Descriptive Catalogue Of Manuscripts Vol 03

Author(s): P D Navathe
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Catalog link: https://jainqq.org/explore/018106/1

Page #1

Descriptive Catalogue of Manuscripts
IN THE
GOVERNMENT MANUSCRIPTS LIBRARY
deposited at the
Bhandarkar Oriental Research Institute
Serial Number 31
VEDANGAS
Bhandarkar Oriental Research Institute
POONA 1991

Page #2

Descriptive Catalogue of Manuscripts
IN THE
GOVERNMENT MANUSCRIPTS LIBRARY
deposited at the
Bhandarkar Oriental Research Institute
Serial Number 31
VEDĀNGAS
Bhandarkar Oriental Research Institute
POONA 1991

Page #3

Doscriptive Catalogue of Manuscripts
Serial Number 31 Bhandarkar Oriental Research Institute, Poona 4 ( India )
POONA
FOUNDED !
1917
जास्वनावधीतमा
पातमस्तु
GUA
Printed at : The Bhandarkar Institute Press, Poona.“ Published by : R. N. Dandekar, Honorary Secretary,
Bhandarkar Oriental Research Ipstitute, Poona.

Page #4

Descriptive Catalogue of
Manuscripts
IN THE GOVERNMENT MANUSCRIPTS LIBRARY
deposited at the Bhandarkar Oriental Research Institute
Serial Number 31
Volume III, Part III
VEDĀNGAS D. Jyotiga (continued)
Seor through the Press by P, D, NAVATHE
Curator
Bhandarkar Oriental Research Institute
POONA
1991

Page #5

The Bhandarkar Oriental Research Institute acknowledges with grateful thanks the generous grant made by the National Archives of India, Government of India, towards the publication of this volume of the Descriptive Catalogue of Manuscripts.

Page #6

No.
CONTENTS
VEDANGAS D.- Jyotişa (continued)
Pages 560-563 Jyotişaratnamālā with Commentary
1-6 564 Jyotişaśāstrabhāşya
6-7 565-566 Jyotişasāgara
7-8 567-568 Jyotişasāra
8-11 569 (Laghu Jyotiga sāra with tabbá
11-12 570 Jyotiskedara
12-13 571 -do- with Comm. Arthaprakāśini
13-14 672 -do
15-16 573 Todarānanda (Jyotihsukha sa mhitāskandha )
16-17 574 Todarānanda sambitāsaukbya
17-18 575-577 Tattvapradipa
18-21 578 - do- or Jätakatattvapañcāsika
21-22 579 Tattvapradīpākhyajātaka
22-23 580-582 Tājikakaustubha
23-25 583-584 Tajikatantrasāra
26-27 585 -do- or Gaqakabhūşana
28-29 586 -do- or Karmaprakāśamapuşyajātaka
29-30 587-588 -do- (Manuşyajā taka )
30-32 589
-do- also called Karmaprakāśa with Commentary
32-34 Tājikatantrasāraţikā or Manuşyajātakakarmaprakāśikāvptti
34-35 591 -do- or Manuşyajātakațikā
or Karmaprakāśikāvștti 35-36 592 Tājikatilaka
36-37 593 Tajikanilakanthi or Grahapbalāditantra
37-38 594 -do
39-40 595-599
-do- (Samjñāvivekādhyāya ) with Comm. called Ranālā
40-46 600-601 Tājikanilakantblvrtti (Samāvivekatikā called Rasāla) 46-48
590

Page #7

Contonte
Pages
48–50 50-52 53-54 54-55 55-58 58-59 59-63 63-65 65-66 66-67 68-73 73-74
74-75
75-76
629
72
No. 602 Tājikanilakanthi with Commentary
(Smjñātantra and Varsatantra ) 603-604 -do- (Samjñātantra ) with Commentary 605 Tājika ( Samjñāviveka ) vștti called Sisubodhini 606 Tajikapaddhati 607-610 Tājika padmakosa 611
-do- Magitthatā jika ) 612-615 Tajikabhūgana 616-617 Tajikayogasudhānidhi 618 Tajikaratna 619 Tājikašastra 620-625 Täjikasāra 626 Täjikaskratikā 627
- do- called Karikā 628
-do
Tājikațippaņa 630 Tājikatippapikā 631 Tajikasāroddbāra 632 Tajikasudhānidhi 633 Tājikālamkára 634 Tārāvilāsa 635 Tithicakra 636-637 Tithicintamani 638 Turiyayantra 639-641 Trivikramaśataka 642
-do- with Comm. called Budhavallabhā 643 Trailokyaprakāśāntargata Ardbakāoda
Daśaphala 645 Daśāphalāni 646 Divākarapaddhati 647
tiprakäsavivarapa 648 Daivajñavallabha 649
Daivajñalamkfti 650 Dvādaśabhāvaphala
Dvādaśabhāvavicára Dhikoți with Commentary Dhruvabhramayantra
78 79-80 80-81 81-82 82-83 83-84 84-85 85-88 88-89 89-90 90-91 92-93 93-84 94-95 95-96 96-97
98 i 99 100-101 101-102
644
651 652 653

Page #8

Contents
•
vil
667
No. 654 Dhruvabhramanadbikära 655 Nakşatracūļāmaņi 656 Nakgatrajātaka 657 Nakpatraprakaraña 658-661 Narapatijayacaryā 662-666
-do- or Svarodaya
-do- (Caturasiticakrāni) 668-671
-do- with Comm. Jayalakṣml 672
'caryātīkā or Svarodayaţikā 673 Näradasa bitā 674-675 Näradlyasambitā 676 Nāvapradipa 677. Nibandhasiromani 678 Nişekodābarana 679 Pañcapakşinirūpaņa 680 -
-do- from Jätakaratna kara 681 Pañcapakşipraśnagrantha 682-683 Pancasiddhāntikā 684 Pancasira 685-686
-do- or Pancasarānirnaya 687 Pancasyarațippapa 688
°tippapi 689
Pancāngakautuka 690 Pancāngatattva 691 Pañcăngadipikā 692 Pancangasärapi 693 Paddhatibhūşaņa 694 Paddhatiratnaţikā 694 A Paddhatibhūsaņaţika 695 Padmalilāvilāsini
Padyapañcāśikā 697 Padyābjamāla 698 Parasarasiddhānta 699 Parvaprabodha ( Süryagrahapodā harapa) 700 Pātasārani with Commentary 701 : - do- with Vivști 702 Pārāsarasūtrāpi 703 Pārāśarahorašastra
Pages 102-103 103-104 104-105 105-106 106-110 110-116 116-117 117-122 122-123 123-124 124-126 126-127 127-128 128-129 129-130 130-131 131-132 132-134 134-135 135-138
138
139 139-140 140-141 141-142 142-143 143-144 144-145 145-146 146-147 148-149 149-150 150-151 151-152: 152-153 153-154 154-155 155-156
696

Page #9

Contents
713
715
No. 704 Pārāśaraborā (Uttarabhāga) 705 Pārāsarljātaka 706 Pārijātaratnākara 707-712 Pasakakevali
Pūrvadeśasani vatsaraphala 714 Paitāmabi with Bhasya
Pratodayantra 716 Praśnacaņdesvara or Praspavidyā 717 Praśnacandrikā with Commentary 718 Praśnacūļāmapi with Vyākhyā 719-726 Praśnajñana 727
-do- or Praśnasaptati with Commentary 728 Praśnatantra 729-730 Praynatilaka 731-732 Praspadipaka 733
Praśnadipika 734 Praśnapradipa 735
Praśnanidhi with Commentary 736-737 Praśnabbairava 738_740 Prasparatna 741
Oratpaţikä Praśnavidyā with Commentary 743 Praśnaratna with Commentary
Praśnavinoda 745-748 Praśnavaisnava 749
-do- or Praśnārņavaplava 750
- do- or Praśpārmava or Vaişpavaśāstra 751 Prasnavaişpava or Vaişpavasastra 752 Praśnaširomani 753-756 Praśnasamgraba
-do- or Hamsacakra 758 Praśnasāra 759
-do- from Jyotişakalpataru 760
-do- or Pra Daratnāvali 761 Praśnasudbākara 762 Praśnādarśa 763 Praśnādhikaravāsanā 764 Praspadhyāya
. ..
Pages 157-158 158-159 159-160 160-165 165-166 166-167 167-168 169-170 170-171 171-172 172-179 180-181 181-182 182-184 184-186 186-187 187–188 188-190 190–192 192-195 195-196 197-198 198-199 199-200 200-204 204-205 205-206 206-207 207-208 208-211
212
213 214-215 215-216 216-217 217-218
218-219 . 219-220
742
744
757

Page #10

Contents
767 768
No. 765
Prānapadapbala 766 Phārasiprakāśa
-do- or Saṁskstapāras/karacană
Phārasivinoda 769 Phirangisārani ( Süryagrahapa) 770-771 Badarāyanapraspavidyā with Commentary . 772-774 Balabodha 775 Balabodhapaddhati 776 Balavivekidi 777-781 Buddhiviläsa 782 Bfhaccintāmapi 783-784
manisārapi 785-788 Brhajjātaka 789-797 - do- with Commentary 798-799 Bịhajjātakațikā 800 Bshajjātaka with Vivaraņa 801-803 Bịhajjārakavivarana 804
orape nastajātakādhyāyah Bphatparvamālā 806
'mālābbāşya 807-808 Brhatpārāśaraborā( Pūrvakhandasārāṁsa ) 809 Bệbatpārāśarl (Pūrvabbāga) 810-811 Brhatsambitā or Varābamibirasamhita 812
- do- or Vārāhasibita 813-814 -do- with Coinmentary 815-816 -do- Vivștti 817 Brhatsam hitāvstti 818 Brhadramala 819 Brahmavyavahāra 820
-do- or Trivikramaśataka 821 Brabmasiddhanta of Sākalasamhila
- do- (from Sāko)
Brabmasphutasiddbāpta or Brabma siddhānta 824
-do- with Vāsanābhāşya 825 Bbațatulya Karagagrantha 826 Bhargavamubūrta 827 Bhāvacinta
Pages 220_221
221 222-223 223-224 224-225 225–228 228-230
231
-232 233-237 237-238 238-239 240-243 243-254 254-257 257-258 258-262
262. 263-264 264–265 265-267 267-268 268-270 270-271 271-274 274-276 276-278 278-279
279 280-281 281-282 282-283 284-285 285-286 286-287 287-288 288-289
805
822 823

Page #11

Contents
K
No.
831
832
834
Pages 289-290 290-291 291-292 292-294
294 295–296 296-297 298-299 299-302 302-303 303-304 304-305 305-306 306-308 308-309 309-310 310-311
841
311
828 Bbávasa ṁgraba 829
Bbăvasaptatika 830
Bbāvasagara Bhäsvati or Pancasiddbântabhāsvati
- do- also called Pancasiddhānti 833
- do with Commentary
Bhasvatikarapa with Commentary 835
-do- with Comm, called Sisubodhini 836-837 Bbāsvativivarana 838 Bbasvatikarapa ika 839 Bhäsvatyudā harapa 840
Bhāsvatipaddhati
Bhuvanakosa 842
Bbūpālavallabhaśāstra 843 Bhrgusambità or Yogasagara 814 Makarandakarika 845 Makarandapancānga 846
igavidhi 847 Makarandapaddhati 848-851 Makarandavivarapa 852 Maạittbajyotişagrantha 853 Maạitthalājika 854
kagrantba 855-860 Mayūracitraka 861 Mabadevi 862-863 -do- with Commentary 864-865 Mabādevisárani with Commentary 866 Māsapraveśasarap! 867 Mitankaganila 868 Mitānkaprakarana 869 Mišrabbăvădhyaya 870-871 Mjaarājajātaka or Vrddhayavana jātaka 872-873 Mukundavijaya 874 Mustijñāna 875-877 Mubūrtokalpadruma 878-879 Muhůrtaga apati 880-882 Muhurtaciotamani 883-885 -do- called Piyūşadbārā
312 313-316 316-317 317-318
319 319-326 326-327 327-328 329-;31 331-332 332-333 333-334 334-335 335-337 337-339 339-340 340-342 343-345 345-349 349-352

Page #12

VEDĀNGAS
(Vol. nti, Part III) D. JYOTISA (Continúod FT. 1
....... - (: T bil ज्योतिषरत्नमाला
isJyotişaratnamālā with टीका ..
with Commentary No. 560
....... .. 1908
1883-84 Size — 94 in. by 44 in. Extent — 93 leaves ; 9 lines to a page ; 34 letters to a line. Desctiption" – Country paper; Devanāgari characters; fold in appear
ance; bandwriting clear legible and uniform; borders tuled in two double black lines; red pigment used for making the portion; edges extremely worn out; white chalk used for corrections; foll. 6, 12, 13, 21, 24, 43-50,617645 68.72-75 77-89, 103, 112, 115, 116, 126, 129-147 missings the Ms. con.
tains both the text and the commentaty: incömofete. 3us7.! Age - Fairly old. Author of the Text - Śripati.
i. Comm. - Panditavaija. Subject — Jyotişa. Begins ( Text ) - fol. 10
प्रभवविरतिमध्य etc. as in No. 119141879-80. Begins (Comm.)- fol. ib
॥सिदिः श्रीगणेशयं नमः यः सृष्टिस्थितिसंहारकर्ता कालस्य रूपभृत् ।। तं महेशमहं वंदे राशि...स्थिति दिवि ॥१॥ नत्वा गणपतिं देवीं भारतीं वाग्विबुद्धये। करिष्ये रत्नमालायाष्टीका वालावबोधनीं ॥ २ । 15

Page #13

Vedangas
श्रीपतेः कविराजस्थाप्रथं व्याकर्तमुचता दोघा सागरं तर्नु वालिशस्येव धीर्ममा ॥३॥ गुरोश्चरणभकिम्मामयशंसमधुबत् ॥
म्याल्यानेसो समारंभः क्षतव्यः सजनैर्ममा ॥ ४ ॥ etc. fol. 110 इति भट्टश्रीपतिविरचितायां ज्योतिषरत्नमालायां पंडितवैयाक्रितटीकायां
तिथिप्रकरणं द्वितीयम् ॥२॥ Ends (Text) - fol. 152b .. संवत्सरादितिथिवारगुणस्ततश्च । योगामिधे प्रकरणप्रशंसा ।
भानं फलानि तनुक्षणजागुण पचदुपग्रहफलं रविसंक्रमोष ॥१॥ Ends (Comm.) - fol. 152b __-: ... सराविसंवत्सरप्रभृतितिथिवारगुणाः संवत्स ...
ज्योतिषरत्नमाला
Jyotisaratnamālā With टीका
with Commentary
817 No. 561 No. 561
.
.
1884-87 Siz _-84 in. by 44 h. Extent--143 kaves; 1p lines to a page; 28 letters to a line. Description - Country paper; Devanagarl characters; old and mysty
in appearance; handwriting bold and uniform but not quite clear on some folios; borders ruled in two double black lincs ; red pigment used for marking the portion and yellow for corrections%3D some folios pasted with paper slips: folios numbered in both margins%3; edges worn out; foll. 135, 136 missing; the Ms. contains both the Text and the Commentary but incomplete%3 (the Ms. contains 1-16 prakaranas) appears
to be a rare commentary. Age - Fairly old. Author of the Text - Silpati ,
Comm. - Pandita Vaija. Aufrecht calles him
Vaidyanatha. Subjoct — Jyotişa.

Page #14

Begins (Text) - fol. 16
7
प्रभवविरतिमध्य etc. as in No. 119 / A1879-80.
Begins (Comm. ) - fol. 10
॥ ॐ ॥ ॐ श्रीगणेशाय नमः ॥
यो देवो सिधिदाता त्रिभुवनसकलं सर्व्वमांगल्यहेतो- । र्यो देवो हस्तिरूपं करपरशुधरं मूषकं वाहनं स्यात् । यो देवोप्येकदंतो सकलगुणनिधिः विघ्नहर्त्ता समस्तं यो देवो नित्यनित्यं अपहरतु भयं पातु वो मौरिपुत्रः ॥
यः सृष्टिस्थितिसंहारः etc. as in No. 190/1883-84.
Jyotiya
Ends (Text) - fol. 1456
fol. 8a इति श्रीः श्रीपतिभट्टविरचितायां ज्योतिषरत्नमालायां पंडितमाकृतटीकायां संवत्सरप्रकरणं प्रथमं समाप्तं ॥
कृतकौतुकं मंगलचातुर्वपुर्मधुपर्काविधेपुरतास्त्वंवरः
कलिताग्निसमक्षमवाप्यवधूसमुपैति शुभशुभमेवतः छ ।
Ends (Comm.) - fol. 1456
कृतकौतुकमंगला । चात्र वपुः कृतकौतुकेन मंगलेन तिलकेन चातुमानोक्षं । वपु शरीरं यस्य स मधुपर्कविधानात् । परतोनंतरं तु पुनः वरः परिणेताज्वलिता वैश्वानरपत्पक्षं अवाप्य प्राप्य कां वधूर्नारी । समुपौति संम्यक्प्रकारेणोपयाति किं शुभाशुभं पुन्यं पुन्यं एवं निश्वयेनाततस्तदनंतरं ॥ छ ॥
इति श्रीः श्रीपतिभटविरचितायां ज्योतिषरत्नमालायां वैजाकृतटीकायां विवादप्रकरण षोडसमं समासं ॥ १६ ॥
अथ वास्तव्यप्रकरणमारभ्यते ॥ छ ॥
• References -
1
आयुव्ययक्ष्यां शकचंद्रतारा वलानिशानादवर्गम्य संम्बन् । मायुर्धनारोग्ययशोभि
• Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 2130:
ii, 44a.
*********
ज्योतिषरत्नमाला with टीका
No. 562
Extent – 63 leaves ; 15 lines to a page ; 40 letters to a line..
६
Jyotiṣaratnamālā with Commentary
914 1886-92

Page #15

Vedāngas
Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines and edges in double; occasional marginal notes; leaves slightly brittle; commentary in Gujarati as it seems; edges slightly worn out.
'The Ms. contains 21 Prakarapas. Age- Saivat 1817. Author of the Text - Sripati.. .
„ * Comm, - Not mentioned. Syhict :- Jyotisar .
: Bogins (Text) fol. — 10 "
॥ॐ॥अथ सर्वग्याय नमः॥ प्रभवविरतिमध्यज्ञानवंध्यानितांत.. . विदितपरमतवा यत्र ते योगिनोपि ॥ तमहमिह निमित्तं विश्वजन्मात्ययाना- ॥ मनुमितमभिवंदे भग्रहैः कालमीशं ॥१॥ follotved by the commentary and then. . विलोक्य गर्गादिमुनिप्रणीतं । वराहलल्लादिकृतं शाकं।
वशकंठाभरणार्थमेष । विरचते ज्योतिषरत्नमाला ॥ २ ॥ iBaglus (Eomims)-fal, 10 ....
हिवरत्नमालारौ अर्थसगलानसमझावणरै अर्थवार्ता लिषु छ । तीये कालनु नमस्कार जीयै कालरी उत्पत्ति विवै भने के हडै कोई जोगीश्वरही न जाणे । fol. 30 - इति श्रीश्रीपतिमविरचितायां ज्योतिषरत्नमालायां सवत्सरप्रकरण
प्रथमं ॥१॥ . RET fol. 6. इति भीतीपतिविरचितायां ज्योतिषरत्नमालायां तिथिप्रकरणं द्वितीयं
RAN
MOR
E
.
.
..
....
.
Ends (Text)-fol. 63a
रवि पविलोकने सुरगुरु विवाहोत्सवे ।। रणे धरणिनंदने भृगुः सुतः प्रयाणे बली। (शनिश्च खलु दीक्षते निषलशास्त्रबोधे बुधः।
.. : शशी सकलकर्मसु ध्रुवमुदाहृतः सूरिभिः ॥ २७ ..
इति श्रीपतिविरचितायां ज्योतिषरत्नमालायां भाषाटीकायां समुचयप्रकरण मेकाविशति ॥२१..... .... .

Page #16

• Jyotiga मिती ज्येष्टमासे शुक्ला द्वितीयां भृगुवारे संवत् १८१७ ॥ लिखतं मामण हरिकृष्ण दसपुरनगरमध्ये ॥
ज्योतिषरत्नमाला
Jyotişaratnamālā with टीका
with Commentary
14 No. 563
1898-99 Size — 94 in. by 47 In. Extent - 68 leaves ; 15-16 lines to a page ; 40-42 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters with पृष्टमात्रा
very old in appearance; handwriting small but not uniform; also not quite clear in many places ; borders ruled in doublo red lines ; red pigment used for marking; edges extremely worn out; slightly moth-eaten%3B the Ms. contains both the Text and Commentary; foll. 10, 15-24, 34-52, missing; in
complete. Age- Saavat 1673 : Saka 1538. Author of the Text-Sripati.
" , Comm. -Mahadeva. Subject-Jyotisa. Begins ( Text) - fol. 2a
__ प्रभवविरतिमध्य etc. as in No. 119/A1879-80. Begins — (Comm.) fol. 10
श्रीगणाधिपतये नमः ।। प्रणम्य भानुत्रियुगसमस्यमशेषसर्गः स्थितिनाशहेतुः
दैवज्ञबोधाय मृदुस्फुटार्थ व्याख्यायते योतिषरत्नमाला ॥ ॥ etc. Ends (Text) - fol. 98a
सुवृत्तया श्रीपतिष्टयानया कंठस्थया नीमंतरत्नमालया।
भलक्षणेप्यर्थपरिच्युतोप्यलं सुभासु भूम्ना गणको विराजते ॥ १२ ॥ Ends - (Comm.) fol. 982
भय यः कश्चिदविचारितपूर्वापाविद्यमान्याधुनीकशासामतदित्यवगणय. . वीतं प्रति रथोड़तयाह॥

Page #17

Vedāngas
भ्रातरच तव यविप्रनिर्मितं शाखामतदिती मावृथात्यजा॥ ......... गमोयमृषि भाषि ॥
श्री ॥ श्रीसंवत् १६७३ वर्षे शाके १५३८ प्रवर्त्तमाने दक्षिणायनगते श्रीसर्ये वृषासतु महामांगल्यप्रदे श्रावणमासं ... सितपक्षे तृतीयायां पुण्यतिथी रविदिने पूर्वाभद्रपदनक्षत्रं अतिगंजनाम्नो योगे विष्टिकरणे कुंभस्थिते चंद्र एव पंचांगशुद्धौ भार्गवज्ञाति नारायणपुरावास्तव्य ।। जोशीश्रीजादवसुतरामजीसुतश्रीकमेन लिषितं शुभं भवतु ॥--॥ यादृशं पुस्तकं ......... यत्नेन
परिपालयेत् ॥ श्री श्री श्री॥ References - See No. 316/1882-83.
ज्योतिषशास्त्रभाष्य
Jyotişaśāstrabhāsya
535 No. 564
1899-1915 Size - 104 in. by 4 in. Extent -- 22 leaves; 10 lines to a page; 36-38 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanagari charace
ters%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled ip double red lines; folios numbered in both margins; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections; complete.
Age - Saka 1687.
Author - Sesa. Subject - A commentary on an astronomical work. Begins — fol. 10
श्रीमहागणाधिपतये नमः ॥ ॥ नमो ज्योतिषे ॥ शुभमस्तु । "अव्याकृता व्याकृतं पत्तदाद्यं त्रय्यात्मकं शग्दराशिं विशिष्टैः। कालस्येदं कारणं यज्ञसारं भोगावाः साधनं संप्रणम्य ।।
देशस्य कालस्य विपर्ययाघदुत्पनार्थ मंगमाचं तु शास्त्रं ॥ . .. ज्योतिष नामाकुलकं प्रध्यनं सोमाकरोहं विवृणोमि शक्या ॥२॥ Ends-fol. 22a
सोमाकरो वेदविदुक्तकातप्रातिमज्ञानागमभावबुद्धिः॥ ज्योतिःशारू नाकुलिकेन सम्यग् जीवात्सर्वमात्मना मनजिन्यन् ।

Page #18

Jyotisa
इति शेषकृतं ज्योतिःशास्त्रभाष्यं समाप्तम् ॥ संपूर्णम् ॥ श्रीसूबों विजयते | followed by..
ध्रुवकं मूनि विन्यस्य तन्मूयुत्क्रमतो लिखेत् ॥ एकाको सरानंकात्खपूर्वगुणितानपि ॥ १ ॥ etc
शके १६८७ पार्थिव नाम संवत्सरे । मार्गसीर्षे सिते पक्षे अष्टम्यां गुरुवासरे ॥ तद्दिनेदं ॥ छ ॥ ॥ छ ॥ छ ॥ श्रीगजाननार्पणमस्तु ॥ छ ॥ छ ॥
-A
ज्योतिः सागर
No. 565
Age - Appears to be old.
Author – Not mentioned.
Subject - An astrological treatise.
:
Begins abruptly - fol. 4a
Size-8
in. by 37 in.
Extent – 102 leaves ; 5 lines to a page ; 18 letters to a line. Description - • Country paper ; Devanāgarī characters; old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform bordere ruled in two double red lines; red pigment used for verse numbers and topical headings; foll. 1-3 & 22-29 missing; incomplete.
•fol. 1130
एतदेव फलं ज्ञेयं शरडस्य प्ररोहणे ॥
इत्थं पल्लिप्रपातस्य प्र.............
ܐ ܐ
Jyotiḥsāgara 7.3 (i) 1883-84
The Ms. contains another work called षट्पञ्चाशिकावृत्ति. It is fragmentary.
॥ दत्र ॥ यम । अनि ॥ ब्रह्म ॥ चंद्र ॥ रुद्र ।। अदिति ॥ etc. fol. 96 इति श्रिज्योतिः सागरे गृहारंभप्रकरणं ॥
Ends abruptly
200
तुम
ज्योतिः सागर
No. 566
Size - 73 in. by 5g in.
&
Jyotiḥsāgara
704 1883-84

Page #19

Dedangas
Extent-71 leaves%3B 9 lines to a page%3 12-14 letters toallne. Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting bold, clear and legible; borders ruled in two double red lines ; red pigment used for marking verse numbers and topical headings; edges worn out; slightly
brittle leaves%3 incomplete. Age-Appears to be old. Author - Not mentioned (Tithisāgara?). Suject-An astrological treatise. Begins - fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः श्रीसरस्वतिय नमः श्रीकुळदेव्यै नमः ॥ . विघ्नराजं प्रणम्यादौ शारदां शास्त्रदैवतां ॥ . दक्षिणामूर्तिमीशानं गलल्लादिकान् मुनिन् ॥ १ ॥ . नानाग्रंथा समालोक्य गणकानां प्रसिद्धये ॥
करिष्ये बालबोधाय ज्योतिःसागरसज्ञीकं ॥२॥ etc. fol. 40 इति नक्षत्रदेवतानि ॥ fol. 5b इति शष्टीसंवत्सरः॥
fol. 16 इति श्रिज्योतिसागरे पशुप्रकरणं ॥ Ends fol.710
पंचांगशुद्धिरहितो दोषः स्वायः प्रकीर्तितः ॥ उदयास्त शुद्धिहीनो द्वितीयः सूर्यसंक्रमः ॥१८॥ तृतीयः पापषष्टगों भृगुः षष्टः कुलोष्टमः ॥ गंडांतं कर्तरीरिफषडष्टेदुश्च सप्रहः ॥ १९ ॥
दंपत्योरष्टमं लग्नं राशेविंशघ ......... References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum ;-1, 2110
B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices No. 2444.
ज्योतिषलार .
No. 567 Size - 10 In. by 4/in.
Jyotisasāra
536 1899-1915

Page #20

Jyotisa
Hxtent - 31 leaves ; 13-14 lines to a page. Description Country paper; Devanagari characters with EHTEIT'S;
old in appearance; handwriting legible and uniform but not quite clear in some places; borders ruled in two double black lines with a thick reddish line between them ; red pigment used for marking; yellow pigment used for corroctions;
blank spaces in the centre of folios%3 complete. Age-Samvat 1622. Author- Náracandra, a Jain author. Subject-Jyotisa. Begins — fol. 12
ॐ॥ श्रीसर्वज्ञाय नमः॥ श्रीमतं जिनं नत्वा नरचंद्रेण धीमता।
सारमुध्रियते किंचि ज्योतिषः क्षीरनीरधेः ॥ १ . सरस्वतीं नमस्कृत्य यंत्रकोद्वारहिप्पनं ।
करिष्ये नरचंद्रस्य । मुग्धानां बोधहेतवे । १ etc. fol. 174 इति नारचंद्रटिप्पनके श्रीसागरचंद्रसूरिकृते सप्ततियंत्रका सूत्रसहित
प्रथम प्रकीर्णकं । समाप्त छ। Ends - fol. 310
नारचंद्रसमुद्रस्य पारं ये प्राप्नुमिच्छुषः। गृहातांतत्तरीतुल्यं । यंत्रकोद्वारटिप्पनं । २५
इति नारचंद्रे रिणनके श्रीसागरचंद्रसूरिकृते द्वितीयं प्रकीर्णकं समास । उभयप्रकीर्ण सस्कसाईशत ॥ १५० यंत्रकाणि समाप्तानि ॥छ।
पापाः पाणिग्रहे प्राप्ते। हीनवर्णास्तु गोपगाः सूर्ये वाऽस्तंगते लप्ने । यावच्छाम्येबरो रेजः॥१ कुलिक १ क्रांते साम्यं २ वमूतौं ३ षष्टा ४ाष्टमः पशशी। पंचदोषान परित्यज्य । ततो गोधूलिकं । स्मृतं ॥२॥ . समाष्टमे चंद्रजोवे । भौमे तथा । र्भार्गव चाष्टमे च। मूतौ च चंद्रो नियमाच्च मृत्यु ॥ गोधूलिक स्यात् ॥६, परिवजनीयं ॥३॥ गोधूलिकं लग्नं ॥ छ । .
संवत् १६२२ वर्षे माघमासे । कृष्णपक्षे द्वादिसं तिथौ। गुरुवावरे ॥
षीमेलनगरे मुनिराजमेर लिषता ॥ ॥रि ॥ श्री ॥ श्री श्री श्री References – Mss. A – Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 2774
...2

Page #21

10
Vodangas
B - Descriptive Catalogues :- The work is desertbed
by R. Mitra, in his 'Notices of Sanskrit Mue, Vol. VIII No. 2798.
538
ज्योतिषसार
Jyotişasāra No. 568
1899-1915 Size -104 1n. by 4g in. Extent-18 leaves%3; 14 lines to a page%3 30 letters to a line. Description-Country paper: Devanagari characters with पृष्ठमात्रा,
old in appearance; handwriting clear, legible and uniforms borders ruled in triple red lines aod edges in double ; red pig. ment used for marking the portion ; edges extremely wora
out; some of the contents are in vernacular; complete. Age - Appears to be old. Author:- Naracandra. Subject -Jyotisa. Begins - fol. 10
॥ॐ॥ श्रीनम ॥
श्री महंत जिनं नस्वा नारचंद्रेण धीमता। , सारमूद्धियते किंचिज्योतिषक्षीरनीरथे। १ । प्रणम्प भारतिं सम्यक् । हिताक्षरप्रदायिनी।। क्रियते ज्योतिष सारं । सारघिसारमूवरेत् । २। विदुषां ब्राह्मणानां च । गणकानां तथैव च।
एतेषां करलमोस्त । बालबोधकृतो मया । ३ etc. Ends - fol. 18a
लछी हिणराशभधनलाभोह भगयहि ! सुयबहूभेसे मर्णकारह । जंबूसुहहरइ संचाई ३० सीहो पीशणमर्ण कागो दुहकारइ विशेश
मोरो भत्थलाभ हंसो सुह सयलवा ३१ " इति नववाहन संपूरण॥

Page #22

Jyotiga
इति श्रीनारचन्द्र समाप्त गाथा सं ३२ ।। उतमविजय । श्रीहीं. References - See No. 536/1899-1915.
(लघु ज्योतिषसारोद्धार (Laghu )jyotişasāroddhāra with टब्बा
with tabbā
992 No. 569
1886-92 Size -108 In. by 4g in. Extent - 18 leaves ; 6 lines to a page ; 30 letters to a line. (Text)
6 , , 30-35 , " (Tabba) Description - Country paper ; Devanāgarl characters; old in appoar.
ance ; handwriting of the Text bold, clear and legible; of the Tabbā small; borders ruled in double red lines and edges in single ; foll, 17 & 18 slightly torn; folios numbered in both
margins%3, complete. Age-Samvat 1870: Saka 1735. Author-Text attributed to Harsa Kirti (cf. I.O.Cat. No. 3001). Subject - 'A Jaina summary of astrology by Upadhyāya Harghakirts
Suri, disciple of Chandrakirti Sūri of Nāgapura” (see I. O,
Cat. No. 300). Begins (Text)- fol. 10
॥श्रीगणेशाय नम॥ तनु १ धनु २ सहज ३ सुहृद ४ सुत ५ रिपु ६ जाया ७ मृत्यु धर्म ९ कर्म १० आयु ११ म्यय १२ लनादावा द्वादशचित्याः प्रयत्नेन' सूर्यो भौमस्तथा राहुः शनिद्स्यौं यदा स्थितः
संतापो रक्तपीडा च सौम्याः सर्वे निरोगताः २ etc. Begins - (Tabba) fol. 10
श्रीगणेशजीकों नमस्कार तनभुवन धनभुवन भाद्रभुवन मित्र और माताभुवन पुत्रभुवन वैरिभुवन ६ स्त्रीभुवन • मृत्युः . भुवन ८ धर्मभुवन ९ कर्मभुवन १० बालभुवन " खरच भु० १२ हावालमनामफल कहिये १.

Page #23

112
Vedangas
Ends (Text)- fol. 18a
कन्याप्रदान समवरविसंक्रमे वा काम्ये व्रते च मरणे रणे प्राणे वा ।। पुत्रोत्सवे भगवते हवने च रात्रौ सस्नान दांन सततं कथितं मुनीनै ११ रात्रि च सौम्यौ भृगु सूर्यभोम जीवार्कपुत्रो कर्मादिकानं एकैक वृथा कलिकालखेटा प्रोका मुनैद्रि नवग्रहघात चंद्रा दं १४५
इति श्रीज्योतिषसारोद्धारं लघु संपूर्ण ॥ समत् १८७० वृषे शारे
१७३५ प्रवर्त्तमाने श्रावणवीदी १० भृगुवासरे श्री Ends - (Tabba ) fol. 184
चंद्र बुध शुक्र सूर्य मंगल गुरु शनि राहु एके
- एक वृधावजो ग्रह मुनीसुरयुक्तकीयो चंद्रमा भाददे नघगणी जै १७, References - M88. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 213a;
ii,449, 202a. :
B- Descriptive Catalogues :- Bikaner, Mss. Cat. a.
p. 306%; I.O. Cat. No. 300. .
ज्योतिष्केदार
Jyotiskedāra
912:.. No. 570
1886-92 Size-11 in. by 4g in. Extent - 6 leaves; 9 lines to a page; 50 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; not old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders
not ruled; edges slightly worn out; incomplete. Age - Not very old. Author - Krpasamkara, son of Chajurāma ; composed in 1767. Subject - Astrology; dissertations on auspicious conjunctions. Begins — fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ तत्वज्ञानात्मकं दिव्यं ज्ञानगम्यं सनातनं ।।... भेदं प्रासं विहारार्थ तन्नमामि परं महत् ॥१॥ ज्योतिष्केवारसंहितां गणितहोराप्रमलताढयं करोति कारसहित कपाशंकरः ॥ शिशुबोधनाय लवं ॥२॥

Page #24

Jyotiza
सारं सारं संगहीत्वा कृतोयं ज्योतिःशास्त्रे यस्य वेलाऽखिलशः स्वातव्यः साधु शिष्यं परीक्ष दुष्टा मान्यद्वेषिणे नो खलाय ॥ ३ ॥ etc.
Ends - fol. 60
References
ध्रुवशशि गुरुमिश्वत्येंद्र शुक्लपक्षे शुभखगयुतलग्ने चायने सौम्यसंशे शुभखगदिवसे स्यादग्निहोत्रं प्रशस्तं । कुजशशिभृगुजीवे नीचगे शत्रुगे नो ॥ २२ ॥
द्व्यधिपोप्रभतीक्ष्णसमीरणभे मृगया शुभदा खलु पापदिने ॥ विशशि... शनौ करपंच व सुसुतवंधुप्रथग्करणं इयभे ॥ १३ ॥
राघोजमार्गनभ आश्वनफाल्गुनेषु तिर्थे च पुण्यसमये विकुजा किंवारे द्विशेद्रदस्नजलयशव सुध्रुवेषु
क्षिप्रानिलेषु शुभदा खलु मंत्रा
....
—
243
Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 2126 ; il 44a, 202a.
-
B – Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss. Des. Cat. No. 655; Ulwar Mss. Cat. No. 1789, Extra. No. 494. cf. also Stein's Catalogue of Jammu Mss. A. 162. He gives the date of composition as Saka 1684 i. e. A. D. 1762.
ज्योतिष्केदार with टीका अर्थप्रकाशिनी
.No. 571
Size - 13 in by 6in.
· Extent -- 28 leaves; 12-15 lines to a page ; 35-40 letters to a line.
Description
Thick country paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting of the Text bold, of the Comm. ' small, clear and legible; borders not ruled ; Text in the middle with the Commentary above and below it; Text begins on fol. 48; the first four folios contain some 71 verses probably of the commentary; the Ms. does not seem to be complete.
Jyotiskedara with Commentary Arthaprakāśini
913 1886-92

Page #25

Voddágai
Age -Appears to be old. - Author of the Text - Krpāśamkara.
" Comm. -Ciranjivabhatta. Subject-Jyotisa. Begins (Text) - fol. 46
श्रीगणेशाय नमः तत्वं ज्ञानात्मक दिव्यं ज्ञानगम्यं सनातनम् भेदं प्राप्त विहारार्थ तन्नमामि परं महः १ ज्योतिष्केदार संहिता गणितहोरा प्रश्नतताढयं
करोति सारसहितं कृपाशंकर शिशुबोधनाय लघु २ . Begins (Comm.)-fol. 4b fol. 16 श्रीगणेशाय नमः
कूटस्थं सच्चिदानंद निराकार निरंजन ब्रह्मादिभिः सुरैयं तबमामि परात्परं । हेरंबरामशिवविष्णुहलायुधादीन् कृष्णकपीशदुहिए बटुकादिकाश्च श्रीसारदाजनकजागिरिजापगाव नत्वा मरामि हृदि बुद्धिप्रकाशहेतून् । श्रीगणेश नमस्कृत्य बुद्धिदं ज्ञानभास्कर
करोमि शिशुबोधाय टोकामर्थप्रकाशिनी ३ etc. Ends (Text.)- fol. 28a
चरक्षिप्रमैत्रध्रुवे शिल्पपुण्ये नवान्नं शुभं विध्रुवेऽयो कुचंद्रे विपत्रादितिस्वातिपौष्णध्रुवाही शुभं रोगिणः स्नानमिदो कवौ नो॥ १४५ मा लघुशशिपवनार्दा मूलकर्णाहिमेसद्रविगुरुशशिनि स्यात्प्रेतदाहो विनंदे
पितृयमशिवमूलेंद्रो च वीराभिचारावहनि सति तु जीवे मित्रभाग्ये च संधिः १५ Ends (Comm.) - fol. 28b
भय वीरसाधनामुहूर्त्तयोगमाह पितृमद्यायमभरणी शिवा मार्दा मूलेल. ज्येष्टा एतेषु नक्षत्रेषु वीसभिचारौ वीरसाधनमभिचारमारणप्रयोगद्वावित्यर्थः
भहनि सति श्रेष्ठे दिवसे वारे चंद्रबुधगुरुशुक्रवारेषु कर्तव्यताः साधनभूती . सिद्धिदौ असंधि मैत्री मुहूर्तः तु पुनः जीवे पु... मित्र मे मृगशिररेवती चित्राऽनुराधाभाग्ये पूर्वाफाल्गुणीषु च श्लोकपूर्णार्थसंधिः सिदि मैत्री श्रेष्ठ मित्यर्थः छ छ छ .. . This is the only Ms. recorded by Aufrecht.. .

Page #26

ज्योति केदार
No. 572
Size
1
12 in by 5k in.
Extent13 leaves; 12 lines to a page; 32-35 letters to a line.
Description
-
Jyotiga
Country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines and borders in double; red dandas used; edges of some folios slightly worn out; folies numbered in both margins; white chalk used for corrections; complete.
Agem Sanvat 1892.
Author – Krpāsamkara.
-
Subject - Jyotisa.
Begins... fol. 16
Jyotiṣkedāra
486
1892-95
The work was composed in Samvat 1835 i. c. AD. $1779. Aufrecht gives the date of the composition as 1767, while Stein gives the date as Saka 1684 i. e. A. D. 1762.
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुचरणारविंदाभ्या नमः ॥ नवा देव्याः पदान्वनतसुरवनिताकेशपाशा लिशालं नानावर्णप्रबंधाकृतरुचिरगुणारध्वहारांकयुक्तं । ज्योतिष्केदारपुष्पोच्चय मखिल गुणा नंदकृद्वासनाढयं छाजूरामात्मजश्री भृगुकुल भृदुदीच्चक्र पाशंकराख्यः ॥ १ ॥ etc. इति शुभाशुभप्रकरणं
fol. 76 इति
Ends - fol. 128
fol. 20
fol. 36 इति मुहूर्त्तप्रकरणं ॥
fol. 60 इति श्रीमदैवज्ञछाजूरामात्मजकृपाशंकर विरचिते ज्योतिष्केदारपुष्पो
संहितास्तबकः प्रथमः समाप्तः ॥
13.
गणितस्तबको द्वितीयः समाप्तः ।
ढाडदेशे सुन पवित्रे प्रांते रणस्तंभमधोपुराख्ये ।
राज्याधिपो यत्र प्रतापसिंहस्तत्र स्थितत्वेन च शंकरेण ॥ ७४ ॥
Bhara
वाणामिवस्चि १८३५ मिते च शाके श्रीविक्रमाख्ये तु खखाद्रि चंद्रे १७०० ॥ राज्ये गते शालिवाहनस्य मासे च माघे शुभशुक्लपक्षे ७६ ।।

Page #27

Vedangas ईशस्य तिथ्यामसुरेज्यवारे संपूर्णतां याति गुरोः प्रसादात् ॥ .. .
बोधस्य वीजं फलमद्भुतं च तसात्वमंगीकुरु तां सदैव ॥ ७ ॥ ...इति श्रीमईवज्ञछाजूरामसूनुकृपाशंकरविरचिते ज्योतिष्केदारे पुष्पोषये प्रश्नकथनं चतुर्थः स्तबकः समाप्तोयं ग्रंथः॥ संवत् १८९२ ॥५॥ विषाक्तं
ग्यासजीस्यो प्रसादजी । लिषितं वैष्णव हरिदास जयपुरमध्ये ॥ शुभं । . . Refererces - See No. 912/1886-92.
-
-
-
टोडरानन्द (ज्योतिः
सुखसंहितास्कंध) .No. 573..
Todarananda (Jyotihsukhasambitāskandha )
317 1882-83
Size - 9 in. by 47 in.
Extent - 171+1=172 leaves; 13 lines to a page ; 28 letters to a line.."
Description-Country paper: Devanagari characters; old and musty:
in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform%3; born ders ruled in single black lines; red pigment used for mar. king, colophons and headings%3 yellow pigment occasionally used for corrections; edges worn out and some of the follos being torn are pasted with paper slips%3; fol. 38 repeated and fol. 52a blank.
The Ms. contains portion up to निमित्तपाकाध्याय. The Ms. is written by one Ratneśvara son of Divākara.
The date of composition is Samvat 1672.
Age-Samvat 1788.
Author - Todarananda.
Subject - Jyotişa.
Begins - fol. 10
॥श्रीवरदमूर्तिजयति॥ कृपापांगवीक्षां समासाद्य यस्य प्रमाथी प्रमथ्नाति कैस्यान्समस्तान् । विधाता जगनिर्ममीते मुरारिः प्रजाः पालयत्येनमीडे गणेशं ॥ १॥

Page #28

Jyotisa
निज...क्षक्तजनाय दातुकामः कमलां यः कमलांतराललीना। स्वकरैः प्रविकाशयत्यजस्रं वरिवस्ये सवितारमादिदेवं यत्कीर्त्या विजितो भुजंगमपतिः पातालमध्यास्त यद्वाणीनैपुणमाधुरीषु विजितो। वाचां पतिः स्वगतः । दग्धारिवजयत्प्रतापशिखिनो धूमस्य लेखा व्यधादिदौ लक्ष्म स टोडरक्षितिपति यात्समाः कोटिशः ।३। तदाज्ञया ज्यौतिषसौख्यमेतदारभ्यते पंडितसौख्यहेतोः॥ विस्कंधपारंगमदैवविद्भिः समूलसिद्धांतनिबद्धयुक्ति । ४। वासिष्ठादिमुनिप्रोक्तं शास्त्रमालोच्य तत्वतः।
सांगं स्कंधत्रयोपेतं ज्योति:शास्त्रं निरूप्यते । ५/etc. fol. 7b इति श्रीनिखिलभूपालमौलिमुकुटविविधरत्ननिकरमयूषमालानीराजित
चरणकमलश्रीमहाराजाधिराजश्रोटोडरवर्मविरचितटोडरानंदांतर्गतज्योतिःसुखे
संहितास्कंधे शास्त्रावतारो नाम विलासः ।। fol. 14a इति श्रीमन्महाराजाधिराजश्रीटोडरमलवेदेन विरचिते टोडरानंदे
ज्योतिसुखे दैवज्ञप्रशंसा नाम विलासः ॥ Ends - fol. 1716
मासचतुष्केषाढे सद्यः पाकाभिजित्तारा। सप्ताष्टावध्यद्धं त्रयस्त्रयः पंच मासाः स्युः। श्रवणादीनां पाको नक्षत्राणां यथासंख्यं निगदितसमये न दृश्यते चेदधिकतरद्विगुणे प्रपच्यते तत् । यदि कनकरत्नगोप्रदानैरुपशमितं विधिवद्विजैश्च शांत्या ॥
इति निमित्तपाकाध्यायः ॥ शिवार्पणमस्तु ॥ शिवमस्तु ॥ संवत् १६७२ फाल्गुनवदि तृतीया नृसिंहजोषी मिदं टोडरानंदश्व पुस्तकं पत्रे १७१ काश्यां विश्वेश्वरसन्निधौ लिखितं जगत्कल्याणहेतवे ग्रंथसंख्या ३५०० । ___ स्वस्ति श्री संवत् १७४८ माहा शुदि ५ ग्रंथसुखसंहिता टोडरानंदकृतपत्र १७१ पंड्या दिवाकरसुतरत्नेश्वरेणेदं पुस्तकं ॥ वेचाण लोधु छ । वीरे.
श्वरपठनार्थ ॥ References — See No. 915 / 1886-92.
टोडरानन्दसंहितासौख्य
No. 574 Size - 9} in. by 44 in.
Podarānandasambitāsaukhya
915 1886-92
...3

Page #29

Vedangas
Extent-124 leaves3; 11 lines to a page%3; 25-26 1etters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; handwriting
bold, clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single except some folios at the end; red pigment used for topical beadings and colophons; the
Ms. begins abruptly; incomplete.. Age-Samvat 1846: Saka 1711. Author - Nilakantha.
Subject - A part of Țodarānanda dealing with astrology. Begins abruptly - kol. 1a
......... सुभिक्ष च वारुणीमवनीशा शुभमन्वेषां क्षेमसस्यवृद्धिकरं भानेयं मित्राख्यं सस्यारोग्याभयावुकर याम्यं करोत्यवृष्टिं दुर्भिक्ष संक्षयं च लोकानां
यदतः परं तदशुभं क्षुन्मरका वृष्टिदं पर्व enc. fol. 230 इति श्रीमन्महाराजाधिराजश्रीडलवंशतिलकटोडरमल्लकारिते श्रीदेव
वर्यनीलकंठविरचिते टोडरानंदे ज्योतिःसुखे संहितास्कंधे राहुचारो नाम
विलासः fol. 340 इति श्रीमन्महाराजाधिराजश्रीटोडरमल्लदेवकारिते दैवज्ञवयश्रीनीलकंठ
विरचिते टोडरानंदे ज्योतिःसुखे संहितास्कंधे केतुचारो नाम विलासः Bnds-fol. 1245
श्रवणादीनां पाको नक्षत्राणां यथासंख्यां निगदितसमयेन श्यते चेदधिकतरद्विगुणो प्रपच्यते तत् यदि कनकरत्नगोप्रदानैरुपशमिनं विधिवद्विहितैश शांत्या इति निमित्तपाकाध्यायः
इति श्रीमन्महाराजाधिराजश्रीटोडरमल्लकारिते श्रीमदैवज्ञानांतसुतनीलकंठविपश्चिद्विरचिते ठोडरानंदे संहितासौख्यं समाप्तां ग्रंथसंख्या ४१२५ संवर १८४६ शाके १७११ श्रावणमासे शुक्लपक्षे तिथौ १ पोथी चीरंजीहरसेवगकी लिषतं नाथुरामभ्यासः
तस्वप्रदीप
No. 575 Size - 9 in. by 41 in.
Tattvapradipa
534 1875-76

Page #30

Judisa
19 Extent -7 leaves; 9.lines to a page; 35 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance%3; bandwriting small but clear, legible and uniform%3B folios numbered in both margins; yellow pigment occasionally
used for corrections; edges slightly worn out; complete. Ago - Appears to be old. Author-Sripati. Subject -Jyotisa. Begins — fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः॥ कस्तूरीकोशभासः कमलदलदशः कौस्तुभांकः कपालुः कालिंदीकूलकेलिः कुलिशकरक्रतुः कामिनीकंठमालः ॥
. कंसारिः कैटभारि कलिकलकदमकौलपानां कराज्ञः कल्पस्थानुः कवीनां कलयत कुशलं केशवः केशिकालः॥१॥ नत्वा कृष्णांत्रियुग्मं परमपदप्रदं रम्यराजोवरूपं विश्वोत्यत्यैकवीजं भवभयहरणं कामधेनुं कृपालुं ॥ काशिस्थाः गोडविप्रा हरिरसकवयो सेवको सजनानां
कुर्वे सिद्धांतसारं मुनिमनुजमतं पद्यपंचाशकीयं ॥ २॥ etc. Ends - fol. 7a
जीवो वा भार्गवो वा परमवलयुतो कामभावेषु यासा कर्मेशो धर्मलाभे तनसुखतनये कर्मकोशे वलस्थः॥ तासां चंद्रानराणां कमलदलशा नायकां रूपयुक्ता राज्यंते राज्यलक्ष्मी मणिमयशिवका दासभावे सदैव ॥ ५० ॥
इति श्रीकवींद्रकुलकलशपिंडितश्रीपतिविरचितायां तत्वप्रदीपका समाप्त ।।
तुलाकोदंडमीनस्थो लमस्थो शनैश्चरः।
करोते भूपतिर्जन्म रन्याराशेगतायुषः ॥१॥ References - See No. 418/1895-98.
Tattvapradipa
तत्वप्रदीप
No. 576 Size - 91 in. by 47 in.
867 1887-91

Page #31

20
Vedängas
Extent - 9 leaves ; 9 lines to a page ; 30 letters to a line.
Description - Country paper ; Devanāgarl characters; old in appear.
...ance%3; handwriting clear, legible and uniform; yellow pigvi m ent used for corrections; edges slightly worn out; complete
Age-- Samvat 1828 : Saka 1693. Author - Śripati. Subject - Jyotisa.
Begins -fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥
कस्तूरीकोशभाशः कमलदलहशः etc. as in No. 418/1895-98. Ends -- fol. ga
जीवो वा भार्गवो वा परमबलयुतो कामभावेषु यासा कर्मेशो धर्मलाभे तनुसुखतनये कर्मकोशे बलस्थः ताशां चंद्रानना कमलदलहशी नायकां रूपयुक्ता राजते राजलक्ष्मी मणीमयशिषिडे दाशिभावेश देवे ५०
इति श्रीकवींद्रकुलकलशपंडित श्रीपतिविरचितं तत्वप्रदिपाख्य जातक संपूर्ण श्रीरस्तु संवत १८२८ साके १६९३ प्रवर्तमाने मासानां मासोतमासे
भाद्रपदमासे शुभे कृष्णपक्षे तिथि ४ वार शुक्रवार References - See No. 418/1895-98.
तत्त्वप्रदीप
Tattvapradipa
418 No. 577
1895-98 Size -111 in. by 51 in. Extent - 7 leaves ; 11 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting bold, legible and uniform ; borders not ruled; red pigment used for verse numbers; white chalk
used for corrections; edges worn out; additions in margins; ........: complete.
Age-Samvat 1824 : Saka 1689.

Page #32

Jydia Author - Sripati. Subject - Jyotişa. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुजयति ॥ कस्तूरीकोशभासः कमलदलदृशः कौस्तुभा क ... कृपाल: कालिंदीकूलकोलिः कुलिशकरक्रतुः कामिनिकंठमालः॥ कंशारिः कैटभारिः कलिकुलकदनकौणपामां करालः कल्पस्थाणुः कवीनां कलयतु कुशलं केशवः केशिकालः ॥१॥ नत्वा कृष्णांहियुग्मं परमपदप्रदं रम्यराजीवरूपं विश्वोत्यत्यैकबीजं भवभयहरणं कामधेनुं कृपालुं ॥ काशीस्थाः गौडविप्राः हरिरशवयो शेवको सज्जनानां
कुर्वे सिद्धांतसारं मुनिमनुजमतं यथपंचाशकीयं ॥ २ ॥ etc. Ends-fol. 7a
जीवो वा भार्गवो वा परमबलयुतो कामभावेषु यासा कर्मेशो धर्मलाभे तनुसुखतनये कर्मकोशेवास्थः ।। तासां चंद्राननानां कमलदला नायकां रूपयुक्तां राजते राजलक्ष्मी मणिमयशिविरे दाशिभावे सदैव ।। ५० ॥
इति श्रीकवींद्रकुलकलशपंडितश्रीपतिविरचितं तत्वप्रदीपाख्यं जातक समातं ॥ श्रीकल्याणं करोतु शुभं भवतु ।। संवत् १८२४ ॥ शाके १६८९ क्रा लिखितं माधवरामेण तत्वदीपाख्यजातकं संपूर्ण ॥
श्रीहरये परमात्मने परब्रह्मणे नमः References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 2194%; ... .
,46a; iii, 47a.
तत्त्वप्रदीप or
Tattvapradipa or ...... जातकतत्त्वपश्चाशिका
Jātakatattvapañcāśikā
863 No.578
18925A Size -8 in. by 5t in. Extent - 20 leaves; 5 lines to a page3; 20-22 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; not very old
is in appearance; handwriting bold, clear and legiblo ; easy ren.... . dering of difficult words given ; complete.

Page #33

Vodahgais Age- Samvat 1901 : Saka 1766. Author - Sripati. Subject - Jyotisa. Begins — fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ ... अथ तस्वपंचासिका लिख्यते ॥
कस्तूरीकोशमासः etc. as in No. 418/1895-98. Bods fol. 200
जीवो वा भार्गवो वा etc. up to तत्वपंचासिका संपूर्णम् ॥१॥ as in No. 418 /1895-98 followed by सं १९०१ शाके १७८५ (?)
पौषमासे शुक्ल पक्षे पुण्यतिथौ २ भृगुवासरे शुभं भूयात् ॥ श्री। References - See No. 418/1895-98.
1884-87
तत्त्वप्रदीपाख्यजातक
Tattvapradípākhyajātaka
818 :. No. 579 "Size - 14 in. by 5t in.
Extent-6 leaves ; 13 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgari characters; not old
in appearnce; bandwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in two double black lines; white chalk used for correc.
tions; additions in the margins; complete. Age - Samvat 1815 : Saka 1780. Author - Sripati. Subject - Jyotiga. Beging - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥
कस्तूरीकोशमासः etc. as in No. 418/1895-98. . Endsr-fol. 6a . १.. ११. जीवो वा भार्गवो वा etc. up to दासभावे सदैव ॥५६॥ as in No.
418/1895-98 followed by इंति मीकींगलकशापंडितश्रीपतिपिर.

Page #34

Jyotiga
: .... चितावां तत्वप्रदीपिकाख्यं जातकं संपूर्ण ॥ सम्वत् १८११५ शाके १७१८० मार्ग
एक्लषष्टयां शनिवासरे लिषितं कालिदासेन इदन्पुस्तकं References - See No. 418/1895-98.
ताजिककौस्तुभ
Tājikakaustubha
318 No. 580
1882-83 Size - 101 in. by+lin. Extent -- 37 leaves ; 12 lines to a page ; 40 letters to a line. Description-Country paper: Devanagari characters%3 old and musty
in appearance; handwriting small but clear and legible, borders ruled in double red lines; red pigment used for verse numbers and colophons; edges worn out; yellow pig.
ment used for corrections%3 complete. Age -Samvat 1797 : Saka 1663. Author - Balakrsna. Subject-Jyotisa. Begins-fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥
ध्यात्वा तत्सपयः पयःप्रदनिभं etc. as in No. 319/1882-83. fol. 5• इति श्रीमद्भट्टयादवात्मजबालकृष्णविरचिते ताजिकक स्तुमे वर्षप्रवेशादि
प्टयावधि समाप्तिमगमत् ॥छ। Ends-fol. 37a.
एवं नरस्ताजिककौस्तुभं यः कंठे विदध्यात्समनिषी मान्यः॥ सर्व ग्रहामंडलमंडनाय भवेबरेशाप्तगजाश्ववित्तः ॥१९॥ नाभ्यर्थ्यते चंद्रिकायां चकोराचंद्रेणाथो कल्पपृष्पैर्न भुंगाः॥ तद्वत्स्यादस्मिन् गुणोत्कर्षलेशः कश्चिन्नूनं पंडिताः संतु सक्ताः ॥ यांशो मम मतेः परिपाकस्तनिदानवशतोयमकारि॥ शोधयंस्विह बुधा यदशद्धं प्रार्थना सफलयंतु ममैतां ॥३१॥श्री॥
इती श्रीमनट्टयादवात्मजबालकृष्णविरचितो ताजिककौस्तुभः समाप्तः ॥ श्री॥ ॥ वृतसंख्या ५८१॥ संवत् १७९७ वषे शके १५९३ प्रवर्तमाने

Page #35

Vadangas
माग्रहापणिकमासेऽसिते पक्षे ८ भृगौ लेखः । शुभं ब्रूयात् ॥ ... म भा । श्रीकृष्णात्मज मया संकरेणालेखि।।
जलाक्षे तैलाद्रक्षे दक्षत्सिथल बंधनात् ॥ परहस्तगता रक्षेदेवं वदति पुस्तिका ॥
लेखकपाठकयो शुभं ॥ श्री॥ ए पुस्तकचोरे भोलवेतेने ब्रह्महत्यादिपाप । श्री॥छ॥ श्री॥ पत्र ॥ ३७॥ श्री॥
...
ताजिककौस्तुभ
Tājikakaustubha
319 No. 581
1882-83 Size - 11in. by 44 in. Extent-41 leaves%3 11 lines to a page%3; 32-34 letters to aline. Description - Thick country paper; Devapā garī characters; old in
appearance; handwriting bold, clear and legible; borders ruled in double black lines; edges of some folios slightly word out; incomplete.
Age - Appears to be old. Author - Balakrsna. Subject- A treatise on astrology.
Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः॥ ध्यात्वा तस्सपयः पदयः प्रदनिभं विध्याद्रिसंस्थं महो यथासित्सकालागमार्थकलनः श्रीरामजित्पंडितः॥ तद्वंशोद्भवभयादवसुतः श्रीबालकृष्णामिधः
कुर्वे ताजिकाकौस्तुभं सुललितं विद्वन्हदाभूषणं ॥१॥ etc. fol. 70 इति भयादवात्मजभट्टबालक्रष्णविरचिते ताजिककौस्तुभे वर्षप्रवे
षादीदष्टव्याधि समाता ॥ Ends -- fol. 410
विक्रयः क्रयभवांद्रविणाप्ति मेदिनीशधनमाह याप्ति । कातितां वपुषि मासि नितांतं लागः सुरगुरुः कुरुते नुः ॥१॥

Page #36

Jyotiga
.. निजकुटंबहिताहितमानसनिजपराप्तयशोनिवहं नरं ॥
वसनधान्यधनागमसंयुतं प्रकुरुते धननामगतां गिराः ॥२॥ References :- See No. 318/1882-83.
ताजिककौस्तुभ
Tājikakaustubha
917 INo. 582
1886-92 Size — 124 in. by 41 in. Extent-63 leaves%3; 8 lines to a page3 32-34 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgarl characters; not very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniforms borders not ruled; red pigment used for marking ; yellow
pigment used for corrections; complete. Age-Samvat 1817: Saka 1682. Author-Balakrspabhatta. Subject --- Jyotiņa. Begins — fol. 10
॥श्रीगणेशाविकाभ्यां नमः ॥
ध्यात्वा तत्सपयः etc. as in No. 319/1882-83. fol. 9a इति श्रीमद्भयादवात्मजवालकृष्णभट्टविरचिते ताजिककौस्तुभे वर्ष
प्रवेशादिरष्टिविधिः समाप्तिमगमत् ॥१॥ fol. 100 इति श्रीताजिककौस्तुमेरिष्टाध्यायः ॥२॥ Ends - fol. 62a
याताप्युत्तरतीरसंश्रयवती etc. up to पंडिताः संतु सक्ताः ॥२०॥ followed by
याशो मम मतेः परिपाकस्तन्निदानवशतोऽयमकारि॥
शोधनं विह बुधा यदशुद्धं प्रार्थना सफलयंतु ममैनां ॥२१॥ ___ इति श्रीमद्भयादवात्मजबालकृष्णुभट्टविरचितस्ताजिककौस्तुभः समाति. मगमत् ॥ संवत् १८१७ शाके १६८२ पौषकृष्ण ५ पंचम्यां भृगुवासरे लिखित.
मिदम् गौग्जातीयलाटा - उपनामकस्य मुक्तारामकस्य पुस्तकं References - See No. 318/1882-83.

Page #37

Vedangas
ताजिकतन्त्रसार
Tājikatantrasāra
320 No. 583
1882-83 . Size. - 10g in. by 4g in. Extent — 23 leaves ; 12 lines to a page ; 40 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear.
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking verse numbers and topical headings; folios numbered in both mar.
gins; almost every folios moth-eaten fol 1 misslog; incomplete. Age - Appears to be old. Author. - Samarasimha. Subject -Jyotisa. Begins abruptly - fol. 2a
...... कर्कटकानि मिषा विरवा बहुसंगबहुः प्रसवा स्युरिमे ॥९।। गृहोचाशनवांशकाच त्रैराशिकानि ग्रहं पववगीखराम ३ खाक्षी २ दिपभूमि १५ भूत ५ पंक्त्यां शकास्तेः क्रमशोपाः॥१०॥ सिंहःकौं वृश्चिकमेषौ युगकन्यके धनुमीनौ।
वृषभतुले मृगकुंभो स्वगृहक्रमशः खगादीनां ।। ११ etc. • fol. 3a इति श्रीकुमारसिंहात्मजसमरसिंहसमुद्धतेश्माधिकारः प्रथमः ॥ Ends -- fol. 24a
चौलक्यक्षितिपालमौलिसकलव्यापारपारंगमः प्राग्वटान्वयभूर्बभूव साँचवः । श्रीमान् शोभवनदेवइत्यभिजने तस्याभवत्सजनः श्रीसामंत इति प्रशांतसुमतिस्तस्यादतूदंगभूः १० । तस्यात्मजः समरनिष्टकुमारसिंहनाम्नां प्रणीतगुरुगीर्गरिमायगेहः तसूनुना गणकभृगमुदे स्मरेण ग्रंथोत्युदं हि यतजाजिकपनकोशात् ।।१॥
इति प्राग्वाटान्वयकुमारसिंहात्मजसमरसिंहसमुद्धते ताजिकतंत्रसारे कर्मप्रकाशापरनाम्नि मनुष्यजातकप्रकीर्णकानि नयाधिकारो नाम एकविंशति
तमोध्यायः॥ समाप्तोयं ग्रंथः॥ References - See No. 321/1882-83.
-
-

Page #38

Jyotisa
ताजिकतन्त्रसार
Tājikatantrasāra No. 584
322
1882-83. Size — 9} in. by 44 in.
Extent – 14 leaves ; 9 lines to a page ; 28–30 letters to a line. . Description-Country paper%B Devanagari characters with पृष्ठमात्रा'3B
very old in appearance ; bandwriting clear and legible but rather careless; borders ruled in double black lines with a line of red pigment between them; edges extremely worn out; red pigment used for verse numbers; moth-eaten; fol 2
missing; the Ms. contains the third Adhyāya only. Age-Samvat 1491. Author-Samarasimha. Subject — Jyotișa. Begins - fol. 10
॥॥ॐ नमः श्रीगणेशाय । श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ प्रायो न जातकफले चिरप्रयोज्ये मतिः स्फुर ...... सां । तेनात्र हायनफलं प्रकाश्यते ताजकप्रोक्तं ॥१ यद्राशौ स्थाजन्मनि यद्भागस्त ... शैरेव ।
सवितरि यल्लम स्यात् प्रकीर्तितं वर्षलममिह ॥ २ etc. Ends-fol. 15b
चौलुक्यक्षितिपाल etc. up to पद्मकोशात् followed by यत्तार्तीयकतंत्रतः स्मृतमिदं खेटात्मयोगाबली पृच्छा वर्षफलाकितं दुतमति सत्तंत्ररत्नत्रयं । भाकल्यं किल कल्पयिष्यति गले भ्राजिष्णु सोतासभोभावीन्यत्र शुभाशुभानि निगदन् घुम्नं यशः प्राप्यते ॥५
इति प्राग्वाटान्वयकुमारसिंहात्मजसमरसिंहसमुद्रता ताजिकतंत्रसारे गणकभूषणनाम्नि वर्षफलाध्यायस्तृतीयतंत्रं समाप्तमिति संवत् १४९१ वर्षे मार्गशीर्ष वदि १० गुरौ ज्योतिश्रीविश्वरूपानुचरेण चतुर्भुजेन स्वपठनाय
लिखितं पंडारलेश्वरस्य ॥ संवत् १५९४ वर्षे भगदा० ॥ References - See No. 321/1882-83.

Page #39

Vedangas
ताजिकतन्त्रसार or
Tājikatantrasāra or गणकभूषण
Gaņakabhūşaņa
321 No. 585
1882-83 Size -81 in. by 38 in. Extent-68 leaves%3; 8 lines to a page%3; 25 letters to a line. Description - Rough country paper; Devanāgari characters ; very old
in appearance; handwriting not quite clear; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking; edges worn out; moth-eaten; the folios are numbered as 1-37 and then 3-333; complete.
The work is also known by two other names viz. Karma
prakāśa or Manuşyajātaka. Age - Saka 1458. Author - Samarasimha. Subject - Jyotisa. Begins-fol. 10
श्रीमहागणपतये नमः। लग्नाद्यमंत्यत्रावप्रांतग्रहगतसमस्तवस्तुप ... नां
ज्ञानामनुवच्मि ताजिकमतं यथोक्तं पुराचायः । १ etc. fol. 150 इति प्राग्वाटान्वयकुमारसीहात्मजमहं समरसींहेन ताजिकसिद्धांतोदते
ताजिकसरे। संज्ञावर्णनं नाम प्रथमं तंत्रं समाप्तमिति ॥ Ends-fol. 32a
चालुक्यक्षितिपालमौलसकलम्यापारपारंगमः प्राग्वाटान्वयभूर्बभूव साचिव श्रीचंडसींहाह्वयः ॥ श्रीमान् शोभनदेव इत्यभिजने तस्याभवः सज्जन: श्रीसामंत इति प्रशांतसुमतिस्तस्मादभूदंगभूः। १९ तस्पात्मजस्समजनिष्ट कुमारसींहनामा प्रमाणितगुरुगरिमाय्यगेहं ।। तत्सूनुना गणकभुंगमुदे स्मरण गंधोभ्युदाधियत ताजिकपनकोशात् ॥१०॥ यत्तार्तीयकतंत्रतस्मृतमिदं ... टात्म्ययोगावली पुच्छा वर्षफलांकितं रतमति: सत्तंत्ररत्नत्रयं ।।

Page #40

120
Jyatiga भाकल्पं किल कल्पयिष्यति गले प्राजिष्णु सोत: प्रभो भाचिन्यत्र प्रभाशुभानि निगदत् घुम्नं २ यशश्वाप्स्यते ॥२७॥ श्रीः॥श्री॥श्री॥
......... श्रीप्राग्वाटास्वयकुमारसीहात्मजसमरसिंह-समु ... सारे गणकभूषणनाम्नि वर्षफलाख्यापनं ना ... समासमिति ॥ श्री ॥ श्री स्वस्ति भी शे १४५८ ... रे । भाषाढमासे सिते पक्षे ॥ चतुर्दश्यां तिथौ। रवि... नक्षत्रे। धनस्थे चंद्रे । मीनस्थे गुरौ॥ एवं विधे सम ... सुतगोविंदेन । एवं साजकाभिधं ॥ ज्योतिषसारं । श्रीः। श्री॥श्रीः ॥
Then follow Koştakas. References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum -: 1, 227b; il
48a, 2036.
ताजिकतन्त्रसार or . . Tājikatantrasāra or कर्मप्रकाशमनुष्यजातक Karmaprakasamanusyajātaka No. 586
505
1895-1902 Size -11 In. by 51 10. Extent - 41 leaves; 8 lipes to a page; 34 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting bold, clear, legible and uniform ; folios pumbered in both margins; edges slightly worn out; slightly moth-eaten; complete.
Same as No. 919/1886-92. Age - Appears to be old. Author - Samarasimha, son of Kumārasimba.
Subject - Jyotisa. : Begins-fol. 10
॥ॐ॥ श्रीगणेशाय नमः नत्वा गिरं गणपति ग्रहवर्गमुख्यं तं कर्मसाक्षिणमलक्ष्यगुणं गुरु च श्रीखिदिकोक्तगुरुताजकतंत्रदीपात् कर्मप्रकाशमणुदीपकमुद्धरामि १ श्रीगर्गादिमुनिप्रणीतमखिलं सत्यादिभिः कीर्तितं शाचं ताजकशास्त्रमावयवनयंद्रोमकाः कृतं .

