. "jena jagata" sAmayikanA hindI vibhAganA saMpAdana sAthe saMkaLAyelA che. temanA cAra pustako pragaTa thayA che.) jaina maMtra, stotra ane yaMtra 109 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 18 covIsa tIrthaMkara nAmamaMtra phaLAdeza - maNilAla gAlA pAse javuM paDe ane Aje kharA tAMtrika kyAM najare paDe che kharA ! tAMtrikanA nAme aDhaLaka paisA okAvatA dhutArAonI kamI nathI. vaLI e mithyAdharma thAya che. AvA saMjogomAM karavuM zuM? ApaNA saunA sadbhAgya maMtranuM eka ajoDa pustaka prasiddha thayuM che. mAtra be thI cAra zabdo dharAvatA e maMtra eTalA saraLa ane sAttvika che ke te tatkALa hRdaya soMsaravA utarI jAya. e pustakanA racayitA anya koI nahIM paraMtu parama dArzanika ciMtaka, jaina sAhityanA prakhara lekhaka 2016 mAM 93 varSanI jaipha vaye kALadharma pAmelA goMDala gaccha ziromaNI parama pUjya zrI jayaMtamuni mahArAja sAheba che. prakhara jaina sAhityakAra zrI guNavaMtabhAI baravALiyA tathA pU. subodhikA svAmI saMpAdita ane 2015mAM prakAzita thayelA A pustakanuM nAma che - "devAdhideva nAmamaMtra phalAdeza." jainonA 24 tIrthakaronA nAmamAM ja e 24 maMtra samAyelA che. je AtmAo tIrthakaranI kakSAe pahoMcyA emanA nAmamaMtramAM ja keTalI tAkAta hoya ! emanuM nAma uccAravAthI ja mAnava A bhava tarI jAya, tyAre A to temanA nAmanuM maMtrarUpe raTaNa karavAnuM che. A eka sarvathA maulika graMtha che. dAyakAonA anubhavano nicoDa emAM apAyo che. gaccha ziromaNI pU. jayaMtamuni mahArAjanA khudanA zabdomAM ja kahIe to devAdhidevonA nAmakaraNa pAchaLa koI mahAna rahasya chupAyeluM che. vyakti, samAja ke saMsAranuM saMpUrNa kalyANa thAya tevuM maMgalamaya rahasya teozrInA nAmamAM samAyeluM "maMtreSu vartate bIjaM, maMtreNa jAyate baMdhanAzaM, maMtreNa guptazakti pradarzate, maMtreNa kiM kiM na siddhayate ?" maMtramAM bIjanuM bIja samAviSTa che. maMtrathI baMdha paDelI cIja uddaghATita thAya che. maMtrathI gupta zaktio pragaTa thAya che. maMtrathI zuM zuM siddha thatuM nathI ? arthAt maMtrathI sarva sAdhya che. vizvamAM mAnavIne muzkelIono pAra nathI, sAdhana-saMpatti vadhyA che, paraMtu mAnasika zAMti kyAM ? mAnavI e samasyAomAMthI mukti meLavavA koI zaraNa gote che. aneka bAdhAAkhaDI kare che, paNa sukha-zAMti tene nasIba thatA nathI. ekavIsamI sadIno A moTo paDakAra che. mAnasika roga vadhatA cAlyA che, AtmahatyAonuM pramANa vadhyuM che, satata ajaMpAthI harakoI trasta che tyAre aneka loko maMtrataMtranA zaraNe jAya che. maMtra-taMtranI lAMbIlacaka vidhi mATe mANasane samaya nathI. lAMbA ane uccAramAM ati agharA maMtra mATe ghaNo mahAvaro karavo paDe che. maMtra-taMtra mATe tAMtrika pUrvAcAryo devAdhidevanA nAmone camatkArika ane uttama phaLadAyI mAnatA ja AvyA che ane temanA nAmathI hajAro stuti temaja stavano paNa prasiddha thayA che. devAdhidevanA nAmanuM dharAtala nAma pUratuM ja sImita nathI. prabhunA A parama punita jaina maMtra, stotra ane caMdra | 181 jJAnadhArA - 20 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmo (nAmanikSepa sivAyanA) bAkInA nikSepone paNa sparza karatA hovAthI sajIva ane jAgRta paNa che. A badhA nAmone eka ja trAjave toLI zakAya tema nathI. keTalAka nAma nAma rUpe ja sArthaka hoya che, jyAre keTalAka nAma nAma hovA chatAM svataH maMtrAkSara banI jAya che ane maMtranuM baLa te nAmamAM prasphaTita thAya che. ApaNA covIsa devAdhidevanA pavitra nAma sarvathA svataMtra, bhinna bhinna eka eka maMtrarUpa che." pUjyazrI AgaLa kahe che, "A vizvamAM ke manuSya jagatamAM duHkhanI je paraMparA che tene vibhAjita karIe to lagabhaga 24 paraMparA dRSTigocara thAya che. vadhAremAM vadhAre duHkhasamUha covIsa bhAgamAM ATopAI jAya che. anya prakAranA duHkho bhale saMkhyAmAM vadhAro kare paNa te A covIsamAM ja samAviSTa thaI jAya che. saMsAranA A dhruva evA covIsa duHkhonuM nivAraNa karavA mATe mAno covIsa tIrthakaro janma dhAraNa kare che, covIsa devAdhidevanI utpatti thAya che ane pratyeka prabhunA nAma eka-eka duHkhanA nivAraNa mATe amogha zastrarUpa banI jAya che. A abhinava graMthamAM covIsa tIrthaMkara bhagavAnanA rUpa mahAzaktinuM avalaMbana karI temanA nAmane maMtrAkSara rUpe goThavIne prayoga karavAnI preraNA ApI che. kayA tIrthakaranuM nAma kayA duHkha mATe zastrarUpa che, tenuM vivecana A graMthamAM bArIkAIthI karavAmAM AvyuM che." "devAdhidevonA nAma maMtranA pariNAmanA rahasyonI je vAta A graMthamAM karavAmAM AvI che, te vAta nizcita rUpe pramANabhUta, tattvasparzI ane zAstrokta vAta che tathA te gupta rahasyo dvArA upakAra thato hoya tevI maMgalamaya vAta che. agni sparzathI dAha thAya te svataH pramANabhUta che, tema A vAta evI spaSTa che ke temAM bIjA koI pramANanI jarUra nathI. jema agnino sparza thAya to dAjhI javAya, tema A maMtrajApano sparza thAya to phaLanI prApti acUka thAya, A eka saiddhAMtika tattva che. pramANanA AdhAre tattva pariNita nathI, paraMtu tattva pariNatinA AdhAre pramANa che. A graMtha alaukika, maulika temaja tattva pariNatine sparza karato hovAthI svataH pramANabhUta che." yugadivAkara pU. zrI namramuni ma.sA. kahe che ke "jJAnInA dareka pragaTatA zabdo maMtra bane che. prabhu nAma ja maMtrarUpa che. goMDala gacchaziromaNI gurudeva zrI jayaMtamuni ma.sA.nA parama jJAnabhAvothI pragaTelA adbhata rahasyo temanI jJAnacetanAno camatkAra ja che. tIrthaMkara paramAtmAonA nAmamAM rahelI anaMta zaktione jaina samAja jANato ja haze, paNa te rahasyanuM udghATana karI teoe ApaNane paramakRpAnA kAraNa banAvI dIdhA. tIrthaMkara paramAtmAnuM nAma dravyalAbha ane bhAvalAbha, bannenuM kAraNa che ane ApaNA sarva duHkhonuM nivAraNa kare che." pUjya vIramatI mahAsatIjInA kahevA mujaba "zrI uttarAdhyayana sUtramAM covIsa tIrthakaronI stutinuM mahattva samajAvatAM kahyuM che ke, "cauvvIsatthaeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? cauvvIsatthaeNaM daMsaNavisohi jaNayai / " he prabho ! covIsa tIrthaMkaronI stutithI jIvane zuM lAbha thAya che ? temanI stutithI darzanavizuddhi thAya che, arthAt samyagdarzana nirmaLa ane deDha thAya che. tethI siddha thAya che ke zuddha bhAve paramAtmAnuM nAmasmaraNa karavAthI pApakarmo TaLe ja che. have A pustakanA maMtrono paricaya karIe, artha jANIe e pahelAM enA racayitA pUjyazrI jayaMtamuni ma.sA.no saMkSipta paricaya meLavIe. paMDitaratna parama dArzanika goMDala gaccha ziromaNI pU. jayaMtamuni ma.sA.nI viddhatA ane jJAnanI gaMgotrI mAnavasevA ane zikSaNarUpe lagabhaga cha dAyakA sudhI pUrva bhAratanA nAnA gAmaDApeTabAramAM vahI. prasiddhi ane mAna sanmAnathI jojano dUra mAtra mAnavasevAnA lakSathI sevAyajJanI dhUNI dhakhAvI hatI. saurASTranA gira vistAranA dalakhaNiyA gAmamAM I.sa. 1924 nA vijayAdazamInA dine dharmaparAyaNa kuTuMbamAM temano janma thayo. pitA jagajIvanabhAI (saMta pitA) ane mAtA amRtabahena eka ja gharamAMthI pAMca vyaktie saurASTra kesarI prANa parivAramAM dIkSA lIdhI. zAstrAbhyAsa mATe pU. jagajIvana ma.sA. sAthe kAzI tarapha vihAra karyo. tyAM traNa varSa sudhI paMDito jaina maMtra, stotra ane caMdra 183 jJAnadhArA - 20 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAse jaina, vaidika, bauddha, sAMkhya darzana temaja saMskRta, prAkRta ane vyAkaraNa darzanano UMDo abhyAsa karyo. pU. pitA jagajIvana ma.sA.nA rAjagRhamAM 45 divasanA saMthArA bAda netrajyoti tathA jJAnajyoti dvArA AdivAsI prajAnI sarvAgINa sevAnuM kArya ekalA hAthe AraMbhya. sevA ane zikSaNa sAthe pUjyazrI jJAnasAdhanA pratye sajAga, sakriya hatA. temanuM jJAna amApa hatuM. dharma, adhyAtma kSetre lagabhaga 30 pustakonuM sarjana karyuM. AvI bahuvidha pratibhA dharAvatA saMta temanA anubhavanA nicoDa ane svayaM phuraNAthI A amUlya, adbhuta pustaka lakhyuM che, tyAre tenI kiMmata amUlya thaI jAya che. -: A rahyA A 24 maMtra ane tenA phaLa :(1) OM zrI RSabhadevAya namaH kRSi (khetI) nA abhAvamAM utpanna thatAM duHkhonuM nivAraNa karavA mATe A ati uttama nAmamaMtra che. OM zrI ajitanAthAya namaH A nAmamaMtrathI bAhya vijaya ane AdhyAtmika vijaya -baMne prakArano vijaya ekasAthe upalabdha thAya che. OM zrI saMbhavanAthAya namaH A nAmamaMtra aMtarAyane TALI, kAryane saMpanna karAve che. (4) OM zrI abhinaMdanAya namaH A nAmamaMtra amaMgaLa ane viSAkta vAtAvaraNane dUra karI maMgaLamaya vAtAvaraNanuM sarjana kare che. OM zrI sumatinAthAya nama: A nAmamaMtrathI manuSyamAM sabuddhi pragaTe che ane tene sAcA khoTAne samajavAnI vivekabuddhi prApta thAya che. OM zrI padmaprabhave namaH A nAmamaMtra sarva kSetre vyaktino hitakArI vikAsa karAve che. 5 zrI supArzvanAthAya namaH A maMtra nikaTavartI kSetramAM rahelA sadguNo, sadbhAva ane hitakArI, maMgalakArI tattvone pragaTa kare che temaja amaMgaLakArI tattvono laya kare che. (8) OM zrI caMdraprabhave namaH A maMtra zarIranA tApa ane mananA utApane zAMta kare che. (9) OM zrI suvidhinAthAya namaH A maMtrano jApa vivekabuddhi janmAve che, yathArtha arthabodha karAve che tethI samasyAnA samAdhAna mATe upakArI che. (10) OM zrI zItalanAthAya namaH A nAma maMtra sva-parane zItalatAno anubhava karAve che. (11) OM zrI zreyAMsanAthAya namaH A maMtrano jApa karavAthI saMtoSano udaya thAya che. (12) % zrI vAsupUjyAya namaH A maMtrano jApa dravya ane bhAvalamInI prApti mATe uttama che. (13) OM zrI vimalanAthAya namaH A maMtra jApa kaSAyanA upadravane haranAruM ane manane zAMti ApanAruM che. (14) OM zrI anaMtanAthAya namaH A maMtra maMgaLa suSupta zaktione jAgRta kare che ane amaMgaLa zaktione dUra kare che. (15) OM zrI dharmanAthAya namaH A maMtra vastu, vyaktinA dharma upara niyaMtraNa kare che, tenA dharmanI rakSA kare che. (16) OM zrI zAMtinAthAya namaH A nAmamaMtra amaMgaLano nAza karI maMgaLane pragaTa kare che ane sarva samAjamAM zAMti sthApe che. (10) zrI kuMthunAthAya namaH A maMtra smaraNa enTIbAyoTIka davAnuM kAma kare che. tenAthI bekTarIyAjanya rogonuM nivAraNa thAya che. (18) OM zrI aranAthAya nama: A maMtra sUkSma tamoguNI zaktione haranAra che. duzmana sAthenI duzmanAvaTa dUra thAya che. (19) OM zrI mallinAthAya nama: A nAmamaMtra sva-paranA avaguNo, durguNo ane pApanuM dahana kare che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra jJAnadhArA - 20 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) OM zrI munisuvatAya namaH A nAmamaMtra avibhAjya akhaMDa sukhane ApanAro OM zrI zreyAMsanAthAya namaH zreyAMsanAtha. zreya eTale kalyANa. aMsa eTale khabho. kalyANane Teko Ape. kalyANane sarje te zreyAMsa. zreyAMsanAtha bhagavAnanuM nAma kalyANa mATe ja che. koIpaNa vyakti vadhu sukhanI kAmanA kare che. potAnA zreyane icche che. zreyAMsanAtha svAmInA nAmasmaraNathI acAnaka Akasmika vastunI prApti thAya che. koI siddhAMta maLI jAya ke koI vastu maLI jAya. kaMIka ne kaMIAkasmika maLI jAya che. Ama, covIsa tIrthaMkaranA nAma pramANe vyaktine icchita phaLa prApta thAya che. (zrI maNilAla gAlA "janmabhUmi' akhabAra jUthanA variSTha patrakAra, jaina jagata' kolama ane "jainaprakAza'nA saMpAdanakArya sAthe saMkaLAyelA che.) (21) OM zrI naminAthAya namaH A maMtrathI kaSAyanI tIvratA dUra thAya che, puNya karmano baMdha thAya che, kaSAyavALA prANIonA kaSAya zAMta thAya che. (22) OM zrI ariSTa neminAthAya namaH A maMtra badhA ariSTo ane aniSTone dUra karI maMgaLa tattvone sthira kare che. (23) OM zrI pArzvanAthAya namaH A maMtra AsapAsanA kSetranI zuddhi karI dizA kavaca banAve che. (24) OM zrI mahAvIrAya namaH A nAmamaMtra parAkramanI vRddhi kare che ane anyanA puSTa parAkramane parAjita kare che. keTalAka maMtranuM phaLa vigate joIe OM zrI vAsupUjyAya namaH vizvamAM Aje sarvatra paisAnI bolabAlA che, nirdhanane koI pUchatuM nathI. badhAne paisA joIe che. mANasa dhanavAna thavA jAtajAtanA upAya ajamAve che, tyAre A maMtra lakSmI meLavavA rAmabANa IlAja che. vAsupUjya svAmInuM nAma daridrane lakSmIvAna, kurUpane svarUpavAna, buddhihInane buddhivAna ane sAdhanahInane sAdhanasaMpanna banAve che, dhana saMpattinI vRddhi kare che, hoya tene TakAvI rAkhe che. OM zrI kuMthunAthAya namaH kuMthu" eTale kaMthavA jevA sUkSma jIvANu bekTarIyA. A jIvANu niyamana kare ane bekTarIyAjanya roganuM nivAraNa kare. te kuMthunAtha. rogathI mukta thavA ekalI auSadhithI na cAle, sAthe maMtra paNa joIe. kuMthunAthanuM nAma rogamukti mATe prabaLa upAyarUpa che, romeromamAM maMtrano dhvani-nAda javo joIe, to ja te nAmasmaraNa sUthama amaMgalakArI tattvonuM apaharaNa karI zake che. saMdarbha graMtha :pU. jayaMtamuni kRta tIrthaMkara nAmamaMtra phalAdeza saMpAdaka : pU. subodhikAbAI svAmI sahasaMpAdaka : guNavaMta baravALiyA prakAzaka : prANaguru jaina senTara jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra 187 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 vItarAgastotra ane samyagudarzana - rInA zAha vItarAgastotrano paricaya bhASA : saMskRta prakAza : 20 zloka : 187, anuSupa chaMda vizeSatA : kumArapALa rAjA mATe racavAmAM AvyuM hatuM. teo A stotrano dararoja pATha karatA hatA. TIkAdi : (1) rAjA kumArapALa pachI gAdIe beThelA rAjA ajayapALanA maMtrI yazapAla racita saMskRta nATaka - 'moharAjaparAjaya'. yazapAlajIe A stotranA 20 prakAzane 20 divya gulikA sAthe sarakhAvyA che. (2) mu. prabhAnaMdasUrijInI TIkA - 'durgapadaprakAza". (3) vizAlarAjasUri ziSya sAmodayagaNita avacUrNi. (4) mu. vijayazIlacaMdrasUri kRta hindI padyAnuvAda. (5) gujarAtI padyAnuvAda:- (1) mu.zrI caMdraprabhasAgara, (2) mu.zrI kalpayazavijayajI, (3) mu. zrI kapUravijayajI, (4) DaoN. bhagavAnadAsa manasukhabhAI mahetA -"kirata bhaktarasa caMdrikA' (6) mu. mANijyagaNi, mu. megharAja, mu. naMdIsAgara gaNikRta TIkAo racayitA : kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya janma : vi.saM. 1145 svargagamana : vi.saM. 1229 sthaLa : dhaMdhukA jJAtiH moDha vaNika mAtA-pitA: pAhiNI - cAciMga janmanuM nAma: cAMgadeva dIkSA : vi.saM. 1154, muni somacaMdra AcAryapada : vi.saM.1166, A. hemacaMdra sAhitya - graMtha - siddhahemavyAkaraNa, triSaSTizalAkApuruSa, abhidhAna ciMtAmaNi, pramANamImAMsA, yogazAstra, hema anekArtha saMgraha, dezI nAmamAlA, nighaMTu koSa. stotra- mahAdeva stotra, anyayogavyavaccheda kAtrizikA, ayogavyavaccheda dvatrizikA, sakalArvata stotra vizeSatA : (1) sADA traNa karoDa zloka pramANa sAhityanI racanA. (2) sarasvatI - dharma - rAjanItino subhaga samanvaya (3) siddharAja jayasiMha tathA kumArapALa jevA rAjarSinA pratibodhaka (4) bahuvidha vyaktitva - mahAkavi, bhakta, jJAnI, yugapradhAna, tArkika, vAdI, riddhi-siddhinA dhAraka, siddhAMtajJa, nyAya - bhASA - alaMkAra - chaMda - zAstrAdi vidyAonA pAragAmI sUyate sanena ti stotram - jenAthI stuti karAya te stotra. vItarAga eTale jenA rAga - dveSa saMpUrNa naSTa thayA che te. Ama, A stotramAM aDhAra dUSaNathI rahita, rAga-dveSa rahita vItarAga sarvajJa paramAtmAnI stuti hovAthI tenuM nAma vItarAga stotra che. jenuM samagra bhAratIya saMskRta stotra sAhityamAM advitIya sthAna che. jainadarzananuM kAvyasvarUpa eTale vItarAga stotra. jemAM utkRSTa bhakti, vItarAganuM svarUpa, jJAna, vairAgya, anyamata nirAkaraNa, yoga, Atmagaha vagereno samucita yoga karavAmAM Avyo che. vaLI, temAM AcAryazrIno vyApaka dRSTikoNa paNa dekhAI Ave che. jaina maMtra, stotra ane caMdra 188 | jJAnadhArA - 20 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) jIva mAtra sukhane icche che ane sAcuM sukha sarva karmanA kSaya eTale ke mokSamAM raheluM che, jenI zarUAta samyagudarzanathI thAya che. mATe ApaNuM prathama lakSa samyagudarzana hovuM joIe ane te vItarAga stotranA AdhAre kaI rIte prApta karI zakAya te viSe TUMkamAM joIe. samyagadarzana prApta karavA mATe ATaluM jarUrI che. (1) samyagadarzananA bAhya lakSaNo - zama, saMvega, nirveda, AsthA, anukaMpA. satudeva-guru-dharma tathA nava tattvanI zraddhA. (vyavahAra samyagadarzana) svasaMvedana sahita uparokta zraddhA. (nizcaya samyagadarzana) have, vItarAga stotramAMte kyAM jovA maLe che te ApaNe kramathI joIe. (1) samyagadarzananA bAhya lakSaNo - zama, saMvega, nirveda, AsthA, anukaMpA :(1) zama = upazama - prakAza-11 nA zloka-1 mAM kahe che, "pariSahanI senAno parAbhava karatA ane upasargone dUra TALatA he prabhu! Ape zama amRtane prApta karyuM che." prakAza-16 nA zloka-1 mAM kahe che, he nAtha! ApanA vacanarUpa amRtanA pAnathI thayelI upazama rasanI Urmio mane paramAnaMda saMpadAne pamADe che." Ama, ApaNA jIvanamAM AvatA nAnA nAnA pariSado ane upasargone zAMtabhAvathI sahana karatAM zIkhIzuM to upazamarasa prApta karIne samyagadarzana prAptinI bhUmikAmAM AvIzuM. (2) saMvega = mokSanI abhilASA prakAza-17 nA 8 mA zlokamAM kahe che, he prabhu ! ApanI kRpAthI jyAM sudhI mokSa prApta na thAya tyAM sudhI mane zaraNamAM rAkhajo. Apa zaraNa-vatsalatA choDazo nahIM." | 190 ] jJAnadhArA - 20 Ama, jyAM sudhI mokSa prApta na thAya tyAM sudhI bhagavAnanuM zaraNa choDavAnuM nathI. tyAM sudhI saMsAranA koIpaNa padArthone na icchatAM mokSaprAptinA sAdhanone ja icchavAM. mAMgIe to eTaluM ja mokSe ja mAMgIe; tame jeno tyAga karyo e na ame mAMgIe. (3) nirveda = vairAgya prakAza-12 Akho vairAgya viSe ja che. temAM kahe che, "he prabhu ! Apa janmajAta vairAgI cho. sukhanA sAdhanomAM Apane vizeSa vairAgya upaje che ane jyAre saMyama grahaNa karo cho tyAre Apano vairAgya ugra hoya che. Apano vairAgya jJAnagarbhita che. Apa haMmezAM vairAgyamAM sAvadhAna cho." bhagavAnano Avo vairAgya joIne ApaNAmAM paNa vairAgyabhAvanI saheje puSTi thAya che. zarIra, bhoga ane saMsAra pratye saheje anAsakti utpanna thAya che. (4) AsthA = zraddhA, Astikya aneka zlokomAM AcAryazrInI paramAtmA pratyenI AsthA vyakta thaI che. ApaNe phakta ekAda-be zloka joIe. prakAza-1 nA zloka-5 ane 8 mAM kahe che, "te prabhu vaDe huM sanAtha chuM, te prabhune ja huM manathI vAMchu chuM. temanAthI ja huM kRtakRtya chuM. te prabhuno huM kiMkara chuM, dAsa chuM." ApanI zraddhAmAM mugdha thayelo huM, ApanI stuti karavAmAM skUlanA pAmuM to tethI mane niSedha karavo yogya nathI. kema ke zraddhAvaMtanA saMbaMdha vagaranA vacano paNa zobhA pAme che." AcAryazrInA AvA vacano ApaNI zraddhAne paNa baLa pUruM pADe che. tethI ApaNI zraddhA paNa deDha bane che. ApaNane evo spaSTa ahesAsa thAya che ke ATalA moTA AcAryamAM jo AvI laghutA ane bhagavAna pratyenI asIma zraddhA hoya to ApaNAmAM to e keTalI hovI joIe ! jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) anukaMpA = karuNA he prabhu ! Apa prANIone vagara mAMgye sahAyadAtA cho. svArtha vagara hitakArI cho. prArthanA vagara paropakArI cho ane niSkAraNa baMdhu cho." A zloka ApaNane prANImAtra pratye karuNAbhAva rAkhavAnuM zikhavADe che. koIpaNa jIvanuM saheja paNa duHkha joIne ApaNe ApaNI zakti pramANe tene dUra karavAno prayatna karavo joIe. (2) sadeva-guru-dharma tathA nava tattvanI zraddhA : AcAryazrIe samasta stotramAM vItarAga devanuM evuM apUrva ane adbhuta mAhAbhya varNavyuM che ke game tevo mithyAdRSTi jIva paNa madhyastha dRSTithI jue to tene paNa tenI zraddhA thaI jAya. prathama prakAzamAM vItarAga devane kevaLa jJAnamaya, paMcaparameSThImAM pradhAna, sUrya jevA prabhAvavALA, rAgadveSAdi klezakArI vRkSone samULagAM ukheDI nAMkhanAra, AnaMdasvarUpa, brahmasvarUpa, zraddhA karavA yogya, dhyAna karavA yogya, sakala surAsura vaMdita sarvathA vilakSaNa kahyA che. bIjAthI pAMcamA prakAzamAM bhagavAnanA 34 atizayonuM varNana che. atizaya eTale mahimAvizeSa athavA guNaprabhAva ke je guNo koInAmAM paNa na hoya. dA.ta. temanA zarIramAM sapheda rudhira, parasevA vagaranuM zarIra, sarvAbhimukha, jyAM vicare tyAM roga, duSkALa ke upadrava na thAya, keza-roma-nakha ane dADhI-mUcha dIkSAgrahaNa avasare jevAM hoya tevA ja rahe vagere. jemaNe vistArathI jANavuM hoya temaNe zAstromAMthI joI levuM. A atizayo evA romAMcaka hoya che ke vAMcanAra ke sAMbhaLanAra diMga thaI jAya. prakAza-10 mAM kahe che, he nAtha ! ApanA zarIranI zobhA jANavA Indra paNa samartha nathI. ApanA guNone gAvAne hajAra jIbhavALo paNa samartha nathI. Apa anuttara vimAnavAsI devonA saMzaya haro cho. ApanA paMcakalyANakonA samaye nitya duHkhI evA nArakI jIvo paNa muhUrta mAtra zAtA anubhave che. Apa AzcaryakArI evI samatAnA dhAraka cho. viruddha svabhAvI evA nigraMthatA ane dharma cakravartIpaNuM ApanAmAM che, je anya hariharAdikamAM jaNAtAM nathI. 11 mA prakAzamAM bhagavAnanA aciMtya mahimAnuM varNana che. Ama, sarvadUSaNarahita, karmamalahIna, mukta, nIrAgI, sakaLa bhayarahita, sarvajJa, sarvadarzI jinezvara vItarAga bhagavAnanI stuti-bhakti karatAM aMtaramAM Azcaryayukta harSollAsa utpanna thAya che, jenAthI ApaNI satudeva pratyenI zraddhA majabUta thAya che ane Atmazaktino prakAza thAya che. jema hAthamAM talavAra levAthI zaurya temaja bhAMgathI nazo utpanna thAya che tema AvA bhagavAnanA guNaciMtanathI potAnAmAM paNa te guNono aMza pragaTe che, je samyagudarzananI prAptinuM ananya kAraNa bane che. satvadevamAM sadguru temaja sadharma samAI jAya che. nava tattvanI zraddhA :- prakAza-19 nA zloka - 5, 6, 7 mAM Asava, saMvara tathA mokSa viSe kahyuM che ke, he prabhu ! haiya-upAdeya viSayaka ApanI AjJA sadAkALa evI che ke kaSAya - viSaya - pramAdAdi Asava sarvathA heya ane satya - zauca - kSamA - mArdavAdi saMvara sarvathA upAdeya che. Asava bhavabhramaNanuM kAraNa che tathA saMvara mokSanuM kAraNa che. bhagavAnanI AjJAmAM tatpara evA keTalAMye jIvo pUrve nivaNane pAmyA che. vartamAne pAme che ane bhaviSyamAM paNa pAmaze." Ama, eka tattvamAM zraddhA thatAM bAkInA tattvonI paNa zraddhA thAya che. mokSanuM virodhI baMdha tattva che. nirjarA eTale AMzika mokSa. mokSa jIvano thAya che ane te ajIva evA pudgala karmathI chUTavAthI thAya che. Ama, uparokta zlokamAM nava tattvanI zraddhA samAviSTa thAya che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra vitra jJAnadhArA - 20 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) svasaMvedana sahitanI uparokta zraddhA (nizcaya samyagadarzana): vItarAgastotra jevA stotranuM avalaMbana laIne koIpaNa bhakta jyAre vAraMvAra bhagavAnanI bhaktimAM lIna thAya che tyAre darzana mohanIyanI sthiti aMtaH koDAkoDI thAya che. pAMceya samavAya kAraNa maLatAM eka vakhata jyAre te bhaktimAM athavA bhagavAnanA guNaciMtavanamAM lIna hoya che tyAre bhagavAna ja tene aMdarathI kahe che ke mArI bhakti have bahu thaI. tuM paNa mArA jevo ja chuM. have tuM tArA svarUpamAM, tArA jJAyakabhAvamAM sthira thA. tema thatAM te bhakta thoDA samaya mATe AtmAno AnaMda cAkhe che. tenuM ja nAma che nizcaya samyagudarzana athavA svasaMvedana sahita AtmAnI pratIti. samayAMtare te cAritramohane kSINa karIne kevaLajJAna prApta kare che. pachI tene kaMI karavApaNuM rahetuM nathI. anya vizeSatAo :* prakAza - 6, 7, 8, 13 nA Azraye 3 mUDhatA ane 6 anAyatanathI paNa bacI javAya che. * samyagadarzananI pAtratA lAvanArI cAra bhAvanA paNa temAMthI zIkhI zakAya che. * anya kyAMya na jovA maLatI evI eka vizeSatA A stotramAM jovA maLe che. te che prakAza - 9. jemAM AcAryazrIe A paMcamakALanI prazaMsA karI che. teozrIe kahyuM che ke A kALamAM thoDI mahenatathI vadhu phaLa meLavI zakAya che. jema meru parvata karatAM paNa marUbhUmimAM kalpavRkSa vadhu ISTa che tema bIjA badhA kALa karatAM amArA mATe A paMcamakALa zreSTha che ke je kALamAM mane Apano A adbhuta dharma maLyo. mATe A kALane huM namaskAra karuM chuM. AvA kALamAM yogya guru-ziSyano saMyoga thAya to bhagavAnanuM zAsana sarvatra prasare che. he prabhu! rAtrimAM dIpaka, samudramAM dvIpa, marudezamAM vRkSa ane zItakALamAM agninI jema A kaLikALamAM ApanA caraNa amane prApta thayelAM che." zrI yazovijayajI mahArAje A ja bhAvanuM 19 mAM mallinAtha bhagavAnanuM stavana lakhyuM che. "malli jinesara mujane tame milyA..." * dRSTirAga - kAmarAga ane sneharAga tyajavA hajI sahelAM che, paraMtu dRSTirAga tyajavo sapuruSone paNa kaThina che. je mAnyatA jIva pakaDe che te pachI keme karIne chUTatI nathI. eTale ja kahyuM che ke, raddhA parama duttA tenA kAraNe cheka sudhI pahocelo jIva paNa samyagudarzana vagara pAcho pharI jAya che. koIpaNa sAdhanamAM aTakI na jatAM sAdhya tarapha kevI rIte AgaLa vadhavuM tene lakSamAM rAkhIne samyagudarzananI prApti rUpa sAdhyamAM A vItarAga stotra kevI rIte sahAya karI zake te samajAvavAno eka bAlasahaja prayAsa karyo che. vidravarga kaMIpaNa bhUla hoya to jarUra aMgulinirdeza kare e ja abhyarthanA saha.... (amadAvAda sthita jaina darzananA abhyAsu rInAbahena ravAdhyAya satsaMgamAM khUba rasa dharAve che tathA gujarAta vidhApITha, amadAvAdamAM jainadarzana bhaNAve che.) saMdarbha sUci:(1) zrI vItarAga stotra - pU.paM.pra. bhadrAnaMda vijayajI (2) zrI vItarAgastava - zrI vijayazIlacaMdrasUri (3) zrI vItarAgastava - DaoN. bhagavAnadAsa manasukhabhAI mahetA (4) heMmaprapA jaina maMtra, stotra ane yaMtra jJAnadhArA - 20 jana maMtra, stotra ane maMtra Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharmano eka viziSTa yaMtraH zrI pAMsaThIo yaMtra - DaoN. jAgRti nalina ghIvAlA prakAranI jovAmAM Ave che. yaMtramAM dorelA trikoNa, catuSkoNa, vartuLa, padma ApaNA ja zarIramAM rahelI vividha zaktinA sAdhano che, yaMtra teno nazo che. "jeTalA maMtra eTalA yaMtra' evI eka ukti maMtravizAradomAM pracalita che. dareka maMtrane - maMtradevatAne potAno eka khAsa yaMtra hoya che. yaMtronuM pUjana zAstrokta vidhi anusAra zubha divase karavAmAM Ave che. pUrvAcAryoe jyotiSazAnanA AdhAre yaMtronI racanA karI che. samyadRSTi deva-devIonA yaMtra mahAprabhAvika gaNAya che. yaMtro banAvavA mATe suvarNa, cAMdI, tAmrapatra, bhojapatra, kamaLapatra vagereno upayoga thAya che. yaMtranA maMtrAkSaro ane aMko lakhavA mATe aSTagaMdha, kasturI, kesara, kapUra, raktacaMdana vagereno upayoga thAya che. yaMtramAM ArAdhya devanI zaktinuM kendrIyakaraNa karavAmAM Ave che. yaMtra ekAgra dRSTi mAMgI le che. AvA koI eka viziSTa yaMtrapara ekAgratAthI - dhyAnathI cittathI layalIna banI aMtarayAtrA karatAM e zaktikendrono pratyakSa paricaya thAya che. tene pAmI zakAya che. * yaMtranA prakAra : yaMtranA mukhya be prakAra che - (1) nitya yaMtra : jemAM svAbhAvikarUpe daivIya zakti rahelI hoya che. dA.ta. zAligrAma paththara, aparAjitA, kamaLa Adi.... temAM dareka devanI pUjA thaI zake che. (2) bhAva yaMtraH bhAva yaMtramAM zuddha bhAvanI ja pradhAnatA rahe che. te uparAMta yaMtranAM vizeSa prasiddha prakAra che - (1) pUjana yaMtraH jemAM pUjana yogya yaMtro suvarNa, cAMdI, paMcadhAtu Adi dhAtuthI banAvavAmAM AvyA hoya tene pUjana yaMtra kahe che ane A pUjana yaMtranA 3 prakAra che te... (1) pAtAla yaMtra jemAM aMko, akSaro kotarelA hoya, jenI sapATI madhyamathI nIce hoya te pAtAla yaMtra. (2) bhUpRSTha yaMtraH sarva sAmAnya maMtralekhana te bhUpRSTha yaMtra. | (3) merupRSTha | kUrmapRSTha yaMtra : jemAM akSaro, rekhAo, aMko kAcabApITha samAna vizeSa rIte upaselA hoya tevA yaMtro. jaina maMtra, stotra ane caMdra * yaMtra ane teno prabhAva : "mananuM rakSaNa kare te maMtra - mananA prazasta bhAvonAM spaMdano suniyaMtrita thaI siddhi apAve te yaMtra ane maMtranI zaktino vistAra eTale taMtra." yaMtra eTale koI viziSTa prakAranA akSara, zabda ke maMtraracanA je koSTaka AdimAM citrita hoya che. yam - dhAtu ane tra-pratyaya maLIne 'yaMtra' zabda banyo che. yam = sImA ane tra= rakSaNa karanAra, trANarUpa. yaMtravata ta yaMtra = je niyaMtraNa kare te yaMtra. 