Page #41

30
Vedāngas तहोराजकथेहदस्य परमं नस्वा पदाज्वं गुरो
वक्ष्ये भोगरसादितस्तनुभृतो नित्यं चमत्कारिक २ etc. fol. a इति श्रीकुमारसिंहात्मजसमरसिंहमुधते ताजिकतंत्रसारे कर्मप्रकाधिका.. नाम्नि मनुष्यजातके राश्यधिकारः प्रथमः १
fol. 50 इति ग्रहाधिकारो द्वितीयः Ends-fol. 400 ..
त्रैलोक्यक्षितिपालमौलिसकलब्यापारपारंगमः " प्राग्वाटान्वयभूभूव सचितः श्रीचंडसिंहामयः श्रीमान् शोभनदेव हत्यभिजने तस्याभवस्सजनः श्रीशामंत इति प्रशांतसुमतिस्तस्मादभूदंगभूः १० तस्यात्मजः समरनिष्टकुमारसिंहा नाना प्रगुरुर्गिरिमायंगेहः तत्सूनना गणक गमुदे सरेण गंधोभ्युदहियतताजिकपनकोशात् ।।
इति श्रीकुमारसिंहात्मजसमरसिंहविरचितं कर्मप्रकाशामिधं मनुष्यजातक विधिसमातं । शुभं भूयात् ॥
ताजिकतन्त्रलार .. (मनुष्यजातक)
No. 587
Tājikatantrasāra (Manusyajataka)
918 1886-92.
Size -137 in. by4g in. Extent - 28 leaves ; 8 lines to a page; 45-50 letters to a line. Description - Country paper ; Devanagari characters; not very old in
appearance ; bandwriting clear, legible and uniform; red pig. ment used for marking verse numbers and colophods; yellow pigment used for corrections; folios numbored in both margins; the Ms. is corrected in many places; it contains 1-20 Prakasas.
Age - not very old. Author - Samarasimha.
Subject-Jyotisa.
.........
..

Page #42

Begins fol. 18
-
श्रीगणेशाय नमः ॥
उस्को टिदिवाकरद्युतिनिभं रक्तांगरागांशुकं इस्तैर्मोदक पाशमंकुशरदं वीणाढयगी: संयुतम् ॥ ब्रह्मेन्द्रप्रमुखश्च किन्नरगणैः सिद्धैश्व विद्याधरैः सेव्यं सत् सुखदं गजेन्द्रवदनं वाक्सिद्धिदं तं भजे ॥ १ ॥
गिरीशं दिनेश गिरं विष्णुरामां गुरुं खिंदिकं रोमकाचार्यवर्यान् ॥
प्रणम्याथ कर्मप्रकाशस्य वृत्तिं करोमीह बालावबोधाय सम्यक् ॥ २ ॥ etc. fol. 30 इति श्रीकर्मप्रकाशिकायां मनुष्यजातके प्रथमो राश्याधिकारः fol. 40 इति कर्मप्रकाशिकायां द्वितीयो ग्रहाधिकारः ॥
Ends - fol. 28b
पर्वातकालोदयतं विशोध्यं स्वजन्मलग्नादिह शेषदंडैः ॥
पर्वातलग्नाच्च विलोमवृत्या यत्स्याद्विलक्षं जनिलनमेतत् ॥ शुभं भूयात् ॥ References - See No. 321 / 1882-83.
-
ताजिकतन्त्र सार ( मनुष्यजातक)
No. 588
Size - 9 In. by 67 in.
Extent - 30 leaves ; 14 lines to a page; 30 letters to a line.
Description Thick country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting bold, clear, legible and unk form; borders not ruled; red pigment used for verse numbers and colophons; edges of some folios slightly worn out; complete.
Age - Samvat 1872.
Author - Samarasimha.
Subject
Begins
-
1
Jyotiya
Jyotisa.
- fol. 10
31
श्रीगणेशाय नमः ||
Tājikatantrasāra (Manusyajātaka )
919
1886-92

Page #43

Vedangas
नत्वा गिरां गणपति ग्रहवर्गमुल्यं तं कर्मसाक्षिणमलक्ष्यगुणं गुरु श्रीखिदिकोक्तगुरुताजिकतंत्रदीपात्कर्मप्रकाशमणुदीपकमुद्धरामि १ श्रीगर्गादिमुनिप्रणीतमखिलं सत्यादिभिः कीर्तितं शालं जातकशास्त्रमाचयवनर्यद्रोमकायैः कृतम् तद्धोराजलधेरुदस्य परमं नत्वा यदाज्वं गुरो.
पक्ष्ये भोगरसादितस्तनुभृतां नित्यं चमत्कारिकम् २ etc. fol. 40 इति श्रीकुमारसिंहात्मजसमरसिंहसमुद्धृते ताजकतंत्रसारे कर्मप्रका
सिकानाम्नि मनुष्यजातके राश्यांधिकारः प्रथमः १ ___fol. 5a इति. क. मारः प्रहाधिकारो द्वितीय २ Ends -fol. 30a
त्रैलोक्यक्षितिपाल etc. up to ताजिकपनकोशात् १५ as in No. followed by
इति श्रीकुमारसिंहात्मजसमरसिंह(स )मुद्धृते ताजिकतंत्रसारे कर्मप्रकासिका मनुष्यजातकोध्यायः २० समाप्तः लिखता ब्राह्मणकान्यकुप्जगंगाविष्णगंगापुरमध्ये लिखायतं चिरंजीव फतेरामजी श्रीरस्तु मीति मार्गसिर सुदि ।
गुरुवासरे संवत् १८७२. References - See No. 321/1882-83.
ताजिकतन्त्रसार also
Tājikatantrasāra also called कर्मप्रकाश
called Karmaprakāśa with टीका
with Commentary
156 No. 589
A1883-84 Size - 127 in, by 67 in. Extent-44 leaves; 15 lines to a page3B 38-40 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old and musty
in appearance; bandwriting clear, legible and uniform; brittle leaves%3; red pigment used for marking the portion%3fol. 8 being torn pasted with paper slips; both the Text and the
Commentary complete. Age - Samvat 1862. Author of the Text - Samarasimha.
? → Comm. - Nārāyaṇa.

Page #44

Jyotisa
Subject -A treatise on astrology based on Persian names and its
Commentary.
Begins ( Text ) - fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः
हैं
ॐ उच्चकोटिदिवाकरद्युतिनिभं रक्तांगरागांशुकं हस्ते मोदकपाशमंकुशरदं वीणाद्यगीतैर्युतं ॥ ब्रह्मद्रप्रमुखेश्च निरगणैः सिद्धैश्च विद्याधरैः
सेभ्यं सत्सुखदं गजेंद्रवदनं वाक्सिद्धिदं तं भजे । १ । etc.
Begins (Comm.) - fol. 10
अहं गजेंद्रवदनं भजे ध्यायामि किं भूतं वाक्सिद्धिदं पुनः उद्यत्कोटि:: दिवाकरद्युतिनिभं पुनः रक्तांगरागांशुकं पुनः हस्ते मोदकपाशमंकुशरखं पुनः सत्सुखप्रदेशानां सुखदमित्यर्थः इदानीं निर्विघ्नेन ग्रंथसमाप्त्यर्थ ग्रंथादौ मंगला - चरण नमस्काररूपं करोमि गिरीशमित्यनेन श्लोकेन वृत्तिं करोमी तेषां प्रतिज्ञां शिष्यावबोधार्थं । १ । etc.
...5
fol. 40 इति कुमारसिंहात्मज समर सिंह समुद्धृतजाजकसार कर्मप्रकाशपरनाम मनुषजातकवृत्तौ राश्यधिकारः प्रथमः । छ ।
Ends - fol. 44a
33
त्रैलोक्यक्षितिपाल मौलिसकलव्यापारपारङगमः प्राग्वाटाम्वमसार्वभौमसचिवः श्रीवरा सिंहाहु यः श्रीमाम्शोभनदेव इत्यभिजने तस्याभवत्सज्जनः श्रीसामंत इति श्रशात्त सुमतस्तस्मादभूदङगभूः १०
तस्यात्मजः समजनिष्ट कुमारसिंहनामा प्रमाणमेहगिरिसाम्यगेहे | तत्सूनुना वणकृनंगमुभे स्मरेण गन्धोभ्युदद्धि व तत्ताजिकपद्मकोशात् ११ कर्मार्थमित्यादि श्लोकाः स्पष्टार्थः । ११
इति श्रीसामुद्रिकोपनामनारायणकृतायां श्रीप्राग्वाटाम्वयकुमारसिंहात्मजस्मरसिंहमुद्र जाजिकतंत्र सारकर्मप्रकाशापर नामधेयमनुष्यजातकस्य वृत्तौ प्रकीर्णनिर्णयाधिकाराध्यायः ॥
ॐ खुःखुत्तो ... मकवहिलाजेधिषणाह्वयः ।
दुर्मुखाचार्य इत्येते ताजकस्य प्रवर्तकः ॥
सं० १८६२ फाल्गुण शुदि द्वादश्यां शनौ लिखितम् ॥
इष्टमानरहितं परमधुमानं स्वार्थान्वितं घुदलभा भवति स्वदेशे । तत्कालभायुदलभान्नर मर्कयुक्तं तेनोङ्मृताद्युमि ... रङ्गहृतेष्टनादयः

Page #45

Vedängas
इष्टधुमान ३०। परमधुमाणं ३४ । इट इष्ट घुमानं ३० । रहितं ११३८ स्वार्थी २।१९। न्वितं ध ५७ सदेशे द्यदलभाततोद्वादशागल शरुको काया ११धुदलमा ३ । ५० अंतरं ४।३ रवि युक्तं १६ । ३ नातोहारः घुमितिा ३०। हारेण १५।३ भक्कं १। ५२ एतत्षडगुणितं ११ । १२ इमा सूर्योदयाहतीष्टनाडयः ११।१२ मध्यान्हो परिपूर्वशेषनाडयः। सम्पूर्णम् समाप्तम् ॥
४८८१ संशा १७२७ References - Mss. -A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-i, 2270,
ii, 48a; ii, 49. B- Descriptive Catalogues :- Stene's Cat. of
Jammu Mss. 163.
ताजिकतन्त्रसारटीका or
Tājikatantrasāraţikā or मनुष्यजातककर्मप्रकाशिकावृत्ति Manuşyajātakakarma
prakāśikāvstti
844 No. 590
1887-91 Size - 111 in. by 4g in. Extent-54 leaves%3; 8 lines to a page; 45 letters to a line. Description --Modern paper with watermarks; Devanagari characters;
new in appearance; handwriting clear, legible and uniform; red pigment used for verse numbers and colophons; folios
numbered in both margins; complete. Age - Modern. Author - Narayana. Subject - Jyotisa. Begins – fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥
उद्यत्कोटिदिवाकर etc. fol. 50 इति श्रीसामुद्रिकेयनारायणनाम्ना कृते कर्मप्रकाशिकावृत्तौ प्रथमा
धिकारः ॥ १॥ Ends - fol. 54a
.धुजातकेति दिवाजन्मनि यदा रवि पुण्यसहमेंद्रस्थे वलयुते शुभयुतरटे
तदा महत्वं प्रामोति एवं रात्रिजन्मनि पुण्यचंद्रो केंदगौ बलयुतौ शुभयुक्त.

Page #46

D
ताजिकतन्त्र सारटीका or
मनुष्यजातकटीका or कर्मप्रकाशिकावृत्ति
No. 591.
Size — 10 in. by 7 in.
-
Extent – 47 leaves; 14-15 lines to a page; 25 letters to a line.
Description
Age
Jyotisa
टौ तदा महत्वं प्राप्नोति एतद्वैपरित्ये लघुत्वं प्राप्नोति ७ कथमामिडेत्यादिश्लोकाः स्पष्टार्थ एव ॥
-
इति श्रीमनुष्यजातकाकर्मप्रकाशिकावृत्तौ प्रकीर्णाधिकारः समाप्तमगात् दंतीवंत समानं हि महतां निर्गतां वच कुर्मग्रीवेव नीचानां पुनरायांति याति च ॥
35
Tājikatantrasaraṭikā or Manuṣyajātakațṭikā or Karmaprakāśikāvṛtti
Author
Nārāyana.
Subject – Jyotisa Astrology.
-
Begins fol. 10
886
1891-95
Thick country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting careless but clear and legible; red pigment used for marking the portion; edges worn out and moth-eaten; complete.
-
This is a Commentary by Nārāyana on the मनुष्यजातक or ताजिकतन्त्रसार by Samarasimha .
Samvat 1878.
श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ मनुष्यजातकस्य टीका लिख्यते । उद्यतको टिदिवाकरद्युतिनिभं रक्तांगररागांशुकं हस्ते मोदकपाशमंकुशरदं वीणाद्यगीसंयुतं ब्रह्मेद्रप्रमुखैश्च किंन्नरगणैः सिद्धैश्च विद्याधरैः सेव्यं सत्सुखदं गजेंद्रवदनं वाकसिद्धिदं तं भजे ॥ १ ॥
अहं गजेंद्रवदनं ध्यायामि कथंभूतं गजेंद्रवदनं वाकसिद्धिदं वाचां सिद्धि वाकसिद्धिः etc.
fol. 5a इति कर्मप्रकाशिकावृत्तौ प्रथमाधिकारः १

Page #47

36
Vodăngas ...' fol. 6a इति कर्मप्रकाशिकावृत्तौ ग्रहबलयोनिभेदाध्यायः ।
fol. 9a इति सामुद्रिकोपनामकनारायणकृतकर्मप्रकाशिवृत्तौ तृतीयोध्यायः ३ Ends - fol. 470
घुजातकेति । दिवा जन्मनि यदा रवि पुण्यग्रहमे केंद्रस्थे । वलयुते एभ. युतद्रष्टे तदा महत्वं प्रामोति । एवं रात्रिजन्मनि पुण्यचंद्रो केंद्रगौ वलयुतौशुभयुतरष्टौ तदा महत्वं प्रामोति एतद्वैपरीत्ये लघुत्वं प्रामोति ॥६॥ कर्मार्थमित्यादि श्लोका स्पष्टार्था एव ॥
इति श्रीकर्मप्रकाशिकावृत्तौ प्रकीर्णाधिकारः समाप्तोयं ग्रंथः॥ लिपिकृतं श्रीनंदेन संवत् १८७८ मार्गकृष्ण २ ऋतौ शुभं भूयात लेखकपाठयोः शभानि संतु श्री श्री
ताजिकतिलक
Tājikatilaka
56 .. No. 592
1881-82 Size -81 in. by 4g in. Extent - 19 leaves ; 11-12 lipes to a page ; 30 letters to a lipe. Description - Country paper; Devapāgarl characters; old in appear.
ance ; bandwriting small and uniform but some of the letters not legible; borders ruled in double black lines ; red pigment used for verse numbers and colophons; the first and the
last folios worn out; foll. 12, 13 missing; incomptele. Age - Samvat 1648. Author - Srikrsnajyotirvid. Subject - Jyotisa. Begins — fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ यःस्वांतापुजभइमले कलुषहा नूनं द्विरेफीकृत । पर्यकी ... तपनगक्षितिपतिः ... तार्यबाह्यं प्रभु। लक्ष्मीलोचनमीनं जीवनमलं भक्तामृतार्थप्रदं। दैत्यारिं प्रणमभि कृष्णगणकः सूर्यादिषेटानपि ॥१॥
वक्षे ताजिकसारं । लसप्रकारं सुचित्रगणकार ताजिकतिलकं विमलं सुयुक्तं विपुलं स्फर्ट सरसं॥

Page #48

Jyotiga
श्रीमत् कृष्णविनिर्मतशास्त्रामृतसिच्यमांनधी
लतिका उपयातुपचितिमसौ निरंतराधिष्टितानां च । ८ ॥etc.. __fol. 20 इति श्रीवैजनाथसुतकृष्णज्योतिविधिरचिते ताजिकतिलके समादिसाधना
ध्यायः प्रथमः ॥ छ । - Ends-fol. 21a
स्फर्जकाश्यपवंशभषणमलं श्रीदाक्षिणात्यामापी निष्णातः सुजनांध्रिपद्मयुगलध्यातात्प्रतेनेमलं । चंचत्सद्विमलोक्तिसुदरतरं सांवत्सरीयं फलं लीलाबोध्यमिदं कुबुधिमथनं सन्मंडलीमंडनं ॥ १९
इति श्रीमध्गेननाथ: कृष्णज्योतिविधिरचिते वाजिकतिलकाभिधाने । ताजिक ... तत्कालवीर्यनिर्णयाध्याय। समाप्त ।
श्रीश्रीमत्खलचीगयासुरुयांभोनैकभृगकृती दैवज्ञार्यचकोरवालशशभृत् श्रीवैजनायोग्रणी तजु ... चरणारविंदयुगलध्यानामृतास्यादत । प्राप्त । ज्ञानलया। वकार तिलकं। श्रीकृसांवत्सर ॥२१
इति ताजिक समाप्तः ॥छ॥श्री ॥ स्वस्ति श्री सं १६४८ वर्षे वैशाषशुदि १२ गुरौ। अथेह श्रीवीरमग्राम । वास्तव्यं स्वयमेव लिषितं ॥श्वोरस्तु । श्रीमंगलमस्तु ।। समाप्तमिती श्री।
श्रीजानी रणसोड । सुतजयकृष्ण ॥ . References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-5,227b.
ताजिकनीलकण्ठी or
Tājikanilakanthi or ग्रहफलादितन्त्र
Grahaphalāditantra
821 No. 593
1887-91 Size - 11 in. by 5t in. Extent – 31 leaves ; 12 lines to a page ; 30 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance ; bandwriting careless and pot quite clear on some folios; borders ruled in double red lines; red pigment used for verse numbers and colophons; yellow pigment used for corrections; white chalk also used for corrections; edges worn.. out%3 some folios torn%3; folios numbered in both margips; complete.
The work is composed in Sake 1509.

Page #49

38
Age - Appears to be fairly old.
Author - Nilakantha.
Subject
Begins
Vedangas
An astrological treatise based on the Tajika, on the effects of particular astral conjunctions at the natal hour.
1 - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥
प्रणम्य हेरमथो दिवाकरं गुरोरनंतस्य तथा पदांबुजं ॥
श्रीनीलकंठो विविनक्ति सूक्तिभिस्तत्ताजिकं सूरिमनःप्रसादकृत् १ etc. इति श्रीनीलकंठे ताजिके प्रथमप्रकरणं १
fol. 50
fol. 9a इति श्रीनीलकंठज्योतिर्विद्विरचिते ताजिकशास्त्रे षोडशयोगो नाम द्वितीयोध्यायः ॥ २
Ends - fol. 310
आसीदसीम गुणमंडितपंडिताग्र्यो व्याख्याभुजंगपगर्विःश्रुतिवित्सुवृत्तः साहित्यरीतिनिपुणो गणितागमज्ञचिंतामणिर्विपुल गर्ग कुलावतंसः ४९ । तदात्मजोनंतगुणास्त्यनंतो योधात्सदुक्तिः किल कामधेनुं ॥
संतुष्टये जातकपद्धति च व्यरूपयदुष्टमतं निरस्य ॥ ५० ॥ पद्मवयो सो विततो विपश्चित् श्रीनीलकंठ श्रुतिशास्त्रनिष्टः । विद्वद्दिवप्रीतिकरं व्यधासीत्तद्वर्षतंत्रं मृगयादियुक्तं ।। ५१ ।। शाके नंदाश्रवार्णेदुमित आखिनमासके ।
शुक्लेष्टम्यां वर्षतंत्रं नीलकंठबुधोकरोत् । ५२ ॥
इति श्रीदैवज्ञानंतसुत नीलकंठ विरचितं ग्रहफलादितंत्रं संपूर्ण ॥ द्वित्रिचतुष्कगानीचा खापभाग्ये भवेन्नृपः
षष्टे चतुंगिनो दासः निधनांते च भिक्षुकः १
श्रीहरये नमः जातक
आनीता भवता यदा पतिरता साध्वी चरित्रीसुता स्फूर्जद्राक्षसमा यया न च कृतं रामांगमंगीकृतं कर्त्तुं चेतसि पुंडरीकनयनं दूर्वादलश्यामलं तुच्छं ब्रह्मपदं भवेत्परवधूसंगप्रसंगः कुतः १ References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 2270,
ii, 480, 2034; iii, 49a.
B-Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss. Cat. No. 694; Weber's Cat. of Berlin Mss. No. 876; I. O. Cat. Nos. 3045-48 and 6347-51.

Page #50

Jyotiga
39:.
ताजिकनीलकण्ठी
No. 594 Size - 8f in. by 4 in.
Tājikanilakanthi
544 (ili) 1899-1915
Bxtent — 11 leaves; 13 lines to a page; 30 letters to a line.
Description-Country paper: Devanagari characters%3 old in appear
ance; handwriting uniform but not quite clear in some places ; borders ruled in double black lines; yellow pigment often used for corrections; red pigment used for marking; foll. 1-2 missing; contains the section Samjñātantra ; incomplete.
Age-Fairly old.
Author -Nilakantha. Subject - Jyotişa. Begins abruptly - fol. 3a
.... क्रियतो ६ ... ण्या: २८ सूर्यादि तुंग:मजो दानक्रकन्याकुलींरात्यतुंला
लवैः स्यात् etc. fol. 4a इति पंचवर्गीवलम् Bads -fol. 130
आसीदसीमगुणमंडितपंडिताग्यो व्याख्यद्भुजंगप ... वीः श्रुतिवित्सुवृत्तः साहित्यरीतिनिपुणो गणितागमज्ञचिंतामणिविपुलगर्गकुलावतंसः १५. तदात्मजोनंतगुणस्त्वनंतो योधुक् सदुक्ती: किल कामधेनुं सत्तुष्टये जातकपद्धति च न्यरूपयदुष्टमतं निरस्य ३५ पद्मावयासौ विततो विपश्चित् श्रीनीलकंठः श्रुतिशासनिष्ठः विद्वच्छिवप्रीतिकरं व्यधासीत्संज्ञाविवेके सहमावतंसम् ॥छ
इति नीलकंठीये ताजिके संज्ञातंत्रं समाप्तं प्रथमम् ॥छ । श्रीः॥ References — (1) Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i,
227a; ii, 484, 203a; iii, 490. B - Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss.
Cat. No. 694%3 I.O. Cat. Nos. 3045-48 and 6347-51.

Page #51

Vodãngas
(2) Printed Editions - The Text is published with
Visvanātha Daivajia's Commentary. Ms. form, ff.66,1864.
ताजिकनीलकण्ठी
Tājikanilakantha : 3 (संज्ञाविवेकाध्याय)
(Samjñāvivekādhyāya) with टीका
with Commentary called रसाला
called Rasālā
155 No. 595
A1883-84 Size - 13 in. by 14 in. Extent-28 leaves%3; 15-16 lines to a page; 35-40 letters to a line... Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear
ance , handwriting bold and uniform but not quite clear; borders not ruled ; edges slightly worn out; red pigment used. for marking the portion; both the Text and the Commentary
complete. Age - Samvat 1860 : Saka 1725. Author of the Text - Nilakantha.
__ , Comm. -Govinda. Subject - A manual of general astronomy (derived from Muhamedan
sources) compiled in 1587 A. D. by Nilakantha (I.O. Cat.
No.3045.) Begins - fol. 16
* श्रीगणेशाय नमः गौरीसुतं मनसिकृत्य महानुभावं तातं च सर्वविबुधाञ्चितपादपनं । गोविंददैवचिदहं विवृणोमि सुत्तप्रीत्यै यथामति हि षोडशयोगसंघ ।। अथ षोडशयोगाध्यायो व्याख्यायते ।
तक बालादीनां षोडशयोगाना यावनानि नामानि तल्लक्षणकथनप्रतिज्ञा चोपजातिकेन वज्राभ्यांमाह।
प्रागिक बालोऽपर इंदुवारस्तथेशालोऽपर ईसराकः। नक्तं ततः स्याद्यया मण्डकंवूलतो गैरिक वूलमुक्त १

Page #52

Jyotiga
Ends-fol. 286
मथ षोडशयोगोपसंहारं शार्दूलविक्रीडितेनाह ॥ श्रीगर्गान्वयभूषणं गणितविञ्चितामणिस्तत्सुनोनंतोनंतमत्तिबिधान बलमतक्रस्त्यै जनुःपद्धतिम् । तस्सूनुः खलु नीलकंठविबुधो विद्वक्किवानुज्ञया योगान्षोडशहर्षभाणि च तथा संज्ञा विवेकेभ्यधात् ।
चरणत्रयं पूर्व व्याख्यातमेवासनीलकंठविबुधो षोडशयोगानिकबालादीन तथा हर्षभाणि हर्षस्थानानि संज्ञाविवेकेऽभ्यधाद्वदति स्म ।
अभिपूर्वाद्धाजोजौहोत्यादिकाल्लुङि पूर्ववत्प्रक्रियाश्रीः दैवज्ञानियनीलकण्ठविदुषः श्रीचंद्रिकायास्तथा पुत्रेणा हिगवीप्रसारितधिया संज्ञाविवेकस्य हि । गोविन्देन विनिर्मिते नयनिधौ दिव्ये रसालाभिधे ग्याख्याने ग्रहरूपषोडशयुतिव्याख्यागमत्पूर्णतां ।।।
इति श्रीमन्नीलकंठज्योतिर्वित्पुत्रगोविंदज्योतिर्विद्विरचितायां संज्ञाविवेकटीकायां ग्रहस्वरूपदृष्टिषोडशयोगविवृत्तिः समाप्तिमगमत् ॥ श्रीसंवत् १८६०
शाके १७२५ कार्त्तिवदि चतुर्थ्यां भौमे समाप्तम् ॥ सप्तर्षिसंवत् ४७७९ References — Mss. A – Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 227a;
i, 484%3 203a; iii, 49a. B - Descriptive Catalogues:- I. O. Cat. No. 3045,
Cat. of Ulwar Mss. No. 1801 Extract No. 502.
ताजिकनीलकण्ठी
Tājikanilakanthi (संज्ञाविवेक) with
(Samjñāviveka ) with व्याख्या called रसाला
Vyākhyā called Rasālā
874 "No. 596
1884-87 Size - 13 in. by 54 in. Extent - 50 leaves ; 13 lines to a page ; 48 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in app.
earance; handwriting clear, legible and uniform; borders

Page #53

Vedangas
ruled in triple black lines and edges in double; red pigment used for verse numbers and topical headings; edges slightly worn out and moth-eaten; foll. 1-41 missing; contains both Text and Commentary; incomplete.
Age-Samvat 1800.
Author of the Text-Nilakantha.
" , Comm.-Govinda.
Subject -Jyotisa.
Begins (Text) abruptly - fol. 42a
स्त्रीलाभप्रच्छातनुरस्ति कन्यात्रज्ञोदिगंशैस्तिथिभिः सुरेज्यः कलनगः खेऽवनिजो भवांश पूर्व बुधो भौमहृतस्वतेजाः जीवेन पश्चान्मिलनीतिलाभो नार्यास्तु नो पृष्टगतेऽथ वास्मिन् १८। १९
I etc.
Begins (Comm.) abruptly -- fol. 42a
- तदा असौमणजं नामको योगः स्यात् स शुभो न कार्यकर्ता नेत्यर्थः अयमत्र निष्कृष्टोर्थः etc. fol. 63a इति श्रीमझोलकंठज्योतिर्विपुत्रगोविंदज्योतिर्विद्विरचितायां संज्ञा.
विवेकटीकायां रसालाभिधायां ग्रहस्वरूपं दृष्टिषोडशयोगविवृतिः समाहिमगमत् ॥
Ends (Text)-fol. 90a
पांबया सा विततो विपश्चिच्छानीलकंठः अतिशासनिष्टः विद्वच्छिवप्रीतिकरं व्यधारस संज्ञाविवेकं सहमावतंसं ॥३९॥
Ends (Comm.)-fol. 91a
अस्ति प्रशस्ततरभूसुरसंनिवेशो etc. up to भूयागणाधिपतिरिष्टफलप्रदोमें | as in No. 905/1884-87 followed by इति श्रीविद्वौवामुकुटालंकारश्रीनीलकंठज्योतिर्वित्सूनुगोविंदज्योतिर्विरचिता रसाकामिया संज्ञाविवेकवृतिः समाप्तिमगमत् ॥ श्रीनीलकंठार्पणमस्तु ॥ संवत् १८०० वैशाप. मासे पंचमीतिथो शनिवासरे ॥ लिष्यतं माहात्मा उतिमचंदः ।। पठना
मिश्रजी श्रीहरलाल तत्तपुत्र श्रीजादूराय ॥ सुभमस्तु । कल्याणमस्तु॥ ॥श्री॥ References - See No. 155/A 1883-84.

Page #54

jyotiņa
ताजिकनीलकण्ठी
Tajikanilakanthi (संज्ञाविवेक)
(Saṁjñāviveka). with रसाला
with Rasālā
905 No. 597
1884-87 Size -104 in. by 44 in. Extent -73 leaves%3; 11 lines to a page; 45 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; old in .. appearance; handwriting small, clear, legible and uniform:
borders not ruled ; red pigment used for marking the portion; white chalk and yellow pigment used for corrections; foll. 1 &2 missing; incomplete.
The work was composed in Saka 1544. Age - Appears to be old. Author -Govinda.
Subject -Jyotisa. : Begins abruptly on -- fol. 3a
...... तेनाह चेत्कंटके पणफरे च खगाः समस्ताः स्यादिक्कबाल इति राज्य सुखाप्तिहेतुः भापोक्तिमे यदि खगाः सकिलेंदुवारो न स्याच्छुभःकच न ताजिकशासगीतः ३ लाचतुर्थसप्तमदशमभावानां कंटक संज्ञा प्रागुक्ता etc.
Ends-fol.70a
एतस्माच्चंद्रिकायां समजनि तनयो विश्वविख्यातनामा गोविंदोऽत्यंतमान्यः सकलवसुमतीमंडलाखंडलानां । सद्यो विद्योतमानः प्रचुरतरगुणैज्योतिषग्रंथकर्ता भीमबेरंबभक्तः फणिपतिभणितिव्याकृतौ लब्धवर्णः ॥६॥ श्रीनीलकंठरचितस्य सुताजिकस्य टीकार्थमापूतमशिष्यगणप्रणुनः॥ संज्ञाविवेकविवृत्ति सरला रसाला विद्वद्विधिज्ञगणचित्तहरामकार्षीत् ॥७॥ ज्योतिश्शानं मया हि प्रणिहितमनसा संविगाह्य प्रणीते प्रथेस्मिदोषलेशो यदि भवति तदा शंतुमर्हति संतः ॥
माजाने यो पितावहुविधगतिभिर्विमर धावमानः . पाषाणार्ग समूहें विचलति सहसा दैवयोगेन यमात् ॥८॥

Page #55

Vedangas
शोध वेदशरभू १५४४ गणिते तपस्ये मायुज्वले दल इनस्य तिथौ हि काश्यां टीका विनिर्मितिजपुण्यफलार्पणेन भूयाद्वणाधिपतिरिष्टफलप्रदो मे ॥ ९ ॥
इति श्रीविद्वद्देवज्ञमुकुटालंकार श्रीनीलकण्ठज्योतिर्वित्सूनुगोविंदज्योतिर्विद्विरता रसालाभिधा संज्ञाविवेकवृतिः समाप्तिमगमत् ॥ श्री ॥ श्रीः ॥
ताजिकनीलकण्ठी ( संज्ञाविवेक )
with रसाला
No. 598
Size - 92 in. by 6in.
Extent -
Description
Ends
Age-- Appears to be old.
Author - Govinda.
Subject
Jyotiṣa.
Begins
-
32 leaves; 15 lines to a page; 25-28 letters to a line.
Thick ountry paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting clear and legible but not quite uniform; borders of some folios ruled in single black lines; red pigment used for marking; foll. 2, 3, 4, 5 missing; first folios torn; similarly foll. 7, 8, 9 torn; incomplete.
Tājikanilakanthi (Samjñāviveka ) with Rasālā
- fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीवरदमूर्तिज्जयति ॥ हृदि चंद्रिकांबाम् ॥ समाफलस्य प्रविचारणाय गोवि
*****......
- fol. 36a
857
1887-91
***...*.*.........
॥ श्री ॥ दैवज्ञाग्नियनीलकंठ विदुषः श्रीचंडिकायास्तथा पुत्रेणाहिगवीप्रसारितधिया नव्याब्दतंत्रस्य हि ॥ गोविन्देन विनिम्मिते नयनिधौ दिव्ये रसालाभिधे व्याख्याने समभूदरिष्टशमनोऽध्यायः कु ... योगयुक् ॥ १ ॥

Page #56

कुभृद्योगा राजयोगाः
इति श्रीमन्त्रीळकंठज्योति विस्पुत्र गोविन्दज्योतिर्विद्विरचितायां समासंज्ञाविवेकटीकायां रसालाभिधायां वर्षे रफलमुद्दा फलारिष्टयोगारिष्टपरिहाराध्यायविवृत्तिः समाप्तिमगमत् । श्री ।
...
श्री विघ्नवल्ली कुठारायवरद्दमूर्त्तये नमः ॥ श्रीमत् कल्याणमस्तु ।। श्रीरस्तु श्री श्री श्री
ताजिकनीलकण्ठी (संज्ञाविवेक ) with
टीका called रसाला
No. 599
Size - 123⁄4 In. by ot in.
. Extent - 41 leaves ; 16 lines to a page 42-45 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarī characters; old in appear. ance; handwriting somewhat careless and not quite uniform but legible; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections; left hand edges extremely worn out; moth-eaten also; the Ms. contains only 1 - 41 folios; contains the Text and the Commentary; incomplete.
Same as No. 155/A1883-84.
- Age – Appears to be old.
Author of the Text
99
"
Nilakantha.
Comm. - Govinda.
Jyotisa
Subject – Jyotisa.
Begins ( Text) - fol. 28
Begins ( Comm.) - fol. 16
Tājikanilakanthi (Samjñāviveka) with Commentary called Rasālā
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
प्रणम्य हेरंबमथो दिवाकरं गुरोरनंतस्य तथा पदांबुर्ज
श्रीनोलकंठो विविनक्ति सूक्तिभिस्तत्ताजिकं सूरिमनः प्रसादकृत् १ etc.
529 1899-1915

Page #57

Vodāógus वागीशाचाः सुमनसः सर्वार्थानामुपक्रमे ॥ यं नत्वा कृतकृत्याः स्युस्तं नमामि गजाननं ॥१॥...... संज्ञाविवेकोदधिसिधुमाभु प्रमथ्य सघुक्तिशमेन दिया
गोविंदनामा कुरुते सुखाय भूमीसुराणां विवृति रसाका १r etc. fol. 28 इति श्रीमन्नीलकंठज्योतिर्विरपुत्रगोविंदज्योतिर्विद्विरचितायां संज्ञाविवेक
टोकापां रसालाभिधायो राशिस्वभावनिर्माणपञ्चवर्गीभावकृत्यविवृति:१ समासा
श्रीरस्तु Ends (Text) abruptly-fol. 4la
वक्र: शनि यदि शीघ्रखेटात्पश्चात्पुरस्तिष्टति लुर्यदृष्टया एससी
भुवाशा वा ............ Ends (Comm.) abruptly - fol. 41a
वांछितकार्यस्थान लक्षणया कार्यस्थानाधीशेन सहमुथशिककारी संस्थितो वर्तमानमवति ......
... ताजिकनीलकण्ठीवृत्ति
Tājikanilakanthivrtti “(समाविवेकटीका
( Samāvivekațikā : called रसाला)
called Rasālā)
523 - No. 600
1895-1902 'Size - 121 in. by 5, in. Extent - 45 leaves; 15 lines to a page; 45 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks ; Devanāgarl charac
ters; new in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; borders not ruled; edges of the first few folios slightly
worn out ; fol. 38 missing ; incomplete. Age-Saka 1716. Author-Govinda. Subject - Jyotişa. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ ध्यात्वा गणेशं वरदंचतातं श्रीनीलकंठं हृदि चंद्रिकांबाम्॥ समाफकस्य प्रविचारणाय गोबिंदसंहो खुतते विधिज्ञः॥॥

Page #58

Jyotiga भयाने त्रिविधवलसहिताब्दयफलं वक्ष्यति तच निष्पवादपाधी चाब्दयः पंचाधिकारितद्वलनिष्पनाधीनस्तदर्थ सकलग्रहा. अपेक्ष्यास्ते च पहा
एव । etc. fol. 90 इति श्रीमन्नीलकंठविदुषः श्रीचंद्रिकायास्तथा
पुत्रेणाहिगवीप्रसारितधिया नग्यान्दतंत्रस्य हि। गोविंदे नयनिधौ दिन्ये रसालाभिधे ।
न्यानेत्रिविधस्य हायनयते पति फलं पूर्णताम् ।। Ends -- fol. 462
दैवज्ञानियनीलकंठविदुषः श्रीचंद्रिकायास्तथा पुत्रेणाहिगवीप्रसारितधिया नव्याब्दतंत्रस्य हि। गोविंदेन विनिर्मिते नयविधौ दिव्ये रसालाभिधे । म्याख्यानेऽखिलभावजं विवरणं संपूर्णमासीदिदम् ॥
इति श्रीविद्वदैवज्ञमुकुटालंकारनीलकंठज्योतिर्वित्पुत्रगोविंदज्योतिर्विद्विरचितायां समाविवेकटीकायां रसालाभिधायां निखिलभावविचारविवृत्तिः॥ ॥ श्रीरस्तु । श्रीशके १७१६ आनंदनामसंवत्सरे । आश्वीनकृष्णदशम्य शनो
तृतीयप्रहरे रबडोपनामककेशवात्मजरामाख्येन लिखितं सत् ।। Reference - See No. 1551A1883-84.
ताजिकनीलकण्ठीवृत्ति
Tājikanilakanthivștti (समाविवेकटीका
(Samāvivekatikā called रसाला)
called Rasālā)
522 No. 601
1895-1902 Size - 124 in. by 5t in. Extent - 40 leaves ; 14 lines to a page ; 45 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanagari charac
ters; new in appearance; handwriting clear, legible and uni.
form; borders not ruled. Age - Śaka 1716. Author - Govind. Subject — Jyotiņa.

Page #59

Vedangas
Bagms - fol. In
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ गिरिसुतातनयं जगदिष्टदं विधिहरीशतनु प्रणिपत्य तं॥ सकललोकहितेन्दविवेचने पितृकृते विवृणोमि दशाक्रमं ॥१॥
अथ दशाध्यायो व्याख्यायते ॥ etc. Ends - fol. 40a
श्रीनीलकंठरचितस्य सताजिकस्य टीकार्थमाप्रतमशिष्यगणप्रशन्नः। श्रीवर्षतंत्रविवृतिं सरलां रसालां विद्वद्विधिज्ञगणचित्तहरामकार्षीत् ॥७॥ ज्योतिःशानं मया हि प्रणिहितमनसा संविगाह्य प्रणीग्रंतथेस्मिन्दोषलेशो यदि भवति तदा क्षत्तुमर्हति संतः॥ भाजाने योपि तावदहविधगतिभिनिभर धावमानः पाषाणानां समूहे विचलति सहसा दैवयोगेन यस्मात् ॥८॥ शाकेऽब्धिवेदशरभू १५४४ गणिते तपस्ये मास्युज्वले दल इतस्य तिथौ हि काइयां टीकाविनिर्मितिजपुण्यफलाणेन. भूयाद्गणाधिपतिरिष्टफलप्रदो मे ॥९॥ इति श्रीविद्वदैवज्ञमुकुटालंकारश्रीनीलकण्ठज्योतिर्वित्सूनुगोविंदज्योतिविद्विरचिता रसालाभिधा समाविवेकविवृत्तिः समाप्तिमगमत् ॥ लन्धवर्णो विचक्षण इत्यमरः । अश्वप्रकरणे भाजानेयाः कुलीनाः स्फुरित्यमरः । धीरो मनीषी ज्ञः प्राज्ञः संख्यावान्पंडितः कविरित्यमरः ।।
॥ श्रीशके १७१६ भानंदनामसंवत्सरे । मार्गशीर्षशुक्ल ९ चंद्र द्वितीय यामेदं पुस्तकं समाप्तं ॥
रबडे इत्युपनामककेशवात्मजरामचंद्रेण लिखितं ॥ श्रीजयोस्तु । Reference - See No.155/ A 1883-84.
भावनिर्मित इतस्य तिमाणिते वपन यस्मात् ।
S
ताजिकनीलकण्ठी with
Tājikanilakanthi with टीका (संज्ञातंत्र
Commentary (Samjnatantra. and वर्षतन्त्र)
and Varsatantra )
920 No. 602
1886-92 Size - 104 in. by 5 in. Extent-142leaves%3; 14 lines to a page%3; 32 letters toaline..."

Page #60

Jyotiga
Description - Country paper; Devanāgarl characters ; not very old
In appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; bor. ders of foll. 1-89 ruled in double red lines and edges in singles the rest not ruled ; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections; white chalk also used; folios numbered in both margins%3; fol. 137 repeated; both the Text and the Commentary complete.
Mr. S. B. Dikshit quotes the following lines which give the date of composition :
चन्द्रवाणशरचन्द्र (१५५१ ) संमिते हायने नृपतिशालिवाहने ।
मार्गशीर्षसितपंचमी तिथौ विश्वनाथविदुषा समापितं ।। Bhar. Jyo. p. 281.
__See also under वर्षतन्त्रटीका by विश्वनाथ below. Age — Sanivat 1845. Author of the Text -Nilakantha.
. . Comm. - Visvanathadaivajña son of Divakaradaivajña. Subject-Jyotisa. Begins (Text)- fol. 2a
प्रणम्य हेरंबमथो दिवाकर गुरोरनंतस्य तथा पदांबुजं ॥
श्रीनीलकंठो विविनक्ति सूक्तिभिः स्तत्ताजिकं सूरिमन:प्रसादकृत् ॥१॥ Begins (Comm.)-fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः। चंडीकुंडलमाकलय्य तु काहंडाभशुंडानगं कृत्वा तांडवडंबरे पशुपतेः खेलन् वलूत्संखलं चंसाशारिवमंडले तदपरं संदर्शयनंबरे बाहेरंबो जगदंबिका चिहसयचः श्रेयसे गर्जतां ॥१॥ ...... गोदीनीरस्थ गोलाभिदपुरवसतिः पार्थदेशौकभूषा संज्ञातंत्रस्य टीका व्यदधदभिनवी गद्यपद्यानवद्या । शश्वद्विश्वोपकृत्यै विशदतरनया देव विश्वनाथो ग्रंथो ग्रंथिभेत्ता ग्रहगणितविदामग्रगण्योप्यगर्व ।
निर्विघ्नग्रंथसमाप्त्यर्थ मंगलमाचरच्चिकीर्षितं प्रतिजानीते ।। etc. Ends (Text)- fol. 1410
भासीदसीमगुणपंडितपंडितायो व्याख्या जंगपगवीः श्रुतिवित्सुवृत्तः साहीत्परीतिनिपुणो गणितागमज्ञश्चिंतामणिविपुलगर्गकुलावतंसः ५१

Page #61

Vedāngas
तदात्मनोनंतगुणौत्स्यनंतो योधोक सदुक्तीः किल कामधेनु .. सतुष्टये जातकपद्धतिं च न्यरुपयदुष्टमंतं निरस्य ५२ ।। पद्मावयासावि ततो वियश्विश्रीनीलकंठः श्रुतिशास्त्रनिष्टः
विद्वच्छिवप्रीतिकरं व्यधासीत्तवर्षतंत्र मृगयादियुक्तं ५३ Ends ( Comm.) – fol. 1416
पद्मावयो स्पष्टार्थे । ५३ इति वर्षतंत्र संपूर्ण शके नंदाभ्रबाणेदुमित भाश्विनमासके शुक्लेऽष्टमामनुग्रंथं नीलकंठबुधाकरोत् ५४
इति श्रीदिवाकरदैवतात्मजश्रीविश्वनाथदैवज्ञविरचितायां वर्षतंत्रटीकायां
स्वमविचारः समाप्तं संवत १८४५ पोथी हरसेवग रामकी.। References -(1) Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-11,
48a; iii, 4sa. See also Dikshit's Bhar. Jyo. for Visvanātha,
pp. 281-82. B - Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. Nos.
3050-51 (Samjfiatantra); 6348. (2) Printed Editions :- Ms. form, ff. 66, 1884.
ताजिकनीलकण्ठी (संज्ञा
Tājikanilakanthi ( Samjñāतन्त्र) with टीका
tantra ) with Commentary
880 No. 603
1887-91 Size - 101 In. by 51 in. Extent -70 leaves: 12 lines to a page; 35-36 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; bandwriting somewhat careless but legible; borders ruled in two double black lines with a thick red line between them; slightly moth-eaten at the edges ; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections;
both the Text and the Commentary complete, Age -Samvat 1838. Author of the Text - Nilakantha.
. Comm, - Visvanātha.

Page #62

jyotisa
Subject - Jyotisa. Begins (Text)-fol. 2a
प्रणम्य हेरम्बमथो दिवाकरं गुरोरणंतस्य तदा यदाम्बुजं॥ श्रीनीलकण्ठो विविनक्ति सूक्तिभिस्तत्ताजिकं सूरिमनःप्रसादकृत् ॥ १॥
etc.
Begins — (Comm.) fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ ॐ नमः सरस्वत्यै ॥ चण्डीकुण्डलमाकलय्य कुतुकादंडामसुंडाग्रया कृत्वा तांडवरे पशुपतेः खेलन्वलशृंखलं ॥ चण्डांशोरिव मण्डलं तदपरं संदर्शयन्नम्बरे हेरम्बो यगदम्बिकां विहसयन्वः श्रेयसे गर्जतां ॥१॥ ...... गोलानीरस्थगोलाभिधपुरवसतिः पार्थदेशैकभूषा ॥ संज्ञातंत्रस्य टीकां व्यदधदभिनवा गद्यपद्यानवयां ॥ शस्वद्विस्वोपकृत्य विसदरतथा दैवविद्विश्वनाथो ग्रंथोग्रं ग्रंथिभेत्ता ग्रहगणितविदामग्रगण्योपवर्ग ॥१०॥
निर्विघ्नग्रंथसमाप्त्यर्थं मंगलमाचरंश्चिकीर्षितं प्रतिजानीते etc. Ends (Text) - fol. 70a
पद्माम्बयासावि ततो विपश्चित्श्रीनीलकंठः श्रुतिशासनिष्टः॥
विद्वच्छिवप्रीतिकरं व्यधातुं संज्ञाविवेके सहमावतंशः ॥ ६५ Ends (Comm.)- fol. 70a
तत: अनंतदैवज्ञात्पद्माम्बया पद्मा नामा माता जयेत्यर्थः ॥ श्रीनीलकंठः श्रीपांडित्यादिशोभायतो नीलकंठरूपः पुत्र असापि प्रसुतः ॥ कथंभूतः विपश्चित्पंडितः श्रुतिशास्त्रभिर्निष्टः ॥ वेदशास्त्रसंपन्नः सः संज्ञाविवेकं संज्ञाविचारं ग्रंथं ब्यधात् कृतवान्कथंभूतं सहमावतंसं सहमनिरूपकशास्त्रं अवतंशः भूषणं पस्यतां अत्र ग्रंथे सहमविचारस्य सम्यक् निरूपतत्वात् पुनः कथंभूतं विद्वच्छिवप्रीतिकरं पंडितशिवकस्य प्रीतिदमिति शुभं ॥
इति श्रीदिवाकर ॥ देवज्ञात्मजविश्वनाथविरचिते नीलकंठज्योतिर्वित्कृत
संज्ञात्तन्ने सहमादेाख्योदाहृतिः ।। सं १८३८ ॥ माघ शुक्ले १३ रवी References -- Mss. — A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 6870,
. ii, 1644,232a. B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra Notices,
No. 27533; I. O. Cat. 3050-51; and 6349-51; B. B. R. A.S. Cat. No. 263.

Page #63

Vedangas
ताजिकनीलकण्ठी (संज्ञा- Tajikanilakanthi (Samjhar तन्त्र) with टीका
tantra ) with Commentary
544(i) No. 604
1899-1915 Size – 84 in. by 44 in. Extent -7 leaves%3; 20 lines to a page3; 32 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting small but clear and legible; borders ruled in double black lines ; red pigment used for marking; edges worn out; incomplete.
The Ms. contains two more works viz.
1 मुहूर्त्तभैरव 2 नीलकण्ठीयताजिक.
Age-Fairly old. Author (Text)-Nilakantha.
" (Comm.)-Visvanātha Daivajfia. Subject - Jyotisa. Begins (Text) - fol. 10
प्रणम्य हेरंबमथो दिवाकरं गुरोरनंतस्य तथा पदांबुर्ज
श्रीनीलकंठा विविनक्ति सूक्तिभिस्तत्ताजिकं सूरिमनःप्रसादकृत् ॥ १॥ etc. - Begins (Comm.)-fol. 1b
श्रीगणेशाय नमः। चंडीकुंडलमाकलष्य कुतुकाइंडाभशुंडाग्रगं कृत्वा तांडवर्डवरे पशुपते खेलन्खलत्संखलम् चंडांशोखिलमंडलं तदपरं संदर्शयसंबरे
हेरंबो जगदंबिका विहसयन्वः श्रेयसे गर्जतां । etc. Ends abruptly - fol. 7b
भनेन सुखभावो युतो जातसुखस्य संधिः ३।२२।१७।१९ भपतेन युतो जातः पंचमभावः ४।९।२६ । ३८ अपेतेन युतः जातः References - See No. 880/1887-91.

Page #64

Jyotiga लाजिक (संज्ञाविवेक)वृत्ति Tājika ( Samjñāviveka )vytti _called शिशुबोधिनी
called śiśubodhini
911 * No. 605
1891-95 Size- in. by 5thin. Batent – 110 leaves ; 11 lines to a page ; 24 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgari characters; old in
appearance%3; handwriting clear, legible and uniform%3; borders of some folios ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for marking ; yellow pigment used for corrections; the folios are numbered as follows 1-22, 1-27, 1-29, 1-35; foll. 2, 3 and 8 in the third group missing; incomplete.
The Commentary was written in Saka 1555. Age – Appears to be old. Author - Madhava. Suject - Jyotisa. Begins — fol. 10
॥श्रीसिद्धेश्वर्यै नमः हेरंवं भुवनस्थशीर्षमधुलिट्संसक्तपादांबुर्ज गौरीढकमलप्रकाशतरणिं विघ्नाटवीपावकं इप्पद्वैरिकुलांतकं सुमनसा श्रीसिद्धिबुद्धिप्रद सिंदूराणगंडयुग्ममनिशं भालौषधीसं भजे १ जीर्णास्ति टोका महतीति मूलं सस्थं विचारं मुनिसंमति च
हित्वाहमध्यांशिशुबोधिनी तां संज्ञाविवेकस्य करोमि टीका etc. fol. 17a इति श्रीमाधवज्योतिर्विद्विरचितायां संज्ञाविवेकविवृतौ शिशुबोधिन्या
राशिस्वरूपादि प्रकरण समाप्तं १ Ends - fol. 346
अक्षरबाणारभूः १५५५ मिति शाके शुक्लपक्षगशुचौ शिवपूर्या ग्रंथपूर्ति सुकृतार्पणतः स्ताम्मा मिष्टफलदो गणनाथः ९
इति श्रीविद्वदैवज्ञमुकुटभूषणगोविंदज्योतिर्विसुजुमाधवज्योतिर्विद्विरचिता शिशबोधिनीनाम्नि समाविवेकविततिः संपूर्णा ॥ शुभमस्त ॥ ग्रंथसंख्या ६५७।

Page #65

Vedangas
References - Mss. A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 2278; ii,
48a, 203b; iii, 49a.
54
ताजिकपद्धति
No. 606
,Size - 113 in by 4g in.
. 'Extent - 4 leaves 11 lines to a page ; 28 letters to a line.
Description
-
1
Country paper ; Devanāgarī characters; old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; red pigment occasionally used for marking; edges slightly worn out; complete.
Age
Author — Kesava.
Subject
- Jyotisa.
Begins fol. 1b
• Appears to be old.
B – Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices No. 1898; Ulwar Mss. Cat. 1802, 1956;
-
Tājikapaddhati
866
1891-95
etc.
Ends fol. 4a
श्रीगणेशाय नमः ॥
यतस्ताजिकोक्तं फलं हायनोत्थं क्रमान्नोक्तमन्यैर्यतो दुर्गमंतत् ॥ क्रमाद्वच्मि तत्पद्धति प्रस्फुटोक्तया गणेशं नमस्कृत्य बालावशेषां ॥ ' ॥
इति वर्षफलस्य पद्धतिं मृतेशांघ्रियुगप्रसादतः ॥ शिशुशिष्यजनप्रबोधनी मकसेच्छिष्टवरिष्टकेशवः ॥ २६ ॥ इति केशवदैवज्ञविरचिता वर्षफलस्य पद्धतिः समाप्ता ॥ मेषतो मीनपर्यंतं द्रेष्काणानांमधीश्वराः ॥ भौमतो रवितः शुक्राद्गुणनीया यथाक्रमं ॥ १ ॥
त्यक्ता भननस्य कलिकाः खाक्षभूताः ॥
धं राश्यादिका मुंथा स्फुटा वर्षमुखे भवेत् ॥ २ ॥ प्रमुभांगवर्षविलग्नानाथो जन्माधिपस्तुर्थपतिः प्रकल्प्यः ॥ प्रभोत्थकान्मुथहाधिपस्या त्रैराशिपः पूर्ववदत्र चित्यः ॥ ३ ॥ ४ ॥

Page #66

5
Jyotisa इदं पुस्तकं धौम्यक्षेत्रस्थज्योतिषोपनाक - बापुदैवज्ञात्मज • गोविंदेन पुण्यपत्तने लिखितं । स्वार्थ परोपकारार्थ ॥ श्रीलक्ष्मिनृसिव्हार्पर्णमस्तु एम
भवतु References (1) Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1, 2276;
ii,484. B - Descriptive Catalogues :- Berlin Cat. No. 872;
I. O.Cat. No. 3060. (2) Printed Editions:- Published with Visvanātha's
Commentary at Benares in 1869.
74
ताजिकपनकोश
Tājikapadmakosa .No. 607 .
A 1882-83 Size - 10 in. by 4 in. Extent - 6 leaves; 15 lines to a page; 35 letters to a line. Description - Country paper; Devanagarl characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single ; red pigment used for verse numbers and headings ; yellow pigment used for
corrections; folios numbered in both margins; comlete. Age -Appears to be old. Author -Govardhana. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
॥ॐ॥ ॥ॐ नमः। श्रीगुणेशाय नमः॥ श्रीसारदायन्मः ॥ श्रीपरमात्मने नमः ॥ गणेशं गिरं पायोनि च नत्वा हरं भारती खेचरान् सूर्यपुर्वान् । विलोक्य खिल ताजिकं पनकोशं प्रवक्षे फलं वर्षलग्ने ग्रहाणा १
अथ प्रवक्ष्येयनानुं सारात् सूर्यादयो भावफलं नराणां मूर्त्यादि यो द्वादशभावजातं कोतूहलात्खेटविदा विहाय २ etc.

Page #67

Vedangas
Ends-fol.30
श्रीकंडोलपूरे सशोभितगणौ ज्ञातौ द्विजो धार्मिको . रामो रांम इवापरौ गणगणो देवज्ञचूडामणी स्वस्पुत्रेण छदत्तमानविलासज्योतिशगोम्वर्द्धनो बालानां शुखबोधनाय कृतवान् वर्षे प्रहाणां फलं १ ग्रंथे भस्मिन् पनकोशाष्ये यो विधाता करोपर स जारजातको ज्ञेयं संशे भोधिपारग . गुरुश्रीभूधरं नत्वा विलोक्याखिलताजकं वक्षेई पनकोशाख्यं तिकेंगेद्रेति शशांकके ३ सर्वकाव्यानि श्लोकानि एकसोः तेरा । ११३
इति श्रीगोर्द्धनविरचितं ताजिके पनकोशाख्यं संपूर्णः॥ अथ वखेशविचार क्रियते
Then follow 12 verses. Reference - Mss. - Aufrechts Catalogus Catalogorum:-1, 22701
203b.
ताजिकपनकोश
Tājikapadmakosa
823 No. 608
1891-95 Sizb - 101 io. by 44 in. Extent -4 leaves%3; 15 lines to a page3; 40-45 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari cbaraters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders rulod in double red lines and edges in single; yellow pigment used for corrections; complete.
Same as No.74/A1882-83. Age-Samvat 1818. Author -Govardhana. Subject -Jyotisa. Begins-fol. 10
॥ॐ॥ गणेशं हरिं पद्मयोनि च नत्वा हरि भारति खेचरान्सूयपूर्वान विलोक्याखिलं जातकं पनकोशं प्रवक्ष्ये फलं वर्षलग्ने प्रहाणां : etc.

Page #68

Jyotiga
Ends-fol. 4a
__ श्रीकंडोलकानाम्न etc. up to यदि निस्कंदपारगः २ as in No. 932/1886-92 followed by इति श्रीपद्मकोशे भावफलं समाप्तं श्रीरस्तु कल्याणमस्तु सं १८१८ वर्षे मिगीशिरवदि ४ सोमे लिपीकृताम् ॥
ताजिकपनकोश
Tājika padmakosa
479 No. 609
1892-95 Size - 111 in. by 54 in. Extent -6leaves%3; 12 lines to a page3; 36-38 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; new in
appearance%3 handwriting beautiful, clear and uniform; borders ruled in triple reddish lines; red pigment used for head. ings 3; folios numbered in both margins; complete.
Tbe Ms. was copied by one Kāślrāma Dave at Bombay. Age - Samvat 1926. Author - Govardhana. Subject - Jyotisa. Begins -fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ अथ पनकोशप्रारंभः॥ गणेशं हरि पनयोनि च नत्वा हरं भारती नेचरान्सूर्यपूर्वान्
विलोक्याखिलं ताजिकं पनकोशं ॥ प्रवक्षे फलं वर्षलने ग्रहाणां ॥१॥
etc. Ends-fol. 60
स्थानभ्रंशो भवति च जनास्योदयश्चेद्वयस्थ सिंहिपुत्रो रिपुभयमथोमय॑मृत्युर्विधत्ते शीर्षे कर्णे कूजमथ दशे पीडनं वा नराणां हानिर्लक्ष्मी स्वजनकलह कामनीनां पीडाः । १२ ॥
इति राहुफलम् ॥ इति श्रीपद्मकोश संपूर्णम् ॥ संवत् १९२६ प्रथम वैशाख शुक्ल ९ सौम्यदिने लिखितं दवे काशीरामवरदाजी। मिदं पुस्तक श्रीधरजीपठनार्थम् । मुम्बईमध्ये इंग्रेजराजधानी

Page #69

Vedangas
ताजिकपनकोश
Tājika padmakośa
515 No. 610
1895-1902 Size -- 8 in. by 6 in. Extent - 30 leaves ; 24 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgarl characters; old in appear.
ance ; bandwriting very small and sometimes not quite clear, borders ruled in double black lines ; red pigment used for
marking: white chalk used for corrections; marginal additions ; edges slightly worn out.
The Ms. contains portion up to मासदिनफलाध्याय Age-Appears to be old. Author - Not mentioned. .Subject -Jyotisa. Begins -- fol. 19
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ दोमीलन्दंतदंरः सकलसुरगणावरेषु प्रचंडः सिंदूराकीर्णदंडः प्रगटितविलसच्चारचांद्रीयखंडः॥ विप्रानां कालदंडः स्मरहरतनयः कुंडलीभूतशुंडः कंठस्थानांतरः स भवतु भवभूतये वक्रतुंडः॥१॥ ........ श्रीपद्मकोशं प्रणिपत्य मूळ श्रीपद्मकोशस्य गुरुप्रसादात् ।।
श्रीपनकोशोपमहं करिष्ये श्रीपनकोशं फलपनकोशं॥९॥ etc. Ends - fol. 300
प्रवासनष्टौ निधनं जयो हास्य॑ रतिस्तथा। क्रीडासुप्ताश्च भुक्तिश्च ज्वराख्यासु स्थिरा क्रमात् ॥२५॥ मेषे प्रवासावस्थायाः सुस्थिरांताः क्रमादिह । वृषे नषादयस्तद्व प्रवासांन्या क्रमेण ॥२६ इति श्रीमत्ताजकपनकोशे मासदिनफलाध्यायः॥
ताजिकपनकोश (मणित्यताजिक)
No. 611 Size - 12t in. by 5g in.
Tājikapadmakosa (Manitthatajika)
932 1886-92

Page #70

G
Jyotiga
Extent - 6 leaves ; 12 lines to a page; 35-40 letters to a line. Description 1 - Thick country paper; Devanāgari characters; handwriting bold, clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse numbers and topical headings; folios numbered in both margins; complete. Same as No. 74 / A1882-83.
Age - Samvat 1813 ? 1833 ?
Author - Govardhana.
Subject – Jyotisa. Begins - fol. 10
ड
!! श्रीगणेशाय नमः
Size
सास्त्रैः सज्जनसंपर्क पूर्वकैः सतपोदमैः आदौ संसारमुक्त्यर्थं प्रज्ञामेवाभिजयेत् १
ताजिकभूषण
No. 612
परमदिनं दिनमान विहीनं सप्त ७ भिताडित पंचविभक्तं आर्यभटेन विनिर्मितछाया सा च भवेदिनमध्ममछाया २
Ends - fol. 60
गणेशं हरिं पद्मयोनिं च नत्वा हरं भारतीं खेचरान् शूर्यपुर्वान् विलोक्याखिलं ताजिकं पद्मकोशं प्रचक्षे फलं वर्षलने ग्रहाणां १ etc.
श्रीकंडोकलनाप्ति शोभितगुणो ज्ञातौ द्विजो धार्मिको रामो रामपरायणो गुणगणो दैवज्ञचूडामणिः ॐ तत्पुत्रो नृपदत्तमांनविलसज्योतिज्ञगोवर्द्धनो
वलानां सुखबोधनाय कृतवान् वर्षे ग्रहाणां फलं १ ग्रंथेस्मिन्पद्मकोशाख्ये यो भिधानकरो परः
स जारजातको शेयो यदि त्रिस्कंधपारगः २
इति श्रीमणित्थपद्मकोशे वर्ष फलं सूर्याविग्रहानां उदयादिगतां पलं स्वाद गुरुं श्रीभूधरं नत्वा विलोक्याखिलजातकं संवत् १८१३३ (१) का श्रीहरि जयति छ छ
59
8 In. by 4 in.
Tājikabhūṣaṇa
344 1880-81

Page #71

60
Pedängde
Extent-51 leaves; 10-11 lines to a page%3; 20-22 letters to a line... Description - Country paper; Devapāgarl characters with TEHTATO)
old in appearance; handwriting careless and sometimes pot quite legible; also not quite uniform; borders of some folios ruled in double black lines and of some in double red lines, & some in two double black lines ; red pigment used for verse numbers and colophons; edges extremely worn out; foll. 38,
39 missing; incomplete. Age -Appears to be old. Author-Ganesa, son of Dhundhiraja. Subject -Jyotisa. Begins -fol. 10
॥ॐ॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
भक्तिभक्तजनस्य यस्य etc. fol. 60 इति वर्षायने वर्षेशाध्यायः॥ fol. 35a इति गृहभावफलाध्यायः ।।
fol. 45b इति श्रीगणेशविरचिते ताजिकभूषणे दशाफलाध्यायः॥ Ends - fol. 530
एतत्ताजिकभूषणं etc. up to श्रीढुंडिराजात्मक ॥ ४६ ॥ as in No. 480/18;2-95.
इति श्रीमद्वैवज्ञहुँढिरात्मज गणेशविरचिते ताजिकभूषणे भोजचिंता.
विचारः।। यादृशं पुस्तके दृष्टः ...... References - See No. 480/1892-95.
ताजिकभूषण
Tājikabhusana
819 No. 613
1884-87 Size - 94 in. by 54 in. Extent — 33 leaves; 13 lines to a page ; 24 letters to a line. Description - Country paper ; Devanā garl characters; not very old
In appearance%3; handwriting bold, clear and legible; bordera

Page #72

Jyotina
not ruled; red pigment used for marking the portion; wbito chalk used for corrections%3; folios numbered in both margins,
edges of folios worn out slightly: complete.. Age - Samvat 1847. Author - Ganeta son of Dhundiraja. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः ॐ गुरुभ्यो नमः
ॐ भक्तिभक्तजनस्य यस्य भवति etc. as in No. 480/1892-95. fol. 40 इति श्रीदेवज्ञढुंडिराजात्मज गणेशगणकविरचिते ताजिकभूषणे वर्षे.
____ शानयनाध्यायः॥ Ends-fol.33a
एतत्ताजिकभूषणं etc. up to श्रीढि राजात्मजः। as in No. 480/1892-95. followed by इति श्रीताजिकभूषणे भोजनविचारः प्रय पूर्तिमगमत् । संवत् १८४७ पौषकृष्ण एकादश्यां शक्रे श्रीरस्तु एभम् ॥
Then follow some 3 verses. References - See No. 480/1892-95.
ताजिकभूषण
Tājikabhūşaņa
868 No. 614
1887-91 Size -- 87 In. by 6 in. Extent-30 leaves%3; 15lines to a page%3; 20-25 letters to alinc. Description - Modern paper with watermarks; Devanagari characters,
handwriting clear and legible but not quite uniform; borders
ruled in triple red lines; edges slightly worn outs complete. Age - Saka 1718. Author-Ganesa. Subject-Jyotiga.

Page #73

62
Vedängas Begins - fol. 10. .. श्रीगणेशाय नमः॥
भकिमेकजनस्य पस्य भवति etc. as in No. 480/1892-95. fol. 4a इति श्रीमद्गणेशविरचिते ताजिकभूषणे वर्षेशानयनाघ्यायः ।। Ends-fol. 290
इत्थं विचार्य चतुरैवैरिहखेचराणां नीचान्यतत्पमतिभिः परिकल्पितानि ।। प्रभांगपो वर्षविलमनायो जन्माधिपस्तूर्यपतिः प्रकल्प्यः ॥ प्रभोत्यलमान्मुथहाधिनाथः त्रिराशिपः पूर्ववत्र चित्यः ॥ ३॥ त्यवत्वा भं प्रभलमस्य कलिकाः खाक्षभू १५० ताः ॥ लब्धं राश्यादिका मुंथा स्फुटा वर्षमुखा भवेत् ॥ २॥ द्वितीय प्रकारः ॥ द्विन प्रभांगभागाचं शरभक्तं स्फुटेंथिहा ।।
श्रीशके १७१८ अनलनामसंवत्सरे ॥ वैशाखशक्लषष्ट्यां गुरौ ......... चंद्रेण ताजिकभूषणस्येदं पुस्तकं लिखितं समासं ॥ स्वार्य परोपकारार्थ ॥
श्रीगजाननार्पणमस्तु । श्री। References - See No. 480/1892-95.
ताजिकभूषण
Tājikabhūsaņa
480 No. 615
1892-95 Size — 107 in. by 47 in. Extent - 28 leaves; 10 lines to a page; 35-40 letters to a line.
ption - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines ; red pigment used for verse numbers and colophops; yellow pigment used for corrections; white
chalk also used; edges of folios slightly worn out; complote. Age - Samvat 1780. Author-Gapesa, son of Dhupdhiraja. Subject - Jyotiga. Begins - fol. 10

Page #74

Jyotiga
भक्तिभक्तजनस्य यस्य भवति प्रीतिप्रतीतिप्रदा॥ स्नेहो वंशपरंपरापरिगतः सर्वाभिलाषप्रदः । सोयं सर्वसुरासुरेंद्र निकराराध्योस्तु लंबोदरो॥ धोरी गर्जनविघ्नतर्जनकरः श्रेयस्करः सर्वदा ॥१॥ वर्ण यत्करुणाकटाक्षकणिका संपूर्णसिद्धय भवेतां वाणी प्रणिपत्य सस्पनिरतं श्रीदुंडिराज गुरुं । सारं ताजिकवारिधेर्निरवधेः प्रोवृत्य पीयूषवत् ॥
कुर्वे ताजिकभूषणं गणपतेर्भक्को गणेशः सुधीः ॥२॥ etc.. Ends - fol. 28a
श्रीमन्मंगलमूर्तिपादकमलद्वंदातिसेवोद्भवस्फूर्त्या कोमलवाग्विलासविलसत्पद्यानवयं भृशं एतत्ताजिकभूषणं सुगणकप्रीत्यै चकारादरादालोक्यायकृतीर्गणेशगणक: श्रीदुंडिराजात्मजः ॥८॥
इति श्रीदेवशढुंढिराजात्मजगणेशविरचिते ताजकभूषणे भोजनविचारा.
ध्यायः ॥ संवत् १७८० वर्षे वैसाषशुक्लपषेः एकदसी शनिवासरे॥ References - Mss.-A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum-ti,227b%
il 48a; cf, S. B. Dikshit : Bhar. Jyo. 182. B - Descriptive Catalogues :- Bikaner M88. Cat.
No.7433; I.O.Cat. No. 3063.
ताजिकयोगसुधानिधि
Tājikayogasudhānidhi
721 No. 616
1886-92Size - 10Fin. by 4g in. Extent – 54 leaves ; 10 lines to a page ; 25 letters to a line. Description -Country paper3 Devanagari characters%3 old in appear.
ance%3D handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; yellow pigment used for corrections; red pigment used for marking the portion; right hand edges
worn out and moth-eaten ; complete. Age - Samvat 1724. Author - Yadavasuri. Şubject — Jyotișa on the principles of Tajika,

Page #75

64
Begins
1
fol. 10
Vedangas
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
कमल कैरववंधुधरात्म भूबुधबुधार्चितपादसरोरुहा || भृगुजभानुजभानुविरोधिनो ददतु दंतमुखो विमलां गिरं ॥ १ ॥ विरचये रुचिरं रुचिरप्रियं कमपि ताजिकयोगसुधानिधिं ॥
विधिविदां प्रमुदे द्विजयादवः कलियुगे विधिविच्छरणां दः ॥ ५ ॥ etc. fol. 40 इति श्रीताजिकयोगसुधानिधि यादवसूरिविरचिते वर्षप्रवेश दिवसादि
कला प्रथमा ॥
Ends - fol. 540
श्रीवत्ससंज्ञा द्विजपुंगवाद्यं श्रीवाइ नाम्नी सुषुवे हि साध्वी ॥ श्रीयादवेन व्यरचीहतेन सुधानिधिस्ताजिक योगपूर्वः ॥ २७ ॥
नृपति २६ मितकलोयं ग्रंथ उक्तोस्य वृत्ता नगजलधिशराख्यैः ५४८ श्लोककाश्चापि जाताः ॥ पुनरधिकृततोयात्कार नागेस्तु ८४४ तुल्या समजft for संख्यानुष्टुभाः श्लोकराशिः ॥ २८ ॥
श्रीभाविपादतल जात कृपात्तविद्या श्रीयादवेन रचिते स्वगुरुप्रसादात् ॥ तार्त्तीययोग सुधा निधिनामधेये जाताकलादिनफला किल षोडशीगं ॥ २९ ॥
इति श्रीयादवसूरिविरचिते ताजिकयोगसुधानिधौ दिनफलाक्य कला १६ ॥ संवत् १७२४ वर्षे पौषशुक्लद्वितीयां परमानंदमित्रैः लिपी .
...
मंगलं लेखकानां च पाठकानां च मंगलं मंगलं सर्वशास्त्रेषु भूमिर्भूपतिमंग
......
References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 227b;
ii, 480.
...
B - Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss. Cat. No. 745.
ताजिकयोगसुधानिधि
No. 617
Size - 10 in by 4g in.
Extent – 14 leaves ; 15 lines to a page 42-45 letters to a line,
-
Tajikayogasudhanidhi
922
1886-92

Page #76

Jyotiga
Description-Country paper: Devanagari characters: old in appear
ance; handwriting small but clear and legible; borders rulad in double black lines ; red ink used for marking ; yellow pig. ment used for corrections%3 edges worn oat: moth-catent
incomplete. Age-Appears to be very old... Author - Yādavasűri. Subject — Jyotiga. Begins — fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ . __ कमलकैरवबंधुधरात्मभू etc. as in No. 921 / 1886-92. fol. 3a इति श्रीताजकयोगसुधानिधौ यादवसूरिविरचिते वर्षप्रवेशदिवसादिफला
प्रथमा समाता ॥ fol. 50 इति श्रीयादवसूरिविरचिते ताजिकयोगसुधानिधौ लमभावराशिग्रह
स्वरूपणका द्वितीया ॥ Ends -- fol.146
ऐनेस्कुजे चोकमंगयुक्त दिवारिपुं चात्यगृहात्सलनं । चतुष्पदाख्यं निशि वाममार्किलमात्सलनं व्यसनं सदैतत् ॥३०॥ मंदंध .........
869
• ताजिकरन
Tājikaratna No. 618
1887-91 Size -8-in. by 5g in. Extent-20 leaves ; 14-15 lines to a page; 20-25 letters to a lines Deseription - Modern paper with watermarks; Devanagari charac
ters; handwriting clear and legible but not quite uniform ; · red pigment used for verse numbers and colophons; edges ____slightly worn out; complete.
The work was composed in Saka 1575. Age-Modern...

Page #77

66
Vedangaus
Author - Gangadhara, son of Bhairavadaivajha. Subject - A work on Tajika. Begins --- fol. 18
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीहेरंबाय नमः॥ उद्यतसितापभिनशिखरिस्वामिक्षमारंभ्रमविभ्राजिष्णुमणिप्रभावलिमहास्तंभे भ्रमाद्रयोः॥ कंडं स्वामपनेतुमिच्छति मुह देवो गजेंद्राननः सोयं हंसमितः प्रसूप्रभृतिभिः प्रीत्यास्तु नः श्रेयसे ॥१॥ विद्यायाः सकलाद्विनिघ्नगिरिभिः स्तुल्यास्त्रयीपूर्विका गुर्वाचक्षरमातृकाश्च सकला नादात्मका याः स्मृता॥ ताः सर्वास्तव मूर्तिभेदरचनाः संश्यते सर्वतः
श्रीवागीश्वरी देवी मन्दिरमिमा स्वल्पा सुवृद्धिं नय ॥ २ ॥ etc. fol. 20 इति ताजिकरस्ने वर्षानयनाध्यायः॥ ... fol. 30 इति ताजिकारत्ने बलाध्यायः ॥ .. Ends-fol. 200
शके पंचनगाक्षभू १५७५ परिमिते मासे शुचौलो तिथौ वारे देवगुरो नरेंद्रविधिना प्रेथान्विलोक्याविमान ॥ श्रोमरवधवेदितनयो गंगाधरस्तद्गुणो . प्रथं ताजिकरत्नसंज्ञममलं पूर्ण चकाराद्भुतं ॥
इती श्रोसकलदैवज्ञमुकुटालंकारश्रीभैरवदैवज्ञसुतगंगाधरकृतं ताजिकरल
संपूर्ण ॥ श्रीगजानमार्पणमस्तु ॥ छ॥छ । छ॥छ। References-Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,2270111
49a (the present Ms.).
ताजिकशाल
Tājikaśāstra
399 No. 619
1884-86 Size - 91 in. by 57 in. Extent-20 leaves%3; 12 lines to a page%3; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters with 18HTTS;
old in appearance; handwriting careless and illegible; borders

Page #78

Jyotiga
67
• ruled in double black lines; red pigment used for marking: edges worn out; slightly moth-eaten; complete.
Aufrecht ascribes several works to Yavanācārya or Yavanesvara (see Cat. Cat. i, 4736).
— Samvat 1621 : Saka 1486.
Age
Author --- Yavanācārya.
Subject - Jyotisa.
ॐ
Begins -
fol. 16
॥ ॐ ॥ ॐ नमः श्रीसूर्याय ॥
भथ परचक्रागमनपृच्छा ॥
स्थिरे चंद्रे चरे लग्ने । शत्रुरायाति पृच्छतः । नायाति लभशीतांशौ विलोमस्थौ यदा तदा ॥ १
परचक्रागमो बाग्यो लग्भेद्वोश्वरभस्थयोः । नास्त्यागमनमेवारेस्तयोरेव स्थिरस्थयो | द्विशरीरगते लग्ने च राशिगते विधौ । पंथानमर्द्धमागत्य स्वयं शत्रु निवर्त्तते ॥ ३ etc.
Ends 1 fol. 206
केंद्रेषु सर्वतः पापा: स्त लसंयुताः दिशस्तदा विनष्टोस ज्ञातव्यः शास्त्रकोविदैः ॥ ६ यदा सौम्या समस्तेषु केंद्रेषु च लोत्कटाः । तदा जनपदः पुष्टः स्वस्थ सस्य व संपदः ॥ ७
...
इति देशभंगसस्य निष्पत्तिरनिष्पत्तिपृष्ठा ॥
...
...
...
इति श्रीयवनाचार्यविरचितं ज्योतिषशास्त्रं ताजिकं समाप्तं ॥ श्रीरस्तु ॥ स्वस्ति संवत् १६२१ वर्षे शाके १४८६ प्रवर्त्तमाने ।। कार्त्तिकवदि १ शुक्रे अहं टपद्रेवास्तव्य कंडूलकज्ञातीयज्योतिश्रीमद्दाश्रमसुतज्यो० गोवलसुत ज्यो० वुलासुतज्यो० नरपतिसुतज्यो० रामसुतज्यो० केशवसुतज्यो० रघुनाथात्मजहरिनाथगदाधरयोः पठनार्थ तथा पुत्रपौत्रादिकपठनार्थ श्रीताजिकशास्त्रं लिखितं ॥ श्रीरस्तु ॥
References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 2280 ; This is the only Ms. recorded by Aufrecht. For Yavanācärya see Bhār. Jyo. p. 485.

Page #79

Vadangas
ताजिकसार
Tājtkasāra
345 No. 620
1880-81 Size - 98 in. by 41 In. Extent-14 leavea; 18 lines to a page; 48 letters to a line.-..-- Description - Thin country paper; Devanagari characters; oldaii
appearance; handwriting small, but clear and legiblog borders ruled in two double black lines ; red pigment used for marking the portion and verse numbers; marginat addi
tions ; complete. Age - Appears to be old. Author - Haribhadra. Subject -Jyotisa. Begins -fol. 1a
॥ॐ॥ श्रीगणपतये नमः
श्रीरामस्य पदारविंदयुगलं नवाथ वागीश्वरी etc. as in No. 57/
1881-82. Ends - fol. 14a
क्रीडा हि विद्यापठनं सुरेज्ये etc. up to ज्योतिर्विदा तद्विबुधैः सुपया ३ as in No. 57/1881-82 followed by इति श्रीहरिभट्टविरचिते ताजिकसारे दिनवेशप्रकरणं समाप्तं लिखितं । जितचंद्रेण विबुधावतंसपं ।
श्रीजिनचंद्रगाविनेयेनेति मंगलं ॥ इंसपुर्याम् References - Sce No. 57/1881-82.
57
ताजिकसार
Tājikasāra No. 621
1881-82 Size. - 10 in. by 41 in. Extent - 21 leaves; 13 lines to a page ; 45 letters to a line. Description - Country paper; Devanā gari characters with T8HTTS;
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform%3B

Page #80

Jyotipo
borders ruled in triple red lines ; red pigment used for mar. king the portion; yellow pigment used for corrections: blank space left in the centre of folios; red discs in the centre and in both margins of one side of folios occasional marginal add
itions ; complete. Age - Samvat 1695. . ....... :: . Author - Haribhadra, composed about Saka 1445 (ct. Bhar. Jyo.
p. 490).
Subject — Jyotişa. Begins — fol. 10
॥ॐ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः॥ श्रीरामस्य पदारविंदयुगलं नस्वाथ वागीश्वरीं । हेरंबं सपनादिकं प्रहगणं रुद्रं यशोदासुतं ... वक्ष्ये ताजिकसारमल्पसुगमं रम्यं सुबोधप्रदं नानाताजिकतो विलोक्य रचितं दैवज्ञहर्षप्रदं ॥१॥ ... . यत्पूर्वार्जितमात्मदेहजनितं देवं शुभं वाशुभं तत्सर्व हि विपाकमेति नियते वर्षादिके निश्चितं सर्वैः संमतमन्त्र जन्मनि परं जतोः स्फुटं सूरिभि
स्तस्मात्तत्परिचित्य वर्षजनितं वक्ष्ये फलं स्फूर्तिमत् ॥२ etc. Ends-fol. 21a
मालोक्य नानामुनिताजकानि सम्यक् कृतं ताजिकसारमेनं स्वाल्पं विचित्रं हरिणा सुखार्य ज्योतिर्विदां तद्विविधः सुपथैः ॥ २६ ॥
इति श्रीहरिभद्रविरचिते ताजिकसारे दिनप्रवेशप्रकरणं । संपूर्णोयं ग्रंथः॥ संवत १६ मा १५ वर्षे माश्विनसितप्रतिपदायां शुक्रवासरे अंचलगण्छे वाच. कोत्तमवा० श्रीसुमतिहर्षगणीनां शिष्य उ. भुवनरत्नगणिलिखितः ॥श्रीः॥
लेखकपाठकयोः श्रीस्तात् ॥श्रीः॥ श्वी॥ श्रीः॥ References - Mss.A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum:- j, 2281
li, 484, 2030; iii,49b. - Descriptive Catalogues:- R. Mitra, Notices
No.2796%3 Bikaner Mss. Cat. No. 7443: I.O. Cat. No.3058..
.... .

Page #81

Vadangas
ताजिकसार
Tājikasāra
323 : No. 622
1882-83 Size — 9} in. by 44 in. Extent - 65 leaves ; 7 lines to a page; 20 letters to a line.
Description - Rough country paper; Devapāgari characters; old and
musty in appearance%3B handwriting bold, clear, and legible; red pigment used for marking the portion, edges worn out; foll. 25-31 missing: borders ruled in double black lines; incomplete.
Ago - Appears to be old. Author - Haribhadra.
Subject -Jyotiss.
Begins - fol. 10
श्रीसरस्वत्ये नमः । श्रीसूर्याय नमः ॥ श्रीगणाधिपतये नमा॥
श्रीरामस्य पदारविंदयुगलं नत्वाय वागीश्वरी etc. as in No. 571 1881-82.
Ends — fol. 710
क्रीडा हि विद्यापठनं सुरेज्ये etc. up to सततं प्रवाध्यं ॥ ९९ ॥ as in No. 57 / 1881–82 followed by mteten atalgfaat hafa apare कूतां ताजिकसारमेव । स्वल्पं वि ............
मालवी श्री श्रीगौरज्ञातीय चंद्रात्री पुरोहितांगदेवं सुत पु० सुदासुतपु० गोपासुतपु० पीतांबरसु०पु० देवदाससु० पु० विश्रामसुत पुरो. राघवसुखपुरोहितत्रीकमसुतहरीदत्तेन लिखितं कीर्चित् त्रीविक्रमेण लिखितमादौ एवं
पारशं पुस्तकं दृष्टवा ताशं लिखितं मया। यदि शुद्धमशुद्धो वा मम दोषो न दीयते । १॥
श्रीरस्तु ॥ कल्याणमस्तु ॥ रामं भवतु ॥ References - See No. 57 / 1881-82.

Page #82

Jyotime
ताजिकसार
0 Tafikasārus No. 623
188278312 Size - 97 In. by 57 in. Extent - 10 to 7a leaves ; 14. lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanagar characters; handwriting
clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines; red pigment used for verse numbers; folios numbered in both margins; incomplete.
The Ms. contains another work called afforzy. ABC - Samvat 1798 : Saka 1663. Author - Haribbadra. Subject — Jyotişa. Begins - fol. 10
Il strutaire Fa:II er after 89 ford
The Enfaayore etc. as in No. 57 / 1881–82. Ends - fol. 7
___... अनेन प्रकारेण प्रभलनादेव वर्षफलं कार्य ॥ इति प्रभवर्षे विशेषः । References --Sec No. 57 / 1881–82.1
साशिकसार
Tājikasāra
.
.
.
.
072
No. 624
1886-92
.
Size -101 in. by 44 in.
Extent - 57 leaves; 8 lines to a page; 24-25 letters to a line.
Description - Country paper ; Devapāgarl characters; old in appear.
ance; handwriting bold, clear, and uniform ; borders rated
in double red lines ; red pigment used for verse numbers . . and headings; yellow pigment used for corrections; edges
extremely worn out; brittle leaves; complete,

Page #83

14
AgqSajjyat 1673.
Author.
Subject – Jyotisa.
-
Haribhadra.
Begins-fol. 16
॥ श्रीमहागणपतये नमः ॥ ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ॥
श्रीरामस्य पदारविंदयुगलं नत्वाथ वागीश्वरी etc. as in No. 57 /.
1881-82..
:
And it here Ends - fol. 560
Vedänges
sharest fir farrusi सुज्ये etc. up to ज्योतिर्विदां तद्विविधैः सुपचैः '॥ ४४८ ॥ as in 'No. 57 / 1881-82 followed by इति श्रीहरि भट्टविरचितस्ताजिकसारशास्त्रं समाप्ताः ॥ शुभं भवतुं । संवत् १६७३ वर्षे आश्विनशुदि १४ शनिदिने लिषितं भटमुरारि श्री भटमहीधर पुत्रेण ॥ शुभमस्तु
References : - See No. 57 / 1881-82.
1
# 1.
ताजिकलार
No. 625
$ize — 97 in by 4g in,
-
Extent 45 leaves; 9 lines to a page; 25-28 letters to a line.
प्रे
Description -Country paper; Devanagari characters with occasional पृष्ठमात्राs; handwriting clear, legible and uniform; borders £22 ruled in double black lines; edges of some folios slightly worn out; complete.
-
Age Samvat 1702 : Saka 1567. Author Subject – Jyotisa.
Haribhadra.
1
Begins fol. 10
1
Tājikasāra
310 Viśrāma(1)',
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥
श्रीरामस्य (प) दारविंदयुगलं नस्वाथ वागीश्वरं ॥ etc. as in No. 57/1881-82.

Page #84

Ends – fol. 448
References - See No. 57 / 1881-82.
Jyotica
क्रीडां हि विद्यापठनं सुरेज्ये etc. up to ज्योतिर्विदां तद्विविधैः सुपयैः ३९५ as in No. 57 / 1881-82 followed by इति श्रीहरि भट्टविरचिते ताजिकसारे दिनप्रवेशप्रकरणं ॥ समाप्तं ॥ संवत् १७०२ वर्षे शाके १५६७ प्रवर्त्तमाने भाद्र वा शुदि ९ बुधे लषीतं ॥ व्या. जीवराजसुतमाधवजीपठनार्थ । स्वयमेव लषीतं ॥ याद्वशं दोषो न दीयते ॥ शुभं भवतु । कल्याणमस्तु ॥
1
10
ताजिकसारटीका
No. 626
Size - 9 in. by 41 in.
Extent - 25 leaves; 17-18 lines to a page ; 38-40 letters to a line. Description - 1 - Country paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting small but clear and uniform; borders not ruled; red pigment used for marking the portion; edges slightly worn out; complete.
The date of the Commentary in 1677.
Jyotisa.
.........
The beginning appears to be identical with the beginning of Sumatiharşagani's Commentary. But the name of the commentator is Samanta who lived under a king named Vispudasa (cf. R. Mitra's Notices Vol. III, No. 1354 ). Age - Appears to be old.
Author - Sumatiharṣagani.
Subject
Begins fol. – 10
॥ ॐ ॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
73
Tājikasāraṭikā
924
1886-92
श्रीसूर्यचंद्रारबुधेदुपूज्यान् भृग्वार्किमुख्यान् प्रणिपत्य खेटान् हृन्मानसस्वर्णसुबोधपद्मप्रबोधने तिग्मकरं गुरुं स्वं १
श्रीशारदीयं शरदिदुशुभ्रं तेजोज्ञतां ध्वांत इवैकदीपं
निधाय चित्ते विवृणोमि ताजिक-सारस्य तत्रान् सुकरान् पदार्थान् ३

Page #85

74
Vadangas
विरच्यादौ वृहस्पनमालावृत्तिमयोद्यतः
कर्तुं च कारिकामेता शिष्यबोधकृते कृती ३ etc. Ends - fol. 250
वर्षे शैलहयांगभूपरिमिति १६७७ मासे तथा फाल्गुने पक्षे सुभ्रतरे तिथौ दशमिते श्रीषेरवापुर्वरे राज्ये श्रीमति विष्णदासनृपतेर्वैरीभवृंदे हरौ वृत्तिं श्रीगुरुहर्षरत्नकृपया सामंतनामा करोत् २ गरू बांधवरत्नाव्ह । दीर्घायधनराजयोः निरंतरा ग्रहादेषा रचिता तनुताचिरं ३ श्लोक संख्यादाहरणे क्रमात् सप्तदशौ शतं १७०५ उपरि पंचविष्यातं । ताजिकसारवृत्तिकेः । ४
इति श्रीताजिकसारोदाहरणवृत्तिः संपूर्णाः ॥ References- Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1, 22841
ii,48b, iii,490. B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices No.
27973; H. I.O.Cat. No. 3059.
ताजिकसारटीका
Tājikasāraţikā called कारिका
called Kārikā
481 No. 627
1892-95 Size-98 in. by 51 in. Extent - 39 leaves; 13 lines to a page ; 30 letters to a line. . Description - Thick country paper; Devanāgarl characters; hand
writing clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for marking: folios numbered in both margins; marginal additions ; edges
of some folios slightly worn out; complete. Age - Appears to be old. Author-Sumatiharsagani. Subject - Jyotisa.

Page #86

Jyotiga
75
Begins - fol. 16
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ ताजकसारनी टीका लिख्यते ॥
श्रीसूर्यचंद्रारधेद्र पूज्यान् etc. as in No. 924/1886-92. Ends - fol. 390
एवमुक्तमनुक्तं च etc. up to रचिता तनुताचिरं ॥३॥ as in No. 924/1886-92 followed by इति श्रीचिजकमहोपध्यायश्री ५ श्रीउदयराजगणिकुंजरशीष्योपाध्याय -श्रीहर्षरत्नगणिसालशीष्य-पंडीतवाषिराजयश्रीशमतिहर्षगणिकृता ताजिकसारटीका कारिकानाम्नी संपूर्ण समाप्तः ॥ श्रीरस्तु॥ कल्याणमस्तु
ताजिकसारटीका
Tājikasāratikā
482 No. 628
1892-95 Size - 97 in. by 4} in. Extent - 28 leaves; 15 lines to a page; 50 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance ; handwriting small but clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines and edges in single ; red pigment used for marking. the portion; yellow pigment used for corrections; marginal additions; edges of some folios slightly worn out; leaves slightly brittle: complete.
The date of composition is 1677. Age- Samvat 1795. . Author - Sumatiharsagani. Subject - Jyotisa. Begins — fol. 10
॥ॐ॥॥ श्रीगणेशायन्मः ॥ श्रीभगवत्यै नमः श्रीगुरुभ्यो नमः॥
श्रीसूर्यचंद्रारबुधंद्रपूज्यान etc. as in No. 924/1886-92. Ends - fol. 28a
एवमुक्तमनुक्तं च etc. up to रचिता तनुताचिरं । ३ ras in No. 924 / 1886-92 followed by इत्याचलिकमहोपाध्यायश्रीउदपराजगणि

Page #87

16
Vedangas
कुंजराणां शिष्योपाध्यायश्रीहर्षरत्नसार्दूलानां शिष्यपंडितवादिराजपंडित की सुमतिहर्षगणिकृता ताजिकसारटोका कारिकानानाम्नी संपूर्णा ॥
सकलपंडितशिरोमणिपडितश्री ५ श्रीगंगविजयगणिना पं - प्रमोदविजगणिना लिपतं ग. भीमविजयवाचनार्थे ।संवत् १७९५ वर्षे वैशाषमासे
कृष्णपक्षे १० तिथौ रविवारे॥ श्रीआसोपनगरे लेषक पाठक चिरंजीयात References - See No. 924/1886-92.
ताजिकसारटिप्पण No. 629
Tājikasārațippana
540 1899-1915
Size -81 in. by4g in.
Extent - 30 leaves; 12 lines to a page ; 30-32 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in appear.
ance%3D handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; edges worn out and moth-eaten;
complete. Age - Appears to be old.
Author - Not mentioned.
Subject.- Jyotisa. Begins - fol. 10
श्रीसांबशिवबटुकसहितसहाय । श्रीगणपतये नमः ॥
अथ श्रीताजकसारस्य टिप्पण लिख्यते । etc. Ends - fol. 300
लग्नार्थे अयनांशा १९॥ १९॥ ५३ युक्त रवि । इष्ठफळघटी ५७ । २. षष्टि ६०भिः शोधीते रात्रिशेष २।३६ एथकी उक्तवत् क्षणं लग्नं ८।२९। ५४।१२
इति दिनप्रवेशमासप्रवेशविधिः। अथ प्रवासादि • अवस्थासाधन । कमे घनसमुद्भवे इति ॥ छ॥छ । छ । श्री॥

Page #88

Jyotire
साजिसारटिप्पनिका No. 630
Tājikasārațippañikā
925 .
____1886-92
Size - 94 in. by 41 in. Extent- 38 leaves; 9 lines to a page; 25-26 letters to a line. Description-Country paper: Devanagari characters%3; not very old in . appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders
ruled in double black lines; red pigment used for marking; yellow pigment and white chalk used for corrections; folios numbered in both margins; complete.
A Commentary on Tajika sāra of Haribhadra. The year taken for calculation is Saka 1501 which may be taken to be the date of composition,
Age-Samvat 1846.
Author - Not mentioned. Subject - Jyotisa. Begins -- fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ ताजिकसारस्य टिप्पनिका क्रियते ॥ श्रीरामस्येति वृत्तं सुगमं ॥
श्रीमत्नृपतिविक्रमार्कसमयातीतसंवत् १६ भाषाढादि ३६ वर्षे शाके १५०१ प्रवर्त्तमाने लौकिकमार्गशीर्षमासे कृष्णपक्षे । एकादश्यां तिथौ। शनि. वासरे। घटी ५६ पल ४८ हस्तनक्षत्रे घटी ४१ आयुष्मान् - योगे घटी ५.
तदिने सूर्योदयाद्तजलघटी ७ समये जम्म ॥ etc. Bnds - fol. 386
___आहर्गणात् कोष्टकोक्तप्रकारेण प्रहाः साध्याः। ततो भावाः । ततो रट्यादि । ततः सहमपंचवर्गी । ततो हीनाशपात्यांशादिक्रमेण दशा साध्या ॥
इति ताजिकसारटिप्पनिका पं. प्रवरसांमंतमुखादभिगम्य लिखिता ॥श्री। लिखतं गुजरमल ॥ मीती पोसमासे सूलपमे तिथो १०. सू से १८१६ का शिव
This is the only Ms. recorded by Aufrecht... .

Page #89

8
Vedangas
ताजिकसारोद्धार
Tājikasāroddhāra
325 No. 631
1882-83 Size - 84 in. by 31 in. Extent - ll leaves; 8-9 lines to a page, 25-26 letters to a line. ..
Description - Country paper; Devanāgarl characters; not very old
In appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines; red pigment used for marking the portion; folios numbered in both margins; modern paper used for fol. 10; complete.
Besides the present work Aufrocht ascribes to him threo more works viz. (1) Tājikatantra (2) Vāmajātaka and (3) Strijataka (Cf. Cat. Cat. i,5636). .
Age - Sarivat 1825 : Saka 1690.
Author - Vamana.
Subject - A manual on astrology.
Begids - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ वामनताजिक लिख्यते ॥ लग्नस्थितो दिनपति प्रकरोति नित्यं देहं सरोगमतुलं किल वायुपीडां ॥ गुल्मादिकं शिरसि बस्तिरोगान् विर्यक्षयं तु बहुमूत्रकृतादि दोषा ॥१॥ धनविलाससुखाविधनस्थितो दिनकरोति हि जन्मनि ॥
मुखरतां किल नेत्रविकारतां विविधरोगगतिं तनुते वृथा ॥२॥ etc. Bads -- fol. 110
नेत्रे च रोगं किल पाघातं प्रपंचभावं. किल वाक्कलायां ॥ दुष्टैविरोध मरसेवनं च करोति रानं व्ययगेवमेवा ॥१२॥ इति राहुफलं संपूर्ण ॥
इति श्रीवामनताजिके सारोद्धारे नवग्रहाणां जन्मभावफलं संपूर्णमस्तु । संवत् १८२५ शाके १६९० प्रवर्त्तमाने रविदक्षणायने गते श्रीसूर्येमाह - मांगल्यप्रद आश्विनमासे शुद्धपक्षे तिथौ १४ चंद्रवासरे लिखितं गपंप्र ... रत्ने भारसुतविरेश्वरेण लिखितं शुभं भवतु ।। श्रीरस्तु ॥७॥ श्रीः॥७॥

Page #90

• ताजिकसुधानिधि
No. 632
Size - 102 in by 52 in.
Extent
-
Age.
Author
- Not very old.
122 leaves; 9 lines to a page; 28 letters to a line.
Jyotiga
Description 1 - Thick country paper: Devanāgari characters; not very old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines and edges in single; red ink used for topical headings; white chalk used for corrections; foll. 52-56 and 92-97 missing; complete.
The work is also called Tajikasārasudhānidhi.
Subject – Jyotisa.
-
Begins – fol. 16
Tājikasudhanidhi
521
1895-1902
Nārāyaṇa, son of Dadabhai and grand-son of Madhava (for Nārāyana and his works see Bhar Jyo. p. 292 ).
॥ श्रीगणाधीपते नमः ॥
कमलकैरवबंधुवरात्मभूबुधबुधार्चितपादसरोरुहाः
Ends - fol. 132a
79
भृगुजभानुजभानुविरोधिनो ददतु दंतिमुखो विमलां ॥ १ ॥ .......
तस्माल्लब्धवरः परोपकृतये नारायणोहं दुवे तार्त्तीयैकसुधानिधि गणित वित्तुष्टयै चमत्कारिकं । श्रीमान् खिधिक रोमकादि रचिता संगृह्य सारं परं यस्य ज्ञानलवेन मुख्यपदवीं प्राप्नोति निःसंशयं । ४ । etc.
पुत्रस्तस्मात्कनिष्ट जलनिधिवसां धार्मिकः सत्यवादी श्रीमन्नारायणाख्यो निरवधिकरुणापूर्णचित्तांतराल शिष्यैः संप्रार्थितोहं प्रवर निजधिया ताजकप्रथमेनमाकार्षीतेन तुष्टे गजवदन विभूभरतीप्राणनाथः | २५ | होरासारसुधानिधिर्विरचितः पूर्व मया जावके व्याख्या वै नरजातकस्य रचिता दैवज्ञसंतौषिण प्रगणकप्रियाणिगदिता युद्धादिसिद्धै तथा प्रोक्तो हि स्वरसागरस्तदनु तार्त्तीयसुधाया निधि । २६ ।

Page #91

Vadangas
.
.
प
.
इति श्रीग्रामकरोपनामकमाघवात्मजनारायणकृतस्ताजकसुधानि समास। मगमत् ॥ श्री॥ References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogcrum :-i, 2282;
i, 203b. B-Descriptive Catalogues :- Oxf. Cat. No. 784.
ताजिकालंकार
Tājikālamkāra
326 No. 633
1882-83 Size - 91 in. by 41 in. Extent-19 leaves%39 lines to a page3; 28-30 letters to a line. Description-Country paper: Devanagari characters; old in appear.
ance handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines; red ink used for verse numbers and colophons; edges worn cut; complete.
The work is also called Bodhasudhakara. Age-Samvat 1803: Saka 1668. Author - Sūryadaivajña. For detailed information see Bhār. Jyo. p.
271. Subject - An astrological treatise relating to the effects of particular
astral conjunctions at the natal hour. Begins - fol. 10
॥॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ अगणितगुणकीर्तिस्फुर्तिरूपो हतार्सिस्स्वरुणकिरणवर्णो मत्तमातंगतुंगः ॥ दलितदनुजदंभोजमभित्पूजितांघ्रिर्जयति वरदमूर्तिर्मानसेमिन्मदीये ॥१॥ श्रीज्ञानराजनिजतातपदप्रमादसंसाधितातिसविशेषफलाकलापः ॥ सत्पंडिताननसरोजविकास गः सूर्योहमार्यकृतिमीक्ष्य वदामि किंचित् ॥२॥ भाधैर्यद्यपि गथपचरचना माधुर्यधुर्याक्षरप्रक्षेपैरमृतोपमं समुदितं त्वार्याभिरारपि ॥ तत्र श्रोतृसमूहमोहमहिमाध्वंसो न संजायते तसादसि कृतौ कृतातिरहं श्रीताजिकालंकृतेः ॥ ३ ॥ etc.

Page #92

Jyotish
fol. 5a इति ताजिकालंकारे पंचमवग्गौं वलाध्यायः ॥ Ends - fol. 19a
गौतम्युत्तरतीरचारुवसति: श्रीपार्थसंज्ञ पुरं तत्रत्यो गणकापणीः पृथुयशाः श्रीज्ञानराजाभिधः ॥ पुत्रस्तस्य महोदयो मतितरोत्वादर्षादकोरेगणितपोल्लीलावती...योस्तद्वत् श्रीपतिपद्धतेश्च गणितं वीजं तथैकं व्यधात् ॥४॥ एतत्ताजिकमव्युत्तोथमपरं काव्यांष्टकं प्रौढधीसूर्यो बोधसुधाकराख्यरकरोदध्यात्मशालाष्टमं ५॥
इति श्रीताजिकालंकारे दैवज्ञसूर्यविरचिते सहमाध्यायो दशमस्समा. तोयं ग्रंथः ॥ १६३ ॥ शुभं भूयात् ___ श्रीहरिजी लिखापितं अर्गलपुरमध्ये ॥ दयालदासेन। लिषितं देन्या वासिनां
भथ माल ... हमं ॥ लग्नेश चंद्रादवियोग यदा चंद्रो लग्नपस्तदा चंद्रराशीशात् सदा चंद्रं विशोधयेत् ॥
संवत् १८०३ वर्षे शाके १६६८ भाषाढकृष्णप्रतिपत् स्वौ शीहोरनामे वासी पंड्यादेवाकरात्मज - पंड्यारत्नेश्वरस्य पठनार्थ पुस्तकं ॥
चतुर्भुजस्येदं स्येदं पुस्तकं References — Mss. — A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 228a.
B- Descriptive Catalogues :- Weber's Berlin Catalogue p. 260; Bikaner Cat. No. 742.
ताराविलास
Tārāvilasa
820 No. 634
1884-87 Size - 84 in. by 4 in. Extent - 4 leaves; 7 lines to a page; 25-26 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; not old in
appearance; handwriting bold, clear and legible; borders not ruled; red pigment used for verse numbers; yellow
pigment used for corrections; complete. Age - Samvat 1894. Author - Vaidyanatha,
...11

Page #93

Vedangas
Subject-Jyotisa. Begins-fol. 1a
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ ज्योतीरूपाग्निधर्मध्रुवमुनिसहितं चंद्रतारापूज्यं वासो दिका मुनीनामखिलसुरगणस्याश्रयो जीवभाजां ॥ लीलास्थानं विनोदस्थलममिततलं भूतरक्षोकजानां व्यातं संख्याविहीनं निरुपममलं ब्रह्म च द्वयोमवंदे १ ज्योतिर्विदानंदकगणियानि विलोक्य शास्त्रानि मया कियंति
ताराविलासो विदुषां मुदेयं वितन्यते कौतुकभावभाजा २ etc. Ends-fol.4a
वैनतेयकृतसंस्थितिरथ नारदस्तुतयशा जननाथः ॥ एतसां हरतु मे भरमेनं चक्रपाणिरिह संसृतिचक्रे २२
अन्न पादाद्यांत्याक्षरैर्नामकर्तुरपि ज्ञेयमिति इति शांभववैद्यनाथकृतस्ताराविलासः संपूर्णम् ॥
श्रीरस्तु मार्गशीर्षशुक्ला ५ शनौ लीखितं श्रीचंदेन स्वयं पठनार्थ सं
१८९४ कल्याणमस्तु. Then follows some portion. References -Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,2290%;ii,48.
तिथिचक्र
Tithicakra
No. 635
705 1883-84
Size - 81 in. by 31 in.
Extent -16 leaves%3 12 lines to a page. Description - Rough country paper; very old in appearance. Age - Fairly old. Author -- Not mentioned. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
श्रीवेंकटेश प्रसंन्न ॥ अविघ्नमस्तु । सिधांतदीपिके तिथिचक्ररविपदकानि ॥ --

Page #94

jyotiga
।४९ ।
।
१०।४।२४।४।२४।१५।१७।२१।२५।२। २४।१५।१८।२०।२८।१५।१७ | etc. fol. 150 इति तिथिचक्ररविपदकानि समाप्तः ॥ छ। Ends — fol. 160
५७।२।१३। ५५ ग ५५। १५ वृ. ११४ ५८।३।८।५७। ग|५४।३९ वृ१३८
420
तिथिचिन्तामणि
Tithicintāmaņi No. 636
A1881-82 Size - 8} in. by 3} in. Extent - 6 leaves; 8 lines to a page ; 25 letters to a line. Description - Rough country paper; Devanāgarl characters; old in
appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders
not ruled; edges slightly worn out; complete. Age - Saka 1751. Author -Ganesa. Subject - Jyotisa. Begins -fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ यश्चिंतामणिरंकलेख्यबहुलोत्यल्पक्रियो मस्कृतिस्तिथ्याधावगमप्रदोस्य सुखिनो ये लेखने भीरवः।। तत्प्रीत्यै लघुमल्पकृत्यममलं तिथ्यादिचिंतामणि
विनेशार्कमुखांन्प्रणम्य कुरुते श्रीमद्गणेशः कृति ॥ १ ॥ etc. Ends - fol. 5a
उत्साहानुत्पातरुगारुगतथाचारनाचारमूषाः॥ पातंगाश्चोरमीश्रोरमृतिरसफलोत्यनि के द्वे तथे च क्षुत्तृणनिद्रालस्योद्यमशमनयमथ च क्रोध दुभो मदश्च ॥ भेदे मत्सरसाम्रीकहननं भयेकटकाः पक्षिमित्तिः ॥२॥ इति वृष्टयादिफलानि ॥ तिथिगतैष्यैक्यफलं तन्मान करणं भवेत् ॥
इति चिंतामणिः समाप्ताविति ॥ शके १७५१ विरोधीनामसंवत्सरे क्षेत्र बयप्रतिपदां पंचनयो नामक ज्योतिर्वितविनायकेन लिखितं इदं पुस्तकं समाप्तं ॥ ॥छ। छ।

Page #95

84
--
References - Mss. A Aufrecht's Catalogus Catalogorum i, 230; ii, 49a; iii, 50a. See Dikshit - Indian Astro
nomy pp. 264-66 etc.
B-Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. Nos. 2942-43. The work is called Laghutithi. cintamani in the I. O. Cat.
Age
Appears to be old.
Author Not mentioned.
Subject
Begins
fafufcafor
No. 637
Size- 12 in. by 5 in.
Extent- 173 leaves.
Description -Thick country paper; borders ruled in two double red lines; white chalk used for corrections; the entire Ms. contains different astronomical tables..
-
-
Jyotisa.
- fol. 1b
Vedāngas
श्रीगणेशाय नमः
Ends fol. 1736
Tithicintamani
177
Visrama (ii)
इति श्रीतिथिचिंतामणि अंकजाळ समाप्त पत्रे १७३
Turiyayantra
821
1884-87
grauts
No. 638
Size 8 in. by 53 in.
Extent 5 leaves; 13 line to a page; 25 letters to a line.

Page #96

Jyotipai
Description - Thick country paper 3, Devanagari characters%3; hand
writing clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines and edges in single; yellow pigment used for correc
tions; white chalk also used ; complete. Age - Not very old. Author - Dadabhai ( son of Madhava). Subject -Jyotisa. Begins -fol. 10
॥श्रोः ॥ भथ यंत्रचिंतामणिसूत्राणामुपयतिः अत्र यंत्रं त्रिज्या व्यासाचस्य चतुर्थांसः॥
यंत्रं चक्रदत्वाई तत्र द्वे ब्यासाचरेखे ज्यांगुलविभक्त चापरूपा नवतिचिन्हिता तृतीया वक्रा रेखा च एताभिस्तिसभी रेखाभिः परिच्छिनः तयोरेका
तिर्यगपरोधिरा etc. Ends - fol. 5a
इति माधवतनुजदादाभाईकृता तुर्ययंत्रोपत्तिः ॥ सिद्धांतशेखरे । भये पदेऽपचयनीपलभाल्पिका स्यात् छायास्मिका भवति वृद्धिमती द्वितीये। भक्षधुतेः समधिकोपचिता तृतीये तुर्ये पुनः क्षयवती तदनल्पिका च वृद्धि प्रयाती यदि दक्षिणाग्रा छाया तथापि प्रथमं पदं स्यात् ।। हासं व्रजंती ... तां विलोक्य रवेर्विजानीहि पद द्वितीयं २ . .
1821
त्रिविक्रमशतक
Trivikramaśataka - No. 639
A 1882-83 Size -- 9f in. by 34 in. Extent-5 leaves; 10 lines to a page; 30 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders and edges ruled in double and single red lines respectively; red dandas used; red pigment also used ; complete.

Page #97

86
Age – Samvat 1781.
Author - Trivikarma.
Subject – Jyotisa.
Begins fol. 10
9
Ends-fol. 56
Size -
त्रिविक्रमशतक
No. 640
॥ ॐ ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ॥
नमस्कृत्य परं ब्रह्म गणकेंदु त्रिविक्रमः । मुनिप्रणीतमखिलं व्यवहारं प्रविशतिः । १ । नंदा भद्रा जया रक्ता पूर्णेति च पुनः पुनः । शुक्राराकिजीवेषु सिद्धास्युस्तिथयः क्रमात् । २ । etc.
i:
Vedangas
राज्यं चार्द्रा तथाष्टौ च । पूर्वभद्रपदादयः । पुनर्वसु क्षणापुष्पश्रुतीतिस्रः करादिकाः । १०१ । नारायणस्य तनयो ज्ञानिरिव्हानुजो द्विजः । त्रिविक्रम शतश्लोकव्यवहारममुं व्यधात् ॥ १०२ इति श्रीत्रिविक्रमशतं संपूर्णम् ॥
संवत् १७८१ वर्षे ज्येष्टवदि ११ दिने लिखितं । श्री भिमालमध्ये | मुनिगुलालराजवाचनार्थं ॥
.94 in. by 42 in.
Extent - 8 leaves; 8 lines to a page ; 25-30 letters to a line.
Age
Author
Subject – Jyotisa.
-
Description – Country paper; Devanāgari characters; old in appeara ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double red lines; edges worn out; yellow pigment used for corrections; complete.
Appears to be old.
-
Trivikramaśataka
822 1884-87
Trivikrama, son of Nārāyana.

Page #98

Jyotiga
87
Beging - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ नमस्कृत्य परं ब्रह्मकगणकेंदुत्रिविक्रमः॥ मुनिप्रणीतमखिल व्यवहारं प्रवक्ष्यति ॥१॥ नंदा भद्रा जया रिक्ता पुणेति च पुनः पुनः ।।
शुक्रज्ञारार्किजीवाश्चेस्सिद्धाः स्युस्तिथयः क्रमात् ॥२॥ etc. Ends-fol.80
ज्येष्टानुराधा मूलं च नक्षत्र शततारकं ॥ उत्तरापूर्वफाल्गुन्योः क्षणास्तिथिसमा दिने ॥ १०२ ।। रात्र्यां चादा तथा चाष्टौ पूर्वाभाद्रपदादयः ।। पुनर्वसुक्षणाः पुष्यश्रुतिलिश्रः क... दिका ॥ १०३॥ नारायणस्य तनयो ज्ञातिरिल्हानुजो द्विजः॥ त्रिविक्रमः शतश्लोकं व्यवहारममुं व्यधात् ॥ १०४ ॥ किंचित्कलियुगे याते ब्रूते ब्रह्म त्रिविक्रमम् ॥ तव जिह्वाग्रसंस्थेन शास्त्रमेतन्मया कृतम् ॥ १०५॥ इति श्रीत्रिविक्रमशतं समाप्तिमगमत् ॥ श्रीः शुभम् ॥
त्रिविक्रमशतक
Trivikramasataka
419 No. 641
1895-98 Size - 83 in. by 3g in. Extent- 10 leaves; 7-8 lines to a page 25 letters to a line.
Description - Country paper ; Devanāgarī characters; old in appear.
ance; bandwriting bold, clear and legible; borders ruled in double red lines; borders of last two folios have not ruled; complete.
Age — Samvat 1806. Author - Trivikrama, son of Narayana. Subject -- Jyotisa.

Page #99

88
Begins fol. 18
-
Ends - fol. 10a
Size -
॥ ॐ ॥ ए । ॐ नमः ॥
अथ त्रिविक्रमशतश्लोकं मुहुर्तग्रंथं लिख्यते ॥ नमस्कृत्क परब्रह्म as in No. 822 / 1884-87.
त्रिविक्रमशतक with टीका called बुधवल्लभा
No. 642
-
as in No.
जेष्टा विशाषा मूलं etc. up to शास्त्रमेतन्मया कृतं ॥ 822 / 1884-87 followed by इति नारायणस्य पुत्रत्रिविक्रमशत समाप्तं ॥ संवत् १८०६ मी० माद्दा वदि ४ सोमवार लि०
वषतरामेण कृतं ॥ श्रीकल्याणमस्तु ।। श्रीरस्तु ॥ १ ॥
10 in by Sin.
Extent --- 18 leaves; 11 lines to a page ; 30 letters to a line.
Description - 1 – Thick country paper; Devanāgari characters; old in _appearance; handwriting clear, legible and uniform ; red plg. ment used for marking the Text; folios numbered in both margins; the Text is followed by Commentary; both the Text and the Commentary complete.
Vedängas
Age
Appears to be old.
Author of the Text - Trivikrama. Comm. Gopinatha.
Aufrecht records only two Mss. of Gopinatha's Commentary on the Trivikramasataka.
19
Subject – Jyotisa.
-
-
Trivikramasataka with Commentary called Budhavallabhā 416 1884-86
Begins (Text) - fol. 16
प्रणिपत्य परं ब्रह्म गणकेंदु स्त्रिविक्रमः ॥ मुनिप्रणीतमखिलं व्यवहारं प्रवक्ष्यति ॥ १ ॥

Page #100

Jyotiga
नंदा भद्रा जया रिक्का पूर्णेति च पुनः पुनः ॥
शुक्रज्ञारार्किजीवेषु सिद्धा स्युस्तिथयः क्रमात् ॥२॥ etc. Begios – (Comm.) fol. 10 .: . चेतो गोपालचरणयगले विनिवेश्य गोपिनाथेन ॥
टीका त्रिविक्रमस्य क्रियते बुधवल्लभा ह्येषा ।।
इह ग्रंथारंभसमये शिष्टाचारपरिप्राप्ततया त्रिविक्रमाचार्यो निर्विघ्नस्वसमीर हितसिद्धयर्थ स्वेष्टदेवतानमस्काररूपं मंगलं कृत्वान्यशिक्षार्थ निबध्नाति ।
गणकेंदुरिति ॥ etc. Ends (Text) -fol. 18a
राश्यां चार्दा तथाष्टौ च पूर्वाभाद्रपदादयः । पुनर्वसुक्षणा पुष्याः श्रुतितिस्रः करादिका ॥९९ ।। दिक् शूलपरिघादिचिंतनीयं त्रिविक्रमः ।। शतश्लोकैव्यावहारमनुवधातुशोभनं ॥१०॥ किंचित्कलियुगे जाते ब्रूते ब्रह्मा त्रिविक्रम ॥ .. तव जिव्हाग्रसंस्थेन शास्त्रमेतन्मया कृतं ॥ १०॥
इति श्रीत्रिविक्रमाचार्यविरचिते शतश्लोकस्य टीका सुबुद्धिवष्ठभा संपूर्ण । शुभ भवतु ॥ श्री।सं १८६२ शाके १७२७ वैशाषवदि ६ शनौ लिषत
मोतीराम शंऽज्ञातीयेन ब्राह्मणेन स्वविचारार्थ ॥ Ends (Comm.)- fol. 18a
सुगम
References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 23901
ii,514. B- Descriptive Catalogues :- Steints Cat. of
Jammu Mss. (Ms. of 1639). .
-
-
प्रिलोक्यप्रकाशान्तर्गत
Trailokyaprakāsāntargata अर्धकाण्ड
Ardhakānda
157 No. 643
A1883-84 Size - 15 in. by 63 in. Extent -2 leaves; 15 lines to a page; 50-52 letters to a line. Description-Thick country paper; Devanagari characters: hand
___writing clear, legible and uniform; complete.

Page #101

Vodangas
Age - Samivat 1940. Author - Hemaprabhasūri. Subject - A treatise on predictions regarding the rise and fall in the
market prices of crops according to positions of the planet. The present portion appears to be a part of the author's
larger work called the “Trailokyaprakāsa'. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ करस्यं धारयेन्मूलं केतकीतालवृक्षयोः मदोन्मत्तगजस्तस्य दूरेणैव हि गच्छति । अमृतोप्लमरीचानां दिव्यांगः कोडिकारणं स्फुरद्भामंडलं व्याजाहर्शयं तंतुकेवलं २ दहतंतुभवोद्यानं द्योतयंतं जगत्रयं लक्ष्मीलक्षविधातारं नत्वा पार्श्वजिनेश्वरं ३ श्रीमद्देवेंद्रशिष्याणः सर्वशास्त्राधिपारगः श्रीमान् हेमप्रभः भूरिरर्धकांडं स्मरत्यसौ ४ सेति कामाभपल्लीनां संख्याज्ञानाय सांप्रतं
बहुष्वष्पर्धकांडेषु नव्यं कांड विरच्यते ५ etc. Bods - fol. 2a
संगुण्यभागकैः शेषं लब्धं च मानकास्ततः
श्रीमद्धेमप्रभेणैव वर्तनी दर्शिता स्वयं । .धने वक्रं यदा खेटाः कुर्वति मिलिताधनाः तदा धान्यं महर्ष स्यात् सर्वपन्योधमध्यतः ९ ऋणे वक्रं यदा यांति कुर्वति मिलिता खगाः तदा धान्यं महर्षे स्यात् जायते भुवि वेगतः
इति त्रैलोक्यप्रकाशे श्रीहेमप्रभसूरिविरचितमप्रकांड समासं. संचा १९४० का लिषितं नानुरामब्राह्मण दाधिचतिथौ शुक्लपक्षे गुरुवासरे
दशाफल
No. 644 Size -104 in. by 41 in.
Daśāphala
541 1899-1915

Page #102

Jyotiga
Extent-15 leaves%3; 15 lines to a page: 45-48 letters to a line.
...
Description-Thin country paper; Devanagari characters: old in app
e arance; handwriting small but clear, legible and uniform : borders ruled in double red lines and edges in single; edges
of some of the folios worn out; complete. An-Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject - Jyotisa. Boglos-fol. 1a
अथ दशाफल लिष्यते ॥ सद्धर्म द्विजदेवपुरजनोत्कर्ष प्रदात्री नृणां नानाभोगयशोथसन्नृपवरा श्वेतांगजाप्तिप्रदा सत्यागल्पविभुषण वरवयस्त्रीभोगसंदायिनी ज्ञानानंदकरी दशा भवति वित्पण्यतो मंगला १ स्यात्पुंसां यदि पिंगला प्रसवतो हृद्रोगशोकप्रदा नानारोगकुसंगदेहमनसा व्याधर्दिताभिप्रदा तृष्णामृगारपित्तशूलमलिनस्वीपुत्रभृत्याप्त सन
मानध्वंसकरी धनव्ययकरी सत्प्रेमही खला २ etc. Ends-fol. 150
अथ मुष्टीज्ञानं श्रीब्रह्मार्कमते केंद्रोपगौ रविकुजौ बलिनौ दधातोः चिंतावदेद्रविसुतेंदुसितौ सवीयौं मूलस्य शीतकरशुक्रसुरेंद्रपूज्या जीवस्य कंटकगताः सबला क्रमेण १ मेषे सिंहे वृश्चिके लग्नयाते दृष्टे युक्ते भानुना भूमिजेन धातोचिंता नि ... द्वातुयुग्मे कन्याकुंभे से युते शोरियुक्ते । रष्टे मूलं जायते कर्कलने मीने चापे तौलियुक्ते नृपेच. चंद्रशुक्रे वाक्यतो वीक्ष्यमाणे युक्त जीवं निर्दशेत्पृच्छकस्य ३ इति प्रभब्रह्मा मुष्टिज्ञानं १८५३६ ११ १० ४ २ १२ ५ ७
सूर्य मंगल बुध शनि चंद्र शुक्र गुरु
र धातु धातु जीव कोहलानीरेषा ३० गुणी कीजै तेमाहि ३३. युक्त कोजै पारे भाग दीजे लब्धशेषते बीजजा

Page #103

92
Vedangos
दशाफलानि
Daśāphalani
795: : No. 645
1895-1902 Size - 8} in. by 5 in. Extent -18 leaves%3 12-14 lines to a page%3; 28 letters to a line. Description - Country paper; Devanā gari characters; old in ape.
earance; handwriting clear, legible and uniform ; borders of some folios ruled in double red lines and of some in double black lines; red pigment used for marking the portiog; yellow pigment occasionally used for corrections; slightly
moth-eaten; complete. Age - Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject -Jyotisa. Influence of planets on the destiny of men. Begins — fol. 1a
॥ श्रीनारसिंहाय नमः॥ इनशशिकुजराहुर्जीवमंदाज्ञकेतुः भृगुज इति नवानां कृत्तिकादिक्रमेण ॥ तनु ५ नय १० सिर ७ जाया १८ ताय १६ धन्या १९ सटा १७ सा. नर २० इति विदुरान्दा भास्करादिक्रमेण ॥ मांतर्दशाप्रकारः॥ स्वदशा त्रिगुणीकृत्य तद्दशाभिहता पुनः ॥
खाग्निना विभजेन्मासशेषं दिनमिति स्मृतं ॥ etc... fol. 2a इति खेरंतर्दशाफलानि ॥
fol. 46 इति चंद्रस्यांतर्दशाफलानि ॥ Ends - fol. 184 fol. 180 अथ संन्यासः ॥ - मुमुक्षु प्रव्रजेत्पापैविबलैय॑ष्टमे विधौ ॥ : ......
धर्मे खे वा गुरा लग्ने भे स्थिरे कोज्यवासरे ॥ १॥ . त्रिषडेकादशे सौरीव्यये षष्ठे च भार्गवे ॥
सबले धर्मपे जीवे केंद्रो दीक्षा विरक्तिकृत् ॥२॥ है
भथ ब्रह्मज्ञानोपदेशः ॥ . सीतांशौ बुधराशिस्थे शुभेषदयवतिष ज्ञानस्य ग्रहण कार्य हित्वा पापैर्ग्रहोदयं ॥३॥

Page #104

Jyotiga भथ दीक्षा। वीर्यहीनैबेलैधर्म स्थितैः कर्मणि मंत्रिणि ॥ सुस्थिरे सुभदीक्षो प्रव्रज्यायोगसंभवः ॥ ४ ॥ छ।
दिवाकरपद्धति
Divākarapaddhati
867 No. 646
1891-95Size - 11 in. by 5t in. Extent - 9 leaves ; 9 lines to a page ; 30–32 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; pot very old in
appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform%3B borders ruled in double red lines and edges in single ; red . ink used for dandas%3 white chalk used for corrections; folios
numbered in both margins%3 complete. •Age - Samvat -1850. Author-Divakara, son of Nrsimha, grandson of Krsna Daivajia,
great-grandson of Divakara, nephew of Siva (CC. II, 540 )... Subject - Jyotisa. Begins -fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीमच्छिवाख्यं गणितज्ञ चक्र ।। चूडामणिं सज्जनवृंदवयं ॥ विदुर्विदोपधिषणेन तुल्यं ।। तं नौमि नित्यं धिषणाप्तिहेतोः ॥१॥ श्रीकेशवश्रीपतिसुंदरादिप्रणीततंत्रादधिगत्य सारं ॥
प्रकाश्यते सुज्ञदिवाकरेण । पद्यांशुभिर्जातकमार्गपद्मं ॥२॥ etc. _fol. 20 इति भावसाधनाध्यायः Ends - fol. 9a . ...
.... नृसिंहपुत्रेण पितृव्यलब्धप्रबोधलेशेन दिवाकरेण। 5.!!... 3 प्रकासितं जातकमार्गपामध्यायरूपाष्टदलं सुबोध ॥ नेदेंदुवर्षेण मया कृतोयं ग्रंथा रवेपादयुगप्रभावात् ..
शाके नगांभोधिशरेंदुतुल्ये । १५४७ प्राच्या प्रचंधान्यरिमाव्य सम्बन ॥१०॥
इति श्रीदिवाकरहता पदतिः संपूर्णमगात् ॥ ...

Page #105

Vedāngas संवद १८५० का पौस सुदि ३ शनिवासरे लिषितं गंगावीसन् विद्यार्थी
जातिपारीक मथुराजीमध्ये लिखितं ॥ श्री श्रीकल्याणमस्तु । श्री॥श्री। References-Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,2540; lil,
55a (the present Ms.).
88....
दिवाकरपद्धति
Divākarapaddhatiप्रकाशविवरण
prakāśavivaraña No. 647
A1882-83 Size - 84 in. by 3 in. Extent -28 leaves; 11 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance%3; handwriting sinall but clear, legible and uniforms borders ruled in single red lines; edges moth-eaten; complex.
Copied by one Rāmakrsna Jyotirvid. Age - Samivát 1716. Author - Vircávara, son of Gopāla daivajña. Subject - Commentary on the Divākarapaddhati. Begins - fol. 10
श्रीविश्वनाथो जयतितरां। प्रणम्य मल्हारिगुरुं स्वकीयं सुपतेः सुज्ञदिवाकरेण ॥
प्रकाशितायाः सविचारसारं लघुप्रकारं प्रकटोकरिष्ये ॥ १॥ -: विघ्ननिवृत्तिद्वारा ग्रंथसमातिहेतुभूतं गुरुप्रणामरूपं मंगलमाचरति
श्रीमच्छिवाख्यमिति ॥ तं श्रीमच्छिबालवं गुरूं नित्यं नौमि । etc. fol. 40 इति वीरेश्वरवीरचिते पद्धतिप्रकाशविवरणे भावविवरणं । Bads-fol. 28a
अन्यदप्याह । स्वत्रिकोणेति स्पष्टार्थ सारावल्या । क्रूरदशायां क्रूरः प्रविश्य चांतईशा यदा कुरुते । पुंसां स्यात्संदेहस्तदारियोगे सदेव महान् भगस्तत्रैव प्रवेशे बलवान् खेटशुभमित्रनिरीक्षितः। सौम्पाथिमित्रवर्णस्थो मृत्युका भवेत्तदा .. .

Page #106

Jyotiga
980
इति प्रकीर्णकविवरणं ॥ गोदावरी सौम्यतटस्थेति पापंचक स्पष्टा ॥ इति गोपालदैवज्ञसुतवीरेश्वरविरचितं पद्धतिप्रकाशविवरणं समासं॥.
गोलप्रामारपूर्वमासबमेव पार्थाख्यं स्यात्पत्तनं सर्ववेयं ।। तत्रासीन्मे पूर्वजः शास्त्रवेत्ता वैदर्भशप्राप्तसन्मानवित्तः। विनायकस्तस्य सुतो बभूव गोपालसंज्ञो गणकोति धीमान् ॥ वीरेश्वरस्तस्य सुतश्चकार सवासनाजातकपटीकां ॥
संवत् १७१६ आश्विनकृष्णपंचमी सोमे ज्योतिर्विद्रामकृष्णेन लिखित. मिदं पुस्तकं ।। शुभं भूयात्सकलजनजने ॥ ॥ स्वार्थ ॥ ॥ परार्य च ॥ काश्यां ॥
दैवज्ञवल्लभा
Daivajñavallabhā
829 No. 648
1887-91 Size - 64 in. by 44 in. Extent-25 leaves%3 9 lines to a page3 18-20 letters to a line.
Doscription - Country paper; Devapāgari characters; not very ok in
appearance; handwriting bold, clear and uniform; red pig. ment used for marking; yellow pigment used for correetións; the Ms. contains Adhyāyas 1-12.
LIUS
Age-Samvat 1863.
hor-Varahamihira. (Ip verse 1, line 2 the work.is ascribed tos : Sripati.) Subject - A treatise on astrology and divination. Begins — fol. 10
श्रीमते रामानुजाय नमः ॥ नत्वोद्विरं तममलं भैरवमद्वैतमीस्वरं नृहरिं॥ श्रीपतिनैषा क्रियते प्रश्ने दैवग्यवल्लभा रचना दीप्ताचं दशभेदं भ्योमचराणां निरुप्य भावफलं च
पृष्टो यद्यत् कथयति शुभाशुभं तत्तदन्यथा नोक्तं etc. fol. 3a इति वराहमिहिराचार्यविरचितायां दैवग्यवल्लभायां प्रभावतारो नाम
प्रथमोऽध्यायः ॥ fol. 7a इति दैवज्ञवल्लभायां शुभाशुभाध्यायो द्वितीयः ॥

Page #107

B6:
Vodāngas
Ends-fol. 25a
लमात् परेशत्रिसुतारिंगश्चेदुर्वकसौम्यैः शशभृथुतोऽन्यैः । दृष्टो दिशेदाशभ विवाई चिरात सविप्नं त्वशुभे क्षितश्चेत् । लग्नगं शशिसुतं शशिनं वा वीक्षिते वलयुतो यदि सुक्रः । योषिदवाप्तिरचिरेण तदा स्यात् पापदृष्टसहितं तु नहीति । चरालयस्थौ यदि चंद्रलग्नौ विलोक्य मानौ भृगुनंदनेन ॥ पापग्रहाः कण्टकसंगताश्चेत् प्रहुतकांतां लभते तदानीं ॥ इति श्रीदैवज्ञवल्लभायां विवाहाध्यायो द्वादशः॥ स्थिो विलग्ने स्थिरलग्नगामिभिग्रहौः शुभैश्चापि विलोकितश्चेत् ।।
सम्वत् १८६३ ॥ श्रीगोविंदाय नमो नमः References — Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 263a ;
ii, 56b. B-Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices
No. 1633. Also see I. O. Cat. Nos.2991 and 6353.
327
देवशालंकृति
Daivajñālamkịti a No. 649
1882-83 Size – 84 in. by 34 in. Extent-21 leaves%3; 11 lines to a page%3 35 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old and musty.
in appearance; handwriting small but clear and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse numbers and topical headings; edges of some folios
slightly worn out; incomplete. Age - Samvat 1803 : Saka 1668. Author - Tejasimha (composed in Saka 1300; see Report for 1882-83
p. 32). Suject-Jyotisa. Tajika. Begins --- fol. 16
॥श्रीलंबोदराय नमः । श्रीसरस्वत्यै नमः। श्रीसूर्याय नमः ॥ श्रीसर्वगुरुभ्यो नमः ॥ श्रीरस्तु ॥ छ ।

Page #108

fol. 26
Ends - fol. 210
Jyotisa
कार्यो मेमरगणैरपि मान्यमूर्ति नवा गुरौ गणपति प्रणतेरिताति । भक्तात्मनां मनसि कामदुघमिपां वागीश्वरींमिह नतोस्म्यवबोधरूपां ॥ १ ॥ प्रायो जातकफळे बहुकाळसाध्ये बुद्धिर्नृणां स्फुरति नो खलु दुःखबोध्ये ॥ तत्ताजिकोक्तमनुवच्म्यनुभूय पूर्व संक्षिप्य वार्षिकविलग्नफलं स्फुटार्थ ॥ २ ॥ etc. इति राशिफळं
References
.13
यस्मिन् विभ्रामभाजः परमपृथुतर श्रेणयः सज्जनानां सोयं प्राग्वाटवंशो जगति विजयते नल्पशाखातिशाली ॥ १ ॥
...
स्फूर्जच्चालुक्यवंशो द्भवनृपतितो भूषणी भूतकीर्त्तिः श्रीम रंगदेवाव्हयपुरुषगतेः पादपद्मप्रसादात् ॥ सर्वव्यापारभारं समुखमुपगतः सद्गुणोदैकपात्रं तत्तश्रीविक्रमान्छे जनि विजित रिपुमैत्रिणः सत्समित्रं ॥ मंत्री तस्मादादौ धृतविजयपदासिंहसंज्ञां दधानो जज्ञे विद्वज्जनानां हृदयकुमुदमुदा .... • वाक्चद्विकाभूत् स्याहित्यन्यापवादप्रमुखपरिणमत्सर्वशास्त्राधिपारं प्राप्तः सौख्यैकपात्रं विनयनमुखैः सद्गुणैर्गीतकीर्त्तिः ॥ ३ ॥ तस्योच्चैर्मान्यबंधुस्तनुजरजनिनी ख्यातमादौ च तेजः प्रांते सिंहेति नाम प्रदधदवनतः सर्वदा सद्गुरूणां ॥ किंचिल्लुब्धं प्रबोधः पृथुमतिविदुषां पादपद्मप्रसादात्सेहौकः सज्जनानां विनयनपुतो लोकदुर्वाक्यभीदः ॥ ४ ॥ दैवशाळंकृतीति प्रथितमवितथं संज्ञया स प्रतेने तेनेदं वत्सरीयं फळमिह सकळं सर्वलोकोपकृत्यैः ॥ हृज्जीवतिं विभूषाभरणगणनया बिभ्रते ये महेंद्राः शश्वद्भूभृत्सभायामृतियन गुरुतामैत्रभाजोत्र ते स्युः ॥ ५ ॥ श्रीमद्भूभृद्विक्तमस्य
97
संवत् १८०३ वर्षे शाके १६६८ भाषाढकृष्णप्रतिपद् १ रवौ ॥ पंख्यादिवाकरसुतरत्नेश्वरस्य ॥
1
- Mss. -- Aufrecht's Catalogus Catalogorum -: i, 263a; See S. B. Dikshit : Bhār. Jyo. p. 490 and RG. Bhandarkar : Report for 1882-83 p. 32.

Page #109

Vedāngas
द्वादशभावफल
Dvādaśabhāvaphala
542 No. 650
1899-1915 Size - 101 in. by 4: in. Extent — 18 leaves; 17 lines to a page; 25-30 letters to a line.
Description -Country paper%3 Devanagari characters; old in appear
ance ; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines and edges in double ; red pigment used for verse numbers and colophons; yellow pigment used for corrections%3 white chalk also used; marginal notes%3; complete.
Age — Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject - Horoscopy. Begins — fol. 1a
॥ॐ॥ अथ द्वादसभावा लिष्यते ॥ भावप्रवृत्तौ हि फलं प्रवृत्तिः पूर्ण फलं भावसमांशकेषु राशः क्रमाद्भावविरामकाले फलस्य नाशः कथितो मुनीं ॥१॥
व्याख्या ॥ भावे प्रवृतिर्भावप्रवृत्तिः तस्या फलं प्रवृत्तिः यदा प्रहो भावे प्रवृत्तस्तदा फलप्रवृत्ति वा सम्मुखे ॥
इति प्रथमसंध्यधिके ग्रहे फलप्रवृत्तिः फलारंभः इत्यर्थ ॥ etc. fol. 3a ईती प्रथमभावफलं संपूर्ण ॥ Ends-fol. 180
या सात्विकस्तस्य दयास्थिस्त्वं सत्यार्जर्वब्राह्मणा देवभक्तः रजोधिकः काव्यकरः कुलस्त्रीसमग्रचित्तः पुरुषोतिशूरः ॥ ४॥
इति श्रीत्रिशांशफलं संपूर्णः ॥ श्रीरस्तु .. .विद्वीनाथराज्यमांनो शेवशीलप्रियंवदः
यसश्वी वा स्थिरं द्रव्यो बुधसूर्यसमागमे ॥१॥ गुरुभार्गवसंयोगे दिव्यदारामाहाधनी कर्मस्तितिप्रमासाज्ञो वीद्याजीवीच जायते ॥१॥

Page #110

Jyotid
328
प्रादशभावविचार
Dvādasabhāvavicāra No. 651
1882-83 Size - 94 in. by 57 in. Extent -10 leaves; 10-12 lines to a page; 25-28 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgarl Characters; old in appo
_arance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse numbers and topical headings ; edges worn out; complete.
Ms. written by one Nilakantha. Age - Samvat 1672, Saka 1538. Author -Not mentioned. Subject - A mannual on astrology. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ रजनीकररिपु स्यात् मूर्तिभे मेजसंस्थे । बहुजनभृतीकारी भूपतितुल्यजातः सकलगुणसमेतो राजचेष्टासुम्वुधिः। गुणविगुणविचारी भाग्यवंतो धनाढयः ॥१ धनगेहस्थे राहुः । भवति पुमान् राजपूजितः श्वांते ॥
प्रथमे धनवान् त्यागी मेजस्थेपि सदा चपला ॥२ etc. Ends - fol. 10b
लग्नेशो पंचमे स्थाने । जष्टे चंद्राष्टमे कुजे । ज्ञानवुधिविशेजेण तीर्थे मृत्यु न संशयः ॥ १॥ भष्टमे सिंहगे राशौ गुलाहु समन्वितौ। नृपतो मान्यता चैव । द्वितीयामंगनात्सुखं ॥ २ ॥
संवत् १६७२ वजे ? शके १५३८ प्रवत्तमाने ॥ जेष्टशुदि १० गुरौ॥ भयेह पेटपद्रे वास्तव्यं । कंडूजज्ञातिय .। ज्यो॥ श्री ५ केशवसुत ज्यो• विश्व
नाथसुत ज्यो० पीडारसुतनीलकंठकेन लखितं राहुद्वादशभावगृहगतफल ... समातं ॥ श्रीरस्तु । भोराभं भवतु । श्रीकल्याणमस्तु ।। श्री। श्री॥

Page #111

100
Vedangas धीकोटि with टीका
Dhikoți with Commentary
868 No. 652
1891-95 Size — 114 in. by 5 in. Extent -10 leaves 3; 10 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description - Thin country paper; Devanagari characters; old in
appearance ; handwriting bold, clear and legible; red pige ment used for marking the portion ; white chalk used for corrections ; edges slightly worn out; the Ms. contains both
text and commentary: the text is complete. Age -Samvat 1863 : Saka 1728. Author of text - Sripati,
" comm. - Harikrsna. Subject - Jyotisa. . Begins (Text) - fol. 10
ॐ स्वस्ति श्रीगणेशाय नमः ॐथ वक्रमार्ग उदयास्ताधिकारः। द्वितीय श्री केंद्रांशात् ज्ञातव्यः । *स्यात् केंद्रग्मिनृपैर ६२ लैवैरनिजुगोयन्योद्रिनंदेदुभिः १९७ प्रत्यक् दंतगुणे ३३२ लयीवसुकरै २८ शाक्त्यां कुजोप्युद्त्ता। धस्त्रैः प्रागुयान्नगांकनयनै २९७ र्वक्रो रसांगैस्ततः ६६
पांथोडयंककरै २९७ लयोनखकुभि १२० स्यादुद्तः प्राग्दिशि ।। ete fol. 24 इति श्रीवक्रमार्ग उदयास्ताधिकारः Begins (Comm.)-fol. 20
__ॐ श्रीगणेशाय नमः ॐ गणपत्यं नमस्कृत्य सह सर्वतमोपह
टोकां दिव्यां हरिकृष्णो धीकोटेस्तु करोत्पलं । fol. 5a इति धीकोटिग्रंथे चंद्रग्रहस्य कृतिः संपूर्णा । Ends (Text) - fol. 70
धीकोटिदं सत्करणं प्रसिद्ध श्रीश्रीपतिः सारतरं चकार ज्योतिर्विदा चंद्रपतंगयोश्च ज्ञानाय सद्यो ग्रहणस्य राहो ॥८॥ संवत् १८६३ फल्गुशुदी ७ भौमे शाका १७२८ श्रीराम ॥

Page #112

Jyotiga
101
Ends (Comm.)-fol. 10b
अस्य मध्ये राहणा होनं जातं ॥२२॥१२ अंशस्थाने दशमि . भक्त
लब्धं विक्षेपकोष्टकं १८ शेष १२५/१२ अष्टादशकोष्ट १८ फलं ३४. अग्रिम.. . कोष्टकं १९ फलं ५११५ योरंतरं १७२१४५ अंतरेण शेषांक २२५१२
References -
Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-li, 59a%3B
iii,59a. B - Descriptive Catalogues :- Stein's Cat, of
Jammu Mss. 164
329
ध्रुवभ्रमयन्त्र
Dhruvabhramayantra No. 653
1882-83 Size - 9 in. by 4f in. Extent - 5 leaves ; 10 lines to a page ; 20 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance ; handwriting bold but careless and somewhat illegible; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking; edges worn out ; moth-eaten in the centre of folios; complete.
The Ms. contains at the end another small work called चक्रयंत्र. ध्रुवभ्रमयंत्र forms a portion of the authors work called Yantrakaraṇāvali or Yantraratnāvall.
Age — Appears to be old. Author - Padmanabha.
Subject
Descripiion of an instrument used in astronomy.
Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीनर्मदानुग्रहलव्धजन्मनः पादारविंद जनकस्य सदुरोः॥ नत्वा नियामासमयावबोधकं ध्रुवभ्रम यंत्रवरं बबीम्बई ॥१॥otc...

Page #113

102
Ends - fol. 5a
Begins
-
नक्षत्रत्समयाज्ञानं तमिस्त्रायां पुरोहितं ॥
ध्रुवात्केनापि न प्रोक्तं त ( देत ) स्कौतुकात्कृतं ॥ ३१ ॥
' इति श्रीनर्मदात्मजपद्मनाभविरचितायां यंत्रकरणावस्यां ध्रुवभ्रमाधिकारो द्वितीयः ॥ छ ॥
fol. 5a
Age
Vedangas
अथ चक्र यंत्रमारभ्यते ॥
यक्तं चक्रांशकं परिघाश्लथश्रृंखलादिका
Ends - fol. 5b
STT ...
· धात्री त्रिन्मधारा कल्प्याभाई च स्वार्थ च ॥ १ ॥ etc.
...
उन्नत लवगुणिता त्रिडया बु लो मतासि जीवाहत फलधनुरहलननतविहृत स्याद्युगताशिषं ॥ ४ ॥
इति चक्रयंत्रग्रंथ समाप्त ॥ श्री ॥ छ ॥ श्री ॥ छ ॥
References – Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 2734, See S. B. Dikshit - Bhar. Jyo. pp. 755, 351.
ध्रुवभ्रमणाधिकार
No. 654
Size – 8 in. by 32 in.
Extent – 16 leaves; 9 lines to a page; 25 letters to a line.
Description
-
:
B - Descriptive Catalogues :- B. B. RA. So Des. Cat. No. 245,
Dhruvabhramaṇādhikāra
543
1899-1915
Country paper; Devanāgari characters; old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking the por tion; yellow pigment used for corrections; folios numbered In both margins; the Ms. contains both the text and the com mentary on ध्रुबभ्रमणाधिकार from यन्त्ररचनावलि.
Appears to be old.