'jIna rAvate ceti yatram = yaMtra e tamane icchita vastu Ape che ane rakSaNa paNa kare che. yaMtra e zaktiono bhaMDAra che. maMtrazAstra anusAra temAM alaukika zakti mAnavAmAM AvI che, tethI jaina saMpradAyamAM pUjA ke vinayamAM maMtra sAthe yaMtranuM vizeSa sthAna prApta che. yaMtra sthApanA che, maMtra jApa che. maMtramAM zabda pradhAna hoya che, tema yaMtramAM aMka athavA AkRti pradhAna hoya che. A AkRtio prAyaH bhaumitika AkAro rUpe tathA seMkaDo ( 196 jJAnadhArA - 20 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) prAyogika yaMtra H je bhojapatra, kAgaLa ke je vastu para citrita karavAmAM Ave tene prAyogika yaMtra kahe che. maMtra - yaMtra AdithI ke siddhithI ane anya tenA jApa-pratyAkhyAna vagere kAraNathI amuka camatkAra thaI zakavA asaMbhavita nathI. amuka spaSTa ke baddha evA zithila karmanI kvacit nivRtti ke upazama thAya che athavA to koI pAse pUrva-lAbhano ke yaza-nAma karmano koI evo baMdha hoya tyAre yaMtra-maMtranI ArAdhanAthI phaLIbhUta bane che. kyAreka yaMtrAdinI ArAdhanAno puruSArtha hoya, te samaye amuka pUrva-aMtarAya tUTavAno prasaMga samIpavartI hoya to paNa kAryasiddhi yaMtrAdithI thaI ema kahevAya che. sudeva - suguru - sudharmanI acala zraddhApUrvakanA jApa AdithI prasAdita thaI keTalAka zithila karmo - upazama, saMkramaNa, uddhavartana- apavartana tathA uddIraNA pAmIne kAryasiddhi prApta thAya che. tema chatAM bhogavavA yogya udita ke nikAcita karmo bhogave ja chUTako. temAM maMtra-yaMtra-taMtra kArya nA karI zake, paraMtu zraddhAnA baLe jore karIne te karmaduHkha sahya bane che ane nirjaraNanI gati paNa jhaDapI bane che. pUrve jyAre rAjA - mahArAjAnI sabhAomAM dharmacarcAo thatI tyAre anya dharmIo potAnA yaMtra-maMtra dvArA jaina sAdhuone cUpa karI potAnA dharmane caDiyAto puravAra karavA prayatna karatAM. te samaye jaina dharmanI hInatA na thAya, te nabaLo che ema kahI na vagovAya te mATe jaina sAdhu paNa yaMtra ane maMtra banAvatA. AcArAMga sUtramAM paNa 'yaMtra' eka juduM prakaraNa hatuM, paraMtu jyArathI lAgyuM ke A yaMtrano durupayoga thAya che, tyAra pachI eTalo bhAga AgamamAMthI kADhI nAMkhavAmAM Avyo. yaMtrono upayoga pAchaLathI AtmazlAghA ke potAnI pratiSThA vadhAravA mATe thavA lAgyo. kharekhara to zAsanaprabhAvanA ke tenA utkarSa mATe paNa AvA yaMtrano upayoga kare to paNa tenuM acUka prAyazcitta letA. nahi to teo ArAdhaka maTI virAdhaka bane che. 198 jJAnadhArA - 20 * mahAprabhAvaka zrI pAMsaThIo yaMtra - zrI sarvatobhadra yaMtra-paricaya :pAMsaThIo yaMtra e aneka yaMtromAMno eka vizeSa yaMtra che. A pAMsaThIo yaMtramAM vartamAna 24 tIrthaMkara bhagavaMtono krama goThavyo che. jemAM 1 thI 25 aMkonI 25 khAnAmAM evI rIte goThavaNI karavAmAM AvI che ke, teno ADo - Ubho ke trAMsA aMkano saravALo pAMsaTha thAya che, temaja vikarNa - trAMsA khUNAmAM aMkono saravALo paNa 65 ja thAya che. A yaMtrane 'sarvatobhadra yaMtra' paNa kahevAya che. mahAprabhAvaka pAMsaThIo yaMtra 22 OM hrIM zrIM neminAthAya namaH 14 kahI zrI anaMtanAthAya namaH 1 zIzrI AdinAthASa namaH 18 OM hrIM zrIM aranAcAya namaH 10 hIMcIzItalanAthASa namaH 3 OM hI zrI saMbhavanAthAya namaH 20 DrIzrI munisuvrata nAthAya namaH 9 OMhIM zrI sudhAyAMnAthASa nama 24 OM hIM zrIM mahAvIra svAmInenamaH 11 OM hIM zrIM zreyAMsanAthAya namaH jaina maMtra, stotra ane yaMtra FREE! kahI zrIsuvidhinAthA kahI zrI dharmanAthAya namaH thI zrI naminAvAya namaH 13 nama: OM hI zrI sumatinAthAya namaH 17 1" OMOM hIM zrIM kvanAthAya namaH namaH - kara hI zrI vimaLanAthAya kahIzrImallinAthAya kahIMzrInamosiddhANaM dahIM zrI ajitanAthAya namaH namaH OM zrIM zrI padmaprabhu svAmIne namaH 23 1. OM hIM zrI zAMtinAthAya namaH nama surya hIM zrI caMdraprabhu svAmInenamA 25 1 OM | zrI vAsupUjya svAmIne namAM ahIM zrI pArzvanAvAya svIM zrIM abhinaMdana svAmInenamaH 199 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22| 3 9 15 16 14 20|21| 2 8 1 | 7 |13 19|25 18|24| 5 | 6 |12 10|11|17|23 | 4 "zrI pAMsaThIo yaMtra' para dharmasiMhajI munie 24 tIrthaMkara bhagavaMtonI stuti karavA dvArA racanA karI che. temanA uparAMta anya muni bhagavaMtoe paNa pAMsaThIo yaMtra para svayaM sphurita tIrthaMkara bhagavaMtonI stuti karI che, jemAM teozrIe potAnA bhAva bharyA che. te stuti - zabdomAM vividhatA che, paraMtu temAM Avato krama samAna che. temAM sthAnakavAsI zramaNasaMgha amIRSijI temaja 17 mI sadImAM tapAgacchanA guru pArzvacaMdrasUrinA ziSya zrI megharAja munie mULa saMskRta bhASAmAM pAMsaThIo yaMtranI racanA karI che. * zAsanasamrATa yugapravartaka zrI dharmasiMhajI muni : jeo sthAnakavAsI saMpradAyanA jJAnIsaMta thaI gayA. dharmasiMhajIno janma I.sa. 1600mAM me mAsanI 4thI tArIkhe pitA - jinadAsa zeTha ane mAtA - zivAbAne tyAM jAmanagaranAM thayo hato. tyAM teoe prAthamika zikSaNa meLavyuM hatuM. 15 varSanI uMmare temane RSi zivajI yati pAse dIkSA lIdhI. tyArabAda dharmasiMhajI muninI saMyamayAtrA gurujanonA mArgadarzana nIce jJAna, tapa, pratyAkhyAna, dhyAna Adi mArge AgaLa vadhI rahI hatI. zrI dharmasiMhajInI buddhi baLavattara, najara paNa sUkSma ane tINI, temano vinaya, viveka, vaiyAvaccanI dhagaza, siddhAMtane AtmasAt karavAnI tatparatA Adi guNo joIne zivajI muni temanA para khUba prasannabhAva rAkhatAM. teozrIe temane vyAkaraNa, kAvya-koza, tarkanA abhyAsa sAthe sAthe jinAgamonuM adhyayana paNa zarU karAvyuM. thoDA ja samayamAM bhASA, sAhitya, nyAya, vedAMta ItyAdinA majabUta pAyA jJAnadhArA - 20 200 sAthe teo pUrNa jinAgamanA sarva sApekSaka - nyAyavidamAM pAraMgata thaI gayA. Ama, atyaMta jJAnapipAsu, vinayavaMta munizrI para sarasvatI khUba prasanna hatA. pUjyazrI dharmasiMhajI viSe ema kahevAya che ke, teozrI banne hAtha vaDe sahelAIthI lakhI zakatA hatA. te ja pramANe banne paganAM aMguThA ane AMgaLI vacce kalama rAkhIne paNa suMdara akSare lakhI zakatA hatA. eTaluM ja nahIM, paraMtu be hAtha ane be paga vaDe cAra lakhANa - cAra alaga-alaga peja para paNa ekIsAthe eka samaye lakhI zakatA. vizeSarUpe teozrI sahastra - avadhAnI hatA, eTale ke eka sAthe eka hajAra - sahasra bAbatone dhyAnamAM rAkhI avadhAna - dhAraNA karI kramasara kahI zakatA hatA. temanA pachI koIpaNa sahasrAvadhAnI joyA - sAMbhaLyA nathI. pUrve zatAvadhAnI thayA che ane vartamAnamAM thaI paNa rahyA che, paraMtu sahastrAvadhAnI jANavA maLatA nathI. zrI dharmasiMhajI muniracita sAhitya H * zrI dharmasiMhajI muni eka tattvajJAnI AcArya temaja vidvAna sAhityakAra paNa hatA. teozrIe sthAnakavAsI jaina dharmanAM 32 AgamomAMthI 27 Agamo para TabA lakhyA che. TabA arthAt 'mULa zabda upara vyAkhyA' jemAM mULagraMthanAM zlokavAra ke kaMDikAvAra spaSTa karavAnI viziSTa lekhanapaddhati ke mULagraMthano arthavistAra saMkSepamAM saraLa bhASAthI samajAvavAmAM Ave che. A 27 TabA lakhyA bAda chelle nAdurasta tabiyatanAM kAraNe pAMca Agamo - bhagavatI sUtra, prajJApanA sUtra, jIvAbhigama sUtra, sUrya prajJapti, caMdra prajJapti para TabA lakhI zakyA nahIM, paraMtu zeSa 27 AgamonAM mULasUtra para mULasparzI artha bharI dIdhA che. sAdhvI caMdanAjI lakhe che ke, "sattArDsa Agamo para unakI tattvapUrNa TippaNIyA~ jaina sAhitya kI amUlya nidhi hai / ' te uparAMta temanI anya keTalIka mahattvapUrNa kRtio : (1) samavAyAMga sUtranI hUMDI (2) bhagavatI sUtrano yaMtra (3) rAyapaseNIya sUtranI hUMDI (4) sthAnAMga sUtranI hUMDI (5) jIvAbhigama sUtranI hUMDI (6) jaMbudrIpa jaina maMtra, stotra ane yaMtra 201 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane caMdraprajJapti yaMtra (7) vyavahAra sUtra tathA samAdhisUtranI hUMDI (8) draupadI ane sAmAyika carcA (9) sAdhu samAcArI (10) caMdraprajJaptinI TIpa (11) sUtra samAdhi zrI dharmasiMhajI muninI vizeSatA e che ke, teozrIe pAMsaThIo yaMtra jevA ja bIjA 24 pAMsaThIA yaMtra banAvela che. kula 25 yaMtro che. te darekamAM paNa Ubho, ADo, trAMso saravALo 65 ja thAya che. A samagra 25 yaMtrane tIrthaMkarA-anupUrvI kahevAmAM Ave che. sAthe pAMsaThIA yaMtranI copAI, cotrIso yaMtra, zrI nemizvara .... jevI ja bIjI 25 copAIo paNa banAvI che. temaja aneka suMdara pado, mohanavelIno rAsa, dharmasiMha bAvanI Adi temanI kRtio paNa prasiddha che. * zrI pAMsaThIo yaMtra - rahasya : 24 tIrthaMkara bhagavaMtonI stuti HzrI pAMsaThIo yaMtra aMtargata vartamAna 24 tIrthaMkara bhagavaMtonI stuti samAyelI che. prathama tIrthaMkara zrI RSadeva svAmIthI laIne aMtima tIrthaMkara zrI vIra vardhamAna mahAvIra svAmI - e 24 tIrthaMkara bhagavaMtonI stavanA karavAmAM AvI che. A yaMtramAM te tIrthaMkara bhagavaMtono mULa krama nahIM, paraMtu yaMtra aMtargata darzAvela kramathI stavanA karavAmAM AvI che. ahIM 1 thI 24 aMka tIrthaMkaronA nAmAMka sUcave che ane 25 no aMka 'namo siddhANaM' sUcave che ema gaNavuM yogya gaNAze, kA2Na 24 tIrthaMkaro siddha thayA ja che. keTalAMka saMpradAyamAM 25 nA aMka para "namo caturvidha saMghAya" ema bole che. A yaMtranI vizeSa mahattA e che ke, 24 tIrthaMkaranA A krama sAthe mAtra dharmasiMhajI ja nahIM, paraMtu muni zrI amIRSijI ane muni zrI megharAjajI - ema mUrtipUjaka tathA sthAnakavAsI banne paMthanAM muni bhagavaMto dvArA zrI pAMsaThIo yaMtranI ane e kramathI potAnA bhAvayukta zabdo sAthe tIrthaMkara - stutinI racanA thayelI jovA maLe che. mUrtipUjaka paMthamAM sonA, rUpA ke tAMbAnA patarA para lakhAvI ke kotarAvI tenI pUjA kare che, jyAre sthAnakavAsI paMthamAM mAtra tenA jApa karavAthI ke te yaMtravALuM lakhANa pAse rAkhavAthI paNa lAbha thAya che tevI zraddhA che. 202 jJAnadhArA - 20 * zrI pAMsaThIo yaMtra aMtargata dharmasiMhajI muni racita-tIrthaMkara stutiH"zrI nemizvara saMbhava svAma ! suvidhi dharma zAMti abhirAma, anaMta munisuvrata naminAtha sujANa, zrI jinavara ! muja karo kalyANa. (1) ajitanAtha caMdraprabhu dhIra, Adizvara supArzva gaMbhIra, vimalanAtha vimala jaga jANa, zrI jinavara ! muja karo kalyANa. (2) mallinAtha jina maMgalarUpa, pacavIsa dhanuSa suMdara svarUpa, zrI aranAtha namuM vardhamAna, zrI jinavara ! muja karo kalyANa. (3) sumati padmaprabhu avataMsa, vAsupUjya zItala zreyAMsa, kunthu pArzva abhinaMdana jANa, zrI jinavara ! muja karo kalyANa. (4) eNIpere jinavara saMbhArIe, duHkha dAridra vighna nivArIe, paccIse pAMsaTha paramANa, zrI jinavara ! muja karo kalyANa. (5) ema bhaNatAM duHkha nAve kadA, jo nija pAse rAkho sadA, dharIe paMcataNuM mana dhyAna, zrI jinavara ! muja karo kalyANa. (6) zrI jinavara nAme vAMchita maLe, manavAMchita helA saMpaDe, dharmasiMha muni nAma nidhAna, zrI jinavara ! muja karo kalyANa. (7)' zrI jinavara ! muja karo kalyANa zrI jinavara ! muja karo kalyANa zrI jinavara ! muja karo kalyANa.... zrI pAMsaThIA yaMtrano prabhAva : pAMsaThIo yaMtra e mahAprabhAvaka yaMtra che ane tenA bhAvapUrvakanA jApanAM prabhAvathI te paramArthapreraka, ekAgratAmAM sahAyaka ane tAdAtmyatAmAM sahAyaka bane che. yaMtramAM samAviSTa arihaMta - tIrthaMkara bhagavaMtonA dhanya nAmo sAthe, stutinA akSaro sAthe jyAre tAdAtmyatA bhaLe che, zraddhA-bhakti sabhara bhAvabhInA hRdaya sAthe AMtarabhAva bhaLe che, tyAre ekAgratA sAthe tIrthaMkaronI anAnupUrvI dvArA utpanna thatAM spaMdano - taraMgone suniyaMtrita kare che ane tema thatAM je te tIrthaMkara bhagavaMtonA zAsanadevo jaina maMtra, stotra ane yaMtra 203 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudhI potAnA bhAva pahoMcatAM kare che. A yaMtranI ArAdhanA dvArA maMtra ane yaMtrarUpa ubhayano saMyoga AdhyAtmika unnati sAdhe che ane phalataH bhautika unnati svataH sadhAya che. bhautika abhyadayamAM adhiSThAyaka devonI pratyakSa ke parokSa sahAyatA taraMgita thAya che ane tIrthakara bhagavaMto paranI zraddhA vadhAre dRDha thatI jAya che. vyakti A zraddhAnA baLe potAnI ApattiomAM paNa vizeSa zakti vizeSa urjAnA anubhava sAthe te - te Apattine sahajapaNe pasAra karI zakavA samartha bane che.. noMdha:- A sAthe pAMsaThIo yaMtra hastalikhita prata 'tArAbAI AryAjI siddhAMta TrasTa" amadAvAdathI prApta thaI che. tenI jherokSa nakala ahIM darzAvI che. kalyANamaMdira stotra: AtmAthI paramAtmA pratinI yAtrA - DaoN. razmi bhedA dhArA- dhajA , na pAkanaramAikrayatvArASavir) pArTamatharSo kAkafti fidha karI (it ' hA, mA kakakakaka padhAryA , jANe * pati pIrAbrija rakamanapaAud fhkE - nA madhyamAM rasa dharakAmAghavanadhArA margA* nAnakathana ghAsa, kAma prakAre mAriyAmaethsamAna ghATAdakarAra karI NI ma ma mamatA narmana kaMjhAmairomA natinni po2bA mane mumata zakaya jAtanA kalAkAra banavAnI che, kAmakAyadAnI Eii ja temanuM prAyazri thavAyA kAmakAja bALapaNa madha kapha pAnamasamAja mAtAnAdiffeaIriAthamAM GIRL: yA kananAM madhara vAyatamArane HTER kAkaranA nivArdhazataka pa dAva vinaMtI E1 ma ma navAjhoya ? ma nane siMdhaneka A kAma sArA kAmamAM jaI dizAjisraya nautta 31 nA pAkadhirAma ramaNakakakaranatthiAmanarAma | girimamaim tpaka mArA zarIramAmAnA vaipathya samaya pradhAnerA nimavAmaf winyuM che (amadAvAda sthita jaina dharmanA abhyAsu DaoN. jAgRtibena gujarAta vidhApITha sAthe saMkaLAyelA che. jaina sAhitya satromAM niyamita zodhapatro prastuta kare che.) saMdarbhasUciH(1) maMtravijJAna, le. dhIrajalAla TokarazI zAha, (2) jainendra siddhAMta koSa, bhAga-3, jinendra varNI (3) zrI pArzvanAthopasarga hAriNI zAsanadevI zrI padmAvatI mAtA, pra. zrI rAjayasUrijI ma.sA. (4) zrI dharmasiMhajInuM jIvana caritra, le. muni ravIndra (5) zrI dharmasiMhajInuM jIvanacaritra, bhAga-1, le. DaoN. dhanavaMtI modI (6) pAna - vALa, p. sanmati jJAnA , nA, e. DAmotaranna, chuM.sa. 2002 AcAryasiddhasena divAkarasUrie kalyANamaMdira stotranI 44 zlokomAM racanA karelI che. AcArya siddhasena saMskRta ane prAkRta bhASAnA mahAna paMDita hatA. teo ujjaina nivAsI vikrama rAjAnA purohita kAtyayana gotrIya devarSi brAhmaNanA mukuMda nAme putra hatA. mukuMda paMDita tamAma bhAratIya darzanonA abhyAsI tathA tArkika samartha pratibhAnA svAmI hatA. vAda-vivAda karavAmAM khUba pravINa hatA. vivAdamAM jo koI temane parAjita kare to temanA ziSya banI javAnI emaNe pratijJA karI hatI. eka vakhata teo jaina AcArya vRddhavAdIsUri sAthe vAda karIne hAryA. eTale potAnI pratijJA pramANe AcArya vRddhavAdIsUrinA 'kumudacaMdra' nAme ziSya thayA. thoDAja samayamAM tyAranA samayanA upalabdha jaina zAstrono abhyAsa karI gItArtha AcArya bhagavaMte kumudacaMdrane AcAryapada ApyuM ane e AcAryasiddhasena tarIke oLakhAyA. AcAryasiddhasena saMskRta bhASAnA mahAna vidvAna hatA. parameSThI navakAramaMtranuM ardhamAgdhI bhASAmAMthI 'namo - siddhAvApAdhyAya sarva sAdhuo:' ema saMskRtamAM racanA karI, eTaluM ja nahIM, sarva | 204 jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra 205 , Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamagraMtho je prAkRta bhASAmAM racAyelA che enuM paNa saMskRtamAM bhASAMtara karavAno vicAra saMgha samakSa rajU karyo, paraMtu temanA A saMkalpathI zrI saMghe temane Thapako Apyo ane temane prAyazcittarUpe bAra varSa sudhI gaccha bahAra karyA. guru tathA saMghanI AjJAno zrI siddhasena divAkarasUrie vinayapUrvaka svIkAra karIne 'pAraMcita' nAmanu prAyazcitta svIkAryuM. teo gupta vezamAM vihAra karatA ujjaina padhAryA ane tyAM zivAlayamAM vikrama rAjAnI hAjarImAM A kalyANamaMdira stotranI racanA karIne pArzvanAtha prabhunI stuti karI. tenA prabhAvathI e zivAlayamAM raheluM zivaliMga phATIne tenA nIcethI zrI pArzvanAtha prabhunI pratimA pragaTa thaI. A AzcaryathI rAjA jaina dharmanA sahAyaka thayA, AcAryajInA parama bhakta thayA. zrI saMghe paNa zeSa pAMca varSanuM prAyazcitta mApha karIne AcAryane punaH saMghamAM sthApita karyA. AvA mahAna pratibhAzALI zrI siddhasena divAkarasUrinuM vyaktitva ajoDa che. emanA racita keTalAka graMtho Aje paNa upalabdha che; jemAM nyAyAvatAra, nayAvatAra, dvAtriMzikAo, sanmatitarka prakaraNa, jinasahastranAma, kalyANamaMdira stotra e mukhya che. A stotramAM AcAryazrIe 23 mA tIrthaMkara zrI pArzvanAtha prabhunI stuti karI che. vasaMtatilakAchaMdamAM racAyela A stotra dArzanika bhAvothI sabhara, kAvya alaMkArothI zobhAyamAna temaja ucca koTinA samanvaya bhAvothI bharapUra bhaktikAvya che. eka nahIM paNa anekanuM kalyANa karavAnI zakti jyAM rahelI che evuM maMdirarUpa A bhaktistotra che. A stotramAM AcArya zrI siddhasene aneka viSama saMkaTomAM adbhuta sAmarthya pragaTAvI, AtmadazA vardhamAna karI, kevaLajJAna tathA kevaLadarzana pragaTAvanAra zrI pArzvanAtha prabhunA guNo ane jIvananA prasaMgo tathA atizayo guMthyA che. kavizrI AraMbhamAM maMgalAcaraNa karIne bhaktAmara stotranA racayitA AcArya mAnatuMgasUrinI jema ja racanA karavAmAM potAne anubhavAtI alpatA chatAM prabhunA guNo jaNAtA ene pragaTa karavAno adamya ullAsa anubhave che. ene pragaTa karavAnI tIvra jhaMkhanAne kAraNe A racanA dvArA e alaga alaga upamAo ApI prabhu nAmasmaraNano mahimA varNave che. jJAnadhArA - 20 206 (jema ke padmasarovara uparathI pasAra thato pavana ane musAphara, caMdananA vRkSane vIMTaLAI rahelA sApo ane mora temaja gosvAmina ane coro) prabhubhaktinuM mAhAtmya varNavyuM che. prabhune hRdayamAM dhAraNa karanArA yogIo A saMsArasAgarane tarI jAya che. AnA anusaMdhAnamAM AcAryazrI 14 mI gAthAmAM kahe che tvAM yogino jina sadA paramAtmarupa manveSayanti hRdayAmbuja kozadeze / pUtasya nirmala rucaryedi vA kimanya dakSasya sambhavi padaM nanu karNikAyAH // 14 // je yogIo mokSamArgamAM cAlanArA che, paramAtmAnA khojamAM lAgI rahelA che, e prabhunI zodha bahAra kyAMya karatA nathI paNa e zodha potAnA hRdayamAM ja kare che. potAnAmAM ja te paramezvara svarUpane pragaTAvavA mathe che kAraNa paramAtmA dareka AtmAnI aMdara ja rahelA che. AnA mATe zrI siddhasenajI kamaLanuM udAharaNa Ape che. kamaLa pavitra che, kAdava ane pANImAM ugavA chatAM teno pAza tene jarApaNa lAgato nathI. te to kAdava ane pANIthI alipta ja rahe che. AvA pavitra ane nirmaLa kAMtivALA kamaLanuM bI, kamaLanA madhyapradezamAM rahelI karNikAnA madhyabhAgamAM ja rahe che. Ama, yogIo paNa kamaLanI jema saMsAramAM rAgadveSathI alipta rahe che ane prabhunA pratApe jIvamAMthI zivasvarUpa pragaTa thAya che. AgaLanI 15 mI gAthAmAM AcAryazrI paramAtmadazA pragaTAvavA mATe dhyAnanuM mahattva samajAvatA kahe che, bhavyajanone paramAtmadazAmAM AgaLa vadhavA mATe mukhya AlaMbana dhyAna che. dhyAnathI ja A paramadazAnI upalabdhi che. jJAnano saMbaMdha jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazama ane kSaya sAthe che, jyAre dhyAna mohanIya karmanA kSayopazama ane kSayathI saMbaMdha dharAve che. arthAt mohAvaraNano avarodha dUra thatA ja dhyAna phalita thAya che. AcAryazrI jineza evA pArzvanAtha prabhune saMbodhIne kahe che, 'he prabhu ! tamAruM jeo dhyAna dhare che teo dhyAna dvArA dehabhAvathI mukta thaIne dehAtIta jaina maMtra, stotra ane yaMtra 200 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazAne prApta kare che." zrImad rAjacaMdrajIe lakhyuM che, "deha chatAM jenI dazA, varte dehAtIta' jema jema jIva dhyAnamAM sthira thAya che, kSaNe kSaNe parama svarUpano anubhava kare che. parama dazA eTale AtmadazA, zuddha tattvanI anubhUti. AcAryazrI zlokamAM kahe che ke, dehathI astitvamAM dhyAnano prAraMbha thAya che ane pariNAma svarUpa, dhyAnanA baLathI dehanI mukti thAya che. deha chUTI jAya che. 'tta vidA....' eno mArmika artha thAya che ke dehanI Asakti chUTI jAya che. arthAt deha rahevA chatAM paNa dehAdhyAsa chUTI jAya che. dehanI prakriyA cAlu rahe che paNa sAdhaka dehakriyAno deSTA banIne dehanI bhogAtmaka athavA viSayAtmaka kriyAothI vimukha thaIne deha hovA chatAM videhI bane che. A vAta AcArya zrI siddhasenajI suMdara upamA ApIne samajAve che. suvarNa jyAre dharatImAMthI prApta thAya che tyAre mATI paththarathI malina hoya che. svarNakAra tIvra agnithI ene tapAve che tyAre sonuM svayaM alaga paDI jAya che ane upala arthAt paththarabhAva choDIne 'vAmIjharatva' arthAtu camakavA lAge che. ahIM paramAtmadezA te suvarNa che. tIvra agni te tapomaya sAdhanA che ane 'patta' te kArmaNa, audArika vagere zarIrabhAva che. dhyAnanI tIvra agni sAthe tulanA karI che. dhyAna svayaM mahAna tapa che, jenI atyaMtara tapamAM gaNanA thAya che. ahIM mukhyatve suvarNanuM kathana che paNa dhAtumAtramAM AvI prakriyA che. A dRSTAMtathI mULabhUta sUkSma jJAnano ullekha che ane jene jaina sAdhanAmArgamAM bhedavijJAna kahe che. bhedavijJAna e samyagudarzanano pAyo che. navatatvano nirNaya karIne jIva-ajIvano spaSTa nirNaya karavo te bhedavijJAna che. bhedazAnathI dRSTi khUlI jAya che ane nIce pramANe traNeya bhUmikAmAM bhedajJAna ArapAra bheda karIne abheda evA AtmAne sparze che. (1) prathama bhedavijJAna che - zarIra ane AtmAno bheda (2) dvitIya bhedavijJAna che - svabhAva ane vibhAvano bheda (3) tRtIya bhedavijJAna che - paryAya ane dravyano bheda A traNeya bhedajJAnane pAra karIne akhaMDa, avicchinna, abhijJa evA saMpUrNa advaita AtmAno sparza karavo e che upAdAnanA zuddha svarUpanuM prAgaTya. kavizrIe AvA zuddha svarUpane 'AnA' arthAt 'camakavALuM' kahyuM che. 'pAmIra' jema dhAtunuM vizeSaNa che tema paramAtmasvarUpanuM paNa vizeSaNa che. saMpUrNa padanuM lakSya paramAtmadazA che. AtmAmAM paramAtmadazA prApta karavI e A zlokano lakSyavedha che. arthathI Indriyo sUkSma che, IndriyothI mana adhika sUkSma che ane mana karatA buddhi aneka gaNI tINa che. buddhithI para AtmA che. jyAM zuddha paramAtmasvarUpa birAjamAna che. dhyAnarUpI sAdhanathI e paramAtma svarUpane ujAgara karavAno che, prApta karavAno che. A AkhI prakriyA sAdhakane eka nizcita dizA tarapha laI jAya che ane te dizA bAhyabhAvothI vimukha thaIne AMtarika bhAvo tarapha AgaLa vadhAre che. eka vakhata deha ane AtmAnI bhinnatAno anubhava karyA pachI jIva krame krame e anubhavane vadhArato ja rahe che ane amuka bhUmikAe pahoMcyA pachI prabhunuM UMDuM smaraNa karIne tenA avalaMbanathI jIva dhAre tyAre A bhinnatAno anubhava karI zake che ane te ja sthAna che. arthAt dhyAnamAM jIva potAno upayoga dehamAMthI kheMcI laIne AtmAmAM ja keMdrita kare che, e samayamAM e potAnA AtmasvarUpamAM ja lIna rahe che. Avo anubhava kevaLa bhavya jIvo ane temAM nikaTabhavI jIvo ja sAcA arthamAM dhyAnamAM jaI zake che. jIvone mukti prApta karavA paMdarathI vadhu bhava thatA nathI. je jIva potAnA karmamaLano nAza saMpUrNapaNe karI zake che e bhavya jIvo che ane je jIvonA karmamaLano nAza kyAre paNa, anaMta kALe paNa nathI thavAno, saMsAranuM paribhramaNa sadAkALa cAlu rahevAnuM che te jIvo abhavya che. ethI AcArya je jIva krame karIne mukti pAmavAnA che evA bhavya jIvonI ahIM vAta kare che. AgaLa AcArya zrI siddhasena divAkarajI kahe che ke je jinendra paramAtmAnuM svarUpa che, AtmAnuM paNa evuM ja svarUpa che. AtmAnI abheda buddhithI anya koIpaNa jaina maMtra, stotra ane caMdra 209 jJAnadhArA - 20 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahoMcyA pachI ja pragaTe che. sAmAnya rIte joIe to sAtamA guNasthAne jIvamAM prabhu ane sva vaccenI abhedabuddhi jAgRta thAya che ane te vizenuM ananya ciMtana pragaTatA jIva jAgRti keLavI zreNI mAMDe che ane e ananya ciMtanamAM lIna thaI sarva ghAtI karmono kSaya karI kevaLajJAna ane kevaLadarzana pragaTAvI sarvajJa bane che. (muMbaI sthita razmibahene jainadarzanamAM yoga viSaya para saMzodhana karI pI.eca.DI. karela che. temanA cAra pustako pragaTa thayA che. jJAnasatromAM teo abhyAsapUrNa zodhapatro prastuta kare che.) saMdarbhasUci:(1) zrI siddhasena divAkarasUrijI viracita kalyANamaMdira stotra, paM. caMdrazekharavijayajI ma.sA. (2) kalyANa maMdira stotra vivecana, pU. jayaMtamunijI (3) kalyANamaMdira stotra, DaoN. sarayu mahetA padArtha sAthe tulanA thaI zakatI nathI. sAdhanAmAM utkRSTa sthiti prApta karanArA mahAtmAo abhedabuddhithI, samyaka buddhithI paramAtmAnuM dhyAna dhare che, teo nizcayathI prabhusamAna vizuddha AtmA bane che. abheda be prakAranA che - tAdAmya abhAva ane svarUpAbheda. tAdAtma abhedamAM abheda hovA chatAM anya tattvanI abhisaMjJA che, paNa svarUpa abhedamAM paranA avalaMbanano sarvathA abhAva che. 