Page #114

Author
-
Subject
Jyotisa..
Begins ( Comm. ) - fol. 10
of the text Padmanabha. of the comm. Padmanābha.
--
Begins (Text) - fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः ॥
अथ ध्रुवभ्रमास्योयं अधिकारो व्याख्यायते ॥ तत्रापि निर्विघ्नसमाप्त्यर्थमभीष्टदेवतानमस्कारश्लोकमिंद्रया वज्रयाह ॥
Ends (Text) - fol. 16a
—
Ends (Comm.) fol. 16a
Jyotisa
श्रीनर्मदानुग्रहलब्धजन्मनः पदारविंदं जनकस्य सद्गुरोः ।
नत्वा त्रियामासमयादिबोधकं ध्रुवभ्रमं यंत्रवरं ब्रवीम्यथ ॥ १ ॥ etc.
नक्षत्रात्समयज्ञानं तिमिस्रायाः पुरोदितं ध्रुवकेनापि न प्रोक्तं तदेतत्कौतुकात्कृतं ३०
इति श्रीमन्नार्मदज्योतिर्विदात्मजपद्मनाभविरचितयंत्ररचनावल्यां स्वकृतौ. ध्रुव भ्रमणाधिकारी द्वितीयः ॥ २ ॥ ग्रंथसंख्या २५५
Size
Extent Description
References See B. B. R. A. S. Des. Cat No. 245.
नक्षत्रचूडामणि
No. 655
यदि सायनसषड्भसूर्यघटिकाः वेधघटिका भिर्हीनाः क्रियते तदा ताभ्यस्त्रिशत्यान्याः शेषं रात्रेः एष्य घटिकाः स्युः लग्नं तु प्राग्वदिति अथ यंत्ररचनामनुष्टुभाद्द -
-
103
8 in. by 4 in.
30 leaves ; 10 lines to a page; 25-30 letters to a line.
Age - A modern copy.
Nakṣatracūḍāmaṇi
187
1902-1907
Modern paper with watermarks; Devanagari charac ters; handwriting clear and legible but not uniform; borders ruled in double red lines edges of some folios slightly worn out; complete.

Page #115

104
Vodangas
Author - Yavanācārya. Subject - The work deals with the differentiating characteristics of
several zodiacal asterisms according to Indian astrology. Begins -fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ हस्स्यश्वबंधरथयानपुरप्रवेशभैषज्यमंत्रगृहहय॑सुरप्रतिष्ठा।
यात्राविवाहमखदीक्षणचौलभौजी कुर्वति शांतिकविधानमथाश्विनीषु । ॥ Ends - fol. 30a
अंतर्दशाविंशतिमासा । सप्त ।... विंशतिदिनानि । नक्षत्रांते द्विधपटिका भभुक्तर्गतः । जन्मादिदिने पंचमा सेवा अपमृत्युः । द्वितीयंवर्षे ज्वरादि शबभयं। चत्वारिंशद्वर्षे पंचाशद्वर्षे वा अपमृत्युः। अष्टषष्टिवर्षे महाकंटकः । बत्परिहते चतुरशीतिवर्षाणि परमायुः ॥२७॥
इति यवनाचार्यकृतं नक्षत्रचूडामणि सप्तमः ॥ शुभमस्तु । कृष्णापरमस्तु ।। Rokerence – Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:- i, 273Q;
___ii,59. B-Descriptive Catalogues :- This work is deacribed in Madras Triennial Cat. of Mss. Vol. I Part-I. B No.371 and also in Madr. Des. Cat. Nos. 1379-94. There the work is accompanied by a Telugu comm.
नक्षत्रजातक
Naksatrajātaka
330 No. 656
1882-83 Size - 94 in. by 44 in. Extent - 9 leaves ; 9-10 lines to a page; 32-35 letters to a line. Description -Country paper; Devanagari characters: old in appear
ance; bandwriting clear. legible and uniform; borders ruled in double red lines ; red pigment used for verse numbers and topical headings; incomplete.
The Ms is written by one Ratnešvara, son of Divakara.

Page #116

Jyotisa
Age -Appears to be old. Author - Not Mentioned. Subject - A mannual of astrology. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय । श्रीमन्नृपविक्रमार्कसमयातितशालिवाहनशाके बार्हस्पत्यमानेन अमुकसंवत्सरे । अमुकअयने अमुकऋतौ । अमुकमासे । अमुकपक्षे । अमुकतियौ भमुकवासरे ॥ दिनरात्रिगतमानघटिपलविधानं ॥ अमुकनक्षत्रे । अमुकयोगे। अमुककणे अमुकराशिस्थिते सूर्यादि सर्वे ग्रहा चंद्रराशिनवांशे अमुके ॥ अमु. काक्षे दैवत्ये। अमुकगुणें ॥ अमुकवणे ॥ अमुकयोनौ ॥ अमुकांगांस्थसूर्यनक्ष. त्रात् जन्मनक्षत्रे ॥ जन्मनक्षत्रवशात् अमुकदशायां ॥ अमुकलमवहमाने । लमा नवांशे अमुके नाम्नि ॥ तत्पतौ ॥ रविवर्ज । etc.
Ends-fol. 9a
दूरादध्वजत्साही चपलः कातरः वृतः। एकस्थानविरक्तश्च जानुस्थे भानुभे भवेत् ॥ ११ अधमस्वल्पजीवी च कृषीकमरतः सदा।। । सेवाविज्ञा भवेज्जातः पादस्थे भानुभे नर ॥ १२ ॥ अथशाराधानं प्रोक्तं पूर्वमशायुषा हि यत् ॥ नक्षत्रजातकालब्धप्रोक्तं तत्फलमुच्यते ॥१॥ तवादादिप्रसूतस्य षडवर्षाणि रवेईशा। दशांतरा पंड्यादि दिवाकरसुत रत्नेश्वरेणेदं पुस्तकं.
. .
नक्षत्रप्रकरण
Nakșatraprakarana
899 . No. 657
1884-87. Size -83 In. by 4 in. Extent -4 leaves ; 8 lives to a page; 20 letters to a line. Description - Modern paper; Devanāgarl characters ; not old in
appearance%3; handwriting careless but legible3; borders ruled : ... in double red lines 3; folios numbered in both margins%3 com.
plete.

Page #117

106
Vedāngas
Age - Not very old. Author - Not mentioned. Subject -Astrology.
Begins-fol. 10
श्रीगणेशाय नमः। अथ नक्षत्रप्रकरण लिख्यते ॥
भश्वयुक्ताश्विनी दस्राश्च दखतुरंगमं। आया तुरंगं तुरगं अश्ववाजिदयं हयः।१॥ . भरणी स्यादामयाम्यागेयु दुर्गालयं तथा॥
भारण्या याम्यकाले च धर्मराजांतको यमः ॥२॥ etc. Ends-fol. 30
भसितार्कश्वपुत्रश्च यमो मंद शनेश्वरः। छायासूनुशनिः कोणाकृष्ण इत्याभिधीयते ॥७॥ तमो राहुः सहिकेय स्वर्भानुश्च विद्युतथा।
अनुरोगी फणि चैव ज्ञेयं पर्यायनामभिः॥८॥ केतुछाया ग्रहा शिखीश्चैव केत उत्पात रूपकत् पर्यायतो तिश्चेषामल्पयानानि योजयेत् ॥ ७॥श्री॥छ । श्रीरस्तु छ । नक्षत्रप्रकरण समाप्तः॥छ ॥श्रीराम ॥छ॥
नरपतिजयचर्या
Narapatijayacarya
33 No. 658
- 1880-81 Size - 15 in. by 11 in. Extent -111 leaves%; 3-4 lines to a page; 42-45 letters to a line. Description -Palm-leaf ms; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा's old
in appearance ; handwriting clear and legible except in a few leaves ; edges worn out ; red pigment used for marking verse numbers; borders ruled in triple black lines; the first 25 leaves extremely moth-eaten on the left hand side; written on two sides of the leaf leaving some space in the middle ; there is a hole in the middle of each leaf to pass the string through; the folios are numbered as 1-68 and 1-433; complete.

Page #118

Jyotiga
Age - Samvat 1471. Author - Not mentioned. Subject - Jyotisa. Begins-fol. 10
...... ... मव्ययं शान्तं नितातं योगिनं प्रियं । सर्वानंदस्वरूपं यत्तद्वंदे ब्रह्म ... ... ... ... ... ... नरपतिरिति लोके ख्यातनामा विधास्ये ।
नरपतिजयचर्यानामकं शास्त्रमेतत् ॥ २ etc. fol. 6a नरपतिजयचर्यास्वरोदये शास्त्रसंग्रहाध्यायः .....
fol. 15a नरपंतिजयचर्यास्वरोदये स्वराध्यायो द्वितीयः॥ . fol. 680 इति अहिवलसल्योद्वारचक्रं समाप्त ॥ छ॥ Ends - fol. +30 (111)
खंडिते खंडिसंयुक्ते छिद्रे भिन्ने च वक्रिते। धूने कृष्णेरुणे सूर्ये स्थायी जयति सर्वदा॥७१ भूवलानि समाप्यते चतुरशीतिसंख्यया। यदाश्रया वलस्यापि शत्रुश्रीः करगामिनी ॥ ७२ इति भूवलानि समाप्तानि ॥छ । छ । छ ।
मंगलं महाश्रीः ।। शुभं भवतु ॥छ ॥छ ॥छ । On fol. 430 (1116) we have : श्रीतालक । संवत् १४७१ वर्षे ।
श्रीजिनवईनसूरिभि References :- See No. 524 / 1895-1902.
भरपतिजयचर्या
Narapatijayacarya
927 No. 659
1886-92.. Size - 87 in. by 4} in. Extent — 329 leaves; 10 lines to a page ; 22 letters to a lide. Description - Thick country paper; Devanagari characters; old in .. . appearance; bandwriting bold and clear but not uniform';
borders of some folios ruled in triple red lines and edges in

Page #119

108
Vedāngas
single ; yellow pigment used for corrections ; occasional mar. ginal notes; the Ms. contains different diagrams; pagination not correct; complete.
The date of composition seems to be 1232, Age - Samvat 1902. Author -Narapati. Subject -Jyotisa. Begins - fol. 10
॥श्रीरामजी श्रीगणपतयम्मः॥
अन्यक्तमव्ययं शांत etc. as in No. 53511875-76. fol. 80 इति श्रीनरपतिजयचर्यायां स्वरोदये षडंगे सप्ताभ्याये शाखसंग्रहाध्याय।
प्रथमः ॥१॥छ । Ends -fol. 320
पूजयित्वा गणाधीशं etc. up to सयुक्तिसंयुक्त ४ as in No. 5241 1895-1902 followed by
विक्रमार्कगते काले पक्षाग्निभानु १२३२ वत्सरे मासे चैत्रे सिते पक्षे प्रतिपत् भौमवासरे ५
षड्भिमंगैश्चकरिदं नृपतीनां जयावह 1. , अनुष्टुप्छंदसां श्लोकैः साः पंचसहस्रकै ६
इति श्रीनरपतिजयचर्यायां स्वरोदयषडंगे सप्ताध्याये शकुनांग समाप्त
षष्टमंगसंपूर्ण ग्रंथस्य पूर्तिम् संवत् १९:२.. References - See No. 535/1875-76.
Narapatijayacarya
मरपतिजयचर्या No. 660
... 1892-952 Size - 103 in. by 61 in: Extent -16 leaves; 13 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appe. . . arance handwriting bold, clear and legible3; borders ruled in

Page #120

Jyotiņa
2169
double red lines ; red pigment used for marking the portion ; yellow pigment used for corrections ; edges worn-out.
The Ms. contains • सर्वतोभद्रचक्र'. The Text and the Com.
mentary complete. Age-Appears to be old. Author - Narapati. Subject - Jyotişa. Begins (Text)-fol. 1a
॥श्रीगणेशाय नमः अथातः संप्रवक्ष्यामि चक्रं त्रैलोक्यदीपक
विख्यातं सर्वतोभद्रं सद्यः प्रत्ययकारक , etc. Begins (Comm.)-- fol. 10
___ अथातो अनंतार्थे हंसचारानंतरं सर्वतोभद्रनाम चक्रं प्रवक्ष्यामि किं.
वशिष्टं त्रैलोक्यदीपकं etc. Ends - fol. 160
अथ शुभानां यदि शेषविंशोकं तत्फलमाह वृक्षाणां जायते वृद्धि स्वकाले फलपुष्पयो शुभिक्षं च महारोग्यं प्रजानां तत्र जायते स्वचक्र परचक्रं च कदाचित् प्रजायते बांधवा सहृतः तत्रः शुभानां वेधसंभवे ८९ दीपो यथा गृहस्यांतरुद्योतयति सर्वतः तथेदं सर्वतोभद्रं चक्रज्ञानप्रकाशकं ९०
इति नरपतिजयचर्यायां स्वरोदयटीकायां जयलक्ष्म्यां सर्वतोभद्रचक समाप्त:
शुभमस्तु Reference - See No. 535/1875-76.
322
नरपतिजयचर्या
Narapatijayacarya , No. 661
Vsrima(d) Size - 84 in. by 3} in. Extent - 154 leaves; 8-9 lines to a page; 20 letters to a line.

Page #121

fid
Dodángas
: Description -Modern paper with watermarks; Devanagari charac.
, ters; new in appearance; handwriting small, clear and unl.
form; borders not ruled; yellow pigment used for corrections; the Ms. contains numerous illustrations and diaprams; the
Ms. contains 1-5 Adhyayas; incomplete. , Age-Anew copy. Author. - Narapati. Subject - Jyotişa.
Begins - fol. 16
श्रीगणेशाय नमः । श्रीसरस्वत्यै नमः । श्रीगुरुभ्यो नमः॥
अव्यक्तमव्ययं शांतं etc. as in No. 535/1875-76. Ends abruptly-fol. 1596
सप्ताहान्मारयत्येवं दूर्वाहोमादि जीवयेत् ॥ भग्रे घातं तु वक्तन्यं पश्चायुद्धं समारभेत् ॥ ५१ ॥
विनाघातेन वै युद्धे जयो नास्ति कदाचना ॥ ५२ ॥ इत्युपधातः ॥
इति श्रीनरपतिजयचर्यास्वरोदये षडंगसप्ताध्याये बलाबलाध्यायः पंचमः समाप्तः ॥५॥
घोरे गूढे सूर्यकाळानळाख्ये .......... References - See No. 535 / 1875-76.
- नरपतिजयचर्या or . . .
Narapatijayaçaryā or स्वरोदय
Svarodaya
535 No. 662
1875-76 Size -104 in. by 6f In. Extent -80 leaves ; 14-15 lines to a page; 25 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgarl characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines; red pigment used for marking the colophons; yellow pigment used for corrections ; edgós

Page #122

Jyotisa
1 . slightly worn out; the Ms. contains numerous diagrams;
complete. :3 Age - Sarivat 1847 : Saka 1712. Author - Narapati; composed in 1176. Subject-On divination from sounds. Begins -fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ अम्यक्तमव्ययं शांतं नितांतं योगिनां प्रियं ॥ सर्वानन्दस्वरूपं यत्तद्वंदेहं ब्रह्मसर्वगं ॥१॥ विविधविबुधवंद्यां भारती वंद्यमाना प्रचुरचतुरभावं दातुकामो जनेभ्यः ॥ नरपतिरिति, लोके ख्यातनामाभिधास्ये नरपतिजयचर्यानामकं शास्त्रमेतत् ॥२॥ सत्ये जयार्णवं नाम त्रेतायां ब्रह्मयामलं ॥ द्वापरे विजयाख्यातं कलौ चैव स्वरोदयः ॥३॥ ब्रह्मयामलमादौ स्यात् द्वितीयं विष्णुयामलम् ।।
रुद्रयामलमाख्यातं चतुर्थ चाहियामलम् ॥४॥ fol 4a इति नरपतिजयचर्यास्वरोदये शास्त्रसंग्रहाध्याय प्रथमः ॥ Ends-fol. 8ca .
तत्र तस्मात्फलं वाच्यं वेष्टचक्रं सुनिश्चितम् ॥ गृहे शत्रु धार्यते मध्ये तत्परे च गृहाद्वहिः। . . तत्परे प्राममध्ये तु चतुर्थे ग्रामवाद्यतः॥ चौर्यकर्मशु नृष्ठेषु शत्रूणां साधनेषु च ॥ ... चक्रं वेष्ठ इति ख्यातं स्वरशासेषु सर्वदा ॥. ..
इति श्रीनरपतिजयचर्या स्वरोदये ब्रह्मयामले उक्तचराशीतिचक्रभूवलचक्रमंत्रयंत्रादि तत्कालचन्द्रसु ... जागृतकविवेष्ठचक्रः स्वरोदयः समाप्त: ॥ शुभमस्तु ।। संवत् १८४७ शाके १७१२ चैत्रशुदि ७ भौमवासरे। लिपितमिदं
पोस्तकं अयोध्यानगरे वशिष्ठकुंडोपरिहुलासमिस्त्रेण स्वपाठार्य गुरुचरणप्रसादात् References – Mss. — A-Aufrecht's Catalogus Catalogcrum :- i, 277a;
ii, 604, 2060 ; iii, 59b. " B - Descriptive Catalogues:-R. Mitra, Notices
No. 1093%3 I. O. Cat. Nos. 319-15 and 6425-293 B. B. R. A..S..Cat. Nos. 380-84, Mad. Des. Cat. No. 13939.

Page #123

112
Vedangas
नरपतिजयचर्या or
Narapatijayacaryā or स्वरोदय
Svarodaya
335 No. 663
1879-80 Size -11 in. by5in. Extent-10 leaves; 11 lines to a page: 35-36 letters to a line. Description -Country paper%B Devanagari characters with पृष्ठमात्रा:
old in appearance; handwriting bold, clear and legible; bor. ders ruled in two double black lines with a thick red line on them; red pigment used for verse numbers; edges extremely
worn out; the Ms. contains some portion of Narapatijaya.
carya. Age - Fairly old. Author - Narapati. Subject -- Jyotisa.
Begins - fol. 10
ॐ॥ॐनमः श्रीसारदायै। श्रीनवग्रहेभ्यो नमः॥
भव्यक्तमव्ययं शांतं etc. as in No.535/1875-76. fol. 40 इति नरपतिजयचर्यास्वरोदये षडंगे सताध्याये शास्त्रसंग्रहाध्यायः ॥
प्रथमः ॥१॥ छ। Ends - fol. 100
. गुद्याद्यतरं सारमप्रकाश्यं प्रकाशित । इदं स्वरोदयशानं बानां मस्तके मणि ॥ २६ स्थूलसूक्ष्मतरज्ञानं सुबाधं सत्यप्रत्यदं । आश्चर्य नास्तिके लोके आधार मास्तिके जने ॥२७॥ दुष्टे च दुर्जने क्षुद्रे भ ... व्ये गुरुतल्पगे। हीन ... दुराचरे स्वरज्ञानं न दीयते । २८ शांते शुद्ध सदाचारे गुरुभक्तकमानसे। चित्ते कृतशे च देय एष स्वरोदयः ॥ २९ इति मात्रादिस्वरप्रकरण समाप्त ॥छ। ॥ श्री॥

Page #124

Jyotiga
113
नरपतिजयचर्या or
Narapatijayacaryā or स्वरोदय
Svarodaya
437 No. 664
A1881-82 Size - 104 in. by 41 in. Extent - 104 leaves ; 13 lines to a page ; 42 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा'
old in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines with a thick yellow line between them ; blank spaces in the centre of folios; red ink used for verse numbers; the Ms. contains numerous diagrams,
edges slightly worn out; complete. Age-Samvat 1747. Author - Narapati. Subject -Jyotisa. Begins - fol. 16
॥ॐ॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ ॐ ह्रीं नमः ॥ नमः सवित्रे ॥
अव्यक्तमव्ययं शांत etc. as in No. 535/1875-76. fol. 9b इति श्रीनरपतिजय- स्वरोदये स्वराध्यायः ॥ fol. 11b इति श्रीमरपतिजयचर्यायां स्वरोदयशास्ने षडंगे सप्ताध्याये सूक्षाराध्यायः
॥छ। Ends - fol. 1030
___पूजयित्वा गणाधीशं etc. up to श्रीमन्नरपतिकविना रचितमिदं शाकुनं शास्त्रं ॥ ६ ॥ as in No. 524/1895-1902 followed by इति श्रीनरपतिजयचर्या शकुनशास्त्र समाप्तमिति ॥ संवत् १७४७ वर्षे मासोजमासे शुक्लपक्ष प्रतिपतिथौ लिखितमिदं पुस्तकं ॥ श्रीसाहिजहांनावादे ॥ भदृश्रीगोकलसिंहवाचनाय। लिपीकृता एषा नरपतिजयचर्या स्वपठनाय परोपकाराय हेतवे॥ ग्रंथाग्रंथ श्लोकसंख्या सहस्त्र ६००. चक्रसहितं ॥ छ।
याशं पुस्तकं दृष्ट तादृशं लिखितं मया। यदि शुद्धमशुद्धं वा मम दोषो न दीयते ॥१॥ कल्याणमस्तु ॥ श्री॥ पं श्रीनरसागरजी शिष्यलिखितं तिलकसागर ॥वं ... श्री ५ गोकुलजी रणछोड काशीऔदिच्च ढोलकीया ज्ञाती पठनार्थ ॥१॥

Page #125

114
Vedangas
Then follow some verses. References-See No. 53511875-76.
-
-
-
नरपतिजयचर्या or
Narapatijayacaryā or स्वरोदय
Svarodaya
331 "No. 665
1882-83 Size -10in. by 4g in. Extent-154 leaves%3; 12 lines to a page; 35 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in appear.
ance; bandwriting bold and uniform but not quite clear; it is illegible on most folios owing to the diffusion of ink; red pigment used for marking the portion ; edges worn out; the
Ms. is moth-eaten; complete. Age-Samvat 1643 : Saka 1509. Author - Narapati. Subject -Jyotisa. Begins -fol. 10
॥ॐ नमः श्रीसर्वज्ञाय॥
भव्यक्तमन्ययं शातं etc. as in No. 535 / 1875-76. fol. 36 इति श्रीनरपतिजयचर्यास्वरोदये शास्त्रसंग्रहाध्यायः प्रथमः ।। Ends - fol. 154a
पूजयित्वा गणाधीश etc. up to श्रीमगरपतिकविना रचितमिदं शाकनं शासं ॥ etc. as in No. 52411895-1902 followed by
षड्भिरंगैश्चकारेदं नृपतीनां जयावहं ॥
अनुष्टुप्छंदसीलेकैः सार्द्धपंचसहस्रकैः॥ ५५०० ग्रंथः ॥ इति श्रीपंडित श्रीनरपतिविरचितायां नरपतिजयचर्यायां स्वरोदये शाकुनज्ञानं ॥ समाप्तमिदं नरपतिजयचर्याभिधं ज्योतिःशानं ॥ .. शुभमस्तु ॥ ॥६॥
संवत् १६४३ वर्षे शाके १५०९ प्रवर्त्तमाने दक्षिणायने वर्षाऋतो लौकिक भाषाढमासे कृष्णपक्षे षष्टयां तिथौ भृगुवासरे श्रीशीकयाँ श्रीपाति

Page #126

Jvatika
115 साहराज्ये पातिसाह अकबर लोहोरस्थे ॥ शीकरीमध्ये पुष्करणज्ञातीय ...... नरहरिलिषतं ॥ प्रोहि शांकरभगवानदास लघुसमस्तपठनार्थ पत्र १५५ । श्रीगणाधिपतये नमः॥ संवत् १८१० शाके १६७५ अषाढशुद २ ग्रंथ घोषा
मध्ये भट जयदे वे पंच्या देवाकरसुतरत्नेश्वर कृष्णार्पण भापोछे ॥ ॥ श्रीरस्तु । References - See No. 535 / 1875–76.
नरपतिजयचर्या or
Narapatijayacaryā or स्वरोदय
Svarodaya
524 No. 666
1895-1902 Size — 9f in. by 64 in. Extent - 40 leaves; 16-20 lines to a page; 25-30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance%3; handwriting not uniform; fol. 1-18, handwriting legible but careless%3; from fol. 19 to the end handwriting small, clear and legible; borders of folios 1-18 ruled in single black liness the rest bave no borders; red pigment used for marking the topical headings and colophons, edges worn out; slightly motheaten; complete.
The work seems to have been composed in 1223. Age-Samvat 1804. Author -Narapati. Subject - Jyotişa. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ सर्वशं सकलं सदाशिवमयं शांतं नितांतं परं नित्यानंदमकमेकममलं लोकोत्तरं शंकरं ॥ ध्यानध्यानविमोक्षकारणपदं ध्यायति यं योगिनः सां नत्वा परमेश्वरं नरपति—ते मतं शाकुनं ॥१॥ ज्ञानं गौतमगर्गशाकुनमतं म्यासं वसिष्टं मयं मांडव्यं जमदग्निज जनकजं जाबालिज पावनं ।। मार्कडेयपराशरं गुरुभवं मन्वत्रिभृग्वंगिरो ये चान्येच वसंतराजसशा ग्रंथा मयाबीक्षता ॥२॥

Page #127

116
Vodangas
एतत् शास्त्रगणान्महोदधिमतं सर्वप्रधानं यतो नानाभेदविचारचारसहितं व्यक्तं फलं निश्चितं तस्माद्वस्तुसमुच्चयं क्रमगतं संगृह्य सर्वे ततो
वक्षे शाकुनरत्नपंचकमहं सत्यं सुबोधं जने ॥३॥ fol. 29a इति पंडितश्रीनरपतिविरचितायो नरपतिजयचर्यायां स्वरोदये पक्षी
पोतकीदतं समाप्तं ॥ fol. 334 इति नरपतिजयचर्यायां स्वरोदये पिंगुलाशकुनं समाप्तं ॥ Ends -fol. 390
विद्यालये मालयसंज्ञे देशे धारापुरीरम्यनिवासवासी। नानागमज्ञो नृपलोकपूज्यो नाम्ना प्रदेवो विबुद्धः प्रसिद्धः ॥ ६॥ स्वरबलफलवेत्तदिह तत्वेष्वभिज्ञो विदितशकुनशास्त्रस्तंत्रमंत्रप्रवीणः ॥ कलितगलितसारः चारचूडामणिज्ञो नरपतिरिति नाम तस्य पुत्रो . ."
बभूवः ॥१७॥ ज्ञाने नयसर्वज्ञो नृपगणपूज्यः सरस्वतीसिद्धः॥ तेन कृतं शास्त्रमिदं प्रचुरगुण दोषरहितं च ॥ ६८॥ यो वेत्ति शास्त्रमेतत् । गुरुमुखकथितं सुयुक्तिसंयुक्तं । निवसति सदा समग्रा ज्ञानश्री तस्य करकमले ॥ ६९ ॥ . विक्रमाऽर्कगते काले पक्षा २ नि ३ भानु १२ वत्सरे १२२३ मासे चैत्रे सिते पक्षे प्रतिपदौमवासरे ॥ ७० ॥ इति श्रीमत्पणहिल्लनगरे ख्याते श्रीजयपालनृपराज्ये श्रीमत्ररपतिकविना रचितमिदं शकुन शास्त्रं ॥१॥ इति श्रीनरपतिकविविरचितायां नरपतिजयचर्याग्रंथ संपूर्ण ॥ संवत् १८०४ मिती भाद्रवावदि ९ दिने इदं पुस्तिका समाप्ताः ।।
॥श्रीरस्तु कल्याणमस्तु ।।। References - See No. 535/1875-76.
नरपतिजयचर्या
Narapatijayacarya (चतुरशीतिचक्राणि)
(Caturasiticakrāni) No. 667
483
- 1892-95 Size — 117 in. by 6 in. Extent - 61 leaves ; 13 lines to a page.; 35 letters to a line.

Page #128

Jyotiga
117
Description 1 - Rough country paper; Devanagari characters; old and blackish in appearance; handwriting legible and uniform but Passometimes not quite clear; borders ruled in two double black
lines; edges worn out.
10
The Ms. contains 84 illustrations and diagrams; seems to be complete.
Age — Fairly old.
-
Author - Narapati. Subject – Jyotiga.
Begins fol. 16
॥ ॐ ॥ स्वस्ति श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसूर्याय नमः ॥ अव्यक्तमव्ययं शांतं etc. as in No. 535 / 1875-76.
Ends - fol. 610
स्वरविवर विशेषैश्वक्रबंधैश्च भूम्यां विविधबलपताको का भेदरम्य ॥ नरपतिकविचंद्रः सर्वशास्त्रेष्वधीती नरपतिजयचर्या शास्त्रमेतच्चकार विद्यालये etc. up to निवसति सदा समग्रां करांबुजे तस्य ज्ञानश्री
॥ ७ ॥ as in No. 524 / 1895-1902 followed by
References
हत्वा रिपुं नृपलक्ष्मीं दत्ते ... भूपतेर्न संदेहः । एतच्छास्त्रज्ञबुधश्चतुर्विधेश्चैव संग्रामे ॥ ८ ॥ ॥
श्रीमत्यणहिलनगरे ख्याते श्रीअजयपालनृपराज्ये श्रीमनरपतिकविना रचितमिदं तत्र संस्थेन ॥ ९ ॥
इति श्रीनरपतिजयचर्या चतुराशीतिचक्राणि समाप्तानि शुभं भवतु ॥ छ ॥ शुभं भवतु ॥ लेषकपाठकयोः ॥ छ ॥
See No. 535/1875-76.
-
Narapatijayacarya with Commentary Jayalakṣmi
मस्पतिजयचर्या with टीका जयलक्ष्मी
No. 668
Size 12 in. by 61 in.
Extent - 93 leaves; 16-17 lines to a page; 45 letters to a line. J
158
A1883-84

Page #129

Vedāngas
Description - Country paper; Devanagari characters; very old in
appearance; handwriting neither clear and legible nor uniform; borders not ruled ; edges worn out; red pigment used for marking the portion; occasional marginal notes; complete.
118
Age - Fairly old.
Author of Text
19
Subject
3
Jyotisa.
Begins (Text) – fol. 16
"D
1
Narapati.
Comm. - Harivam apathaka.
Ends – fol. 936
Size
No. 669
ॐ श्रीगणेशाय नमः
नति कृत्वा गणेशाय विघ्नविध्वंसकारिणे निर्विघ्नकृतिसार्थाय कमलापतये नमः । हरिवंशः कविः स्वाथः ... राथ च स्वरोदये व्याख्यानं मातृकादीनां स्वराणां नामजन्मनां २ गुरुभ्यो बहुधा श्रुत्वा यथाज्ञानं यथा धिया जयलक्ष्मीरिति मया टीकाराशि विरच्यते etc.
इति हरिवंशपाठकविरचिता जयलक्ष्मी स्वरोदयटीका समाप्ता ॥ शुभमस्तु सर्वजगतां ॥
References – Mss. Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- ii, 605,
2060 iii, 600.
-
नरपति जयचर्याटीका called जयलक्ष्मी
यशुक्तिभयं मूलं गोमयं मधुरोचना फलाक्षतसमायुक्तं स्नानं बुधविकारनुत् मदयत्पल्लवा जातीपुष्पाणि सितसर्षपाः यध्वाज्यमिश्रितं स्नानं जीवस्य मुनिभाषितं असिततिराजलेति ॥
Narapatijayacaryāṭikā called Jayalakṣmi
928 1886-92
12 in. by 5 in.
Extent135 leaves; 11 lines to page; 44-45 letters to a line.

Page #130

Jyotisa
ltd
Description Country paper; Devanágarī charactcers; old in appeara ance; handwriting clear, legible and uniform ; red pigment used for marking the portion; yellow pigment often used for corrections; some folios seem to be missing; complete.
A Commentary on the Narapatijayacarya by Harivansapāṭhaka.
Age – Samvat 1909 (Śaka 1774 ).
Harivamsapāṭhaka.
-
Author
Subject -- Jyotisa.
Begins fol. 16
-
॥ ॐ ॥ ॐ नमो परमहंसारुढायै नमः श्रीगणेशाय नमः मति कृत्वा गणेशाय विघ्नविध्वंसकारिणे निर्विघ्नकृतिसार्थाय गणाधिपतये नमः १ हरिवंशः कविः स्वार्थ परार्थ च स्वरोदये व्याख्यानं मातृकादीनां स्वराणां नामजन्मनां २ गुरुभ्यो बहुधा श्रुत्वा यथाज्ञानं यथा धिया जयलक्ष्मीरिति मया टीकाराज्ञी विरच्यते ३
अथ कविरानंदरूपं ब्रह्म नमस्करोति अव्यक्तमिति etc.
fol. 56 इति श्रीहरिवंशमहादेव विरचितायां नरपतिजयचर्थ्याटीकायां जयलक्ष्म्यां शास्त्रसंग्रह |ध्यायः प्रथमः
Ends - fol.
fol. 96 इति श्रीहरिवंशमहादेवविरचितायां नरपतिजयचर्यायां स्वरोदये जयलक्ष्मीटीकायां मात्रादिस्वरचक्राभ्यायो द्वितीयः २
मांसीरक्तानि पुष्पाणि स्नानं भौमार्त्तिशांतिकृत् हेमशुक्तिभवं मूलं गोमयं मधुरोचना फलाक्षतसमायुक्तं स्नानं बुधविकारनुत् मदयत्पल्लवा जातीपुष्पाणि सितसर्षपाः मध्वाज्यमिश्रितं स्नानं जीवस्य मुनिभाषितं अतितलांजले ति
इति हरिवंशपाठकविरचिता जयलक्ष्मीस्वरोदयटीकायां समाप्तमगमत् नरपतिजयचयां स्वरांगचक्रांगभूवलांगत्रयांग सटीक संपूर्णम् संवत् १९०९ शके १७७४ ज्येष्टकृष्ण ९ बुधे लिखितं विप्रभवानीरामग्रामधातुतामध्ये लेख्यमु.

Page #131

120
References - See No. 158 / A1883-84.
नरपतिजयचर्याटीका called जयलक्ष्मी
No. 670
Size
Extent – 186 leaves ; 10 lites to a page; 40-42 letters to a line.. Description — Thick country paper; Devanāgarī characters; old in appearance ; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; fol. 150 missing; folios numbered in both margins; edges of some folios slightly worn out ; incomplete.
Same as No. 158 / A1883-84.
-
9 in. by 4 in.
-
Vedangas
Age
Author - • Harivam sapāthaka
Subject – Jyotisa.
Begins fol. 16
Samvat 1751.
Narapatijayacaryaṭikā called Jayalakṣmi
श्रीगणेशाय नमः ॥
नति कृत्वा गणेशाय विघ्नविध्वंसकारिणे ॥ निर्विघ्नकृतिसार्थाय कमलापतये नमः ॥ हरिवंशः कविः स्वार्थ न परार्थ स्वरोदये ॥ व्याख्यानं मातृकादीनां स्वराणां नामजन्मनां ॥ गुरुभ्यो बहुधा श्रुत्वा यथाज्ञानं यथा धिया ॥ जयलक्ष्मीरिति मया टीकाराशी विरच्यते ॥
824
1887-91
4.2.2
अथ कविरानंदस्वरूपं ब्रह्म नमस्करोति । अव्यक्तमिति । अव्यकं करचरणादिसितकृष्णादिरहितं शान्तं निर्गुणं योगिनां सनकादीनां निततं प्रियं । सर्वानंदस्वरूपं ॥ एवं सर्वगं सर्वव्यापिनं या तस्मै नमः । etc.
fol. 24 इति नरपतिजयचर्यास्वरोदये कविप्रशंसा
: fol. b इति श्रीहरिवंशमद्दा देव विरचितायां नरपतिजयचर्य्याटीकायां जयलक्ष्म्य शास्त्रसंग्रहाध्यायः प्रथमः ॥ १ ॥

Page #132

Ends - fol. 187a
नरपतिजयचर्याटीका called जयलक्ष्मी
No. 671
-
-
शुक्रपीडा विनाशाय स्नानं तु मुनिभाषितं कृष्णतिलांजनं लोध्रं शतपुष्परसान्वितं ताजायुक्ताभिषेकार्थं जलै त्रवंति सौरिजं एवं राहुकेत्वोर्मले इत्यादि स्पष्टमेव ॥
Begins --
जयलक्ष्मीः संवत् १७... १ समै नाम शुभमस्तु ॥ प्रा० राम ॥ इति श्रीहरि वंशपाठकविरचितायां जयलक्ष्मीस्वरोदयटीका समाप्ता ॥ श्रीः ॥ छ ॥ शुभमस्तु सर्वजगत. ॥ श्रीगणेशसरस्वती गुरवो विजयंते ॥
Jyotian
Size
• 10 in. by 48 in.
Extent – 89 leaves; 15 lines to a page; 50 letters to a line.
Description - • Country paper; Devanāgari characters; old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for marking verse numbers and colophons; yellow pigment used for corrections; complete.
Appears to be old.
Age Author – HarivarSapathaka.
-
Subject - Jyotisa.
-16
fol. 10
Ends - fol. 894
121:
Narapatijayacaryāṭikā called Jayalaksmi
861 1891-95
ॐ नमः ॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
नति कृत्वा गणेशाय etc. as in No. 824/1887-91.
fol. 40 इति श्रीद्वाविंशमहादेवविरचिता नरपतिचर्याटीकायां जयलक्ष्म्या शास्त्रसंग्रहाध्यायः प्रथमः ॥ छ ॥
fol. 84 इति ... मात्रादिस्वरचक्राभ्यायो द्वितीयः ॥ छ ॥
फलिनी चंदनं विष्णूमेला चंदनहिंगुलैः
मासि रक्तानि पुष्पाणि स्नानं भौमार्त्तिशांतिकृत् ॥

Page #133

122
Vodangas
हेमशुक्तिभवं मूलं गोमयं मधुरोचना। ज्यलाक्षनसमायुक्तं स्नानं बुद्धविकारनुत् ॥ मदयंती पल्लवाजाती पुष्पाणि सिठसर्वपाः। मध्वाज्यमिश्रितं स्नान । जीवस्य मुनिभाषितम् ।
असिततिलांजनरोध्रयुता भरिस्यादि लोकात्। इति श्रीहरिवंशपाठकविरचितायां नरपतिजयचर्या स्वरोदयटोका जयलक्ष्मीनाम्नी समाप्तिमागमत् ॥ शुभं भवतुः।। श्रीः॥
-
मरपतिजयचर्याटीका
Narapatijayacaryātikā or स्वरोदवटीका
or Svarodayatikā
336 No. 672
1879-80 Size - 101 in. by 41 in. Extent -67 leaves%3; 12 lines to a page%3; 45 Jetters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appe
arance; handwriting legible and uniform but not quite clear; rather careless; borders ruled in double black lines; edges worn out; moth-eaten in the margins and elsewhere.
This is a commentary on Narapatijayacarya and does not
seem to be complete. Age-Appears to be old. Author - Narahari. Subject -- Jyotişa. Begins - fol. 10
ॐ नमः श्रीगणेशाय सर्वविघ्नच्छिदे। तातं गुरुं च विबुध नरसिंहमीशं नत्वा तदीपदययावगतानुसाः । एतत्स्वरोदयसमुद्रगतिप्रसिद्धौ व्याख्यां ... वं नरहरिः प्रकरोति रम्या । श्रीभैरवेंद्रपदपंकजसेवनोत्थकीर्तिः समस्तविबुधानसकृत्प्रणम्य । याचे यदीह भवति स्खलनं कदाचित् तत्रावनं कुरुत वंशमहाशयस्वाद
प्रारिप्सित परिसमाप्ति निःप्रत्यूहमभिलषितमानः कविर्देवतानमस्कार. रूपं मंगलमाचरति । अन्यक्तमिति etc.

Page #134

jyotiga
123 fol. 10b इति श्रीनरहरिकृतौ स्वरोदयटोकायां तिविवारनक्षत्रस्वरचक्रविवरणं ॥ Ends — fol. 670
इत्यादि ग्रहे एति राशयः क्रमाहुः यथा मेखो रश्वरे वृषश्चंद्रस्य मृगो मकरः कुंजस्य कन्या बुधस्य ककि पुलुश्च मीन: शुक्रस्य तनोरुञ्चगृहानि तस्य उच्चस्यत् सप्तसंगृहं तत्रचि यथा रेवत्यादिना तुलावृश्चिककर्कटमीनमकर कन्यामेषाः प्रत्येकं नीचगृहाः । उच्चादिति ॥ उंचा नोचावधिभूता नृपवर्ष चतुर्थ स्थानं ॥२
नारसंहिता No.673
Nāradasamhita
160 A188:-84
Size. — 123 in. by 6 in.
Extent -29 leaves; 12 lines to a page: 30-32 letters to a line. Description - Rough country paper; Devanāgari characters; old in
appearance; handwriting bold and clear but not uniform; red pigment used for colophons; yellow pigment used for corrections; borders not ruled; edges slightly worn out ; incomplete.
Age - Appears to be old.
Author - Not mentioned.
Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः * उपणोरणुतरः साक्षादीश्वरो महतो महान् आत्मा गुहायां निहतो जंतोजयत्यंतींद्रियः ब्रह्माचार्यो वशिष्टोत्रिमनुः यालरुपरोमशौ मरीचिणारा व्यासो नारदः शौनको भृगुः २ व्यवनो यवनो गर्गः कश्यपश्च पराशरः भष्टादशैते गंभीरा ज्योतिःशास्त्रप्रवर्तकाः ३ सिद्धांतसंहिताहोरारूपस्कंधत्रयात्मक बदस्य निम्मेलं चक्षुज्योतिःशास्त्रमनुत्तमं ४

Page #135

1124
Vedāngas
अस्य शास्त्रस्य संबंधो वेदांगमिति कीर्तितः मभिधेयं च जगतः शुभाशुभनिरूपणं यज्ञाध्ययनसंक्रांतिग्रहषोडषशकर्मणां
प्रयोजनं च विज्ञेयं तत्तत्कालविनिर्णयः ६ etc. fol. 2a इति नारदीसंहितायां शास्त्रोयनयनाध्यायः प्रथमः । . fol. 6a इति श्रीनारदीसंहितायां प्रहवारोध्यायो द्वितीयः २
fol. 284 इति नारदीयसंहितायां समावर्त्तनाध्यायः षडविंशतिः ॥ Ends — fol. 290
उत्पात्तग्रहणादूर्द्ध सप्ताहमखिलं ग्रहे। नाखिले त्रिदिवं नात्र नेष्टं त्र्यहमृतुत्रयं ॥ १८ प्रस्तेस्ते त्रिदिनं पर्वपश्वास्तोदये तथा॥
संध्याकाले त्रिदिनं निःशेषे सप्त सप्त च ॥ १९ ।
मासांते पंचदिव ... ... References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i, 287b; il,
620 ; 2074 ; iii. 624. B-Descriptive Catalogues :- Berlin Mss. Cat. by Weber. No. 8623;
भारदीयसंहिता
Nāradiyasamhita
525 No. 674
1895-1902 Size - 11 in. by 5} in. Extent - 60 leaves ; 10 lines to a page; 35 letters to a line. Description - Thick country paper ; Devanāgari characters; not very
old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uni. form; white chalk used for corrections%3D right-hand edges being torn, pasted with paper-slips; moth-eaten ; complete in 37 Adhyāyas.
Same as No. 160 of A 1883-84, Age -Samvat 1880. Author - Not mentioned...... .....:

Page #136

Jyotişa
125
Begins-fol. 10
॥श्रीवरदमूर्तिजयति ॥ भणोरणुतरः साक्षादीश्वरो महतो महान् etc. as in No. 525/18951902. fol. 2a इति नारदीयसंहितायां शास्त्रोपनयनाध्यायः प्रथमः ॥१॥
fol. 80 इति श्रीनारदीयसंहितायां ग्रहचाराध्यायो द्वितीयः ।। Ends - fol. 60a
इह संपदमभाति etc. up to धनपुत्रवान्स्यात् as in No. 525/1895.. 1902 followed by इति श्रीनारदीयसंहितायां श्राद्धलक्षणाध्यायः सम
त्रिंशतमः । ३७।
शके खामितिथ्युन्मिते । १५३०॥ पिंगलावृते यस्योपिते पक्षतौ देवि तिथ्यां शनैर्वासरे संहितानारदीयां निजाश्वासहेतोहि कृष्णो लिलेखः ।
संवत् १८८० । मिति वैसाखवदि। ७ । सप्तम्यां शुक्रवासरे पुस्तक संपूर्ण लिपी सवाई जैपुरमध्ये क्षत्रियहरिदयाल ॥ श्रीः श्रीः श्रीः श्रीः
नारदीयसंहिता
Nāradiyasambitā
525 .. No. 675
1895-1902 "Extent - 56 leaves; 12 lines to a page; 28–35 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform%3; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections; the Ms. contains 1-37 Adhyayas.
Same as No. 160 of A1883-84. Age-Samvat 1883. Author - Not mentioned. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥
भणोरणुतरः साक्षादीश्वरो महतो महान् fol. 2a इति श्रीनारदीयसंहितायां शास्त्रोपनयनाध्याय प्रथमः ॥ fol. 3a इति श्रीनारदीयसंहितायां रविचार ३ . . .....

Page #137

126
Vodángas fol. 30 इति श्री नारदीयसंहितायां चंद्रचारः॥
fol. 70 इति श्रीमहचाराध्यायो द्वितीयः॥ Ends-fol. 56a
त्रयोदशीचतुइंश्योहानिदैनकलत्रयोः अनंतपुण्यफलदा गजच्छाया त्रयोदशी १८ श्राद्धकर्मण्यमावास्या पक्षश्राद्धफलप्रदा
सद्वय पुष्पचतुष्टये च हस्तत्रये मैत्रचतुष्टये च सौम्यद्वये च श्रवणत्रये च श्राद्धप्रदाता वहपुत्रवान्स्यात् १९
इति श्रीनारदीयसंहितायां श्राद्धलक्षणाध्यायः समाप्तः ससत्रिंशोध्यायः सम्पूर्णम् संमत् १८८३
भावप्रदीप
Nāvapradipa
____332
No. 676
1882-83 Size -- 97 in. by 5} lo. Extent — 7 leaves; 11 lines to a page ; 26 letters to a line. Desoniption - Thick country paper; Devanāgari characters; hand
writing clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines ; red pigment used for verse numbers and colo phons%3; folios numbered in both margins, complete.....
Mr. S. B. Diksbit believes that the author of the present work is identical with Keśava, the author of the Muhurtatattva
and that he must have flourished about Saka 1420. Age-Samvat 1796 : Saka 1662.
Author-Kesava.
Subject - An astrological treatise treating of muhûrta, or auspicious
moments for taking the boat on the sea.
Begins fol. - 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ अथ नावप्रतिदीपका लिख्यते ॥ श्रीहेरंबगिरीगुरूहरिहरः ब्रह्मार्क इंदु सुधः भौमो जीवसीताशमितमपिता नरबा पृथक् भक्तिता॥

Page #138

Jyotima
श्रीगर्गादिमुनिप्रणीतमखिलं लल्लावराहानि च प्रोक्तं सप्तविधिश्च कर्मविदुषां नावप्रदिपामिां ॥१॥ यस्याहगस्त्यो मुदयं प्रपन्नो सौम्येविदेशो गमनं च नावा॥
चास्तेर्यथा बबरके च देशे यथा च देशांतरमागतं च ॥ २ ॥ etc. fol. 20 इति नावप्रदिपे राशगुण प्रथमोध्यायः ॥१॥
fol. :' इति नावप्रदीपे संभवाध्यायः द्वितियः ॥ २ ॥ Ends - fol. 70
भासिन्वासिमुनिवर्गनगरे श्रीरामनास्थापीतो मोढस्योस्मृतियं च वेदभिधया ज्ञानं कुले मेश्वरी॥ ज्योतिःशास्त्रविचारसारचतुरो लीलाधरस्याद्विजतस्यो पुनसुकेशवेन रचितं नावप्रदीपाभिधां ॥७॥
इति श्रीकेशवविरचितायां श्रीनावप्रदीपे नाववर्णनं नाम षष्टमः ॥६॥ संवत् १७९६ वर्षे शाके १६६२ प्रवर्त्तमाने ज्येष्ठशुदप्रतिपदा १ । गुरुवासरे सीहारेमध्ये उदीच्यशातिय पंडदेवाकरसुतरत्नेश्वरेण लिषितं ॥ छ। माम
पठनार्य । शुभं भवतु ॥छ॥ References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,2940.
This is the only Ms. recorded by Aufrecht in his Catalogus Catalogorum.
See Dikshit: Bbār. Jyotih. p. 472.
निबन्धशिरोमणि
Nibandhasromani
50 No. 677
A1883-84 Size-911n. by 6 in. Extent - 8 leaves ; 14–15 lines to a page ; 25 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear
ance%3D handwriting clear, legible and uniform; red pigment used for marking the portion; the Ms. contains the following topics:
1. ग्रहणनिर्णय ___4. द्विराषाढ निर्णय 2. मासनिर्णय
5. लुप्तसंवत्सरनिर्णय 3. क्षयमासनिर्णय Age-Appears to be old. Author - Nrsimha.

Page #139

128
Vedāngas
Subject - Jyotişa. Begins - fol. 10
ॐ श्रीगुरवे नमः भादौ ग्रहणशूलः मात्स्ये
ॐ विषद दशायोपगतं ३।६।१०।११ नराणां शुभप्रदं स्याद् ग्रहणे रवींद्वोः । द्विसतनंदेषु च २१७९५ मध्यमं स्था
उछेषेष्व शा१२१ रिष्टं प्रवदंति तज्ञाः etc. fol. 84 इति श्रीनृसिंहेन यिरचिते निबंधशिरोमणौ क्षयमासनिर्णयप्रकरणं ॥ Ends-fol.80
चांद्राब्दे क्रियचैत्रके यदि तदा मषेज्यभं नास्ति चेत् । स्याच्चांद्राधिकवत्सरः स्फुटगुरोः भ नास्ति चेद्गौरवः । बाणे भैरिणवत्सरैर्गुणमितैर्मासे खैर्वासरैः । वेदार्थेटिका ८५।३।२०।५४।१।४२ भिरेव हि यदा स्याल्लुप्तसंवत्सरः। तथा च सूर्यसिद्धांते ॥ गुरोर्मध्यमसंक्रांतिहीनो यच्चंद्रवत्सरे । अधिसंवत्सरस्तस्मिन्वनसंर्वशुभादिषु । वर्जनीया प्रयत्नेन प्रतिष्टाद्याः क्रियास्तथा स्फुटसंक्रांतिहीनश्चेत्केप्याहुरघिमासवत् ।
इति श्रीनिबंधशिरोमणौ लुप्तसंवत्सरनिर्णयः॥ References - Mss. Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1,29:0.
This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
869
निषेकोदाहरण
Nisekodāharana No. 678
1891-95 Size - 88In. by 4g in. Extent -5 leaves; 11 lines to a page3; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appe.
arance; handwriting rather careless but legible and uniform ; edges slightly worn out; complete.
This is the only Ms. recorded by Aufrecht in his Cata. logues Catalogorum.

Page #140

Jyotisa
Age - Samvat 1831. Author-Lalacandra. Subject - Jyotişa..
. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ सं १७३२ वर्षे शाके १५९७ प्र. पाश्विनवति । गुरौ घटी ३७॥१० मृगशिर ३७।१३ सिद्धि १८०४४ सू ५१२ इष्ट ५३२ कन्य
लने कर्मचंदस्य जन्माभवत् ॥ etc. Ends - fol. 5a
पक्षांततिथेरवसानकाले ॥ स्फुटौ विधेयौ खलु पुष्पदंतौ ॥ राकावसाने निशिशीतरश्मेदिने रवेरंशकलादिग्राह्याः॥
इति श्रीलालचंद्रकृतनिषेकोदाहरणं ॥ संवत् १८३१ द्वि वैशाखकृष्ण ९ बुधे शुभं भूयात् ॥
पञ्चपक्षिनिरूपण
Pañcapakşinirūpaña No. 679
931
1886-92 Size -8 in. by 4g in. ,Extent - 10 leaves; 7-10 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; handwriting
clear and legible but not quite uniform; borders not ruled ,
complete. Age-Samvat 1904. Author - Narapati. Subject - Augury. Begins - fol. 16
श्री गणेशाय नमः॥ नमस्कृत्य हरिं देवं गुरं शास्त्रविशारदं । भविष्यदर्थबोधाय वक्ष्ये पंचपक्षिणं १ अनेन शास्त्रसारण लोके कालत्रयं प्रति ॥
वलाबलानि रचते कायें कार्येष्वसंशयः २ etc. ...17

Page #141

130
Vedangas
Ends-fol. 100
गणयित्वाकनेराशौ विभजेत्यंचभिः पुनः भवशिष्टस्तथा राशिजीवश्वर इतीरितः
श्वरा पृथक् कृत्य गणनीयाः वर्णश्वर पृथक् कृत्य गणनीयाः कियंतौ वर्ण एवं गणनीय सर्वासां संख्यामानानां मेलनं कृत्वा पंचभोर्मक्ता शेषो प्रोक्तः एवं उभयोर्गणयित्वा यस्य समीचीनं तेन अपरस्मिन् युद्धार्थ गंतव्य इति नरपतेनोक्तं पंचपक्षी समाप्त ॥ सं १९०४ तत्र प्र. ज्येष्टकृष्ण ९ रवी
लिपिकृतवालमुकुंद स्वपठनार्थ मानकचंद गुर्जरज्ञातीये शुभं भूयः । References-Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
This is the only Ms. recorded by Aufrecht. in bis Cata logus Catalogorum.
पञ्चपक्षिनिरूपण from
Pañcapakșinirūpana from जातकरत्नाकर
Jātakaratnākara
930 No. 680
1886-92. Size -88 in. by 4g in. Extent-6 leaves%3; 8 lines to a page3; 22 letters to a line. Description - Thick country paper: Devanagari characters%3; hand.
writing clear, legible and uniform%3; borders not ruled; edges slightly worn out.
The Ms. contains a chapter called Tagfafara qut from the
work जातकरत्नाकर. Age-Appears to be old. Author -Not mentioned.
Subject -Astrology. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ नत्वा विघ्नेश्वरं वाणी पंचपक्षिनिदर्शनं ॥ . पुरागस्तेन देवेभ्यः प्रोक्तं संक्षिप्यते मया । भेरंडकचकोराख्यः काककुक्कुटके किनः ।। श्वेतपीतारुणश्यामो नीलाः स्युः पंच पक्षिणः २ etc.

Page #142

Ends
S
-
"
-
fol. 6a
पञ्चपक्षिप्रश्नग्रन्थ
No.681
-
Jyotisa
इदं शास्त्रं महार्थं तु ज्ञेयं गुरुमुखान् शिला || प्रीत्यागस्त्य तव प्रोक्तं रहस्य रक्षतां त्वया . षण्मुखः कुंभजन्माजस्मर्त्तव्यास्तदुपक्रमात् : एतच्छास्त्रं स्कंदभक्त्या स्कंदवृतकृतेन च ५१ सिद्धिर्भवति सर्वेषां नान्यथा सिद्धभाषितं पारिजाताख्यशास्त्रेऽस्मिन्खंडे रत्नाकराभिधा ५२
42
प्रश्नशास्त्रमिदं प्रोक्तं चतुर्थाध्यायसंज्ञितं । इति श्रीजातकरत्नाकरे पंचपक्षिनिरूपणो नामश्चतुर्थोध्यायः ॥
Age
Author - Not mentioned.
Subject - A treatise on augury.
Begins fol. 10
.Size.
98 in. by 4g in.
* Extent - 5 leaves ; 12 lines to a page ; 25 letters to a line.
Description 1 – Country paper; Devanāgari characters; old in appearance; handwriting clear and legible but rather careless; borders ruled in triple red lines; red pigment used for verse numbers and colophons; folios numbered in both margins complete.
Samvat 1813.
Pañcapakṣipraśnagrantha
श्रीझटितिबोधकाराय नमः ॥ अथ पंचपक्षीप्रभं लील्यते ॥ नमस्कृत्य हरिं देवं सर्वशास्त्रविशारदं ॥ भविष्यदर्थबोधाय वक्षंते पंचपक्षिणः ॥ १ ॥
131
333
1882-83
अनेन शास्त्रसारेण लोके कालत्रयं प्रति ॥ फलाफलानि यंते कार्याकार्येष्वसंशयं ॥ २ ॥ etc.
A

Page #143

1132
Vedängas
Ends-fol. 5a
उर्द्धस्थेष्वपि चोत्तमेषु च यमाहुस्तथानुत्तमाम्नासिकिरणमयियुतां घजुषि हान्यस्याच्छपूर्वस्य नः॥ वर्णक्रमचतुश्लोकी वर्णक्रमविचक्षणः ॥ पाठतश्चार्थतो हास्वा विजयिध्व दिशो दिशः ॥ १॥ छ ।
स्वस्ति श्री संवत् १६१३ कार्तिकवदि २ सोमे । सीहंपुरवासी पंज्यादेवाकरसुतरत्नेश्वरेण लिखितं ॥ पंचपक्षी ग्रंथ ॥ भाईवीरेश्वरपठनाथ ॥ एभं भवतु ॥ श्रीरस्तू ॥
पश्चसिद्धान्तिका
Pañcasiddhāntikā
37
No. 682
1874-75 Size - 8 in. by 131 in. Extent-49 leaves%3; 15 lines to apage3; 15-20 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanagarl charic
ters; new in appearance%3; handwriring bold, clear and ualform; written on one side ; complete.
· Age A modern copy. *Author-Varahamihira.
Subject -Jyotisa. Begins -fol. 1
पञ्चसिद्धांतिका दिनकरवशिष्टपूर्वान्वि विधमुनीन्प्रणम्य भत्यादी।
जनकं गुरुं च शास्त्रे येनास्मिनः कृतो बोधः ॥१॥ etc. Eads - fol. 49
भष्टनवतिा नवतिर्दलं मनुभिस्त्रयोदशविहीनः गुणरुद्रैः शून्यार्काथुनेम शतेन शशिनवकम् भतिजगतिभिरारस्ते मेत्यन्तो भवतिभिर्विरशम् षोडशसार्द्धा सौरश्चरति स्वेः सर्वदा हीन। शनैश्चरः पौलिशसिद्धान्ते ताराग्रहाः एवम् ।
इत्याचार्यवराहमि (हि) रकृतायां फचसिद्धान्तिका समाता ॥७॥ श्री॥ श्री॥

Page #144

Jyotiş
Reference - See No. 338/1879-80..
.
पञ्चसिद्धान्तिका
Pañcasiddhāntikā "No. 683 .
. 338
1879-80 Size - 101 in. by 47 in.
.. ... Bitent-22 leaves%; 10-12 lines to a page%3 28-30 letters to aline. Description-Country paper; Devanagari characters%3 old in appear.
ance ; bandwriting legible but careless, also not uniform ; borders carelessly ruled in two double black lines; red pige
ment used for verse numbers; edges worn out; complete. Ages- Sativat 1673. Author - Varābamihira. Subject -Jyotisa. Begins-fol. 10
॥ श्रीरामत्राय नमः॥ दिमकरवसिष्टपूर्वान् विविधमुनींदान् प्रणम्य भक्तयादौ । जनकं गुरुं च शाने येनास्मिनः कृतो बोधः ॥ पूर्वाचार्यमतेभ्यो यच्छ्रेष्टलघुस्फुटं बीजं ॥ त ... दि ... महं रहस्यमभ्युचतो वक्तुं ।।२। पौलिशरोमकवासिष्टसौपैतामदास्तु पंच सिद्धांताः॥
पंचभ्यो द्वावाद्यो व्याख्यातो लाटदेवेन ॥ ३॥ etc. Ends - fol. 22a
विधतिशररसषट्कवर्कशशांके त्रिने तिरुदै भाजितेनिहते सौरस्य धृतिस्रष्टाभिसार्धाकहाभिरुदितः । प्राक्। अष्टनवतिा नवतिर्दलं च मनभित्रयोदशविहीनः गुणरुदैः शून्याद्वियुनेन शलेन राशिमवर्क ।।
अतिजग ... रकरिस्तमेत्यंतो नवतिभिरिंशं षोडशसार्धात्सौरश्वरः - तिर ... बेः सर्वदा हीनः ॥ शनैश्वरः ॥ पोलिशसिद्धांते ताराग्रहाः॥
इत्याचार्यवराहमिहरकृता पंचसिद्धांतिका समाता ॥
संवत् १६७३ वर्षे शाके १५३८ प्रवर्तमाने द्वितीयाश्विनरादि २ पुष भोह स्तंभतीर्थवास्तव्य पंडितनीपीतामर तत्व श्रीभीरंगपत्रः पंडितमान

Page #145

131
Vodángas
तत्तनयो पंडितगोविंदः तस्यात्मजेन शंकोणेयं पंचसिद्धांतिका लिक्षिा ।
मात्मपठनार्थ तथा परोपकृतये च ॥ शुभं भवतु ॥ References — (1) Mss. A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1,3174.
B- Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. No.
6288; see also Dikshit - Indian Astronomy
pp. 150 ff. (2) Printed Editions:- Text edited with an original
Commentary in Sanskrit and an Bogllish Translation and introduction by G. Thibaut and MM. Sudhakara Dvivedi, Benares, 1889.
पञ्चशिरा
Pañcasirā ... 421
1895-982
No. 684
Size -
114 in. by 5 in.
Extont - 13 leaves ; 9 lines to a page ; 32 letters to a line.
Description - Country paper ; Devapāgarī characters; not very old
in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines and edges also ruled in double black lines; red pigment used for marking; yellow
pigment used for corrections; complete. Age - Samvat 1905. Author-Prajapatidasa. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ ...इष्टदेवं न (म) स्कृत्य गोपालं कुलदैवतं ।।
श्रीप्रजापतिदासेन क्रियते ग्रंथसंग्रहः ॥१॥ नवग्रहान् नमस्कृत्य देवीं सारस्वतीं था।
प्रणिपत्य गुरुं किंचिज्ज्योतिग्रंथं वदाम्यहं ॥ २॥ etc. fol. 39 इति शिरिष्टो नाम प्रथमोध्यायः १॥ - :

Page #146

Jyotiga
fol. " इति मातृरिष्टो नाम द्वितीयोध्यायः ॥ Ends - fol. 120
छिद्रे बुधद्वये शून्ये जन्मविधुं धनुजे कुजे। शुक्रशून्यद्वये कर्म मृत्युर्भवति नान्यथा ।। समुदायं पदारिष्टं यदुक्तं लनसंग्रहे ।।। पापयोगे भवेद्रिष्टं शुभयोगे भवेच्छुभं ॥ ॥ इति प्रजापतिदासकृतो पंचशिरा संपूर्ण ॥
॥सं १९०५ महाशुदि २ गुरुवासरे लि. चिरंजीव रामप्रताप दंग धिपमाह॥
दिवाईप्रक्रमेणैव रात्रौ षट्प्रक्रमेण च ॥ षट्पंचपरिवर्तन दिवारात्रौ विधीयते ॥ १ दिनेऽर्द्धप्रहरेषा ॥ अर्कशुक्रबुधशशिनिमंदगुरुमहीज अर्काः॥ निशायाः मर्कगुरुशशिशुक्रकुजमंदबुधाः ॥१॥
Then follows :- || श्रीरामजी ॥ अथोदाहरणं श्रीमहमदसाहस्य ac. Bods - fol. 136
॥ के. प. वर्षे शशुक्रके. कुं. व. श. गु. कुं. क. References - See No. 870/1891-95.
पञ्चस्वरा or
Pañcasvarā or पञ्चशरानिर्णय
Pancasarānirnaya
334 No. 685
1882-83 Size -91 in. by 41 in. Extent — 10 leaves ; 12 lines to a page ; 32 letters to a line. Description - Country paper; Devanā garl characters; old in appear.
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines; red pigment used for marking verse num
bers; folios numbered in both margins; complete. Age - Samvat 1811 : Saka 1676. Author - Prajapatidasa. Subject - Jyotisa,

Page #147

136
Begins
-
fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः । ॥ श्रीवाग्देवी नमः ॥
अथ त्रिः पताकी लिख्यते ॥
इष्टदेवं नमस्कृत्य गोपालं कुलदैवतं ॥
श्री प्रजापतिदासेन क्रियते ग्रंथसंग्रहः ॥ १ ॥ etc. इति शिशुरिष्टो नाम प्रथमोध्यायः ॥ छ ॥ fol. 46 इति मातृरिष्टो नाम द्वितीयाध्यायः ॥ २ ॥
fol. 38
Ends fol. 100
Vedängas
प्रथमं त्रितयं शून्यंमंते च संस्थ
वर्षः संक्लेशदो नाम शुभयोगे शुभप्रदः ॥ ११ ॥
दशशून्यं भवेद्यत्र वर्षश्च गुरुशुक्रयोः ॥ क्लेशमात्रं भवेत्तस्य जीवनो नात्र संशयः ।। १२ ।।
छिद्रे बुधद्वये शून्ये जन्मविधुं धनुजे कुजे ॥ शून्ये शुक्रद्वय कर्माणि मृत्युर्भवति नान्यथा ॥ १३ ॥ समुदायं यदारिष्टं यदुक्तं लग्नसंग्रहे ॥ पापचोगे भवेद्विष्टं शुभयोगे भवेच्छुभं ॥ १४ ॥ छ ॥
इति प्रजापतिदासकृतः पंचशरानिर्णयः ॥ छ ॥
स्वस्ति संवत् १८११ वर्षे शोके १६७६ प्र० । श्रावणमासे शुक्लपक्षे तिथौ १३ बुधे ॥ शीहोरपुरेवासी उदीच्यसहस्रज्ञातीय पंढ्यादेवाकरसुतरत्नेश्वरेण लिखितं ॥ आत्मपठनार्थ ॥ भाईवीरेश्वर पठनार्थं ॥ शुभं भवतु ।। तैलाद्रक्षे० | १॥ यादृशं पुस्तकं० ॥ २ ॥
पञ्चस्वरा or पञ्चशरानिर्णय
Pancasvarā or Pañcasaranirṇaya
870
1891-95
2
. No. 686
Size - 10 in. by 5g in.
Extent ~ 23 leaves; 7 lines to a page; 25-26 letters to a line. Description — Thin country paper; Devanāgari characters; not very old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform; red pigment used for marking verse numbers and

Page #148

Jyotiga:
... topical headings and colophons%3 yellow pigment used for
corrections; the Ms. contains AdbyĀyas 1-7 complete. Age - Saka 1761 : Samvat 1896. Author - Prajapatidasa. Subject - On divination. Begins - fol. la
॥ श्रीगणेशाय नमः। इएदेवं नमस्कृत्य गोपालं कुलदैवतं श्रीप्रजापतिदासेन क्रियते ग्रंथसंग्रह ॥१॥ नवग्रहानमस्कृत्य देवीं चैव सरस्वतीं । प्रणिपत्य गुरुं किंचिज्ज्योतिग्रंथं वदाम्यहं ॥२॥ वराहकृतसूत्रेण यत्किंचित्क्रियते मया ज्योतिर्विद्भिः पुरा सर्वैः कृतं निर्णयविस्तरं ॥३॥ पंचशराभिधानं च ग्रंथं निधनसंग्रह
किंचिदुदेशगम्यं च स्वल्पं वक्षामि शाश्वतं ॥ ॥ etc. iol. 6a इति शिशुरिष्टं प्रथमोध्यायः॥
fol. 7a इति मातृरिष्टं द्वितीयोध्यायः॥ Bnds - fol. 236
कुंडलीद्वयफलमाह
शुभं विधौ बुधे च स्यान्मरणं राहमंदयोः । ..... गुरुद्धये महीसौख्यं दुःखं स्थानोमसूर्ययोः ।
ज्योतिर्विदः प्रश्यतु ग्रहाणां सुविचारका .. पंचस्वरादितो य? संगृह्य निधनं कृतं २ ।
इति प्रजापतिदासविरचिते पंचशरानिर्णये मृत्युशान ससमोध्यायः . समाप्तः ॥ संवत् १८९६ शाके १७६१ भाद्रपद शुक्ला १५ चंद्रवासरे लिखत हकमरामपठनार्थ शुभं भवतु .
. ... केतुपताकी केतुकुंडली गुरुपताकी गुरुकुंडली .. References - Mss - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-i,3174, 54 P
M : ii, 690; iii, 684. :: ...
B- Descriptive Cataloguest-R. Mitra, Notices,
No. 1478 (with Appaya Dikshita's Compen

Page #149

Vodăngas tary); Calcutta Sanskrit College, Dos. Cat. Part IX, No. 62.
पञ्चस्वराटिप्पण
Pañcasvarāțippana
871 No. 687
1891-95...: Size -931n. by 4} in. Extent – 10 leaves; 11 line to a page; 30 letters to a line. Description - Thick country paper, Devanagari characters; not
very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; slightly moth-eaten; folios numbered in both margins: complete.
Same as No. 161/A1883-84. Age - Samvat 1861. . Author-Gaudabhattacārya. Subject-Jyotisa.
Begins-fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥
अथ पंचस्वरादिटिप्पणं मृत्युवर्षज्ञानमाह गणितोत्रिवरोराशशिस्वरोनी. केकस्यगणना क्रस्वा मृत्युपक्षशयं गणनायां क्रतायां सप्तरन्यानि यसिम्वर्षे वर्षे
भवंति तमिवर्षे मृत्यु या etc. Ends-fol. 10a
जन्मकाले भवें लन मूर्ती भवति निश्रित नवमि ते चंद्रो राहभौमौ रसाः समाः' शेषानत्वारि वर्षाणि के चक्षुचक्रे तिचारयेत् । मंदारो राहचंद्रौ च एकनाड्यां यदाकृतः तवा काले भवेन्मृत्यु वराहुच कषदौ २
इति पंचशाराटिपण संपूर्ण संवत १८६१ मीति मार्गसिष कृष्णपक्ष ११ ॥श्रीरस्तु कल्याणमस्तु ॥१॥
-
-
-

Page #150

. Jyokia
1139 पञ्चस्वराटिप्पणी
Pañcasvarātippani
101 MNo.688
A1883-84 sizo-141 in. by sin. Extent - 5 leaves ; 12–13 lines to a page; 45 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgarl characters; old in APPAR.
ance%3; handwriting not quite clear portion sometimes.scrat.
ched off; edges torn and moth-eaten; complete. Age - Appears to be old. Author -Gaudabhattācārya. Subject - A Commentary on the Pañcasvarā of Prajāpatidāsa. Begios - fol. 16
॥श्रीगणेशाय नमः। अथ पंचस्वराटिप्पणं लिख्यते
मृत्युवर्षज्ञानम् गणयित्तेति वयो राशिस्वरानेकीकृत्य गणना कुस्खा मृत्युवर्ष शेषम् गणनाकृतायां सप्त ७ ....यानि असिन्वर्षे भवंति तसियों
मृत्युच्या etc.. Ends-fol.5a
भय भूगोः ए. शु. ३।३५ धनं. शु. सू. ३।५४ रोगःशु. ६.९।। कुशलं शु. मं.५।११.धननाशो रोगश्च शु.दु. १२ सुखं.शु.श.६।२४ धनसुखं. शु. गु. ७.४७ भार्यानाशः कलहावं धनं वा.वा.बंधनं इत्यंतदशाफलाफलम् इति श्रीगौडभट्टाचार्यकृतं पंचस्वराटिपणम् समाप्तम् शुभ
-शुभ शुभ References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum .- 1, 3174,
___i,209a%3; iii, 684.
B-DescriptiveCatalogues:-Sco Ulwar Mastestan . No. 1831, Extract No.512.
Pañcārgakautuka
537
पश्चारकौतुक
No. 689 Size - 103 1n. by 5, 10.
-
1875-76

Page #151

$140
Vedangas
Extent++38 leaves; 11 lines to a page; 32 letters to a line.
Description 1 - Smooth country paper; Devanagari characters; not very ar old in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines on all sides; the. Mo. coptains various Kostakas; complete.
:- Not very old.
- Author - Ratmakantha. Subject – Jyotisa:
Age
Begins - fol. 16
पञ्चाङ्गतत्वं
No. 690
CONTE
ॐ श्रीगणाधिपतये नमः
ॐ नत्वा लम्बोदरं वाणीं शिष्याणां हर्षवर्धनम् क्रियते रत्नकण्ठेन रम्यं पञ्चाङ्गकोत्तमम् तत्कालानीतपञ्चाङ्गा ऋषिपञ्चागमुत्तमम् यथा भवति सस्पष्टं तथैष विहितश्रमः अन्यैर्विरचितो यत्नो यद्यप्यपुरातनैः' वहन्तखता कार्य तेन किं खलु तद्विदाम् बोधार्य शिवकण्ठस्य स्वात्मजस्य कृतो मया - एष श्रमः प्रसङ्गेन भेवदत्योपकारकः तथैष विहितो यत्नो मया पञ्चाङगसाधने दिनद्वयेन पञ्चाङ्गं सुस्पष्टं येन सिध्यति वर्षे वेदाभिभिः शाके ग्योमाष्टतिथिसम्मिते श्रीशंकरसुतेनैतत्कृतं पञ्चाङ्गकातुकम्
Pancangatattva
,824
1884-87
.: Size 91 in. by 33 in.
G BM
Extent – 3 leaves ; 8 lines to a' page; 25-28 letters to a line:
Description
-
• Country paper; Devanāgari characters; old in appear● ance; handwriting bold, clear and legible; red pigment used for marking verse numbers ; complete.
The year taken for calculation is Śaka 1590. It is, there. fore, probable that the work was composed is Saka 15901. 0. A. D. 1668.