'Apa jevA cho tevo huM chuM.' A tAdAtma bhAvanI sImA pAra karIne jyAM "Apa ane huM baMneno abhAva che evuM zuddha vasvarUpa e samyagudarzana che. A svarUpa abheda e bhaktinI parAkASThA che. AcArya zrI kahe che, A prakAranuM abheda pragaTa thAya te e vyaktinI pratibhA nathI paraMtu jinendradevanI kRpAnuM phaLa che. jinendra bhagavAnanI kRpA thatAM AtmA-paramAtmA rUpa ciMtananI dhArA ene lakSyavedha kare che. chadmastha avasthAmAM rahyA chatAM vizuddha AtmAnuM (arthAt paramAtmAnuM) ciMtana karavAthI, dhyAna karavAthI vizuddha kevI rIte thaI zakAya A samajAvavA AcAryazrIe suMdara dRSTAMta ApyuM che. pANIne tIvra ciMtananA prabhAvathI amRtatulya thaIne viSanuM vighAtaka paNa kahela che. sAmAnya pANI laIne te pANImAM zraddhApUrvaka amRtapaNAnuM AropaNa karI abhedabhAve niraMtara ciMtana karatAM kharekhara te pANImAM amRtapaNuM pragaTa thAya che. e pANImAM jherathI thayelA vikArane haNavAnI zakti pragaTa thAya che. ahIM deSTAMtano abhedabhAva Aropita che paNa AtmA paramAtmAno abhedabhAva parama satya che. A abhedabhAva ja sAdhanA ke bhaktinuM marmasthAna che dhyAna karavAthI zuM prApta thAya che - mohabhAva arthAtu ajJAna ane vikArIbhAvano nAza thAya che. pANI jema amRtamaya banI jAya che tema AtmA paNa amRtamaya banI jAya che. bhakta bhagavAnano bheda to suprasiddha che, paraMtu bhagavAnane potAnA svarUpamAM samAviSTa karavA ane potAne bhagavAnanA rUpamAM jovA A abheda sarvoparI che. AvI abhedabuddhi keLavI vizuddhatA prApta karavA mATenuM ciMtavana karavAnuM che ane AvI abhedabuddhi AtmAnI amuka vizuddha avasthAe jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 namiUNa stotranuM mahAtmya DaoN. bInA virendra zAha vyaktinA AtmAnA vikAsa mATe, AdhyAtmika anubhUtinI prApti mATe ane sAmAnya kakSAno sAdhaka paNa potAne maLela A manuSyajIvanane saphaLa banAvI zake te mATe dharmanI mukhyatve traNa dhArAo pracalita che - 212 (1) jJAnamArga (2) kriyAmArga ane (3) bhaktimArga 'bhakti mArga' sauthI saraLa hovAthI te mArge koIpaNa bhavya jIva AgaLa vadhIne parama sukhanI prApti karI zake che. bhakti mArganuM saraLa mAdhyama paramAtmAnI stuti, stavana ane stotra che. tethI ja AcArya bhagavaMtoe stuti, stavana ane stotronI racanA karelI che. 'Tua' dhAtumAM 'tra' pratyaya lagAvavAthI stotra ane 'stitti' pratyaya hovAthI stuti zabda bane che. eno artha che stuti arthAt 'stotavya'. devatAnA prazaMsanIya guNonA saMbaMdhita zabdo ja stuti athavA stotra kahevAya che. citta prabhumaya bane, paramAtmAmAM tanmaya ane tallIna bane, citta prabhumAM jJAnadhArA - 20 vilIna thAya tyAre aMdarathI eka dhvani utpanna thAya che. te dhvani sAthe nAbhino nAda maLe, nAda sAda bane ane sAda zabda banI stuti rUpe pariName che. zabdanA sahAre hRdayanA spaMdano bahAra sarI jAya che ane hRdayamAM ubharAyelI bhakti stotra banI zabdarUpe bahAra vahe che. paramAtmAnI karuNA, vAtsalya ane premasabhara svarUpanuM, temanA guNonuM satata smaraNa ane te smaraNanuM mAhAtmya uThe che, je stotra ke stutinA rUpe vahe che. A zabdo dvArA bhaktano paramAtmA pratyeno ahobhAva bhaktanA ahambhAvane dUra kare che, bhaktamAM bALaka jevI saraLatA, namratA pragaTAve che ke je dharmano pAyo che. "pUnA oTisamaM stotram |' karoDagaNI pUjA barobara eka stotra thAya che tevuM paNa samIkaraNa che. stotra bhaktivAda ane AtmasamarpaNanuM pratIka che. jainadarzanamAM mahAprabhAvaka AcArya bhagavaMto dvArA aneka stotro racAyelA jovA maLe che. A stotro evA mahApuruSo dvArA racAyelA che ke jemanI cetanA paramAtmAnI cetanA sAthe maLI gayela che. tyAre tenA zabdo zabda na rahetA dareka zabda maMtra banI jAya che. tethI A stotronI prabhAvakatA alaukika che, jemAM gupta rIte gUDha maMtro paNa darzAvelA hoya che. tethI teno nityapATha karavAvALAnuM kalyANa ane maMgala thAya che ane vighno ApoApa dUra thAya che. zrI pArzvanAtha paramAtmAne samarpita thayelA stotromAM zrI namiUNa stotra (AcArya mAnatuMgasUri racita) viziSTa che. 'namiUNa' zabdathI zarU thatuM hovAthI stotrane 'namiUNa stotra' kahe che. A stotranA smaraNathI ATha prakAranA bhayo dUra thAya che tethI tene 'bhayahara stotra' paNa kahe che. A stotra nitya gaNatA navasmaraNamAM pAMcamuM smaraNa che. stotranA racayitA bRhadgacchIya zrI mAnatuMgasUrIzvarajI che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 213 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stotra racayitA zrI mAnatuMgasUrinuM jIvana ane kavana :AcAryazrI mAnatuMgasUrino janma vArANasImAM thayo hato. teo brahmakSatriya zreSThI dhanadevanA putra hatA. pitA pAsethI nAnapaNathI ja dhArmika saMskAro prApta thayA hatA. prathama teoe digambara munidIkSA grahaNa karI hatI, paraMtu pAchaLathI bahenanI preraNAthI bodha pAmI zvetAmbara AcArya ajItasiMha pAse zvetAmbara muni dIkSA svIkArI. teo alpa samayamAM ja AgamonA jJAtA banyA ane AcArya padavI prApta karI. temanI pratibhA zreSTha hatI tethI mahAna tejasvI AcArya tarIke prasiddha thayA. temanI kAvyaracanA zakti anupama hatI. temanI be racanAo jaina sAhityamAM khUba ja pracalita che - (1) rAjA harSadeva samakSa jainadharmanI prabhAvanA karavAnA uddezathI AdinAtha paramAtmAnI stavanA karatuM bhaktirasathI bharapUra evuM bhaktane amara kare tevuM 'bhaktAmara stotra' ane (2) namiUNastotra. teo prakhara sAdhaka hatA. A baMne kRtio maMtrayukta che, jenA smaraNathI bhaktanA duHkhadarda dUra thAya che. AcAryazrIe guNAkAra nAmanA ziSyane potAnA sthAne sthApI anazana-pUrvaka svargavAsa prApta karyo. temano samaya vIra nirvANanI 12 mI zatAbdI (vikramanI sAtamI sadI) manAya che. AcAryazrI tIrthaMkara mahAvIranI ziSya paraMparAmAM vIsamI pATa para birAjamAna hatA teno ullekha prAcIna paTTAvalImAMthI prApta thAya che. aitihAsika ghaTanA : A stotranI racanA aMge prabhAvaka caritranA 'zrI mAnatuMgasUri prabaMdha' nAmanA bAramAM prabaMdhamAM darzAvyuM che ke.... kadApi karmmavaicitryAtteSAM cittarujAbhavat / karmmaNA pIDitA yasmAt zalAkApuruSA api / / 159 / / dharNendrasmRte rAjA pRSToDanazahetave / avAdIdAyuradyApi sa tatsaMhiyate katham || 160 / / 214 jJAnadhArA - 20 yato bhavAddazAmAyurbahulokopakArakam / aSTAdazAkSaraM mantraM tatastaSAM samarpayat / / 161 // hiyata smRtitoyana rogAdi navadhA vayam / antaryayau tataH zrImAn dharaNo dharaNItalam / / 162 / / tatastadanusAraNa stavanaM vidadhaH prabhuH / khyAtaM bhayaharaM nAma tadadyApi pravarttata // 163 // hamaMtazatapatrazrIrdeha stomamahonidhaH / sUrarajani satyAho sulabhaM tAdazAM hyadaH / / 164 / / sAyaM prAtaH paThadatatratavanaM yaH zubhAzayaH / upasargA vrajaMtasya vividhA api dUrataH / / 165 / / arthAt - ekavAra karmanI vicitratAthI AcAryazrIne mAnasika roga thayo, kAraNa ke je karmoe zalAkA puruSone paNa choDyA nathI te karmothI teo paNa pIDA pAmyA. eTale teozrIe nAgarAja dharaNendranuM smaraNa karyuM ane tene anazanane mATe pUchyuM tyAre dharaNendra javAba Apyo ke 'he bhagavan ! adyApi ApanuM AyuSya bAkI che, to te kSINa kema thaI zake ? kAraNa ke ApazrI jevAnI vidyamAnatA ghaNA prANIone upakArarUpa che.' ema kahIne dharaNendre teozrIne aDhAra akSarano (ciMtAmaNi) mahAmaMtra Apyo, ke jenA smaraNathI ane maMtrita jalathI teo saMpUrNa nIrogI banyA. AthI paropakAraparAyaNa AcAryazrIe zrI saMghanA paNa sarve roga ane bhaya dUra thAya tevA zuddhabhAvathI A maMtrAkSarothI garbhita evA zrI namiUNa stotranI racanA karela che. vartamAnamAM paNa zuddhabhAvathI stotranuM paThana karatA bhaktanA vividha upasargo dUra thAya che. stotra paricaya : stotranuM maMgalAcaraNa karatA AcAryazrI kahe che ke devatAono samUha ke jeo pArzvaprabhunA caraNono sparza kare che tyAre temanA mugaTomAM rahelA maNionA kiraNothI jaina maMtra, stotra ane yaMtra 215 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemanA baMne caraNakamalo zobhAyamAna thayelA che tevA pArthaprabhune namaskAra karI mahAbhayone nAza karanAra evA A stotrane darzAvuM chuM. (zloka - 1) * roga bhayahara mAhAbhya: game tevo rogiSTa hoya ke jenA hAtha, paga, nakha ane mukha saDI gayA hoya, jenI nAsikA besI gaI hoya, jenuM saudarya nAza pAmyuM hoya, sarva aMga upara koDha thayelo hoya, jenuM zarIra agnithI pIDita hoya tevA manuSyo paNa prabhunA smaraNathI navapallavita thaI ArogyalakSmIne prApta kare che. (zloka - 2, 3) * jaLa bhayahara mAhAbhya: pracaMDa vAyunA kAraNe samudra hiloLe caDyo hoya bhayathI gabharAIne khalAsIo paNa jene choDIne jatA rahyA hoya tevA manuSyo paNa prabhunA smaraNathI icchita evA samudrakinArAne pAme che. (zloka - 4, 5) * ani bhayahara mAhArA : pracaMDa vAyuthI vanamAM dAvAnaLa saLagyo hoya temAM dAjhatA ane AkuLavyAkuLa thayelA magonA bhayaMkara AkraMdathI bhayAnaka dekhAtA vananI AgathI paNa prabhunA nAmathI rakSaNa thAya che. (zloka - 6, 7) * sarpa bhayahara mAhAbhya : suzobhita phaNAyukta bhayaMkara sarpa hoya ke jenA netro caMcaLa ane rAtA hoya, jenI jIbha capaLa hoya, megha jevo zyAma bhayaMkara AkRtivALo hoya te paNa jo prabhunA nAmanuM smaraNa kare to sApa paNa kIDA jevo lAge che. (zloka - 8, 9) * corarUpa zatru bhayahara mAhAbhya: pallivAsI bhIlo, cora, vanacara jIvo, vAghanI garjanAthI bhaya vaDe vyAkuLa thaIne duHkhI banelA musApharonA samUhone bhIloe lUMTyA che tevA aTavIomAM paNa he nAtha!tamane namaskAra karanArA manuSyo luMTAyA vinA icchita sthAne zIdhrapaNe pahoMce che. (zloka - 10, 11). * siMha bhayahara mAhAbhya : he prabhu! tamArA caraNayugalamAM je magna che tene agni jevA lAla netrovALA, atyaMta phADelA mukhavALA, pracaMDa kAyavALA, nakhanA prahArathI gajendranA mastakone paNa phADI nAkhanAra evA atikrodhita siMhano paNa Dara lAgato nathI. (zloka - 12, 13) * gajendra bhayahara mAhAbhya: je tamArA smaraNamAM lIna che tene bhayaMkara gajendra ke jenA daMtazULa caMdra jevA ujjavaLa che, je utsAhathI tenI moTI sUDhone uchALato AgaLa dhasamase che, madha jevA pILA netrovALuM ane jaLathI bharelA navIna megha jevI garjanA karato hoya evo atyaMta najIka AvelA gajendrathI paNa Dara nathI. (zloka - 14, 15) * raNa bhayahara mAhAbhya: je samarAMgaNamAM tIkSNa khaDaganA prahArathI mastaka rahita thayelA dhaDa nRtya karatA hoya ane bhAlA vaDe vIMdhAyelA hAthIonA baccAo citkAra karatA hoya tevA raNasaMgrAmamAM paNa tamArA nAmanuM smaraNa karanAra subhaTo zatrurAjAne jItI yaza prApta kare che. (zloka - 16, 17) Ama, zrI pArzvanAtha bhagavaMtanA nAmamAtranuM kIrtana karavAthI roga, jaLa, agni, sarpa, cora, zatru, siMha, hAthI ane saMgrAma ema ATha prakAranA moTA bhayo sarvathA nAza pAme che. arthAt pharI kyAre paNa utpanna thatA nathI. (zloka - 18) aMtamAM upasaMhAra karatA kavizrI kahe che ke pArzvanAtha prabhunuM udAra stavana sAta mahAbhayoneharaNa karanAruM, bhavyajanone AnaMda ApanAruM ane kalyANanI paraMparAnA nidhAnarUpa che. rAjAno bhaya, yakSa, rAkSasa, duSTa svapna, apazukana, nakSatra, graha, rAzi vagerenI pIDA thatI nathI. A stotra je prAtaHkALa ane saMdhyAkALa ema baMne saMdhyAe bhaNe che ke sAvadhAnapaNe sAMbhaLe che teonuM viSamamArgamAM, upasargamAM ke bhayaMkara rAtriomAM paNa rakSaNa thAya che.(zloka - 19, 20, 21) jaina maMtra, stotra ane caMdra ra16 jJAnadhArA - 20 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavizrI kahe che ke kamaThe upasarga karyA chatAM paNa prabhu dhyAnathI calAyamAna na thayA tevA manuSya, Indra ane kinnaranI strIo vaDe stuti karAyelA pArzvanAtha bhagavAna saunuM kalyANa karo. (zloka - 22) je manuSya saMtuSTa hRdaya vaDe pArzvanAthanuM dhyAna dhare che, tenA 108 vyAdhithI utpanna thayelA bhayo dUrathI ja nAza pAme che. (zloka - 24) * stotramAMthI prApta thato maMtra : eassa mAyAre, aTThArasaakkharahiM jo mNto| jo jANai so jhAyai, paramapayattha phuDaM pAsaM / / (gAthA -23) arthAt A stotramAM aDhAra akSarano maMtra je dharaNendra deve AcAryazrIne Apelo te gupta che, te maMtra che. namiNa pAsa visahara vasaha jiNa kuliMga arthAt viSadhara skUliMga nAmanA zreSTha maMtramAM rahelA, viSadharanAviSano nAza karanArA, RSabhAdi jinomAM pragaTa prabhAvI hovAthI jayane prApta karanArA evA zrI pArzvanAthane vaMdana karuM chuM. uvasaggaharaM stotramAM 'virasadarahuti' nAmano maMtra AcArya bhadrabAhu svAmI dvArA sAMketika rIte darzAvela che. zrI bhadrabAhu cauda pUrvadhara hatA ane maMtranA jJAtA hatA. tethI maMtra apragaTa hato, jenuM sarva prathama prAgaTya zrI dharaNendra dvArA AcArya mAnatuMgasUri samakSa karavAmAM AvyuM. tyArabAda AcAryazrInI paraMparAmAM thayelA anya AcAryo dvArA A maMtrane judA judA stotromAM pragaTa karavAmAM Avyo, je nIce mujaba arthAt parabrahmarUpI ravinA sphaliMga samA, jene IndronA samUha name che, je jinomAM vRSabha che tevA he pArtha! tuM viSane dUra kara. zrI ratnakIrtisUri racita pAzvajina stotramAM A artha nIce pramANe thAya che - namiNa pAsaM nAhaM, visahara visa nAsiNaM tameva thuNe / vasaha jiNaphuliMgajayaM, phuliMga varamaMta majyatyaM / / arthAt sphaliMgo para jaya meLavanArA, viSadharonAviSano nAza karanAra jinomAM RSabha tevA pArzvanAthane namaskAra karAya che. zrI kamalaprabhAcArye zrI pArzvaprabhu stavanamAM kahyuM che ke.... namiNa pAsa visahara vasaha jiNaphuliMga hI maMte / OM hrIM zrIM namakkharehiM, mai vaMchiyaM disau / arthAt OM krU zrI nama: akSarothI yukta ane huM jenA cheDe Ave che, evo namaM T4 vara varada ni tana maMtra mane vAMchita Apo. 'namiUNa maMtra sAthe 'OM [ zrI 3 jevA bIjamaMtro saMyojita karIne maMtrane vadhu samRddha banAvyo che, je darzAvatuM koSTaka nIce mujaba che. krama | graMthakAra | graMthanuM nAma | maMtranuM svarUpa 1. | A.zrI mAnatuMgasUri | namaskAra OMi [ zrI laI namAjhA pAsa vyAkhyAna TIkA visarara varasAda nA liMga nama: | 2. zrI ajJAta bhayahara stotra OM hrIM zrI gaI namajhA pAsa vivaraNa visahara vasaha jiNa phuliMga hI namaH / 3. | zrI ajJAta bhayahara OM hrI zrI arha namiNa pAsa stotravRtti visahara vasaha jiNa phuliMga hI namaH / | 4. | zrI ajJAta | ciMtAmaNi zrI namawA pAsa saMpradAya visahara vasaha jiNa phuliMga hI namaH / zrI taruNaprabhasUrie A maMtrano artha nIce mujaba karyo che. OM parabrahA ravi sphuliMga, OM hrIM namaH zrI namadindavRnda, praNabhyase pArzva viSahara tvaM, jinarSabha zrI bhavate namo hI / 218 jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra 219 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. | A.zrI jinaprabhasUri arthakalpa latAvRtti EUR. 7. vyAkhyA 8. | A.zrI harSakIrtisUri uvasaggahara 9. A.zrI ajitaprabhasUri uvasaggahara | OMI zrI gardU namiA pAsa avacUrNi visahara basaha jiNa phuliMga hIM namaH / A.zrI siddhicandragaNi uvasaggahara | | zrI gar namijhA pAsa visahara basaha jiNa phuliMga hIM namaH / OM hrIM zrI ahaM namiNa pAsa visahara vasaha jiNa phuliMga hIM namaH / OM hrIM zrI ahaM namijNa pAsa bisahara basaha jiNa phuliMga hIM namaH / OM hrIM zrI ahaM namijaNa pAsa visahara vasaha jiNa phuliMga hIM namaH / sava bhairava padmAvatI OM zrI zrI garda namiA pAsa visahara basaha jiNa phuliMga hIM namaH / kalpa 10. A.zrI samayasuMdara vAcaka 11. zrI ajJAta namaH / vyAkhyA A.zrI jinasUramuni uvasaggahara padArtha saptasmaraNa 220 OM hrIM zrIM ahaM namiNa pAsa visahara basaha jiNa phuliMga hIM namaH / 'namiNa' maMtramAM bIjAkSaro tathA pallavAdi umerIne judA judA maMtro banAvavAmAM AvyA che ane tenuM judI judI rIte anuSThAna thAya che jema ke... ciMtAmaNi maMtra : A maMtranA AmnAya ciMtAmaNi kalpamAM maLI Ave che. OM hrIM zrIM arha namiNa pAsa visahara jiNaphuliMga hrIM zrIM namaH / sarva kAmadA vidyA : - OM hrIM zrIM arha namiNa pAsa visahara jiNa phuliMga zrIM hrIM sarvakAmadAya jJAnadhArA - 20 Ama, je koI A aDhAra akSara vaDe banela maMtra dvArA pArzvanAtha bhagavaMtanuM dhyAna dhare che tenA sarva Adhi-vyAdhi-upAdhi dUra thAya che ane aMte paramapadane prApta kare che. (amadAvAda sthita jainadarzananA abhyAsu bInAbahene jaina maMtrasAdhanA ane AdhyAtmikatA viSaya para Ph.D. karyuM che. sI.yu. zAha yunivarsiTI ane gujarAta vidyApITha sAthe saMkaLAyelA che.) saMdarbhasUci H (1) mahAprabhAvaka uvasaggahara stotra yAne jaina maMtrAvadAnI gAthA lekhaka - dhIrajalAla TokarazI zAha (2) mahAprabhAvaka - navasmaraNa lekhaka - sArAbhAI maNIlAla navAba jaina maMtra, stotra ane yaMtra 221 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 zrI tijayapahunna stotra - DaoN. hInA yazodhara zAha maMtravidyA bhArata varSanI prAcIna pavitrasaMpatti che ane mAnavajIvananA utkarSa sAdhavAmAM ati mahatvano bhAga bhajave che. AtmasAkSAtkAranI sIDI caDavA mATe RSi, munio ane AcAryoe aneka mArga darzAvyA che. temAM maMtrayogane eka mahatvanuM sthAna ApavAmAM AvyuM che. jainAgamamAM dvAdazAMgImAM bAramuM aMga daiSTivAda che. tenA pAMca vibhAganAM trIjA vibhAgamAM AvelA cauda pUrvamAM dasamuM pUrva vidyApravAda' che, jemAM anekavidhAo ane maMtro hatA. jainazAstranA jJAtA vidvAnonAM kahevAnusAra "jaina dharmamAM eka lAkha maMtra ane eka lAkha yaMtra che." maMtrazAstrane lagatA graMthonI racanA vizALa che. jainAcAryoe AraMbhakALathI ja A viSaya para lakhavAno AraMbha karyo hato. AgamomAM mukhyatve 'mahAnizItha sUtra'mAM paMcanamaskAra maMtra ane sUrimaMtrane lagatA maMtravidhAnano vizeSa ullekha jovA maLe che. zrI siMhatilakasUrI, zrI jinaprabhasUri, zrI siddhasenasUri, zrI hemacaMdrAcArya vagere aneka AcAryoe maMtrazAstra para svataMtra graMtho lakhyA che ane potAnA maMtrazAstra saMbaMdhI anubhavone TIkA graMthomAM lakhyA che. maMtra : maMtraeTale amuka prakAranA akSaronI saMkalanA. jemavidyutanA saMparkathI taNakhA utpanna thAya che, tema judA judA svabhAvavALA akSaronI yathAyogya rIte saMkalanA - gUMthaNI karavAthI apUrva zaktino pAdurbhAva thAya che. mahApuruSoe uccArelA sAmAnya zabdomAM paNa adbhuta sAmarthya hoya che to pachI uddezapUrvaka viziSTa varNonI saMkalanAthI yojelA padamAM to adbhuta sAmarthya samAyeluM hoya che. A padonA - maMtronA racayitA jeTalA aMze saMyama ane satyanA pAlaka hoya teTale aMze temAM viziSTa zakti saMbhave che. maMtro aneka prakAranA hoya che. keTalAka yogasAdhanA mATe to keTalAka roganI zAMti mATe, keTalAka lakSmInI prApti mATe to keTalAka duzmanono nAza karavA mATe hoya che. jainadarzanamAM gurugamathI paNa maMtra maLe che. paraMtu phakta OM no uccAra karyo hoya, tenA karatA tenuM svarUpa arthAta 3 - arihaMta, 3 - azarIrI, sa- AcArya, 3 - upAdhyAya ane mu - muninA akSaromAMthI 3 + 1 + 3 + 3 + ma = OM maMtra taiyAra thAya che, tenuM jJAna Avazyaka che. yaMtra : jainadarzanamAM yaMtranuM paNa eTaluM ja mahattva che. ArAdhya devanI zaktinuM eka sthaLe kendrIkaraNa jemAM hoya tene 'yaMtra' kahe che. pratyeka deva-devInI zakti apAra hoya che. maMtranI jema yaMtravidyA paNa ati gahana che. jaina zramaNoe yaMtra zAstranA jJAna mATe keTalAka graMthanI racanA karI che. temAM varNa, aMko ane rekhAo vaDe te devanI zaktinuM yamana -niyaMtraNa yaMtramAM karela hoya che. jainazramaNonI A vaijJAnika sAdhanA sarvoparI kahI zakAya evI che. paMcadazI, vIzA, covIzA, trIzA, batrIsA, cAlIsA, pAMsaThiyA, sittariyA, zatAMka, aSTottarazataka ane tethI paNa adhika aMkavALA yaMtronI yojanAnI sAthe ja AkArabhedathI thanArA catustra, trikoNa, vartuLa, SaTkoNa, paMcazaMga, kalazAkAra, trivRtta, kamalAkRti, tAMbula ke pipalaparNAkAra, hastAkAra, astra, zastrakRti mUlaka, puruSAkRtivALA ghaNA ja prakAranA maMtro Azcarya pamADe tevA hoya che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra jJAnadhArA - 20 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stotra : paramAtmAne pAmavA mATe mukhyatve traNa mArga che - jJAnamArga, kriyAmArga ane bhaktimArga. A trIjo bhaktimArga ati saraLa che. utkRSTabhAvathI karela bhakti ahaMkAra ane Asaktine dUra kare che. bhaktithI hRdaya komaLa ane kUNuM bane che. A komaLa banelA hRdayamAM samakitanuM bIja ropAya jAya to te phaLIbhUta thAya ja che. aneka saMkaTothI gherAyelA manuSya jyAre sAcA hRdayathI sahAyatA mATe, paramAtmAnI kRpA mATe ISTanuM smaraNa kare che tyAre e komaLa banelA aMtaHkaraNamAMthI je uddagAro nIkaLe che te paramAtmAnI stuti ke stotra banI jAya che. A aMtaHkaraNa ja stotranuM udgamasthAna che. mAtAnA hRdaya sAthe bALakanA samagra astitva ane zraddhAnA kendramAM 'mA' ja hoya che. 'mA' ja sAruM rakSaNa kare che,poSaNa kare che. bImArImAM madadarUpa thAya che, zaraNarUpa mArI 'mA' ja che. AvI bALakanA jevI atUTa zraddhA sAdhakamAM hoya che, jenA kendrasthAne paramAtmA che ane jyAre te paramAtmAne pokAre che tyAre pokAranA zabdo stotra rUpe bahAra paDe che. A stuti dunyavI sukha mATe nathI. tenA zabdo dvArA bhaktano paramAtmA pratyeno ahobhAva, samarpaNabhAva ane avagADha zraddhA vyakta thAya che, jenA sahAyathI AdhyAtmika unnati zakya bane che. jenA para zraddhA, jenuM satata smaraNa tene tenA jevo ja banAvI de che. A stotranI zakti che ane bhaktamAMthI bhagavAna banavAnuM A rahasya che. A stotramAM tarkane sthAna nathI. temAM zabdonI AMTIghUMTI nathI ke vANIvilAsa nathI. tyAM bhASA karatA bhAva, zraddhA ane samarpaNa agatyanA che. kahevAya che ke 'pUjAkoTisama stotram" karoDa gaNI pUjA barAbara eka hRdaya kamaLamAMthI pragaTa thayela stotra che. jainAcAryoe racelA seMkaDo stuti, stotra paikI navasmaraNa jaina samAjamAM pracalita che ane prabhAvazALI che. 'navasmaraNa" arthAta jenI vAraMvAra hRdayamAM yAda AvatI hoya te navano AMka akSaya che. navane koI paNa saMkhyA sAthe guNavAthI guNAkArano saravALo nava ja Avaze. AvazeSa raheze, koI zeSa nahIM rahe. A nava smaraNamAM prathama smaraNa navakAra mahAmaMtranuM karavAmAM Ave che ane tyArabAda uvassaggahara stotra, saMtikara stavana ane cothA smaraNamAM tijayapahunna stotra Ave che. sAmAnya rIte stotrano prathama zabda ja te stotranuM nAma banI jatuM hoya che. jema ke 'bhaktAmara stotra', 'uvasaggahara" ane tevI ja rIte 'tijayapahu'. A stotranuM nAmAbhidhAna paNa tenA Adyapada parathI paDela che. A stotranAM kartA zrI mAnadevasUri che. koI vakhata zrI saMghamAM vyaMtare karelA upadrava nivAravA mATe A stotra racyuM che. AcArya mAnadeva : pradyotanasUrijInI pATe mahAprabhAvika zrImAnadevasUri thaI gayA. temano janma mAravADamAM Avela nADola gAmamAM thayo hato. mAtA-pitAnI rajA laI sAdhupaNuM svIkAryuM. gurucaraNamAM zAstrAbhyAsa karI agiyArasaMga ane chedasUtra vageremAM niSNAta thayA. gurumahArAje AcAryapadavIthI vibhUSita karyA. paraMtu te samaye zrImAnadevasUrinA khabhA para lakSmIdevI ane sarasvatIdevIne sAkSAt joIne gurue vicAryuM ke A zramaNa niraticAra cAritra pALI zakaze ke kema? mAnadevasUrijIe gurunI A manovedanA nihALI. te ja vakhate pratijJA karI ke AjathI huM bhaktajanane tyAMthI AhAra vahorIza nahIM ane haMmezane mATe vigaIno tyAga karIza. sUrijInuM ujjavala tapa, akhaMDa brahmacarya ane jJAnanA ojasathI prabhAvita thaIne jayA, vijayA, aparAjitA ane padmA nAmanI cAra devIo haMmezAM vaMdana karavA AvatI. zrI mAnadevasUrijIe zAMtistava stotranI racanA karI hatI ane vyaMtaranA upadravane nivAravA mATe 'tijayapahatta' stotra banAvyuM. teo vIra saM. 731 mAM giranAra tIrtha parathI anazana karIne svarge sidhAvyA. A stotramAM ekasone sittera jinezvaronI stuti hovAthI tenuM eka nAma 'sattarisathutta' paNa che. sattariya stotranAM kartA tarIke zrI haribhadrasUrijIno ullekha jovA maLe che. A stotranI utpatti vikramanI navamI zatAbdImAM thayela mAnavAmAM Ave che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 225 ( 24 jJAnadhArA - 20 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaka : - svA 'hy) id OM hrIM zrIM OM hrIM zrI zaurve nama: OM hrIM zrIM gAMdhAye namaH OM [ zrI | mahAjvAlAyai namaH s ] | 20 >> 'tijayapahatta' maMtrayukta stotra che ane tenuM sarvatobhadra yaMtra che. arthAta maMtra, yaMtra ane stotra traNeyano samAveza karIne paramAtmAne karela utkRSTa ArAdhanA eTale prabhAvazALI tijayapahatta stotra. A avasarpiNI kALamAM phakta bIjA tIrthakara zrI azvinAtha svAmInA samayamAM ja aDhI dvIpamAM 170jinezvara vidyamAna hatA. eka mahAvideha kSetramAM batrIsa vijaya hoya che ane pAMca mahAvidehamAM 160 vijaya hoya che. te dareka vijayamAM ekeka tIrthakara hovAthI pAMca mahAvideha kSetramAM tIrthakaronI utkRSTa saMkhyA 160 thAya che. (160 tIrthakaronA nAma pariziSTamAM darzAvela che.) pAMca bharatakSetramAM pAMca tIrthakara ane pAMca airAvata kSetramAM pAMca tIrthakara. A rIte 15 karmabhUmimAM kula utkRSTa 170 tIrthakara vidyamAna hatA. A eka vizeSatA che. A sarva jinezvarone temanA pratyenI utkRSTa bhakti darzAvato tijayapahura eka maMtrAtmaka stotra che, jemAM sarvatobhadra yaMtrano paNa samAveza thAya che. zrI sarvatobhadrayaMtra 60 OM hrIM zrI | OM hrIM zrI OM hrIM zrI vairuTayAyai namaH acchuptAyai namaH mAnace nama: | mag/mAnaai nama: tijayapahatta arthAta traNa bhuvanamAM aizvarya ke prabhutAne prakAza karanArA, ATha mahA prAtihAryathI yukta ane samayakSetra aDhIdvIpamAM vartatA, vicaraNa karatA jinendra devanA samUhane smaraNa - vaMdana prathama gAthAmAM karela che. A stotramAM aDhIdvIpamAM rahelA jinezvaranA samUhanuM smaraNa karavAmAM AvyuM che, temaja bhinna - bhinna maMtrAkSaro ane bhinna - bhinna racanA dvArA sarvatobhadra yaMtra racavAmAM Avela che. A yaMtranI cAra UbhI, cAra ADI ane be tIrachI ema daza lITImAM lakhelA aMkono saravALo karatAM darekano saravALo 170 thAya che ane dareka bAjunI gaNatarI ekasarakhI thAya che. tethI ja A yaMtranuM guNaviziSTa evuM 'sarvatobhadra' nAma che. A yaMtranI cAre bAjuo para soLa khAnAmAM sAtamI ane AThamI gAthAmAM darzAvela soLa vidyAdevIonAM nAma che. A yaMtra mahAprabhAvaka che. bIjI gAthAmAM racanAkAra stuti karatA kahe che ke paccIsa, eMzI, paMdara ane pacAsa Ama 170 tIrthakarono samudAya bhaktanA badhA pApone naSTa karo. trIjI gAthAmAM racayitA sahAya mAMgatA kahe che ke vIza, pIstAlIza, trIsa ane paMcotera A jinendra graha, bhUta, rAkSasa ane zAkinInAM ghora upasargano vinAza hool OM [f 8 | OM hrIM zrI rohiNyai namaH | prajJaptyai namaH OM hrIM zrI OMhI zrI yajJaztAvai nama: | yajJa thai nama: 20 OMhI zrI gf zrI || OM hrIM zrI cakrezvaryai namaH | naradattayai namaH kSi / pa OM hI zrI kAlyai namaH mahAkAlyai namaH 26 jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra 22 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karo. A gAthA darzAve che ke te samaye rAkSasa ane zAkinInAM bhayaMkara upasarga thatA hatA; jenAthI bacavA mATe paramAtmAnI ArAdhanA, bhakti ane temanI sahAyathI bIjuM koI moTuM sAdhana nahotuM. cothI gAthAmAM racayitA kahe che ke, sittera, pAMtrIsa, sATha ane pAMca A jinezvaro vyAdhi, jala athavA jvara, agni, siMha, hAthI, cora, zatru saMbaMdhI mahAbhayane dUra karo. pAMcamI gAthAmAM AcAryazrI kahe che ke paMcAvana, daza, pAMsaTha, ane cAlIsa eTalAsiddha thayelA tIrthakaro ke jeo devo ane dAnavothI namaskAra karAyelo che teo mArA zarIranuM rakSaNa karo. arthAt Adhi, vyAdhi ane upAdhimAMthI mAruM rakSaNa karo, jethI huM zAMta citte paramAtmAnI bhakti ane dharmanI ArAdhanA karI zakuM. OM harahuMhaH, sarasuMsaH, harahuMhaH, taha ca ceva sarasuMsaH / AlihiyanAmagabhaM, cakkaM kira sabaobhadaM / / uparokta chaThThI gAthAmAM : ane sarasuMsa: maMtra bIja akSaro che ane sAdhanA karanAranuM nAma jenA madhyamAM lakhyuM che e yaMtranizcayathI sarvatobhadra jANavo. uparokta gAthAnAM maMtrabIja nIce pramANe che. duritanAzaka sUryabIja. pApahanakAraka agnibIja. bhUtAdi trAsaka krodhabIja ane AtmarakSaka kavaca. sUryabIjathI yukta. saumyatAraka candrabIja. tejoddIpana agnibIja. sarva duritane zAMta karanAra. candrabIjathI yukta. gAthAnI zarUAtamAM OM akSara che, je pAMca parameSThI vAcaka che.da, 2, huM, 4 A cAra bIjAkSaromAM jayA, vijyA, ajitA ane aparAjitA A cAra devIonA anukrame nAma che. sarvatobhadra yaMtranI gAthAmAM OM, pii tathA zrI anukrame praNavabIja, mAyAbIja tathA lamIbIja che. "zA' e pavanabIja che ane 'gr' e AkAzabIja che. sAtamI ane AThamI gAthAmAM vidyAdevIonuM nAma laIne smaraNa karatA racanAkAra kahe che ke OM rohiNI, prajJapti, vajazRMkhalA, vajakuMzI, cakrezvarI, naradattA, kAlI, mahAkAlI, gaurI, gAMdhArI, mahAvAlA, mAnavI, vairoTyA, aSNutA, mAnasI ane mahAmAnasikA Adi sarve soLa vidyAdevIo rakSaNa karo. paMdara karmabhUmi (pAMca bharakSetra, pAMca mahAvidehakSetra ane pAMca airAvatakSetra) nA kSetrane viSe zrI ajitanAtha svAmInA samayamAM utpanna thayelA ekasone sittera tIrthakaro tathA vividha ratnAdikanA varNa vaDe zobhita evA sarve tIrthakaro mArA pApanuM haraNa karo. A paMdara karmabhUminAM ekasone sIttera tIrthakaro cotrIsa atizayathI yukta che. ATha mahApratihAryathI zobhita che ane moha jemano nAza pAmyo che teonuM dhyAna bhakta mATe kalyANakArI che. tIrthakaranA divyadehanuM ahobhAvapUrvaka varNana karatA racanAkAra kahe che ke zreSTha suvarNa, zaMkha, paravALA, nIlamaNi ane megha sarakhA varNavALA tIrthakaranA dehano varNa che. jemano moha nAza pAmyo che tevA moharahita (jemAM temane potAnA suMdara dehanuM, varNanuM ke jagatanI koIpaNa suMdara, zreSTha vastuno moha nathI ke jeo kSINamoha guNasthAnathI AgaLa vadhIne sayogI kevaLI teramA guNasthAne birAjamAna che.) jenI sarva devo paNa pUjA karI dhanya bane che te ekaso sIttera jinezvarone bhAva pUrvaka vaMdana kare che. A stutimAM tIrthakaranuM bAhya rUpa ane AMtarika svarUpa banne manohara che, pUjya che. jene jotAM AMkho thAke nahIM ane temanI AMtarika svarUpanI chAyAmAM manuSya zItaLatA anubhave che. cAra nikAyanA devo bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSI ane vaimAnika Adi devomAMthI koI deva upasarga karatA hoya to upazAMta thAo. jaina maMtra, stotra ane caMdra he ho ho # IL jJAnadhArA - 20 229 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) dhAtakI khaMDanA mahAvideha kSetranI batrIsI A rIte aMkonA mAdhyamathI taiyAra karelA yaMtrane zuddha jalathI prakSAlana karIne, caMdana ane kapUrathI pATiyA para lakhIne athavA kAMsAnI thALImAM kapUra, goro caMdana, kesara, caMdana, kastUrI vagereno kardama karIne sAta vakhata lepana karavuM. te lepana karelI thALIne chAyAmAM sUkavI tenA para (sonAnI lekhana vaDe) yaMtra lakhI puSpa, dhUpAdika vaDe pUjana karIne tenA navaNanuM jalapAna prAtaH samaye karavAthI roga nAza pAme che. ekAMtarika tAva, graha, bhUta, zAkinI ane mogaka vigere nAza pAme che arthAta duSTa zaktiono nAza thAya che. A prakAre ekaso sIttera tIrthakarano maMtra 'samaeN maMta' arthAta samyak maMtra che. samyaka maMtra kahevAthI te AtmalakSI maMtra banI jAya che. temAM dunyavI duHkha upasargane dUra karavAnI ja phakta vAta nathI. pUrNa avasarpiNI kALamAM phakta eka ja samaya e Avyo ke je samaye eka sAthe utkRSTa ekasone sIttera jinezvara viharamAna hatA. temanA pratyenI bhaktanI bhakti hatI. zrI vIracaMdra | zrI vatsasena zrI nIlakAnti zrI muMjakezI zrI rUkamInAtha zrI kSemaMkara zrI mRgAMkanAtha | zrI munimUti zrI vimalanAtha zrI AgamikanAtha zrI niSpApa zrI vasuMdharAdhipa zrI mallinAtha | zrI vanadeva zrI balabUta zrI amRtavAhana zrI pUrNabhadra zrI revAMkita zrI kalpazAkha | zrI nalinIdara | zrI vidyApati zrI supArzvanAtha zrI bhAnunAtha zrI prabhaMjananAtha zrI viziSTanAtha zrI jalaprabhanAtha zrI municaMdra zrI RSipAla zrI kuDagadatta| zrI bhUtAnaMda zrI mahAvIra zrI tIrthezvara (3) pazcima ghAtakI khaMDanA mahAvideha kSetranI batrIsI zrI dharmadatta | zrI bhUmipati zrI merUdatta zrI sumitranAtha| zrI zrISeNanAtha zrI prabhAnaMda | zrI padhAkara | zrI mahAghoSa |zrI caMdraprabha zrI bhUmipAla | zrI sumatiSaNa zrI atizruta zrI tIrthabhUti | zrI lalitAMga |zrI amaracaMdra |zrI samAdhinAtha zrI municandra zrI mahendranAtha zrI zazAMkanAtha zrI jagadIzvara | zrI devendranAtha |zrI guNanAtha | zrI udyotanAtha |zrI nArAyaNa zrI kapilanAtha zrI prabhAkara zrI jinadIkSita| zrI sakalanAtha | zrI zIlAranAtha| zrI vajadhara zrI sahasAra zrI azokanAtha (4) pUrva puSkaravarAI dvIpanA mahAvideha kSetranI batrIsI zrI meghavAhana zrI jIvanarakSakazrI mahApuruSa zrI pApahara zrI mRgAMkanAtha | zrI zUrasiMha zrI jaganyUjya zrI sumatinAtha | zrI mahAmahendra zrI amarabhUti zrI kumAracaMdra | zrI vAriSaNa zrI ramaNanAtha |zrI svayaMbhU zrI acalanAtha |zrI makaraketu zrI sidhdhArthanAtha zrI saphalanAtha zrI vijayadeva zrI narasiMha zrI zatAnaMda zrI vRMdAraka zrI caMdrAtapa | zrI citragupta zrI daMDharatha |zrI mahAyazA |zrI uSmAMkanAtha zrI padyumnanAtha zrI mahAteja | zrI puSaketu zrI kAmadeva zrI samaraketu pariziSTaH (1) jaMbudvIpanA mahAvideha kSetranI batrIsI zrI jayadeva zrI karNabhadra |zrI lakSmIpati zrI anaMtavIrya zrI gaMgAghara |zrI vizAlacaMdra zrI priyaMkara | zrI guNaguptanAtha zrI padmanAbha| zrI amarAditya zrI kRSNanAtha zrI jaladharadeva zrI yugAditya zrI varadatta zrI caMdraketu | zrI mahAkAya zrI amaraketu zrI araNyavAsa zrI harihara |zrI rAmendranAtha zrI zAMtideva | zrI anaMtakRta |zrI gajendranAtha zrI sAgaracaMdra zrI lakSamIcaMdra zrI mahezvaradeva zrI RSabhadeva zrI saumyakrAMti | zrI nemiprabha |zrI ajitaprabhu zrI mahIdhara zrI rAjezvara jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) pazcima puSkaravarAdha dvIpanA mahAvideha kSetranI batrIsI zrI prasannacaMdra | zrI mahAsana | zrI vajanAtha zrI suvaNaMbAhu | zrI kucaMdra | zrI vajavIye | zrI vimalacaMdra | zrI yazodhara | zrI mahAbala zrI vajasena zrI vimalanAtha zrI bhImanAtha | zrI merUprabha | zrI bhadragupta | zrI sudraDhasiMha zrI suvratanAtha |zrI harizacandra |zrI pratimAdhara zrI atizraya | zrI kanakaketu | zrI ajitavIrya zrI phalyumitra zrI brahmabhUti zrI hitakaranAtha zrI varUNadatta | zrI yazakIrti | zrI nAgendranAtha zrI mahIdharanAtha zrI kRta brahma zrI mahendranAtha zrI vardhamAna svAmI zrI surendradatta 24 maMtraH mAro priya mitra - zaileSI ajamerA (amadAvAda sthita hInAbahena zAhe gujarAta vidhApIThamAM saMzodhanAtmaka nibaMdha : "jaina paraMparAnA advitIya zrutasthavIra : muni jaMbuvijayajI' para M. Phil. karyuM che ane saMzodhanAtmaka mahAnibaMdha : "AtmazuddhinI prakriyA - tatvAdhigama sUtranA AdhAre' e viSaya para zrI sI.yu.zAha yunivarsiTI - vaDhavANamAMthI Ph.D. karyuM che.) saMdarbhasUciH(1) mahAprabhAvika navasmaraNa, saMpAdaka : maNilAla navAba. (2) zrI navasmaraNa (sacitra), saMzodhaka : zeTha devacaMda dAmajI kuMDalAkara. (3) jaina paraMparAno itihAsa bhAga-1, munizrI darzanavijayajI, munizrI jJAnavijayajI, munizrI nyAyavijayajI (4) maMtravijJAna, zrI dhIrajalAla TokarazI zAha (5) triloka tIrthanaMdanA, AcArya vijayahemacaMdrasUrijI eka sAmAnya vyakita jayAre 'maMtra' zabda sAMbhaLe tyAre tenA manamAM ghaNA vikalpo ane vicAro Ave che. enI najara samakSa, nAbhinAda sAthenA bIja zabdo, moTA viziSTa uccAraNavALA vAkayo ke zloko dezyamAna thavA lAge.maMtra, strota, stuti, prArthanA ke jApa to mAtra dhuraMdhara saMta - satIjI, vidvAno ke sthavirone ja AvaDe evI bhAvadhArA Ajano yuvAvarga moTAbhAge dharAvato hoya che.AjanA Youngsters ne daily life mAM apply thai zake evA shortcuts joIe che ane dareka bAbata pAchaLa practical ane logical approach pasaMda che. AvA jijJAsu vargane lakSamAM rAkhIne rASTrasaMta parama gurudevazrI namramuni mahArAja sAhebe eka viziSTa zibiranuM Ayojana karyu hatuM. khUbaja saraLa zailImAM emaNe nAnA nAnA maMtronI ane sUtronI mahattA samajAvI, jenA dvArA ApaNA jevA chadmastha AtmAo paNa saMsAramAM rahIne, potAnA routine life jIvatA paNa karmonI nirjarA karI zake che. huM svayaMne jaina maMtra, stotra ane yaMtra jJAnadhArA - 20 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadbhAgI mAnuM chuM ke parama gurudevazrInA mArmika zrI vacanonuM zravaNa ane AcaraNa karavAnuM saubhAgya prApta thayuM. parama gurudevazrIe pharamAvyuM hatuM ke jIvanamAM maMtrane mitra banAvo ane sUtrane sakhA banAvo ! maMtrane jo mitra banAvIe to jIvanamAM dareka paLamAM te ApaNI sAthe rahe che. bIjo koi paNa mitra, jo ApaNe bolAvIe to ja Ave paNa maMtra evo mitra che ke je pragaTa karatA ja ApaNA mATe Ubho rahI jAya! evuM kahevAya che ke, arjunamALI mAra, mAra karato sudarzana zrAvakane mAravA AvI rahyo hato kemake te rojanA sAta jIvanI hatyA karato hato. jayAre arjuna mALI sudarzana zrAvaka pAse pahoMce che tyAre tenI AsapAsa bacAvanAruM koi ja nathI. tevA samaye sudarzana zrAvaka pAse 'namo jiNAe jiya bhayANuM" A maMtra hato. jevA sudarzana zrAvaka namonyurNanI mudrAmAM besI A maMtranuM bhAvapUrvaka raTaNa karavA lAgyA, evuM ja emanI AsapAsa eka surakSA kavaca banavA lAgyuM, jene kAraNe arjuna mALInuM vajanadAra zastra sudarzana zrAvakanA surakSA cakrane bhedI na zakayuM ane nakAmuM thaine nIce paDI gayuM. maMtra ane sUtrane mitra banAvIe to te sarvatra kAmamAM lAge che ane eTale ja ApaNA jIvanamAM keTalAka maMtro ghuMTI levA joie. jayAre paNa koi bhayanI paristhiti hoya che, koi Aphata AvavAnI hoya ema lAgatuM hoya tyAre namoghurNa nI mudrAmAM namo jiyANaM jiya bhayANuM' nuM smaraNa ane raTaNa karavAthI ApaNI aMdara mAMthI positive electromagnetic waves nIkaLe che, je AsapAsa phelAya che. 'namo jiyANaM jiya bhayANuM' maMtra AsapAsamAM proTekzana banAve ane te problemamAMthI bahAra nIkaLavAnI kSamatA pragaTAve che. science e paNa zodha karI dIdhI che ke sound waves mAM keTalI tAkAta hoI zake che !! 'namo jiyANa jiya bhayANaM' eTale sAta prakAranA bhayane jItanArA evA jinezvara devone namaskAra ho. jayAre abhaya evA jinezvara bhagavaMtonuM smaraNa vAraMvAra karIe chIye tyAre temanA jevA banAvanA bhAva ane pAtratA pragaTavA lAge che. ghaNA vyakitaone vaMdA, garoLI, aMdhAruM, ekalapaNuM evI aneka vastuo ane sthitiono bhaya hoya che. je vyakita "namo jiyANaM jiyabhayANa" maMtranI ArAdhanA kare che tenA bhaya jItAya jAya che. paramAtmAe ApaNA sahu upara anaMta upakAra karI 'micchAmi dukkaDama' rUpe be nAnA zabdomAM hajI eka jabaradasta maMtranI zreSTha bheTa ApI che ! ApaNe saMsAramAM chIe eTale pApa karavuM paDe, te ApaNI paristhiti che paNa pApano pastAvo karavo ke na karavo te ApaNI manaHsthiti hoya che. saMsAramAM chIe eTale kadAca snAna karavuM paDe che. kadAca snAna karatI vakhate pANImAM rahelA asaMkhya jIvonI hiMsA karavI paDe te ApaNI paristhiti che. paraMtu A pApakArI pravRtti vakhate ApaNI manaHsthiti kevI hovI joie? snAna karatA karatA evI bhAvanA bhAvavI ke, "he paramAtmana ! kayAre ApanA jevI azarIrI avasthAne pAmIza ! evo divasa kayAre Avaze ke mAro AnaMda koinA mRtyu upara AdhArita na hoya. mane prasannatA maLe paNa mArA thakI koine pIDA nA maLe. he pANInA jIvo! he apakAya ! Aje huM Apane vedanA ApuM che eTale ja huM ApanI kSamA mAMgu chuM ane bhAvapUrvaka tassa micchAmi dukkaDama kahuM chuM." bhagavAna kahe che, je pApa pastAvA vagaranuM hoya che te bhogavatI vakhate aneka gaNI pIDA Ape che ane pApa pachI pastAvAno bhAva thAya che tenuM phaLa ati alpa thai jAya che ! micchAmi dukkaDam' ne phakata saMvatsarI mahAparvanA divasa mATe ja sImita na rAkhIne jo jIvanamaMtra banAvIe to aMnata pApakarmothI bacI zakAya che. savAre uThIe tyAre upakArabhAvapUrvaka namaskAra mahAmaMtranA smaraNa sAthe "micchAmi dukkaDama" paNa bolavuM ane rAtre thayelA pAponI tyAre ja kSamA mAMgI levI. temaja rAtre sUtAM pahelA dareka nAnA moTA sadasyone "micchAmi dukkaDama' kahIne sUvuM-eTale ke "I am sorry' Ama kahevAthI AkhA divasa daramyAna gharanA koi paNa sadasyo sAthe jANatA - ajANatA rAgadveSa, manabheda ke matabheda thayA hoya tenI mAphI teja divase mAMgI levAya jaina maMtra, stotra ane yaMtra 235 jJAnadhArA - 20 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ane karmonuM cakra tyAreja breka thai jAya che. jayAre jayAre pApa thAya tyAre "micchAmi dukkaDama'... acijya karuNAthI jagatanA sarva jIvonAhita, zreya ane kalyANa arthe sarvajJa vItarAga paramAtmAe keTalAya satya ane tathya svayaMnA kevaLajJAnamAM pragaTa karI dIdhA. bhavobhavanA pApothI disconnect karI de evuM sUtra 'appANe vosirAmi' rUpe eka Master Key ApaNane arpaNa karI. jainadarzana mAne che, jagatabharanA lAkho, karoDo, abajo ane anaMtA padArtho, jeno ApaNe bhogavaTo karatAM nathI, je kAryo ApaNe karatAM nathI, jeno vicAra mAtra paNa Avato nathI, te padArtha, te kAryo sAthenA connection nA tAMtaNA ApaNA AtmA para saMskAra rUpe paDela hoya che, saMskArane kAraNe ApaNane Aje paNa enuM pApa lAgatuM hoya che. Azcarya thAya che ne? mAno ke, koie sImalAmA hoTalamAM phemilI mATe pAMca rUma buka karAvyAM che, paNa koi kAraNasara teo sImalA jai zakatA nathI ane bukIMga paNa kensala karyuM nathI to temaNe bilanuM pemenTa karavuM paDe ke nahIM? hA!karavuM ja paDe che. rUmsa na vAparavA chatAM bila bharavuM paDe che. ema jeNe saMsAranA padArtho ane pAponuM kanekazana kaTa karAvyuM nathI, tenA pApo Aja sudhI AtmA sAthe joDAyelA hovAnA kAraNe, Aje paNa enuM pApa lAge che. AkhA divasamAM jayAre paNa samaya maLe tyAre 'aprANaM vosirAmi' nuM smaraNa ane raTaNa karavuM. savAre uThIne washroom mAM gayAM, tyAMthI kriyA patAvIne AvyA pachI tarata 'aprANaM vosirAmi' kahevuM. kemake azucine bhale flush karI dIdhI paNa tenI sAthe joDAyelA pApa adhdhANaM vosirAmi' vagara flush thatA nathI. jo vosirAvIe nahIM to te azucinA kAraNe thatI hiMsAnA pApanuM connection cAlu ja rahe che. temaja rojanI kriyA, jemake zAka sudhArIne kacaro dustbin mAM nAkhIe ke nakAmuM pepara phekIe ke pachI ice-cream ke chocolate khAine wrapper ne pheMphIe, te badhAne jo vosirAvIe nahi to tace-cream nA wrapper upara AvatI kIDIo jo mRtyu pAme to te sarvenA mRtyunA pApanA bhAgIdAra AtmA banI jato hoya che. zAstrokta sUtra 'appANe vosirAmi' dvArA koI paNa vastuno parityAga karIe chIe, tyArathI te AtmA anaMtA anaMtA karmonA bhArathI disconnect thaine haLavo thai jAya che. prabhuno sAdhaka paLe paLa sAvadhAna hoya! AkhA divasamAM 'akhANuM vosirAmi' vAraMvAra vAraMvAra bolavAthI zuM lAbha maLe? paramAtmA kahe ke je zabdanuM ghUMTaNa AkhA jIvana karyuM hoya te zabdo hRdayastha thai jAya che ane jIvanano aMta najIka hoya tyAre paNa sahajatAthI A nAnakaDo sUtra mitra banIne aMdaramAMthI phure che ane aMta ghaDIe 'appANe vosirAmi' nuM smaraNa ane uccAraNa karIne to AkhAya bhavanA tamAma pApothI ApaNe nivRtta ane disconnect thai jaie chIe. zrAvako mATe paramAtmAnI AjJA ubhayakALa pratikramaNa karavAnI che. paraMtu AjanI phAsTa lAiphamAM badhAne kadAca paramAtmAnI AjJA mujaba savAre ane sAMje pratikramaNanI ArAdhanA karavAno samaya na maLe, to dararoja rAtanA sUtA pahelA ane savAre uThIne 'khAmemi - micchAmi - vaMdAmi' A traNa maMtronuM uccAraNa karavAthI kaMika aMze bhAvavizuddhi ane divasa daramyAna karelA pApothI haLavAza maLe che. khAmemi - jagatanA sarva jIvone khamAvuM chuM. micchAmi - AkhA divasamAM jeTalA pApa karyA che tenuM micchAmi dukkaDuM ApuM chuM. vaMdAmi - sarve upakArI gurubhagavaMtone vaMdana namaskAra karuM chuM. A traNa zabdomAM AkhA pratikramaNano bhAvArtha samAyelo che. nAnA bALako, yuvAno ke vaDIlone jo saMpUrNa pratikramaNa kaMThastha na hoya ane kadAcavidhivat pratikramaNanI ArAdhanA karavAno samaya ke anukULatA na hoya to teo at least A traNa Powerful zabdonA smaraNathI svayaMnA pAponuM prAyazcitta karI zake che. jaina maMtra, stotra ane caMdra 23 236 jJAnadhArA - 20 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 zrI ajitazAMti stotra - caMdrakAMta lAThIyA AgamamAM zrAvaka mATe eka upamA ApavAmAM AvI che - nirjarAkAMkSI', zrAvakanA manamAM satata eka ja icchA hoya ke mArA karmonI nirjarA kevI rIte thAya. karmo kSaya kevI rIte thAya. je satata nirjarAnA kSetramAM sAvadhAna hoya te zrAvake kahevAya. jema jema prabhu sAthe prabhu vacana yAda rahe ane right kSaNe apply thAya to A mAnavabhava sArthaka che kemake anaMta jIvayonImAM pharyA pachI phakta manuSya bhavamAM nirjarA karavAno ane karmonA sTokano nikAla karavAnI taka maLe che. paramAtmAe ApelI amUlya bheTa samA A nAnA nAnA maMtro ane sUtro jo jIvananI dareka kSaNamAM AtmasAt thaze to jIvananA cheDe eka haLavAzathI 'hAza' nuM smita ApaNA caherA upara haze ! prabhu tArI samaja maLI che, tAro bodha maLyo che to huM keTalAya pApothI bacI gayo chuM. mArA AtmAne ahitathI bacAvanAra, he hitadeSTA paramAtmA ! tAro mArA upara anaMta upakAra che ! jinAjJA viruddha kaI paNa lakhAyuM hoya totrividha trividha micchAmi dukkaDam. (cennai sthita jaina abhyAsu zaileSIbahene muMbaI yunivarsiTIthI Microbiology ane Biochemistry mAM Graduation karela che. jaina vizvabhAratI insTiTayuTanA jIvanavijJAna, prekSAdhyAna ane yogano abhyAsa karyo che. muMbai yunivarsiTIno DiplomA ina jainolojI korsa karela che, pUjya gurudevazrI namramuni ma.sA. prerita zAsana prabhAvaka grupa, saMbodhi satsaMga ane youngsters mATe spiritual sessions "Atman gupa' sAthe saMkaLAyelA che.) saMdarbhasUciH (1) rASTrasaMta parama gurudeva namramuni mahArAja sAhebanI pAvanadhAma, kAMdIvalI 2017 zibira (2) AlocanA - AtmaprakSAlananI pAvana paLa (preraNA : rASTrasaMta parama gurudevanI namramuni mahArAja sAheba) jaina dharmamAM stuti, stotra ane sajhAya: bhAratIya AdhyAtmika paraMparAmAM paramapadane prApta karavuM e jIvano lakSya ane dhyeya che. paramAtmAe paramapadane prApta karavAnA aneka mArgo ane sAdhano batAvyA che. vItarAgamArga, jJAnamArga yogamArga, karmamArga, bhaktimArga vagere. jainadarzana e bhAratIya AdhyAtmika paraMparAnuM vItarAga darzana che, ane temAM paNa paramapadanI prApti mATe ane siddha dazAne pAmavA uparyukta mArgo che. bhaktimArga e paramatattvane pAmavAno zreSTha, saraLa ane sarvoparI mArga che. jainadharmanI ArAdhanA ane sAdhanAmAM bhAva, bhAvanAnuM eka alaukika mahattva ane viziSTa sthAna che. bhakti e bhAvapradhAna che ane te sAdhakane potAnA aMtaraMga dazAnA bhAvone sarvotkRSTa ane sarvottama sthAne pahoMcADe che. prazasta bhaktimAM iSTanI stuti, stavanA, stutikAvya-stotranuM viziSTa mahattva che. sAhityanI dRSTie stotra ane stutikAvyanI eka AgavI paraMparA che. stutimAM jaina maMtra, stotra ane yaMtra jJAnadhArA - 20 239 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre sAdhaka temAM layabaddha thai jAya che tyAre utkRSTa bhAvanI parAkASThAe pahoMcI paramatatva sAthe ekameka thai jAya che. stutimAM iSTadevanA guNagAna, caritra sAthe sAdhaka ekatA bAMdhe che. saMskRta bhakti sAhityamAM stotranI potAnI eka alaga paraMparA che. jaina darzanamAM stotra lokapracalita, lokabhASA jevI ke prAkRta, gujarAtI, hindI, marAThI, kannaDa vageremAM racAyelA che. jaina bhakti sAhityamAM sajajhAya, stuti, stotra, stavanamAM paramAtmAnA caritranA guNagAna karAya che. jaina prAkRta bhASAmAM racAyela prAcIna racanAomAM 'yuathavA 'A be zabdono prayoga ApaNane jovA maLe che. bhagavAna mahAvIre emanI chellI dezanA 'uttarAdhyayana sUtra" mAM stuti karavAthI thatAM lAbho batAvyA che. thayu makAnta-aMte di nAtha? thayathuI maMgaleNa nANadasaNa carita bohilAbha jaNayaI / nANadaMsa caritabohilAbha saMpanne yaNaM jIve atakiriyaM vimAno vasiya vArAphTaMga 3nAroda " 3.sU 24/29 stuti karavAthI jIva uccagati pAme che. ArAdhanA pAme che. i.sa. pahelI sadI pUrve AcArya kundakunda racita niyamasAra, samayasAramAM bhakti zabdano pahelo saMdarbha - mI nA rUpamAM jovA maLe che. AcArya samantabhadrae stutine prazasta pariNAma ApanArI kahI che. AcArya mAnatuMgasUrIjIe paNa bhaktAmara stotramAM stutine pApanAzaka batAvI che. prayojita iSTaphaLanI prApti arthe iSTadeva, paramAtmAnI stuti karavA je abhimaMtrita, chaMdomya, alaMkArI kAvyanI racanAne stotra kahevAmAM Ave che. tUyate nena tti rastotram stotra zabda saMskRtanA "STa' dhAtuthI vyutpanna che ane teno artha prazaMsA karavI thAya che. stotranA eka eka padano potAno ja mahimA che. dareka padanuM khAsa prayojana hoya che. dareka padanI racanA evI rIte karavAmAM Ave che. je chaMda, layanI madadathI sAdhakanA bhAvane utkRSTa sthAna upara lai jAya che. jemAM paramAtmAnA guNonI prazaMsA karavAmAM Ave che. tIrthaMkara paramAtmA to vItarAgI che ane teo prazaMsA ke AlocanAthI para che. teo rAjI thatA nathI ane koi varadAna ApatA nathI ke nArAja thaine zrApa ApatA nathI. dareka sAdhakanuM ekaja dhyeya hoya che ane te paramapadane pAmavAnuM che. paramAtmA jevA banavAnuM che. jenA zaraNe jaie tevA ApaNe thaie.' prazasta, niSkAma bhaktimaya stotranA pAThAdithI tIrthakara prakRtino baMdha thAya che. tIrthaMkara prakRtino baMdha soLa (16) kAraNothI paDe che. temAMnuM eka mahattvanuM kAraNa abhISNajJAnopayoga paNa che. stotra e vividha maMtro, vividha chaMdo ane alaMkArothI nibaddha hoya che. sAmAnya rIte stuti, stava, stavana ane stotra lagabhaga samAnaarthI thai gayA che. vidvAnoe 'pUnA che dilame rastotram' kahIne eka karoDa pUjAnA puNyane eka stotraphaLa barobara kahyuM che. stotronuM paThana puNyane eka stotraphaLa barobara kahyuM che. stotronuM paThana devatAone mATe paNa anivArya che. naMdIzvara dvIpanA bAvana jinAlayomAM devo sadaiva pUjA arcanA karatA hoya che ane stotranuM paThana e atyaMta svAbhAvika che. AcArya samantabhadrajIe stotrano uddeza karmanI nirjarA ane pApane jitanAruM kahyuM che. AcArya mAnatuMgasUrIzvarajI 'bhaktAmara stotra' racanAmAM paramAtmA pratyenI zraddhAnI parAkASThA anubhavAya che. karmarUpI beDIone toDanAra mAtra zabda nahIM paNa bhaktino camatkAra che. tevI ja rIte uvasaggahara stotramAM upasarganuM nirAkaraNa karavAnI addabhuta zakti che. sajhAyanuM paNa potAnuM AgavuM sthAna che. jyAre sajajhAya gavAya tyAre sAdhaka manathI bhAvAvasthAmAM praveze che. udAharaNa tarIke caMdanabALA, aimuttA aNagAra, ilAcIkumAra A badhA mahApuruSo jIvanamAM je rIte rAgamAMthI tyAga tarapha vaLe che tenuM suMdara citraNa jovA maLe che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 241 jJAnadhArA - 20 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharmanA stotra : jainabhakti sAhityamAM ApaNane prathamatIrthakara RSabhadeva bhagavAna ane trevIsamAM tIrthaMkara pArzvanAtha bhagavAna mATe sauthI adhika prabhAvaka ane pracalita stotra stutinI racanA jovA maLe che. prAcInatama stotro ApaNane AgamakALathI ja jovA maLe che. AcArya kundakundanI kRti -tityayA zuddhi, siddhabhakti, A.bhadrabAhujI racita khUbaja prabhAvazALI 'uvasaggaharaM stotra'. A stotra prAkRtamAM guMthAyelA che. darzanakALathI saMskRtamAM racAyelA stotra jovA maLe che. AcArya samantabhadrajI racita svayaMbhU stotra, devAgama stotra, yuktAnuzAsana, jina stutizataka prasiddha thayA che. ApaNe jaina dharmanA mahattvanA prabhAvazALI stotrathI to paricita chIe emAMnA 1. jaya ciMtAmaNi stotranI racanA zrI gautamasvAmI 2. uvasaggaharaM stotranI racanA zrI bhadrabAhusvAmI namoDahaMta stotranI racanA zrI siddhasena divAkara saMsAradAvA stotranI racanA zrI haribhadrasUri laghuzAMti stotranI racanA zrI mAnadevasUrI sakalatIrtha stotranI racanA zrI jIvavijayajI sakalArNata stotranI racanA zrI hemacaMdrAcArya 8. ajitazAMti stotranI racanA zrI naMdiSeNamuni namiuNa stotranI racanA zrI