Page #152

Jyotiga
Age - Appears to be old.
Author - Jogibhatta. Subject - Jyotisa.
Begins — fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ ब्रोद्रमुख्यामरवंचमानं तत्त्रैपुरं चिन्मह एक मत्वामा श्रीब्रह्मपक्षियमहं: अविमि पंचागत बिकुचा सुखार्थ ॥ १॥ शाकः खनदेषु :१५९० विभूनितोसौ दास ते भवेयु।
द्विधाचलावन्हि १.भिरधिनत्रैः क्रमाद्विभास्ततिथेमैयुत्योः ॥२॥ etc. Ends-fol. 3a
पंचांगतत्वमिदमाउच कार शिष्य संप्रावनादपि शिवा करुणाकटाक्षात् ॥ श्रीउधास्वाज हौ भक्तियोगायोगी हरे पुरनिवासमतिरुदिन्यः ॥१५॥ इति श्रीजोगिभटविरचीतं पंचमतत्वं सुपुर्ण शकोक्कं १२ गुणं कृत्वा एकं उन चं कारयेत् नंदाचंद्र १९ हरेनाम चैत्रायो मधिमालकं ॥१॥
भयमुपरि दृष्टव्यः॥ References.Moki-Aufrecht's Catalogus Catalogoruin :- i, 317", il,
690 (the present Ms.).. .
पञ्चाङ्गदीपिका
No. 691
Pañcāngadipikā
--485 ....1892-952
Size - 9
in. by 44 in.
#xtcpt - Aleaves ;-11 lines to a page: 25 letters: to a linc, gia
Description - Country paper ; Deyanāgari characters ; old in appe.
arance ; handwriting clear, legible and uniform ; wbite chalk used for corrections, folios numbered in both margine;com.
plete. Age - Samvat 1839.

Page #153

1142
Author – Magirāma vājapeyi.
Subject – Jyotişa. Astrology.
-
Begins - fol. 16
ANTA
Deli
॥ श्रीगणेशाय नमः |
गजाननं नमस्कृत्य निखिला भीहसिद्धये मणिरामः करोत्येवान् लोकान् पंचांगखये * मेषः वृष मिथुन कर्कटः सिंहसंज्ञकः
· कन्या तुलान्हया जी च वृश्चिक धनुराव्हय र
Ends – fol. 4b
Vedangas
मकरः कुंमसंन मीनवापि तथाविधः एते हि प्रादेश शेषा राशयः फलराशयः etc. ३
शुक्र राहूकेतूसाई संवत्सर सदा
एवं हि खेचरा राशीन् भुंजते स्वगतिर्वशात् ५० इति ग्रहस्थितिपरिमाणं
संमुखे दक्षिणे चंद्रः खकका भीडकारकः
वासस्था पृष्टणाधापि योगिक शुभकारकः ५१
इति चंद्रयोगिनां शुभाशुभं
इति मणिराम वाजपेविविरचिते पंचांगदीप समाप्तः शुभमस्तु ॥ संबंध १८३९ द्वि. ज्येष्ठवदि ४ युदवासरे समाप्तोयं यः
. पञ्चाङ्गसारणी
No. 692
Size 9in. by 4 in.
Extent -36 leaves.
Description
Country paper; borders and odges ruled in single ved lines; complete.
The Ms. contains different Kostakas,
Does not appear to be very old.
Author - Not mentioned.
Subject
Almanac.
Pañcāngasāraṇi
706
1883-84

Page #154

Begins
- - fol. 10
On fol to we have:
Ends - fol. 360
॥ तिमिका इमे ॥
Tne entire Ms. consists of various Kostakas
श्रीगणेशाय नमः ॥ पंचांगाचि सारणि •वमंभमुळे कलवे धादरकल याचि असे ॥
पद्धतिभूषण
No. 693
Slze – 82 lit, by 4 in.
-
-
325
Jyotisa
सारणि समाप्तः ॥
Age - A new copy. Author - Somadaivajña. Subject Begins abruptly
अपनी
Bxtent - 14 leaves; 9-10 lines to a page; 25-28 letters to a line. Description Modera paper with watermarks; Devanagari charac. ters; new in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; yellow pigment used for corrections; foll. 1, 2, 7, 8 missing; incomplete..
A work on horoscopy.
-
Eads fol. 180
The date of composition seems to be Sake. 1559. The work is also called Kesavlpaddhatibhūṣaṇa. Aufrecht han wrongly included this work as a comm. on the Jatakapaddhati of Kesava.
143
192
Paddhatibbiṣaṇa
872
1891-95
पा
fol. 34
शमभावः ॥ १३ ॥
रात्रिमान दिनमादले तज्जायते सृजननं यदि तर्हि ॥ F: सत्रिमान दिनमानोत्यो भानुमानिह सुहृदशमः स्यात् ॥ २४ ॥ etc.
121
मंत्रमार्गमादुशाके शुभदे फाल्गुनमासि शुक्
राजतियो ५ सुरेम्पबारे समभूत्पद्धतिभूषणस्य पुंसिः ॥ २१ ॥

Page #155

144
Vedāngas __ इति श्रीजलग्रामनिवासिद्धभात्मजसोमदैवज्ञविरचिते पद्धतिभूषणे
दशांतरदशासाधनाध्यायः सप्तमः ॥ ७॥ ग्रंथश्लोकसंख्याश्लोक ॥ १५५॥ References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogcrum :-1, 3210,
li, 704, B - Descriptive Catalogues :- B. B. R. A. S.
Cat. No. 365; Dikshit, Indian Astronomy p.487.
पद्धतिरत्नटीका
Paddhatiratnaţikā
870..... No.:694: ..
1887-91 Size -8 in. by 6 in. Extent - 52 leaves ; 10 lines to a page; 20 letters to a ling : . ..... Description-Modern paper with watermarks; Devanagari characters:
bandwriting clear, and legible but not quite uniform ; borders
ruled in two double red lines ; edges slightly worn out; com 1:kpléte. AgeTAppears to be modern. . Author = Kebavadaivajña. Subject Appears to be a commentary on the author's own work
Jātakapaddbati. Begins - fol. 10
श्रीमहागणपतये नमः ॥ नत्वा विनायकं दुर्गा केशवं च नुकेशवः ॥... . स्वस्य पद्धतिरत्नस्य टीका सोदाहृतिं स्फुटां ॥ १ ॥
अथगर्गमुनिश्रेष्ठवंशोद्भवसकळविद्वद्विपंचक्रमंडनसकलागमाचार्यों ज्योतिर्विदग्न्योनेकशिष्यप्रशिष्यैस्तूयमानः श्रीकेशवदैवज्ञतनयः श्रीकृष्णदेवेशः
पश्चिम सागरस्य प्राक्तटनिकटवत्या सूदग्रामेभूत् । तत्सूनु केशवनामको जात.... स्कंधे मंत्ररत्नं सट्टोको चोदानी अतकस्कंधांतभूतं संक्षिप्ताक्षरवृतर्निववं
बहूर्य तायकेशवपद्धतिरत्नं चिकीर्षुर्जन्मजन्मांतरार्जितदुरितक्षयार्थ विवि.
लेन ग्रंथसमाप्त्यर्थ समापि तत्परिचरार्थ शिष्टाचारपरिपालनेनाभिमतदेवता. . . . नमाकाररूपं संगठमाचरन् ग्रंथारंभमिंद्रवज्रावृत्तेन प्रतिज्ञानीतो।।

Page #156

Jyotiga
1451
प्रणम्य हेरबमयो दिवाकरं वाग्देवतां कृष्णमहागुरु च
कुर्वे स्फुटां वर्षफलस्य पद्धतिं सारं समुत्य हि पूर्वताजिकात् ॥ १॥ etc, Ends - fol. 520 .
भासीत्पश्चिमसागरस्य निकटे श्रीकृष्णसांवत्सरो ग्रामे चापवदे समस्तविबुधैः संकीर्तितोहर्निशं ॥ तत्पुत्रेण तु केशवेन रचितं तत्पूर्णताभागमसम्यक् पद्धतिरत्नमेवमखिलाघताजिकादुरतं ॥ ११ ॥
पश्चिमसागरस्य निकटे आसवदे ग्रामे श्रीकृष्णसांवत्सरः कृष्णदेवशः भासीत् कथं भूतः समस्तविबुधैः अहर्निशं संकीर्तितः॥ तत्पुत्रेण केशवेन केशवनाम्ना यत् सम्यक् पद्धतिरत्नग्रंथं भखिला ताजिकात् उधृतं यत् रचितं तत् पूर्णता भगमत् ॥ प्राप्तमित्यर्थः॥
पूर्णलोचननृपागता यदा शालिवाहाननृपस्य विक्रमात् ॥ चक्रपाणिभइने तपसि श्रीपद्धतेविवरण परिपूर्ण ।।
श्रीगागोन्वयभूषणगणकचक्रचूडाममिकृष्णदेवज्ञात्मजकेशवकृतायां स्वकृतपद्धतिरत्नटीकायां प्रश्नकालादेव वर्षप्रवेशप्रकरणं समाप्तं ॥ इदं पुस्तकं दैवज्ञेन लिखितं ॥ श्रीवरदमूर्तये नमः॥
-
-
Paddhatibhūsaņaţikā
पद्धतिभूषणटीका No.694A
527
1895-1902
Size - 10% in. by48 in.
Extent-54 leaves%3 11 lines to a page%3; 30 letters to a line.
Description -Country paper; Devanagari characters%3; old in apper
arance%3 handwriting not quite clear; rather careless; borders ruled in double red lines for folios 1-40; the rest ruled in single black lines; diagrams used; Ms. moth-eaten ; edges worn out ; incomplete.
Age-Appears to be very old. Author - Caturbhuja. Subject – A commentary on
Daivajria.
the
Paddhatibhūşaņa of Soma

Page #157

146
Vedangas
Begins-fol. 14
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीमद्गुरुसोमदैवज्ञचरणरविंदात्यां नमः ।। कलितललितकालव्यालमालं ललाटो ज्वलितशशिकलसद्डलग्नालिमालं ।। पृथुललपनचंचच्छुहृसिंदूरलेपं रतिपतिरिपुवालं केवलं भावयामि ॥१॥ भाश्वलायनयतिः शूरवेता शिष्यपंक्तिमतिवर्द्धनकर्ता॥ मद्रुगणककैरवसामः सन्मतिर्जगति भाति स सोमः ॥२॥ विद्वन्मानद खानदेशविलसत्पद्मलयाधिष्टित श्रीलंबोदरसंनिधौ सुरुचिरो वेरंडवल्लापुरे॥ ज्ञात्वादीच्यकगुर्जरेषु नितरां मान्यो गणेशप्रियो व्यासोपाख्य उदीरधीविजयते श्रीमत्मुरारिर्द्विजः ॥३॥ चतुर्भुजेन ... ज्जेन • टीकापद्धतिभूषणे ॥
क्रीयते ग्रंथकृत्सोमजन्मोदाहरणान्विता ॥ ४ ॥ etc. Ends abruptly - fol. 54b
__एवं चंद्रादीनामपि वर्षादीनि पिंडायूंषि साध्यानि । तत्र चंद्रभौमयोहारगुणसंभवात् भाजिता निजहरेणेत्याधुक्तवत् चक्रपानार्थहानि संस्कारस्तयोः कळासु कार्यः अन्यत् सर्व रविपिंडायुर्दायवत् ॥
अथ निसर्गायुयोदाहरणं रविः ७।२९।४४।१८। रवेरुच्चबळ ०।१००० रब्युच्चयोः प्रावित् षडभाधिकांतरस्य लिता १७८४।१८ एताः रवेनिसर्गायुर्वर्षे २० गुणिता
"पालीलाविलासिनी
Padmalilāvilāsini
162 INo. 695
A1883-84 Size — 11 in. by 6 in. Extent -6 leaves; 20 lines to a page; 40-42 letters to a line. Description - Thick country paper ; Devanagari Characters; old in
appearance; handwriting small but clear and uniform ; bor. ders ruled in double red lines and ed zes in single ; red plg. pept used for verse numbers and colophons; yellow pig.

Page #158

147
ment used for corrections; occasional marginal notes; complete.
Saka 1748.
Jyotisa
Age
Author — Nārāyana.
Subject – A Karagagrantha.
:: Begins
fol. 16.
श्रीगणेशाय नमः
श्रीगुरुं परमानंदं वराभयकरं शिवं अरुणाकरकांतकं शिरसा प्रणिपत्य च १ सिंदूरारुणशोभांगं दिव्याभरणभूषितं पाशांकुशधरं देवं नत्वा सिद्धिविनायकं २
तडिद्दीप्तिदिगंतांतां बालार्कारुणभासुरां शरच्चंद्रकलाकीर्णां पश्यंतीं भुवनत्रयं ३
तुर्यमध्याब्जसदनां वैखर्या मनसा स्तुतां तामचित्यां परां देवीं महालक्ष्मीं प्रणम्य च ४
बालावबोधजननीं दृक्तुल्यज्ञानदायिनीं कुर्वे यतिमाख्येन पद्मलीलाविलासिनीं ५
fol. 24 इति श्रीपद्मलीलाविलासिन्यां मध्यमाधिकारः १ fol. 26 इति श्रीपद्मलीलाविलासिन्यां स्पष्टाधिकारः २ Ends - fol. 60
आप्तं स्थितिघटीस्वेष्टकालो द्विरयुतो युतः areviमुक्तिकालौ च मध्यः स्वेष्टघटीषु वै ११
अश्लेषैद्रांत्य धिष्णांते गंडांतेन युतः पुनः त्रिगुणोज्वलत्कालः शुभः पुण्येन मंगले १२
इति श्रीपद्मलीला विलासिन्यां पाताधिकारः ११
इति श्रीमत्पंडितनारायणकृत पद्मलीला विलासिनीकर्णग्रंथः समाप्तिमगमत् नागान्धिशैलेंदुमिते च शाके राधासिते मारगुरौ लिलेख त... सुबोधां किल पद्मलीलाविलासिनीं वै गुरुदासनामा १

Page #159

148
Vedängas पद्यपञ्चाशिका
Padyapañcāśika
422 No. 696
1895-98 Size — 91 in. by 44 in. Extent -11 leaves; 8 lines to a page; 28 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; not very old
in appearance%3 handwriting bold, clear and uniform%3; borders not ruled ; red pigment used for verse numbers ; complete.
Another name for this work seems to be सिद्धान्तसार.
Age-Samvat 1874 : Saka 1739.
Author - Kavindra.
Subject - A manual of Astrology. Begins — fol. 10
॥ छ ॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ कस्तूरीकोशभासः कमलदृशशः कौस्तुभांकः कृपालु: कालिंदीकूलकेलिः कुलिशकरकृतिः कामिनीकंठमालः कंसारिं कौटभारिः कलिकुलकदनः कौणपानां करालः कल्पस्थाणुः कवीनां कलयतु कुशलं केशवः केशिकाल: १ नत्वा कृष्णांत्रियुग्मं परमपदकरं रंभूराजीवरूपं विश्वोत्पत्येकबीजं भवभयहरणं कामधेनुं कृपालुं गकाशीस्थो गौडविप्रो हरिहररशिका सेवकः सज्जनानां
कुर्वे सिद्धांतसारं मुनिमनुजमतं पद्यपंचाशकीयं २ etc. Ends - fol. 11a
नारीणां जन्मकाले कुजशनितमसः कोणकेंद्रेषु शस्ताचंद्रस्तेषु प्रशस्तो बुधशितगुरवः सर्वभावेषु शस्ताः लग्नेशः कामभावे मदनगृहपतिर्लाभभावे वलस्थो लाभेशः पुत्रभावे वदति मुनिवरो ववपत्या भवंति ४९ जीवो वा भार्गवो वा परमबलयुतः कामभावेषु यासां कर्मेशो धर्मलाभे तनुसुखतनये कर्मकोशे वलस्थः तासां चंद्राननानां कम ... नृलहशां नायकारूपयुक्ता राजते राजलक्ष्मीर्मणिमयरुधिरे दीप्तिभावे सदैव ५० इति कवींद्रविरचितायो पचपंचासकी समाता १ संवत् १८७४ शाके १७३९

Page #160

Jyotiga
-19
गुरुरविचंद्रविचारः त्रिषट् दशायेषु ३६।१०।१॥ रविशुभस्याजन्मदिसप्तांकशरेषु २।२।०९।५। पुज्यः नवाद्रिपंचासिधनेषु ९।७।५।११।२ भव्यो जन्म. त्रिषाटेषु ११३।१० गुरु प्रपुज्यः
पद्याब्जमाला
Padyābjamālā
900
No. 697
1884-87 Size - 87 in. by 4f in. Extent -7 leaves; 9-10 lines to a page; 25-28 letters to a line. Description - Modern paper with watermaeks; Devanagari charace
ters%3; blue in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; the Ms. contains in all 51 verses
written by one Gapeśa at Tryambakeśvara. Age - Saka 1784. Author - Janardana. Subject - Astrology.
Begins fol. - 10
॥ श्रीगणेशाय नमः। पदनतदुःखसहसं इंतुं दः ध्रुवं सहस्रकरात्। दातुं वेष्टसहस्रतमरुणसूतं मुदारुणं वंदे ॥१॥ मेरूमंदरमुखाचलदघ्नान सर्वकार्यसुखसंगतिनिघ्नान्
यस्य संस्मरणमेव हि विधान् हंति सोवतु गणेश्वरदेवः ॥२॥etc. fol. 2a इति मेषलग्नोदितव्याधिप्रतीकारः ॥ १॥
fol. 20 इति वृषलग्नोदितव्याधिप्रतिकारः ॥ २॥ Ends -- fol. 60
प्रोक्ता मया विस्तरशंकितेन संक्षेपतो हौरिकशास्त्रनार्गात् ॥१॥ चिकित्सकानां गणकेश्वराणां यशोर्थिनां व्याधिपरीक्षणार्थ ।। संरक्षणार्थ च गदाकुलस्य भवस्विदं मल्लिखितं समस्तं ॥१९॥ श्रीत्र्यंबकक्षेत्रनिवासकारिणा शांडिल्यसवंशगृहीतजन्मना । जनाईनेनाभिविरच्य योजिता पद्याब्जमाला दिनकृत्पदाले।

Page #161

150
Vedängas
.
.तातच्छटाशके क्रोधिसंज्ञके वत्सरे मधौ ॥
पूर्णायां पौर्ण्यमापन्नो ग्रंथो विद्वन्मुदस्तु मे ॥५१॥ इति मेषलमादिमीनातानां व्याधीनां हेतुलक्षणशांतयः समाप्ताः ॥
पुस्तकमिदं चिपलोनकराव्हयस्य गोपालदेववित्तनूभवेन गणेशेम श्रीयंवकेश्वरक्षेत्रे स्वार्थ परोपकारार्थ चालेखीत् ॥ शके १७८४ दुंदुभीनामाब्दे ज्येष्ठकृष्णाष्टमी ८ गुरौ सायंकाले समाप्तं ।। शुभं ॥ श्रीत्र्यंबकेश्वरः प्रीयतां ॥...
.
103
पराशरसिद्धान्त
Parāśarasiddhānta No. 698
1873-74 - Size — 84 in. by 5} in. Extent - 17 leaves ; 9 lines to a page ; 18-20 letters to a line. Description -Country paper; Devanagari characters; not old in appe
arance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single ; red pigment used for verse numbers and colophons ; yellow pigment used
for corrections; the Ms. contains adhyāyās 1 and 2. Age - Not very old. Author - Parāśara. Subject -- Jyotişa. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ ॥श्रीमविगुणमव्यक्तं निरवद्यमृषिप्रियं नमाम्यतय॑मायं तद् ब्रह्म विश्वोद्भवादिकृत् १ .
सिद्धं शास्त्रमाहैतत् संधावार्यः पराशरः वीक्ष्य धर्मच्युतां मुक्तिमृषिभ्यो लोकसत्कृते २ मिलित्वा मुनयः सर्वे कृतपूर्वान्हिकक्रियाः पराशरमृर्षि श्रेष्टमभिजग्मुर्शतायुधाः ३ भभिवंद्य गुरुं सद्यः सुखासीनं हि शक्तिों
प्रसन्नहृदयं सम्यगिदमूचुस्तपोधनं ४ etc. fol. 50 इति श्रीपाराशरसंवादे पराशरसिद्धांते गणितस्कंधे शास्त्रोपनयनाभ्यायः
प्रथमः १॥

Page #162

Jyotiga
1511
Ends - fol. 172
तदधौशाद्यमर्क १२ नं प्रवृत्तेर्दिवसा गताः खषद रामा ३६० च्युतस्तैश्च वत्सरांतः समीरितः ॥ १८ ॥ इत्थं पराशरप्रोक्ते सिद्धांते गणितागमे भायस्कंधे विशेषेण कालमाननिरूपणम् ११९
इति श्रीमुनिपराशरसंवादे पराशरसिद्धान्ते :.. References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,3284.
See Dikshit, 'Indian Astronomy 232–33.
पर्वप्रबोध
Parvaprabodha (सूर्यग्रहणोदाहरण)
(Suryagrahanodaharana)
528 No. 699
1895-1902 Size -- 131 in. by 54 in. Extent – 4 leaves ; 11 lines to a page; 42 letters to a line. hu
Description-Country paper; Devanagari characters%3; old in appear.
ance; bandwriting somewhat careless but clear and legible; edges worn out; moth-eaten; fol. 1 pasted with paper slips;
the Ms. contains some Koştakas ; complete. Age - Saka 1568. Author - Nāganātha. Aufrecht records the following information
about Naganātha: नागनाथ, son of Nilakantha, son of Vishnu, son of Nilakantha, son of Rama. He was father of Nrsimha, father of Naganatha, father of Jhanaraja, father of Suryadasa., The second Nāganātha seems to be the author of Parvapra.
bodha." (CC. 1, 282b) Subject - Jyotisa. Begins - fol. 1b
श्रीगणेशाय नमः विलासनतनोल्लसत्पदद्वयातिशोभने गणाधिपाय ते नमः समस्तसिद्धिदायिने ।

Page #163

132
Vedangas
जगतां जननी करुणानिलयं भजतां भवभंगकरी नियतां करसंभृतसहृदया सदया रिपुनाशपरा
इति पर्वप्रबोधे चंद्रग्रहणं ॥
fol. 20 fol. 26 गणितभयधराणां सत्प्रतिष्टादराणां लघुविधिचतुराणां प्रोक्तमेतनराणां
Ends - fol. 48
इति मनसि विचार्य पंडितश्चापि धार्य परमिह न निवार्य नाग ( ना ? ) थोक्त कार्य १०
पातसारणी with
टीका
"?
इति श्रीपर्वप्रबोधे सूर्यग्रहणं ग्रंथश्च समाप्तः निर्विघ्नमस्तुः श्रीगणेशाय नमः अथ पर्वप्रबोधोदाहरणं लिख्यते शके १५६८ व्ययाब्दे श्रावणाद्धिक शुद्ध १५ शुक्रे व ४० प ५७ तदा चंद्रपर्वज्ञानार्थं गताब्दः
अनेन दशांगुल १० मितं रविबिंबमूनंजातो ग्रासोंगुलादिः ३/५४ | अन्र पर्वनायः ४ स्थितिsनाडयौ २ लंबनं संस्कृतस्तिध्यंतः २९|३८| एकत्र २ वर्जितो जातः स्पर्शकाल: २७/३८ । अन्यत्र स्थित्या युक्तो जातो मोक्षकालः ३११३८ । उदयात् सूर्यग्रहणत्वात् पश्चिमायां स्पर्शः स्पष्टशरस्योत्तरत्वादक्षिणाश्रितः इति पर्वपर्वप्रबोधे सूर्यग्रहणस्योदाहरणं ॥
Reference — Mss. — Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 3300.
...
-.
वरदा भवतु २ etc.
Age
Author of the Text- Gaṇeśa.
No. 700
Size — 93 in. by 4 in.
Extent -- 6 leaves; 13 line's to a page; 36 letters to a line. Description
of the Comm. — Visvanātha.
Pātasāraṇi with Commentary
1
• Country paper; Devanāgari characters; old in appearance; handwriting small but legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; edges slightly moth. eaten; both the text and the commentary complete.
Appears to be old.
335
1882-83

Page #164

Jyon sa
153
Subject-Jyotisa. Begins (Text) - fol. 1a
वेदाब्धींद्र १४४४ वियुक्शकाद्गुण ३ हतात् खाश्वाप्त २० नाडयूनिता रुद्राः ११ सार्द्ध जिना २४३० श्च सावयवके तत्तुल्ययोगे गते ॥ पातः स्याद्वयतिपातवैधत इतीहेतायुतेर्नाडिकाः
षष्टयासाः स्वघटीगुणाः स्फुटतरास्तस्मादपीतेष्यकः ॥ १॥ etc. Begins (Comm.)-fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ नत्वा विघ्नेश्वरं पातसारण्या विवृत्तिः स्फुटा॥ क्रियते विश्वनाथेन मंदबुद्विप्रवर्द्धिनी॥१॥ etc.
Ends (Text)- fol. 50
तेरूायनांशाये गोनाध्याप्ता फलेन तु । तत्कालक्षं घटीनं कलापातो यथोक्तवत् ॥ ११ ॥
Ends (Comm.)-fol. 6a
तेरष्टादशेभ्यः ऊर्ध्वा अधिका ये अयनांशास्ते गोनाः नवभि गुणिता: द्वयाप्ताः द्वाभ्यां भक्ताः फलेन तत्कालक्षघटीषु विद्यमाननक्षत्रस्य गतघटीकामध्ये ... नं कार्य अनेन स्पष्टमुड्वितं जातं कलापातो यथोक्तवत् । राहोः कलासु यः अनुपात उक्तः स यथा उक्तस्तथैव ॥छ।
नंदिग्रामनिवासिकेशवो नानाशास्त्रकलाकलापवित् । तत्सूनुर्विगमागणेश्वरः पंचांगादिति पातसाधनं इति श्रीपातसारणी सटीका समाप्ता ॥ श्री ॥ रस्तु।
On fol. 6b there are some stray verses. References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i, 333b;
ii74a.
पातसारणी with विवृति
Pātasārani with Vivịti
936 No. 701
1886-92 Size — 84 in. by 4 in. Extent - 10 leaves; 10-12 lines to a page; 22-25 letters to a line,
...20

Page #165

154
Vedāngas
Description - Country paper; Devanagari characters; not very old in
appearance; handwriting legible but careless and not uni
form; borders not rulcd; edges slightly worn out; complete. Age - Samvat 1889. Author of the Text -Ganesa.
" , Comm. - Visvanātha. Subject - Jyotisa. Begins (Text) - fol. 1b
वेदाब्धींद्र १४४४ विपुककशाकाद्गुणहतात ख्यखाश्चाप्त २० नाड ... निता रुद्रा ११ सार्द्धजिना २४।३० श्च सावयवके तत्तुल्ययोगे गते । पातः स्वाद् व्यतिपातवैधतिद्तीहेतायुतेर्नाडिकाः
षष्टता ६० ... स्वघटीगुणास्फुटतरास्तस्मादपीतैष्यकः १॥ etc. Begins (Comm.)- fol. 1b
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ नत्वा विघ्नेश्वरं पातसारण्याः विवृतिः स्फुटा
क्रियते विश्वनाथेन मंदबोधाय संप्रति ।। etc. Ends (Text) - fol. 10b
अथाऽलंकारमाह ॥ नंदिग्रामनिवासिकेशवो नानाशास्त्रकलाकलापवित्
तत्सूनुर्निरमाद्णेश्वरः पंचांगादिति पातसाधनम् । १२ Ends (Comm.) - fol. 10b
स्पष्टार्थः इति श्रीविश्वनाथदैवज्ञविरचिता श्रीगणेशकृतपातस्य विवृत्तिः समाप्ताः॥ श्रीरस्तु । सं १८८९ औषकृष्णा ४ भौमे लिखितं वैद्यनाथेन गुर्जरगोडेन
शुभं भवतु ॥ चिरंजीवशिवनाथस्य पठनाथ ॥ शुभं श्रीरस्तु ॥श्रीः। Reference -See No. 335/1882-83.
पाराशरसूत्राणि
Pārāśararūtrāņi
163
No. 702
A1883-84
Size - 147 in. by 61 in.

Page #166

Jyotiga
Extent — 7 leaves ; 15 lines to a page ; 45 letters to a line. Description - Modern country paper; Devanāgari characters; not old in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; folios numbered in both margins; complete.
Age - Not very old.
Author. Parasara.
Subject
Astrology.
-
Begins fol. 10
श्रीरामानुजाय नमः
पराशरस्यानुमतानुसारं दायस्य संस्कारमहं प्रवक्षे मेषादिराशिस्थ गुहेषु लग्नादिभात्रेषु वाक्यैः १
Size -
Ends - fol. 7b
अथ परासरमतेन मेषादिराशिस्थितेषु विलग्नादिभावगतेषु ग्रहेषु वाक्यानि गतांकः पृथक् पृथगायुः स्पष्टक्रियोच्यते तत्रादौ सूर्यस्य वाक्यानि लिप्यं मेषस्थे च वंदे त्रैलोकनाथं च १ पार्वतीपरमेश्वरौ २ etc.
वासुदेवो जनार्द्दनः ११ विष्णुस्य तु सदा विभुः १२
इति लग्नस्य वाक्यानि ॥
गुणनभजनयोजन वियोजन हन्यादिकं सर्वगुरुपदेशतो ज्ञात्वा सुधीभिरायुः स्पष्टीकरणं विधेयं इमायुः प्रतीतजनकं भवतीति
नमोस्तु गुरवे तस्मै स्वेष्टदेवस्वरुपणे
यस्य वागमृतं हति विषं संसारसंज्ञकं १ इति श्रीपारासरसूत्र संपूर्ण
पाराशरहोराशास्त्र
No. 703
155
8‡ in. by 4 in. ( Not uniform ). 73 in. by 3g in.
-
Pārāśara Horāsāstra
895 1884-87
Description
Extent – 94 leaves; 6 lines to a page ; 20-22 letters to a line. Country paper; Devanagari characters handwriting bold, clear and legible but not uniform; borders not ruled ; yellow pigment used for corrections; folios numbered in both margins; occasional marginal notes: complete.

Page #167

156
Vedangas
Is this the same work as Ududāyapradipa ? the begióning and end of the present Ms. agree with that of No. 1505 of Rajendralal Mitra's Notices, where it is stated that the por. tion described forms the Uttarabhāga or the latter half of
Parasarahora. Age — Appears to be old. Author — Parāśara.
Subject -Jyotisa, Horoscopy
Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ॥ भगवन्सर्वमाख्यातं जातकं विस्तरेण मे ॥ ससहस्रायुतग्रंथैरशीत्यध्यायसंयुतैः ॥ १॥ संकरातत्फलानां तु ग्रहाणां गतिसंकरात् ॥
नान्येयमीगस्येयमिति वक्तुमलं नराः ॥२॥ fol. 7b इति श्रीपराशरहोरायां उत्तरभागे प्रथमोध्यायः ॥१॥
fol. 12b इति श्रीपराशरहोरायां द्वितीयोध्यायः ॥ ६ ॥१२॥ Ends - fol. 94a
अध्यायानुक्रम पश्चाद्विशः शास्त्रफलं द्विज एवं होराशताध्यायो सर्वपापप्रणाशिनी युगेषु च चतुर्वेव प्रत्यक्ष्यफलदायिनी इत्येकोनविंशोध्यायः वेदेभ्यश्च समुध्यत्य ब्रह्मा प्रोवाच विस्तृतं शास्त्रमाद्यं तदेवेह वेदांग वेदचक्षुषी गर्गस्तस्मादत्तः प्राह मया तस्माद्यथा तदुक्तं तव मैत्रेय शास्त्रमाद्यं तमेव हि
इति विंशोध्यायः संपूर्णा पराशरहोरा गुरुभ्यो नमः॥ References -- Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum ;- I, 335b;
ii,74b. B- Descriptive Catalogues :-For a described
Ms. of this work see R. Mitra, Notices No. 1515.

Page #168

Jyotişa
157
पाराशरहोरा (उत्तरभाग)
Pārāśarahorā (Uttarabhāga)
841
No.704
1887-91 Size - 111 in. by 64 in. Extent -27 leaves; 12 lines to a page; 40 letters to a line. Description – Thick country paper; Devanāgarl characters; not old
in appearance; handwriting clear, legible and uniform; red pigment used for verse numbers and colophons; yellow pigment used for corrections; the Ms. contains Adhyāyas 1-20.
Same as No. 895/1884.87. Age-Samvat 1931 : Saka 1796. Author - Parāśara (?). Subject -Jyotisa. Begins - fol. 16
श्रीगणेशाय नमः॥
मैत्रेय उवाच भगवन्सर्वमाख्यातं जातकं विस्तरेण मे ।। ससहस्रायुतग्रंथैरशीत्यध्यायसंयुतैः॥१॥ संकरात्तत्फलानां तु ग्रहाणां गतिसंकरात् ॥
नान्येनमीगस्येयमिति वक्तुमलं नराः ॥२॥ fol. 30 इती श्रीपराशरहोरायां उत्तरभागे अष्टकवर्गनिरूपणम् नाम प्रथमोध्यायः
fol. 5a इति श्रीपराशरहोरायां उत्तरभागे द्वितीयोध्यायः ॥ २ ॥ Ends-fol. 27a
वेदेभ्यश्च समुद्धृत्य ब्रह्मा प्रोवाच विस्मृतं ॥३॥ शास्त्रमाचं तदेवेदे वेदांगं वेदचक्षुषी गर्गः स्तस्मादतः प्राह मया तस्माद्यथा तथा ॥४॥ तदुक्तं तव मैत्रेय शास्त्रमाद्यं तमेव हि ॥५॥
इती श्रीपराशरहोरायां उत्तरभागे फलश्रुतिकथनं नाम विंशोध्यायः २० संवत् १९३१ शके १७९६ कातिक शुक्ल ५ श्रीभगनगुरुचरणप्रशंनोस्तु श्रीरस्त कल्याणमस्तुः याशं ............... दोषो न विद्यते ॥२॥

Page #169

158
Vedangas
श्रीरामचंद्राय नमो नमः ॥छ श्रीकाशीविश्वेश्वराय नमः॥छ॥ श्रीगंगादेव्यै नमः । श्रीमणिकर्णिकायै नमो नमः॥ छ शुभं भवतु । छ
पाराशरीजातक No. 705
Pārāsarijātaka
49 1869-70
Size -8 in. by41 in.
Extent - 5+5=( 10 ) leaves; 7 lines to a page ; 25 letters to a lipe. Description - Modern paper with watermarks; Devanāgari charac
ters%3; blue in appearance; handwriting beautiful, clear and uniform ; borders ruled in single lines by pencil; the Ms. contains the following Adyāyas :
१. संज्ञाध्याय २. मुक्तिलक्षणाध्याय
३. ग्रहयोगाध्यायप्रकरण Age-Modern. Author -Parasara. Subject-Jyotisa. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीगजास्यं नमस्कृत्य सिद्धिबुद्धिप्रदायकं ॥ पाराशरीजातकस्य भाषा च क्रियते मया ॥१॥ क्षत्रान्वये विष्णुदासस्तेनाहं प्रार्थितः किल । पाराशरीजातकस्य भाषां कृत्वा ममाप्यय ॥२॥ गूढार्थान्प्रकटीकृत्य सशेषं सुखबोधकृत् ॥
पाराशरीजातकस्य भाषा चालिख्यते मया ॥३॥ etc. fol. 20 इति संज्ञाध्यायः॥
fol. 50 इति मुक्तिलक्षणाध्यायः ॥ समाप्तः ॥ ७॥छ । Ends --- fol. 50 (100)
नककुंभतुलामीनचापलग्नस्थितः शनिः ॥ चार्वगेर्नृपतिर्विदान पुरग्राममणिर्भवेत् ॥ ५२ ।

Page #170

Jyotiga
199
एकस्यैव शनैः सप्तमाष्टमाधिपतित्वे शुभं प्रोक्तं ॥ केरळानामतं सम्यगीरितं शुभसंयुतं ॥ ५३ ॥
इति पाराशरीये ग्रहयोगाध्यायप्रकरणं ।। समाप्तः॥छ। References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1, 734.
B-Descriptive Catalogues :- Stein's Cat. of Jammu
Mss. 165.
पारिजातरत्नाकर
Pārijātaratnākara
836 No. 706
1887-91 Size - 11$ in. by 54 in. Extent - 15 leaves ; 13 lines to a page; 40 letters to a line. Description – Thick country paper ; Devanāgari characters ; not very
old in appearance; handwriting bold, clear and uniform borders not ruled ; red pigment used for verse numbers and topical headings%3 the Ms. contains Adhyayas 1-10%B in.
complete. Age - Not very old. Author - Not mentioned. Subject - An astrological treatise. Begins — fol. 16
॥ॐ॥ श्रीगणेशाय नमः । श्रीराधाकृष्णाभ्यां नमः॥ कनककुंडलमंडितषण्मुखम् वनराजविराजितलोचनम् निशितशस्त्रशरासनधारिणं शरवणोद्भवमोशसुत भजेत् ।
सूत उवाच पारिजातमिदं प्रोक्तं शास्त्र ज्योतिषसागरे खंडेश्चतुर्भिः सहितं स्कंदप्रोक्तं महर्षयः २ प्रथमं पारिजाताख्यं द्वितीयं लग्नजातकं
रत्नाकरतृतीयस्तु चतुर्थ कल्पवृक्षकः ३ etc. fol. 64 इति श्रीपारिजातख्यरत्नाकरे स्कंधभगस्त्यसंवादे पंचांगवर्णनं नाम
प्रथमोध्यायः । १

Page #171

160
Vedangas
_fol. 8a इति श्रीपारजातख्य रत्नाकरेजातकफलादेशनामं द्वितीयोध्यायः २ Ends - fol. 15a
अथान्हिः
यस्मिन्नरहनि यो वारस्तस्माद्वै रविजावधि: संख्या चतुर्भिविहताद्विहीनाद्विवीमंदजः ६ उल्कोवीचलनोपरागगुलिकषष्टाष्टमांत्येवद्वसदृष्टारुढविमुक्तराशिसितदकस्ययान्हसंध्यादयः ६ गंडातोदभ्यविंशस्थिरं च करणं रिक्ताष्टमी विष्टयोः लाटैकार्गलवैधताहि शिरसः सर्वत्र वांडमी ७
70
पाशककेवली
Pāśakakevali No. 707
1881-82 Size -10g in. by 4t in. Extent -8 leaves%3 12 lines to a page; 32 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance ; handwriiing clear but careless; borders ruled in two double black lines; red pigment used for marking and yellow pigment for corrections; marginal additions ; edges
worn out; complete. Age-Samvat 1668.
Author -Gargarsi. Begins -fol. 1a
॥ॐ॥ ॐ नमः श्रीसर्वज्ञायः॥ या कुंदेंदुतुषारहारधवला या श्वेतपद्मासनी। या वीणावरदंडमंडितकरा या शुभ्रवस्त्रावृता। या ब्रह्मातिसंकरप्रभृतभिः देवी सदा वंदिता । सा मां पातु सरस्वती भगवती नसेषुजाड्यापहा ॥१
ॐ नमो भगवति । कूष्मांडिनी । etc. as in No. 400/1884-86. Ends - fol 8a ... नष्टस्यार्थस्य द्रव्यस्य etc. up to सत्यापाशककेवली as in No. 400/
_1884-86 followed by इति गर्गऋषिकृता पासककेवली संपूर्णाः ॥ श्रीः ।।

Page #172

Jyolisa
161
सरवालेसलोका ८५ पूरछह ॥ लिषतं मुनीजेवंतपठणार्थे । राघव ॥ छभाडमध्ये लप्यु छह ॥ संवत् १६६८ वर्षे भाद्रवावदि ३ बुधै ॥ शुभं भवतु ॥छ।
Then follows some portion in Gujarati. References - See No. 937/1886-92.
400
पाशककेवली
Pāšakakevali No. 708
1884-86 Size -9 in. by 41 in. Extent - 13 leaves; 10 lines to a page; 25 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance ; bandwriting clear, legible and uniform ; borders not
ruled; folios numbered in both margins%3; complete. Age - Appears to be old.
Author - Garga. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ये नमः
ॐ नमो भगवती कूष्मांडनी देवी 'मातंगिनी सर्वकार्यप्रसाधिनी सर्वनिमंतप्रकाशिनी एहि २ वरदे हलि २ मातंगिनी सत्यं ब्रूहि २ स्वाहा बनेन मंत्रण पाशकोभिमंत्र्यते ।
श्रीसर्वशं नमस्कृत्य केवलज्ञानभास्कर
वक्ष्ये सद्गुरुणाविष्टं ज्ञेयं येन शुभाशुभं etc. Ends — fol. 136
नष्टस्यार्थस्य सर्वस्य क्षिप्रं लाभो भविष्यति एकेनैव तु यामेन तथा व दिवसेन तु ८२ जैने आसीजगद्वंधो गर्गनामा महामुनिः तेन स्वयं प्राणीतेयं सत्या पाशककेवली ८३
इति पाशककेवली गर्गमुनिविरचिता संपूर्णा श्रीपरमेश्वरजी सत्पछ ।
श्रीरस्तु कल्याणमस्तु References :- See No. 937 | 1886-92.
-21

Page #173

162
Vodangas
पाशककेवली
Pāśakakevali
937 No. 709
1886-92 Size — 84 in. by 44 in. Extent - 20 leaves; 9 lines to a page: 18 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled ; red ink used for daņdas; edges of some folios slightly worn out; complete.
Age-Saivat 1821.
Author - Garga.
Subject -On divination from the throw of dice.
Begins - fol. 10
ॐ नमः सरस्वती॥ . ॐ शुक्लांभरधरं विष्णुं शशिवर्ण चतुर्भुज ॥ प्रसन्नवदनं ध्यायेत्सर्वविघ्नोपशांतये ॥ ॐ सत्येन धार्यते पृथ्वी सत्येन तपते रविः॥
सत्येन वायवो वानि सर्व सत्ये प्रतिच्छितम् ॥ १॥ etc. Ends — fol. 190
प्रोषितागमनं चैव पुत्रलाभस्तथैव च नष्टस्य सर्वस्य क्षिप्रलाभो भविष्यति १८६॥ एकोनैन तु षामेन तथै दिवसेन तु ॥ यत्वं चिंतयसे कार्य तत्ते सर्व भविष्यति ॥ १८७ ऋषिराशिजगवंद्यो गगों नाम महामुनिः॥ तेन स्वमेन गीत्योयं सत्यापाश ऋषिकृता॥१८॥
इति श्रीपसकेनलो समामशुभमस्तू ॥ सम्वत् १८२१ समये वैशापमासे
शुक्ल (प)क्षे पञ्चम्यं रविवासरे References -(1) Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,
3360; il, 75a, 210a; iii, 72a. B-Descriptive Catalogues :-I.O. Cat. No.
6440; Weber's Cat. of Berlin Mss. p. 269.

Page #174

Jyotiza
163
(2) Printed Editions :- 1. Schroder 1900; 2. A. Weber
Berlin 1859; Translated by Weber, 1868.
पाशककेवली
Pasakakevali
938 No. 710
1886-92 Size -81 in. by 3zin. Extent -7 leaves; 8 lines to a page; 18 letters to a line. Description-Country paper%3 Devanagari characters%3 old in appear
ance ; handwriting bold and clear but rather careless; border ruled in double black lines; edges worn out; seems to be in complete.
Age - Appears to be old. Author - Gautama ? Subject – On divination. Begins - fol. 16
सिधिश्रीमहागणपतये न्म ॥ लक्ष्यलाभस्तथारोग्यमर्थलाभस्तथा भवेत् पुत्रलाभो जयायैव कथीतं गणकोत्तम ॥ ११ भो पृच्छक भवेत्सिद्धि भयनाशो धनागमः राज्यसन्माननं तग्न्यचिंतित सफलं भवेत् ॥ ११२ ॥ पृच्छाकार्ये विलंबस्य चिंताहानिर्भविष्यति
पश्चान्मित्रप्रसादेन तत्फलं शफलं भवेत् ॥ ११३ ॥ Ends -- fol. 76
राज्यसन्मानसौख्यं च वस्त्रालंकारभूषितं माहालाभो भवेत्तस्य धनं धान्यं च संपदा ।। ४४३ ॥ भनायाशे भवेत्सिदि पुत्रमीत्रधनं लभेत् इदं कार्य च कनू (त?) व्यं सफलं नात्र संसय ४४४ इति गोतमषिविरचित प्रभ

Page #175

Vedangas
164 : पाशककेवली
Pāšakakevali
423
No. 711
1895-98 Size - 8} in, by 3} in. Extent - 19 leaves; 7 lines to a page ; 28 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance%3 handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; white chalk used for corrections; folios numbered in both margins; edges of some folios slightly
worn out; complete. Age – Appears to be old. Author - Garga.
Begins -fol. 10
॥ श्रीरामाय नमः ॥ अथांककेवली लिख्यते ॥ भथ मंत्रोद्धारः
ॐ नमो भगवति कूष्मांडिनि सर्वकार्यप्रशाधिनि | etc. as in No. 400/1884-86.
Ends - fol. 190
नष्टस्यार्थस्य सर्वस्य etc. up to सत्यं पासा च केवली ॥२०२॥ as in No. 400/1884-86 followed by इति गर्गऋषिकृतपासाकेवली संपूर्णा ॥१॥ समाता ॥ श्रीरामजी सदा सहाह॥
ॐ ह्रीं क्लीं ल्की क्षोभय २ मोहय २ उत्कीलय २ स्वाहा इति
उत्कीलयमंत्र ॥राम राम राम References - See No. 936/1886-92.
पाशककेवली
Pāśakakevali
545 No. 712
1899-1915 Size -94 in. by 4g in. Extent - 8 leaves; 9 lines to a page ; 30 letters to a line,

Page #176

Jyotina
16
Description - Country paper; Devanāgari characters handwriting
bold, legible and uniform; edges worn out; almost every folio more or less moth-eaten; foll. 1-3 missing incomplete.
Age-Samvat 1781.
Author - Garga.
Begins abruptly-fol. 4a
संशयं इदं च ते ह्यभिज्ञानं कलहस्ते भवद्गृहे स्त्रीनिमित्ता च ते चिंता स्वचित्तेपि वर्तते ॥ १४३ पदं पूर्व चतुष्कं च त्रिकं चैवावसानिकं
शक्त्या निमित्तमुत्पनं चिंतितार्थसमागमः etc. Ends — fol. 110
प्रोषितागमनं पुत्रलाभः स्थानंस्तथैव च नष्टस्यार्थस्य सर्वस्य क्षिप्रं लाभो भविष्यति . एकेनैव तु यामेन तथैव दिवसेन तु येनासीच्च जगव्यंयो गर्गो नाम महामुनिः तेन स्वयं निगीर्णेयं सत्या पाशककेवली
इति श्रीगर्गमुनिविरचिता पाशककेवली समाप्तः संवत् १७८१ भाद्र
पदपूर्णिमा तिथौ रबौ शुभं पंप्रीतिकुशेनालेषि श्रीरस्तुः वृद्धिरस्तु Reference - See No. 937/1886-92.
पूर्वदेशसंवत्सरफल
Pūrvadesasamvatsaraphala
825 No. 713
1884-86 Size - 10 in. by 4 in. Extent - 10 leaves ; 10 lines to a page; 35 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; handwriting
clear, legible and uniform ; borders ruled in double black lines%3; red pigment used for topical headings%3; folios numbered in both margins; yellow pigment used for corrections;
last folios worn out; complete. Age - Not very old. Author - Not mentioned.

Page #177

166
Subject - Astrology. Begins fol. 18
Ends - fol. 100
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
अथ पूर्वदेशषष्टिसंवत्सरा लिख्यते ॥
अथ प्रभवसंवत्सरे ब्रह्मास्वामी मेघ वर्षति अन्नसुभीक्षं भवति १ भाषाटे प्रथमलोवरषा भवति उत्तरे म्लेच्छराज्यं सर्वपचन करलोसूभं भवेत् श्रावणे अन्नमद्दघौं भवेत् etc.
क्षयनाम संवत्सरे ॥ राहो स्वामी ॥
चैत्री गारा पडती । वैशाखी उत्पात होती । ज्येष्ट अनफेंक । आसाढी श्रावणी अनमंद। भादे वा आश्विन स्वस्त । कार्त्तिक मार्गशीर अग्निभव होती । अनफर्के । पूषमाघ मंद । भूमिकंप होती युद्धकलद्द होति । फाल्गुन चैत्र इंद्रप्रस्थ दूसरी पातस्याही होती । प्रलयकाल परति । देसग्रामघर दुरभिक्ष परखती ॥ ॐ ॥ इति क्षयनामसंवत्सरफलं ॥
Vedangas
पैतामही with भाष्य
No. 714
Size - 92 in. by 4g in.
Extent 47 leaves; 9 lines to a page; 34 letters to a line.
29
Description Country paper; Devanagari characters; old and musty in appearance; handwriting uniform but not quite clear in some places; borders ruled in two double black lines; yellow pigment used for corrections; the Ms. is extremely damaged; worn out and moth-eaten; incomplete.
Age — Fairly old.
Author of Text - Madhusūdana.
Comm. - Gopirāja, son of Ramakrsna.
Subject - Commentary on the Paitamabi, an astronomical work by
Madhusūdana.
99
Paitāmahi with Bhāṣya
424 1895-98
Begins - fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥

Page #178

Ends - fol. 478
जयति जगति शश्वच्छूलपाणिः कपाल ....... लिदेशे प्रसन्नः ।
*********......
धवलवृषभगामी पंचवक्तोहि भूषस्तुहिनगि...... हित्राश्ल ...... नेत्रः ॥ १ ॥
पैतामही भाष्यमहं करोमि ॥ २ ॥ etc.
विघ्नेशमाद्यं प्रणिपत्य मूर्ध्ना गुरुं तथा श्रीमधुसूदनाख्यं । श्री ... राजो ननु धर्म fol. 180 इति श्रीसकल सिद्धांतमंडलीसरोविहरणे राजहंसगणितविद्याचातुरीतांत्रिकपंचानन दैवज्ञपंडित विरचिते देवशमधुसुदनकृते पैतामहीभाष्ये उपकरणसिद्धिः ॥
"
Jyotiga
99
.........
मम वाणी क्वचित् किंचिदुक्तावेत्स्यादसंगतं । सद्भिस्तच्छोध्यतां रत्नव्रजे काचमणिर्यथा । गंगातीर निवासिपार्थिवपुरे श्रीरामकृष्णात्मजो भारद्वाजकुलेऽभवत्सुगणकः श्रीगोपि तंत्र कल्पत ... चकार सुलभ यो मर्त्यलोके तथा दैवज्ञप्रतिकंठभूषणमलस
......
This is the only Ms. recorded by Aufrecht in his Catalogus Catalogorum iii, 740.
प्रतोदयंत्र
No. 715
Size - 83 in. by 4 in.
Extent - 6 leaves ; 7 lines to a page 22 letters to a line. Description - Thin country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uni• form; the Ms. contains only 8 verses - Text and Commen tary.
Age - Does not appear to be very old.
Author of the Text Comm. -
-
- Gapesadaivajña.
167
- Ganesadaivajña.
Pratodayantra
546
1899-1915
Subject Directions for preparing an astronomical
instrument. India office Cat. (Part v, p. 10326) makes the following

Page #179

168
Vodangas
remarks about the Pratodayantra :- “...by Gaņeśa son of Kesava of Nandigrāma, of a special variety of yantra called pratodayantra and made of ivory or simsa wood, to be used in battle, when mounted on horseback, as a sort of charm". It appears from the description that the instrument was meant for the use of soldiers on horseback so that they should be able to know information about the movements of the planets even when they are on horseback.
Begins (Text)-fol. 1b
॥ श्रीगणेशाय नमः अथ प्रतोदयंत्रं प्रतिजातं तत्स्वरूपमाह गणेशोदितं यंत्रमेतत्प्रतोदमनायासकालावषोधं प्रवधिम निजेच्छावशादिष्टदैर्घ्यः सुदंडो नतिस्थूलकः शिंशवृक्षादिजातः १
Begins (Comm.) - fol. 10
एतत्प्रसिद्धं प्रतोदयंत्रं गणेशदैव रस्मद्गुरुतनतमैः कल्पितमहं निरूपयामि
etc.
Ends (Text) - fol. 50
दंडो भूमिस्तत्र सूर्योदये स्याब्रावोभानंतरूपाख्यमध्ये
तस्याहरज्यारूपशंकोनृरूपग्ज्यातो वायांगुलान्युक्तरीत्या ८ Ends ( Comm.) – fol. 6a
तस्मात्कारणात्सूर्योदये शंकोरभावादृग्ज्यायाः परमत्वात्वमध्ये शंकोः परमत्वाग्ज्याया अभावाच्च हरज्यात्मकः शंकुः शंकुरूपा एग्ज्या पर्यवसिता ताभ्यामुक्तरी तिवैपरीत्येनोक्तरीत्यैव या च्छाया तान्यंगुलान्युनतघटीनां छायात्मकानि ।
इति श्रीमद्गणेशदैवज्ञविरचिते प्रतोदयंत्रे सपूणम् ॥ ॥ शुभंभवतु ॥ References - Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 350b;
ii, 78a, 2100; See also Dikshit Bbār. Jyo. p.
352. B-Descriptive Catalogues :- Bik. Mss. Cat. No.
708.

Page #180

Jyotiga
169
प्रश्नचण्डेश्वर
Praśnacandeśvara or प्रश्नविद्या
or Prasnavidyā
164 No. 716
A1883-84 Size-11 In. by 6 in. Extent - 68 leaves ; 12 lines to a page ; 30 letters to a line.
Description - Thick country paper; Devanāgari characters; old in
appearance; handwriting bold, clear and uniform; red pig. ment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections%3; fol. 22 missing; occasional marginal notes%3B slightly moth-eaten in the margins on some folios; edges of some folios slightly worn out; complete.
Age-Samvat 1869.
Author - Candesvarācārya. Subject - A treatise on astrology. Begins - fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः॥ ॐ नमस्ते परमार्थैकरूपाय परमात्मने ॥ स्वेक्काविभाषिताशेषभेदभिन्नाय शांभवे ॥१। चंद्रालमास्कृतं पूर्वैः प्रभशास्त्रं समाकुलं ॥ पष्टवा निराकुलं वक्ष्ये देवाचार्यः क्षितेः पतेः ।। अधितगणितो यः स्यात् जातकेतुकृताश्रमः ॥ सोधिकारी भवेदन्न प्रश्नशास्त्रे समाकुलः । ३। राशिग्रहस्वरूपं च चिंताप्रकरणे पुनः।
विस्तरात्कथितं सर्व ग्रहमैत्रीव कथ्यते ॥ ४ ॥ etc. fol. 30 इति श्रीमहाराजाधिराजश्रीचंडेश्वराचार्यविरचितायां प्रश्नार्णवप्रभविद्यायां
संज्ञाध्यायो नाम प्रथमः॥१॥ fol. 5a इति श्रीप्रभचंडेश्वरविद्यायां लगविचारो नाम द्वितीयोध्यायः ।। Ends -fol. 69a
___ तंत्रस्य कर्ता गणिते विवोक्ता त्तद्गोलबंधाद्भुतकर्मकर्ता
यंत्रेण सर्व गणितं ब्रवीमि चंडेश्वरोयं च कृतो वरिष्टः ॥७॥
7.22

Page #181

$170
इति श्रीमहाराधिराजश्रीचंडेश्वराचार्यविरचितो यांदेष्काणस्वरूपनिरूपणाध्यायश्चत्वारिंशतितमः । ४ । १४४४ संवत् १८६९ वैशाखवदे श्रयोदश्यां शनौ शुभं भवतु ६९५१ संख्या श्लोक शुभम् ॥
Reference - Mss. – Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 357b; ii, 800, 2116; iii, 760.
99
भोगींद्रस्य महाणपठतामामस्य पक्षग्रहः शैलादेः प्रतिपादिनावनिरुहां यत्रावलीं च ग्रहः ॥ विषोखे सरस्वती विलसितं किंवा बहु मूमहे ||
चंडेशे ... रचिते क्षितौ कविबुद्धः ख्यातिर्गृहाणां यदि ८ ॥
प्रचन्द्रिका with टीका
No. 717
Size. — 8 in. by 4 in.
Extent 23 leaves; 14 lines to a page; 32-35 letters to a line.
Description
1
"
Vedangas
Country paper; Devanágarī characters; old in appearance; handwriting small but clear and legible; borders not ruled ; red pigment used for marking; fol. 6 blank; the Ms. contains both the Text and the Commentary; incomplete. Appears to be old.
Age
Author of the Text - Not mentioned.
Comm. - Not mentioned.
Subject - Jyotisa.
Begins (Text) fol. 16
Begins (Comm.) fol. 1b
Praśnacandrikā with Commentary
875 1891-95
गोपीजनयुग्मवृंदसुनुतं यत्पादपद्मामकं यद्वृत्या जगदुद्भवस्थितिलयं जायेत युकेक्षणात् यद्भक्त्या हि लभेत पुत्रपशुसाम्राज्यं परत्रात्रपौ श्रीमद्गोकुलचंद्रमीक्षणपथं ज्ञात्वा स्मरेतं सुधी १ etc.
श्रीगणेशाय नमः

Page #182

Jyotiga
कृष्णानुजं नमस्कृत्य रेवतीरमण गुरु इलघृडमातृलीलाढ्यं वलकुवेर्णदीपिका ,
भय ग्रंथप्रारिधनिर्विनपर्याप्रकामः श्रीगोकुलचंद्रोविजयते etc. fol. 36 इति श्रीप्रश्नचंद्रिकासंज्ञाप्रकरणं प्रथम Ends ( Text ) fol. 230
__ लब्धयुग्महतोवेद ८४ भक्तशेषकरैर्जलं २७ Ends (Comm.) fol. 230
__ लब्धं ३५ मूलेन २५० युतं २८५ वेदैः ८५ भक्के शेष ३३ : परिजर्क २७
इति कूपादिप्रभः ११
This is the only Ms. recorded by Aufrecht in his Catalo. gus Catalogorum,
प्रश्नचूडामाण
Prasnacūļāmaņi with व्याख्या
with Vyākhyā
487 No. 718
1892-95 Size - 84 in. by 44 in. Extent - 24 leaves; 8 lines to a page; 32 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters; not very old in
appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single ; red ink used
for dapdas, the Ms. contains Commentary in Gujarāti;
- complete. Age - Not very old. Author - Not mentioned. Subject - A treatise on divination. Bogina - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ उदयशैलभुजंगफणामणिदिवसभूल्हनूतनपल्लवः ॥ दिशतु वः स गिरं महा निधिर्युसरसीसरसीबमुझसन् ॥1॥

Page #183

172
Vadangas
जयति विघुशं सन्मानसाचासहंसी वचनमयशरीरा भारती गौरहारा तदनु च विजयते सूर्यमुख्याग्रहेंद्रास्तदपि च पदपनद्वंद्वमस्मद्गुरूणां ॥२॥ यो बादरायणवसिष्टपराशराथैः होराविधिविरचितो विवांस्तदर्थान् ॥ विज्ञाय सम्यगधुना वयमप्यविज्ञा
यत्कुर्महे किमपि सौत्र गुणस्तदीयः ॥३॥ etc. - fol. 2a इति श्रीप्रभचूडामणिसारे सूचनिकाप्रकरणं प्रथमं ।। Ends - fol. 24a
व्याख्या ॥ धान्यवाववानो प्रश्नकरैतिवारै प्रश्नाक्षरनामांक एकठा करी १२ भागेरवा॥ शेष १ उगैरै अकस्मा धान्यनी उत्पत्ति कहवी ॥ शेष १०११ार रहै तो धान्यमी उत्पत्ति थई नाश थाय ॥ शेष ९२ रहै तो धान्यनी उत्पत्ति रुडी कहवी।। शेष ९ उगरै तो घणो काले थाय ॥ शेष १२।४ रहै तो प्रकरधननो भागमन थाय।। शेष ८ रहै तो बहधान्य थाय ॥ शेष ५ रहे तो धान्यनी उत्पत्ति थाय ऐरीत प्रभकरवू ॥ इति धान्योत्पत्तिप्रकरणं ।। ' इति श्रीचूडामणौ ग्रंथे संपूर्ण समातोयं ग्रंथे ॥ श्रीशुभं भूयात् कृतिका• दिननक्षत्रं चतुर्गुणित सध्रु॥
सप्तभिस्तुहरेद्भाग्यं शेषप्रश्नं च उच्यते १ स्वग्रामे प्रथमे च द्वितीयशीघ्रमेव च ॥ तृतीये निर्गमे स्थानं चतुर्थे गृहमागतः ॥ पंचमे पंथ गंतव्यं षष्टे रोगक्षयंकरः॥ सप्तमे नाशमामोति इति प्रभस्य लक्षणं ॥१॥
प्रश्नज्ञान
Praśnajñāna
346 (iii) No. 719
1879-80 Size -91 in. by3/in. Extent – 80 to 140 leaves; 7 lines to a page ; 30 letters to a line. Description -Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा'
handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in
double black lines; edges worn out; complete. Age - Samvat 1557.. .

Page #184

jyotima Author - Bhattotpalacarya. Subject-Jyotisa. Begins — fol. 80
॥ॐ॥ॐ नमो गणेशाय। रविशशिकुजबुधगुरुसितरविजगणेशात् प्रणम्यादौ। वक्ष्येऽहं स्पष्टतरं प्रभज्ञानं हिताय लोकानां । १ दशभेदं ग्रहगणितं जातकमवलोक्य विशेषमपि। यः कथयति शुभमशुभं तस्य न मिथ्या भवेद्वाणी २ रम्यंतरे भूभागे संपूज्य ग्रहगणं सनक्षत्रं।
पश्चात्प्रभविधानं कुर्य्यायेनाप्नुयासिद्धिः।३ etc. Ends - fol. 146
भट्टोत्पलेन शिष्यानुकंपया विलोक्य सकलशास्त्राणि । भायाति सप्तन्वेषा प्रश्नज्ञानं समासतो रचितं । ७५ ।।
इति श्रीमहोत्पलाचार्यविरचितायां ज्ञानमालायां प्रश्भग्रंथं समाप्तः। संवत् १५५७ वर्षे जेष्टबुदि ११ सोमजोतिलोवालिलेखि ॥ लेषकपाठकयोः
:... - श्रीरस्तु:श्रीः॥
References - See No. 826/1884-87.
प्रश्नशान
Praśnajñāna
440 'No.720
A1881-82 Size 81 in. by 3} in. Extent-5 leaves; 9 lines to a page; 25 letters to a line. Description - Modern paper; Devanagari characters; new in appeare
ance; handwriting clear, legible and uniform ; borders not ruled; red pigment used for marking topical beadiogs; comp
lete. Age - Saka 1702. Author - Not mentioned.
. Subject - Jyotiga.

Page #185

i74
Voddiga.
Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ भथ भूतभविष्यवर्तमानप्रभविज्ञान ज्योतिषाकृतं ॥ भायप्रभमिदं ग्रंथं चमस्कृतिकरं परं ॥१॥ उच्चारितफलं नामायक्षरं वशतोज्ञया ॥
भकारादिकवर्गण कल्पनीया ध्वजादयः ॥२॥ etc. Ends - fol. 50
ध्वजे सप्तदिनं ज्ञेयं सिंहे. पक्षं तथैव च ॥ वृषे मासश्च विज्ञेयो गजे मासत्रयं तथा ॥५२॥ श्वाने खरे च षण्मासं धूने ध्याले च वर्षकं ॥ ५३॥ एत प्रश्नं वदेच्छीनं सर्वकार्याणि चिंतयेत् ॥ ५४॥
इति श्रीप्रमज्ञानं संपूर्ण ॥ श्री। शके १७०१ शारीनामसंवत्सरे भाषण वय द्वितीया गुरुवारे संपूर्ण ।
प्रश्नज्ञान
Praśnajñāna
338 .. 1882-83
No. 721
Size -9 in. by5g in.
Extent - 15 leaves ; 12–13 lines to a page ; 20 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari characters; handwriting
bold and clear but careless; borders ruled in double red lines ; red pigment used for verse numbers; folios numberod in
both margins ; edges slightly worn out; complete. Age - Samvat 1823 : Saka 1688. Author -Brahmarka, son of Moksesvara.
Subject - Questions and answers on astrological subjects.
Begins-fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ ब्रह्माकृतप्रभग्रंथः ।। प्रमाणं कमलापति गिरिजया नाथं गणेशं गिर सूचिमहमंडलं च पितरं मत्वाय मोक्षधर ॥

Page #186

Jyotiea
वालभ्यान्वयसंभवो गणितवित् प्रोद्दामविद्यायवित् प्रश्नज्ञानमनुत्तमं प्रकुरुते ब्रह्मार्कनामा सुधिः ॥ १ ॥ यस्मिन्काले दिवसनिशये पृच्छको यच्च पृच्छेत् तस्मात् लग्नं गणितकुशलै छायया तोययंत्रैः ॥ स्पष्ट कार्य जननसमये प्रश्नकाले विवाहे कमाखेटादशुभशुभदं प्रोच्यते तत् फलं हि ॥ २ ॥ etc. इति प्रभज्ञाने धातुमूलजीवचिताज्ञानप्रकरणं
fol. 3a
fol. 6a इति प्रश्नज्ञाने शुभाशुभफलप्रकरणं ॥
Ends - fol. 15a
रसामिचंद्रर्लभते मनोन्यैर्वृत्तैर्विचित्रैर्गदितं मुनीनां ॥ विलोक्य शास्त्राणि हिताय दैवज्ञानां मयाध्यायरसेंदु १६ संख्यैः ॥ ज्योतिसूदनसंज्ञिकोवनितले शास्त्रार्थवेत्ता पुरा
तत्सूनुगणिते विचक्षणमतिर्मत्यावतंसो भूः ॥
होराजात कसंहितास्तुतीपुराणो मोक्षश्वराख्यो द्विजो ब्रह्मा निखिलं तदीयतनुजः प्रश्नं च चक्रे कविः ॥ १
इति श्रीज्योतिषब्रह्माकंविरचिते प्रश्नज्ञाने दोषप्रकरणं षोडशमं समाप्तोयं
ग्रंथः ॥
175
स्वस्ति श्रीसंवत् १८२३ शाके १६८८ आषाढशुदि ६ रवौ । अथेह श्रीशीहोरपुरेवासी उदीच्यसहस्रज्ञातीय । पंड्याहरिसुतपंड्यादिवाकरसुतरत्नेश्वरेण लिखितं ॥ वरिश्वर हरीप्रभृतिपठणाय । यादृशं पुस्तकं ॥ १ ॥ शुभं भवतु ॥
References - Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 358;
ii, 804, 2110; lii, 760.
B - Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss. Cat. No. 702; I. O. Cat. No. 3011.
प्रश्नदान
No. 722
Slze — 9 in. by 4 in.
Extent - 5 leaves ; 10 lines to a page; 28 letters to a line.
Description
-
Prasnajñāna
193
1883-84
Country paper; Devanāgari characters; old in appearance; handwriting clear but somewhat careless; borders ruled

Page #187

116
Vedāngas
in double black lines; yellow pigment used for corrections; folios numbered in both margins; complete.
Age-Appears to be old. Author - Bhattotpala. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 1a
॥स्वस्ति श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ श्रीगणेशाय नमः॥ रविशशिकुजबुधगुरुसितरविजगणेशान् प्रणम्यादौ ॥
वक्ष्येहं स्पष्टतरं प्रश्नज्ञान हिताय दैवविदां ॥१। etc. Ends - fol. 50
भत्र कुजादीनां ग्रहाणां क्रमो न विवक्षितस्तस्य पूर्वमेवोक स्यात् ॥
इति भटोत्पल समा२।१॥ Reference - See No. 826/1884-87.
प्रश्नशान
Prasnajñāna
826 No. 723
1884-87 Size — 94 in. by 44 in. Extent-6 leaves; 7 lines to a page; 35 letters to a line. . .. Description - Thick country paper: Devanagari characters; not
very old in appearance; handwriting clear, legible and uplform; borders ruled in double red lines; folios numbered in
both margins; complete. Age — Not very old. Author - Bhattotpala. Subject -Jyotisa. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः। .. रविशशिकुजबुधगुरुसितरविजगणेशान् प्रणम्य भक्त्यादौ॥ .. 3
वक्ष्येहं स्पष्टतरं प्रमज्ञानं हिताय दैवविदा ॥१॥ etc. as in No,
1

Page #188

177
Jyotiga Ends - fol. 50
भट्टोत्पलेन शिष्यानुकंपयाऽवलोक्य सर्वशास्त्राणि ॥ आर्यासप्ततिरेकं प्रभज्ञानं समासतो रचितम् ॥७१॥
इति श्रीमहोत्पलविरचिते प्रभज्ञानं समाप्तम् ॥ ॥श्री।। श्री॥ References - Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1,358a,
ii, 80a, 21103; iii, 76a. B - Descriptive Catalogues : -Stein's Cat. of Jam
mu Mss. p. 165.
प्रश्नशान
Prasnajñāna ..
___827 (1) No. 724
1884-87 Size - 91 in. by 44 in. Extent-1a leaf; 25 lines to a page%3; 60 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; bandwriting small but clear and legible ; red pigment used for marking the portion; edges worn out; the work contains 35 vorses;
The Ms. contains three more works viz.:-प्रश्नाध्याय and
two others. Age -Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject — Jyotişa. Begins-fol. 10
श्रीगणेसाय नमः॥ कर्णी पिधायाक्षियुगं च नासामुखं पिधायांगुलिभिः क्रमेण ।।
निरुध्य वायु समनिम्नसंस्थ । माधारि कायामलनिश्चलांगः । । etc. Ends-fol. 1a
आदर्शहस्ताः प्रतिबिंबरूपं प्रकाशयंति प्रकटं तथेदं।
एते मताः सिद्धिकराः परेषां । हतो हितं प्रश्नविधौ प्रबद्धाः । ३५ । . . इति प्रभज्ञानं लिखितं श्रीपतीवरेण । श्री॥

Page #189

178
Vodangas
प्रश्नज्ञान
Praśnajñāna
876 No. 725
1891-95 Size - 10 in. by 4g in. Extent -4 leaves; 10 lines to a page; 32 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear.
ance ; bandwriting clear but careless; borders ruled in triple black lines; edges worn out; yellow pigment used for corre
ctions; complete. Age-Samvat 1662. Author - Bhattotpala. Subject -Jyotisa. Begins -fol. 1a
॥ॐ॥ श्रीगणेशाय नमः॥ रविशशिकुजबुधगुरुसितरविजगणेशान् प्रणम्य भक्त्यादौ । वक्षेहं स्पष्टतरं । प्रश्नज्ञानं हिताय दैवविदां। १ दशभेदं ग्रहगुणितं । जातकमवलोक्य निरयशेषमपि ।
यः कथयति शुभमशुभं। तस्य न मिथ्या भरेद्वाणी ॥२॥etc. Ends - fol. 40
भट्टोत्पलेन सिक्षानुकंपयावलोक्य सास्त्राणि ॥ भार्या सप्तरपेदा प्रश्नज्ञानं समासतो रचितं ॥ ७१ ॥
इति प्रभज्ञानं भट्टोत्पलसमाप्तः ॥ श्री ॥ श्री श्रीदेवसागरे तशिक्षवणारीसलक्ष्मीसागर। तसिक्षलब्धिसागरपठनाय हेतवे ॥ लि. पं० श्रीज सागर ॥ शुभं भवत् ॥
यासं पुस्तकं दृष्टया। ताहसं लिषतं मया। यदि सुद्धमसुद्धं वा। मम दोषो न दीयते ॥१॥
संवत् १६६२ वर्षे माहवदि १४ शनौः॥ लेषकः पाठकयो । मांगल्यं ॥ Reference - See No. 826/1884-87.
प्रश्नज्ञान
Praśnajñāna
54 1919-24
No.726
Size — 91 in. by 4 in,

Page #190

Jyotisa
179
Extent-16 leaves%
37 lines to a page3; 25-28 letters to a line.
Description -Country paper; Devanagari characters, handwriting
clear, legible and uniform; borders not ruled ; red pigment used for colophons and yellow pigment used for corrections ;
folios numbered in both margins; complete. Age - Saka 1732. Author - Brahmarkasāri. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ ब्रह्माणं कमलापति गिरिसुतानाथं गणेशं गिरं सूर्यादिग्रहमंडलं च पितरं नत्वा च मोक्षेश्वरं दालभ्यान्वयसंभवो गणितवित्प्राक्प्रोकविद्यार्थविस्प्रश्नज्ञानमनुत्तमं च कुरुते ब्रह्मार्कनामासुधीः ॥१॥ यस्मिन्काले दिवसनिशयो पृच्छको यच्च पृच्छेत्तस्मिल्लनं गणितकुशलेच्छीयं पातोग्वमंत्रैः॥ स्पष्टं कार्य जननसमये प्रश्नकाले विवाहे ।
लग्नाखेटेरशुभशुभदं प्रोच्यते तत्फलं हि ॥२॥ etc. fol. 3a इति श्रीब्रह्मार्कसूरिविरचिते प्रश्नशाने धातुमूलजीवचिंताप्रकरणं प्रथमं ॥ Ends — fol. 150
राहुक्रोडो रिपुवसुगतो लाभगो वा कुमारः खंडो वाध्यः सुरविरहितः प्रेत एवं तदा स्यात् ॥ पश्येत्येवं विजयथ तमो भूमिजे वा विलग्ने प्रोतस्तझैः सपदि च मुनिना पुरोगैश्च नूनं ॥ १३ ॥ इति श्रीब्रह्मार्कसूरिविरचिते प्रश्नज्ञाने दोषज्ञानप्रकरणं षोडशं १६ ॥ शुभम् शके १७३२ प्रजापतिसंवत्सरे फाल्गुनकृष्ण १ समाप्तायं ग्रंथा
ज्योतिष्येपनामकदिनकरस्यायं प्रथः ॥ स्वार्थ परार्थ च ॥ Then foha
ows the index of Prakaraņas. Reference-See No.338/1882-83.