mAnatuMgasUrI bhaktAmara stotranI racanA zrI mAnatuMgasUrI 11. kalyANamaMdira stotranI racanA zrI siddhasena divAkara 12. tijaya pahuta stotranI racanA zrI mAnadevasUrI upara jaNAvela stotramAMthI amuka stotranI niyamita rIte ArAdhanA thAya che ane navasmaraNamAM sthAna pAmyA che. dareka stotranA raciyatAe prayojita iSTaphaLanI 242 | jJAnadhArA - 20 prAptinI apekSAe bhAvanAone evI rIte abhimaMtrita karI hoya che, jethI sAdhakane paralaukikaphaLanI prApti sahaja thAya che. dareka stotrathI paralaukika phaLanI prApti to nakkI ja thAya che paNa tenuM ihalaukika phaLa paNa citavavA yogya che. jaina stutikAvyo, stotranI bhavyaparaMparAnuM ApaNe upara mujaba avalokana karyuM. Aje eka evA stotravize vAta karavAnA chIe ke je khUba ja pracalita niyamita rIte jenI ApaNe ArAdhanA karIe chIe. je ajitazAMti stotra. A stotra navasmaraNamAMnu eka adbhuta yugalastava che, je bIjA tIrthakara zrI ajitanAtha svAmI ane soLamAM tIrthakara zrI zAMtinAtha svAmInI ati prabhAvazALI camatkArI, kaSAyone jItI paramazAMti, paramapadane pamADavAvALI prAkRta bhASAmAM racAyelI stuti che. A iSTaphaLanI prApti karAvanArA stotranI ArAdhanA dararoja navasmaraNa, sAmAyikamAM karavAmAM Ave che. A stotranI bIjI eka khAsa vizeSatA e che ke A stotra pAkSika, caumAsI ane saMvatsarI pratikramaNamAM sthAna pAmeluM che ane tenuM paThana karavAmAM Ave che. A stotra uparanI bhAvasabhara zraddhA ane UMDI samaja pratikramaNanI kriyAne prANavaMtI banAve che. A stotramAM kula 40 zloko che. A stotranI mantravidyAonA paripUrNa rahasyanA parasamaya ane svasamayanA jANakAra evA naMdiSaNamunie karI che (gAthA-37). A rIte teo be tIrthakaranI yugala ArAdhanAnA yugala stavano prAraMbha karanAra banyA. tIrthakara zrI neminAtha bhagavAnanA gaNadhara paNa naMdiSaNa muni hatA, eTale eka evo mata pravarte che ke naMdiSeNa muni bhagavAna neminAthanA ziSya hatA, jyAre keTalAkanuM evuM mAnavuM che ke, chaMdazAstra, maMtrazAstra, kAvya paddhati vyAkaraNa AdinA niSNAta naMdiSeNa muni mahAvIra svAmInA ziSya hatA. prabodha TIkAnA saMpAdakoe AgamasUtro sAthenI samAnatAnA AdhAre evI saMbhAvanA karI che ke ajitazAMti stotranA raciyatA muni naMdiSeNa bhagavAna mahAvIranI paraMparAnA sAdhu hatA ane temanA ziSya hatA. jaina maMtra, stotra ane caMtrA x che. v $ 2 - 243 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stotra sAthe saMkaLAyela pracalita camatkAra maMtra, vyAkaraNa ane vidyAonA paripUrNa rahasya jANanAra, adhyAtmarasanuM utkRSTa pAna karanAra, kAvyakalAmAM atyaMta kuzaLa evA vItarAgI muni naMdiSaNa jyAre zrI zatruMjaya girirAja tIrtha parvata upara padhAryA. tyAM teoe zikharabaMdhI bhavyajinAlayomAM vidyamAna jina pratimAonA darzana karI kRtakRtya thayA. teo eka evA ramaNIya sthaLa upara AvI pahoMcyA jyAM bIjA tIrthakara zrI ajitanAtha bhagavAnanI DerI ane soLamA tIrthaMkara zrI zAMtinAtha bhagavAnanI DerI sAmasAme hatI. muni bhagavaMta jyAre bhagavAna ajitanAthanI stavanA kare tyAre temanI pUMTha zAMtinAtha bhagavAnane paDe ane jyAre zAMtinAtha bhagavAnanI stavanA kare tyAre temanI pUMTha ajitanAtha bhagavAnane paDe. muni naMdiSeNa vyathita thai gayA ane teoe pUrNa bhAvanA sAthe bhaktisabhara maMtrothI abhimaMtrita chaMdo vaDe alaMkAra yukta sumadhura rAgathI baMne bhagavaMtonI stuti karI ArAdhanA AraMbhI ane A stotra jyAre pUrNatAne pahoMcyuM tyAre eka camatkAra thayo. baMnne DerIo je ekabIjAnI sAmasAme hatI te bAjubAjumAM AvI gai ane A rIte prabhAvakArI zrI ajitazAMti stotranI racanA thai. muni naMdiSeNe baMnne tIrthakara zrI ajitanAtha bhagavAna ane zrI zAMtinAtha bhagavAnanI sAthe stuti karI che. ajitanAtha bhagavAne sarva bhayone jItI ane sarva atizayano nAza karyA che. tyAre jagatanA sarva rogo ane pApono nAza karanArA evA zAMtinAtha bhagavAna jeo jagatanA guru che ane sarvatra parama zAMtinA guNane pragaTAve che. evA banne tIrthakara bhagavAnanA guNone vaMdana karI stutino AraMbha karyo che. tIrthakara bhagavAna azubhabhAvothI rahita, tapavaDe svabhAvanirmaLa karyA che eTale ke sarva karmothI mukta thayA che. teo prabhAvI che. prathama paMktimAM bhayone jItavuM te ajita ane pAparahita thavuM te zAMti. Ama, samAdhi ane paramazAMtine pAmavAno rAjamArga che.bhaya saMjJAthI dareka jIva pIDAto hoya che, jyAre dareka jIva sukha ane zAMtine jhaMkhe che. jyAM sudhI bhaya che tyAM sudhI azAMti paNa che. mATe ApaNe jo bhayane jitanArA evA ajitanAtha ane paramazAMtine ApanAra banne jinezvarone sAthe stavIe to jIva nakkI bhayamukta thai paramazAMtine pAme. AgaLa munibhagavaMta ajitanAtha ane zAMtinAtha bhagavAna sarvakarmo ane kaSAyothI mukta che. temanI stuti karI sAdhaka nirmaLa bane ane paribhramaNathI mukta thai parama zAMti pAmI zake che mATe temanuM ApaNe zaraNuM svIkAravuM joie. jainayogamAM dhyAnamAM mukhyatve traNa ke cAra prakAra batAvyA che. piMDastha, padastha, rUpastha ane rUpAtIta athavA to piMDastha, padastha ane rUpAtIta. A stutimAM paramAtmAnA guNonuM dhyAna karI temanI sAthe ekIkaraNa, cAritranI ekatA sAdhavA mAre dhyAnanI traNe avasthAo stutimAM guMthelI che. bhagavAnanI sAMsArika temaja chadmastha avasthA piMDastha dhyAnamAM darzAvI che. kevaLajJAna pAmyA pachInI avasthA eTale padastha dhyAna ane chellI dazA mATe rUpAtIta dhyAna. A rIte stotramAM paramAtmAnA guNonuM varNana che. A traNe prakAranA dhyAnano samAveza ane chellI gAthAomAM phaLazruti racayitAno dhyeya AvI jato hoya che. Ama, A rIte pUrNa stotra vaijJAnika Dhabe prayojita lakSaprAptinA artha sahita sarjita thayuM che. gAthA 9 thI 11 mAM bhagavAnanI rAjarAjezvara avasthAnuM varNana che. bhagavAna ajitanAtha tIrthakara nAma gotranA cihno sAthe zrI zrAvastinagarImAM (hAla ayodhyA) janma thayo hato. temanuM saMghayaNa zreSTha hAthInA gaMDasthala jevuM prazaMsanIya vistAravALI temanI AkRti che. sthira ane sapATa che. temanI cAla madajharatA, lIlA karatA evA uttama gaMdhahastionA jevI che. temanA hAtha hAthInI sUMDha jevA lAMbA che. (uttara puruSanA lakSaNo). teo aneka zubha lakSaNovALA ane daidipyamAna suvarNa varNavALA hatA. temanI vANI devonI duMdubhinA avAja karatAM paNa vadhAre madhura che. evA zrI ajitanAtha bhagavAna rAja rAjezvara rUpa sAthe janmyA hatA. lAMchana hAthIne dhyAnamAM jaina maMtra, stotra ane yaMtra 24pa 244 jJAnadhArA - 20 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAkhI gaMdhahasti sAthe sarakhAmaNI karI che. AvA ajitanAtha bhagavAna jemaNe sarve zatruonA samUhane jItyA che ane potAno paribhramaNano jemaNe aMta karyo che. je stutine yogya che. evA bhagavaMtanI stuti karuM chuM. zAMtinAtha bhagavAna cakravartI hatA ane ahIM cakravartInA vaibhavanuM varNana karyuM che. teo hastinApura je kurukSetranI rAjadhAnI che tyAnAM rAjA hatA. cha khaMDanA dhaNIrAjA jenA bottera hajAra mukhyanagara, batrIsa hajAra rAjAo temanI sevAmAM, cauda mahArathI, nava-nidhi ane cosaTha hajAra strIonA svAmI evAzrI zAMtinAtha prabhu Avo rUDo, bhavya vaibhava tyAgI aNagAra banyA. sarvabhayothI mukta thai saMtikara zAMti denArA banyA. A rIte banne bhagavAno potAno vaibhava tyAgI, saMsArane tucchagaNI sarvottama vairAgyano vaibhava prApta karyo. AgaLanI gAthAomAM temanA mahAmunipaNAnuM varNana che. teo emanA jJAna vaDe saMsAramAMthI mukti pAme che. ajJAna, kaSAyathI mukti pAmI prakAzamaya thayA che. tevI ja rIte ApaNane prakAzamaya thavAno, bhayamukta thavAno mArga batAve che. teo daza prakAranA munidharmathI yukta che. prathama cAra prakAranA dharma, kSamA, mArdava, Arjava ane saMtoSa vaDe cAra kaSAyo krodha, mAna, mAyA ane lobha jevA kaSAyone jItI nija AtmabhAvamAM sadAya mATe sthira thayA che. bhagavAnanA guNonuM varNana vividha upamA dvArA karyu che. sUrya jevA tejasvI bhagavAnanA guNo jagatamAM prakAza phelAve che ane caMdra jevI saumyatA-kSamA Adi guNo-zAMti phelAve che. teo indra jevuM pUrNarUpa, meru parvata jevI sthiratA, dhairya dharAve che. dareka upasargonA udaya vakhate gAMbhIryatAthI karmanI nirjarA kare che. kevaLajJAna pAmyA pachInI avasthA eTale padastha dhyAna. jinezvaranuM bhAva dhyAna paribhramaNano aMta karanAruM ane upadravone haranAruM che. prabhAvakArI jaina stotromAM uccadazA prApta karavA arthe padastha dhyAna viziSTa rIte samAviSTa hoya che. 246 jJAnadhArA - 20 gAthA 19 thI 31 mAM prabhunA samavasaraNano prabhAva ane mahimA varNavyo che. prabhunA samavasaraNamAM aneka devo, Indro, narendro ane maharSio Ave che. sarve vinayapUrvaka bhagavAnanI stuti kare che. AkAzamAM vicarI rahelA cAraNamunio, asurakumAro, garuDakumAro, nAgakumAro, kinnaro Adi sarve jinezvarane vidhivat namaskAra kare che. tyArabAda apsarAo, zRMgArathI sajja devIo prabhune vaMdana kare che. devIdevatAo bhAvapUrvaka saMgIta sAthe prabhunI stuti kare che ane rUpAtIta dhyAnAvasthAmAM tallIna thAya che. chellI gAthAomAM rUpAtIta dhyAnAvasthAne vardhamAna kare tevI prabhunI Atmika avasthAnuM varNana che. jinezvara potAnA nija Atma svabhAvamAM sthiratA pAme che. AtmabhAvamAM sthiratA ane ratnatrayInI aikyatAnI samRddhithI samRddha che. temanI karuNA vaDe sarve jIvo zAtA pAme che. phaLazruti rUpe AvI rUDI bhakti karanAra, stotranuM bhAvasabhara stavana, stuti karanAra rUpAtIta dhyAnamAM sthiratA pAme che ane AtmAnA vaibhavano anubhava kare che. AtmAnA guNonI pUrNatAnI prApti AnaMda svarUpe thAya che. stotranA racayitA muninaMdiSeNa ratnatrayInI aikyatA ane parama zAMti sAthe vItarAgatAnI pUrNatAnA bhAva bhAve che. chellI traNa gAthA pAraMpArika traNa phaLazruti darzAvanArI che, jemAM upasargone haravA A stavana pakkhI, caumAsika ane saMvatsarI pratikramaNane viSe avazya bolavuM joie. banne kALa bhajanA karavAthI sarva rogo nAza thAya che ane navA rogo utpanna thatA nathI. chelle jinezvara devo ke jeo traNe lokano uddhAra karavAvALA che tenA vacanono Adara karavAthI traNe bhavanomAM kIrti ane paramazAMti, paramapada (mokSa) nI prApti avazya thAya che. yugala stavanono prathama prayAsa muninaMdiSeNe karyo. temanA pachInA AcAryo zrI vIragaNie apabhraMza bhASAmAM laghuajita zAMtinI racanA karI che. dharmaghoSagaNie jaina maMtra, stotra ane yaMtra 240 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane tyAre sAmAnya lAgatA zabdo zreSTha maMtra banI jAya che! 17 gAthAvALA prAkRta maMtrIgarbhita zrI ajita zAMtinI racanA karI che. upAdhyAya merUnaMdana gaNi ane zrI jayazekharasUrIe paNa ajitazAMti stavananI racanA karI che. AnA uparathI ApaNane stotranI prabhAvakArI zakti, tenI mahattA ane lokapriyatAno aMdAja Ave che. ajitazAMti stotranI jema bIjA badhA prabhAvakArI stotro jainadharmanA bhaktisAhityanA gahana rahasyo chatA kare che. dareka stotronI racanA pUrNarUpe vaijJAnika paddhatithI pUrvayojita lakSa sAthe maMtra, chaMda, laya ane alaMkArothI garbhita iSTaphaLanI prAptinA uddezya sAthe karavAmAM Ave che, jemAM sAdhakanI bhAva ane dhyAna ArAdhanA manovAMchita phaLadAtA bane che. (zrImad rAjacaMdra Atmatattva rIsarca senTara sAthe saMkaLAyelA caMdrakAntA lAThIyA vyavasAye cArTarDa enjinIyara che. temaNe M.A. (Philosophy) muMbai yunivarsiTImAM karyuM che ane teo jainadarzananA abhyAsu ane jijJAsu che.) saMdarbhagraMthaH(1) saMskRta kAvya ke vikAsa meM jaina kaviyAMkA yogadAna - DaoN. nemicaMda zAstrI - bhAratIya jJAnapITha (2) bhaktAmara stotra (gAthA-7) (3) kalyANamaMdira stotra (4) uttarAdhyayanasUtra (5) stutividhA (6) prabuddhajIvana - 2015 - DaoN. abhaya dozI (pA-10) - hemAMga ajamerA AcAryazrI ratnAkarasUrI mahArAja sAheba e ratnAkara pacIsImAM manane 'marakaTa' nI upamA ApI che. mana vAnara jevuM che, tene sthira karavuM atyaMta kaThina che. jJAnI puruSoe samajAvyuM che ke mana atyaMta caMcaLa che ane ApaNe paNa te anubhavyuM che. manane bhaTakavAthI rokavAno koi zreSTha upAya jo pUchavAmAM Ave to javAba maLe.... maMtrasAdhanA ! maMtra e ja hoya je mananuM niyaMtraNa karI zake. jyAre maMtranuM vAraMvAra raTaNa thAya tyAre te maMtra mananA vikalpane dUra karI manane ekAgra thavAmAM sahAyarUpa bane che. maMtramAM tAkAta hoya che bhAvone Positive karavAnI ! maMtramAM sAmarthya che ke mananI pariNatione azubhamAMthI zubha ane zubhamAMthI zuddha tarapha gati karAvI zake ! ane jyAre maMtramAM bhAva ane zraddhA bhaLI jAya che tyAre tenI effect aneka gaNI thai jAya che ane eka viziSTa kSamatA pragaTa thAya che. jaina darzananA suvarNa itihAsamAM evI aneka ghaTanAo jovA maLe che, jemAM gurubhagavaMtonA zrI mukhethI sareluM eka vAkya, eka nAnakaDo bodha, te ziSya mATe 'gurumaMtra' banI jAya che. anyo mATe sAmAnya lAgatA e alpa zabdo, eka ziSyanA jaina maMtra, stotra ane caMdra 249 jJAnadhArA - 20 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvananI kAyApalaTa karI de che. gurumaMtra tenA AtmAnuM uddhAraka, tAraka ane tenI dizA ane dazA badalAvanArA banI jAya che ! guru alpa zabdomAM ke saMketamAM pAtravAna ziSyane aneka bodha arpaNa karI de che. guru e ja hoya je ziSyane bhavobhavanA saMskAranA kAraNe banelI prakRtinA jANakAra hoya ane tenI prakRtinuM zuddhikaraNa karavAnuM sAmarthya mAtra gurumAM ja hoya che ! akAraNa karUNAno dhodha vahAvatA guru, ziSyanA hita, zreya ane kalyANa arthe tenI prakRti anusAra tenuM bhAvi bhAkhIne evA anamola bodhavacana pradAna kare che je ziSyanA jIvanamAM "gurumaMtra' banI zvAsanI jema vaNAya jAya che. harakSaNa, harapaLa ziSya gurumaMtranA ciMtanamAM ja hoya che. pAtravAna ane sadbhAgI ziSya hoya tene ja guru pAsethI gurumaMtra prApta thAya che ane te mahAprabhAvaka gurumaMtra ziSyanA kalyANanuM kAraNa banI rahe che. A paMktio dvArA gurumaMtrano mahimA abhivyakta thAya che... jema maMtramAM tAkAta che vinone haravAnI.. ema gurumaMtramAM sAmarthya che vighno sAme samatApUrvaka laDavAnI ! jema maMtramAM kSamatA che mana upara aMkuza karavAnI... ema gurumaMtramAM pAtratA che mananuM mRtyu karavAnI ! jema maMtramAM zakti che mananA vikalponuM niyaMtraNa karavAnI... ema gurumaMtramAM yukti che AtmAnA chaMdanuM nirohaNa karavAnI ! jema maMtraraTaNa bhAvonI zuddhi karAve... ema gurumaMtranuM smaraNa AtmAnI vizuddhi karAve ! jema maMtrajApa sarvakAryamAM siddhi apAve... ema gurumaMtra kAryono aMta karAvI siddhagati apAve ! jaina sAhityamAM evI aneka kathAo jemAM gurunI AjJA, gurunA vacano ziSya mATe maMtra banIne tAraNahAra banI jAya che. bIjuM upAMgasUtra - zrI rAyaparoNIya sUtramAM eka adbhuta ghaTanAnuM varNana Ave che. kekayAI dezanI zvetAMbikA nagarImAM paradezI nAmanA rAjA hatA. teo adhArmika, caMDa, raudra, sAhasika ane ghAtaka hatA. teo zarIrathI bhinna AtmAnA astitvane svIkAratA na hatA. maraNa pachI punarjanma ane puNya-pApa janaka pravRtti dvArA sukha-duHkhanuM nirmANa thAya che vagere karmasiddhAMtomAM te zraddhA dharAvatA na hatA. temanA sArathinuM nAma citta hatuM, je temanA mitra paNa hatA. te eka divasa yuktithI paradezI rAjAne kezI zramaNa pAse lai jAya che. paradezI rAjA ane kezI svAmInI vigatavAra carcA thAya che. aMte kezIzramaNanA yuktisaMgata dRSTAMtothI paradezI rAjA jIvAdi tattva pratye zraddhAvAna banyA. temanA sadupadezathI zrAvakanA bAra vrato aMgIkAra karyA ane potAnA avinaya mATe kSamAyAcanA karI. kalAkonA vArtAlApanA aMte kezIsvAmIe paradezI rAjAne amUlya bodhavacana pharamAvyA : // pucI ramaNijje bhAvittA pacchA aramaNijje vijJAsa gaThThA vadhAre ru // jeno artha thAya che ke, "he paradezI ! pahelA ramaNIya banI, pachI aramaNIya na thai jato." atyaMta vinayabhAva pUrvaka kezI svAmInA te zabdone grahaNa karI, te gurumaMtra paradezI rAjA mATe jIvanamaMtra banI gayo ! te vAkya temanA mATe avismaraNIya banI gayuM. temanuM eka ja lakSa hatuM ke, "mAre ramaNIya rahevAnuM che. mArAthI sarvane prasannatA ane zAMti maLavI joie. atyAra sudhInuM mAruM jIvana krUratA ane hiMsaka bhAvomAM vItyuM che. have huM satyanI samaja prApta karI zAMta ane ramaNIya banyo chuM ane mAre mArA bhAvone vardhamAna ja rAkhavA che." kezIsvAmIno bodha pAmIne paradezI rAjAnI vRttionuM parivartana thai gayuM ane temanuM mana satata dharmaArAdhanAmAM ramaNa karavA lAgyuM. guru kezIno maMtra temane hRdayastha thai gayo. pachI gRhastha dharmanA kartavyanuM pAlana karatA hoya, ke pachI rAjasabhAmAM rAjAnI pharaja bajAvatA hoya teo paLepaLa zAMta ane ramaNIya ja rahetA. rapa0 jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra 251 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hara kSaNa teo sAvadhAna rahetA ke guruAjJA viruddha temanA bhAvonI pariNati to nathI ne ane tarata ja cetI jatA. teo pauSadha AdinI sAdhanAmAM layalIna banI gayA, jethI temanI viSayavAsanA ke ezaArAmanI vRttio sarvathA samApta thai gai. paradezI rAjA taraphathI bhogapUrti na thatAM rANI akaLAvA lAgI ane AvezamAM AvI rANIe rAjAne bhojanamAM viSa ApI dIdhuM. zarIramAM vedanA thatAM ja rAjAne sarva hakIkatanI jANa thai, te chatAM paNa vAraMvAra gurunI AjJA svarUpa gurumaMtranA UMDA ciMtanamananamAM rAjA paradezI sarI gayA ane samatAnI sAdhanAmAM puSTa banI gayelA rAjAne rANI pratye lezamAtra dveSabhAva jamyo nahIM. rAjAnI bhAvadhArA e ja hatI ke mAre ramaNIya rahevAnuM che, mAre zAMta rahevAnuM che. jIvanano aMta samaya samIpa Avelo jANI rAjAe anazana vrata grahaNa karI lIdhuM ane potAnI paristhiti mATe koine doSI na mAnatA sarva jIvo sAthe bhAvapUrvaka kSamAyAcanA karI, maitrIbhAva sAthe, AtmabhAvamAM sthita banI, samAdhipUrvaka dehano tyAga karyo. paradezI rAjA sUryAbhadeva rUpe utpanna thayA ane bhaviSyamAM devAyuSya pUrNa karI mahAvideha kSetra manuSya rUpe janma lai, saMyama aMgIkAra karI siddha, buddha, mukta thaze. "tuM zAMta banyo che, tuM zAMta ja raheje ane pharI azAMta na thato" - guru kezI zramaNa dvArA A eka sAmAnya lAgatuM vAkya, paradezI rAjAnI prakRti ane pravRttine badalAvanAra gurumaMtra banI gayo ane emanA AtmAno tAraka ane uddhAraka banI gayo ! gurumaMtra mAtra vartamAna ja nahi paraMtu bhAvine paNa divya banAve che ! jaina sAhityamAM evI aneka kathAo che jemAM gurunI AjJA, gurunA vacano ziSya mATe maMtra banIne tAraNahAra banI jAya che. eka gurunA aneka vidvAna ziSyomAM eka ziSyane jJAna grahaNa na thatuM hatuM. te barAbara bhaNI na zake. temanAthI eka zabda paNa kaMThastha thai na zake. ziSyae gurune prArthanAka ratA kahyuM ke, "he gurudeva ! mArAthI kaMThastha thatuM nathI to mArA mATe zuM yogya che?" gurue kahyuM, "tame rAgadveSano nigraha karo ane tenA mATe tame mA rusa mA tura nuM raTaNa karo." muni saraLa hatA. gurunI AjJA sahaja rIte svIkArI lIdhI hatI. "mA surata mA turasa" nuM raTaNa satata cAlu rahetuM paNa samaya jatA maMda smaraNa zaktinA kAraNe mA rusa mA tusa" nI badale mAsatusa mAsatusa nuM raTaNa thavA lAgyuM. sahapAThIkoo mazkarImAM temanuM nAma mAsatusa rAkhI dIdhuM. te koi para rAgadveSa karatA nahi. temanA mATe guru pAsethI prApta thayelA zabdo maMtra banI gayA hatA. emane pUrNa zraddhA hatI ke te gurumaMtranuM raTaNa ja temane tAraze. bAra varSa sudhI niraMtara "mAsatusa mAsatusa" nuM raTaNa ane ciMtana cAlatuM ja rahyuM. temane evo vikalpa na Avyo ke mArA sAthe ane mArA pachI dIkSA grahaNa karanArA saMtasatIjIe keTalA badhA sUtra ane gAthA kaMThastha karI lIdhA che, paNa huM kevaLa eka ja maMtranuM raTaNa karuM chuM. dhIratApUrvaka eka ja pada gokhatA gokhatA ane koi pratye rAgadveSa na karavA tevo bhAva bhAvatAM bhAvatAM muni kSapakazreNIe caDyA ane ajJAnanA badhA AvaraNo tUTI gayA, tyAM ja temano kevaLajJAnano sUrya jhaLahaLI uThyo. mAsatusa munie gurumaMtrane AtmasAt karI kalyANanI keDI kaMDArI lIdhI. jyAre sAmAnya lAgatA zabdo sagurunA zrImukhethI ziSyane pradAna thAya che tyAre te zabdo sAmAnya nathI rahetA. te ziSya mATe zabdo nahi paNa maMtra banI jAya che, maMtra ja nahIM mahA maMtra banI jAya che. tenAthI paNa AgaLa vadhIne te jIvanamaMtra banI jAya che ane gurumaMtra banI jAya che ! samarpita ziSya mATe gurumaMtrathI zreSTha anya koi vikalpa ja na hoya. jyAre zreSTha samarpaNa hoya tyAre ja suyogya guru pAsethI temane gurumaMtra maLe che. gurumaMtramAM ziSyanuM guru sAthenuM joDANa hoya che. gurumaMtramAM ziSyanA sarva avaguNone dUra karavAnI kSamatA hoya che. aneka zreSTha AtmAo gurumaMtra prApta karIne tarI gayA ! guru e hoya je ziSyanuM bhUta, bhaviSya ane vartamAna jANI zake che. ziSyanI ruci ane prakRti ane anya evA lakSaNone dhyAnamAM rAkhIne ziSyanI vinayapUrvakanI arajI svIkArIne guru ziSyane gurumaMtra pradAna kare che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra ra53 rapara jJAnadhArA - 20 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurumaMtra eka zastranuM kAma kare che, je svayaMnA avaguNonI sAme laDavA ane zUravIratA pragaTa karavAmAM samartha hoya che. mAre paNa kaMika pAmavuM che, mAre paNa Atmika pragati karavI che evI jhaMkhanA karAve che. gurumaMtra guru sAthe anusaMdhAna karAve che, ziSyane zreSTha banAve che ane aMte ziSyane ja guru banAvI de che ! guru banyA vagara anaMta AtmAo mokSe gayA che paNa guru banAvyA vinA eka paNa AtmA mokSe nathI gayo ! vyaktinI aMdara jJAna, dhyAna, sAdhanA mATe game teTalI kSamatA hoya, paNa jyAM sudhI gurunI kRpA na thAya tyAM sudhI tenI saMpUrNa kSamatA pragaTa thatI nathI. gurumaMtra eka kRpAbiMdu che, jenA dvArA guNono siMdhu sarjAya che ! jagatanA sarva jIvone gurunuM sAnnidhya prApta thAya, sadguru pratye zraddhA ane samarpaNa pragaTa thAya ane teo paNa gurumaMtra pAmIne, tene anusarIne zIghrAtizIghra mokSagatine prApta thAya tevI zubha bhAvanA ! jinAjJA viruddha kaMi paNa lakhAyuM hoya to trividha trividha micchAmi dukkaDama, (cennai sthita jaina dharmanA abhyAsu hemAMgabhAie IIT Bombay thI Aerospace Engineering mAM M.Tech. karela che. muMbaI yunivarsiTIno DiplomAM ina jainolojI korsa karela che. rASTrasaMta parama gurudevazrI namramuni ma. sa. prerita saMbodhi satsaMga ane youngsters mATe spiritual sessions 'Atman grupa' sAthe saMkaLAyelA che.) saMdarbhagraMtha H (1) rASTrasaMta parama gurudevazrI namramuni ma.sA. nA pravacana (2) parama pravitrAjI mahAsatIjInA pravacana (3) zrI rAyapaseNIya sUtra (guruprANa Agama batrIsI) (4) ArAdhyama graMtha (tapasamrATa pUjya gurudevazrI ratilAlajI ma.sA. janmazatAbdI smRtigraMtha) (5) jJAnasAdhanA ane sarasvatI vaMdanA (saMpAdana - guNavaMta baravALiyA) 254 jJAnadhArA - 20 uvasaggaharaM stotranA racayitA AcArya bhadrabAhunuM jIvana ane kavana - guNavaMta baravALiyA zrI bhadrabAhu svAmI prAcIna gotranA hatA. temanuM janmasthAna dakSiNamAM Avela pratiSThAna pura hatuM. teo jJAtio brAhmaNa hatA. bhadrabAhune varAhamihira nAmano eka bhAI hato. baMne bhAIo saMskRtanA prakhara vidvAna hatA ane vedonA niSNAta hatA. sAthe sAthe jyotiSavidyAnA pAragAmI paNa hatA. baMne baMdhuo vidyAdevInA upAsaka ane prItipAtra hatA. paraMtu lakSmIdevI emanAthI risAyelAM hatAM. ghaNIvAra to teo tAMbaDI pheravIne udaranirvAha karI letAM. 27 ekavAra teone jaina dharmanA pratibhAsaMpanna mahAjJAnI zrI yazobhadrajIno paricaya thayo. temanA upadezathI prabhAvita thaI baMne baMdhuoe vIra saM. 139mAM dIkSA - dharmano svIkAra karyo ane gurunI pAse 17varSa rahI AgamonuM gaMbhIra adhyayana karyuM. baMne munibaMdhuoe alpa samayamAM ja zAstrAbhyAsa ane dhArmika kriyAomAM bahuja kuzaLatA prApta karI. paraMtu bhadrabAhu svAmIe gurunA caraNe besI caudapUrvanuM jaina maMtra, stotra ane yaMtra 55 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpUrNa jJAna meLavI caudapUrvadhara banyA. gurue yogyatA joI vIra saM. 156mAM zramaNanAyakanuM uttaradAyitva temane soMpyuM. bhadrabAhu svAmIne AcAryapadathI aMlakRta karyA ane jinazAsana AcArya bhadrabAhu jevA sAmarthyavAna zrutasaMpanna ane anubhavasaMpanna vyaktitvane pAmIne kRtArtha banyuM. AcArya bhadrabAhunA samayamAM pATalIputramAM moTI zramaNa saMgha pariSada maLI hatI ane temAM prathama jinAgamanI vAcanA thayelI. duSkALane kAraNe jaina zramaNo bhAratanA pUrva IzAna tarapha cAlyA gayA, tethI paThana - pAThana baMdha thaI gayA. je hatA temanuM jJAna paNa zIrNa -vizIrNa thaI gayuM. dukALa maTyA bAda sAdhuo vicaratA vicaratA pATalIputra padhAryA ane jene jene je kAMI yAda hatuM te sarva ekaThuM karI agiyAra aMga sthApita karyA. vIra saMvata 160mAM lagabhaga zrI sthUlibhadranI adhyakSatAmAM A kArya thayuM. paNa bAramAM aMganI sthApanA mATe bhadrabAhu svAmI sivAya anya koI na hatuM. paraMtu AcArya bhadrabAhu te samaye nepALanI pahADIomAM mahApramANadhyAnanI sAdhanA karI rahyA hatA. bAramA aMganI sthApanA mATe zrI saMghe be munione nepALa mokalyA. teoe AcArya bhadrabAhune zramaNa saMghanI bhAvanA jaNAvI. paraMtu pote mahAprANadhyAna AraMvyuM hovAthI ane te bAra varSe pUruM thatuM hovAthI pATalIputra javAnI nA pADI. tethI saMghanA niyama pramANe teo zikSAne pAtra TharyA. tyAre temaNe buddhivALAmunione vAcanA ochI maLe che ema mAnI sthUlabhadra sivAyanA bIjA 499 ziSyo tyAMthI cAlyA gayA. sthUlibhadra ATha varSamAM AThapUrvanuM jJAna meLavyuM. mahAprANajJAna pUrNa thatAM sthUlibhadrane vadhAre vAcanA maLavA lAgI. sthUlibhadrano adhyayanakrama cAlato hato, te daramiyAna temane maLavA Avela yakSA vagere sAdhvIne potAnI zakti batAvavA siMhanuM rUpa banAvI teo besI gayA. tyAre bhadrabAhue temane kahyuM : "vatsa, jJAnano ahaMkAra vikAsamAM bAdhaka che. tame zaktinuM pradarzana karI apAtra TharyA cho. AgaLanI vAcanA mATe have tame yogya nathI." sthUlibhadrane potAnI bhUla samajAI ane kSamA mAgI bhadrabAhue kahyuM : "vAcanA sthagita karavAthI sthUlibhadrane potAnA pramAdano daMDa maLaze e bhaviSyamAM sAdhuo mATe ucita mArgadarzana thaze." sthUlibhadranA AgrahathI bhadrabAhu svAmIe cArapUrvanuM jJAna apavAda sAthe mUlasUtrathI ApyuM. A rIte sthUlibhadrane zrI AcArya bhadrabAhu svAmI dvArA dasapUrvonuM jJAna artha sAthe ane bAkInA cArapUrvonuM jJAna mULathI prApta thatuM. Ama, bIjA koIne caudapUrvonuM jJAna ja nahi, eTale AcArya bhadrabAhu svAmI arthasahita caudapUrvanA jANanArA chellA zrutakevaLI manAya che. kalpasUtranI 'sthavirAvali'mAM zrI bhadrabAhu svAmInA cAra mukhya ziSyono ullekha che - (1) sthavira godAsa, (2) sthavira agnidatta, (3) sthavira bhadradatta, (4) vira somadatta. A cAreya munio potAnI sAdhucaryAmAM deDha hatA. ekavAra teo gocarI mATe rAjagRhI gayA. pAchA pharatA divasano trIjo prahAra thaI gayo. divasanA trIjA prahara pachI bhikSATana ane gamanAgamananI sAdhucaryAnA niyamo mujaba manAI hoya che, tethI eka muni guphAnA dvAra para, bIjA udyAnamAM, trIjA udyAnanI bahAra ane cothA bAhya bhUbhAgamAM rokAI gayA. Ama, bhadrabAhu svAmInA A cAreya ziSyoe maraNAnta kaSTa sahana karI sAdhuAcArano ananya Adarza pUro pADyo. A cAreya ziSyonA svargavAsa pachI temanI ziSya paraMparA AgaLa vadhI nahi. AcArya bhadrabAhu svAmI 45 varSa sudhI gRhasthajIvanamAM rahyA. temano 17 varSa sudhI sAmAnya avasthAno sAdhuparyAya hato ane 14 varSa sudhI yugapradhAnapada vahana karyAno samaya hato. zrutakevaLI AcArya bhadrabAhu svAmI vIra nirvANa saM. 170mAM svargavAsa pAmyA ane caudapUrvanI arthavAcanAnI dRSTie temanI sAthe zrutakevaLIno viccheda thayo. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 256 jJAnadhArA - 20 5o Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya bhadrabAhunuM sarjana : mahAjJAnI caudapUrvadhara ane stotrakAra AcAryazrI bhadrabAhu svAmIe mahAprabhAvaka uvasaggaharaM stotranI racanA karI che. te uparAMta bhadrabAhu svAmIe Avazyaka, dazavaikAlika, uttarAdhyayana, AcArAMga, sUtrakathAMga, dazAzrutaskaMdha, bRhatkalpa, vyavahArasUtra, sUryaprajJapti ane RSibhASita A dasa graMtho para niyuktionI racanA karI che. dazA, kalpa, vyavahAra ane nizItha - A cAra chedasUtro, bhadrabAhusaMhitA ane mahAmaMgalakArI kalpasUtranI racanA karI che. Ama, kula soLa racanAo temanA nAme noMdhAI che. uvasaggaharaM stotra : jaina dharmamAM navakAra mahAmaMtra pachI sauthI vadhu zraddhAthI gavAtuM koI maMtra - stotra hoya to te zrI uvasaggaharaM maMtra che. temAM bhagavAna pArzvanAthano prabhAva, temano mahimA, temanA guNagAna gUMthI levAmAM AvyAM che. bhagavAna mahAvIra svAmI pachI lagabhaga 150 varSa bAda A stotranI racanA thaI che. tenI racanA koI sAmAnya vyaktie nahi paraMtu caudapUrvanA jJAnanA jJAtA, prakAMDa vidvAna evA zrI bhadrabAhu svAmIe karI che. bhagavAna mahAvIra svAmInI ziSya paraMparAnI pATe chaThThA krame teo birAjamAna thayA hatA. A stotranI racanA vize nIcenI kathA pracalita che. bhadrabAhu svAmIne varAhamihira nAmano bhAI hato. tene paNa jaina dharmanI dIkSA lIdhI hatI. paraMtu AcAryapada na maLavAne kAraNe gussAmAM teNe sAdhuveza choDI dIdho ane rAjAno mAnyapurohita banyo. varAhamihire jyotiSavidyAno sAro abhyAsa karyo hato. teNe ekavAra rAjAnA putranI kuMDaLI banAvI temAM lakhyuM hatuM ke - 'temano putra so varSano thaze." A sAMbhaLI atyaMta harSa pAmelA rAjAe tenuM bahumAna karyuM. A prasaMgano lAbha laI varAhamihire rAjAnA kAna bhaMbheryA, 'Apane tyAM putrajanmathI AnaMda pAmI badhA Apane maLavA AvI gayA, paNa eka jainAcArya bhadrabAhu svAmI nathI AvyA. rAjAe A bAbate tapAsa karI, tyAre bhadrabAhue javAba Apyo : "nakAmuM be vakhata zuM kAma AvavuM? A putra to sAtame divase bilADIthI maraNa pAmavAno che." A vAta sAMbhaLI rAjAe putrarakSA mATe cokI -paherA mUkyA. gAmanI badhI bilADIone dUra mokalI dIdhI. paraMtu evuM banyuM ke sAtamA divase dhAvamAtA bAraNAmAM beThI beThI putrane dhavarAvatI hatI, tevAmAM akasmAta lAkaDAno AgaLiyo bALaka para paDyo ane te maraNa pAmyo. varAhamihira khUba zaramAyo. bhadrabAhu svAmI te vakhate rAjAne maLavA gayA ane saMsAranuM svarUpa samajAvI temane dhIraja ApI. rAjAe temanA jyotiSazAnanI prazaMsA karI. bhadrabAhu svAmIe lAkaDAnA AgaLiyAnA cheDA para bilADInuM moTuM kotareluM hatuM te paNa batAvyuM. A prasaMgathI varAhamihirano dveSa vadhyo. te marIne vyaMtaradeva thayo ane jaina saMghamAM mahAmArI(plega) no roga phelAvyo. te samaye AcArya bhadrabAhu svAmIe uvasaggaharaM stotranI racanA karI ane saMghane mukhapATha karavA kahyuM. 'tenuM maMtreluM pANI chAMTavAthI roganI zAMti thaze" ema jaNAvyuM. ane e pramANe karavAthI upadrava zAMta thayo. tyArathI A stotra pracalita thayuM. kalpasUtra :- dazA zrutaskaMdhanA AThamAM adhyayanamAM vistAra karI kalpasUtranI racanA karI che. niyuktio: (1) Avazyaka niyukti (2) dazavaitAlika niyukti (3) uttarAdhyayana niyukti (4) AcArAMga niyukti (5)sUtrakRtAMga niyukti (6) dazAzrutaskaMdha niyukti (7) bRhakalpa niyukti (8) vyavahAra niyukti (9)vasudeva caritra (10) bhadrabAhu saMhitA jaina maMtra, stotra ane caMdra 259 jJAnadhArA - 20 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digaMbara ane zvetAmbara paraMparAomAM bhadrabAhu svAmInA jIvanakALaviSayaka matabhedo rahyAM che. zvetAmbara paraMparA gacchAcAra paInnA gAthA 82 nI TIkAmAM AcArya zrI bhadrabAhu nA gRhasthajIvanathI svargArohaNa sudhI vistArathI ApavAmAM Avela che. pArzvanAtha bastInA zilAlekhamAM vIranirvANa saM. 1127 mAM 16 AcAryonA nAma che, jemAM AcArya bhadrabAhune nimitarA batAvyAno ullekha che. badhA ja vidvAnoe ekamate svIkAra karyo che ke - chedasUtronA kartA asaMdigdha rUpe caturdazapUrvadhara AcArya bhadrabAhu ja hatA. zrI ciMtAmaNi vijayapatAkA mahAyaMtrarAja saMdarbhagraMtha :(1) jaina paraMparAno ItihAsa, lekhaka - tripuTImunivara (2) uvasaggaharaM stotra : eka adhyayana graMthamAM DaoN. kalA zAhano lekha, saMpAdaka : guNavaMta baravALiyA - saMgItAbena zAha jaina paraMparAmAM 84 patronA vividhavidhAno zAstromAM jovA maLe che. aneka bhakitastotranA AdhAre paNa banAvelA yaMtronI pUjA arcanA thatI jovA maLe che. yaMtra paraMparAmAM zrI vijayapatAkA yaMtranuM viziSTa sthAna che. keTalAka tIrthasthAnomAM tenI vidhivat sthApanA karelI hoya che. AmAMnuM eka sthAna zrI caMdramaNi tIrtha che.gujarAtamAM vaDodarAthI 35 kilomITara dUra AvelA vAlavoDa mukAme ati addabhuta ane camatkArI evuM zrI ciMtAmaNi vijayapatAkA mahAmaMtrarAja virAjamAna che. 6 x 4' phITanuM A yaMtra bhojapatra para jetunanI kalamathI aSTagaMdhanI zAhI vaDe AlekhAyeluM A ati prAcIna che. tenI jALavaNI temaja ArAdhanA mATe tene dIvAlamAM jaDI devAmAM AvyuM che. ati camatkArika evA A mahAyaMtrarAjano prabhAva vartamAtakALamAM aneka mahAnubhAvone anubhavavAmAM Avyo che. jaina maMtra, stotra ane caMdra 261 jJAnadhArA - 20 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A koi sAdhAraNa yaMtra nahi hovAthI tenA mahAmaMtrarAjano darajjo prApta che. kula 656 1 khAnAvALA mahAyansarAjamAM teno AdhAra brAhmaNa jAtino paMdariyo yaMtra che. aMka 1 thI zarU karIne aMka 9 sudhI nava catuSkoNamAM sthApavAmAM Ave che. A cha hajAra pAMcasone ekasaTha koSTaka dharAvatA mahAyatrarAjamAM navanA evA 81 (ekayAsI)khAnA che ane 729 peTA koThA che.dareka peTA koThAmAM kula 9 AMkaDA che. A khAnAno game te bAjuthI saravALo karo to te 15 ja Ave. vijaya eTale vizeSa rIte jaya ane patAkA eTale dhajA. A yaMtranA ArAdhakane tenA dareka kAryamAM jaya maLe che, je kayAreka parAjayamAM nathI badalAto. e satata laherAto rahe che dhajAnI jema. A yaMtrane arjuna yaMtra paNa kahevAya che. A mahAyaMtrarAja 11mI sadImAM zrI trivikramAcArye racyuM hatuM. teo kalikAlasarvajJa hemacandrAcAryanA samakAlIna hovAnuM manAya che. jo ke A mahAna AcArya viSe koI khAsa mAhitI upalabdha thatI nathI. zrI caMdramaNi tIrthanA TrasTI zrI atulabhAi zAhanA jaNAvyA mujaba vAlavoDamAM birAjita mahAyaMtrarAja 14mI sadImAM AlekhAyeluM che. tenI racanA zailI, temAM vaparAyelA padArtho vagere jotAM mahAtmAo A nirNaya para AvyA che. lagabhaga 600 varSa prAcIna mahAmaMtrarAjamAM jagatamAM jeTalA prakAranA paMdarIyA yaMtra che te sarve samAviSTa thayelA che. paMdarIyA yaMtranI duniyA ajabagajabanI che. aMka 1 thI 9 judI judI rIte AlekhavAthI tenI judI judI asaro thAya che. jainomAM navapadajInA, 9 grahonA vagere paNa paMdarIyA yaMtra hoya che, eTaluM ja nahi, paNa te banAvavA mATe vaparAtI sAmagrI paNa judI judI asaro dekhADe che. jaina paraMparAmA mULa be prakAranA 1) maMtra Alekhita ane 2) aMka Alekhita yaMtro jovAmAM Ave che. Ama to dareka aMka Alekhita yaMtramAM pratyeka aMka sAthe eka maMtra garbhita rIte saMlagna hoya ja che ane dareka yaMtrano eka mULa maMtra hoya che. A vijayayaMtrano koTho je aMka 1thI zarU thAya tenI jamaNI bAju eTale ke izAnakhUNe 3OM, DAbI bAju eTale ke agnikhUNe zrI, nIce naiRtya khUNe kailakhAyelo hoya che.A uparAMta tenI ekadama upara zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH ane pachI Akho mULa maMtra lakhAyelo hoya che. zrI ciMtAmaNi vijayapatAkA mahAmaMtrarAja mULa maMtra che : OM ai hrIM zrIM klIM pArSadevAya sarvazakti sahitAya pArzva yakSa padmAvatI saMsevitAya ripunirjayAya OM hrIM zrIM kalIM yazo lAbha janasaMkhya kuru kuru svAhA. Ama chatAM tyA eka vadhu maMtra Apelo cheH OM hrIM zrIMcandra vidanaharA pArzvanAthAya namaH A mahAyatrarAjanI sAme besIne maMtranI ArAdhanA zuddha buddhi rAkhIne karavAmAM Ave to te icchita kAryomAM saphaLatA apAve che. lakSmI pUrNa ane sthira rahe che, viknonuM nivAraNa thAya che, duzmano ane coro dUra rAkhe che, vyApAra vadhe che, sadguNono vikAsa thAya che, jIvana dharmamaya bane che ane parama tattva tarapha eTale ke mokSa tarapha dorI jAya che. A yaMtranI racanA mATe vAra, tithi, nakSatra uparAMta tenA Alekhana mATe sAmagrInA niyamo che, je gurugamathI jANI levA. tenA pUjana, havana vagerenA paNa niyamo che. joke tenuM aMtima lakSya to brahmacarya ane tapa sahita yaMtrarAjanI sAme besIne laghutama 12,500 ane zreSThatama savA lAkhano jApa karavAno che. ArAdhanA zukla pakSamAM ravivAre athavA guruvAre rAtrinA samaye karavAnuM vidhAna che. chellA keTalAka varSothI corInA banAvo banatA hovAthI rAtri ArAdhanAno niSedha karavAmAM Avelo che. joke divase paNa A ArAdhanA karavAthI phAyadA thatA jovAyA che. haju cAra mahinA pahelAja anverInA eka 72 varSanA bahene ahIM ArAdhanA karyA pachI mAsakSamaNa karyuM. temanI icchA ghaNA varSothI hatI paraMtu karI zaktA na hatA. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 263 jJAnadhArA - 20 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ borIvalInA eka bhAi jemaNe 13 varSanI uMmare upavAsa karyo hato paraMtu te bhAIe jatA nakkI karyuM hatuM ke jindagImAM pharI upavAsa karavo nahi. temaNe 46 varSanI vaye A ArAdhanA karI eka mahinAnI aMdara varSItapa prAraMbha karyo te haju akhaMDa 11 varSathI cAlI rahyA che. AvA aneka sArA pariNAmo atyAranA samayamAM jovA maLI rahyo che. are ! madhya rAtrie nAstA karavA TevAyAlA bahenane ane guTakAnA baMdhANI eka bhAine capaTImA e Teva chUTI gai. amadAvAda, surata, gujarAtanA anya zahero temaja muMbaithI zraddhALuo umaTI paDe che. jinAlayamAM mULa nAyaka prabhu zrI caMdraprabhasvAmI hovAthI loko tyAM bIja bharavA, guruvAra bharavA, besato mahino bharavA temaja parvanA divasomAM ArAdhanA karavA padhAre che. A mahAyaMtrarAjanI ArAdhanA 64 varSa pahelAM kALa karI gayelA zrI siddhisUrIzvarajI (bApajI mahArAja) mahArAja sAhebe tenI ArAdhanA karI hatI. A temanA eka bhakta pAse (Private Collection) hatuM. je bApajI samudAyanA temanA ziSya vibhUtaprabhasUrI mahArAja sAhebane temaNe ApyuM. vibhUtaprabhasUrI mahArAja sAhebe te vidvAna evA zrI atulabhAIne soMpyuM ane 5 varSa potAnI pAse rAkhyA pachI temaNe haMmezA mATe loka kalyANa arthe vAlavoDa tIrthamAM bhoMyarAmAM padharAvyuM. A mahAyaMtrarAjanuM dara varSe Aso suda ekamanA divase vidhivat pUjana karavAmAM Ave che. rAjasthAnanA zrI mahAvIrajI tIrthamAM paNa 18 mI sadImAM tAmrapatra para banAvAyela hAlamAM upalabdha che. nAgauranA graMthabhaMDAramAM paNa hAlamAM eka vistRta vijayapatAkA yaMtra raheluM che. ArthikA zrI supasAravati mAtAjI (ArthikA IMdumatI saMgha) anusAra tenI lekhananI paddhati ane pariNAmonuM vigatavAra varNana paNa che. sihorI pAse eka dAyakA pahelA vizvanA prathama vijayapatAkA tIrthanI sthApanA karavAmAM AvI che. tyAM derAsaranI divAlo para 41000 maMtro aMkita karavAmAM jJAnadhArA - 20 264 AvyA che ane samagra 6561 cokaThAvALuM vijayapatAkA mahAyaMtrarAjanuM Alekhana karavAmAM AveluM che. (saMgItAbahene B.Com. M.A. posTa grejyueTa jarnAlIjhama DiplomA abhyAsa karyo che. hAla Ph.D. no abhyAsa kare che. aMgrejI anuvAdanA kAryamAM rasa dharAve che.) saMdarbhagraMtha H (1) tAmrapatra yaMtra, zrI gIrIzabhAI ane su. zrI sumIbenanA ArAdhanA saMpuTa (2) vidhividhAna, pUjana vidhAna ArAdhanA saMpuTa, zrI jeThAbhAI bhAramala (3) munizrI guNabhadravijayajI, veranA vamaLamAM (4) zrI dhIrajalAla zAhanuM maMtravijJAna jaina maMtra, stotra ane yaMtra 265 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrajApano mahimA, vidhi ane phalazruti tathA jaiinAcAryo dvArA karAyelI sarasvatImaMtra sAdhanA - jitendra ma. kAmadAra samAjamAM vasatA nAnAmoTA dareka nAgariko potAnI rojiMdI pravRttio, pharajo, javAbadArIo nibhAvatA nibhAvatA jIvana vyatIta karatA hoya che. sAthe sAthe kuLa. kuTuMba, parivAranA saMskAra tathA vyaktigata zraddhAne anurUpa maMdiromAM devadarzana, sevApUjA, guruvaMdana, vyAkhyAna zravaNa, sAmAyika, pratikramaNa, svAdhyAya, maMtrajapa, tapa, dhyAna, stuti-stavanagAna vagere karatA rahetA hoya che ane eTalAthI saMtoSa mAne che ke ApaNAthI thAya teTalI dharmakaraNI karatA rahIe chIe. paraMtu keTalAka bhAgyazALI AtmAo potAne maLelA mAnavajIvanane saphaLa banAvavA, AdhyAtmika mArge AgaLa vadhavA, AtmAnI anubhUtine pAmavA mATe vizeSa prakAranI sAdhanAne prAdhAnya Ape che. potAnI AMtarika icchA evI hoya che ke mAre mArA AtmAnuM kalyANa karavuM che, dehabhAvathI para thavuM che, rAga-dveSa maMda karavAM che, dayA, dAna, karuNA, vAtsalya jevA guNono vikAsa ane kAma, krodha, lobha, moha jevA doSothI mukta thavA puruSArtha karavo che. to te mATe koI yogya sadgurunA mArgadarzana heThaLa nakkara sAdhanA ke maMtra anuSThAna karavA joIe. samartha vidvAno ane anubhavI gurujanonA mate sAdhakane jyAre upara mujaba adhyAtmamArge vikAsa karavo che to te mATe tenAmAM zakti to joIze. tapa, tyAga, maMtrajApanA mArge javuM che tyAre keTalAka vidgo, kaSTo, zArIrika takalIpho, mAnasika nabaLAIo to Avaze. tyAre mananI nizcalatA TakI rahe ane AghAto sahana karavAnI zakti tathA kSamatA zarIra ane manamAM hovA ja joIe, nahIMtara sAdhanA adhavacce ja aTakI paDaze. A mArge saphaLatApUrvaka ane svasthatApUrvaka AgaLa vadhavuM che, zarIranA taMdurastInA uttama saMyogo ane parivAranI anukULatA prApta karavI che, to ApaNA karatA vadhu zaktizALI je divya tattvo, deva-devIo, sadguruo che emanI kRpA ane prasannatA prApta karavI jarUrI che ane e divya tattvonI cetanA sAthenuM anusaMdhAna karavA mATenuM paribaLa eTale maMtra che. maMtro be prakAranA che - (1) nAmamaMtra ane (2) bIjamaMtra. nAmamaMtraH- je maMtramAM je te ISTa devIdevatAnuM nAma joDAyeluM hoya te dA.ta. zrI zaMkhezvarA pArzvanAthAya nama:, zrI AdinAthAya namaH vagere. bIjamaMtraH- je maMtramAM koI nAma nahIM paNa TUMkA zabdo ke akSaro hoya che. jema ke te nama:' devI sarasvatIno bIjamaMtra che. 'hU' zaktibIja, 'zra' samRddhimaMtra vagere. sAdhaka jayAre koI cokkasa dhyeyaprApti arthe koI maMtranA japanuM anuSThAna karavA tatpara thAya che tyAre prathama te maMtra vidhisara grahaNa karavAnI cokkasa rIta hoya che. cokkasa lakSya sAthe, pavitra divasomAM zAMta, ekAMta sthAne tenuM anuSThAna karavAnuM hoya tyAre te maMtra emane ema gaNavA besI javAya nahIM. tene vidhisara gurumukhethI grahaNa karavo joIe. je gurue e maMtranuM anuSThAna karI koI siddhi prApta karI hoya, anekavAra lAkhonI saMkhyAmAM japa karIne e maMtrane AtmasAt karyo hoya tevA samartha guru pAse jaI vinaMtI karavI joIe. guru prasanna thaIne, vAsakSepa nAkhIne mAthe hAtha mUkI AzIrvAda Ape, sAthe besIne spaSTa uccAra sahita layabaddha rIte maMtra japAya tevI samajUtI Ape tyAra pachI ja anuSThAnano prAraMbha karavo joIe. je tattvano japa jaina maMtra, stotra ane yaMtra 260 66 jJAnadhArA - 20 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIe to emanA jevI divyatA, saraLatA mane prApta thAya, temanAmAM rahelI pracaMDa zaktino aMza mArAmAM paNa pragaTaze tevI atUTa zraddhA ane bahumAna te tattva pratye hovAM joIe. siddhahasta guru pAsethI maMtragrahaNa karavAthI te maMtramAM caitanya pragaTa thAya che ane sAdhaka mATe e maMtra zaktino eka mahAna puMja banI jAya che. japanA prAraMbhe sAdhake vicAravuM ke jyAre huM A kriyA ke anuSThAna karavA beTho ja chuM to japano mahimA ane vidhi barAbara samajIne bhAvapUrvaka karuM, jethI tenI pAchaLa vAparelI zakti ane samayano pUro lAbha maLI zake. japa daramyAna zakya hoya tyAM sudhI zarIrane koI eka ja AsanamAM sthira rAkhavuM. vAraMvAra halanacalana karavAthI japamAM vikSepa paDe che. mAtra nAka vaDe dIrgha ane UMDo zvAsa laI maMtroccAra karavo. bolIne japa karavAthI bahAranA vAtAvaraNamAM zuddhi thAya che ane upAMzu - hoTha vaDe ke mAnasa japa manamAM karavAthI zarIranI aMdaranA cakro ane aMtaHstrAvI graMthio para asara thAya che. japa eTale ekano eka dhvani vAraMvAra uccAravo ema nahIM paNa ekanA eka arthane satata ghuMTyA karavo. tapnaya: savarNa mAvanam - huM jenA nAmano japa karI rahyo chuM te paramAtmA mArI comera, aMdara ane bahAra vividharUpe sRSTimAM vilasI rahyA che. jIbha dvArA huM temano japa karuM chuM. mana dvArA enA svarUpanuM ciMtana karuM chuM ane netro dvArA cAreya bAju temanA darzana karI rahyo chuM. A cAreya bAjunI sRSTi e ja mArA ISTa devanuM svarUpa che. maMtrajapanA zabdomAMthI jabaradasta caitanya ubharAya che. dhvanitaraMgomAMthI iSTanuM divya svarUpa pragaTa thAya che ane niraMtara japa dvArA tenI zakti sAdhakane prApta thAya che. sAdhaka jyAre japakriyA ke anuSThAna pUrNa kare, pUrNAhutinI prArthanA kare ke mArI A sAdhanAthI mAruM AtmakalyANa ane mArAmAM guNavikAsa to thaze ja. sAthesAthe mArI A sAdhanAnA prabhAve jagatanA sau jIvo sukhI thAya, saunuM maMgaLa thAya. emanA duHkhadardo dUra thAya evI sarvamaMgaLanI prArthanA karavI. sAdhaka jyAre mAtra potAne ja jJAnadhArA - 20 28 kendramAM rAkhIne sAdhanA kare to tenAthI bIjAne zuM phAyado ? mATe A sAdhanA mAtra potAnA hitArthe ja nahIM paraMtu samaSTinA kalyANa mATe phaLadAyI banI zake tevI kAmanA karavAthI samagra sAdhanA mAtra japa sAdhanA nahIM paraMtu 'japayajJa' banI zake che. jainadharmamAM aneka prabhAvazALI maMtronA japa ane anuSThAno prAcInakALathI thatA AvyA che. zrutajJAna, jinaArAdhanA ane paramAtmazakti mATe maMtronI racanA thayelI che. maMtrasAdhanA, maMtrajapa sAdhakane karmanirjarA, Atmazuddhi ane svarUpajJAnanA mArge laI jAya che. jainAcAryo ane aneka zrAvaka - zrAvikAoe maMtrasAdhanAnA baLe aneka siddhio prApta karI che. prAcIna jainAcAryo ghaNuM karIne jJAnanA upAsako hatA. teo je sUrimaMtra padma samakSa maMtrajApa kare che tenI pAMca pIThamAM pahelI pIThanI adhiSThAyikA zrutajJAnanI devI sarasvatI che ane teno TuMkAkSarI bIjamaMtra '' che. jJAnanI adhiSThAyikA tarIke bhagavatI sarasvatIdevInI upAsanA sRSTinA prAraMbhakALathI thatI AvI che. jaina Agamo paikI sauthI prAcIna bhagavatIsUtranA prAraMbhamAM maMgaLa tarIke no caMmI iipatta no ullekha karIne brAhmIdevI sarasvatIne namaskAra karavAmAM Avyo che. jaina paraMparAmAM sArasvata upAsaka tarIke prathama jainAcArya zrI vRddhavAdisUrijIno ullekha thayo che. jemaNe bharUcanA zakunikAvihAra caityamAM anazana laIne 21 divasa sudhI japa karIne devI sarasvatInuM varadAna prApta karyuM hatuM. anya jainAcAryo mAhenA eka evA vikramanI 8 mI zatAbdImAM bapabhaTTisUri ma.sA. thaI gayA, jeo mAtra 6 varSanI bAlavaye dIkSita thayA hatA. tarkapradhAna graMtho ane 72 kaLAo viSe zikSaNa meLavyuM. potAnA gurudeva zrI siddhasena divAkarajIe temane sArasvata ekAkSarI maMtra 'E' no japa karavAnI AjJA karI. e bAlamuni japamAM lIna thayelA tyAre ekadA snAnakrIDAmAM magna thayelI sarasvatI devI e ja svarUpe pragaTa thayA hatA, paraMtu naiSThika brahmacarya vratadhArI bAlamuni mAnuM e svarUpa jotAM ja moDhuM pheravI gayA. tyArabAda devI svastha thaI prasannatApUrvaka pragaTa thaI varadAna ApyuM jaina maMtra, stotra ane yaMtra 9 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke, 'tuM sadAya ajeya banIza." tyAra pachI munizrIne roja 1000 zloko kaMThastha karavAnI zakti prApta thaI. zAstrArthamAM vijayI thayA ane "vAdikuMjakesari" nI padavI prApta karI. temaNe raceluM DAnubhUta siddha sArasvata stavana je 13 gAthAnuM che temAM 10 mI gAthAmAM teo anubhavavANI dvArA lakhe che ke devI sarasvatIno pUrNa maMtra "OM hU rtI jju zra sUkalu chuM ai namaH" e maMtrano japa je sAdhaka brahmacaryanA pAlana saha uttama tapa karI samAna hastavidhivaDe lAkha vAra jape, agnikuMDamAM homa kare ane pUrNa cAMdanInA biMbamAMthI pragaTa thaI mA sarasvatIne pRthvI para avataratI dekhe te prakhara paMDita bane. Azare 900varSa pahelA evA ja eka mahAmeghAvI AcArya hemacaMdrAcAryajI paNa A sarasvatInA upAsaka ane maMtrAnuSThAna karI cukelA mahAna AcArya hatA. potAnI sAdhanAnA prAraMbha kALe temanI jJAnapipAsA jAgRta thaI ane pAdavihAra karatA karatA jaI rahyA hatA. rastAmAM rAjasthAnanA pIMDavADA najIka abharI gAma pAsenA jaMgala pradezamAM, temanuM tapobaLa ane dharmaniSThAthI prabhAvita thaI tejasvI rUpa dhAraNa karI mA sarasvatI pragaTa thaI temane darzana ApyA. AcAryazrI temanA pagamAM paDI gayA. mA e kahyuM ke vatsa, vidyAprApti ke jJAnaupAsanA mATe tAre vihAra karI cheka kAzI sudhI javAnI jarUra nathI. ahIM besIne ja sAdhanA kara. huM tane ahIM ja varadAna ApIza. tyArabAda abharI gAmanA e ja sthaLe AcAryazrIe tapasahita 21 divasanuM mA sarasvatI maMtrajapanuM anuSThAna karyuM. mA ne prasanna karI varadAna mAMgyuM ke mA, kalikAlanI aMdara bhagavAnanI vANI saunA sudhI pahoMce evA zAstronuM sarjana karavuM che e mATe zakti ane AzIrvAda Apo. maMtrajapanA prabhAve varadAna prApta karI temaNe je kalama calAvI che, bhASA - chaMda - alaMkAra - yoga - dhyAna - saMgIta vagere viSayo para graMthonuM sarjana karyuM. pATaNamAM temaNe "siddhahema vyAkaraNa' graMthanI racanA karI, jene te vakhate pATaNanA mahArAjA siddharAja jayasiMhe hAthInI aMbADI para graMtha mUkI pATaNanagaramAM tenI zobhAyAtrA kADhI graMthanuM ane jJAnanuM sanmAna karyuM. tyArabAda mahArAjA kumArapALanA rAjyaguru sthAne rahI bIjA aneka sarjanakAryo karyA. jIvananA chellA divaso sudhI temanuM jJAna upAsanAnuM kArya cAlatuM rahyuM. Azare sADA traNa karoDa zlokonI racanA karI. ATalI mahAna jJAnagraMtha sarjananI temanI zakti mA sarasvatI -zrutadevInA maMtrabaLanA prabhAve temaNe prApta karI hatI. Aje paNa rAjasthAnamAM zirohI roDa relve sTezanathI 7-8 kilomITaranA aMtare abharI gAmamAM bAvana jinAlaya che, jyAM mA sarasvatI ane pU. hemacaMdrAcAryanI prAcIna mUrti che ane tyAMthI eka-be kilomITaranA aMtare jaMgalamAM mArkanDezvara mahAdevanA maMdiranI bAjumAM ja prAcIna sarasvatI maMdira che. jemAM AcAryazrIe anuSThAna karI varadAna meLavyuM hatuM. Aje to e sthaLa nAnakaDuM tIrthadhAma banI gayuM che. Azare 350 varSa pahelAM evA ja prakhara vidvAna AcArya belaDI yazovijayajI mahArAja ane vinayavijayajI mahArAja mA sarasvatInA kRpApAtra sAdhaka jainAcAryo hatA. teone anya dharmonA graMthonuM adhyayana karI dareka darzana sAthe jainadharmano tulanAtmaka abhyAsa karavo hato ane vidyAbhyAsa mATe kAzI gayA hatA. te vakhate temanI jJAnasAdhanAmAM sahAyarUpa thavA dhanajI sUrI nAmanA zrAvake svadravya A banne munione kAzI javA mATe pUrI vyavasthA karI ApI hatI. kAzInagarImAM gaMgAnadInA kinAre zAMta ekAMta sthAna pasaMda karI, kuTira bAMdhI yazovijayajI mahArAje 21 divasanuM maMtraanuSThAna karI mA zAradAne prasanna karyA hatA ane jJAnaprAptinuM varadAna prApta karI, tyArabAda aneka prakAranA sAhityanuM sarjana karyuM hatuM. temAM prasiddha zAMtasudhArasa graMtha, puNya prakAzanA stavano vagere hatA ane laghukalikAlasarvajJa" tarIke khyAti pAmyA hatA. zrutadevInA maMtrajapanuM anuSThAna karI temaNe varadAna prApta karyuM hatuM te temaNe eka zlokamAM varNavyuM che, zArada sAra dayA karo, Apo vacana sucaMga, tuM RThI muja upare, jApa karata upagaMga. jaina maMtra, stotra ane yaMtra raha0 jJAnadhArA - 20 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAnakALamAM Aje paNa aneka jainamunio potAnI rojiMdI sAdhanAmAM sarasvatI maMtranI upAsanA kare che. Aso mAsanI zAradIya navarAtrinA divaso suda 7-8-9 A maMtrasAdhanA mATenA uttama divaso che. jaina munizrIo e tridivasIya maMtra anuSThAna svayaM kare che ane sAthe samUhamAM aneka ArAdhakone karAve paNa che. emAMnA eka evA jainamuni 'baMdhutripuTI' tarIke khyAti pAmelA munizrI jinacaMdrajI mahArAja, valasADa najIka dariyAkinAre tIthala gAme jaina ArAdhanA kendramAM birAje che. mAtra ATha varSanI bAlavaye, gujarAtI bIjA dhoraNano zALAkIya abhyAsa adhUro choDI AcAryazrI premasUrizvarajI mahArAja pAse dIkSita thayA hatA. tyArabAda temanI dazeka varSanI uMmare, ekavAra temanA gurujIe temane potAnI pAse ekAMtamAM bolAvI samajaNa ApI. "jinacaMdra, tIrthaMkara bhagavAnanA zAsananA ApaNA upara aneka upakAro che. e bhagavAnano dharma vadhu ne vadhu loko sudhI pahoMcADavAno puruSArtha tAre karavAno che. e mATe tAre eka maMtranuM anuSThAna traNa divasa sudhI AyaMbilanA tapa sAthe ekAMtamAM