Page #191

180
Vodangas
प्रश्नज्ञान or प्रश्नसप्तति Praśnajñāna or Praśnasaptati with टीका
with Commentary
535 No. 727
1895-1902 Size - 108 in. by 4g in. Extent - 11 leaves ; 14 lines to a page ; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections; both the Text and the Commentary complete.
Praśnasaptati is the same work as Praśnajñana by
Bhajfotpala described above. Age - Saka 1725. Author of the Text - Bhattotpala.
" , Comm. - Sridatta. Subject-Jyotisa. Begins (Text)-fol. 10
रविशशिकुजबुधगुरुसितरपिजगणेशान्प्रणम्य बुध्यादौ ॥
वक्ष्येहं स्पष्टतरं प्रश्नज्ञानं हिताय दैवविदां ॥१॥ Begins ( Comm.) – fol. 1a
श्रीसूर्यो जयति ॥ यवाहोत्तमभट्ट उत्पलदृशा प्रश्नस्य विज्ञापक दैवज्ञस्य हितेच्छया बहुमतं गुप्तं विनाध्यायकं ॥ तत्सत्तार्किकचक्रपूजितनरः स्वात्मप्रसूतस्वयं श्रीदत्तो विवृणोति विष्णुविनतो विज्ञाय बुध्याधुना ॥१॥
अथ खलत्पलाचार्यो ग्रहगमनाश्रितफलत्वात् ग्रहाणामिह शाम्य
हितानां नमस्कारपूर्वक प्रयोजनाभिधेयसंबंधाभिधानगर्भकर्तग्यमाह | ec. JEnds (Text)-fol. 11a
दहन विधिशताख्यं मैत्रभं सौम्यवारे गुरुरदितिभपुष्पं मैत्रभं जीववारे ॥ भगयुगअजयुग्मं विष्णुमैत्रे सिताहे श्वसनकमलयोनिः सौरिवारे मृतानि ॥ ६९ ॥

Page #192

Jyotiga
181
भटोत्पलेन शिष्याननुकंप्यालोच्च सर्वशास्त्राणि ॥ भार्यासप्तत्याख्यं प्रश्नज्ञानं समासतो रचितं ॥७॥
इति श्रीमद्भट्टोत्पलविरचितार्यासप्ततिः सटीका ॥ शके १७२५ रक्काक्षीवत्सरे फाल्गुणशुद्ध ४ बुधे पंचमग्रहरे समाप्त शुक्लस्य ॥ अथ कालमानानि ॥९॥ नव ९ब्राहायं दिव्यं २ पैञ्यं ३ प्राजापत्य ४ बार्हस्पत्य ५ सौर
लावनं ७ चाद्र ८ नाक्षत्रं ९ चतुर्भिर्व्यवहारः ॥ सौरं १ चांद्रं २ सावनं ३ आक्षं ४॥ ... तेषु सौर द्विविधं एक एकरासिमारभ्य द्वितीयो राशिप्रवेशः॥ अपरं ॥ उदया
दुदयः॥ Reference -Mss.-A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,3580
(Text only).
प्रश्नतंत्र
Praśnatantra
411 (ii) . No. 728
1895-1902 Size — 114 in. by 4} in. Extent -25 leaves; 11 lines to a page; 42-45 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanāgarl charac
ters; new in appearance; handwrirtng clear, legible and uni.
form; moth-eaten ; complete. Age -Saka 1712. Author - Not mentioned. Subject - Questions and answers according to the Ramala Šāstra. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः । हरिः ...... मथ रमलसंग्रहस्य प्रश्नतंत्रं लिख्यते।
अथ प्रथमशकलविचारः॥ देहः कार्यारंभ मायुः प्रपनो जन्मस्थानं जीवनं सौख्यदुःखे वार्ता देहौ शीर्षमास्यं च वर्णे ज्ञेयः सूज्ञैराधखंडे विशेषात् ।।
भन्यच्च । ततो जीवस्य प्रभः कार्यारंभस्य चापि यत् । fol. 10 इति प्रथमशकलं। fol. 20 इति द्वितीवशकलं । .....
. ...:

Page #193

182
Ends - fol. 24b
येभ्यो प्रस्तारमुत्पाद्य तत्खंडवशतो वदेत् । विश्व १३ खंडेद्र १४ खंडे च दाखिलोकदिनैर्वदेत् ॥ खारिजं चेन्मास संख्या साबिते वर्षमेव च ॥ उन्कलीबेष्टदिवसे कार्यमर्थ भविष्यति ॥ छ छ
श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥ शके १७१२ साधारण नाम संवत्सरे अभीकमपाठauप्रतिपदा रवौ दिनेदं पुस्तकं समाप्ति अगमत् ॥ श्रीगजानन वरद ॥ श्री इदं पुस्तकं ग्रामस्ते यांचे असे छ छ छ
Vedangas
प्रश्नतिलक
No. 729
Size - 8 in. by 33 in.
Extent - 7 leaves ; 12 lines to a page; 32 letters to a line.
Description
1. संज्ञाधिकार
2. चिंताप्रकरण
-
• Modern paper with watermarks; Devanagari charac ters; new in appearance; handwriting small but clear and legible; the Ms. contains the following Prakaranas :
3. नष्टप्रकरण
4. मुष्टिप्रकरण
5. लूकाप्रकरण
Begins fol. 10
6. सूतिकाप्रकरण
7. लाभालाभाधिकार 8. कालप्रमाणाधिकार
9. चौराधिकार
10. नष्टाधिकार
Age — Saka 1704.
Author – Not mentioned.
Subject A short treatise dealing with ten different aspects of
astrology.
Praśnatilaka 441 A1881-82
श्रीगणेशाय नमः ।
प्रणम्य शिरसा देवीं केवलज्ञानकारिणीं ॥
यथा तथ्यं प्रवक्ष्यामि सर्वज्ञेन च भाषितं १ etc..
fol. 29 इति प्रश्नतिलके संज्ञाधिकारः प्रथमः ॥

Page #194

Jyotien
fol. 26 इति प्रश्नतिलके चिताप्रकरणं द्वितीयं ॥
fol. 66 इति प्रश्नतिलके नष्टाधिकारो दशमः
Ends - fol. 7a
प्रश्नतिलक
No. 730
-
***...
एकविंशत्यक्ष प्रभे द्वितीयचर्गे व्यक्षरं नाम २१ इति प्रभतिलके चोरप्रकरणं संपूर्ण ॥
श्रीशके १७०४ शुभकृत्संवत्सरे ॥ ॥ माहादेवो जयति ॥ अंबा प्रसन्
मेष वृषभ मिथुन कर्क सिंह कन्या तूळ वृश्चिक धन मकर हमल सोर जोजा सरतां असद् सूंवुल मीजा अकरबू कोस जडी
चैत्र वैशाख ज्येष्ठ आषाढ श्रावण रमजान शब्बाल जिलकाज जिलदज्य मुहरम् कार्तिक मार्गशीर्ष पौष रविडसानी तमादिलवल जमादिय उसानी रज्जव
माघ
रवि चंद्र मंगल शमश कमर मिरीख
कुंभ मीन
दल हूत्
खुरशयद् महताब वहराम् दवीर अफताव् मह
-
Age – Appears to be old,
बुध गुरु शुक्र अतारदर
मुस्तरी जोहरा विरजीस नाहेदर्फ
काजीअसमान होली
र्जुमा
Size
• 92 in. by 48 in.
Extent 6 leaves; 11 lines to a page; 30 letters to a line. Description
183
भाद्रपद मश्विन सफर रविलवल
फाल्गुन
शाबान
शनी
जुहल
कयवा
पहरुमा
Prasnatilaka
530
1895-1902
Country paper; Devanagari characters; old in appear. ance; handwriting bold, clear and legible; borders not ruled ; edges worn out; the first two folios torn on the left hand side; complete.

Page #195

Vedangas
Author - Not mentioned. Subject -Divination. Begins - fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः॥ यन्त्र वर्गावलिः कंठे कृतदानांधुभूषिते ।। भाति रुद्राक्षमालेवा स व पायाद्गणाधिपः॥१॥ भूतं भावि भविष्ये भवस्वरूपं जानाति कः करतलामलकानुसारी॥
दैवं तमिंदुकलिकावतंसं सम्यग्भुतैकविभवं भवतीं नतोमि || etc. .. fol. 1b ...... लके प्रथमपटलः
fol. 2a इति प्रभतिलके चिंताप्रकरणं द्वितीयं Ends — fol. 66
एतद्विगुणितं प्रोक्तं बिंदुवर्गादिसंयुतं ॥ नव ... हरेदागं तच्छेषं चोरनामकं ॥ पृथ्वि तावहियं महत्सुमहती तद्वेष्टनं वारधिपीतौसौ कलशोद्भवेन मुनिमा स व्योम्नि खद्योतवत् ॥
तद्विष्णोर्दनुजाधिनाथदमने पूर्णापदं नाभवत्
. देवोसो वसते त्वयापि हृदये त्वत्तो महबापरः ॥ १॥ . . श्रीरस्तु ॥ शुभं ।।
प्रश्नदीपक
No. 731 Size - 8/in. by 6 in.
Praśnadipaka
488 1892-95
Extent -- 21 leaves; 9-10 lines to a page, 18 letters to a line.
Description - Thick country paper ; Devanāgari Characters; hand
writing clear, legible and uniform ; borders of the first folio only ruled on all sides in double red lines and the edges of two sides in single; the Ms. is complete.
Age-Samvat 1501.
Author-Kasinathabhatta.

Page #196

Subject - Jyotisa. Begins - fol. 16
Ends - fol. 200
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
तिमिरो बुनिधौ मनं etc. as in No. 339/1882-83.
लग्नस्य प्रथमे भागे etc. up to द्वादशौकादशप्रोक्तो दीपभावोयह्ययं ३ as in No. 339/1882-83 followed by इति श्रीसर्व विद्याविशारदश्रीकालीनाथभटाचार्यकृतौ प्रश्नप्रदीपक समाप्त संवत् १९०१ आश्विशुक्ल १ १ शनीवासरे लिषंजपुरमध्ये राधाजीवणप्रोहित १
References - See No. 339 / 1882-83.
Jyotiza
प्रश्नदीपक
No. 732
Size - 9 in. by 57 in.
Extent - 23 leaves ; 7 lines to a page; 20 letters to a line.
Description
Age – Appears to be old.
Author Subject – Jyotisa.
Begins
- fol. 16
---
-24
—
Country paper; Devanāgarī characters; old in appearance; handwriting bold, clear, and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; red ink used for marking; edges worn out; fol. 1 and fol. 20 torn; up to fol. 9, the text has its Prakrit rendering below; complete.
• Kasināthabhatta.
185
Praśnadipaka
489
1892-95
॥ श्रीकृष्णाय नमः ॥
तिमिरांबुनिधौ मनं ॥ करैरुष्टत्य यो नरात् प्रणिपत्यातुरं प्रीत्या तस्मै सर्वात्मने नमः ॥ १॥
मिहिरेस्तमुपायाते नमसंधिधरातले ॥
प्रश्नग्रहे प्रदीपोयं काशिनाथकृतो बभौ ॥ २ ॥ etc.

Page #197

186
Vodangas
Ends - fol. 22a
लग्नस्य प्रथमो भागे भवेत् प्राच्या प्रदीपकः ॥ द्वितीये च तृतीये च भवेदीशानकोणगः २००॥ चतुर्थे चोत्तरे वायोः कोणपंचमषष्टके ॥ सप्तमे पश्चिमायां च नैऋत्ये नवमे ॥ष्टमे ॥ २०१ दशमे दक्षिणगः स्यादग्निकोणे च दायकः ॥ द्वादशैकादशे दीपाभावः प्रोक्तो परह्ययं ॥ २२॥ .
इति श्रीकाशीनाथभट्टविरचितः प्रश्नदीपकः समाप्तः ॥१॥ छ ॥ श्रीः॥ छ॥ श्री॥छ।
पुत्राश्च सर्वे पितृमातृयुक्ता द्विगुणीकृतारूपयुताः शरनाः॥ पुत्रीश्च युक्ता शरनेत्रहीनाः । आद्यंकपुत्रा द्वितीयकपित्री ॥१॥ पुत्रपुत्रीज्ञानं ॥ श्रीरस्तु ॥ शुभं भवतु। यादृशं पुस्तकं दृष्टवा तादृशं लिषितं मया ॥ यदि शुद्धमशुद्धं वा मम दोषो न दीयते ॥१॥
Then follow some 5 verses. References - See No. 339/1882–83.
प्रश्नदीपिका
Praśnadipikā
339 No. 733
1882-83 Size -- 94 in. by 41 in. Extent-11 leaves%3; 12 lines to a page3; 25-28 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; handwrit
ing clear and legible but not quite uniform; borders ruled in double black lines ; red pigment used for verse numbers and colophons; complete.
Fol. 1a contains a small work called ara in eleven verses, Similarly we have on fol. 110 another small work called static
कालानलचक्र. Age-Samvat 1798. Author-Kasināthabhatta. Subject — Astrological questions and answers.

Page #198

127
Jyotiga 'Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥
अथ प्रश्नप्रदीप लिख्यते। तिमरांबुनिधौ मन्नं करैरूवृत्य यो नरात् ॥ प्रोणपत्यातुरं प्रीत्या तस्मै सर्वात्मने नमः । १ ॥ तिमिरेस्तमुपायाते नमसंधिधरातले ॥
प्रश्नगेहे प्रदीपोयं काशीनाथकृतो बभौ ॥२॥ etc. fol. 3° इति श्रीकाशीनाथविरचितायां प्रश्नप्रदीपे पुत्रप्रश्नाध्याय प्रथमः ॥५॥ Ends - fol. 11a
लमस्य प्रथमे भागे भवनाच्या प्रदीपकः॥ द्वितीये च तृतीये च भवेहीशानकोणगः ॥१॥ चतुर्थे चोत्तरे वायो: कोणे पंचमषष्टके ॥ सहमे पश्चिमायां च नैऋते नवमेष्टमे ॥२॥ दशमे दक्षिणगः स्यादग्निकोणे च दीपकः ॥ द्वादशैकादशै दीपाभावः प्रोको परोह्ययः ॥ ३ ॥ इति श्रीकाशीनाथभट्टविरचितायो प्रश्नः प्रदीपिका समाप्तः॥छ॥ पुत्राश्च सर्वे पितृमातृयुक्ता द्विगुणीकृता रूपयुतः शरनाः ॥ पुत्रीश्च युक्ता शरनेत्रहीना आधकपुत्रा द्वितीयांकपुत्रीः॥१॥
इति पुत्रपुत्रीज्ञानं ॥ छ । संवत् १७९८ वर्षे शाके १६६३ प्रवर्तमाने कार्तिकमासे कृष्णपक्षे तिथौ ८ अष्टमी गुरुवासरे भयेह सिंहपुरवास्तव्यं उदीच्या सहस्रज्ञातीय पंडाहरिस्यात्मज - पंडादेवाकरसुतरत्नेश्वरेण ॥छ । लिखितं ॥
लेषकपाठकयो मंगलमस्तु । References -Mss.-A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,3584,
ii. 80a 21103; iii. 760. B- Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss. Cat. No.703.
877
प्रश्नप्रदीप
Praśnapradipa No. 734
1891-95. Size -- 8 in. by 4 in. Extent - 25 leaves; 7 lines to a page ; 20 letters to a line.

Page #199

188
Vedängas
Description - Rough country paper%B Devanagari characters%3D hand
writing bold, legible and uniform ; red pigment used for verse numbers; white chalk occasionally used for corrections ;
complete. Age-Samvat 1897.
Author - Kāśinātba. Subject -Jyotisa.
Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ विमिरांवुनिधौ मग्नं करैरुधृत्य यो जगत । प्रणिपत्यातुरं प्रीत्या तस्मै सर्वात्मने नमः १ मिहरेस्तमुपायांते तमसांधे धरातले। .
प्रष्णगृहे प्रदीपोयं काशीनाथकृतो भुवौ र fol. 4b इति श्रीप्रश्नदीपक - काशीनाथकृतौ पुत्रप्रश्नः Ends - fol. 240
लग्नस्य प्रथमे भागे भवेत् प्राच्यां प्रदीपक: द्वितीये च तृतीये च भवेदीशानकोणगः चतुर्थे चोत्तरे वायोः कोणे पंचमषष्टयो सप्तमे पश्चिमायां व नैहृते नवमेष्टमे दशमे दक्षिणस्यां स्यादग्निकोणे च दीपकः
द्वादशैकादशे प्रोक्तो दीपभावो पट्टायं इति श्रीसर्वविद्याविशारदश्रीकासीनाथभट्टाचार्यकृतौ प्रश्नप्रदीपः समासः
समत् १८९७ रासावणसु ४ सनीवारे श्री Reference-See No.339/1882-83.
Praspanidhi with Commentary
प्रश्ननिधि with टीका No. 735
531
1895-1902
Size – 94 in, by 48 in.

Page #200

jyotiga
118g
Extent - 23 leaves ; 11 lines to a page ; 32 letters to a line.
Description - Country paper; Devanagari characters; not very old in
appearance; handwriting beautiful, clear. and uniform; borders ruled in triple red lines; red pigment used for verse-numbers and topical headings; folios numbered in both margins ; slightly moth-eaten; each verse is followed by its commentary; both the text and the commentary complete.
The work seems to bave been composed in Samvat 1731. Age - Saka 1722. 'Author of the Text - Jayadeva.
___" " Comm. - Not mentioned. Subject - A work on Prasnaśāstra or Divination and its commentary.
Begins (Text)- fol. 2a
नत्वा श्रीभुवनेश्वरी गणपतिं ब्रह्मादिदेवान् गुरून् कुर्वे प्रश्ननिधिं विलोक्य श्रीहरिब्रह्मार्कमुख्यैकृतान् ॥ पृच्छासार्थकराः प्रपूज्यगणकं पृच्छत्स्वकार्य सक
दैवज्ञोपि वदेद्विलोक्य सदसल्लग्नं ग्रहाणां बलं ॥१॥ etc. Begins (Comm.)- fol. 10
॥ श्रीगणेशांब गुरवे नमः ॥
भथ प्रश्ननिधिलिख्यते ॥ नत्वा सरस्वती देवीं गणेश भुवनेश्वरी ॥ टीका प्रश्नविधेः कुर्वे निगूढार्थ प्रदायनीं ॥१॥ कानीह शास्त्र संबंधाभिधेयप्रयोजनानि भवंतीभि उच्यते ॥
तदत्र स्वाभिमतदेयतानमस्कारं कुर्व संक्षीप्ताक्षरवृत्ते प्रश्भनिधि चिकीर्षु
जयदेवनामा द्विजः शार्दूलविक्रीडितेन प्रश्ननिधीमाह | etc. Bnds (Text)-fol. 22a
श्रीमत्संपुरमीश्वरं प्रियतमं तत्राभवेद्वेदवीज्जुम्हूर्विप्रवरस्तदीयतनयो गोविंदनामा भवेत् ॥३६॥ तत्पुत्रो धरणीसुरोचितकरो धारेश्वरो भूसुरोमद्धपालकपालसत्पृथुयशा श्रीशांघ्रिसेवारतः॥

Page #201

150
Vodăngas
तत्सुनुर्जयदेवयेतमकरो प्रभोदधी विक्रमे
भूरामाद्रिधरा १७३१ मिते शक इते मच्छादिभे केकुजे ॥ ३७॥ ! Ends (Comm.) - fol. 23a
तत्पुत्रो गोविंदपुत्रो धारेश्वरो नाम भूसुरो ब्राह्मणोभूत् किं भूतः धरणीसुरोचितकरः ब्राह्मणोक्तः कर्मकृत् पुनः किंभूपालकृपालसत्पृथुयशा राजकृपया विख्यातबहुकीर्ति पुनः स श्रीशांघ्रिशेवास्तः । हरिचरणसेवनतत्परतत्सूनुर्धारेश्वरपुत्रो जयदेव एतं प्रभोदधी चक्रमे ।। शाके भूरामाद्रिधरानिर्मिते १७३१ इते गते माघासितके माधवद्यद्वितीयायां प्रश्नोदधी करोत् ॥ इति श्रीमदारेश्वरात्मजजयदैवज्ञविरचितप्रश्भनिधि समाप्तं ॥ ॥ शके १७२२ रौद्राब्दे नभासिते १९
मजेदं पुस्तकं संपूर्ण ॥ ॥ राम ॥ ॥छ Reference - Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 3589..
प्रश्नभैरव
Praśnabhairava
709 No. 736
1883-84 Sizo — 7 in. by 41 in. Extent -15 leaves%3; 11 lines to a page3B Description - Country paper ; Devanagari characters%3; not very old
in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; bor. ders and edges ruled in double red lines%3 complete.
This work appears to be different from the use of
Gangadhara. Age - Saka 1744. -Author - Not mentioned.
Subject -Jyotisa.
Begins -fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीदेवी । श्रीलक्ष्मीनृसिंहाय नमः॥ भय प्रभभैरवो लिख्यते ॥ तत्रादौ स्वरप्रश्नः॥ . नाडि तु वामा हिमदोधिते स्यात् स्याद्भास्करी दक्षिणनाटिका । चंद्रस्य नाव्यामधवानाध्यामतः समीरः प्रविशेत्पश्यं ॥१॥

Page #202

Jyotisa
1911
Ends-fol. 15a
यात्रावारविलनधिष्ठयदिवसान् स्वसादितः सर्वतो राशी... त्यदिनार्कदिग्वसुजलेब्वेकैकसंख्य क्रमात् व्याध्यग्निक्षितिपालचोरमृतिदोह्यंकैश्च भागध्रुवं शेषे प्राक्तनपंचके निगदितं संजीवनीय खलु ॥१।
सूर्यादिनां मूळत्रिकोणानि ॥ सिंव्हो वृषभमेषाख्यं कन्या धन्वितुलाघटाः॥ रव्यादिना क्रमान्मूलं त्रिकोणा राशयः स्मृताः ॥ १ ॥
॥ इति प्रश्नभैरव समाप्तः ॥ शके १७४४ चित्रभानुनामा दे जेष्ठबहुलपक्षे १५भामदिने संपणा
पूर्ण ॥ पुस्तकं जगन्नाथासजसूनवेन लिखितं यस्य अस्ति।
Praśnabhairava
प्रश्नभैरव
No. 737 Size – 94 in. by 47 in.
490 1892-95
Extent - 8 leaves: 8 lines to a page ; 22 letters to a line.
Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting bold, clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single ; edges slightly worn out; folios numbered in both margins ; the Ms. contains the following topics :
1. अंकपाशप्रश्न 2. पुष्पफलप्रश्न 3. नष्टजातक
4. गमागमप्रश्न. Age — Appears to be old. Author -- Gangādhara, son of Bhairava. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ नीरोद्भवप्रियविवर्धितभानुभालं सर्वस्वभक्तजनविघ्नसमूहकारूं । विश्वंभराधरपतेर्दुहितुः सुबालं वंदे विनायकमहं गुपितेंद्रजालं ॥१॥

Page #203

100
Vedāngas
नखात्रैः सदा वादयंती ... तानैः स्वरैः षडभकाधैर्युतां तां च तंत्री। प्रवृद्धि मते, सदा देववंद्या सरोजासना बुद्धिदेवीं करोतु ॥२॥ तमस्मान् शिशून् संविलोक्याल्पबुद्धीन् ब्रुवे तेन पूर्वे प्रबंधेर्न वेशः॥ अतो भैरवस्यात्मजो वच्मि सम्यक् सतां संमुदे प्रस्फुटं प्रभबंधं ॥३॥ असक्यस्तरितुं बालैः प्रश्ननोरधिनिर्णय ॥
गंगाधरो गुरुं नत्वा करोति प्रश्नभैरवं ॥४॥ fol. 5b इति अंकपाशप्रश्न समास्ताः ।।
fol. 7a इति पुष्पफलप्रश्न समाप्ताः॥ _fol. 76 इति नष्टजातक Ends-fol.80
वामाक्षिभावे यदि रात्रिनाथो मार्गाधिपो मार्गगतः शुभादयः ।। खूते तदा मार्गगतं मनुष्यं विपर्ययात्तच्च विलोमकं वा ॥३॥ चतुर्थनाथे खलु यत्र तस्मात्तावन्मितान्मासगणान् विदुस्ते ॥४॥
इति गमागमप्रश्ने। References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum : 1, 3584;
ii, 800%; iii, 768 (the present Ms.)
प्रश्नरत्न
Prasnaratna
939 No. 738
1886-92 Size — 111 in. by 44 in. Extent - 13 leaves%3; 10 lines to a page3; 35 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari characters; not very old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; red plg. ment used for verse numbers; yellow pigment used for corrections ; complete.
The work was composed in 1824 (Samvat ?) same as No. 425 of 1895-98.
Age - Samvat 1904.
Author - Nandarama.

Page #204

Jyotiga
19३
Subject - Jyotisa. Begins — fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः
यमक्षरं ब्रह्म वदंति विज्ञा- etc. fol. 3. इति प्रश्नरत्ने संज्ञाप्रकरणं
fol. 5a इति प्रश्नरत्ने संयुक्तादिप्रकरणं द्वितीयं Ends - fol. 13a
भास्ते यद्वसुधा विभूषणमणो श्रीमद्वजे सद्वजेरस्य काम्यवनं त्रयीधुतमला तस्मिन्वसंति द्विजाः श्रीकृष्णाश्च यदीयचंदतनयो यो नंदरामाभिधस्तेषां संस्कृतवान् प्रबंधममलं सत्प्रश्नरत्नाव्हयं ६६ प्रोक्तं चंद्रोन्मीलनं शुल्कवस्तञ्चाशुद्ध विज्ञनिचं समंतात् वाच्यं तज्ञः पाक्षपांतं विहायोत्पाताभिख्येऽस्मिन्नतेपांत्रप्राभूत् ६७ सिद्धाष्टचंद्रवर्षेऽश्वियुजः सितपक्षसप्तमगं पूर्तिमगाग्रंथोयं पूगाब्धि २४ द्विपमैर्वृत्तः ६९
इति तिमिश्रनंदरामकृतं करेलिशास्ने प्रश्नरत्न नाम समतं ॥१॥लि. षितं नरसंगुलालवीरामणमीती माहाशुदी २ समत १९०४
प्रश्नरत्न
Praśnaratna
425 No. 739
1895-98 Size - 113 in. by 5t in. Extent – 11 leaves; 12 lines to a page ; 40 letters to a line. Description - Country paper ; Devanagari characters; old in appears
ance; handwriting clear, legible and uniform ; red pigment used for verse-numbers and colophons; yellow pigment used
for corrections; the Ms. contains the प्रश्नरत्न from केरलिशास्त्र. Age - Samiyat 1895. Author - Miśra Nandarāma.
Subject-Jyotisa.
..25

Page #205

194
Begins - fol. 1a
Ends - fol. 110
Reference
Size
fol. 26 इति श्रीप्रश्भरत्ने संज्ञाप्रकरणं प्रथमं
fol. 40 इति प्रश्भरत्ने संयुक्तादिप्रकरणं द्वितीयं
-
प्रश्नरत्न
No. 740
॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥
यमक्षरं ब्रह्म विदंति विज्ञाः सिद्धास्तुरीयं यमकर्तृ सांख्याः तं सत्यमानंदनिधिं स्मरामि श्रीनंदसूनुं श्रुतिभिर्विमृग्यं १ ज्योतिःशास्त्रे पंचशाखाप्रतानाः सद्यस्तेषां यश्चमत्कारिकारी श्रीरुद्रोक्तः केरलस्तंतु संम्यक् जानातीशस्तस्प्रसादाज्जनोन्यः २ ज्ञात्वा किंचित्तत्र कुर्वे प्रबंधं श्रीगोपालप्रेरणात्प्रश्नरत्नं स्वर्णावृतेर्भात कंठे बुधानां नित्यं भूमीपालविद्वत्सभासु ३ यद्यपि बहुप्रबंधाः शुक्लपठै: पंडितमम्यैः
रचितास्तेन हि रम्या अतो मयायं समासतः क्रियते ४ etc.
-
Vedangas
इति श्रीमिश्रनंदरामकृतं केर लिशास्त्रे प्रश्नरत्नं नाम ग्रंथं समाप्तं सं १८९५ आश्विनवदि ७ लिखितं रघुनाथगुजर गौडगोत्र सुलताण्यावास सवाईजैपुर काकैरस्तै श्रीसवाईरामस्यघराज्ये शुभं भवतु
रचितोयं संक्षेपात्केर लिशास्यसंदर्भः
अत्राज्ञता भ्रमाभ्यां कुत्कृतं तच्छोधनीयं शैः आस्ते यद्वसुधाविभूषणमणौ श्रीमद्दजे सजे रस्यं काम्यवनं त्रयीधुतमला यस्मिन्वसंति द्विजाः श्रीकृष्णाश्च यदीयचंद्रतनयो यो नंदरामाभिधस्तेषां संकृतवान् प्रबंधममलं सत्प्रश्नरत्नाव्हयं प्रोक्तं चंद्रोन्मीलनं शुक्लवस्त्रस्तच्चाशुद्धं विज्ञनिद्यं समंतात् वाच्यं तज्ज्ञैः पक्षपातं विहायोत्पाताभिख्येऽस्मिन्न तेषायाभूत्सिद्धाष्ठचंद्रवर्षेश्वियुजः सितपक्षसप्तम्यां
पूर्तिमगाद् ग्रंथोयं शून्याब्धिप्रमोद्विप्रमो वृत्तैः
11
Mss A Aufrecht's Catalogus Catalogorum ii, 808, 2118; iii, 768 ( The present Ms. ).
98 in. by 4 in.
i, 358b;
Praśnaratna 547 1899-1915

Page #206

Jyotisa
15 leaves; 11 lines to a page; 30 letters to a line.
Country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for topical headings and colophons; yellow pigment used for corrections; slightly moth-eaten; complete. Same as No. 425/1895-98.
Extent
Description
1
—
Age -Samvat 1847.
Author Miśra Nandarama.
Jyotiṣa.
Subject Begins-fol. 16
1
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
यमक्षरं ब्रह्म वदंति विज्ञाः etc. as in No. 939 / 1886-92. fol. 40 इति प्रश्नरत्ने संज्ञाप्रकरणं
Ends fol. 15a
आस्ते यद्वसुधा etc. up to शून्यान्विद्विप्रमर्वृत्तैः । ६८ । as in No. 939 / 1886-92 followed by इति मिश्रनंदरामकृतं केरलिशास्त्रशारं प्रश्नरत्नं नाम ग्रंथं समाप्तं ॥ संवत् १८४७ पौषे शुक्लः १० भृगुवासरे लिखितं नाथुरामपठनार्थ चिरंजीव हरसेवगजीकी सवाईजपुरमध्ये शुभं भूयात् ॥
gerreter
No. 741
Size 10 in. by 5 in. (not uniform).
-
Extent 48 leaves; 11-12 lines to a page; 25 letters to a line. Description
195
1
Praśnaratna-commentary
Age-Samvat 1875.
Country paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting bold and clear but not uniform; red pigmentused for marking the portion; yellow pigment used for corrections; occasional marginal notes; both the Text and the Commentary complete.
165
A1883-84

Page #207

196
Vedangas
Author (of the Text)- Nandarama: composed in 1768 (Set
Aufrecht's Cat. Cat.ti, 3580). Subject - A treatise on divination according to the method of Korall.
cārya. Begins -fol. 10
ॐ श्रीगणाधिपतये नमो (न) मः श्रीसूर्याय नमः ॐ तं नत्वा श्रीहरि योदात् ज्ञानमादौ स्वयंभवे। स्वकृतप्रश्नरत्नस्य टिप्पिणी क्रियते मया ॥१॥ निर्विघ्नपरिसमाप्तिकामो ग्रंथकृत्परदेवतास्मर ... पूर्वकं मंगलमाचरति । यमक्षरं ब्रह्म वदंति विज्ञाः सिद्धास्तुरीयं यमकर्तृ सांख्या , ..." तं सत्यमानंदनिधिं स्मरामि श्रीनंदसूनं श्रुतिभिर्विमृग्यं २
भहं तं श्रीनंदसूनुं स्मरामीत्यन्वयः। तं के विशेष राजानति ते विज्ञाः
पूर्वमीमांसकोत्तरमीमांसकाश्च यं नंदसूनुं अक्षरं ब्रह्म वदंति । etc. Ends-fol. 48a
अथ समापिकालं ग्रंथसंख्या चाह । सिद्धाष्टचंद्रवर्षेश्वियुतः सितपक्षसप्तम्यां पूर्तिमगाग्रंथोयं शून्याब्धिद्विप्रमैः २४० वृत्तः ६८ । माश्वियुजः आश्विनस्य शेषं स्पष्टं ६८।। इषदीषदिह संरचितेयं टिप्पिणी पृथुभयेन मनोज्ञाः दक्षहरबुधजनोत्र दृष्टिना ...नं वदससर्वजमानां। मन्त्र भावप्रधानो निर्दिश इत्यस्मात् पृशुभयेनेतिवेयं सप्तध्यैष्टंदुषर्षस्य भाद्रपदशुक्लशिवातिथौ टिप्पणीयं मया कृता संक्षिप्तार्थप्रकाशिनी २ ॥ इति नंदरामविरचिता प्रश्नरत्नस्य टिप्पिणी समाप्तम् उत्तरमार्गे ग्रहाः सर्वे एकोपि दक्षिणं भवेत् मातापक्ष भवेच्छून्यं पितापक्षं स जीवति । दक्षिणमार्गे ग्रहाः सर्वे एकैव चोत्तरं भवेत् पितापक्षं भवेच्छून्यं मातापक्षं स जीवति ।
सं. १८७५ माघकृष्ण अष्टम्यां शुक्रे ४८९३ संपूर्णम् ॥ References -Mss.-A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1,3580,
____ii, 804, 2110; iii, 760. B - Descriptive Catalogues :- Cat. of Bikaner
Mss. No. 705.

Page #208

Jyotiga
-197
प्रश्नविया with
Praśnavidyā with टीका
Commentary
828 No. 742
1884-87 Size -98 in. by 4g in. Extent — 5 leaves ; 12 lines to a page; 30 letters to a lioe. Description -Country paper; Devanagari characters; old in app.
earance; handwriting somewhat careless but legible; borders ruled in double black lines ; edges slightly worn out; com
plete. Age - Samvat 1806. Author of the Text – Garga.
» » Comm. - Not mentioned. Subject - Jyotisa. Begins (Text) - fol. 10
प्रणम्यानंदरूपत्वमानंदैकनिकेतनं ।
गर्गो बुद्धिमतां प्रीत्यै प्रश्नविद्यामथाकरोत् ।। Begins (Comm.)- fol. 1a
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
मथ सर्वविघ्नविनाशार्थ स्वेष्टदेवं नमस्कारं करोमि प्रणम्येति भथे
त्यनंतरं गर्गसंहितायां मुहूर्तादीन्युक्त्वा गर्गमुनिः प्रश्नविद्यामकरोत् । etc. .. Ends - fol. 50
इति शुद्धिवशात्कार्यसिद्धिः तद्वशात्काल: भारदिवाकरशेषे दिवसा पक्षाश्च शुक्रंदोः । मासागुरोश्च शेषे सौम्ये तवः शनैश्चरेऽद्धस्यु १... माधाने शत्रुजये लाभालामे गमागमे विजये। काले काय प्रवदेत् . यदा स्वाभरणं दृष्टं पदभिर्भागमाहरेत् । शिरकार्णकरग्रीवा कटिपादौ क्रमेण च । एकादिशेषतः पात्रभूषणं नाणकं क्रमात् । भधाम्ये दशभिर्भक्ते पिंडभागो देयो विपश्चिता ॥ मृत्तिको जनपाषाणहरितालमन:शिला। मरकत पुष्परागं प्रवावं म.क्तिकं स्मृ॥
का

Page #209

198
Vedāngas
इति संपूर्ण ॥१॥ संवत् १८०६ श्रावणकृष्णः १२ भृगौ दिने लिखित.
मिदं नानीगराममिश्रेण शुभमस्तु ॥१॥ References - Mss.-A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,3580
(only Text); ii,800 (the present Ms.).
प्रश्नरत्न with टीका Praśnaratna with Commentary
940 No.743
1886-92 Size -98 In. by4g in. Extent - 51 leaves ; 10-11 lines to a page; 28-30 letters to a line. Description - Country paper; Devanagarl characters%3; not very old
in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform%3B borders ruled in double red lines and edges in single ; yellow pigment used for corrections; Text in the middle with the Commentary above and below it ; edges slightly moth-eaten; both the Text and the Commentary complete.
The Text was composed in Samvat 1824 and the Comme
entary was written in Samvat 1827. Age-Samvat 1847. Author of the Text-Misra Nandarama.
„ of the Comm. - Subject -Jyotisa.
Begins (Text)-fol. 10
यमक्षरं ब्रह्म वदंति etc. as In No. 939/1886-92. Begins ( Comm.) - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ ॥ सिद्धिः॥ तं नत्वा श्रीहरि योदादानमादौ स्वयंभवे ॥ स्वकृतप्रश्नरत्नस्य टिप्पिणी क्रियते मया ॥१॥
निर्विघ्नपरिसमाप्तिकामो ग्रंथकृत्परदेवतास्मरणपूर्वकं मंगलमाचरति । पमिति । etc. fol. 11 इति प्रश्नरत्ने टिप्पिण्या संज्ञाप्रकरणं प्रथमं ॥१॥ fol. 194 इति प्रश्नरस्नटिप्पिण्या संयुक्तादिप्रकरणं द्वितीयम् ॥

Page #210

Jyotiga
Ends (Text) - fol. 508
____ास्ते यद्वसुधा etc. up to इति मिश्रनंदरामकृतं करलिशाबशार
प्रश्नरस्न नाम ग्रंथं समाप्तं ।। as in No. 939/1886-2. Ends (Comm.)-fol. 500
मथ समाप्तिकालं ग्रंथसंख्या चाहा सिद्धेति । अश्वियुजः । माश्चिनस्य । शेषं स्पष्टं ॥ ६८।
ईषदीषदिह संरचितेयं टिप्पणी पृथुभयेन मनोज्ञा। दत्तहरबुधजनोत्र दृढिम्ना हृदूतं वदतु सर्वजनानां ॥१॥ भत्र भावप्रधानो निर्देश इत्यस्मात् पृथुत्वभयेनेति वेधं । सप्तव्यष्टेंदुवर्षस्य भाद्रशुक्लशिवातिथौ। टिप्पिणीयं मया क्लुप्ता संक्षिप्तार्थप्रकाशिनी ॥२॥ इति श्रीस्वकृतप्रश्नरत्नस्य टिप्पिणी संपूर्ण ॥ मंगलं लेखकानां च पाठकानां च मंगलं । मंगलं सर्वभूतानां भूमौ भूपालमंगलं । १॥
लिखितं नाथुरामब्राह्मण गोडफटवाव्यास सवाईजयपुरमध्ये पठनाथ
चिरंजीवहरसेवगा संवत् १८४७ चैत्रवदि ७ शनीशरवार । Reference - See No. 165 / A1883-84.
प्रमविनोद .
Praśnavinoda
401 No. 744
1884-86 Size -93 In. by 51 in. Extent - 15 leaves ; 11 lines to a page; 25-26 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear. ... ance; handwriting clear and legible but not quite uniform;
edges worn out; fol. 1 missing; incomplete. Age-Samvat 1782 : Saka1648. Author - Visrāmātmaja. Subject — A treatise on divination. Begins - fol. 2a
......... हांतरं भावसंधिवि ... भाजितां । चयं क्षयं फलं भावादल्पेनल्पे आहे स्मृतम् ।। १५॥

Page #211

MOM?
Vedāngas
संधिसंधिग्रहानावाच्छोध्यो भावोनके अहे ॥ भावस्थ संधितशोध्यो ग्रहो भावस्तथाधिके ॥१६॥ नृसिंहपुत्रेण दिवाकरेण वहतो पापविनिर्मितायां ॥
सत्यद्धतौ वर्षफलस्य वर्णप्रवासभावादिसमाप्तिमार्गात् ॥ १७ ॥ etc. fol. 7b इति श्रीविश्रामात्मजविरचिते प्रश्नविनोदे गर्भप्रकरणं ॥ _fol. 8 इति श्रीविश्रामात्मजविरचिते प्रश्नविनोदे भूमिभंगप्रकरणं ॥ Ends - fol. 160
भय सर्वदामते॥ गोपिलास्वामिकौरुमारवाकाठिला चोरु ॥ वाहात असे चंद्रोतयासि भंगु नाहि ॥ इति चौरहननं वा न वा॥'
इति श्रीविश्रामात्मजविरचिते प्रश्नविनोदो नामा ग्रंथः समासः ॥ संवत् १७८२ वर्षे शाके १६४८ प्रवर्त्तमाने ज्येष्टशुदि ३ रवौ मेवाडाज्ञातीय पंख्यासोमेश्वरसुतभवानीशंकरेण लिखितोयं ग्रंथः ।।
यादृशमिति न्यायान्न मे दोषः ॥ ॥श्रीरस्तु॥ References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:- 1, 358b.
प्रश्नवैष्णव
Praśnavaisňava
442 No. 745
A1881-82 Size – 94 in. by 41 in. Extent -54 leaves; 10 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; not
very old in appearence; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; folios numbered in both margins; foll. 17 & 31 missing; fol. 28 repeated; in complete.
The work is also called प्रश्नार्णव or वैष्णवशास्त्र Age - Not very old. Author - Narayapadāsa, son of Brahmadasa. Subject - Divination.

Page #212

: Begins - fol. 10
Jyotiza
श्रीगणेशाय नमः |
नारायणं परमपूरुषमादिदेवं ॥ ज्योतिर्मयं शुभकरं वका च देशम् ॥ शांतं प्रणम्य शिरसा द्विजपुंगवाना प्रश्नार्णवष्णमवमहं प्रकरोमि शास्त्रम् ॥ १ ॥ श्रीब्रह्मदासनयजातनयः सुविद्वान् श्रीमान् गुलापिनृपतिर्यदुनाथभक्तः । वाराहुताजित मुकुंदमतसमीक्ष्य नारायणः ॥ परमशास्त्रमिदं चकारा ॥ २ ॥ etc.
Ends - fol. 556
fol. 40 इति श्रीब्रह्मदासपुत्रनारायणदास सिद्धविरचिते वैष्णवशास्त्रे शुभाशुभकार्य सिद्धिनामा थना प्रथमोध्यायः १
fol. 98 इति ब्रह्मदास पुत्र श्रीनारायणदास सिद्ध विरचिते वैष्णवे शास्त्रे धनलाभराज्यलाभ राज्य स्थिरनृपदर्शनलाभप्रभे द्वितीयाध्यायः १
जयति जगति विष्णोर्मधूर्यः क्रियावान् प्रशमितभव भी तिब्रह्मदासात्मजोयं निखिलकवलुषहंत्री मोहदात्री व यस्य स्फुरति रुचिहरोक्तिः सिद्धनारायणस्य ५
श्रीसिद्धनारायणदासबद्धं ये वैद्यकं वाप्यथ ज्योतिषं वा विलोकयिष्यंति नृपांगणे ते पूज्या भविष्यंति हरिर्जगाद ः ६
201
हरिजीवदक्ष तमाशीर्वादष हमिदं सिद्धयेस्तुः इति श्रीब्रह्मदासपुत्र श्रीनारा
यणदाससिद्ध विरचिते वैष्णवशास्त्रे पंचदशोऽध्यायः १५ शुभं भवतु छ ॥ छ ॥ श्री । वैद्यनाथायऋषीकसुनुसु
References - Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 358b;
ii 808, 2118 ; ili, 768.
B-Descriptive Catalogues :- R. Mitra Notices No. 784.
प्रश्नवैष्णव
No. 746
: Size - 10 In. by 4g in
Extent — 21 leaves ; 17 lines to a page; 45 letters to a line.
26
Praśnavaiṣṇava
340
1882-83

Page #213

202
Description
--
Country paper; Devanāgarl characters with पृष्ठमात्रा's t old in appearance; handwriting clear, legible and uniform ! borders ruled in double black lines; red pigment used for verse-numbers, topical headings and colophons; edges worn out and moth-eaten ; white chalk used for corrections; fol. 1 missing; incomplete.
Appears to be old.
Nārāyaṇadāsa.
Age
Author.
Begins abruptly
-
-
Size -
Ends - fol. 226
References
प्रश्नवैष्णव
No. 747
fol. 29 इति श्रीब्रह्मदास पुत्र श्रीनारायणदास सिद्ध विरचिते वैष्णवशात्रे शुभाशुभकार्यसिद्धिनामा प्रथमोध्यायः ॥
fol. 36 इति
द्वितीयोध्यायः ॥
- fol. 2a
मविप्र ॥
लग्ने स्वरोः लग्नगतः शुभग्रहैदृष्टो युतः स्यादुदितोधिकारवान । प्रष्टुर्निहन्यादखिलानुपद्रवीन् । शरीर दोषांशु सुखार्थ वित्तदः ॥ ३५
Vedängas
जयति जगति etc. up to हरिर्जगाद ॥ ६३ as in No. 442 / A1881 -82 followed by हरिजीवदत्तमाशीवादमिदं सिद्धयेस्तुः । प्र० ७३८ । समातोयं ग्रंथः । श्रीरस्तु ॥
See No. 442 / A1881-82.
-
84 in. by 41 in.
Praśnavaisnava
402 1884-86
Extent — 25 leaves ; 17 lines to a page ; 40- letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appearance; handwriting small but clear and legible except on some folios; borders ruled in double red lines and edges in single; edges of some folios worn out and slightly moth-eaten; fol 1 missing; incomplete,

Page #214

Jyotosa
Age - Samvat 1773, Saka 1638.
Author - Narayanadasa.
Subject -Jyotisa. Begins abruptly - fol. 20
............. यवृद्धिं ॥१४॥ मित्रेक्षितो मित्रगृहे विलग्ने। शुभग्रहश्चाशु करोति पुसां।
सुकार्यसिद्धि विजयं समृद्धिं । नष्टार्थलाभं परमां च मैत्रीं ॥१५॥ etc. fol. 20 इति श्रीब्रह्मदासपुत्र श्रीनारायणदाससिद्धविरचिते वैष्णवशा शुभाभ
कार्यसिदि नामा प्रथमोऽध्यायः॥ fol. b इति श्रीब्रह्मदासपुत्रनारायणदासविरचिते वैष्णवशास्त्रे धनलाभराज्यलाभ
चलस्थिरनुपदर्शनलाभप्रश्ने द्वितीयोध्यायः ॥ ॥२॥ fol. 64 इति श्रीब्रह्मदासपुत्रश्रीनारायणदासविरचिते वैष्णवशा राज्ञो दिग्विजय
प्रश्ने तृतीयोध्यायः॥३॥
Ends-fol. 250
जयति जगति विष्णोभक्तधुर्यः क्रियावान् प्रशमितभवभीतिब्रह्मदासात्मजोयं ॥ निखिलकलुषहंत्री मोहदात्री च यस्य स्फुरति रुचिरकोक्तिः सिद्धनारायणस्य ।। ६२॥ श्रीसिद्धनारायणदासावद्धं ये वैद्यकं ज्योतिषिकं प्रबद्धं । विलोकयिष्यति नृपांगणे ते। पूज्या भविष्यति हरिजंगाद ॥१३॥ हरिजीवदत्तमानशीर्वादषकं सिद्धयेस्तु ॥७३९॥
इति श्रीब्रह्मदासपुत्रश्रीनारायणदससिद्धविरचिते वैष्णवै शास्सै ॥ षोडशोध्यायः॥ छ।
ग्रंथसंख्या ७६७ ॥ मनुष्टुप्संख्या १२५१ ॥ संवत् १७७३ वर्षे शाके से -.१९६८ प्रवत्तमाने रविदिक्षणायने गते श्रीमार्गशरमासे शुक्लपक्षे २ दिने सोम.
वारे षंभालीयानगरात् सकलपंडीतश्री ५ श्रीहेमसागर तत्भ्रतागणिश्री ३ बल्लभसागर तत्शीष्यगणिजेवंतशागरलपीकृत्यं ॥
पाशं ......... मम दोषो न दीयतां ॥१॥ References - See No. 442 of A1881-82.

Page #215

204
Vedängas
प्रश्नवैष्णव
Prasnavaisnavai
941
No.748
-:
1886-92
Size-1231n. by5g in. Extent -31 leaves%3; 14 lines to a page; 45 letters to a line. .... Description - Country paper; Devanāgari characters; handwriting
clear, legible and uniform; folios numbered in both margins%3B red pigment used for verse-numbers and colophons.
The Ms. contains Adhyāyas 1-15. Age - Samvat 1835. Author - Nārāyaṇadāsa, son of Bramhadāsa. Begins fol. — 10
श्रीगणेशाय नमः
नारायणं परमपौरुषमादिदेवं etc. fol. 3a इति श्रीब्रह्मदासपुत्रश्रीनारायणदाससिद्धि विरचिते वैष्णवशाने एमाधुक ___कार्यसिद्धिनाम प्रथमोध्यायः १ fol. 5a इति श्रीब्रह्मदासपुत्र श्रीनारायणदाससिद्धि विरचिते वैष्णवशाले धनलाभ
राज्यलाभराज्यस्थिरनृपदर्शनलाभप्रश्ने द्वितीयोध्यायः २ Ends - fol. 300
जयति जगति विष्णोर्भक्तधुर्यः क्रियावान्
इति श्री श्रीब्रह्मदासपुत्र श्रीनारायणदाससिद्धविरचिते वैष्णवशाने पं.
दशोध्यायः १५ संवत् १८३५ अश्विन शुक्ल १० गुरुवासरे References - See No. 442/A1881-82.
प्रश्नवैष्णव or
Praśnavaisnava or प्रश्नार्णवप्लव
Praśnārņavaplava
831 No. 749
1884-87 Size - 94 in. by 4} in. Extent-30 leaves%3; 4 lines to a page; 45 letters to a line.

Page #216

Jyotiga
209
Description - Thin country paper; Devanagari characters; old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines ; red pigment used for verse-numbers and colophons; yellow pigment used for corroctions;
the Ms. contains 1-15 Adhyayas. Age-Appears to be old.
Author - Narayanadasasiddhi. Subject -Jyotisa. Begins - fol. 10
॥ॐ। श्रीगणेशाय नमः
नारायणं परमपौरुषमादिदेवं etc. as in No. 442/A1881-82. fol. :a इति श्रीब्रह्मादासपुत्रश्रीनारायणविरचिते वेष्णवशास्ने शुभाशुभकार्यसिद्धि
नाम प्रथमोध्यायः १ Bnds - fol. 300
__ जयति जगति etc. up to हरिजंगाद 36 as in No. 442/A1881-82 followed by हरिजर्जीवदत्तमाशीर्वादषट्कमिदं सिद्धयेस्तु इति श्रीब्रह्मदासपुत्रनारायणदाससिद्धिविरचिते वैष्णवशास्त्रे पंचदशोध्यायः १५ सर्वपद्य ७३८
ग्रंथाग्रंथ श्लोकसंख्या १२७५ References - See No. 442/A1881-82.
903
प्रश्नवैष्णव or
Praśnavaispava or प्रश्नार्णव or
Praśnārņava or वैष्णवशाल
Vaişpavasāstra No. 750
A1891-95 Size — 101 in. by 44 in. Extent-31 leaves%3; 14 lines to a page%3; 45 letters to a line. Description - Thin country paper; Devanagari characters; old in
appearance%B handwriting clear, legible and uniform; red pig. ment used for marking verse-numbers and topical headings ; yellow pigment used for corrections; edges of some fotion slightly worn out; complete in 15 Adhyayas.

Page #217

206
Vedángas
Age-Appears to be old. Author - Nārāyaṇadāsa, son of Brahmadāsa. Subject -Jyotisa. Begins — fol. 10
॥ॐ॥ श्रीगणेशाय नमः।
नारायणं परमपौरुषमादिदेवं etc. fol. 3a इति श्रीब्रह्मदासपुत्रश्रीनारायणविरचिते वैष्णवशास्त्रे शुभाशुभकार्य
सिद्धिनाम प्रथमोध्यायः । fol. 5a इति .............. धनलाभराज्यस्थिरनृपमंत्रीप्रीतिनृपवर्शनलाभप्रभे
द्वितीयोभ्यायः २ Ends-fol. 30a
जयति जगति विष्णोर्भक्तधूर्यः क्रियावान् etc.
वैष्णवशाने पंचदशोध्यायः १५ सर्वपच ७३८ ग्रंथाग्रंथश्लोकसंख्या १२७५ श्री छ
Then follows a list of the topics dealt with in the present
Ms. References - See No. 442 / A1881-82.
प्रश्नवष्णव or
Praśnavaispava or वैष्णवशास्त्र
Vaisnavasāstra
348 - No. 751
1880-81 Size - 104 in. by 41 in. Extent-52 leaves; 12 lines to a page; 28 letters to a line. . Description - Country paper; Devanāgari characters; not very old in
appearance ; handwriting careless and sometimes not quite
clear, fol. 38a blank, the Ms. contains Adhyayas 1-15. ...। Age - Samvat 1860. Author - Nārāyaṇadāsasiddha. Subject - Jyotisa.

Page #218

Begins - fol. 1a
ॐ नमी श्रीमहागणपतिर्जयति सगण || नारायणं परमपूरुषमादिदेवं etc.
fol. 40 इति श्रीब्रह्मदास पुत्रनारायणदास सिद्ध विरचिते
Jyotiga
वैष्णवशास्त्रे शुभाशुभकार्यसिद्धिनामा प्रथमोध्यायः १
fol. 7b इति ... धनलाभ राज्यलाभस्थिरनृपदर्शनलाभप्रभे द्वितीयोध्यायः ।
Ends - fol. 520
जयति जगति विष्णोत्रिभक्तुधूर्यः etc.
हरिजीवदतमाशीर्वादषटकमिदं सिद्धायस्तु ।
इति श्रीब्रह्मदासपुत्रश्रीनारायणदाससिद्ध विरचिते वैष्णवशास्त्रे पंचशोध्यायः १५
इदं पुस्तक स्वहस्तेनैव मंबई नाम नगरे मिति भाषाढसुद्वादशी गुरुवारस्रांणितायां लेखनं कृतं शुभमस्तु संवत १८६०
- Reference - See No. 442 / A1881-82.
प्रश्नशिरोमणि
No. 752
Size 7 in. by 3 in.
1
Extent - 17 leaves; 10 lines to a page ; 35 letters to a line.
Description
1
207
Praśnaśiromani
533
1895-1902
Thick country paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting small, clear, legible and uniform ; borders not ruled; folios numbered in both margins; yellow pigment used for corrections; slightly moth-eaten ; complete.
Age - Appears to be old.
Author - Rāmacandra Dalvajña.
Subject - Astrology and divination. Begins - fol. 10
॥ श्रीवरदमूर्त्तये नमः ॥
नवा श्रीभुवनेश्वरीं च गिरिजां श्रीसद्गुरुं विठ्ठलं कुर्वे प्रभशिरोमणि च विमलं श्रीरामचंद्राभिधः ॥

Page #219

208
Vedangas
होराशास्त्र विचारसारचतुरः प्रश्नेषु दक्षो महाबानाग्रंथमतैर्विगुंफितमहं राज्ञां चमत्कारदं ॥१॥ प्रायः प्रोक्ता पूर्वमार्यैस्तु योगास्तेनेवाहं वच्मि संक्षेपतश्च ।।
ये तैनोक्ता विस्तरेणात्र सम्यक् श्रीमज्ज्योतिर्विन्मुदे युक्तिश्च ॥२॥ etc. fol 100 इति प्रभशिरोमणौ रामचंद्रदैवज्ञकृते यात्राधिकारः प्रथमः । Ends -- fol. 176
हुत्वा पार्वततंडुलायमहो त्तखेतभूवेष्टितं युक्तं तंडुलकैर्विकथ्य मनुजे दत्वा तु तत्खादयेत् ॥ भुक्त्वा तदृधिरं भवेच्च सकलं चूर्ण हि दृग्गोचरं तेनेवं चकिता भवंति मनुजाश्वोरं सभायां स्थितं ॥ १५ ॥ भ्रांतिस्थितानां हृदयं पृषेद्वाप्ध्व वहेत्तेन विचोरितं च ॥ पिष्टं भवेद्वा मुखतंडुलानां सव्याकुलं देहमुखांगितं वा ॥ १६॥छ। इदं पुस्तकं प्रश्नशिरोमणी समाप्तं ॥
Aufrecht does not record any Ms. of this work by Rāms. candra in his Catalogus Catalogurum.
प्रश्नसंग्रह
Praśnasamgraha
942(i) No. 753
1886-92.... Size -91 in. by5g in. Extent - 10 to 90 leaves; 10 lines to a page; 20 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform ; red pigment used for marking; on fol. 12b the colophon reads as
इति प्रश्नसंग्रह समाप्तः। संवत् १८३५ Age-Samvat 1835. Author - (Haribhatta )? Subject -Jyotisa. Begins -fol. 10
॥ छ । श्रीमहागणपतये नमः॥ श्रीगणेशं नमस्कृत्य श्रीगुरुं गिरिजापति दैवज्ञनां हितार्थाय क्रयते प्रश्नसंग्रहः॥1॥ etc.

Page #220

Jyotiga
Ends
fol. 90
पूर्वान्हे वालकमुख्यात्पुष्प नमंतु ग्राहयेत् मध्यान्हे युवती मुख्यात्फलनामं तु ग्राहयेत् ॥ नद्या वा देवानामं ॥ वा रात्रौ सर्वमुख्याधरेत् ॥१४॥
प्रश्नसंग्रह No. 754
Praspasamgraha
943 (i) 1986-92
Size - 101 In. by 5 in.
Extent - 10 to 60 leaves; 9 lines to a page; 30-32 letters to a line.
Description-Country paper: Devanagari characters%3 old in appear.
ance ; bandwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lipes; folios numbered in both margins; edges slightly moth-eaten ; complete.
The Ms. contains one more work called हंसचक्र. Same as No.942(1)/1886-92.
Age-Appears to be old.
Author - Haribhatta.
Subject - Jyotisa. Begins — fol. 18
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीगणेशं नमस्कृत्य ॥ श्रीगुरुं गिरिजापति ॥
दैवज्ञानां हितार्थाय क्रियते प्रश्नसंग्रहः ॥१॥ etc. Ends - fol. 60
भष्टशेषे यदा इष्टे चिंतोद्वेगस्तदा भवेत्
नंदशेषे यदा उष्टे धर्मकार्येषु तत्पर ।। ८८ ॥ 1 दशमे राजसन्मानं रुद्रो भोजनमेव च ॥
द्वादशे द्विषितो ज्ञेये स्त्रीभोगं कृतिमिच्छति ॥ ८९ ॥ इति श्रीहरिभटकृतः प्रश्नसंग्रह समाप्त ॥
-

Page #221

210
Vedängas
प्रश्नसंग्रह
Praśnasamgraha
.. . 534 No. 755
1895-1902 Size - 84 in. by 4g in. Extent - 12 leaves; 10 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; red pigment
used for topical headiogs; edges worn out; incomplete. Age-Appears to be old. Author- Not mentioned. Subject -Jyotisa. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ प्रश्नार्थसंग्रहे श्लोकाः॥ शरीरवर्णन्हिायुर्वयोमानसुखासुखं ॥ जातिशीले च मतिमाल्लम्मात्सर्व विचितयेत् ॥१॥ सुवर्णरूप्यरस्नानि धातुद्रव्यं सखा धने ॥
विक्रमे भ्रातृभृत्याध्वपित्र्य स्खलनसाहसं ॥२॥ etc. Ends - fol. 12a
प्रश्नकाले यदा प्रष्टुर्जातं चेत्क्षुतकं तदा ॥ फलं दिग्भिश्च विज्ञेयं धीमता नात्र संशयः ॥ १ ॥ उत्तरस्यां तथा याम्यां जातं चेक्षुतकं तदा ॥ कार्यसिद्धिश्च लाभश्च चिंतया रहितत्क्षणात् ॥२॥ पूर्वस्यां क्षुतकं चेत्स्याद् दूरदेशे गतिर्भवेत् ॥ भाग्नेयां स्वर्णलाभ स्याद्राज्यसन्मानजं सुखं ॥३॥ . नैर्ऋत्यां दुःखशोकस्याद्वारुण्यां द्रव्यनाशनं ॥ वायव्यां शुभवार्ता स्यादीशान्यां कीर्तिवर्धनं ॥ ४ ॥
प्रश्नसंग्रह
Praśnasangraha
548 1899-1915
No.756
Size. -113 in. by5s in.

Page #222

21
Justiça Extent -8 leaves; 11 lines to a page; 35 letters to a line.
Description - Country paper3 Devanagari characters%3; old in appear...ance%handwriting clear, and legible but not uniform; red
pigment used for marking the portion ; yellow pigment used for corrections; edges on the right slightly moth-eaten; complete...
Appears to be the same as No. 942(1)/18:6-92.
Age-Appears to be old.
Author -- Not mentioned. Subject — Jyotişa. Begins -fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ ॥ श्रीगणेशं नमस्कृत्य श्रीवुरुं गिरिजापतिं ॥ दैवज्ञानां हितार्थाय क्रियते प्रश्नसंग्रहः । समाप्रश्न वक्तव्यः कुटिलाना तथा निशि ।।
नापराण्हे अविश्वस्तान स्वरितान् ... वदेत्कदा ॥२॥ etc. Ends - fol. 8a
पंचदशभक्कानिलध्वं १ पक्षसंज्ञं शेषे दिवसाः ।। एवं त्रिंशल्लब्धं मूले त्रिशंदाज्ये योज्यं ३१। सप्तभिहते लब्धं शेषे २ वारसंशं भवति ॥ शुक्लपक्षे गुरुतः कृष्णपक्षे शुक्रतः स्यात् । लब्धं सप्तभाज्यमूले योज्यं ॥ ११॥ षष्टिभिर्भक्त ल० ध० घटयादिकं स्युरतिस्पष्टार्थ ।। इति प्रश्नसंग्रहः ॥ षड्रागकोष्ठं द्विगुणो गुडश्च लाक्षात्रयं पंचनखस्य भागाः॥ हरीतका ...जरसी च मांसीभागैकमेकं त्रयं शैलजस्य ॥ घनस्य चत्वारि पुरस्य चैको दशांगधूपं मुनयो वदंति ॥ २ ॥ सर्जरसी राळ। शैलज शिलारस ॥ प्रश्नार्थपुष्पफलवृक्षनाम्नो वर्णध्रुवांकाः इमे । कार्यावधिज्ञानार्थप्रश्नवर्णमात्रांकाः इमे Then follow two Kostakas.

Page #223

212
Vedängai
प्रश्नसंग्रह or
Praśnasañgraha of हंसचक्र
Hamsacakra
915 No. 757
191-95 Size - 57 in. by 41 in. Extent - 16 leaves; 10 lines to a page; 16 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; not very old in
appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; red pig. ment used for marking verse-numbers and topical headings; complete.
Same as No. 548/1899-1915. Age - Samvat 1875. Author - Not mentioned. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः। श्रीगणेशं नमस्कृत्यं गुरु श्रीगिरिजापत्यं दैवज्ञानां हितार्थाय क्रीयते प्रस्नसंगृहः १ सभाप्रभो न वक्तव्य कुटिलानां तथा निशि नापद्भावे ही विश्वस्य त्वरितांन्न वदेत्वचित् २ फलपुष्पयुतो यो हि दैवज्ञं परिपृच्छति
तस्यैव कथयेत्प्रश्नं सत्यो भवति नान्यथा ३ etc. Ends - fol. 16a
ऐवं कालस्य विज्ञानं मया सम्यक् प्रकाशितं ॥ परीक्षीताय शिष्याय देयं वत्सरवासिने ॥ १३७ ॥ तेन नो कुप्यतां वाच्यं देवी सत्या प्रवर्तते ॥ १३८ ॥
भयं भावः प्रश्नवर्णांकमात्रांकान् पूर्वोक्तचक्तोक्तानेकीकृत्य चतुर्मिभजेत् ।। एक १ द्वि २ त्रि ३ चतु ४ शून्ये शेषाणि क्रमेण दिन १ पक्ष २ मास ! वर्षे ४ भवति निश्चितम् ॥
इति हंसचक्रमिद लेषकपाठकयोशुभं भवः ॥ मिति म । ज्येठसूवी ५ भौमवार संवत् १८७५ का शुभमस्तुः॥

Page #224

प्रश्नसार
No. 758
Slze -
88 in. by 41 in.
Extent - 5 leaves; 10 lines to a page ; 28 letters to a line.
Description
Age - Appears to be old.
Author Miśra Brahmadāsa.
Subject – Jyotiga.
-
Begins
- fol. 16
Jyotiga
H
Thick country paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting clear and legible but not uniform; complete.
॥ स्वस्त श्रीगणेशाय नमः ॥
प्रणम्य भास्करं देवं सारदा च गजाननं ।
प्रसारमहं वक्षे लोकानां हितकाम्यया ।। १ ॥
Bads - fol. 40
Praśnasara
403
1884-86
गमागमौ व तु च जीवमूलं युद्धं च रोगी परचक्रपनं ॥
विवाहचिता सति नष्टवस्तु बंधस्य मोच्छं सति कोटचक्रं ॥ २ ॥ etc.
S
213
राज्ये संकटगहरे वनगृहे यात्राविवाहोत्सवे
नटे यज्ञरसायने सुरधरे विद्या तथा कारयेत् ॥
व्यापारे सकलागमे गुणनिधे रोगे च सावंधके
सर्व सा शुभयो शुभानि गदिता चक्रं महामद्भूतं ॥ ४६ ॥
सूर्ये रोगी कुजे मृत्यु सुखं भवति वाक्प
शुक्रो परमकल्याणं शने वालिद्रपूरणं ॥ ४७ ॥
बुधे च संपदा नित्यं चंद्रे च सुषसंपदां पतिः ॥
राहु केतु संघातं मुनिवाक्यं न राशयः ॥ ४८ ॥
इति श्री मिश्रब्रह्मदासविरचिते प्रश्नसार संपूर्ण ॥ शुभमस्तु ॥ Then follow two Koṣṭakas.
Reference - Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 3580 g This is the only Ms. recorded by Aufrecht.

Page #225

214
Vodángas
944
प्रश्नसार from
Prasnasāra from ज्योतिषकल्पतरु
Jyotişakalpataru No. 759
1886-92 Size - 57 in. by 4 in. Extent – 45 leaves ; 13 lines to a page ; 20–25 letters to a line. Description -Country paper: Devanagari characters%3; not very old in
appearance; handwriting small and careless; also not quite uniform; borders not ruled ; red pigment used for marking: fol. 19 missing.
The Ms. contains three Adhyayas from 11-13 Jyotisakali pataru viz.
१. प्रश्ननिरूपणाध्याय २. लाभालाभप्रश्नकथनाध्याय
३. प्रश्नसंग्रहकथनाध्याय Age-Samvat 1876: Saka 1741.
Author - Kavicudamani. Subject - Jyotişa. Begins — fol. 1a
ॐ श्रीगणेशाय नमः॥ योतः प्रविश्यात्मजनस्य चित्रं त्रैकालिकज्ञानयुतं करोति । तं देवदेवं वसुदेवसूनुं प्रणम्य वक्ष्ये खलु प्रश्नसारं १ . प्रभकथनादौ करणीयमाह। विष्णुं विरोचिङ्गिरिशं गणेशं भास्वच्छशाङ्कादिग्रहान्मुनीशान् ।
वागीश्वरं चात्मगुरुं प्रणम्य प्रश्नान्वदेसाधु कृतं मनीषी ॥ etc. fol. 9a इति ज्योतिषकल्पतरौ लौकिकस्कंधे प्रश्भनिरूपणं नामैकादशोध्यायः
fol. 30a ईति ज्योतिषकल्पतरौ लौकिकस्कंधे लाभालाभप्रश्नकथनं द्वादशोध्यायः Ends - fol. 46a
सूर्यभाद्रणयेच्चांद्रमष्टनं कारयेत्सुधीः चंद्रमाजीवनक्षत्रं पंचनं मेलयेस्सम
रबिभि १२ स्तु हरेद्भागशेष जीवमुदाहृतं १ राम ३ रुद्र ११ रसा ससनंद ९ वाणाः ५ सजीवका सजीवे सफल कार्य निर्जीवे घातपातकं श्री

Page #226

Jyotisa
On fol. 45a we have:
इति श्रीकविचूडामणिविरचितज्योतिषकल्पतरौ लौकिकस्कंधे प्रभा संग्रहकथनं नाम त्रयोदशोध्यायः श्री सं १८७६ शा. १७४१ आषाढकृष्ण ८ भौमे लिखितं वैजनाथेन शुभौ माष्टमीदिने चंद्राब्धिसप्तचंद्रष्टे ग्रंथोर्य पूर्णतां गतं।
प्रश्नसार or
Praśnasāra or प्रश्नरत्नावली
Praśnaratnāvali
536 "No. 760
1895-1902 Size - 103 in. by 4g in. Extent-14 leaves%3 16 lines to a page%3; 24 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform%3B borders ruled in triple red lines and edges in single ; yellow pigment used for corrections; the Ms. contains various Kosta
kas; complete. Age - Does not appear to be very old. Author - Hayagriva. Subject -- Jyotisa Begins - fol. 10
गुरुराजादिमिलनप्रश्न
Then follow various Kostakas. fol. 14a ॥श्रीहयग्रीवाय नमः
नत्वा विष्णुं जगवायं सर्वसृष्टिप्रकारक प्रश्नसारमहं वक्ष्ये चतुर्विशतियंत्रकं १ प्रथमं संप्रवक्ष्यामि प्रभज्ञानस्य साधनं
प्रश्नानां नाम येनात्र स्थितानां ज्ञायते स्फुट २ etc. Ends - fol. 146
फलकोष्टे स्थितं यत्र त्यक्ता तत्रत्यमक्षरं अष्टम चाष्टमं वर्णमात्यक्तं गणयेद् बुधः २४ .

Page #227

216
2
Reference
-
Vedängus
एवं कृतेष्टचत्वारिंशद्वर्णाः स्युर्न संशयः वाक्यानुसारिणः कृत्वा फलं तेषां वदेत्सतः २५ इति श्रीभरत्नावली फलधरण नाम शुभमस्तु श्रीरस्तु त्रयोविंशति ये प्रश्ना विशेषेणह कीर्तिताः अन्यः साधारणो यस्मिन्सर्वेऽसाधारणा मताः २६
-
-
प्रश्नसारमिमं चक्रे हयग्रीवः स्वयं स्फुटं यस्मिन् शुभाशुभं सर्वे ज्ञायते नात्र संशयः २७
इति श्रीहयग्रीवेण विरचितः प्रश्नसारः समाप्तिमगात्
Mss. — Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- iH, 800.
One Ms. of this work is recorded by Stein in his Catalogue of Jammu Ms. p. 166.
प्रश्नसुधाकर
: No. 761
Size - 10 in by 44 in.
Extent - 58 leaves; 10 lines to a page; 35 letters to a line.
Description
-
Age - Appears to be old.
Author
Subject Begins
Country paper; Devanagari characters; handwriting clear and legible but not uniform; borders of some follos ruled in double red lines and some in double black; red pig. ment used for verse-numbers and topical headings; yellow pig ment used for corrections; folios numbered in both margins; complete. "The author states that this work is founded on the Jñanapradipa, Praśnadipa Samvitprakasa, Visputantra etc. ” ( cc. II, 806 ).
Prasnasudhakara
Lalamapi.
Jyotisa.
fol. 15
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
॥ सिंदूरारक्तशुंडं सकलबुधजनानंदकंदं प्रचंड माघमातंगवक्त्रं प्रकटकटलसद्दानपूराभिरामं ॥
945
1886-92

Page #228

Jyotina
217
कामं झंगांगनाभिर्विरचितसरसोद्गीतसंशोभिगंड प्रत्यूहध्वांतधारातरुणिमतरणिं वक्रतुंडं नमामि ॥१॥ ज्ञानप्रदीपादथ प्रश्नदीपात्संवित्प्रकाशाक्थ विष्णुतंत्रात् ।।
बादाय सारं मिहिरादिशास्त्राद् ब्रवीम्यहं प्रश्नसुधाकराख्यं ॥२॥ etc. fol. 2a इति श्रीप्रश्नसुधाकरे प्रश्ननिरूपणं
fol. 36 इति श्रीप्रश्नसुधाकरे कालसाधनाध्यायो द्वितीयः ॥२॥ Ends - fol. 58a
कृष्णाराधनलब्धबुद्धिविभवप्रख्यातकीर्तेः सुधीः श्रीमल्लालमणिर्बभूव तनयस्तेनापि कौतूहलात् ॥ यत्प्राचां वचनप्रपंचरचनामालंब्य भन्योक्तिभिः । प्रश्नग्रंथविदा मुदे विरचितः श्रीप्रश्नसौधाकरः ॥३३॥
इति श्रीज्योतिविजगद्रामात्मजज्योतिर्विालमणिकृते प्रश्नसुधाकरे
उत्पाताध्यायः संपूर्णः ॥ शुभमस्तुः ॥ रामलिखितमिदं शिरोमणिना ॥ रामः References — Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 3586;
ii, 80b. See Peterson's Report IV, Extract 52.
प्रश्नादर्श
Praśnādarśa
946 No.762
1886-92 Size - 11 in. by 4g in. Extent - 13 leaves%3 10 lines to a page%3; 38-40 letters to a line. Description-Thick country paper; Devanagari characters%3 old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; folios numbered in both margins; yellow pigment used for correc.
tions%3 the Ms. contains स्वप्नकाण्ड only. Age - Appears to be old. Author - Not mentioned. . Subject - Astrological questions and answers. Begins — fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ शुक्लांबरधरं विष्णुं शशिवर्णं चतुर्भुज प्रसन्नवदनं ध्यायेत्सर्वविघ्नोपशांतये १
...28

Page #229

218
Ends -
Vedangas
श्रीमद्गंगाधरसुतं चंद्रलेखा वर्त सिनं सिद्धिदं सर्वविद्यानां वंदे दंतावलाननं २
Age
ज्ञानप्रदीपकं नाम शास्त्रं लोकोपकारकं प्रादर्श प्रवक्ष्यामि सर्वशास्त्रानुसारतः ३ etc.
fol. 13a
कुंभोदये च कमुकुरं मीने स्वर्ण जलाशयं चतुर्थे तिष्ठति भृगौ राजानं वस्तु पश्यति ९८
आदित्यश्चेन्मृतान् पुंसः पतनं शुष्काषिनां चंद्रश्चेत्प्लवनं सिंधौ राहुर्मध्यं विषं भवेत् ९९ अत्र किंचिद्विशेषोस्ति छत्रारूढोदयेषु च शुक्रस्थितश्चेत्स्वेत सौधं सौम्योमरान् वदेत् ३०० चतुर्थस्य वशात् स्वमं ब्रूयाद् ग्रहनिरीक्षणैः अत्रानुकं यदखिलं ... यात्पूर्वोक्तवर्त्मना ३०१
इति स्वप्नकांडः
अथोभयर्क्षे पथिको दुर्निमितो निवर्तते चंद्रोदये दिवा
प्रश्नाधिकारवासना
No. 763
Size - 12 in by 68 in.
Extent - 30 leaves; 16 lines to a page ; 40 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari characters; not old in appearance; handwriting clear and legible but not quite uniform; borders ruled in double red lines; the Ms. contains Commentary on त्रिप्रश्नाधिकार from सिद्धान्तशिरोमणिमिरीचि.
- Not very old.
Author - • Muniśvaraganaka.
Subject – Jyotisa.
Begins - fol. 10
Prasnadhikāravāsanā
श्रीगणेशाय नमः ॥
49
1907-15

Page #230

-
Jyotiçi
219
अथ महदहः किमहो रजनी तनुरित्यादि दर्शयक्षेत्रसंस्थाभित्यंत निबद्ध. प्रश्नानामत्तरं त्रिप्रश्नाधिकारवासरुपं विना गोलज्ञानमशक्यं अतः प्राग्गोलनि
बंधनं तनिरूप्य तत्प्रश्नोत्तरप्रतिपादनाधिकारस्तदनंतरारब्धो व्याख्यायते ॥etc. Ends-fol. 300
दैवज्ञवर्यगणसंततसभ्यपार्श्वश्रिरंगनाथगणकात्मजनिर्मिते तेस्मिन् पातः शिरोमणि मरिच्यभिधे समाप्ति त्रिप्रश्नस्य सम्यगुपपत्तिमयधिकारः।।
इति श्रीसकलगणाकसार्वभौमरंगनाथगणकात्मज-विश्वसूरापरनामक-मुनिश्वरगणकविरचिते सिद्धांतशिरोमणिमरिचावुत्तराध्याये त्रिप्रभाधिकारवासनाधिकारः संपूर्णः ___ गोखलोपनामक बापूभटस्येदं पुस्तकं नारायणेन लिखितं स्वार्थ परार्थ ॥छ। छ॥छ । छ। समच
प्रश्नाभ्याय
Praśnādhyāya No. 764
827 (11)
1884-87 Size -91 in. by 4g in. Extent - 10 to 26 leaves; 26-27 lines to a page; 55-60 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appoar
ance ; handwriting small but clear and legible ; edges worn out; red pigment used for colophons; the work contains
Prakaranas 1-5. Age - Appears to be old Author - Virabhadra. Subject - Astrology. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः । नत्वा गुरुं विष्णुगणेश्वरं च । सिद्धादयार्या गिरिजाधिनाथं । नमामि वख्ये किल प्रश्भराज । प्रत्यक्षदीपं प्रकरोति प्रश्न ।१। श्रीवीरभट्टार्यमुनिप्रणीतं प्रश्नोत्तरं मावविलनकाले। धराहलल्लादिबुधाश्च ये वै । तेषां प्रक्रत्र्तिगणनानिबद्धं । २। ज्ञानराजगुरुपादपंकजं । ब्रह्ममार्यत्वध्वजिष्णुसौरय । प्रश्नकाभरणराजप्रश्नकरं । वीरभद्रकविना प्रचक्षते । ३. etc.

Page #231

2.20
Vedangas
fol. 1b इति श्रीविरभद्रकविना विरचितं मूर्तप्रभाविबोधलग्नतस्वगृहस्थानकप्रकर्ण
प्रथमं ।। fol. 2a इति श्रीवीरभद्रकविविरचितं योगाधियोगद्वादभुवनानि जातकर्माभ्याये
प्रश्नलग्नविचारो नाम द्वितीयः प्रकर्ण ॥२॥ Ends - fol. 2b
पौष च कदलिशाली नालिकेरं तयैव च। माघे च मात्रिका भक्षेत् फाल्गने शर्करां च या २८ भ... मासे फलं भक्षे मासे मासे तदाशनं । द्रावदेकोशसंभुते महाराष्टेति वै द्विजः । २९ । वीरभद्रकृतोल्लासः प्रकणं पंचभिः समं । त्रिशविंशं विबंधेन श्लोकं शतशताकं । ३०॥ इति श्रीवीरभद्रकवीराजकृतं प्रभाध्याये प्रश्नराजप्रकर्ण पंचमं ॥५।
प्राणपदफल
Prāņapadaphala
404 No. 765
1884-86 Size - 10 in. by 4g in. Extent - 6 leaves; 9 lines to a page; 25-30 letters to a line. Description - Thick country paper ; Devanagari characters; not very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform%3; borders ruled in double red lines; red pigment used for mark. ing the verse-numbers and topical headings%3; folios num.
bered in both margins; complete. Age-Samvat 1859: Saka 1724. Author - Not mentioned. Subject -Astrology. Begins — fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ ॥ अथाप्रकाश्यगुनिकादि सप्तग्रहाणां भावफलानि लिख्यते ॥ अथ ॥ धूमफलं ॥
शूरो विमलनेत्रांगः सुस्तब्धो निघृणः खलः॥ . मूर्तस्थे धूमसंप्रासे गाढरोषो दुरासदः ॥ १॥

Page #232

Jyotiga रोगी धनी तु हीनांगो राज्ञापहृतमानसः॥
द्वीतीये धूमसंप्राप्ते मंदप्राज्ञो नपुंसकः ॥२॥ etc. Ends -fol. 6a
विख्यातो गुणवान् प्राज्ञो भोगी धनसमन्वितः॥ लाभस्थानस्थिते प्राणे गौरीगोमानवत्सलः॥११॥ क्षुद्रो दृष्टस्तु हीनांगो विद्वेशी द्विजबंधुषु । व्ययगेसी नेत्ररोगी काणो वा जायते नरः ॥ १२॥ इति प्राणपदफलं ॥ संवत् १८५९ शा १७२४ आषाड वदि ७ भौमवार
फारशीप्रकाश
Phārasiprakāša
710 (ii) No. 766
1883-84:Size - 91 in. by 6 in. Extent - 14 leaves ; 13-14 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Rough country paper; Devanāgari characters; old in
appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; edges
slightly worn out; complete. Age -- Appears to be old. Author - Vedāngarāya. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ अथ पारशीप्रकाश लिख्यते ॥
नत्वा श्रीभुवनेश्वरी हरिहरौ लंबोदरं च द्विजा etc. Ends - fol. 12a
दशकादिनवांतो अंकः सग्राह्यो दशकांततः ॥ नखांततोशादास्तु अंकाः स्फुठाः क्रमात् ।।
एवं बुद्धिमता ज्ञातव्यं ॥ इति वेदांगरायविरचितं पारशीप्रकाशः समाप्त: ।। छ।
Then follow some Kostakas -- References:- See No. 1005/1886-92.

Page #233

Vedängas
फारशीप्रकाश or
Phārasiprakāśa or संस्कृतपारसीकरचना
Samskrtapārasikaracanā No. 767
1005 ..
1886-92 Size - 13} in. by 4g in. Extent - 14 leaves ; 7-8 lines to a page ; 35-36 letters to a line.
Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting clear and legible but careless; borders ruled in double red lines; edges on the right worn out and torn; complete.
Age - Samiyat 1774.
Author - Vedāngarāya.
Subject - Jyotişa. Begins -fol. 10
श्रोगणपतये नमः॥ नरवा श्रीभुवनेश्वरी हरिहरौ लंबोदरं च द्विजान् ॥ श्रीमच्छाहजिहामहेंद्रपरमप्रीतिप्रसादाप्तये ॥ ब्रूते संस्कृत्पारसीकरचना भेदप्रदं कौतुकं ।। ज्योतिःशास्त्रपदोपयोगिसरलं वेदांगरायः सुधीः ॥१॥ संस्कृतोक्तिविदि पारसीज्ञता। पारसीविदि च संस्कृतज्ञता॥
तद्वयविदि च तद्वयज्ञता जायते तु तदधीयतामिदं ॥२॥ etc. Ends - fol. 14a
दुग्धे स्यात्सीरसंज्ञा च । युगरावदधिसंज्ञिके। खड्ग वै समसेर तेगो । करदः क्षुरिकासुच। दक्षिभागो हिवूकशब्दा। द्वादशराशिस्थिते चंद्रे । कत्याकत्य इषतिया संज्ञा॥ ॥ इति संस्कृतपारसीभाषा संपूर्णा
घेदांगराह नाममाल्पजीभट्टोऽभूत् । शनप्रवृत्तिश्च मुहुरमाञ्च। इति । महरम्। नामा समा चंद्रोदयथी सब हिजरीप्रवृत्ति होइ ।। संवत् १७७४
फाल्गुनशुक्ल ४ रवौ लिखितं मिश्रकृष्णशर्मणा ॥ बोधार्थभेव । रामं भूयात् । References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1, 33401
li,740,2100

Page #234

Jyotiza
B - Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. Nos. 2977-78 and 6316% Bikaner Cat. No. 700%; R. Mitra, Notices, No. 862 etc.
फारसीविनोद
Phārasivinoda No. 768
___166
A1883-84 Size ---121 in, by 5 in. Extent -7 leaves; 12-13 lines to a page; 32-34 letters to a line. Description - Country paper; Devar ägarl characters; handwriting
clear, legible and uniform; borders ruled in triple black lines%3B red pigment used for topical headings; white chalk used for corrections; complete.
The work was composed in Samvat 1716. Age - Samvat 1915 : Saka 1780. Author — Vrajabhūşaņānanda. Subject - Persian and Arabic terms of Astrology and Astronomy
explained in Sanskrit. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः
वेदांगरायस्य कृतौक्तितो मयां विरच्यते सद्ब्रजभूखणेन ॥ युक्ता स्वपद्यानि विचारयित्वा संजीवेनो दैवविदा हिताय ॥१॥ .
अथ स्वशकोपरि मासज्ञानम् ।। etc. Ends - fol. 76
समागणो विक्रमभूपतेर्यः खखाष्टचन्द्र रहितः पृथक्स्थः ॥ नन्दैहतस्तद्विकालाभिरूनः शेषं कलाद्यं त्वपराशकं स्यात् ॥ १ ॥ तेनान्वितानन्दविलिप्तिको न द्विषत्कलाहीकखनेत्रभागः ॥ अंशादिकं स्यादपरांशमानं सौरान्दवेशे मम दृष्टिगम्यम् ॥ २॥ फारसीविनोदनाम्ना मया ग्रंथकृतः शुभः॥ प्रमोदं दातु सर्वेषां वित्तको मास्तु कस्यचित् ॥३॥ विष्णो सुतं श्रीरघुनाथसूनुशुभेघसंसौ व्रजभूषणेन । रसन्दुशैलेन्दुमिता च फाल्गुणे समाप्तिमात्राविगभृगौ च ॥ ४॥

Page #235

Vedängas इति श्रीवृजभूषणनन्दकृत फारसीविनोदं समाप्तम् शुभं भूयात् ॥ १९१५ शाके १७८० कार्तिक शुक्ल दशम्यां भौमवाशरे लिषितं कालिदासेन गौरवशेन सर्मणा ॥ स्वपठनार्थ मया ग्रंथं शुभं भवति सर्वदा ॥१॥ __श्रीसरस्वत्यै नमः ॥ श्रीहयग्रीवाय नमः ॥ श्रीमहाकाल्पै नमः ॥ श्रील
क्ष्मीदेव्यै नमः ॥ Reference – Mss. -- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 3340.
537
फिरङ्गीयसारणी
Firangiyasāraņi (सूर्यग्रहण)
(Suryagrahana) No. 769
1895-1902 Size - 124 in. by 4g in. Extent -16 leaves; 8 lines to a page; 32-34 letters to a line. Description - Thin country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance%3; handwriting bold, clear, legible and untform; borders not ruled3; folios numbered in both margins%3B moth-eaten in the margins; folios being torn pasted with paper slips; the Ms. contains a chapter called geneu from फिरङ्गीयसारणी.
Is this the same as Teruf attributed to Kewalarāma? Age - Samvat 1914. Author - Kevalarāma. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 1b
॥श्रीगणेशाय नमः वरदायक निखिलघिनवारकं गणनायकं रुचिरचंद्रभालक अघहारकं शरणगैकपालकं प्रणमामि तं स्मरहरस्य बालकं १ शाकः पत्रशकोनितो भवति यच्छेषं सवर्षकजो वर्षाकोद्भवकोष्टकेन सहितः पत्रस्थितः कोष्टकः अब्दादावयनांशयुक्ततरणेस्तोष्देशशुद्धी ततः
सप्तोद्धर्व स्वसमापतिर्यदि भवेत्तं शेषयेत्सप्तभिः २ etc. fol. 6a इति ग्रहस्पष्टीकरणं

Page #236

Ends
-
fol. 16a
स्यातां क्रमात्प्राग्रहमुक्तिकालौ लंवोनमानैक्यदलस्य लिप्ता त्रिभिर्विभक्ता ग्रसनां गुलानि वा सूर्यबिंबार्कलबोंगुलं स्यात् १०३ इति श्रीफिरंगीबसारण्यां दकपक्षाभिधायां ज्योतिषराय केवलरामकृतं सूर्यग्रहणं ॥ छ ॥
चंद्रभान्वोर्विक्षेपाप्रादिह खलु भवेच्चालितं चंद्र चिन्हं ४ केंद्राच्ञ्चालितचंद्रगांशशभृतोप्यम्यां स्वदशोपग देशाच्चालिततः परंकुरु यथा चंद्रं स्पर्शेच्चालितं पुस्तक हरदेवमहात्माती लोदी सं १९१४ पौष ८ । पुस्तक जोसीरामेश्वर दामोदरयें लीदी
Description
"
बादरायणप्रश्नविद्या with टीका
No. 770
Size - 11 in. by 5g in.
Extent - 12 leaves; 11-12 lines to a page ; 35-40 letters to a line. (Text) (Comm.)
45-50
Jyotsa
• Samivat 1931 : Saka 1796.
-
—
Age
Author of the Text - Attributed to Badarāyaṇa.
Comm.
Utpalācārya.
-
Thick country paper; Devanagari characters; handwriting beautiful and uniform; Text in the middle with Commentary above and below it; borders not ruled ; yellow pigment used for corrections; occasional marginal notes; both the Text and the Commentary complete.
19
Subject
Astrology.
Begins (Text ) - fol. 1b
29
Badarāyaṇaprasnavidya with Commentary
2.25
39
837
1887-91
99
पूर्व परीक्ष्यमन्यत्पश्चाच्छुभाशुभं पुंसां ॥ जगदभ्युद्यतमखिलं करोति किं प्राप्तकालस्य ॥ १ ॥ ज्ञात्वायुषः प्रमाणं मरणनिमित्तं मृतस्य यमनं च ॥ स्थानं च मरणकाले ततो नृणां चैवमुदेश्यम् ॥ २ ॥ etc.

Page #237

226
Vedangas
Begins (Comm.)-fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीबिंदुमाधवो जयति । केशाजार्कनिशाकरक्षितिजविजीवात्फुरजेत्सूर्यजाविघ्नेशं स्वगुरुं प्रणम्य शिरसा देवी च वागेश्वरी॥ पद्येमिन्मुनिबादरायणकृते स्पष्ठार्थसत्प्रत्यये शिष्याणां हितकाम्यया द्विजवरष्टीका करोत्युत्पलः ॥१॥ etc.
Ends (Text) - fol. 12a
लग्नकादशमे पापो वा पृच्छकस्य धने भवेत् ॥ तिष्ठति शुभसहितश्चेत्तदापि वृद्धि वदेन्महात्मानां ॥७६ ॥ इति श्रीबादरायणप्रश्नविद्या समाप्ता ॥
Ends (Comm.)-fol. 12a
दृष्टवा गर्गवासिष्ठदेवलकृतां पाराशरीपावनां अश्वी चापि हि बादरायणमुनि यो प्रश्नविद्या म्यधात् तेषां हि द्वदभीष्टयोगजनितप्रेमाच्च संप्राप्तधी: शिष्याणां हितकाम्यया विवरणं चक्रे द्विजाग्र्योत्पलः ॥ बादरायणदृष्टेस्मिन् प्रभशास्ने महोदधौ ॥ भर्थिताउत्पलश्चक्रेऽर्थप्राप्तये विवृतिप्लवां ॥३॥ चिंतामणीति विख्याता टीकेयं शास्त्रवल्लभा ॥ मनुष्टभां शतीन्यस्याः पंचमाममुदीरितम् ॥ ४॥ इति उत्पलाचार्यविकृता वादरायणप्रश्नटीका समाप्ता॥ इदं पुस्तकमेहदळे इत्युपनामगोविंदात्मज-नारायणेन लेखी॥
संवत् १९३१ शके १७९६ व्ययनामसंवत्सरे दक्षिणायने शरतो कार्तिके मासे शुक्लपक्षे तृतीयायां तिथौ सौम्यवासरे सायंकाले श्रीगंगाकाशीविश्वेश्वरसन्निधौ समाप्तः।।
श्रीरामः॥
References — Mss - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i, 36&b,
ii, 800%; iii, 780. B - Descriptive Catalogues :- for a described Ms.
of the Text and Commentary see R. Mitra, Notices Vol. IV. No. 113.

Page #238

बादरायणप्रश्नविद्या with टीका
No. 771
D
"
Size-91 in. by 51 in.
Bxtent – 15 leaves ; 15-16 lines to a page ; 20-25 letters to a line.
Description
Age
Author of the Text
-
99
Thick country paper: Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting bold and clear but careless; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking the portion; text in the middle with the commentary above and below it; complete.
Samvat 1818 : Saka 1783.
—
Subject – Jyotisa.
Begins (Text)
Jyotisa
Bādarāyana.
Comm. – Utpala.
Badarāyaṇaprasnavidya with Commentary
- fol. 2a
पूर्व परीक्ष्य etc. as in No. 837 / 1887-91.
Ends (Text) – fol. 156
829
1884-87
Begins (Comm.) - fol. 16
श्रीगणेशाय नमः ॥
केशाsजाकै निशाकर etc. as in No. 837 / 1887-91.
स्थिरराशौ यदयं करोति सूर्यो गुरुवपि ॥ गमनं वाप्यागमनं न विद्यते सेनयोरुभयोः ॥ ७५ ॥
Ends (Comm.) - fol. 15a
227
मैकादश ११ दशमे १० पापो वा पृच्छकस्य घनभवने ॥ तिष्टति शुभसहितश्चेत्तदापि वृद्धिं वदेन्महतां ॥ ७६ ॥ इति बादरायणप्रश्नविद्यां समाप्तोयं ग्रंथः ॥
दृष्ट्वा गर्गवसिष्टदेवलकृतां etc. up to पंचमानमुदीरितम् ॥ ४ ॥ 28 in No. 837 / 1887-91 followed by इति उत्पलाचार्यकृता बादरायणप्रश्नटीका संपूर्णम् ॥ संवत् १८०१८ शाके १७ । ८३ मार्गकृष्ण ६ शन लिषितं कालिकाप्रसादस्य भैरवदस्य पठनार्थम् ॥ १ ॥

Page #239

228
Vedängar
References -See No. 837/ 1887-91.
बालबोध
1887-91.2
Balabodha
8382 No. 772 Size -83 in. by 4g in. Extent-48 leaves; 7-8 lines to a page; 20 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear
ance; handwriting bold, clear and legible; borders not ruled%3B red pigment used for verse numbers and headings ; fol. 6
missing. Age -- Appears to be old. Author - Muñjāditya. Subject - An astrological treatise. Begins - fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः ॥ विघ्नेश्वरं नमस्कृत्य देवीं चैव सरस्वती गुरं च देवतानां च प्रशादादुद्धतो मया ॥१॥ नानाशास्त्रसमुद्धत्य क्रियते बालबोधक मंजादित्येन विप्रेण शिष्यार्थे सारसंग्रहं ॥२॥ विदुषां ब्राह्मणानां च गणकानां तथैव च एतेषां करलग्नोस्मि बालबोधं च विस्तरेत् ॥३॥ उदयाचलपर्यतं अस्ताचलमहीमिमा
विख्यातो बालबोधोयं मुंजादित्येन कारयेत् ॥४॥ etc. Ends - fol. 48a
ईति दिनफल अथ त्रिपुष्कराणी वक्ष्यामि सधं प्रत्ययकारकं पूर्वसागरपर्यंत ७९ . पश्चिमोदधिसंयुतं हेलया क्रमेण नित्यं समोमिदिनैश्वरं ८०
इति श्रीमुजादित्यविरचिरते बालबोधसारसंग्रह संपूर्ण ॥ श्री References — Mss. A -- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 3710;
ii, 840,212a, iii,79a.

Page #240

Jyotisa
29
B - Descriptive Catalogues :- For a described
Ms. see Weher's Catalogue of Berlin Mss. No. 882. See also Mad. Des. Cat. No. 14063.
बालबोध
Bālabodha
No. 773
878 1891-95
Size - 9 in. by 44 in.
Bxtent - 15 leaves ; 11 lines to a page ; 28 letters to a line.
Description - Country paper; . Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for headings and versek numbers, edges extremely worn out; some folios pasted with paper slips%3; the Ms. contains portion up to गुरुशुक्रास्तोत्रविचार.
Age-Appears to be old. Author -Mukjaditya.
Subject -Jyotisa. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः॥ श्रीगुरुभ्यो नमः॥
विघ्नराजं नमस्कृत्य etc. as in No. 838/1887-91. Ends - fol. 154
जुंभारातिपुरोहिते हरिगते सुप्ते मुकुंदै विभौ याते धर्मघृणौ धनुःशफरयोः क्षीणे तुषारविषि ।। भस्ते भार्गवजोवयोः कुजदिने मासाधिके वैश्ते गल्लांतम्यतिपातविष्टिषु शुभ कार्य न कार्य बुधैः ॥६॥ नीचास्ते वक्रसंस्थेप्यतिचरगते बालवृद्धास्तगे वा संन्यासो यज्ञयात्राव्रतनियमविधिर्वास्तुदेवप्रतिष्टा ॥ मौंजीबंधो बटूनां परिणयनविधिः कर्णवेधस्तु दीक्षा वा सद्भिः प्रयत्नात्रिदशपतिगुरौ भार्गवे सिंहसस्ये ॥ इति गुरुगुकास्तोत्रादिविचारः एभं भवतु एभं कल्याणं लेखकपाठ.

Page #241

230
Reference - See No. 838 / 1887-91.
A
बालबोध
No. 774
-
Size
10g in by 4 in.
Extent - 40 leaves; 8-9 lines to a page ; 20-22 letters to a line. Description
-
Vedängds
Country paper ; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा३2 handwriting careless and not quite legible; borders ruled in double red lines; edges extremely worn out; red pigment used for headings and colophons; slightly moth-eaten ; fol. 3 repeated; fol. 30 missing; otherwise complete.
Age
Author – Muñjāditya.
Subject – Jyotisa.
-
Begins
- fol. 16
-
- Samvat 1536.
॥ ॐ ॥ ॐ नमः श्रीरामचंद्राय ॥
विघ्नराजं नमस्कृत्य etc. as in No. 838/1887-91.
Ends - fol. 396
Bālabodha
879
1891-95
उदयाचलपर्यतं अस्ताचलमहीमिमां । विख्यातो बालबोधोयं मुंजादित्येन कारितं ॥ बालबोध समाप्तोयं बालानां हितकाम्यया ये पठिश्यं त्विदं शास्त्रं गणकास्ते सदैव हि ॥
इति बालबोधः समाप्तः ॥ छ ॥
ग्रंथसंख्या श्लोकलइंसात ॥ ७०० संवत् १५३६ वर्षे कार्त्तिकवदि प्रतिपदा रवौ ॥ अद्येह कांब ग्रामे वास्तव्य | मोढ ज्ञातीय । ज्योतिवींजासुत ज्योतिलालापठनार्थ शुकविद्याधरेण स्वहस्तेन पुस्तिका लिषिता ॥ गणेशगोत्र देवतयोः प्रसादात् दीर्घायुर्भवतु ॥ छ ॥ श्रीरामचंद्रप्रसादात् शुभं भवतु ॥ छ ॥ कल्याणमस्तु ॥ छ । शवमस्तु ॥ श्रीरस्तु ॥ छ ॥ लेषकपाठयोः
॥ छ ॥
References - See No. 838 / 1887-91.
201

Page #242

-
बालबोधपद्धति.
No. 775
Size - 10 in. by 41 in.
Extent - 5 leaves ; 10-11 lines to a page; 30 letters to a line. Description 1 - Country paper; Devanagari characters; old in appeara ance; handwriting small, clear and legible; borders ruled in single black lines; red pigment used for headings and colophons; the Ms. contains only two Adhikāras; seems to be complete.
Age • Samvat 1846.
Author
Sukhadeva.
Subject.
Begins
1
Jyotisa.
- fol. 16
Jyatiga
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ प्रणम्य गजवक्त्रं च सर्वविघ्नविनाशनं पंचांगग्रह सिद्ध्यर्थ लघुपाय करोम्यहं १
सिंहनथात्र वास्तव्यं गौडदेवऋषिर्मया आत्मजः विष्णुशर्मा च नारायणपितामहः २
Ends - fol. 50
Bālabodhapaddhati
सुखदेवमहर्क्षे बालानां बोधकारणं
ऊर्द्ध च षोडशाकोष्टं चतुस्तीर्यक स्थापयेत् ३ etc. fol. 2a इति सुषदेवविरचिते तिथ्याधिकार प्रथमः | १| fol. 50 इति सुषदेव विरचितं प्रहस्पष्टाधिकारः द्वितीयः ॥ २ ॥
231
832
1884-87
अथ अयनांशमाह ॥
शाको दंततिथिहीन १५३२ भन्धिषु ५४ नः विलिप्सिका स्वनूपा १ गोयो ३९८ घर्था ५४ स्फुटास्युरयनांशका ८२ ।.
ईति सुषदेवविरचितं बालबोधपद्धितौ
संपूर्ण संवत् १८४६ आश्विन कृष्ण १२ बुधे श्रीरस्तु

Page #243

232
बालविवेकिनी
No. 776
Size -
Vedängas
9 in. by 33 in.
Extent – 4 leaves; 8 lines to a page 35 letters to a line.
Description – Country paper ; Devanagari characters; old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for topical headings; edges worn out; complete.
Bālavivekini
947
1886-92
The beginning of this Ms. agrees with that of Ms. No. 624 described in the Bikaner Mss. Catalogue. But the extent of both Mss. is not the same. The Bikaner Ms. contains 32 folios while the present Ms. has only 4 folios.
—
Age – Samvat 1788.
Author The work is attributed to Nahnidatta.
Subject Auspicious times for marriage and other ceremonies.
Begins - fol. 16
Ends - fol. 4b
श्रीगणेशाय नमः
रेवत्युतर रोहिणी मृगमघामूलानुराधाकरस्वातिषु प्रमदा तुला मिथुनगोलग्ने विवाहः शुभः मासाः फाल्गुनमार्गमाघशुचयो ज्येष्टः स्तथा माधवः सस्तासौम्यदिनं तथैव तिथयो रिक्ता कुहूवज्र्जिता १
पूषा त्राथ कवौ शिवेंदुयवनापुष्पत्रये रोहिणी जीवे मूलयमायनिलिमघाब्रह्मद्वयं वारुणे ॥ चित्रा वाथ शनौ मघा हरिप्रगं पुष्पायमादित्रयं पूर्वाषाढयुगं न मूलमिद्दतप्रानोमतः शोभनम् ॥ २४ ॥
इति श्रीबालविवेकिनी समाप्तम् । भाद्रे मासे कृष्णे यजे दशम्यां रविवासरे विजयापुरे पुस्तकमलेषि ब्राह्मपाठार्थम् । आत्मपाठार्थ ॥ संवत्
१७८८ । राम राम राम राम
For a described Ms. of this work see Bikaner Mss. Cat. No. 624.

Page #244

Jyotiga
233
'बुद्धिविलास
Buddhivilāsa
443 No. 777
A1881-82 Size -88 in. by 41 in. Extent -17 leaves; 7 lines to a page; 20-22 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters%3 old in appear
ance; handwriting bold, clear and legible; borders not ruled; folios numbered in both margins; edges worn out; folios
moth-eaten at the edges ; incomplete. Age-Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject -Jyotisa. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः
सिद्धिबुद्धि समाश्लिष्टं etc. as in No. 881/1891-95. Ends - fol. 160
मस्तके शोकसंतापमुखे मिष्टानभोजनं ॥ स्तनयोभर्तुगामी च हृदये सुखसुंदरी ॥५१॥ माभौ च मृत्युबालास्या गुह्यं च परदारकः ॥ कंन्याचक्रमिदं प्रोकं जन्मकाले विलोकयेत् ॥५॥
कंम्याचक्रं ॥ यथा राहुस्तथा शय्यां मंगलोत्र भंगकृत् ॥ रविस्थाने भवेद्वीपो शनौ लोहं प्रकीर्तिताः ॥५३॥
बुद्धिविलास
Buddhivilāsa
711(i) No.778
1883-84 Size — 94 in. by 44 in. Extent - 21 leaves ; 7 lines to a page; 20 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old and bla
ckish in appearance; handwriting clear and legible but not -30

Page #245

234
The Ms. contains one more work ; it is also बुद्धिविलास 88. seen from the beginning and colophons.
Age
Appears to be old.
Author - Not mentioned.
Subject – Jyotisa.
Begins
fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीरेणुकापुरवासिन्यै नमः ॥ निर्विघ्नमस्तु ॥
सरस्वती गणाधीश रविशुक्रो बृहस्पती
पंचैतानि स्मरे नित्यं दिव्यवाणी प्रवर्तते ॥ १ ॥
सिद्धिबुद्धिसमाश्लिष्टं etc. as in No. 881 / 1891-95. इति श्रीबुद्धिविलासे त्याजेप्रकरणं ॥ छ
—
Vedangas
uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used; occasional marginal notes; folios numbered in both margins; incomplete.
-
fol. 20
Ends -
fol. 21a
अथ प्रस्थनं ॥
देवं सस्त्रं द्रव्यं भक्ष्यं च विप्रान् क्षत्री वैश्यं शूद्रचैवं क्रमेण ॥ प्रस्थानं चेद्राज्ञविप्रादिकानां त्रिः ३ पंचा ५ हात्सर्ववर्णेषु इष्ट ॥ ४१ ॥ यः प्रस्थानाद्गम्यते राज्ञविप्रान् भूदेवानां पूजयेन्मार्गसंस्थे ॥
मा .......................
बुद्धिविलास
No. 779
Size - 73 in. by 5‡ in.
Extent - 67 leaves; 9 lines to a page; 20 letters to a line.
Description
-
Country paper; Devanagari characters; handwriting clear, bold and legible; borders ruled in two double red lines; incomplete.
Buddhivilāsa
711 (2)
1883-84
Age – Appears to be old.

Page #246

Jyotipa
235
Author - Not mentioned. Subject - Jyotisa. Begins — fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः । श्रीमातापुरनिवासिन्यै नमः॥
सिद्धिबुद्धिसमाश्लिष्ट etc. as in No. 881/1891-95. Ends - fol. 674
... रेवती तोयनाशाय धान्यनाशाय चाश्विनि
भरणि सर्वनाशाय यदीन ... पति कृत्तिका ॥५॥
बुद्धिविलास
Buddhivilāsa
881 No. 780
1891-95 Size - 8} in. by 5 in. Bxtent — 24 leaves ; 11 lines to a page ; 18-20 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters%3 old in appear.
ance; bandwriting bold and legible but somewhat careless : borders ruled in triple red lines ; red pigment used for versc
numbers; edges worn out; incomplete. Age — Appears to be fairly old. Author - Not mentioned. Subject - An astrological treatise dealing with muhūrtas, yātsā,
thread-ceremony etc. It is a sort of manual. Beglns - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ सिद्धिबुद्धिसमाश्लिष्टं दशदोर्दडमंडितं ॥ महागणपति वंदे शुंडामंडलशोभितं ॥१॥ भद्रार्धयामकुलिकन्यतिपातपातचंडायुधं ग्रहणम परिघार्धमाघ । एकार्गलं जननभं खलु पापहोरा
गंडातजन्मदिनवैधति जन्ममासं ॥२॥ etc. fol. 50 इति दिविलासे व्याज्यप्रकरणोतदोषविचारः ॥ ,

Page #247

235
Vedängas
Ends - fol. 246
गतीशा दशभि १० गुण्या व्याप्ता ३ अंशादिकातनुः स्वोदयानवमि ९ र्भाज्या ......
Almost all the Mss. referred to by Aufrecht belong to this library.
बुद्धिविलास
Buddhivilāsa
539 No. 781
1895-1902 Size - 101 in. by 51 in. Extent -25 leaves; 14 lines to a page3; 30-32 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear
ance ; handwriting not quite clear; borders ruled in double red lines; red ink used for headings and colophons ; almost every folios more or less moth-eaten%3; folio worn out; com. plete.
Quotes the following authorities :
ज्योतिःसागर (fol. 50); नारदः ( fol. 50 ); गोपिराजदेवज्ञसुत राम.
कृष्ण (fol. 16a). Age - Saka 1773. Author - Not mentioned. 'Subject-Jyotisa. Begins -fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥
farfagle Harise etc. as in No. 881/1891-95. fol. 16 इति श्रीबुद्धिविलासे त्याज्यप्रकरणं ॥५॥ Ends - fol. 24b
फाल्गुने जेष्ट ... त्रिषु पौर्णिमा माघसप्तमी । भाषाढे कार्तिके भाद्रपदे मासि सिताष्टमि ॥५॥ श्रावणे मास्यमावास्या पौषे चैकादशी तथा ॥ एता मन्वादयः प्रोका पुण्यप्राश्चतुर्दश ॥ ६ ॥

Page #248

Jyotisa
त्रयोदश्यादि चत्वारि सप्तम्यादित्रयं तथा ॥ चतुर्थी च बुधैः प्रोक्ता तिथयोपि गळग्रहाः ॥ ७ ॥
—
बृहत् चिन्तामणि
No. 782
इति बुद्धिविलासग्रंथ समा समाप्ताः ॥ शुभं भवतु ॥ शके १७१३ विरोधिकृतसंवत्सरे जेष्टे मासे शुक्लपक्षे तिथौ दशम्यां १० मंदवासरे हस्तदिवसनक्षत्रे ते दिनी ग्रंथ समाप्तः ॥ छ ॥
-
हस्ताक्षर विसाजी सोनदेव कुलकर्णि व जोतिशी मौजे सेडी पोखडी • वगैरे प्रप्रणपांडि... सन् १२०० सस्य जेष्टपुत्र पुरुषोतमेन लीखितं पुस्तकं घरचेखा ... ॥ श्रीकृष्णार्पणमस्तु । श्रीनृसिवार्पणमस्तु ॥ ॥ शुभं भवतु ॥ मगमत् ॥ श्रीराम जयराम || जयजयराम ॥
Size
Extent - 31 leaves.
Description
11 in.by 5k in.
0237
Age Samvat 1879: Saka 1744 (5?)
* Author - Ganesa
Thick country paper; Devanagari Characters; not very old in appearance; handwriting clear and uniform ; complete. The Ms. contains different kinds of Koşṭakas.
Subject Jyotisa. Begins - fol. 1a
Bṛhatcintamani
428
1895-98
श्रीगणेशाय नमः
अथ बृद्दतिथीचितामणिप्रारंभः श्रीमान्तस्त्रिपुरे यश्चितामणिरंकलेख्य बहुलोभ्यल्पा क्रियामत कता तिध्यादावगमप्रदोपसुखिनो यलेखने भीरवेः तत्प्रिस्यै घुमल्पकरूपकमत्तं तिथ्यादिचिंतामणि विघ्ने ५ शार्कमुखान् प्रणम्य कुरुते श्रीमद्भणेशक्रतिः १ शाकोन्ध्याद्रिहिनो १४७४ रसयुग ४६ विहृत्शे शके तेब्दपाद्याकधीस्थाथा स्यूरेते यदि निजपलैः संस्कृता स्यूः स्वपक्षे भोगादेशाः परे प्राक् रहितपलयूता योजनैर्विश्व १३ पादैवारावेभस्य भोगे सयूगगज ८४ रूबो स्थस्वकेंद्रोगांक: २ etc.

Page #249

238
Ends - fol. 20
safe विधूचक ९ कलिकोनाज्वस्तमस्त्वार्यजोस्तेभ्यस्याग्रहणादिदेशममीयं प्रोक्ता मया सा तिथी याह्यामंगलधर्मनिर्णय विधा येषां यथाद्रक समा यापक्षा यदि चालितो पकरणैस्तत्पक्षजास्या तिथी २२
इति श्रीमद्गुणेशसुरिविरचिता पंचांगसाधने बृहत्तिथीचिंतामणी संपूर्णा सकोष्टकास्ति स्वस्ति श्री ॥ संवत् १८७९ शाके १७४५ द्वीतीया चैत्रवदि ६ Then follow different Kosṭakas from fol. 3 to the last fol. (29th).
fol. 10b (316) इति बृद्दतिथीचिंतामणौ तिथीवारादि नक्षत्र वारादियोगवारादिकोष्टका संपूर्णा सं १८७९ शाके १७४४ प्र० प्रथम चैत्रवदि १४ गुरौ ल. अमीचंदनेन अयं प्रतिः अभयशंकरस्यार्थः ॥
बृहश्चिन्तामणिसारणी
No. 783
Size - 87 in. by 4 in.
Extent - 251 leaves.
Vedängde
Age — Saka 1682.
-
Author - • Not mentioned.
Subject
Jyotisa.
Begins abruptly - fol. 9a
-
Description Modern paper with watermarks; borders ruled in double red lines ; foll. 1-8 missing; the entire Ms. consists of different kinds of Koşṭakas; incomplete.
The Ms. is written by one Viśvanathadaivajña.
Bṛhaccintamanisāraṇī
Ends - fol. 259b
The entire Ms. consists of different Koşṭkas.
901
1884-87
2
श्रीशके १६८२ विक्रमसंवत्सरे । माघशुद्ध द्वितीया भृगुवासरे शततारका नक्षत्रे कुवेशिग्रामे श्रीरामेश्वरसंनिधौ श्रीलक्ष्मिनृसिंहसंनिधौ इदं पुस्तकं विश्वनाथदैव शेन इदं पुस्तकं लिखितं श्रीगजाननार्पणमस्तु ॥

Page #250

Jyotiga
2398
....
विनायकदैवशसुतकृष्णदैवज्ञस्येदं पुस्तकं ॥
बृहचिन्तामणिसारणी
Bphaccintāmaņisāraņi
871 No. 784
1887-91 Size - 123 in. by+gin. Extent - 175 leaves. Description - Modern paper with watermarks; borders ruled in
double red lines; the entire Ms. consists of Kostakas; comá plete.
Age - Saka 1711.
Author - Not mentioned.
Subject - Jyotisa. Begins -
Throughout the Ms. there are Kostakas. Ends - fol. 175a
श्रीगणेशाय नमः अथात्र ग्रंथो भ्रष्टज्ञानार्थ किंचिद्युच्यते ॥ यत्कोष्टकाधो ध्रुवका स्तदग्रकेद्रे च तस्कोष्टमिति ध्रुवो यः षष्ठिस्तयोरंतरनाडिकात्याः स्वर्ण इरोग्ये ध्रुवकेधिकोने ॥१॥ धनर्णहारो धृतषष्ठिनाडियुतोमितस्वोधगतो ध्रुवो यः॥ .. .. तदनकेंद्रे समवेदथोयं विलोमसंस्कारवशात्तु पूर्वः ॥२॥ एवं सारणिप्रकरणश्लोक समातः॥ विवाहची लव्रतबंधयज्ञे यदाभिषेकेषु तयैव रा॥ सीमंतयात्रासुतथैव जाते नो चिंतनीयः खलु घातचंद्रः ॥१॥
श्रीशके १७११ सौम्यनामसंवत्सरे अश्विशुक्ल १ रविवासरे तरिनि वृहञ्चितामणीसारणी समाप्तः ॥ श्रीरस्तु
This is the only Ms. recorded by Aufrecht in his Catalo gus Catalogorum.

Page #251

240
बृहज्जातक
No. 785
Size 11 in. by 43 in.
Extent 30 leaves; 10 lines to a page; 35-40 letters to a line.
Description
430
Age Appears to be old.
Author Varāhamihira Subject
Begins fol. 1b
Ends
Thick country paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; edges slightly worn out; occasional marginal notes; complete.
-
Jyotisa.
- fol. 3Cb
-
Vedangas
बृहज्जातक
No. 786
Bṛhajjātaka
341 1882-83
॥ श्रीगुरुगणपतीष्टदेवताभ्यो नमः ॥
af aftafera: etc. as in No. 522/1892-95.
विवाहकालः करणं ग्रहाणां etc up to नमोस्तु पूर्वप्रणेतभ्यः ॥ १० ॥ as in No. 522/1892-95 followed by gfa agrera: 11 eft il इति श्रीवृहज्जातकः समाप्तः ॥ शुभं भवतु ॥ श्रीराम जयराम जयजयराम ॥ References See No. 522/1892-95.
Size
10 in. by 4 in.
Extent 25 leaves; 11 lines to a page; 40 letters to a line. Description
-
Bṛhajjātaka
522
1892-95
Country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting small but clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for colophons; foll. 5, 10, 15, 20 and 24 are yellow in appearance; complete.

Page #252

Age
Not very old.
"Author - Varāhamihira.
-
Subject – Jyotisa.
Begins fol. 10
1
Jyotiza
श्रीगणेशाय नमः ॥
मूर्त्तित्वे परिकल्पितः शशभृतो वर्माऽपुनर्जन्मना - मात्मेत्यात्मविदां क्रतुश्च यजतां भर्त्रामरज्योतिषाम् ॥ लोकानां प्रलयोद्भवस्थितिविभुश्चानेकधा यः श्रुतौ वाचं नः स दशात्वनेक किरणखैलोक्यदीपो रविः ॥ १ ॥ भूयोभिः पटुबुद्धिभिः पटुधियां होराफलज्ञप्तये शब्दन्यायसमन्वितेषु बहुशः शास्त्रेषु दृष्टेष्वऽपि ॥ होरातंत्र महार्णवप्रतरणभग्नोद्यमानामहं
स्वल्पं वृत्तविचित्रमर्थबहुलं शास्त्रप्लवं प्रारभे ॥ २ ॥ etc. इति बृहज्जातके राशिशीलाध्यायः प्रथमः ॥ १ ॥
fol. 20
fol. 50 इति श्रीवराहमिहरकृतौ बृहज्जातके निषेकाध्यायश्चतुर्थः ॥ ४ ॥
Ends - fol. 25a
.31
आदित्यदासतनयस्तदवाप्तबोधः
कापिल्यकेसरिनृलब्धवरप्रसादः
आवंतिको मुनिमतान्यवलोक्य संम्यक् होरां वराहमिहरो रुचिरां चकार ॥ ९ ॥
दिनकर मुनिगुरुचरणः प्रणिपात कृतप्रसादमतिनेदम् ॥ शास्त्रमुपसंगृहीतुं नमोस्तु पूर्वप्रणेतृभ्यः १०
References – Mss. ( 1 ) - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :i, 374b; ii, 846, 2126; lii, 800.
241
इति श्रीवराहमिहरविरचिते बृहज्जातके उपसंहाराध्यायः सप्तविंश तिमः ॥ २० ॥ संपूर्णोयं बृहज्जातक ग्रंथः ॥ ४ ॥
B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices Nos. 1376 and 2453; I. O. Cat. 3064-65, 6388-95 and 8053; Mad. Des. Cat. Nos. 13832-34.
(2) Printed Editions :- 1 Translation ( with Text ) by Swami Vijnanananda... alias Hari Prasanna Chatterjee, Allahabad, Panini Office, 1912; 3

Page #253

242
Vadangas
With an English translation by V. Subrahmanya Sastri, Mysore, Govt. Branch Press, 1929; 3 Translated by N. Chidambaram Iyer, Madras, Foster Press,1885%3 1905%; 4 Translation by Wilhelm Wulff, Hamburg 1925.
-
-
बृहज्जातक
Bșhajjātaka
540
No. 787
1895-1902 Size - 94 in. by 4 in. Extent-36 leaves%
39 lines to a page%3; 36 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines; yellow pigment used for corrections; edges worn out.
The Ms. contains 1-26 Adhyayas. Age - Saka 1738. Author - Varahamihira. Subject - Jyotisa.
Begins-fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीरामेश्वराय नमः ॥
मूर्तित्वे परिकल्पितः etc. as in No. 522/1892-95. Ends - fol. 36a
नेष्टा योगा जातकं कामिनीनां निर्याणं स्यानाष्टजातं काणः ।। अध्यायानां विशतिः पंचयुक्ता चत्वारिंशत् सप्तवृत्तं शतानि ॥३॥ दिनकरगुरुचरणप्रणिपातकृतप्रसादमतिनेदं ॥ शास्त्रमुपसंगृहीतुं नमोस्तु पूर्वप्रणेतृभ्यः ।
इति बृहज्जातकेऽध्यायसंग्रहो नाम षडविंशोध्यायः ॥ शके १७३९ धावाब्दे भाद्रपदकृष्णप्रतिपदि शनी पंचनदीकरोपनामकदिवाकरदैवज्ञेन लिखितं स्वार्थ परार्थं च ॥छ ॥छ॥

Page #254

Jyotiga
243
बृहज्जातक
Bịhajjātaka
277 No. 788
Višrāma (i) Size — 91 in. by 5 in. Extent -46 leaves%3D 9 lines to a page; 25 letters to a line. Description - Thick country paper ; Devapāgari characters; old in
appearance; handwriting bold, clear and uniform; borders ruled in double red lines; edges of the first two folios slightly
worn out; complete. Ago - Appears to be old. Author-Varahamihira. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
॥ॐ नमः सहस्त्रकिरणाय ॥ .: मूर्तित्वे परिकल्पितः etc. as in No. 522 / 1892-95. fol. 4a इति बृहज्जातके राशिप्रभेदाध्यायः प्रथमः Ends - fol. 450
पृथुविरचितमनैः etc. up to नमोस्तु पूर्वप्रणेतृभ्यः ॥ १५ ॥as in No. 522/1892-95 followed by
ग्रंथोस्य यत् प्रचुरतोस्य विनाशमेति लेख्या बहुश्रुतजडाधिगमक्रमेण । यद्वा मया कुकृतमल्पमिहाकृतं वा कार्य तदन विदुषा परिहृत्य रागम् ॥१६॥
इति वराहमिहरावंतिककायिछककृते बृहज्जातके शास्त्रानुक्रमणिकाध्यायः
पदविशतितमः ॥ श्लोकवृत्त ४१६ ॥ श्री ॥ समाप्तोयं वृहज्जातकाख्यो ग्रंथः॥ References - See No. 522/1892-95.
बृहज्जातक with टीका
Bphajjātaka with Commentary
413 A1881-82
No. 789 Size -11m in. by 5 in.

Page #255

244
Vedangas
Extent - 226 leaves; 11 lines to a page ; 38-40 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for currections; edges slightly worn out;
both the text and the commentary complete. Age-Appears to be old. Author of the Text- Vardhamihira.
" , Comm. - Bhattotpala. Subject -Jyotisa. Begins (Text) – fol, 2a
मूर्त्तिवे परिकल्पितः etc. Begins (Comm.)- fol. 10
श्रीगणेशाय नमः श्रीकोटेश्वराय नमः।
ब्रह्माजशंकररविंदु etc. as in No. 872/1887-91. fol. 19 इति श्रीमहोत्पलविरचितायां बृहज्जातके वृत्तौ राशिप्रभेदः प्रथमोध्याया
समाप्तः Ends ( Text) – fol. 2250
दिनकरमुनिगुरुचरणप्रतिपातकृतप्रसादमतिनेदं
शास्त्रमुपसंगृहीतं नमोस्तु पूर्वप्रणेतृभ्यः ॥ १० ॥ Ends ( Comm.) – fol. 2250
दिनकरो अर्कस्तदादिकाः etc. up to भाष्योत्पले चैव लिखापितस्तु 1 ll as in No. 872 / 1887-91 followed by gfa situstega बृहज्जातकविवृत्तिः समाप्तः॥ श्रीशुभं भवतुः॥ श्रीकल्याणमस्तु ॥ श्रीकोटेश्वर
महादेवजि सत्पछे ॥॥श्री॥छ । छ। References-See No. 1971A1883-84.
बृहज्जातक with टीका
Brhajjātaka with Commentary
343 1882-83
No. 790
Size -1410. by51 in.

Page #256

İyotiga
245
Extent-110 leaves; 9-10 lines to a page3B 30 letters to a line. (Text)
45 , , (Comm.) Description -Country paper, Devanagari characters , old in appear
ance%3; handwriting of the Text bold, of the Comm. small, clear and legible; borders ruled in two double black lines ; text in the middle with the commentary above and below it; edges
slightly worn out; the text and the commentary complete. Age - Samivat 1904. Author of the Text - Varahamihira.
" , Comm. - Mahidhara. Subject -Jyotisa. Begins (Text) - fol. 10
मूर्त्तित्वे परिकल्पितः etc. Begins (Comm.)-fol. 10
श्रीगणेशाय नमः
श्रीगणेशं नृसिंहं च etc. Ends ( Text) - fol. 1090
पृथुविरचितमन्ये etc. up to नमोस्तु पूर्वप्रणेतृभ्यः १० followed by इति श्रीबृहज्जातके वराहमिहिरकृतौ उपसहाराध्यायो नाम पविशति
तमः २६ Ends (Comm.)- fol. 109b
शास्त्रावसाने सतर्ता नतिार्ययाह दिनकरेति वेर्वसिष्टादिमुनी नामादित्यदासस्य च चरणं नत्वा कृतः प्रसादो नैर्मल्यं यस्याः ईदृशी मतिर्यस्य तेन मयेदं शास्त्रमुपक्षिप्तं तस्मात्पूर्वपरे शास्त्रकर्तृभ्यो नमः १०
इति श्रीमहीधरकृते वृहज्जातके विवरणे उपसंहाराध्याय पविंशतितमः २६ संम्वत् १९०४ श्रीरामरामराम श्रीरामचंद्र भरानमरामरामराम छ aces-See No. 196/A1883-84.
बृहज्जातक with टीका
No. 791 Size -101 in. by51 in.
Brhajjātaka with Commentary
177 A1882-83

Page #257

246
Vedāngas
Extent - 147 leaves; 15-16 lines to a page ; 40-42 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters; not very old in
appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines%3; red ink used for dandas; the Ms. contains the text and the commentary; foll. 105 and 106 miss
ing; otherwise complete. Age-Samvat 1890.
Author of the Text - Varāhamihira.
" , Comm. - Bhattotpala. Subject — Jyotiga. Begins (Text)-- fol. 3a
मुर्तित्वे परिकल्पितः etc. as in No. 177/A1882-83. Begins (Comm.)- fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ ब्रह्माजशंकररवींदुकुजज्ञजीवशूक्राऽर्कपुत्रगणनाथगुरुन् प्रणम्य ॥
यः संग्रहोद्युचरलाभविशुद्धबुद्धरायंतिकस्य तमहं विवृणोमि क्रत्स्नं १etc. Ends (Text) - fol. 148
पृथुविरचितमन्यैः etc. up to नमोऽस्तू पूर्वप्रणेतृभ्यः ९ Ends (Comm.)- fol. 148b
दिनकरोऽर्कस्तदादिका सर्व एव ग्रहाः मुनयो वसिष्ठादयः गुरूरादित्यदासस्तेषां चरणेषु प्रणिपातकरणेन पादनमनेन नमस्कारकरणेन यत्कृतः प्रसादमतिः प्रकाशमतितेन मतिना एताद्रशेन समयां इदं शास्त्रं उपसंग्रहितं संक्षिप्तीकृतं तस्मात् पूर्वप्रणेतृभ्यः पूर्वशास्त्रकारिभ्यः नमोऽस्तु नमस्कारोऽस्तु
इति श्रीमद्भट्टोत्पलविरचितायां बृहज्जातकटीकायां उपसंहारो नाम पद्विषोऽध्यायः २६ मूलश्लोकसंख्या ४०५ श्रीटिकायां श्लोकसंख्या ५०० स्वस्ति श्रीमन्नृपविक्रमाऽकराज्यसमयातीत् संवत् १८९० अषाढादिक् १९ वर्षे श्रीमद्विक्रमशकाऽनुवर्ति - श्रीभद्भूपति - श्रीशालिवाहनकृतशके १७५६ प्रवर्त्तमाने चैत्रवदी ७७० गुरौ मेषसंक्रांतर्गतांशा २५ तददिने लेखने पूर्णोऽ जातो ग्रंथभट्टोत्पलसंज्ञिकः उदिच्यटोलकज्ञाति - नूतनग्रामभट्ट इत्यवटीकाकितनटपुरनिवासकश्रीरनेकोच्चितश्रीमदरणीधरस्तत्पौत्रेणाऽभयशंकरेण मंद. बुद्धिना लिखितोयं स्वात्मपठनाथ भट्टोत्पलः श्रीमदक्षिणामूर्तिसहितश्रीवाला. त्रिपूरसंवरिकृदयारदितोयं श्रीरस्तू श्रीवर्हिचरांबादेव्यै नमः नमः श्रीय

Page #258

Jyotisa
249
Reference – See No. 197 / A1883-84.
बृहज्जातक
BỊhajjātaka with टीका
with Commentary
948 - No. 792
1886-92 Size — 114 fo. by 67 in. Extent - 82 leaves; 12-13 lines to a page; 40-45 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters ; handwriting
clear, legible and uniform; borders not ruled; text in the middle with the commentary above aod below it ; edges of some folios worn out; yellow piginent and white chalk used for corrections%3 occasional marginal notes%3; foll. 46, 70, 76 repeated and foll. 49 and 71 missing; both the text and the
commentary complete. Age - Samvat 1886. Author of the Text- Varāhamihira.
" , Comm. -Mahidhara. Subject - Jyotisa. Begins (Text) - fol. 10
॥श्रीसूर्य ॥
मूर्तित्वे परिकल्पितः etc. Begins (Comm.)- fol. 1b
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसूर्यनारायणा नमः॥ श्रीगणेशं नृसिंहं च etc. Ends ( Text) - fol. 80b
पृथुविरचितमन्येः etc. up to नमोस्तु पूर्वप्रणेतृभ्यः १० followed by इति वराहमिहरविरचिते बृहज्जातके शास्त्रोपसंहाराध्याय षइविंशः
२६ ग्रंथ समाप्तं श्रीरामो जयति श्रीराधाकृष्णो जयति श्री ।। Ends (Comm.) fol. ६0b
शास्त्रावसाने etc. up to गणेशं स्वपत्नीयुतं पंक्तिहस्तं ३ followed by भजेयमिति पूर्वत्रान्वयः

Page #259

248
Vedangaus
भट्टोत्पलकृतां टीका विलोक्यातिप्रयत्नतः मया संक्षेपतोलेखि सारं श्रीशाज्ञया विदं
इति बृहजातकविवरणं समाप्त संवत् १८८६ चैत्र शुक्ला १५ रवी लिप्यकृतं रामवकस सवाईजपुरमध्ये पठनार्थ चिरंजीव स्वयमेव
, कृष्णो जयति ॥ श्रीकृष्ण ॥ Reference - See No. 196/A1883-84.
बृहज्जातक with टीका
Brhajjātaka with Commentary
949 1886-92
No. 793
Size - 12 in. by 44 in.
Extent-46 leaves; 18-20 lines to a page; 50-55 letters to a line. (Text)
75-80 " , (Comm.) Description - Country paper; Devanagarl characters%3 old in appear
ance; handwriting of the text bold, of the comm. small, clear and legible; text in the middle with commentary above and below it ; red pigment used for marking while yellow pigment used for corrections; edges worn out; both the text and the
commentary complete. Age -- Saka 1690.
Author of the Text- Varahamihira.
" of the Comm. - Mahidhara. Subject -Jyotisa. Begins (Text) - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः
मूर्तित्वे परिकल्पित: etc. Begins (Comm.)- fol. 1b
श्रीगणेशाय नमः श्रीसरस्वत्यै नमः श्रीगुरुभ्यो नमः ॐ नमः शिवाय
इह शास्ने कानि संबंधाभियेयप्रयोजनानि भवंति इत्युच्यते वाघ्यवाचकलक्षणः संबंधः वाच्योऽयो वाचकः शब्दः etc.