besIne karavAnuM che. maMtroccAra sivAya ekapaNa zabda tAre bolavAno nathI.'' aMte gurudeve temane zrutadevI mA sarasvatIno bIjamaMtra saMpUrNa vidhisara pradAna karyo. guruAjJAnuM akSarazaH pAlana karI bAlamunie prathama vAra maMtrajapa anuSThAna karyuM hatuM ane e maMtrasAdhanAnA phaLasvarUpe temanI jJAnakSitijono ughADa thayo. jANe svayaM mA sarasvatI temanI jIbha para besI gayA. dezavidezamAM temanA hajAronI saMkhyAmAM pravacano thayA. potAnI hRdayasparzI vANI dvArA hajAro bhaktonA dila jItI lIdhA. Aje videzonA aneka dezo ane zaheromAM jinamaMdiro ane jainasaMghonI sthApanA temanA dvArA thaI che. Aje 73 varSanI jaipha vaye, hajIye temanI rojiMdI sAdhanAmAM maMtrajapa ane dhyAnanI sAdhanA avirata cAlu ja che ane maMtrabaLanA pratApe thayelI jJAnasamRddhi, temanI vimala vANI dvArA vividha prakAranI pUjA ane pravacano dvArA vahAvI rahyA che. 202 jJAnadhArA - 20 upasaMhAra karatA pUrve, mA sarasvatInA bIjamaMtranI japasAdhanAnA prabhAve mArA jIvanabAgamAM je sugaMdha prasarI te namra ane nikhAlasabhAve varNavavAnI lAlaca rokI zakato nathI. vatananA gAmanI prAthamika zALAnA bIjA - trIjA vargamAM bhaNato tyAre eka suMdara bhAvavAhI prArthanA gavAtI hatI, "pelA moralAnI pAsa beThA zAradA jo ne, Ape vidyA keruM dAna mAtA zAradA jo ne.'' e moralAnI pAse beThelI mA zAradA mArI 6-7 varSanI zizuvaye evI rIte mArA hRdayamAM besI gaI jANe ke mArI sahelI banI gaI. sane 1988 nA varSa daramiyAna navarAtrimAM tIthala mukAme birAjatA pU. baMdhutripuTI munivaronI nizrAmAM prathamavAra sarasvatImaMtra ArAdhanA zibiramAM joDAvAnI amUlya taka maLI. pU. jinacaMdrajI mahArAja dvArA sAdhanAnuM mahattva, stuti - stavano vagere jANavA maLyuM. tyArabAda temaNe vidhisara samUhamAM sarve ArAdhakone sarasvatI bIjamaMtra pradAna karyo ane sahunI sAthe maLIne samUhajapa karAvyo. mArA jIvananI e yAdagAra zibira dvArA prApta thayela e aNamola maMtranI japa ArAdhanA avirata cAlu rahI zakI che. e mArA upara mAnI kRpA mane munivaronI amInajarathI ja zakya banyuM che. manane tAranAra maMtra sau koI mATe sulabha che. japa sAdhaka koI mahAjJAnI saMta mahAtmA hoya ke gharagRhasthI dharAvato sAmAnya kakSAno ArAdhaka hoya, potapotAnI zraddhA ane samarpaNabhAve ArAdhanA kare to te yathAzakti lAbhAnvita bane ja che. (jainadarzananA abhyAsu jitendrabhAI yogazibironuM saMcAlana kare che. tIthalanA pU. baMdhutripuTI Azrama zAMtiniketana sAdhanA kendra sAthe saMkaLAyelA che.) jaina maMtra, stotra ane yaMtra 203 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 jaina stotra sAhityanI prabhAvakatA - kanubhAI zAha bhUmikA:- dareka manuSyane karmAdhIna phaLa maLatuM hoya che. karma pramANe jene sukha maLe che te jIva potAnuM jIvana sArI rIte vitAve che ane duHkha prApta thayuM te nirAza thaIne potAnA jIvanane kaSTo sAthe pasAra kare che. jIvananI viSama paristhitimAM vedanAnA kAraNe manuSyane potAnuM jIvana akAruM lAge che ane tevA duHkhI AtmAo vividha prakAranA asahya duHkho ane zArIrika asAdhya vyAdhithI kaMTALI AtmahatyAno mArge paNa kyAreka vaLI jAya che. AthI potAnuM jIvana barabAda karI mUke che. sArAsAra ke hitAhitanI vicAraNA karavAmAM temanI mati kuMThita banI jAya che. chatAM AvI paristhitimAM tene paramAtmAno, jinabhaktino sahAro maLI jAya to te potAnA jIvanamAM parivartana lAvI zake che, paraMtu jinabhakti karavI kevI rIte ? stuti - stavana - stotra dvArA prabhunI bhakti karavI e mAnavajIvananI atyaMta upayogI AvazyakatA che. jinabhakti :- zrI jinezvaradevanuM nAma mahAmaMgalakArI che. temanI sthApanA paNa mahAmaMgalakArI che. jinamUrti e puSTa AlaMbana che. "jinamUrti jina sArikhI' ema mAnIne tenI vividha rIte bhakti karanAranA bhAgya ughaDyA che. zAstrakAroe jinabhaktinA cAra prakAro darzAvyA che : (1) vaMdana (2) pUjana (3) satkAra ane (4) sanmAna. (1) vaMdana:- be hAtha, be DhIMcaNa ane mastaka e pAMca aMgo bhegAM karIne jinamUrtine paMcAMga praNipAta karavo e vaMdana kahevAya che. (2) pUjanaH- zarIra - manane svaccha karIne tathA zuddha vastro paherIne jinamUrtinA nava aMgoe caMdanAdi dravyo vaDe tilaka karavA, e pUjana kahevAya che. | (3) satkAra :- jinamUrti sanmukha akSatano svastika karavo, tenA para phaLa, naivedya, rUpAnANuM vagere mUkavAM te satkAra kahevAya che. (4) sanmAna :- akSatanI vidhi pUrI karyA bAda caityavaMdanamAM stavana / stuti dvArA prabhunA adbhuta guNonuM kIrtana karavuM e sanmAna kahevAya che. to stuti - stavana - stotro e zuM che? caityavaMdanamAM je stotro bolavAmAM Ave che te paNa zuM che te have jANIe. stuti - stavana - stotro A stuti- stavana - stotra ISTadeva pratyenuM kRtajJatApUrvakanuM vyaktinuM nivedana che. vidvAnoe enI paribhASA karatAM jaNAvyuM che ke, 'stotra e stotavya devatAnA stuti karavA yogya guNonuM kIrtana che." stuti - stavana ke stotra e samAnArthika zabdo che. stotramAM je ISTa devanA guNonuM smaraNa karavAmAM Ave che te asatu nahovuM joIe. je ArAdhya che tenA utkarSa darzaka guNonuM ja varNana stuti ke stotra kahevAya che. jo temAM guNa na hoya ane mAtra kathana hoya to te prasAraNa kahevAya che. ethI AvA guNo IzvaramAM ja hoI zake che. tethI ArAdhya ISTadeva ja eka stotavya che. maMtra padyamAM je chaMdobaddha guNakIrtana thAya che, tene stuti ke stotra kahevAya che. namaskArastathADaDazI siddhAntotki: parAkramaH / vibhUtiH prArthanA ceti SaDvidhaM stotra lakSaNam / / jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A taMtrazAstrokta paribhASAmAM paNa namaskAra, AzIrvAda, siddhAMta pratipAdana, parAkrama varNana, vibhUti smaraNa ane prArthanA - A cha vastuo paikI eka eka ke samagra jemAM hoya, tene stotra kahyuM che. zrI jinezvaradevanI bhakti, ArAdhanA ke upAsanA aMge je stuti - stotranI racanA thAya te uttama prakAranI hovI joIe. stavana ke stotramAM ISTadevane namaskAra karavAmAM Ave che, temanA adbhuta guNonuM varNana - kIrtana karavAmAM Ave che ane chevaTe prArthanA karavAmAM Ave che. jo arihaMta devanI bhakti mana-vacana ane kAyAnI zuddhipUrvaka karavAmAM Ave to te mukti apAvanArI che. te mATe zrI bhadrabAhusvAmIe Avazyaka niryuktimAM kahyuM che ke : patti nikuvA, trinaMtI putrasaMsA kammA " "zrI jinezvaradevanI bhaktithI pUrvanA aneka bhavonA saMcita karelAM karmo kSaya pAme che." A uparAMta prabhunI bhakti karavAthI anya zuM lAbha thAya che e Avazyaka TIkAmAM kahyuM che keH bhatii jiNavarANaM paramAe khINa - pijja - dAsANaM / anAeggabAhilA , samAhimaraNaM ca pAveMti // "rAga ane dveSano kSaya karanAra jinezvara devonI parama bhakti karavAthI manuSyo Arogya, bodhilAbha ane samAdhimaraNa pAme che." - bhaktAmara rahasya, zAha, dhIrajalAla TokarazI, pR. 13 stuti - stavana ane stotra e badhAye guNakIrtananA ja prakAro che. temAM stuti eka - be kaDImAM hoya che, stavana pAMca ke sAta kaDImAM hoya che ane stotra ATha-dasa kaDIthI mAMDIne so ke tethI adhika kaDImAM paNa hoya che. Ama chatAM stavana ane stotra | rAka jJAnadhArA - 20 ghaNI vAra ekabIjAnA paryAya tarIke paNa vaparAya che. dA.ta. 'uvasaggahara' pAMca kaDIonuM baneluM zrI pArzvanAtha prabhunuM stavana che chatAM stotra tarIke prasiddha che. prabhunI mUrtinA darzana-vaMdana-pUjana Adi karIe paNa temAM hRdayano bhAvollAsa na maLe to jinabhaktino mULa uddeza pAra paDato nathI. jinabhaktino kharekhara uddeza to zrI jinezvaradeva pratye apAra zraddhAthI temanA vividha guNo ApaNA hRdayamAM utAravAnA che. prabhunA vividha guNo temanA stavana stotranA AlaMbana dvArA ja bhAvollAsapUrvaka pAra pADI zakAya che. tethI ja stavana-stotranuM mahattva svIkAravAmAM AvyuM che. prabhunI bhaktimAM bhAvollAsapragaTe kevI rIte? A stuti- stavana- stotrano artha samajIe to tenAthI ApaNA hRdayamAM bhAvollAsa pragaTe che ane kadAca vadhAre samaja na paDe to paNa tenAthI chevaTe lAbha ja thAya che. zAstrakAro ratnanA daSTAMta dvArA samajAve che ke, "rogIjanoe jenA guNa jANyA nathI, tevA ratno, jema rogInA jvara, zULa, pramukha rogone samAve che, tema pUrvokta prazasta bhAva racanAvALA, guNavALA stuti-stotra bhAvaratno paNa karmajvara Adine zamAve che.' - bhaktAmara rahasya, zAha dhI.ro. pR. 20 stuti-stavana - stotra dvArA jinezvaradevanI bhAvollAsapUrvaka bhakti karavAmAM Ave to tenI zuM lAbha maLe che te ApaNe joyuM. have tenA mahattvane sadaSTAMta thoDAka ja agatyanA stotro vize vicArIe. stotronI prabhAvikatA uvasaggaharaM stotra' :- A stotranA kartA zrI bhadrabAhu svAmI che. jeoe A stotranI racanA zrI saMghanA kalyANa mATe karI che. A stotramUrtipUjaka jainomAM maMdiramAM karAtA caityavaMdanamAM ane anyatra sthAna pAmeluM che. jaino potAnA ghare paNa nitya 7, 21 ke 108 vAra tenuM pArAyaNa karatA hoya che. A stotranuM nAma ja sUcita kare che ke Ano pATha upasargo eTale upadravo, vino - aniSTonuM zamana kare che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 2eto Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A stotranA kartA zrI bhadrabAhu svAmInA bhAI varAhamihire vyantara thayA pachI gatajanmanA roSanA kAraNe zrI saMghamAM mahAmArIno upadrava karyo, tyAre tenuM zamana karavA A prabhAvaka stotra racI zrI saMghane pATha karavA kahyuM. A stotrano pATha karavAthI upadrava zAMta thayo. tyArathI A stotrano mahimA vizeSa thayo. A stotrano prAraMbha 'uvasaggahara' zabdathI thato hoI te 'uvasaggahara' stotra tarIke oLakhAya che. A pArzvanAtha bhagavAnane lagatAM stuti - stavano - stotro ane maMtronI saMkhyA ghaNI moTI che. zrI jinasUra muni 'priyaMkaratRpakathA' mAM A stotrano prabhAva varNavatAM kahe che ke, etatstavaprabhAvo hi, vaktuM kenApi zakyate ? guruNA hariNA vA vAk - prahavADapyeka jihayA / / 'A stavano prabhAva kahevAnuM konAthI zakya che? vANImAM namra evI eka jIbhathI to bRhaspati ke Indra paNa te kahevAne samartha nathI.' - mahAprabhAvika uvasaggaharaM stotraH zAha, dhI.ro. pR. 87 uvasaggaharaM stotranI pratyeka gAthA paratve keTalAka yaMtro ane maMtro pracalita che. A stotranA 9, 13, 17, 21, 27 gAthAvALA pATho paNa maLe che. uvasaggaharaM stotranA artha-bhAva-rahasyanuM prakAzana karavA mATe tenA para keTalIka saMskRta TIkAo racAyelI che tathA bIjuM sAhitya paNa nirmANa pAmeluM che. saMtikara stotra - zrI somasuMdarasUrinA paTTadhara munisuMdarasUrie A stotraracIne mahAmArIno upadrava zAMta karyo hato ane zirohI nagaramAM tIDanA upadravano paNa nAza karyo hato. A stotra ubhaya samaya bhaNavAthI zAkiNI, DAkiNI yA to pretAdino upadrava nAza pAme che. A stotranA kartA muni suMdarasUri sahastrAvadhAnI hatA. temaNe A stotramAM zAsanarakSaka deva-devIonA smaraNa sAthe bhAvavAhI stavanA karI che. nami9Na (bhayahara) stotra :- A stotranA kartA zrI mAnatuMgasUri nAmanA mahAprabhAvika AcArya che. A stotranuM nAma stotranI zarUAta 'namiuNa' zabda 208 jJAnadhArA - 20 parathI paDeluM che. A stotranuM bIjuM nAma 'bhayahara stotra' che. A stotranA racayitA zrI mAnatuMgasUrine pUrvakarmanA prAbalyathI unmAda roga thaI Avyo. temaNe dharaNendranuM smaraNa karI anazana karavA mATe pUchyuM. dharaNendra kahyuM ke, "hajI tamAruM AyuSya bAkI che ane tamArA hAthe ghaNA zAsana prabhAvanAnA kAryo karavAnA bAkI che. mATe anazanano vicAra choDI dyo. A aDhAra akSara 'namaUT Usa varasanna bhikhar buddhiA' no maMtra ApuM chuM. tenA prabhAvathI tamAro vyAdhi nAza pAmaze tathA aneka prakAranA rogo paNa zamI jaze." tyArabAda dharaNendra ApelA aDhAra maMtrAkSaro gUMthIne zrI namiUNa (bhayahara) stotra banAvyuM. A stotranI pratyeka gAthAo camatkArapUrNa che. A maMtrAkSaronA smaraNanA prabhAvathI teozrIno deha kamaLanI zobhA jevo thaI gayo. A stotranI 'rogajalajalaNa viSahara' e gAthA zrI bRhat snAtra tathA zAMtisnAtramAM paNa bolAya che. te ja A stotranI prabhAvakatAnI nizAnI che. savAre ane sAMje zubhabhAvathI A stotrano pATha kare che tenA vividha upasargo dUra thAya che. bhaktAmara stotra :- ujjayinI nagarImAM vRddha bhojarAjA rAjya karato hato. te vidyAvilAsI hoI tenA darabAramAM aneka paMDito hatA. rAjAe eka vakhata rAjadarabAramAM kahyuM ke, "Aje to vipronI bolabAlA che. mayUra kavie sUryane prasanna karIne koDha maTADyo ane bANa paMDite caMDikAne prasanna karIno potAnA kapAyelA hAtha-paga pAchA meLavyA. zuM Aje AvI zakti anya koImAM haze kharI?" tyAre eka sabhAjane kahyuM ke, "mahArAja ! bahuratnA vasuMdharA. Avo camatkAra ja jovo hoya to A nagaramAM mAnatuMgasUri nAme eka mahAprabhAvazALI jainAcArya virAje che, temane bolAvo. rAjAnI vinaMtIthI mAnatuMgasUrijI rAjasabhAmAM padhAryA. rAjAe yogya satkAra karI temane UMcA Asane ArUDha karyA. AcAryazrIe "AdinAtha prabhu tamAruM kalyANa karo' evA bhAvavALI padyaracanA karI rAjAne AzIrvAda ApyA. rAjAne AcAryajI pAsethI camatkAranI AzA hatI eTale hAthe-page beDIo nAkhI, temanA AkhA zarIrane jaina maMtra, stotra ane yaMtra 209 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMkaLothI jakaDI lIdhuM, temaja dareka sAMkaLanA baMdha AgaLa ekeka tALA mAryA. A rIte kula 44 sAMkaLo bAMdhI ane 44 tALAM mAryA. pachI temane eka aMdhArA oraDAmAM pUrIne tALAM mArI pharato pahero goThavI dIdho. te samaye sUrijIe bhAvabhaktibharI vANIthI 'bhaktAmara praNata maulimaNi prabhANAM' e padathI zarU thatuM zrI Adizvara bhagavAnanuM stotra racavA mAMDyuM. temanI bhaktibharI vANInA prabhAvathI eka eka gAthAnI racanAthI eka sAMkaLa ane eka tALuM tUTatuM gayuM. e rIte stotra pUruM thatAM ja 44 sAMkaLo ane 44 tALAM tUTI gayA. temaja oraDAnA dvAra khUlI gayA. AcAryazrI prasannavadane rAjasabhAmAM padhAryA. rAjAe jaina dharmanI bhAre prazaMsA karI. rAjAnI AgrahabharI vinaMtIthI AcAryazrIe A stotra prajAjanone saMbhaLAvyuM. A stotrathI rAjA prabhAvita thayA. tyArathI A stotrano mahimA vistAra pAmyo. kalyANamaMdira stotra :- siddhasena divAkaranuM A stotra prAcIna stotra sAhityamAM gaNanApAtra che. emAM zrI pArzvanAtha prabhunI stuti che. mahAkAlaprAsAdamAM A stavananI racanA thayelI che. A stotranA pAThathI zivamUrtimAMthI tIrthaMkaranI pratimA nIkaLelI evI camatkArika kathA pracalita che. AvA camatkArathI prabhAvita thaIne rAjA vikramAditya ane bIjAoe jaina dharma aMgIkAra karelo. A stotramAM vasaMtatilakA chaMdanA 43 pado che ane chevaTanuM eka pada AryAvRttamAM racAyeluM che. bRhat zAMti stotra :- zrI neminAtha paramAtmAnA mAtA zivAdevI jyAre devIpaNAmAM hatA tyAre temaNe A stotranI racanA karelI. keTalAMka A matathI judA paDe che ane kahe che ke A stavanI racanA vAdIvetAla zrI zAMtisUrijIe karI che. kartA game te ho, paraMtu A stavamAM vividha maMtrAkSaro darzAvyA che ane nAnAmAM nAnA prANIthI laIne samagra vizvanI zAMti icchavAmAM AvI che. A stotramAM zAMtikara maMtro dvArA 'zAMti' nI kAmanA karyA bAda traNa maMgalamaya gAthAomAM zAMtinAtha bhagavAnanI prArthanA karavAmAM AvI che. zrI zAMtinAtha bhagavAna je A kriyAnA adhinAyaka deva che temanA smaraNa, jJAnadhArA - 20 280 nAmoccAraNa ane namaskAramAM evI adbhuta zakti rahelI che ke je upadravone, grahonA duSTa yogane temaja duHsvapna ane durnimitto vagerenI asarone nAbUda karI nAkhe che. tenI jagyAe sukha ane saubhAgyano anubhava karAvatI zAMtino prasAra kare che. A stotra tenI maMgalamayatAne kAraNe te pAkSika, cAturmAsika ane sAMvatsarika pratikramaNa samaye paNa bolavAmAM Ave che. nava smaraNamAM 'moTI zAMti' e navamuM smaraNa che. laghuzAnti stava :- A stotranA kartA zrI pradyotanasUrinA ziSya ane tapAgacchanA ogaNIsamA paTTadhara zrI mAnadevasUri che. mAravADamAM Avela nADola nagaramAM temano janma thayo hato. takSazilAmAM mahAmArIno viSama upadrava thayo. AthI prajAjano trAsI uThyA. Ano pratikAra karI zake evA nADola nagaramAM cAturmAsa virAjita mAnadevasUrijIne zrI saMghe vinaMtIpatra sAthe mANasane mokalyo. patramAM badhI vigata jaNAvI hatI. zrI mAnadevasUrijIe tarata ja 'zrI laghuzAMti stava' nI racanA karI ApI. sAthe jaNAvyuM ke, "A stotra dvArA maMtrita karela jaLathI AkhI nagarInI pradakSiNA devI ane dareka vyaktie A stotranuM pratidina smaraNa karavuM. Ama karavAthI upadrava zAMta thaI jaze, paraMtu have tamAre sarvee jema bane tema tAtkAlika A nagarIno tyAga karI devo." A stotranA prabhAvathI marakI zAMta thaI gaI ane prajAjanoe te nagarI tyajI dIdhI. A laghuzAMti stavamAM zrI zAMtinAtha paramAtmAnI stuti temaja maMtrAkSaronI sarasa gUMthaNI karavAmAM AvI che. A camatkArika stotrane devalika (devasIya) pratikramaNamAM dAkhala karavAmAM AvyuM che ane dararoja prAMte te bolAya che. A ja prAbhAvika AcArye 'tithyapahUtta' nAmanuM bIjuM prabhAvapUrNa stotra paNa racyuM che. jayatihuaNa stotra :- A stotranuM nAma paNa tenI zarUAtanA zabda parathI paDeluM che. A stotranI racanA karanAra navAMgI TIkAkAra tapasvI ane mahAprabhAvika AcAryazrI jaina maMtra, stotra ane yaMtra 281 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayadevasUrijI che. A stotranA kartAzrIe khUba hRdayaMgama vANImAM potAnI jarjarita avasthAmAM zrI sthaMbhana pArzvanAtha prabhunI stuti karelI che. A stotranI 32 gAthAo hatI. temAMthI chevaTanI be gAthAo dharaNendra devanA kahevAthI kADhI nAMkhavAmAM AvI che kAraNa ke A be gAthAomAM devatAne AkarSaNa karavAnI zakti che. tethI bhaviSyamAM muzkelI UbhI thAya. A stotranI trIsa gAthAono je pATha karaze temanuM paNa huM kalyANa to karIza ja. gautamasvAmI stotra - parama prAbhAvika, lablinidhAnazrI gautamasvAmInuM A stotra prabhAvaka ane camatkArapUrNa che. 'gautamasvAmI' eTaluM nAmasmaraNa paNa lAbhakAraka che, to temanA guNagAna garbhita stotrapaThananI to vAta ja zI karavI ? dareka vyaktie A stotrano pratidina pATha karavo te Avazyaka ane kalyANakAraka che. ravayaMbhU stotra - nA paThanathI 'caMdraprabha' nI mUrti pragaTa thayelI ema kahevAya che. addabhuta prabhAva che. jaina sAhityanA vizALa stotra-sAhityanA bhaMDAramAMthI ahIM to ApaNe mAtra gaNI-gAMThI thoDIka ja kRtio - stotronuM phakta AcheruM darzana karyuM che ane eno prabhAva ane mAhAbhya jANyuM che. pUrvAcAryo vaDe ananyabhAve karAyelI stutio A rIte upasargo dUra karIne mahAprabhAvika puravAra thaI che. A stotrono bhAvapUrNa, zuddha mana-vacana-kAyAthI pATha karavAmAM Ave to Aje ApaNe sukhaprApti ane duHkhAdi nivAraNamAM saphaLatA prApta karI zakIe chIe. dareka dharma ke saMpradAyamAM AvA stotro che ane teno nityapATha upAsako kare che e sarvavidita che. pUrvAcAryoe A stavana-stotro racIne emane potAnuM kalyANa to sAdhyuM ja che ane sAthosAtha zrI saMghanuM kalyANa ichyuM che. mATe A mahAtmAone mArI bhAvabharI vaMdanA che. saMdarbhasUci:(1) mahAmAbhAvika uvasaggaharaM stotra, zAha dhIrajalAla TokarazI, jaina sAhitya prakAzana, muMbaI, 1969 (2) bhaktAmara rahasya, zAha dhIrajalAla TokarazI, jaina sAhitya prakAzana, muMbaI, 1971 (3) mannAdhirAja - ciMtAmaNi bhA-2, muni caturavira ma., sArAbhAI navAba, 1939 (4) munisuvrata svAmI caritra tathA siddhidAyaka maMtra ane stotra saMgraha jhaverI maMgaLadAsa trikamadAsa, prAcIna sAhitya saMzodhaka kAryAlaya, thANA (5) kavikalpataru pArzvanAthajI upAsanA bhA-2, saMpA. navAba, sArAbhAI (6) jaina stotra - sAhitya : vihaMgama vRSTi, pR. rUrU - goo gadAdharasiMha, kusuma abhinaMdana graMtha (7) jaina stotra sAhitya, pR. 262 - 276, prajApati maNibhAI jaina sAhitya samAroha, guccha-2, saMpA. ramaNalAla sI. zAha ane anya mahAvIra jaina vidyAlaya, muMbaI (8) Avazyaka yogasAdhanA kriyA, saMpA. gaNivarya ramyadarzana ma.sA. (9) jaina stuti - stotra sAhitya, zAha ramaNikabhAI, jaina vizvakoza, khaMDa-4, pR. 98 282 jJAnadhArA - 20 jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMprata samasyAnuM samAdhAna - bhaktAmara stotra - DaoN. rekhA vorA 84 lAkha jIvayonimAM saMsArarUpI cakra nIcethI upara ane uparathI nIce ema satata pharyA ja kare che. nigodathI manuSya ane manuSyathI nigodamAM karelA karmanA phaLa svarUpe janma ane mRtyunI ghaTamALa cAlyA ja kare che. eno aMta tyAre ja Ave che jyAre AtmA parama sukhane pAme. mAnavajIvana aneka prakAranI jaMjALothI jakaDAyeluM che. A jaMjALo baMdhanarUpa che. temAMthI mukti kevI rIte meLavavI? jIvananI aneka samasyAonuM samAdhAna kevI rIte karavuM ane jIvanamAM utkrAMtinI sopAnazreNimAM kema AgaLa vadhavuM? AvA aneka prazno pratyeka vyaktinA manamAM satata ghUmarAtA hoya che. AvA aneka praznono uttara ApaNA stotromAM samAyelo che. jaina dharmanA prANa svarUpa navasmaraNanuM dararoja paThana-pAThana karavAmAM Ave che ane A navasmaraNa ke koIka eka vizeSa stotranuM smaraNa karavAmAM Ave to vyakti potAnA jIvanamAM AvatI pratyeka paristhitino samabhAve sAmano karI zake che ane AvI paDelI koIpaNa prakAranI samasyAmAMthI samAdhAna meLavI zake che. ahIM ApaNe evA ja eka stotranI vAta karavI che, jemAM bhakta ane amaranI vAta che. arthAt "bhaktAmara stotra". zrI bhaktAmara stotranA racayitA zrI mAnatuMgasUrie sAdhanA-dhyAna-yoga - bhakti dvArA kAryasiddhinA pAMca pagathiyA batAvyA che. (1) zraddhAno abhAva tenuM nAma bhava che - zraddhA rAkhavI. (2) zraddhAne amalamAM mUkavI - potAnI jAta para saMpUrNa vizvAsa rAkhavo. Full of confidance (3) AvI paDelI muzkelI - samasyAno vicAra baMdha karavo. (4) mAtra ane mAtra paramakRpALu paramAtmAno ja vicAra karavo. (5) jyAre prabhunA nAmasmaraNathI mana zAMta thaI jAya che tyAre AtmAmAM rahelI anaMta zakti jAgRta thAya che ane te dvArA muzkelamAM muzkela kAryamAMthI mArga maLI jAya che. kAryasiddhinI prApti mATe uparokta pAMca pagathiyA AjanA samayamAM paNa eTalA ja mahattvanA che. jaina Agamo ane graMtho sivAya Rgyeda, yajurveda jyAM hiMdu graMthomAM paNa bhagavAna RSabhadevanI stuti karavAmAM AvI che. brahmapurANamAM saudharmendra prabhunI stuti karatAM kahe che ke "huM buddhinI tejasvitAthI rahita chuM, chatAM ApanA pratyenI bhaktithI prerAIne ApanI stuti karavA taiyAra thayo chuM.' kaMIka AvA ja prakAranA bhAva ane zabdothI zrI mAnatuMgasUri A bhaktAmara stotramAM prabhunI stuti kare che. teo kahe che ke, "mArAmAM buddhi na hovA chatAM guNasamudra prabhu ! ApanA pratyenI bhaktithI prerAI huM A 'bhaktAmara stotra' rUpI ApanuM stavana karavA prerAyo chuM.' zrI RSabhadeva prabhuH jagatanI aMdara eka krama sadAkALa cAlyo Avyo che ke eka samasyAnuM samAdhAna thAya tyAM bIjI samasyA utpanna thaI jAya che. zrI RSabhadevanA samaye paNa A ja paristhiti pravartatI hatI. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 285 jJAnadhArA - 20 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidina kalpavRkSo kSINa thavA lAgyA. eTale kRSi dvArA dhanadhAnya ugADavAno prAraMbha thayo, paNa pratyeka pradeza to evA na ja hoya ke jyAM dhAnyanuM utpAdana thAya. jyAM dhAnyanuM utpAdana na thAya tyAMnA lokone bhUkhe maravAno samaya Avyo. prazna e upasthita thayo ke tyAM sudhI dhAnyane pahoMcADavuM kevI rIte ? A samasyAnA samAdhAna svarUpe zrI RSabhadeva prabhue paiDAnuM nirmANa karyuM haze. paiDAnA nirmANano divasa A saMsAranA samagra janasamudAyano bhAgyodayano divasa haze. A paiDuM ja ApaNA jIvananI gatinuM AdhArarUpa che. Aje vizvanuM je virATa svarUpa che te paiDAM para ja cAle che. te pachI temaNe kuMbhAra ane suthAranI kalAe gADI paNa banAvI. zrI RSabhadeve sarva prathama ghaDArUpI eka zilpanI racanA karI ane te dvArA aneka prakAranI zilpakalAnA dvAra ughaDI gayA. temaNe pAMca prakAranA zilpa banAvatAM zIkhavADyA. :- (1) kuMbhAra (2) gRhanirmANa (3) vasranirmANa (4) citrakalA (5) nApitakalA. samavAyAMga sUtra (pR. 72), kalpasUtra subodhikA TIkA ane rAja praznIya sUtra (patra - 40) mAM zrI RSabhadeve potAnA jyeSTha putra cakravartI bharatane botera kalAo ane bAhubalIne cosaTha kalAo zIkhavI hatI teno ullekha che. bharata ane bAhubalI ItyAdi putronI jema ja zrI RSabhadeve strIzikSaNanI anivAryatAne dhyAnamAM rAkhIne potAnI baMne putrI brAhmI ane suMdarIne paNa zikSA ApI. brAhmIne jamaNA hAthathI aDhAra lipionuM adhyayana karAvyuM ane suMdarIne DAbA hAthathI gaNita vidyAnuM jJAna ApyuM. bhaktAmara stotra H- prAcInatama jaina zAstrakAroe racela stotrano mahimA Aje paNa eTalo ja jovA maLe che. A stotranuM mAhAtmya jeTaluM racanAkALanA samayamAM hatuM teTaluM Aje paNa jovA maLe che. sarva stotramAM bhaktAmara stotranuM sthAna murdhanya che. racanAkAra mAnatuMgasUrinuM nAma sarvatra prasiddha thayuM. A temanI adbhuta racanA che. bhaktAmara stotrano zabde-zabda, akSare-akSara maMtra barAbara che. 286 jJAnadhArA - 20 "maMtra eTale amuka prakAranA akSaronI saMkalanA." jaina zAstromAM maMtronuM anAdikALathI pracalana che. maMtro bhakti ane mukti, zreya ane preyanI sAdhanA - ArAdhanA karI ApanAra hovAthI jainazAstramAM gauravabharyuM ane viziSTa sthAna pAmyA che. zrI bhaktAmara stotranA camatkArano ati mahimA gavAyo che. eno eka eka zabda bAhya ane gUDha rahasyothI bharelo che. zrI mAnatuMgasUrijIne tALAMonA baMdhanathI jaMjIromAM jakaDI levAmAM AvyA hatA. temAMthI temanI mukti A stotranI racanA dvArA thAya che. zrI mAnatuMgasUri baMdhana avasthAmAMthI kevI rIte mukta thayA ke jyAre haiyuM phATaphATa thaI jAya tevo samarpaNa (dedication) bhAva uchaLato hoya tyAre te zakya bane che. namratA, saraLatA ane samarpaNa e traNa bhAvono saMgama thAya tyAre tene saMpUrNa samarpaNa total dedication kahevAya ane e avasthAe pahoMcatA ja lakSanI prApti karI zakAya che. zrI mAnatuMgasUrijIe bhaktAmara stotranA pratyeka zlokamAM gUDhArtha bharelo che. zloka-1-2 : saMkalpa : koipaNa kAryanI zarUAta saMkalpa karavAthI thAya che. sUrijIe stotranA prathama be zlokanI racanA karatAM ja potAno dhyeya jaNAvyo che. ahIM 'ahaM arpi - aham' nI sAthe api no yoga thai gayo che. A sAthe ja sUrijInI vinamratA jhaLakavA lAge che. temaNe kahyuM, 'huM paNa stuti ApanI karIza'. A saMkalpa eka zaktizALI stotranAM nirmANano AdhAra banI gayo. jyAre koipaNa kAryanI zarUAta karIe tyAre saMkalpa karIe to avazya siddhi prApta thAya che mATe kAryanI zarUAta karatAM ja saMkalpa karavo Avazyaka che. dhyeya vagaranuM kArya ane e paNa AjanA kALamAM ke koipaNa kALamAM siddha thatuM nathI. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 280 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-3 : samarpaNa : trIjA zlokamAM sUrijIe potAnuM bALaka jevI icchA vyakta karatAM batAvyAM che. kAraNa bALakanI bALasahaja icchAo para koi hasatuM nathI. bALaka samarpaNa karavAnuM jANe che. sUrijIe bALa svarUpa rajU karIne prabhunA caraNomAM saMpUrNa samarpaNa karyuM. total dedication koipaNa kArya karatI vakhate saMpUrNa samarpaNa karavAmAM Ave to te kAryamAM siddhi avazya prApta thAya che. kAraNa pahelAM saMkalpa ane have bALasahaja samarpaNa. zloka-4: aMtaH hRddha ane te dvArA vizvAsa saMpAdana : A zlokamAM sUrijIe manamAM cAlatAM manomaMthana darzAvyA che. koi vyakti sAme jyAre moTI samasyA Ave che tyAre tenA mana-mastiSkamAM eka ajIba prakAranuM mAnasika yuddha khelAya che. mananI sthiti DAmADoLa thai jAya che. jyAre te svastha thAya che tyAre te vicAre che ke "mArAmAM jeTalI kSamatA che teno saMpUrNa upayoga karavo che.' manomaMthana samApta thatAM vizvAsa (confidance) saMpAdana thAya che. saMkalpa, samarpaNa sAthe vizvAsa keLavAya to kArya cokkasa siddhine vare che. zloka-5 : sAmarthya : kArya atyaMta vikaTa che ane sAmAnya buddhivALA mATe zakya nathI paraMtu akhUTa zraddhAthI te kArya karavA tatpara banavuM joie. potAnI zaktinI alpatA bhale hoya paraMtu potAnI dhagaza (bhAva) mAM leza mAtra alpatA nathI. AthI kSamatAhIna, asamartha ane zaktihIna hovA chatAM kArya karavA prerAvavuM joie. kArya pratyenI bhakti, zakti ane prItimAM eTaluM sAmarthya che ke potAne alpa buddhizALI gaNanAra paNa kAryasiddhine pAme che. zloka-6: zraddhA : A zlokamAM sUrijIe buddhi ane zraddhA vaccenuM eka gharSaNa AlekhyuM che. buddhinI sImA pachI paNa eka pradeza che jyAM vyakti utkRSTa preraNA, prabaLa Avega ane akhUTa zraddhAne AdhAre azakyatAmAM jhaMpalAve che. buddhinI alpatA che tene zraddhA ane saMkalpano sahAro maLe che. jyAM Avo sahAro maLe che tyAM sarva kArya siddhine pAme che. zloka-7 : AtmavizvAsa (self confidance) : AtmavizvAsa pUrvaka vyakti kArya kare to te kArya vikaTa na rahetA saraLa banI jAya che. AtmavizvAsa sudRDha thAya che. zloka-8 : ekarUpatA : jyAM sudhI tame je kArya hAthamAM lIdhuM che temAM ekatAna, ekarUpa na bano, te kAryanA vicAro satata na karo tyAM sudhI pUrNatAne pAmI zakAtuM nathI. jyAM sudhI ekarUpatA na hoya tyAM sudhI paripUrNatA thai zakatI nathI. AkAMkSA (siddhinI icchA) sAthe anurAga (kArya karavAnI dhagaza) ane sAthe upalabdhi e ja kAryanI sArthakatA che. zloka-9 : darpaNa jevA banAya : A zloka dvArA sUrijI evuM kahe che ke jyAM sudhI 'prabhukRpA kiraNa' jevuM eka vicAranuM kiraNa manamAM jhaMkRta thAya tyAre kArya ke AvI paDelI samasyA para prakAza paDe che ane temAMthI bahAra nIkaLavAno mArga ApoApa khUlI jAya che. mArgadarpaNa (mana) mAM pratibiMbita thAya che. zloka-10 Atma katRtva : jaina darzanamAM Atma kartutvano siddhAMta che. caramamAMthI parama banavAno siddhAMta che. je lakSane prApta karavAnI icchA che tenA guNone AtmasAt karavAnA che, jethI tenA jevA banI zakAya ane e tyAre ja siddha bane ke jyAre tame je kArya karI rahyAM cho athavA je kArya karavA icchI rahyA cho temAM ramaNa-bhamaNa karIne te siddhine prApta karI zakAya. te kAryane paripUrNa karI zakAya. uparokta AdazazlokamAM kAryanI siddhi mATe zuM zuM karavuM joie te sUrijIe darzAvyuM che. koipaNa kAryanI zarUAta karatAM pahelA sau prathama saMkalpa karavo joie ke huM A kArya karavA jai rahyo chuM ane te huM karIza ja. pachI kAryane samarpita thavuM, potAnAmAM vizvAsane saMpAdita karavo, kArya ane tenI siddhi mATe sAmarthyavAna banavuM, zraddhApUrvaka kArya karavuM, AtmavizvAsane sudRDha karavo, kArya sAthe tAdAmya sAdhavuM ane te tAdAbhyamAM dhyAnamagna rahevuM ane chelle Atma-nivedana karavuM. sUrijIe racelA A deza zlokamAM darzAvelA pratyeka bhAva AjanA sAMprata samayanI samasyAnA nivAraNa mATe paNa eTalA ja asarakAraka che ke je tamArA dareka kAryone siddhi prApta karAve jaina maMtra, stotra ane caMdra 289 | 288 jJAnadhArA - 20 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. manamAM koipaNa pratispardhAnI bhAvanA rAkhyA vinA ja kArya karavAmAM Ave to avazya siddhi prApta thAya che. | (12mAM zlokathI 19mAM zloka sudhI A ATha zloka vidyApaTaka che. paraMtu vidyApaTaka sivAya zuM vizeSatA che te ahIM darzAvyuM che. zloka-11-12: rAgadveSanA tyAga dvArA zAMtinI prApti A zlokamAM saudaryazAstranI adbhuta mImAMsA che. tenA AdhAre ja sauMdaryane samyakarUpe vyAkhyAyita karI zakAya. hakIkatamAM A banne zlokamAM AdinAtha prabhunA sauMdaryanI je vyAkhyA karavAmAM AvI che te adhyAtma ane sauMdaryazAstra banne mATe atyaMta mahattvapUrNa che. ahIM sUrijIe prabhunA mukhamaMDaLamAM zAMti, AbhAmaMDaLanI pavitratA ane vItarAgatAnuM pAna karAvyuM che. A traNeyamAM cuMbakIya AkarSaNa raheluM che. AmAM sauthI moTuM AkarSaNa zAMti che. zAMtino stotra kaSAyanuM upazamana che. zAMtarasathI AtmAnuM bAhya ane AMtarika banne sauMdaryano vadhAro thAya che, kaSAyonI nirjarA thAya che ane kaSAyarUpI karmano nAza thatAM parama zAMtinA paramANunI prApti thAya che. zloka-13 : pAradarzitA : darpaNamAM koipaNa vyakti potAnuM pratibiMba AbehUba nihALI zake che, kahevAya che ke muLa evuM camakadAra darpaNa jevuM che ke temAM koipaNa potAnuM pratibiMba joi zake che. prabhunI pAradarzitA darpaNa karatAM paNa savizeSa che. pratyeka AtmAnuM nija svarUpa paNa AvuM ja pAradarzI che. tethI AtmAnA AvA vizuddha svarUpane pAmavAnuM ahIMyA sUrijIe batAvyuM che. zloka-14: AkiMcanya koipaNa AdhyAtmika ane ciMtanazIla vyaktine guNAtmakatA tarapha dhyAna ApyA vagara saMtoSa thato nathI. jainadharmamAM sauthI moTuM sUtra che - akiMcanya. akiMcana e che ke je pUrNa aparigrahI che. tenAmAM guNono vikAsa thAya che. tAtparya ke guNono vikAsa tyAgamAMthI thAya che. jyAM tyAga che, yoga che tyAM vaheMcavAnI vAta Ave che. te guNa akiMcanamAMthI pragaTa thAya che. zarIranA mamatvanuM visarjana ane zarIranA mamatvano tyAga. ahIMthI AkiMcanyanI zarUAta thAya che. sUrijIe A zlokamAM prabhunA guNonI vyAkhyA atyaMta mArmika rIte karI che. temAM jaina dharmano pAyAno siddhAMta ane AdhyAtmika pAsuM prabhAvika rIte abhivyakta thayuM che. zloka-15 : avicalana : AtmabaLa ane kaSAya para vijaya eTalAM deDha ane paripakva bane che ke rAganuM koipaNa uddIpana ane nimitta prabhune vicalita karI zakatA nathI. A zlokamAM vadhu eka AdhyAtmika tattvanuM rahasyodghATana thayuM che. dareka jaNe rAgavijaya mATe prayatna karavo joie ane rAgavijaya mATe dhRtino vikAsa karavo joie. jeTalI vRti vadhaze teTaluM indriyone niyaMtrita karavAnI zakti vadhaze. zloka-16H akhaMDa dIpaka: divya prakAzI, vikRtirahita, dhumADAne prakAzamAM parivartita karavAne mATe samartha, traNe lokane prakAzita karanAra, niraMtara prakAzita rahenAra A pAMce bAbato pratyeka AdhyAtmika AtmA mATe Avazyaka hoya che. sUrijIe A zlokamAM AMtarika zaktinuM udbhAvana karyuM che. rAga-vijaya, avicalana ane prakAzano mahAna saMdezo Apyo che. je vyakti mAnasika avicalananI sAdhanA karavA icchatI hoya tenA mATe A zloka mahAmaMtranuM kAma karaze. 'AMtaradRSTi jAgRti' A zlokanuM mahAna sUtra che. A pavitra jyotanuM dhyAna ane ArAdhana AdhyAtmika saMpadAnuM sAdhana che. zloka-10-18 : kevaLajJAnanI prApti : A zlokamAM AtmA para lAgelAM karmonuM AvaraNa vilIna karavAno mArga batAvyo che. jyAre saMpUrNa kaSAyono nAza thAya che, jJAnAvaraNIya, mohanIya, aMtarAya ane darzanAvaraNIya karmano vilaya thai jAya che. e tyAre ja zakya bane che jyAre sAdhanAnA kSetramAM sAdhaka AMtarika jyotine jAgRta karavAnI sAdhanA kare. A banne zloka dvArA sUrijIe A saccAinuM ubodhana karyuM che ke jyAM bhItaranI jyota jAgI jAya che tyAM sarvasva prApta thaI jAya che. tRSNA, duHkha, azAMti, dhRNA, hatAzA A tamAmano vilaya bhItaramAM pavitra jyota pragaTavAthI thAya che ane pavitra, nirmaLa, pAradarzI jIvanano strota vahevA lAge che. jaina maMtra, stotra ane yaMtra 291 ra90 jJAnadhArA - 20 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka-19 - : AtmAno sAkSAtkAra : jyAre koi bhakta bhaktirasanA carama zikhare hoya che ane te bhUmikAmAM te je bole che te vAta sAdhAraNa bhUmikAnI vAta nathI hotI. te bhUmikAnuM jagata taddana nirALuM hoya che. muktino atireka ane zraddhAnI carama sthiti hoya che. tene mAtra prabhunA sukhanA darzana ja thAya che, cotarapha phakta prabhu ja dekhAya che. vyaktinI zraddhA cAritramAM che, vairAgyamAM che, alaukika ciMtananI dhArA ane abhivyakti bhaktinI bhUmikA para ja thatI hoya che. tyAM je jJAnano prakAza dekhAya che te anyatra dekhAto nathI. ahIM AtmAnA mULa svarUpanuM darzana thAya che. AtmA ja kartA che, anya koi nahIM. sukha-duHkha AtmakRta che. jyAre kaSAyothI rahita AtmA enA ja nija svarUpane prApta kare che. arthAt matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna manaHparyayajJAna, bAda jyAre kevaLajJAnane prApta kare che tyAre AtmAno sAkSAtkAra thai jAya che. koi jAtanA AvaraNo AtmA para rahetA nathI. kevaLajJAna rUpI dIpaka vaDe traNe lokanA aNu-paramANunuM jJAna prApta thAya che. AtmA pAradarzI banI jAya che. A stotramAM sUrijIe bIjI paNa eka aSTaka samAviSTa karyuM che. te bhayASTaka che. bhayASTaka dvArA sUrijIe adhyAtmano mArga darzAvyo che. zloka-34 : ahaMkArano nAza H mAnarUpI kaSAyane hAthInI upamA dvArA samajAvyo che. kAraNa mAna badhA ja kaSAyonuM mULa che. tenAthI ja bIjA kaSAyo udbhave che. jyAre prabhu sAthe tAdAtmyatA sadhAya jAya che tyAre mAnarUpI ahaMkAra sauthI pahelA vilIna thai jAya che. bhakta vadhu vinamra ane vivekI banI jAya che. tethI ja sau prathama bhakte ahaMkArano nAza karavo joie. zloka-35 : sarvazaktizALI : mAnano nAza thatAM AtmA siMha jevo zaktizALI banI jAya che. zaktizALI mana caMcaLa indriyo para kAbU karI le che. lohI (lAla) raMga krodha kaSAyanuM pratIka che. motI (sapheda) - zubha lezyA ane nirmaLatAnuM pratIka che. jJAnadhArA - 20 292 be saMvego eka sAthe nathI rahI zakatA. krodha (lAla) ane nirmaLatA (zveta) banne saMvego sAthe rahetA nathI. AtmA jyAre siMha jevo zaktizALI bane che tyAre krodha para kAbU karI le che ane vadhu nirmaLa, saraLa ane vinayI banI jAya che. zloka-36 : upasarga sAme vijaya : jyAre mAna, moha-mAyA, rAga-dveSa, krodhalobharUpI kaSAyo cAre bAjuthI upasargo kare che tyAre mananI sthiti zaktizALI banI gai hoya che. teNe indriyo para kAbU karI lIdho hoya che. tethI A kaSAyo rUpI upasargo sAme vijaya meLavI zakAya che kAraNa bhaktanA hRdayamAM pragADha zraddhA, akhUTa AtmavizvAsa hoya che. tethI sahelAithI kaSAyono ghAta karI zakAya che. kaSAyo rUpI upasargo evA hoya che jANe dava lAgyo hoya, dava eTale ke dAvAnala lAge che tyAre cinagArIo uThe che. A cinagArIono raMga pILo hoya che. pILo raMga e pavitratAnI nizAnI che. A AtmAnA divya tejanAM darzananI zarUAta che. jyAre upasargo zarU thAya che tyAre abhayanI paNa zarUAta thAya che. abhayanI zarUAta thAya eTale kaSAyorUpI upasargo ane upasarga rUpI du:kho ApoApa ghaTI jAya che ane tenA pariNAme AtmAne tenA mULa svarUpane pAmavAnI jAgRti Ave che. zloka-37 : maitrI-prema H nAgadamanI eka prakAranI jaDIbuTTI che. teno bIjo artha thAya che maitrInI sAdhanA. mAna-moha-mAyA, rAga-dveSa, krodha-lobha rUpI kaSAyo ochA karavA, zAMta karavA, kSINa karavA. jenA A kaSAyo ochA thai jAya che tenAmAM bhaya ane zatrutAno bhAva vilIna thai jAya che. ApoApa jagatanA pratyeka jIvo pratye maitrIno bhAva jAgRta thAya che. abhaya ane ahiMsAnI pratiSThA thai jAya che. koipaNa jIva teno zatru hoto nathI kAraNake vinaya - viveka-namratA rUpI nAgadamanI zatru ne maitrImAM ne bhayane abhayamAM parivartita kare che. nAgadamanInA pariNAma svarUpa cAre tarapha maitrI prema bhAva vikasita thai jAya che. sarva pratye samabhAva vikase che. AvA saMjogomAM jaina maMtra, stotra ane yaMtra 23 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhayaMkara viSadhara jevA ghAtI karmorUpI kaSAyono ghAta thai jAya che ane tyAM maitrI-premasaraLatA-nirmaLatA-vAtsalyanuM jharaNuM vahetuM jAya che. bloka-38 : zraddhAbaLa : ghoDA ane hAthIrUpI kaSAyomAM indriyo phasAya che. kaSAya ane indriyo vacce mahAyuddha khelAya che. kaSAyorUpI upasargo jyAre thAya che tyAre ghoDA ane hAthIrUpI lobha ane mAna indriyonA kAbUmAM rahetAM nathI tevA samaye vinaya-vivekarUpI nAgadamanIno upayoga zraddhApUrvaka karavAmAM Ave to A upasargomAMthI mukti maLe che. nAgadamanI para akhUTa zraddhA hoya to mukti taraphanuM eka vadhu sopAna sara karI zakAya che. mokSamArgane pAmavAmAM avarodharUpa kaSAyorUpI upasargono sAmano zraddhApUrvaka karavAthI zivaramaNIne avazya pAmI zakAya che. zloka-39 : rakSaNa-zakti ane bhakti: rakSaNanuM mahattvapUrNa tatva che zakti ane bhakti. jenAmAM zakti na hoya te paNa bhaktino Azraya le che. zaktinuM pUraka tatva che bhakti. bhakti dvArA zakti vadhe che. AtmA para kaSAyonuM je AvaraNa hoya che tene bhaktinI zakti dvArA bhedI zakAya che. eTale ke mithyAtva, avirati, pramAda vagere kaSAya ane yoga rUpa Amravane saMvarapUrvaka rokI, bhaktimAM lIna banI dhyAna vaDe sattAmAM rahelAM karmonI nirjarA karI, kALakrame teno saMpUrNa nAza thatAM mokSarUpI vijayane prApta karI zakAya che. AtmAnA sarvajJapadano ja ane jinapadano A mahimA che. sarvajJapadano aciMya mahimA jenA aMtaramAM vasI gayo hoya tene nirbhayapaNe mohazatrune jItatAM koi rokI zake nahIM. zloka-40 : upasarga nivAraNa sahaja-sAdhya : saMsArarUpI bhavasamudramAM aTavAyelA AtmA para jyAre cAre bAjuthI judA judA prakAranA upasargo thatAM rahe che. paraMtu jemaNe indriyo para kAbU meLavyo che ane zaktizALI banI gayA che te potAne maLelI nAgadamanIno maitrIpUrNa prayoga karIne upasarganuM nivAraNa kare che. Ama karavuM sahajasAdhya 294 jJAnadhArA - 20 che kAraNa ke jeNe potAnI indriyo para kAbU meLavyo che te upasargothI bhaya pAmato nathI. te abhaya banI jAya che ane aMte vidgo sAmenA yuddhamAM teno vijaya sahajasAdhya banI jAya che. zloka-41 : AMtarika zuddhi : ApaNo AtmA karmarUpI kAdavathI kharaDAyelo asAdhya rogathI pIDAI rahyo che. je roganI davA ke ilAja koi vaidyo ke DokTaro karI zakatA nathI. bAhya zarIrano roga teo ThIka karI zake che paraMtu AMtarika zarIra (AtmA) eTalA badhA vikRtirUpa kapAyothI malina thai gayo che ke tene zuddha karavA mATe indriyo para kAbU karI UrdhvarohaNa karI zakAya che. muktimArge prayANa karavAnuM A eka vadhu sopAna che. zrI mAnatuMgasUrijIe bhaktAmara stotranI aMdara potAnA para AvI paDelI samasyAnuM samAdhAna to hatuM ja paraMtu sAMprata samayamAM paNa A stotranA pratyeka zloka, pratyeka caraNa, pratyeka zabda ane pratyeka akSara e maMtra-bIja maMtra svarUpa che. AjanA samaye paNa A stotra sUrijInI jema bhaktimAM bhAvapUrvaka paThana-pAThana karavAmAM Ave to tenI phaLazruti rUpa siddhirUpI ramaNI prApta thAya che. ' sUrijI dvArA bhaktibhAva pUrvaka racAyelA A stotranA akSare akSaramAM gUDha rahasya bhareluM che. tenuM ciMtana-manana karavAthI AvI paDelI vikaTa samasyAmAMthI paNa mArga maLI jAya che. A gUDha rahasyone samajIe to ApaNe paNa siddhirUpI zivaramaNIne prApta karI zakIe. | (muMbaI sthita rekhAbahena jaina dharmanA abhyAsu che. temaNe bhaktAmara ratotra para pI.eca.DI. karyuM che. bhaktAmara stotra ane bhagavAna zreSabhadeva para temanA abhyAsapUrNa graMtha pragaTa thayA che. teo ekyuprezara niSNAta che.) jaina maMtra, stotra ane yaMtra Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra jyAre maMtra bane che - DaoN. madhubena jI. baravALiyA prathama Avazyaka sUtrano prAraMbha karemi bhaMte ! zabdathI thato hovAthI, te karemi bhaMte sUtra tarIke prasiddha thayuM che. karemi bhaMte ! zabda dhArmika kriyA karatA pahelAM guru bhagavaMtanI vinayapUrvaka AjJA mAgavAnI che. 'bhaMte' zabda e pUjyabhAvano bodhaka che, je prabhu tathA guru pratye vinayabhAva pragaTa kare che. karemi bhaMte sUtra - bhAvArtha - he pUjya ! huM samabhAvanI sAdhanA karavA icche chuM. te mATe azubha pravRttionA pratyAkhyAna karuM chuM. jyAM sudhI huM niyamane evuM tyAM sudhI mana-vacana-kAyA vaDe azubha pravRtti karIza nahIM ke karAvIza nahIM. he bhagavaMta ! atyAra sudhI mArA dvArA je koI azubha pravRtti thaI hoya, tenAthI huM nivRtta thAuM chuM. te azubha pravRttinI niMdA karuM chuM. guru sAkSIe gaha karuM chuM. je karyuM che teno gurubhagavaMtanI samakSa spaSTa ekarAra karuM chuM. have huM azubha pravRtti karanAra kaSAya AtmAno tyAga karuM chuM. Ama, karemi bhaMte ! pratijJAsUtra zrAvaka mATe 48 miniTanuM sAdhujIvana che, je dezaviratI kahevAya che. mumukSu AtmA jyAre gurumukhethI karemi bhaMte pratijJAmaMtra grahaNa kare che tyAre te sarvaviratI dharma aMgIkAra karI yAvatuM jIvana sAdhujIvana vyatIta karavA kaTibaddha thAya che. paraMparAe mokSamArga tarapha prayANa kare che. A rIte gurumukhe bolAyela "karemi bhaMte !" sUtra mumukSu mATe dIkSAmaMtra banI jAya che. jagatanA sarva jIva sukhanI khojamAM che. jIvamAtrane sukha priya che. te chatAM aneka, vIranA vArasadAra evA hoya che ke jeo saMsAranI kSaNabhaMguratAne samajI saMsAra pratyenI Asakti, saMpatti, sukha-suvidhA, lAgaNI vagereno parityAga karIne saMyama paMthe nIkaLI paDe che. temanI jIvanazailI parivartita thaI jAya che. loca, vihAra, gocarI Adi temanA mATe sahaja banI jAya che! eka vairAgI AtmA thanaganato hoya che tyAganA mArgane svIkAravA... anusaravA.. ane jyAre te AtmA saMsAra vosirAvIne pravajyAnA paMtha para ArUDha thavA tatpara thAya che tyAre "karemi bhaMte !'' no maMtra e AtmAnI paramAtmA banavAnI yAtrA zarU karI de che. jaina dIkSAmaMtranI zarUAta thAya che... "karemi bhaMte !" nA uccArathI. karemi eTale karuM chuM, bhaMte eTale bhagavAna. A dIkSAmaMtra grahaNa karatI vakhate mumukSuonA hRdayamAM bhAva hoya ke, "he bhagavaMta ! he bhavano aMta karanArA ! bhavobhavano aMta karanArA bhagavaMta ! mArA parama upakArI ! mArA hitazikSaka ! karuNAnA sAgara ! mAre paNa te ja karavuM che je te karyuM che! mAre paNa te choDavuM che ! mAre paNa tArI rAha para pA pA pagalI bharavI che ! te saMsArane choDyo, to mAre paNa saMsAra choDavo che! te sAvadya yogone tyajI dIdhA to mAre paNa tene tyajI devuM che ! tuM ahiMsaka banI gayo to mArAthI hiMsA thAya te kevI rIte zakya che? tuM sadAya satya vacana kahe to mAre paNa mRSAvacanano tyAga ! tuM niSpApa jIvana jIve to mArA mATe paNa niSpApa jIvana ja yogya che ! he prabhu ! he guru ! jevo tuM tevo ja huM banuM !" jaina maMtra, stotra ane caMdra 290 ra96 jJAnadhArA - 20 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre koI prabhune anusare che, saMyama aMgIkAra kare che tyAre te prabhuputra bane! te prabhunuM bALa banI jAya che ! prabhunA mArga para AvanArA mumukSu AtmAo mATe prabhue "karemi bhaMte !'' nA zreSTha maMtra dvArA zramaNone eka viziSTa bodha Apyo che. 'karemi' zabdathI prabhu preraNA Ape che ke, 'he jIva, tuM sadA apramatta raheje ! satata bhAvanA bhAvaje ke have tAre zuM karavuM joIe ! sadA AtmaguNone khIlavavAmAM prayatnazIla raheje !'' 'bhaMte' zabda dizA Ape che. "jyAre paNa tane vikalpa Ave ke have zuM karavuM to 'bhaMte' zabda yAda karaje, vikalpa dUra thaI jaze. mArga maLI jaze. je meM karyuM, te ja tAre karavAnuM che. tuM mane yAda karaje, mArA guNone yAda karaje, mArA jIvanacaritrane yAda karaje ane mArA bodhavacanone yAda karaje, tane yogya mArga maLI ja jaze. tuM have kyAreya khovAya nahIM jAya, kyAreya bhaTakI nahIM jAya. huM tAro rAhabara chuM ane tane satata dizA batAvIza, tArI AMgaLI pakaDIne tane laI jaIza !'" 'bhaMte' zabda adbhuta che ! te prabhuputrane mArga to dekhADe ja che, sAthe sAthe kyAM pahoMcavAnuM che tenuM lakSa paNa nakkI karAve che. "jyAM sudhI tuM mAro na banI jAya, jyAM sudhI tuM mArA jevo na banI jAya, ane jyAM sudhI tuM svayaM bhaMte na banI jAya tyAM sudhI tAre prayatnazIla rahevAnuM che.'" bhaMte mArga che, mArgadarzana che ane bhaMte maMjhila paNa che ! jeNe paNa 'karemi bhaMte' maMtranA zaraNamAM svane samarpita karyuM che teo tarI gayA che ! metArya munine jyAre pUchavAmAM Ave che ke suvarNadANA kyAM gayA to muni mauna rahe che. sarva pariSaha sahana kare che chatAM paNa kahetA nathI ke cakalI sonAnA dANA caNI gaI che ! kema ? kemake teo prabhuputra hatA. prabhunA mukhethI sadA hitakArI, zreyakArI, maMgalakArI zabdo saratA hatA, to pachI evuM satya jo koInuM ahita kare, koInI hiMsAnuM kAraNa bane tevuM satya kahevA karatA metArya muni mauna rahyA. sonI jJAnadhArA - 20 298 munine cora samajIne sajA ApavA mATe cAmaDAnI paTTI pANImAM boLIne muninA mastaka para tANIne bAMdhI de che. jema jema garamI vadhe che tema tema te cAmaDAno paTTo vadhAre saMkucita thAya che ane muninA mAthAnI badhI naso dabAIne tUTavA lAge che. te chatAM muni mauna rahe che. mArA prabhu upasargone sahana karatA hatA, mAre paNa upasargone sahana karavA che. mArA prabhu kyAreya bIjAnA doSanuM avalokana na karatA, mAre paNa sonIne ke pachI cakalIne doSI nathI mAnavuM ! temaNe je karyuM te temanI paristhiti haze, mane to mAtra mArA ja karmone kAraNe sajA maLI che. prabhu jevA uttama kSamAnA bhAvo temanA AtmAthI sphuravA lAgyA. te zreSTha bhAvonI vRddhithI metArya muni kevaLajJAnane prApta karIne siddha gati pAme che.... 'karemi bhaMte' emanA saMyamajIvanano maMtra hato. te maMtrae emane sAdhujIvanamAM sthira rAkhIne svayaM bhagavaMta banAvI dIdhA ! anaMtA jIvo mokSe gayA che, paNa te anaMtamAM eka paNa jIva evuM nathI jeNe 'karemi bhaMte' no bhAva na bhAvyo hoya ! A zreSTha maMtra zrAvakane sAdhaka, sAdhakane zramaNa ane zramaNane vItarAga ane aMte siddha banAvI de che. prathama guNasthAnakathI aMtima guNasthAnaka sudhI pahoMcADavAnI kSamatA 'karemi bhaMte' mahAmaMtramAM samAyelI che ! (muMbaI sthita jainadarzananA abhyAsu DaoN. madhubahena uvasagagdaraM bhakti grupa tathA soham mahilA maMDaLa sAthe saMkaLAyelA che. temanA saMpAdita ane anuvAdita cAra pustako prakAzita thayA che.) saMdarbhagraMtha H (1) Avazyaka apAve AtmarAja, lekhikA - pU. DaoN. pannAbAI mahAsatIjI (2) dIkSA sovinIyera, pU. DaoN. AratIbAI mahAsatIjI jaina maMtra, stotra ane yaMtra 9 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNavaMta baravALiyAnAM pustako, sarjana tathA saMpAdana khAMbhA (amarelI) nA vatanI guNavaMtabhAIe C.A. sudhI abhyAsa karyA bAda, hAla TeksaTAIla InDasTrImAM pravRtta che. jaina konpharansanA maMtrI, munizrI saMtabAlajI prerita vizvavAtsalya prAyogika saMgha, muMbaI - cIMcaNI, kalpataru sAdhanA kendra-devalAlI, pArasadhAma saMghaghATakopara, prANaguru jaina senTara, ema.bI. baravALiyA phAunDezananI aMdana holIsTika InsTiTyUTa vageremAM TrasTI che. ghaNI saMsthAonAM mukhapatramAM taMtrI tarIke sevA Apela che. amerikA, siMgApora vageremAM temanAM saphaLapravacano yojAyAM che. temanAM dharmapatnI madhubahene hindI sAhityamAM DokTareTa karela che. temanA muMbaI samAcAramAM pragaTa thayelA lekhanA "prathama jaina patrakAra evorDa" tathA mahArASTra rAjya gujarAtI sAhitya akAdamIno temanA pustaka " vizva kalyANanI vATe' ne prathama evorDa maLela che. * hRdayasaMdeza prIta-guMjana zrImad rAjacaMdra eka darzana amRtadhArA samarasena vayarasena kathA saMkalpa siddhinAM sopAna Glimpsis of world Religion ointroduction to Jainisim. Commentray on non-violence. Kamdhenu (wish cow) * Glorry of detechment upasarga ane pariSaha pradhAna jainakathAo vinayadharma che bhAratIya saMskRtimAM dAnabhAvanA - bhAratIya saMskRtimAM gurumahimA Agama avagAhana jJAnadhArA (bhAga - 1 thI 19) (jaina sAhitya jJAnasatramAM vividha vidvAnonA prastuta thayelA nibaMdho ane zodhapatronA saMgraha) * kalApIdarzana (DaoN. dhanavaMta zAha sAthe) * vicAramaMthana * dArzanika dRSTA adhyAtmasudhA (DaoN. madhubahena baravALiyA sAthe) * jaina dharma (paricaya pustikA) * ahiMsA mImAMsA (DaoN. kanubhAI zeTha sAthe) * caMdrasena kathA (DaoN. kanubhAI zeTha sAthe) * amaratAnA ArAdhaka * jainadarzanamAM keLavaNI vicAra * jainadarzana ane gAMdhIvicAradhArA - adhyAtmaniSTha saMtabAlajI * ApanI sanmukha marma sparza (DaoN. jayaMta mahetA sAthe) vItarAga vaibhava Agamadarzana * jaina kathAnakomAM saMbodhanA spaMdano jJAnasAdhanA ane sarasvatI vaMdanA vizva vAtsalyano saMkalpa * vAtsalyanuM amIjharaNuM (mAtRvAtsalyanAM vividha svarUpo) * AdhyAtmika kAvyomAM Atmadarzana * jIvana saMdhyAe aruNodaya * sarvadharmadarzana (vizvanA mukhya dharmono paricaya) * Adarza keLavaNInuM upaniSada aNagAranAM ajavALAM (pro. pravINAbahena gAMdhI sAthe * uranijharA (kAvyasaMgraha) * tapAdhirAja varSItapa dAmpatyavaibhava (dAmpatyajIvanane lagatA lekhono saMcaya) * uttama zrAvako che bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana * 441HR (Hyfidt) * Aagam An Introduction Development & Impact of Jainism is India & abroad0 jaina patrakAritva adhyAtma AbhA* zrI uvasaggahara stotra: eka adhyayana zrutajJAnanAM ajavALAM zaileSI (AlocanA ane upAsanA) jaina dharmanA covIsa tIrthakaro * jaina vizvakoza khaMDa 1 - 5 (DaoN. kumArapALa desAI sAthe) * pAkistAnanA jaina maMdiro (anuvAda). jainadharma gaIkAla, Aja ane AvatI kAla sAMprata samasyAnuM dharmamAM samAdhAna E-mail : gunvant.barvalia@gmail.com 022-2500 0900