Page #260

Jyotiga
249
Ends (Text) - fol. 46a
पृथुविरचितमन्यैः etc. up to नमोस्तु पूर्वप्रणेतृभ्यः Ends (Comm.) - fol. 46b
आदित्यदासतनयस्तदवाप्तबोधः कापिच्छके सविरलध्ववरप्रसादः भावंतिको मुनिमतान्यवलोक्य संम्यग्धोरां वराहमिहरो रुचिरां चकार ॥ इति श्रीमहीधरकृते बृहज्जातकविवरणे उपसंहाराध्यायः षड्विंशः २६ ॥ श्रीरस्तु मंगलं दातु शुभं भूयात् खनन्देरसेन्दु १६९० मिते शके वै नागे तिथौ सूर्यजावारयुक्ता कन्याख्यचन्द्र अतिगराऽयोगे बृहज्जातकाख्यं समाप्तजातं ॥१॥
लिखतं मनीराम चतुर्वेदपाठीनः स्वपठनार्थ परोपकारार्थ वा श्री॥॥श्री ।।
श्रीरामचन्द्रार्पणमस्तु Reference - See No. 196/A1883-84.
-
-
बृहज्जातक with टीका
Brhajjātaka with Commentary
950 1886-92
No. 794
Size - 10 in. by 4g in.
Extent - 143 leaves; 10-11 lines to a page; 30 letters to a line.
Description - Country paper ; Devapāgarl characters; old in appear.
ance; bandwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections ; Text in the middle with the Commentary above and below it ; both the Text and the Commentary complete.
The date of composition is Saka 1520.
Age -Samvat 1847.
Author of the Text - Varābamihira.
" " Comm. -Mahidhara. Subject - Divination.
...32

Page #261

250
Begins (Text)
-
Begins (Comm.) - fol. 10
fol. 16
Ends (Text) – fol. 142a
॥ श्रीसूर्याय नमः ॥ मूर्त्तित्वे परिकल्पितः etc.
॥ श्रीगणेशाय नमः | श्रीसूर्याय नमः ॥ श्रीगणेशं नृसिंहं च etc. as in No. 882/1891-95.
Ends ( Comm.) - fol. 142b
बृहज्जातक with टीका
पृथु वरचितमन्येः etc. up to नमोस्तु पूर्वप्रणेतृभ्यः १० followed by इति वराहविरचिते बृहज्जातके शास्त्रेपसंहाराध्याय षड्विंशः २६ संपूर्ण ॥
""
Vedangas
शास्त्रावसाने etc. up to पंक्तिहस्तं as in No. 882 / 1891-95 followed by भजेयमिति पूर्वत्रान्वयः
इति बृहज्जातक विवरणं समाप्त संवत् १८४७ माघशुक्ल १० सूर्यवारे लिखतं नाथुराम सवाईजपुरमध्ये पठनार्थ चिरंजीवहरसेवगकी पोथी ॥ References - See No. 196 / A1883-84.
भट्टोत्पलकृतां टीकां विलोक्यातिप्रयत्नतः या संक्षेपतोऽलेखि सारं श्रीशाज्ञया न्विदं
..
No. 795
Size - 10 in by 42 in.
Extent – 155 leaves; 13 lines to a page ; 55 letters to a line.
Description
Age – Samvat 1765.
1
- Country paper; Devanāgarī characters; old in appear• ance; handwriting small, clear and closely written ; borders ruled in double red lines; edges worn out; white chalk used for corrections; occasional marginal notes; left-hand edges moth-eaten; the Ms. contains the Text and the Commentary: fol. 20 repeated and foll. 106 and 107 missing.
Author of the Text - Varāhamibira.
Comm. - • Bhattotpala
Bṛhajjātaka with Commentary
872 1887-91

Page #262

Jyotiga
21
Begins (Text )- fol. 2a
मूर्सित्वे परिकल्पितः etc.
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीजिनाय नमः। Begins (Comm.)-fol. 10
ब्रह्माजशंकररवींदुकुजज्ञजीव । शुक्रापुत्रगणनाथगुरुन् प्रणम्य ।। यः संग्रहोकंवरलाभविशुद्धबुद्धेरावंतकस्य तमहं विवृणोमि कृत्स्नं ॥१॥ ......
इह शास्त्रे कामिसंबंधाभिधेयप्रयोजनानि भवंतीत्युच्यते ॥ वाच्यवाच
कलक्षणसंबंधः । वाच्योर्थो वाचकशब्दः। etc. Ends (Text) - fol. 156a
दिनकरमुनिगुरु etc. up to पूर्वप्रणेतृभ्यः Ends (Comm.) - fol. 151a
दिनकरोऽर्कस्तदादिकाः सर्व एव ग्रहाः मुनयो वसिष्टादयः गुरुरादित्य दासः तेषां चरणप्रणिपातकरणेन पादनमस्कारेण कृतप्रसादो अनुनयेन मतिधुद्धिर्यस्य । तेन दिनकरमुनिगुरुचरणप्रणिपातकृतप्रसादमतिना मयेदं शास्त्र. मुपसंगृहीतमस्ति स्वीकृतं । तस्मात्पूर्वप्रणेतृभ्यः पूर्षशास्त्रकारिभ्यो नमोस्तु नमस्कारेण यः कृतप्रसादः मम इति भद्रम् ॥
इति श्रीमहोत्पलविरचितायां वृहज्जातकविवृत्तावुपसंहाराध्यायः षड्विंशः ॥ २६॥ श्रीः followed by 9 verses.
इति बृहज्जातकटीकाप्रशस्तिः ॥ ॥ ग्रंथप्रमिति ७७.० ॥ श्रीस्तात् ।। संवत् १७६५ वर्षे पोषवदि ९ भृगुवासरे ॥ श्रीगुजरदेशे अहिमदाबादमध्ये दुर्गादहिः नूसग्रामनिवासिना उदीच्यज्ञावीयेन ॥ भट-उद्धृवात्मजेन जयदेवेन। पूज्यनरहरेरदासपठनार्थ लिखितं ॥
याशं पुस्तके दृष्टं तादृशं लिखितं मया ।
पदि शुद्धमराद्धं वा मम दोषो न दीयतां ॥श्रीः॥ छ। Reference - See No. 197 / A1883-84.
Brhajjātaka with Commentary
बृहज्जातक with टीका
No. 796 Size -111 in. by 51 in.
427
1895-98

Page #263

*252
Vedangais
Extent-143 leaves%3; 10 lines to a page3; 30-32 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; Text in the middle with the Commentary above and below it; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections; the Text and Commentary
complete. Age- Samvat 1904. Author of the Text - Varāhamihira.
" , Comm. - Mahidhara. Subject -Jyotisa. Begins (Text) fol. - 10
॥श्रीसूर्याय नमः॥
मूर्तित्वे परिकल्पितः etc. Begins ( Comm.) – fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः । श्रीसूर्याय नमः॥
श्रीगणेशं नृसिंहं च etc. Ends (Text) - fol. 42a
__ पृथुविरचितमन्येः etc. up to नमोस्तु पूर्वप्रणेभ्यः ॥१०॥ followed by इति वराहमिहिरविरचिते बृहज्जातके शास्त्रेपसंहाराध्यायः षविंशः
Ends - (Comm.) fol. 420
शास्त्रवसाने etc. up to पंक्तिहस्तं followed by भजेयमिति पूर्वत्रान्वयः।
भट्टोत्पलकृतां टीकां विलोक्यातिप्रयत्नतः मया संक्षेपतोऽलेखि सारं श्रीशाज्ञयान्विदं
इति बृहज्जातकविवरणं समाप्तः संवत् १९०४ असाढसूदि २ बुधवासरे लि. दुधनाथ गुजेरगोडगोत्रसुलतान्या .........
ॐ नमः शिवायः प्रपश्नपारजाताय । ॥ संवत् १८९५ ज्येष्टशुदि १ भृगाविष्टं १५।३३ प्रश्नकृतः कस्मिन्मासे गर्ममुमोचः । समये सूर्य १११९।२।१४ गति ५७।१३ चं ॥२९४७ ल ४१२२७११४ एकादश द्वादशांशचंद्रगतः द्वादशांशो वत्तते । अत्र कर्के चंद्रपुरतः दशमे मासे वा नवमे वा एकादशे मासे जन्म प्रवदेत् । अत्र नक्षत्र चरणमानयनं । शेषमंशादि । २५/४७ कला १२५/४७ अष्टादश शत ८०० भनन गुण्या २२६४१००। तदा एकादशाश

Page #264

Jyothşa
253
कला १५० भक्ता १५०९।२४। अनेन ८०० उमा ७०९।२४ पुनतीनपादकला ६०० ऊना शेष १०९।२४ अश्लेषा नक्षत्रस्य चतुर्थे पादजन्मः अत्रापि अर्द्धपादगतः। अग्रे इष्टलग्ननिरूपणं ॥ अत्र लग्नचतुर्थ नरांशे कर्कः। तृतीये उन:
२०१४ कला १४७११४ भन्न कर्कलग्नेरात्रिवली तेन रात्रिमानेन गुणिता
पुन शतद्वय २०० भक्काजातो सूर्यास्तकालाद्राष्टं ........ . Reference - See No. 196/A1883-84.
बृहज्जातक
Bịhajjātaka with टीका
with Commentary
278 No. 797
Visrama (i Size - 114 in. by 5 in. Extent - 240 leaves ; 10-12 lines to a page; 30-35 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance%3D handwriting clear, legible and uniform;' borders not ruled ; Text in the middle with the Commentary above and below in; fol. 9 repeated; foll. 163, 164 and 195
missing & fol. 83b black; incomplete. Age - Not very old. Author of the Text - Varahamihira.
, , Comm. - Bhattotpala. Subject - Jyotisa. Begins (Text) - fol. 3a
॥श्रो॥ मूर्तित्वे परिकल्पितः etc. Begins (Comm.) - fol. 10
॥श्री॥ वाग्वादिन्यै नमः ॥ श्रीमार्तडमूत्तये नमः॥
ब्रह्माजशंकररवींदु etc. as in No. 872/1887-91. fol. 194 इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां बृहज्जातकविवृतौ राशिप्रभेदो नामा
ध्यायः प्रथमः ।। छ॥१॥ ; Ends ( Teat)-fol. 2400
पृथुविरचितमन्यैः etc. up to नमोस्तु पूर्वप्रणेतृभ्यः ॥ ७॥ followed

Page #265

254
Vedängas by इत्यवंतिकाचार्यवराहमिहरकृते बृहज्जातके उपसंहाराज्यायः परविंश
तितमः ॥ समाप्तश्चायं ग्रंथः॥ Ends (Comm .)- fol. 2424
दिनकरोऽस्तदादिकाः सर्व एव ग्रहाः मुनयो वसिष्टादयः । गुरुः भादि. त्यदासः ॥ तेषां चरणप्रणिपातकरणेन पादनमस्कारकरणेन यः कृतः प्रसादोऽनुकंपस्तेन मति बुद्धिर्यस्य तेन दिनकरमुनिगुरुचरणप्रणिपातः कृतः प्रसादः नम इति भद्रं ॥७॥
इति भट्टोत्पलविरचितायां जगच्चंद्रिकाभिधानायां बृहजातकविवृत्ती उपसंहाराध्यायः षर्विशतितमः ॥२६॥ श्रोरस्तु॥ लेखकपाठयोःशुभं भवतु।।
॥ छ । ५००० Reference - See No. 197 A1883-84.
बृहज्जातकटीका
BỊhajjātakațikā
197 No. 798
A1883-84 Size - 121 in. by 51 in. Extent -85 leaves%3; 22 lines to a page3; 50 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; hand
writing small but clear and legible; borders ruled in double red lipes and edges in single; red pigment used for marking the portion; yellow pigment often used for corrections,
marginal notes%3; complete. Age - Samvat 1806 Author - Bhattotpala. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
॥ॐ नमः ब्रह्माजशंकररवींदुकुजशजीवं शुक्राक्कपुत्रगणनाथगुरून्प्रणम्य यः संग्रहोक्कं वरलाभविशुद्धबुद्धे.
रावंतिकस्य तमहं विवृणोमि कृत्स्नं १ etc. fol. 6b इति श्रीमहोत्पलविरचितायां जगच्चंद्रिकाभिधायां वृहजातकवितत्तौ
राशिप्रभेदाध्यायः प्रथमः ॥१॥

Page #266

. Jyotiga
238: fol. 100 इति श्रीमहोत्पलविरचितायां वृहज्जातकविवृत्तौ ज० प्रहयोनिभेदाध्यायो
द्वितीयः ॥२॥ Ends - fol. 846
दिनकरोऽर्कस्तदादिकाः सर्व एव ग्रहाः॥ मुनयो वसिष्टादयः गुरुराऽदित्यदासः । तेषां चरणप्रतिपातकरणेन पादनमस्कारणेन कृतप्रसादो अनुग्रहहस्तेन मतिर्बुद्धिर्यस्य तेन दिनकरमुनिगरुचरणप्रतिपातकृतप्रसादमतिना मयेदं शास्त्र मुपसंगृहीतमस्ति स्वीकृतं। तस्मात्पूर्वप्रणेतभ्यः। पूर्वशास्त्रकारिभ्यो नमोस्त नमस्कारेण यः कृतप्रसादः नेम इति प्रभं ।।
इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां बृहज्जातकविवृत्तौ जगच्चंद्रिकायां उपसंहा. राध्याय षविंशः ॥२६॥
इति बृहज्जातकटीका समाप्ताः || followed by 7 verses. इति श्रीभट्टोत्पलविरचिता बृहज्जातकवृत्तिः समाप्ता ॥ श्री॥ follows 2 verses. इति श्रीबृहज्जातकटीका समाप्ताः॥
संवत् १८०६ वर्षे मिती आसोजसुदि २ तिथौ सोमवारे प. मया.
चंद लिखितुं ॥ श्रीवीकानेरमध्ये चिरंजीयात । शुभं भवतुः। ॥ श्रीरस्तुः॥श्री॥ References-(1) Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1,375a3;
ii, 84b, 213a%; ili, 80a. B-Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. Nos. 3066,
6392 and 6395. R. Mitra's Notice's No. 759%; Bodleianae Mss. Cat. by Winternitz No. 1567%3B
B. B. R.A.S.Cat. 367. (2) Printed Editions :- 1 Ms. form pp. 123. Bombay, Višņu
Vasudeva Godabole,1864%; 2 Ms. form. pp. 171 Bombay, Jnanadarpana Press, 1874.
बृहज्जातकटीका
Bịhajjātakatikā No. 799
279
Visrāma (i) Size - 111 in. by 5 in. Extent - 144 leaves; 10 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description-Country paper: Devanagari characters; old in appear
ance%3 handwriting bold, clear and legible but not uniform%3;

Page #267

216
Vedangas
borders ruled in double red lines for foll. 169 to 200%; the rest ruled in single black lines; yellow pigment used for corrections; edges slightly worn out; incomplete.
The Ms. contains chapters 12-26. Age - Appears to be old. Author - Bhattotpala. Subject -Jyotisa. Begins abruptly-fol. 169a
......... काश्रितेषु च तथैकतमे विलग्ने । स्वक्षेत्रगे शशिनि षोडश भूमिपाः स्युः ।३।
वक्राणुजार्कगुरुभिर्वक्रोंगारकः । अर्कजः सौरः। अर्कः सूर्यः गुरुजीवः । एतैर्चक्राकंजार्कगुरुभिः सकलैः सर्वैश्चतुर्भिरपि स्वोच्चेषु स्थितकथितैकलने एषां कथितानां चतुर्णामपि मध्यादेकैकस्मिन् लमगते चत्वारो राजयोगा
भवंति। etc. fol. 1980 इति भट्टोत्पलविरचितायां जगच्चंद्रिकाभिधानायां वृहज्जातकविवृत्ती
नामसयोगो नाम द्वादशोध्यायः ॥ १२॥ Ends-fol. 314a
दिनकर आदित्यस्तदादिकाः सर्व एव ग्रहाः मुनयो वसिष्टादयः । गुरुरादित्यदासः। तेषां चरणप्रतिपातकृतप्रसादमतिना मयेदं शास्वमुपसंगृहीतं ।। संक्षिप्त ॥ तस्मात् पूर्वप्रणेतृभ्यः पूर्वशास्त्रकारिभ्यो नमोस्तु । नमस्कारे यतः कृतप्रसादः । नम इति भद्रं ॥
इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां जगच्चंद्रिकाभिधानायां बृहज्जातकविवृत्तौ उपसंहाराम्ध्यायः षइविंशतितमः ॥
वराहमिहराचार्यकृते होरामहोदधौ । अर्थिनामुत्पलश्चक्रे ॥ ऑप्तये विवृतिप्लवं ॥१॥ चिंतामणिरिति ख्याता टीका शास्त्रज्ञवल्लभा । सप्तसार्धसहस्राणि मानमस्यामनुष्टुभां ॥२॥ प्रीतिदौष्यं परित्यज्य टीका सप्तग्विचार्य च। उपयोग्यानशास्ने चेत् संग्राह्यो नोपराधतः ॥३॥ व्याख्येयं यन्मया त्यक्तं यच्च युक्तिविवर्जितं। भ्रांत्या विलिखितं यच्च तत्सर्व स्फुटतरं नयेत् ॥ ४॥ चैत्रमासस्य पंचम्यां सितायां गुरुवासरे। वस्वष्टाष्टभि ...............

Page #268

Jyotina
257
References - See No. 197 / A1883-84.
बृहजातक with facut
Bịhajjātaka with Vivarana
342 1882-95
No. 800
Size - 107 in. by 41 in. Extent -94 leaves%3; 12-14 lines to a page.
Description-Country paper: Devanagari characters%3 old in appear.
ance; handwriting small but clear, legible and uniform ; bor. ders ruled in triple red lines; red pigment used for marking
the portion ; fol. 46 missing; incomplele. Age - Samvat 1801. Author of the Text – Vardhamibira. ... , Comm. - Mahidhara. Subject - Jyotisa. Begins (Text) - fol. 10
मूर्तित्वे परिकल्पितः etc. Begins ( Comm.) – fol. 18
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ श्रीसूर्याय नमः॥ अथ बृहज्जातकटोका महिदासभटकृता लिख्यते ॥ भीगणेशं नृसिंहं च शारदा गुरुपंकज ॥ नत्वा संक्षेपतो वच्मि बृहज्जातकटिप्पणं ॥१॥
शिष्टाचारपालनायेष्टग्रंथाविघ्नसमाप्त्यै चावंतिकाचार्यो वराहमिहरोऽक्कलग्धवरो गणितस्कंधानंतरं होराग्रंथं चिकीर्षुराद्वासिद्धि शार्दलविक्रीडिते
नाह etc. Ends ( Text)- fol. 940
शास्त्रावसाने सतां नतिमार्ययाह । क दिनकरमुनिगुरुचरणप्रणिपातकृतप्रसादमतिनेदं ॥
शास्त्रमुपसंगृहीतं नमोस्तु पूर्वप्रणेतृभ्यः ॥१०॥ " -33

Page #269

258
Vedānijas Ends (Comm.)- fol. 94b
रवेर्वरिष्टादिमुनीनामादित्यदासस्य च चरणनस्याकृतः प्रसादो नैर्मल्य यस्या इशी मतिर्यस्य तेन मयेदं शासमुपक्षिप्तं ॥ तस्मात्पूर्वप्रणेतृभ्यः पूर्व. शासकर्तृभ्यो नतिरस्तु ॥ १०॥ छ।
इति श्रीमहीधरकृते बृहज्जातकविवरणेउपसंहाराध्यायः षड्विंशः ॥२६॥ Reference - See No. 196/A1883-84.
-
-
बृहज्जातकविवरण
Brhajjātakavivarana
196 No. 801
A1883-84 Size — 10 in. by 41 in. Extent -135 leaves; 9 lines to a page; 30-35 letters to a line. Description - Rough and thick country paper; Devanagari charac
ters; old in appearance; handwriting clear and legible but not quite uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse numbers and colophone; edges slightly
worn out; complete. Age - Samvat 1768. Author - Mahidhara composed this work in Saka 1520. Subject — Jyotişa Begins — fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीगणेशं नृसिंहं च शारदा गुरुपत्कजं ॥ नत्वा संझेपतो वच्मि बृहज्जातकटिप्पणं ॥१॥
शिष्टाचारपालनायेष्टग्रंथविघ्नसमा चावंतिकाचार्यो वराहमिहिरोकलब्ध. वरो गणितस्कंधानंतरं होराग्रंथं चिकीर्षुराद्वाक्सिद्धिंका शार्दूलविक्रीतेनाह ॥ fol. 9a इति महीधरकृते बृहज्जातकविवरणे प्रथमोध्यायः ॥ १॥ fol. 16a इति श्रीमहीधरकृते बृहज्जातकविवरणे ग्रहयोनिभेदाभ्यायो द्वितीयः ।। Ends -fol. 1340
सतां प्रार्थनं वसंततिलकेनाह ॥ ग्रंथस्येति । प्रचरणास्यास्य ग्रंथस्य पत् लेख्यालेखकदोषावश्यति । यद्वात्र ममायस्कुप्सितं कर्तव्यं न कृतं वा तत् बहु

Page #270

Jyotiṣa
श्रुतानां मुखात् योगधिगमो ज्ञानं तत्परिपाद्याविदुषा मात्सर्य विहाय कार्य मग्रंथो न नाशनीयः शोधनीयश्चेत्यर्थः ॥ ९॥
शास्त्रावसाने सतां वतिमार्ययाह || दिनकरेति । नवे वसिष्ठादिमुनीनांमादित्यदासस्य च चरणानत्या कृतः प्रसादो नैर्मल्यं यस्या इंडशी मतिर्यस्य तेन मयेदं शास्त्रमुपक्षितं । तस्मात्पूर्वप्रणेतृभ्यः पूर्वशाकर्तृभ्यो नतिरस्तु ॥ १० ॥
इति श्रीमहीधरकृते बृहज्जातकविवरणे उपसंहाराध्यायः षड्विंशः संवत् १७६८ ॥ वर्षे माहाघमासे कृष्णपक्षे तिथौ १२ गुरुवासरेण लिखितं दु. धनेश्वरसुतदुवे जयनंदत्रिघाडी श्रीसर्वेश्वरजीनी पुस्तक है | शुभं भवतु ॥ श्रीरस्तु ॥ श्रीकल्याणमस्तु ॥ श्रीकृष्ण सहाय ॥ श्री ॥ छ ॥ श्री ॥
. References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 3750; ii, 848, 2134; iii, 80.
Subject
Begins
बृहज्जातकविवरण
No. 802
Size - 12g in by 44 in.
Extent -- 101 leaves 11 lines to a page; 34 letters to a line.
३५
Description
- Samvat 1897.
Age -
Author - Mahidhara.
259
B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices No. 2453; Ulwar Mss. Cat. No. 1873; B. B. R. A. S. Cat. No. 369.
-
Rough country paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting bold but sometimes not quite clear; also not uniform; borders not ruled; yellow pigment used for corrections; white chalk also used; red pigment used for headings and colophons; occasional marginal notes; complete.
A Commentary on Bṛhajjātaka.
Jyotisa.
- fol. 10
Bṛhajjātakavivaraṇa
श्रीगणेशाय नमः श्रीहरिर्विजयतेतरां ।
882
1891-95

Page #271

260
Vodangas
श्रीगणेशं नृसिंहं च शारदां गुरुपंकज नत्वा संक्षेपतो वच्मि बृहज्जातकटिप्पणं ॥ १ ॥
शिष्टाचारपालनायेष्टग्रंथाविघ्नसमाप्त्यै चावंतिकाचार्यो वराहमिहराके लब्धवरो गणितस्कंधानंतरं होराग्रंथं चिकीर्षुरादाक्सिद्धिं शार्दूलविक्रीडिते
नाह।
Begins (text) fol. 10 afara afrafega: etc.
fol. 64 इति श्रीमहीधरकृते बृहज्जातकवृतौ राशिप्रभेदः प्रथमोध्यायः ॥ १॥ Ends - fol. 101a
शास्त्रावसाने सतां नतिमार्ययाह दिनेति । रवेसिष्टादमुनीनांमादित्यदासस्य च चरणनभ्याकृतः प्रसादोनैर्मल्यं यस्या ईदृशा मतिर्यस्य तेन मवेदं शास्त्रमुपक्षिसिप्तं तस्मात्पूर्वप्रणेतृभ्यः पूर्वशासाकर्तृभ्यो नतिरस्तु ।
इति मधहीधरकृते जातकविवरण उपसंहाराध्यायः षट्विंशः २८ श्री. गुरुर्जयतितरां श्रीसूर्योजयतितराम वेदमूर्तिर्जयति ... नेत्रेषु शीतांशुः १५२० शाके व्यतीते ... मासि धातुतिथौ सोमे वासरे। महीदासवि ... हे शानपु· बृहज्जातके टिप्पणं संव्यधत्तः ।।
वराभीतिचक्रं विना कंददानं त्रिनेत्रे फणीशातपत्रं सिताभं ॥ श्रियालिंगितं डाडिमं संदधत्यान्यसिंह विरंच्यादिसेव्यं भजेयं ॥२॥ रमोमारतिक्ष्याभिरीशैर्युताभिः पुरो दक्षिणो पश्चिमे चोत्सरेपि । सुसेव्यं षडस्तमुदायोदपूर्वगणेशं स्व ... युतं पंक्तिहस्तं ॥३॥ संवत् १८९७ पौष शुक्ल ५ भौमवारे लिपिकृतं श्रीनंदन स्वपठनार्थ शुभ
भूयात् लेखकपाठकयोः श्रीरस्तु कल्याणमस्तुः शुReferences - See No. 1951A1883-84.
बृहज्जातकविवरण
Brhajjātakavivarana
541 No. 803
1895-1902 Size. - 10 in. by 4g in. Extent -- 109 leaves; 10 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper3 Devanagari characters%3; not very old in
appearance; handwriting clear, legible, uniform; and boaut

Page #272

Jyotiga
261
ful; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections; complete.
Age - Śaka 1730.
Author - Mahidhara.
Subject – Jyotisa.
-
Begins
fol. 1b
-
श्रीगणेशाय नमः |
श्रीगणेशं नृसिंहं च शारदां गुरुपंकजं ॥
नत्वा संक्षेपतो वच्मि बृहज्जातक टिप्पणं ॥ १ ॥
शिष्टाचार पालना येष्टग्रंथविघ्नसमाप्स्ये चावंतिकाचार्यो वराहमिहरोऽर्कलब्धवरो गणितस्कंधानंतरं होराग्रंथं चिकीर्षुरर्काद्वासिद्धिं शार्दूलविक्रीडितेनाह ॥ मूर्त्तित्वे परिकल्पितः etc.
fol. 6b इति महीधरकृते बृहज्जातकविवरणे प्रथमोध्यायः समाप्तः ॥ १ ॥ Ends - fol. 1080
शास्त्रावसाने सतां नतिमार्ययाह || दिनकरेति ।
वसिष्ठादिमुनीनां मादित्यदासस्य च चरणनकृत्यातः प्रासादो नैर्मल्यं यस्येशी मतिर्यस्य तेन मयेदं शास्त्रमुपक्षितं । तस्मात्पूर्वप्रणेतृभ्यः पूर्वशास्त्रकर्तृभ्यो नतिरस्तु ॥ १० ॥
इति महीधरकृते बृहज्जातक विवरणे उपसंहाराध्यायः षट्विंशः ॥ २६ ।। श्रीगजाननार्पणमस्तु ॥ शके १७३० विभवनामसंवत्सरे आषाढकृष्ण ७ सौम्ये तने इदं बृहज्जातकटीका महीधरी समाप्ता ॥
यादृशं पुस्तकं दृष्ट्वा तादृशं लिखितं मया ।
यदि शुद्धमद्धं वा मम दोषो न विद्यते ॥ १ ॥
श्री सच्चिदानंदोर्पणमस्तु ॥ श्री ॥ श्री ॥
पुस्तकेदं गोदावरीसंनिधौ सखारामशुक्लेन स्वपरार्थे च लिखितं ॥ श्रीरामचंद्रार्पणमस्तु ॥
मेष वृषकुंभमीना हस्वाः । मिथुनकर्कधनुर्मकरा मध्यमाः । सिंहकम्यातूळवृश्चिका दीर्घाः ॥
मूल त्रिकोणानि ॥ ॥
रवि
चंद्र मंग
२
ร
३
१२
५
२०
बुध
६
२०
गुरु
९
१०
शुक्र
७
३
शनि
११
२०

Page #273

262
Vedängai
Reference - See No. 196/A1883-84.
बृहज्जातकविवरणे
Brhajjātakavivarane नष्टजातकाध्यायः
nastajātakādhyāyaḥ
337 No. 804
1879-80 Size - 101 in. by 41 in. Extent-7 leaves; 14-15 lines to a page%3; 36 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear.
ance; handwriting legible but careless; borders ruled in two double black lines; red pigment used for headings and colo. phons; blank spaces in the centre of folios; edges worn out.
The Ms. contains Commentary on the नष्टजातकाध्याय from
Brhajjataka. Age -Samvat 1622.
Author - Balabhadra. - Snbject -Jyotisa.
Begins -fol. 1a
अथातो नष्टजातकाध्यायं व्याख्यास्यामः । तत्रादावेव प्रस्नविज्ञानार्थमिंद्र वज्रामाह॥
भाधानजन्मा परिबोधकाले । संप्रच्छते जन्मवदेद्विलनात् ।
पूर्वापराठे भवनस्य विद्यादानावुदग्दक्षिणगे प्रसूतं ॥ १ etc. fol. 6b इति भट्टबलभद्रकृते बृहद्जातकविवरणे नष्टजातकाध्यापश्चविंशतिमा
समासः ॥छ। Ends - fol. 70
मष्टोत्तरशतध्रुवं ।
कगजैर्भुज्यते लब्धं । सोध्यमष्टोत्तर शतात् ।
परमायुप्रमाणेन मानेन विभुजेद् बुधः॥ इति मटजातकं परिपूर्ण ॥ शुभं भवतु ॥ सं० १६२२ वर्षे ...

Page #274

बृहत्पर्वमाला
No. 805
Size - 103 in. by 4g in.
Extent -- 6 leaves ; 10 lines to a page: 30-35 letters to a line.
Description
- Samvat 1599.
Jyotiga
Age -
Author - Raghunandana.
Subject - Astronomy. Begins fol. 16
-
- Country paper; Devanāgarl characters with पृष्ठमात्रा 83 old in appearance; handwriting clear, legible and uniform red pigment used for verse-numbers and colophons ; edges worn out ; slightly moth-eaten ; edges pasted with paperslips; the Ms. contains Adhyāyas 1-5.
The Ms. is written by one Rāghava, son of Rāma.
Bṛhatparvamālā
317
Visrāma (i)
॥ ॐ ॥ ॐ नमः श्रीसूर्याय ॥
सूर्येदुसिंहिकासूनून्नत्वाहं पुरुषोत्तमः । प्रश्नामि पर्वणां मालां सूर्यसिद्धांत सम्मितां ॥ १॥ भाथोंऽर्कस्य ध्रुवः शून्यं विश्वेनंदाश्विनौ यमौ । सपाताऽर्कस्य रुद्राभूर्भूमिपा भूमिपावकाः ॥ २ ॥
Ends - fol. 60
चंद्रकेंद्रस्य शून्यक्ष्माः शक्रारूपं नगेषवः ।
तिथ्यंतस्य च वारादिः शून्यमिंद्राः कुमार्गणाः ॥ ३ ॥ etc. इति श्रीबृहत्पर्वमालायां मध्यमाध्यायः प्रथमः ॥ छ ॥
fol. 26
fol. 36 इति श्रीबृहत्पर्वमालायां स्पष्टीकरणाध्यायो द्वितीयः ॥ छ ॥
263
कार्यो मध्यः सपातास्तिथौ स्पष्ट द्विकोनके । तस्य द्विघ्नस्य चक्राणि वेदयुक्तान्यगैर्भजेत् ॥ १६ ॥
तच्छेषसम्मितायाता भवेयुर्ब्रहणाधिपाः ।
ब्रह्मेदुशक्रवित्तेशव रुणा नियमाः क्रमात् ॥ १५ ॥
इति बृहत्पर्वमालायां परिलेषाध्यायः पंचमः ॥ छ ॥ समाप्तेयं पर्वमाला
॥ छ ॥ शुभं भवतु ॥

Page #275

Vedāngas
जंबूद्वीपमहीपभूषणमणेः श्रीविक्रमार्कप्रभो!नंदश्च सनक्षपाकरशरप्यूर्जे नवम्यो सिते । स्फूर्जद्वाक्यपदप्रमाणनिगमप्रांतोल्लसद्वादिनाs- लेखि श्रीरघुनंदनेन विदुषा सत्पर्वमालाखिला ॥१॥
सं. १५९९ वर्षे कार्तिकशुद्धं ९ दिने 'श्रीगौडज्ञातीयवृद्धभुवजनिवासिमा ज्योतिर्विद्रामसूनुना राघवेण परोपकाराय पर्वमालेयं लिखिता। श्रीभूगावबु
दिनं । संपूर्णोयं ग्रंथः । Reference - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i, 3756.
! This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
बृहत्पर्वमालाभाष्य No. 806
Brhatparvamālābhāşya
.36 1892-95
Size -81 in. by 51 in.
Extent - 18 leaves ; 16-17 lines to a page ; 22-25 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting small but clear and legible; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking verse. numbers and colophons; edges extremely worn out; slightly moth-eaten ; foll. 1-3, 5-14, 22, 23 missing; incomplete.
Age - Fairly old. Author - Rama, son of Baliraja. Subject - Commentary on the BỊhatparvamālā of Raghunandana.
Begins abruptly-fol. 4a
......श्विभिः । ७। मासव्रज इति । शाकश्चंदेंदुविश्वो न इत्यादिना यो मागतो मासवजः । स अंक २९ दसनः कार्यः एकोनविंशद्भिर्गुणनीयः । एवं यो अंकदननकृतः । सोपि द्वितीयस्थाने स्थापनीयः तस्य भक्षरक्षांशः २७५
etc. fol. 15° इति श्रीज्योतिर्वित् । बलिराजसुतरामेण ऋते बृहस्पर्वमालायां भाष्ये षष्टी- - - . . करणाध्यायो द्वितियः ॥ श्रीः॥ fol, 20a' इति ......... चंद्रग्रहणाध्यायस्तृतीयः॥ छ।

Page #276

Jyotiga
265
Ends abruptly-fol. 330
द्विस्थं फलं ग्राह्यं । तत् द्विस्थं फलं पूर्वध्रुवांकसंस्कृततिथ्यं तस्य घटिकासु पलेषु यसणं कार्यमिति । एवं लध्वाः लघुपक्षमतोछा ग्रहाः । भवंतीति । नत; कर्मात्र कर्तव्यमिति ॥
वृहत्पाराशरहोरा
Bịhatpārāśarahorā (पूर्वखण्डसारांश)
(Purvakhandasaramsa)
840 No.807
1887-91 Size - 11 in. by 5} In. Extent - 37 leaves; 10 lines to a page; 40 letters to a line. Description - Modern country paper; Devanagari characters%3; not
very old in appearance%3; handwriting bold , clear, legible and uniform; red pigment used for topical headings and colophons; yellow pigment used for corrections ; seems to be in. complete.
The Ms. contains Adhyayas 27-28 and 6-16. Age - Not very old. Author - Not mentioned. Begins -fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ अथ विदशाफलप्रारंभः ॥
लग्नेशरोगनाथौ च निधनेशेन संयुतौ मारकेशयुतौ दृष्टौ रोगनाथांशगौ यदि २ तस्य भुक्तौ विजानीयाद् व्यथां शस्त्रेण वै नृणां
शुभयोगेन बाधः स्यात्पापयोगेन मृत्युकृत् ३ etc. fol. 5b इति श्रीबृहत्पाराशरहोरापूर्वखंडसारांशे सूर्यादि उपदशाफलकथनं नाम
सप्तविंशोध्यायः २७ fol. sb इति .............. सूक्ष्मदशाफलकथनं नाम अष्टाविंशोध्यायः २८ ।
fol. 18a इति ............... द्वादशभावविचारकथनं नाम षष्टोऽध्यायः ६ Ends - fol. 370
वित्तेश्वरस्य दिग्भागे वित्तमामोति निश्चितं ॥ रन्ध्रेश्वरस्य दिग्भागे देहस्तत्र विनश्यति १०७
..34

Page #277

266
Vedāngas भौमादिति ॥ भौमाष्टकवर्ग भौमालामांतं बिंदुयोगः ५३ ससभिर्गुणितः ३७९ सप्तविंशति भक्ते लब्धं १३ एतत्तुल्याब्दे दुःखं रोगं स्यात् शेष २० एतत्तुल्याब्दे वा तद्वर्षे पापसंयुक्त इति विशेषः ॥ इत्यष्टकवर्गफलाध्यायः॥
इति श्रीबृहत्पाराशरहोरापूर्वखंडसारांशे अष्टकवर्गफलकथनं माम षोडशोध्यायः १६
मेषादि यद्ग्रहगता वसुसंख्ययातास्तद्भावपुष्टिबलबुद्धिकरा भवंति षदपंचसप्तसहितानि शुभप्रदानि त्रिध्येककर्णयुतभानि न शोभनानि १०८ मिनं फलं भवति सागरकर्णयोगे रोगापवादभयदा यदि शून्यभावाः । एकादिकर्णयुतभानुमुषग्रहाणां भिन्नाष्टवर्गजनिसर्वफलं प्रवच्मि १०९
बृहत्पाराशरहोरा
Brhatpārāśarahorā (पूर्वखण्डसारांश)
(Purvakhandasaramsa)
952 No. 808
1886-92 Size - 108 in. by 5 in. Extent - 32 leaves ; 11 lines to a page ; 36-38 letters to a line. Description - Modern country paper; Devanāgari characters; not very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single ; red pigment used for topical headings; yellow pigment often used for corrections; the first four verses are completely tinged with yellow pigment.
The Ms. contains Adhyayas 18-26 from Brhatpara. Sarahora.
Age - Not very old. Author - Parāśara ?
Subject - Jyotisa. Begins — fol. 10
अथ सूर्यदशा ॥ वर्ष । ६ । तस्य फलं ॥ सूर्योत्कृष्टदशा करोति सुतधीप्रज्ञाधिकारोत्च्छ्रया ज्ञानार्थागमकीर्तीपौरुषसुखप्राप्तिश्चरानुग्रहान्

Page #278

Jyotiga
267
भानोः पापदशा करोति विफलोद्योगार्थहान्यामथा
राजक्षोभमहीशकोपजनकारिष्टानिबाधोदयान् ५ etc. fol. 5a इति श्रीबृहत्पाराशहोरापूर्वखंडसारांशे सूर्यांतरदशाफलकथनं नामाष्टा.
दशोध्यायः १८ fol. 8a इति............चंद्रांतरदशाफलकथनं नाम एकोनविंशतितमोध्यायः १९ Ends -fol. 32a
प्रमेहकर्म आरोग्यं नानामार्गे धनव्ययं ॥ भार्यापुत्रविरोधश्च गमनं कार्यनाशनं ॥७२ ॥ द्वितीय ... ननाथे तु देहबाधा भविष्यति ॥ तदोषपरिहारार्थ मृत्युंजयजपं चरेत् ॥ ७३ ॥ छागदानं प्रकुर्वीत सर्वसंपत्प्रदायकं ॥ ७४ ॥
इति श्रीबृहत्पाराशरहोरापूर्वखंडसारांशे भृगोरंतर्दशाफलकथनं नाम . पदविंशोध्यायः २६
बृहत्पाराशरी
Bphatpārāsari (पूर्वभाग)
(Purvabhāga)
839 No. 809
1887-91 Size -73 in. by 10 in. Extent -32 leaves; 24 lines to a page%3; 32 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanagari characte.
rs: new in appearance; handwriting small but clear, legible and uniform ; red pigment used for topical headings and
colophons%; the Ms. contains portion up to अरिष्टाध्याय. Age - Modern. Author - Not mentioned. Begins - fol. 1a
ज्योतिष पूर्वपाराशर्य प्रारंभः॥
मनोहरदयादृष्टिमंदहासलसन्मुखः मंगल्लायसदा सर्वमंगल्लाजानिरस्तु नः मेषोक्षनरयुः कर्की सिंहकन्यातुलादयः धनुर्नघटोमाना इति द्वादश राशेयः etc,

Page #279

268
Dodangas
fol. 10 इति पाराशर्ये राशिस्वरुपाध्यायः प्रथमः छ
fol. 3a इति पाराशय ग्रहशीलनिरूपणभेदो द्वितीयोध्यायः छ Ends - fol. 32a
असितरविशशांके भूमिपुत्रैर्नवदशमोदयनैधनाश्रितः भवति मरणामदेहिनां यदि बलिना रविणा निरीक्षिताः सुतमदननपात्यलग्नरंप्रेष्वशुभयुतो मरणाय शीतरश्मिः शशिसुतभृगुपुत्रदेवपूज्यैर्यदि बलिमिनियुतोवलोकितो वा योगस्थानगतवती बलिनश्चंद्रे स्वांतनुग्रहमथवा पापैदृष्टेबलवति मरणं वर्षस्यांते किल मुनिगदितं छ इति पूर्वपाराशर्ये अरिष्टाध्यायस्समाप्तः छ
'बृहत्संहिता or
Bịhatsambitā or वराहमिहिरसंहिता
Varāhamihirasamhita
347 No. 810
1880-81 Size -10% in. by 4g in. Extent — 127 leaves ; 11 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines ; red pigment used for verse-numbers and colophons; edges siightly worn out; the following folios missing 74, 75,88,90, 91, 93,95,96,97, 98,
99,104, 108, 109,110, 111,119%; incomplete. Age - Appears to be old. Author - Varahamihira.
Subject - A comprehensive treatise on astrology, Begins - fol. 10
॥ ॐ ॥ श्रीसूर्याय नमः ॥ जयति जगतः प्रसूतिर्विश्वात्मा सहजभूषणं नभसः। हृतकनकसदृशदशशतमयूषमालान्वितः सविता । १ जगदुत्पद्यते च यस्मिन्नुदयगतेस्तंगतेस्तमुपयाति । स जयति जगतश्चक्षुध्वांतीतकरः सहस्रांशुः । २

Page #280

169
Jyotiga
प्रथममुनिकथितमवितथमवलोक्य ग्रंथविस्तरस्यायं । नातिलघु विपुलरचनाभिरुद्यतः स्पृष्टमभिधातुं । ३ मुमिविरचितमिदमिति यचिरंतनं साधुनमनुजग्रथितां ।
तुल्येऽर्थे अक्षरभेदादनंत्तकेका विशेषोक्तिः । ४ etc. fol. 24 इत्याचार्यवराहमिहिरसंहितायां शास्त्रोपनयनप्रथमं नामाध्याय प्रथमः ॥छ॥
fol. 5a इत्याचार्यवराहमिहरसंहितायां सांवत्ससूत्रं नामाध्यायः छ॥ Ends-fol. 1440
बिभ्राणः शरबिंदुकोटिधवला दंष्ट्रामिवोच्चैर्मति कृत्वाहेः फणिमंडलेष्विव पदं रत्नावली भारिषु । खऽसंमोहमहोदधेऽकुगणकग्राहासमाकृष्णवान् ज्योतिर्गासुचिरं वराहमिहरछद्मा हरिः पातु वः । २१ हत्यावस्याचार्यश्रीवराहमिहिरकृता संहिता समाप्ताः ॥ छ ।
सूर्ये नृपे अल्ध ......... Reference -(1) Mss. -A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum:
i,3750%; ii,85a, 213a; iii,8ca. B - Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. Nos.
2979-83, 6324-25%3 Mad. Des. Cat. Nos.
13583-4. (2) Printed Editions - 1 Edited by Dr. H. Kern Bibli.
Indica No. 48, 1865; 2 Edited by Pandit Jibananda Vidyasagara, Calcutta, Saraswati Press, 1880; 3 Trans. by Dr. H. Kern JRAS. N, S.4 (1870); 4 Trans. into English by Chidambaram Iyer, South Indian Press, Madura, 1884, .885.
बृहत्संहिता or
Brhatsambitā or वराहमिहिरसंहिता
Varahamihirasamhita
519 No. 811
1892-95. Size - 134 in. by 6 in. Extent-105 leaves%3; 13 lines to a page%3; 38 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgarl characters; old in appear.
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled

Page #281

270
Vodangas
in two double red lines and edges in single; red ink used for colophons and daņdas; folios numbered in both margins ; edges of some of the folios worn out; the Ms. contains 1-105
Adhyāyas. Age - Appears to be old. Author-Varahamihira. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥
जयति जगतः प्रसूतिविश्वात्मसहजभूषणं नभसः ॥ etc. , fol. 1b इति श्रीवराहमिहिरकृतो संहितायां शास्त्रोपनयनाध्यायः प्रथमः ॥छ॥ fol. 30 इति आचार्यमिहरविरचितायां संहितायां संवत्सरसूत्रं नामाभ्यायो
द्वितीयः ॥छ॥ Ends - fol. 1050
पुंस्काकिलसमवाणी ताम्रोष्टी पद्मवर्णकरचरणा। स्तनभारनमितमध्या प्रदक्षिणावर्त्तयानाभ्या ॥ ११ ॥ कदलीकांडनिभोरुः। शुश्रोणीचरककुंदरा सुभगाः॥ सुश्लिष्टांगुलिपादा भवति प्रमदा मनुष्यो वा ॥१२॥ प्रलंबबाहः पृथुपीनवक्षाः क्षिपाकरस्यास्मितचारुदतः ॥ गजेंद्रगामी कमलायताक्ष्यः ॥ स्त्रीचित्तहारी मरतुल्यमूर्तिः ॥ १३॥ इति ॥
इत्याचार्यश्रीवराहमिहिरकृतौ संहितायां नक्षत्रपुरुषो नाम पंचधिकशततमोऽध्यायः ॥ श्रीः।। श्री समाप्ता चेयं ज्योतिषशास्त्रसंहिताः॥
ज्योतिः शास्त्रसमुद्रं प्रमथ्यामंदराद्रिणेव मया लोकस्यालोककरः । शास्त्रशशांकः समुक्षिप्तः ॥१॥
॥ श्रीरस्तु॥ कल्याणमस्तुः ॥श्रीः। Reference:- See No. 347/1880-81.
पृहत्संहिता or बाराहसंहिता No. 812 Size — 124 in. by 47 in.
Bphatsambitā or Vārāhasamhita
548 1875-76

Page #282

Jyotima
Extent - 148 leaves; 12 lines to a page ; 25 letters to a line.
Description - Thick country paper; Devanāgari characters; old in
appearance; handwriting somewbat careless and not quite legible ; red pigment used for colophons; complete.
Age-Samvat 1828.
Author - Varahamihira.
Subject - Jyotisa. Begins – fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीवराहमिहिराय नमः।
जयति जगतः प्रसूतिर्विश्वात्मा सहजभूषणं नमसः etc. as in No. 347/1880-81. fol. 2a इति वराहमिहिरकृतौ संहितायांमुपनयनाध्यायः प्रथमः १
fol. 40 इति वराहमिहिरकृतौ संहितायां सांवत्सरसूत्रं द्वितीयोध्यायः २ Ends - fol. 148
माहेंद्रं मध्यदेशं च कुरुक्षेत्रं तथैव च एते देशा विनश्यति अस्मिन्नुत्याभदर्शने ३ ... मामिकं तु भाग्नेयं वायभ्यं तद्विप्रासिकं मास्मेकं तु वारुण्यं माहेंद्रं स्वर्द्धमासिकं ४
इति श्रीवाराहसंहितायां चतुःसाहरुयां ग्रंथसमाप्तश्चायं ॥ संवत् १८२८ वैशाखशुक्कु १ गुरुवासरे लिपिकृतं श्रीनंदेन स्वस्यावलोकनार्थ ...... स्मज
स्यापि शुभं भूयात् श्री श्री श्री Reference - See No. 347/1880-81..
बृहत्संहिता
Brhatsamhita with टीका
with Commentary
415 No. 813
A1881-82 Size -111 in. by51 In. Extent - 639 leaves; 9 lines to a page; 25 letters to a line.

Page #283

Vadangas
Description - Thick coupiry paper; Devanā garj characters; handwrita
ing clear and legible but not quite uniform ; borders ruled in triple red lines; red pigment used for marking the colophons ; slightly brittle leaves; folios numbered in both margins ; foll. 1-22, 25-58 and 60-101 missing; the Ms. contains both Text and Commentary; incomplete.
Age - Does not appear to be very old. Author of the Text – Varābamibira. ___ , , Comm. - Bhattotpala. Subject - Jyotisa.
Begins abruptly (Text)-fol. 23a
यानं वाहवियुक्तं यदि गच्छेन व्रजेच वाहयुतं ॥
राष्ट्राभयं भवति तदा चक्राणां सादभांगे च ।। etc. Begins (Comm.) - fol. 23a
...हु दक्षिणं च यजेत् ॥ अथान्यानुत्पातानाह॥छ| etc. .
.
Ends (Text) - fol. 737a
अत्रैवातरभूतं परिशेषं निगदितं च शत्रायां
व ... श्रितं । जातककरणं वहूशोध्यमिति ।। Ends (Comm.)-fol. 7370
फाल्गुनस्य द्वितीयामसितायां गुरोदिनै । वस्वष्टाष्ट ८८ मिते शाके क्रतोयं विवृती मया ॥ चतुविंशतिसाहस्रं मानमस्या मनुष्टुभां। वराहमिहरे यस्मिनछाया स्कंदमया क्रता ॥ वराहमिहराचार्यरचिते सिंहितार्णवे ।। भर्थिनामुत्पलश्चक्रेापुपे विवृत्तिप्लवं ॥
इत्याचार्यवराहमिहरविरचितायां चतुसाहामिकायां संहितायां भहोत्पालविरचितायां टोकायां शततमोध्याय ॥ समाप्तः ॥ भट्टोत्पलविरचितं विवरणं ॥
संपूर्ण समाप्त ॥ शुभं भवतु ॥ References - See No. 834/1884-87.

Page #284

Jyotiga
273
बृहत्संहिता
Bịhatsamhita with टीका
with Commentary
852 No. 814
1887-91 Size - 131 in. by 7 in. Extent - 496 leaves; 16 lines to a page; 32 letters to a line. Description - Smooth country paper; Devanāgari characters; not very
old in appearance ; bandwriting bold, clear, legible and uniform; the Ms. contains both Text and Commentary; the Text marked in reddish ink; edges of some folios slightly worn out; the Ms. contains Adhyāyas 1-101.
Age-Dces not appear to be very old. Author of the Text- Varahamihira.
.. , Comm. - Bhattotpala. Subject -Jyotisa. Begins ( Text)- fol. 10
ॐ जयति जगतः प्रसूतिर्विश्वात्मा सहजभूषणं नमसः etc. Begins (Comm.) -- fol. 10
____ॐ श्रीगणेशाय नमः ॐ नमः सूर्यरूपाय वराहमिहिराय नमो नमः ॐ स्वस्ति प्रजाभ्यः
* अचिंत्यमव्यक्तमनंतमव्ययं विभु प्रभु भावितभूतभावनं त्रैलोक्यविस्तारविचारकारकं हरिं प्रपन्नोस्मि गतिं महात्मनां १
ॐ ब्रह्माजशंकररवींदु fol. 8 इति भट्टोत्पलपरिचितायां संहिताविवृत्तौ शास्त्रोपनयनाध्यायः प्रथमः ॥
fol. 33b इति. ................. सांवत्सरसूत्रं नामाध्यायो द्वितीयः Ends (Text) - fol. 4950
कल्पादौ चक्रवर्ती भवति हि मतिमांतत्क्षयाश्चापि भूयः संसारे जायमानो भवति नरपतिर्ब्राह्मणो वा धनाढयाः followed by the Comm. and then, प्रतिपातशतप्रसादमानं नेदम् शास्त्रमुपसंगृहीतं नमोस्तु पूर्वप्रणेतृभ्यः
...35

Page #285

274
Vedangas
Ends (Comm.) - fol. 495b
दिनकर मादित्यः ताराभाः सर्व एव ग्रहाः मुनयो वसिष्टादयः गुरुरादित्यः -साध्यः स्वपिता दिनकरमनिगुरूणां चरणाः पादाः तेषां प्रणिपाते नमस्कार: तत्कृते तत्करणाजातः प्रसादोनुग्रहो यः ततो मतिबुद्धिर्यस्य तेन दिनकरः मणि गुरुचरणप्रणिपातकृतप्रसादपतिना मदीयं शास्त्रं ज्योतिषग्रंथं उपसंगृहीतं संक्षिप्तीकृतम् यस्मातेभ्यः पूर्वप्रणेतृभ्यः पूर्वाचार्येभ्यो नमोस्तु . नमस्कारो भवति ॥
भट्टोत्पलविरचितायां संहिताविवृतौ उपसंहाराध्यायशतमेकम् ॥ References - See No. 834/1884-87.
बृहत्संहिता with विवृति
Bịhatsamhitā with Vivrti
414 No. 815
A1881-82Size – 11 i in. by 5% in. Extent — 422 leaves ; 9 lines to a page : 25 letters to a line. Description – Thick country paper ; Devapāgari characters; not very
old in appearance; handwriting somewhat careless but clear, legible and uniform ; borders ruled in triple red lipes; folios numbered in both margins ; foll. 1-99 missing; the Ms. contains both Text and Commentary: contains Adhyayas 3 (inc)
to 44 , incomplete. Age - Does not appear to be very old. Author of the Text – Varāhamihira.
" , Comm. - Bhattotpala. Subject - Jyotisa..
Begins (Text) abruptly-fol. 100a
शशरुधिरनिभे भानौ नभस्तलस्थे भवंति संग्रामाः॥
शशिसदशे नृपतिवधः क्षिप्रं चान्यो नृपो भवति ॥ ३०॥ etc. Begins (Comm.) abruptly - fol. 100a
....... ज्ञः कर्मविभागेन भवति । तस्य विनाशो मृत्युभवति ॥ अन्य TUTE | etc.

Page #286

Jyot ja
275
fol. 105a इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां संहिताविवृतावादित्यचारो नामाध्यायस्तृ
तीय ॥ छ ॥
fol. 1226 इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां संहिता विवृतौ चंद्रचारो नामाध्यायश्चतुर्थः ॥
नीराजनविधिर्नाम चतुश्चत्वारिंशोध्यायः ॥ ४४ ॥
fol. 5200 इति
Ends (Text) - fol. 520b
Ends (Comm.)
-
Reference - See No. 834 / 1884-87.
बृहत्संहिता with विवृत्ति
No. 816
Size
11 in. by 5 in.
Extent – 936 leaves; 10 lines to a page; 32 letters to a line.
***...***...
कृष्णो गलेऽस्य बिंदुः सितकरटांतः स रिक्तकृद्विक्तः ॥ पीतो गोपीत इति क्लेशकरः खंजनो दृष्टः ॥ ३
- fol. 521a
आकंठमुखात् कृष्णः मुखाद्वक्त्रादारभ्य कंठं गलं यावत् । कृष्णोसितवर्णः स संपूर्ण नामा ॥ स आशां इच्छां पूरयति ॥ परिपूर्ण करोति ॥ कृष्णो गलेऽस्य बिंदुरिति ॥ इति भाष्यस्य पूर्वाद्धं ॥ उत्तरार्द्धमपरस्मिन् पुस्तके विलोकनीयं ॥ शुभ
"
Subject
Description Thick country paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking and yellow pigment used for corrections; edges of some of the folios moth-eaten ; both the Text and the Comm entary complete.
The Commentary was composed in Saka 888.
Age - Samvat 1819.
Author of the Text - Varāhamihira.
Comm. — Bhattotpala.
-
99
Bṛhatsamhita with Vivṛtti
305
Vtárāma (i)
Jyotisa.

Page #287

276
Vedangas
Begins (Text)-fol. 20
जयति जगतः प्रसूतिर्विश्वात्मा सहजभूषणं नमसः।
हृतकनकसदृशदशशतमयूषमालार्चितः सविता ॥॥ etc. Begins (Comm.)- fol. 10
॥ॐ श्रीगणेशाय नमः ॥ ॥श्रीसूर्याय नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः॥ ब्रह्माजशंकररवींदुकुजज्ञजीवशुक्रापुत्रगणनाथगुरून्प्रणम्य ॥ यः संग्रहोऽर्कवरलाभविवृद्धबुद्धे.
रावंतिकस्य तमहं विवृणोमि कृत्स्नं ॥१॥ ......... fol. 16° इति भट्टोत्पलविरचितायां संहिताविवृतौ शास्त्रोपनयनाध्यायः ॥ प्रथम
समाप्तः॥ fol. 67b इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां संहितायां विवृत्तौ सांवत्सरसूत्रनामाध्यायो
द्वितीयः ॥ छ । श्री॥ Ends ( Text)- fol. 935a
शतमिदमध्यानामुपपरिक्रमादवुक्रांतः ॥
अन श्लोकसहस्रान्यर्थत्पून चत्वारि ॥ Ends (Comm.)-fol. 395a
इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां संहिताविवृत्तौ शास्त्रानुक्रमणी तथाध्याय संग्रहविः ॥ .........
चतुर्विशतिसाहसं सानमस्याद्यनुष्टुभां ॥ वराहविहरो यस्मिन् छाया स्कंधमेया कृता वराहमिहराचार्यरचिते संहितार्णवे। अर्थिनामुत्पलश्चक्रेर्यापूपे विवृतिप्लवं ॥
इत्याचार्यवराहमिहरविरचितायां चतुसहस्रां संहितायां भटोत्पलविरचितं विवरणं संपूर्ण ॥छ॥ शुभं भवतु ॥॥ कल्याणमस्तु॥ श्रीगोपीजनवल्लभाय नमः॥ श्रीबोचराजी सत्पछे । ॥ श्रीरस्तु॥ कल्यांमस्तु श्रीराधेकृष्णः ॥छ॥ श्रीमाधवाचार्य ॥छ॥ रणछोडजी सप्तछे॥ संवत १८१९ ना वर्षे पौषवदि.
वार गरेउ ।। लषीतं ग पुस्तकं शुभं भवतु । श्री छ॥ श्री ॥ Reference - See No. 834/1884-87.
Brhatsamhitāvstti
834
बृहत्संहितावृत्ति
No. 817 Size - 114 in. by 5. in.
1884-87

Page #288

Jyotişa
Extent - 252 leaves; 10 lines to a page ; 35-40 letters to a line.
Description Country paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting clear and legible but not uniform; borders ruled in two double black lines; red pigment used for marking topical headings and colophons; edges worn out and moth eaten ; foll. 1, 51, 52, 85, 195, 213 missing and fol. 243 is repeated; incomplete..
Appears to be old.
Age
Author - • Bhattotpala.
Subject
-
3
-
-
Commentary on the Bṛhatsamhita of Varahamihira.
Begins abrupttly - fol. 20
277
...... 1
जनं । किमेभिरुक्कैरित्यत्रोच्यते । श्रोत्रीणां संबंधाभिधेयप्रयोजनकथनाच्छास्त्रविषये । श्रद्धा जायत इति । तथा चोक्तमत्रार्थे
सिद्धिः श्रोतृप्रभृतीनां संबंधकथनाद्यतः । तस्मात्सर्वेषु शास्त्रेषु संबंध: पूर्वमुच्यते । etc.
fol. 140 इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां संहितावृत्तौ शास्त्रोपनयनाध्यायः प्रथमः । । fol. 536 इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां संहितावृत्तौ सांवत्सरसूत्रनामाध्यायो द्वितीयः ॥
fol. 2570 इति श्रीमहोत्पलविरचितायां बृहत्संहितावृत्तौ सस्यराजकाध्यायः चत्वारिंशत्तमः ॥ छ ॥
Ends - fol. 2580
अथ मकरकुंभयोराह ॥
मकरे तरुगुल्माद्यं सेक्येषु सुवर्णकृष्णलोद्दानि ।
कुंभे सलिलजफलफल कुसुमरत्नचित्राणि रूपाणि ॥ ७
तरावो वृक्षाः गुल्माः प्रसिद्धाः । अकांड विटपमित्यर्थ ।। आदिग्रहणतलवल्पः सैक्यं सेकोच्छे इक्षुः प्रसिद्धः । सुवर्णकृष्णलोद्दमांसं । एतानि सर्वाणि नरककुंभ इति । सलिलजं यत्किचिजल
References – (1) Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i,
375; ii, 85a, 2130; iii, 800.
B - Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. Nos. 2984-86; R. Mitra, Notices Nos. 590, 1491.

Page #289

Vedangas
(2) Printed Editions :- Edited by MM. Sudhikara
Diviedi 2 Vols. Benares, E. J. Lazarunk Co. 1895, 1897.
बृहद्रमल
Bịhadramala
,411 (i):, No. 818
1895-1902 Size — 114 in. by 41 in. Extent - 27 leaves; 8-10 lines to a page ; 40-42 letters to a line. Description -Modern paper with watermarks; Devanagari characters%3
new in appearance; handwriting clear and legible but not quite uniform; borders of some folios ruled in triple red lines; slightly moth-eaten; complete.
The Ms. contains another work on Ramálaśāstra. Age - Saka 1712. Author - Not mentioned.
Subject - A treatise on the Ramalaśāstra.
Beging - fol. 1a
॥श्रीगणेशाय नमः॥ ॥अथ रमलप्रश्नविद्यारभ्यते॥
भादौ श्वेच्छया बिंदूनां चतुष्पंक्तयः कार्याः ता अपि चतुर्धा स्थाप्याः तत्र चतुर्षु स्थानेष्वपि बिंदूनि द्वयोद्धयोः संयोगः कर्यः ॥ पश्चादंते यदवशिष्यते रेखात्मकं बिंदुवति सर्वमेकत्र स्थाप्यं अनेनैव प्रकारेण चतुर्दा स्थानेषु यदवत्य.
मवशिष्यते रेखात्मकं बिंद्वात्मकं वा तदेकत्र स्थाप्यं ॥ etc. Ends - fol. 270 ...
अंतर्दशायाः क्रमशो भवति फलंतु चंद्राभरणे विलोक्यं ॥ . न्यापारस्तरणेः सुमज्जनभुजा हर्षस्तु तारायते चैरे बंधुकलिः कुजस्य तमसः शोकं विरोधः करा॥ धर्मदेवगुरोः शनेस्तु सुतरां दैन्यं विदो बंधुतो विचातयेत्सुखं लभेत शिखिनज्वालस्यमुढेगता ॥१॥

Page #290

Jyotiga
279 हर्षस्त्रीसुखलब्धयोसुरगुरौर्दैन दिनैदवविद्राज्ञां सम्यगिदं विचार्य दिनचर्यायां फलं त्वादिशत् । सू ५।३
चंद्र ३ मही ३ रा ८३ वृ०.३ श ८३ बु ४३ के ३।३० ४१० पो. ....... घटी ६० इति दिनफलं ॥ बृहद्रमलपुस्तकं समाप्तं ॥ छ शके १७१२ साधा
- रणनाम संवत्सरे अधिक आषाढ वद्यद्वादशी शुक्रवारेदं पुस्तकं ...... लिखितं समाप्तं ।। छ।
ब्रह्मव्यवहार
Brambavyavahāra
955 No. 819
1886-92 Size - 10 in. by 5} in. Extent -4 leaves; 16 lines to a page%3; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting clear and legible but not quite uniform; ...... red pigment used for verse-numbers%3 left hand edges torn,
moth-eaten; complete.
Age-Appears to be old.
Author - Trivikrama.
Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ नमस्कृत्य परं ब्रह्म गणकेंदुनिविक्रमः ॥
मुनिप्रणीतमखिलं व्यवहारं प्रवक्ष्यति ॥१॥ etc. Ends — fol. 4a
नारायणस्य तनयो ज्ञानिहल्लानुजो द्विजः॥
त्रिविक्रमः शतश्लोक व्यवहारममुं व्यधात् ॥१०॥ क्षेपकोयं ॥
किंचित्कलियुगे जाते ब्रूते ब्रह्मास्त्रिविक्रमः॥ तव जिल्हाप्रसंस्थेन शास्त्रमेतन्मया कृतं ॥ १०१॥
इति त्रिविक्रमकृतौ ब्रह्मण्यवहारः ॥ शुभमस्तु । Reference - See No. 167/A1883-64.

Page #291

280
ब्रह्मव्यवहार or त्रिविक्रमशतक
Age
No. 820
Size - 93 in. by 42 in.
Extent - 8 leaves : 8 lines to a page; 25 letters to a line.
Description
-
Vedängas
Country paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; folios slightly worn out; red pigment used for marking the portion; complete.
- Samvat 1758.
Bramhavyavahāra or Trivikramasataka
According to Stein the present treatise is identical with the author's another work Trivikramasataka. See Stein's Cat. of Jammu Mss. p. 164 No. 3049.
#
Author - Trivikramācārya. For other works aseribed to him see
Aufrecht. Cat. Cat. i, 2394.
Subject -An astronomical treatise.
Begins fol. 18
श्रीगणेशाय नमः ॥
नमस्कृत्य परं ब्रह्म गणकेंदु त्रिविक्रमः ॥ मुनिप्रणीतमखिलं व्यवहारं प्रवक्ष्यति ॥ १ ॥
Ends - fol. 8a
167
A1883-84
...
नंदा भद्रा जया रिक्ता पूर्णेति च पुनः पुनः । शुक्रज्ञा किजीवाश्वे तत्सिद्धाः स्युस्तिथय क्रमात् ॥ २॥ त्याज्याः पंचबुधैष्टौ सर्वेषु अधिका दश ॥ तिथिवारयुतौ तौ चेत्स्पृशेतां त्रीन्परस्परं ॥ ३ etc.
ज्येष्टा विशाखा मूल च नक्षत्रं शततारकं ॥ उत्तरा पूर्वा फाल्गुरापोक्षणास्तिथिसमा दिने ॥ ९९ ॥ रात्रौ चार्द्रा तथा चाष्टौ पूर्वाभाद्रपदादयः ॥ पुनर्वसुक्षणा: पुष्पश्रुतिस्तिस्रः करादिकाः १०० ॥ पू. भा. उ. मारे. अ. म. कृ. रो. म्. ॥ नारायणस्य तन ... ज्ञानहलानुजो द्विजः ॥

Page #292

Size -
Jyotisa
त्रिविक्रमशतश्लेकं व्यवहारममुं व्यधात् । १०१ ॥ किंचित्कलियुगे याते कृते ब्रह्मं त्रिविक्रमं ॥ तव जिव्हाग्रसंस्थेन शास्त्रमेन्मया कृतम् ॥ १०२ ॥
References – Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i, 383a ;
ii, 86b.
B - Descriptive Catalogues :- I, O. Cat. Pt. V, No.2884.
ब्रह्मसिद्धान्त of शाकल संहिता
No. 821
श्री० इति श्रीसस्पंडितमदश्रीत्रिविक्रमाचार्यकृते ब्रह्मव्यवहारः समाप्तः ॥ सं १७५८
98 in. by 4 in.
-
-36
Extent — 24 leaves; 13 lines to a page; 40-45 letters to a line. Description Country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting small but clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines; red pigment used for colophons : edges slightly worn out; folios numbered in both margins; the Ms. contains Adhyāyas 1-6 of Bramhasiddhanta.
Age - śaka 1726 : Samvat 1861.
Author
- Not mentioned.
Subject
Jyotisa.
Begins fol. 1b
श्रीगणेशाय नमः ॥
281
Bramhasiddhanta of Śākalasambitā
ध्यानयोगसमारूढं ब्रह्माणां त्रिजगद्गुरुं
अभिवाद्य सुखासीनं नारदः परिपृच्छति १
नारद उवाच
345
1882-83
देवदेव जगन्नाथ सर्वज्ञ कमलासन ज्योतिषां चारतं ज्ञानं ब्रूहि कालाश्रयं महत् २

Page #293

282
fol. 40 इति श्रीशाकल्यसंहितायां द्वितीयप्रभे ब्रह्मसिद्धांते प्रथमोध्यायः १
fol. 110 इति श्रीब्रह्मसिद्धांते द्वितीयप्रभे द्वितीयोध्यायः २
Ends - fol. 22a
Vedängas
अधीतमखिलइछंदः स्थाणुरूपं प्रतीयते गैर्विना यथा चांगी तस्मादेतत्प्रसीद मे ३ etc.
Age
Author
धूम्रं कृष्णं क्रमात्कृष्णं कृष्णताम्रं विनिर्दिशेत् किंचिदूनाधिकैः पादैश्छत्रं कपिलमेव तत् १३
नदपं यस्य कस्यापि रहस्यं शास्त्रमुतमं एतद्देयं सुशिष्याय मुने वत्सरवासिने १४
इति श्रीशाकल्यसंहितायां द्वितीयप्रश्ने ब्रह्मसिद्धांते षष्टोध्यायः समाप्तोयं ब्रह्मसिद्धातः शके १७६६ वैशाख कृ ।। श्रीसंवतः १८६१ मीती चैत्रशुदी पंचमी वार अतवारके पुस्तक संपुर्ण शुभं भवेत ॥ ॥ श्रीरामचंद्राय नमः ॥ ॥ श्रीहनुमानजी शाह || || श्रीदेवीजी शहाइ ॥ ज्योतिर्विद्वल्लभरामस्येदं पुस्तकं ॥ संपूर्ण ॥
Reference - See No. 286 / Vis. I.
ब्रह्मसिद्धान्त (from शाकलसंहिता )
No. 822
Size - 13 In. by 4g In.
Extent - 29 leaves; 9 lines to a page ; 45 letters to a line.
Description - Modern paper with watermarks; Devanagari characters; new in appearance; handwriting beautiful, clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; white chalk and yellow pigment used for corrections; folios numbered in both margins.
- Modern.
—
Bramhasiddhanta (from śākalasamhitā )
The Ms. contains Adhyāyas 1-6 of Bramhasiddhānta from Sakalasamhita.
- Sakala.
286
Viśrāma (i)

Page #294

jyotiga
283
Subject - A part of Sakalyasamhita. Begins-fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ ॥ध्यानयोगामनारूढं ब्रह्माणं त्रिजगद्गुरुं ॥ भभीवाद्य सुखासीनो नारदः मर्मपृच्छत ॥१॥ देवदेव जगनाथ सर्वज्ञ कमलासन । ज्योतिषां चरितं ज्ञानं ब्रूहि कालाशयं महत् ॥ २॥ भधीतमखिलं छंदः स्थाणू संप्रतीयते ॥ अंगैर्विना यथैवांगी तस्मादेतत्प्रसीद मे ॥३॥ इत्येवमुक्तो विश्वात्मा नारदेन महर्षिणा ॥
पुत्रेण धीमता प्रीत्या वाक्यमेतदभाषत् ॥ ४ ॥ etc. fol. 15a इति शाकलसंहितायां द्वितीयप्रश्ने श्रीब्रह्मसिद्धांते द्वितीयोध्यायः ॥ छ । Ends-fol. 29a
ग्राहकाढेन तदिबं स्थानं चेत्स्पर्शमोक्षयोः ॥ निमीलनोन्मीलनयोर्विद्या ग्राहणमीप्सितं १ अध्वांतत्वाविधोः सूर्यगृहणं कृष्णमेव तु ॥ द्वांतछादकमिंदो यद्विशेषोस्ति विधौ ततः १२ धूम्रं कृष्णं क्रमाकृष्णं कृष्णताम्र विनिर्दिशेत् ॥ किंचिदूनाधिकैः पादै छन्नं कपिलमेव तत् १३ यदेवं यस्य कस्यापि रहस्यं शास्त्रमुत्तमं ॥ एतद्देयं सुशिष्याय उनूवत्सरवासिने ॥ १४ ॥
इति शाकलसंहितायां द्वितीयप्रश्ने ब्रह्मसिद्धांते षष्ठोध्यायः॥ श्रीकृष्णार्पणमस्तु
References - Mss. -A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- I, 383b;
il, 151b. See Bhar. Jyo. pp. 188-90. Mr. Dikshit says that the work must have been composed after
Saka743 i.e. A.D.821. p. 189. B - Descriptive Catalogues :- 1. O. Cat. Nos. 2784
87%; Mad. Des. Cat. No. 13463%B B. B.R.A.S. No.821.

Page #295

284
ब्रह्मस्फुटसिद्धान्त or ब्रह्मसिद्धान्त
No. 823
-
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
Vedangas
Size
8‡ in. by 5‡ in.
Extent 73 leaves; 11 lines to a page; 26 letters to a line.
Description - Modern paper with watermarks; Devanagari characters; new in appearance; handwriting small but clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; yellow pigment occasionally used for corrections; numbered in both margins; complete.
Age - Modern.
Author — Brahmagupta, son of Jisnu composed this work in 628 A. D. in the reign of Vyaghramukha of the Cahavamsa.
Subject - - Jyotisa.
Begins – fol. 16
Brahmasphutasiddhanta or Brahmasiddhanta
Ends – fol. 730
जयति प्रणतसुरासुर किरीटरत्नप्रभाच्छुरितपादः ॥ कर्त्ता जगदुत्पत्तिस्थिति विलयानां माहादेवः ॥ १॥ ब्रह्मणोक्तं ग्रहगणितं महता कालेन यत् खिलीभूतं ॥ अभिधीयते स्फुटं तजिश्नु सुतब्रह्मगुप्तेन ॥ २ ॥ etc. fol. Sb युगभगणमानयातदर्गण दिनवारमध्य माघेषु ॥ मध्यमगतिद्विषष्टयार्याणां प्रथमकृतोध्यायः ॥ fol. 12a इति ब्रह्मगुप्ते द्वितीयोध्यायः ॥
59
1869-70
गणितं बहुप्रकारं गोलो यंत्राणि यत्र कथितानि ॥ स ब्रह्मगुप्तविहितः स्फुटसिद्धांतो स्मृतो ब्रह्मः ॥ १ ॥ सिद्धांतेपि स ब्राह्मयं तपसा भक्त्यावयो महादेवं ॥ आराध्य करनमस्तस्मै श्रीब्रह्मगुप्ताय ॥
इति श्रीभिलमाचार्यभट जिष्णुसुतब्रह्मगुप्त विरचिते ब्राह्मे स्फुटसिद्धांते संज्ञाध्यायः ॥ ब्रह्मगुप्त सिद्धांतः समाप्तः

Page #296

Jyotiga
285
References - Mss. (1) - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum ;
1, 3830; ii, 866, 213a; iii, 82a. See Dikshit : Bhăr. Jyo. pp. 216–24 and
Thibant ; Astronomie pp. 58-59. B - Descriptive Catalogues :- I. O. Cat.
2768-71; B. B. R. A. S. Des, Cat. No.
250. (2) Printed Editions :- 1 Included in Jyautish
Siddhanta Sangraba ed. by Vidyaprasad Dvi. vedi Benares 1912, 1917; 2 Brahmasphusasiddhāpia and Dhyānagrahopadeşādhyāya, edited with his own commentary by M. M. Sudhakar Dvivedi, (The Pandit 1901 ) and reprint, Medical Hall Press, Benares 1902.
'ब्रह्मस्फुटसिद्धान्त
Brahmasphutasiddhānta with teatar
with Vāsanābhāsya
339 No. 824
1879-80 Size - 11} in. by 44 in. Extent - 245 leaves ; 9 lines to a page ; 35 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters with 'AT'S ;
very old in appearance; handwriting clear and legible; bor. ders ruled in double black lines; edges worn out and motheaten ; fol. I missing; foll. 208 onwards extremely motheaten in the centre of folios; many folios being torn pasted
with paper-slips; incomplete. Ago - Saka 1595. Author - Prtbūdakaswāmi. Subject — Jyotisa. Begins abruptly (Text) – fol. 20
प्रागैर्विनाडिकाक्षी षड्भिर्घटिका विनाडिका षष्ट्या । घटिका षष्टया दिवसो दिवसानां त्रिंशता मासः ।

Page #297

286
मासाद्वादशवर्षं विकला लिप्तांशराशिभगणांतः ॥ क्षेत्रविभागस्तुल्यकालेन विनाडिकाद्येन । etc.
Begins abruptly ( Comm. ) – fol. 2a
Vedangas
......क्षे श्राद्धं कुर्वीतेत्यादि स्मृतिवाक्यान्यपि योज्यानि । अथैवमुच्यते । एषाह संवत्सरस्य प्रथमा रात्रिर्या फाल्गुनी पूर्णिमा सीयोत्तरैषोत्तमा या पूर्वा । एतदपि चेदवाक्यमिति । etc.
fol. 380 इति चतुर्वेदश्री पृथूदकस्वामिकृते सिद्धांतभाष्ये मध्यगत्यध्यायः समाप्तः
॥ छ ॥
Ends - fol. 246
• ग्रहोदयास्तमयना डिकाद्येषु । अध्यायोभग्रह .. श्रीब्रह्मसिद्धांतवासनाभाष्ये भट्टमधुसूदनसुत चतु ध्यायो दशमः समाप्तः ॥ छ ॥ ग्रंथशतैश्चतुभि ग्रंथसंख्या ४५० ।। पृथुस्वामिश्चतुर्वेदश्चक्रे • सगोलमधुनंदनः ॥ १ ॥ अध्यर्द्धेन सहस्रेण पूर्व गोला मध्यायदशकं ततः ॥ २ ॥ छ ॥ श्रीः ॥ श्रीरस्तु ॥ शुभ । यादृशं दृष्टं तादृशं लिखितं मया ॥ यदि शुद्धमशु ........... समुद्रो यावन्नक्षत्रमंडितो मेरुः । यावच्चं ...... 11 aft: 11 eft: 11 संवत् १५९५ वर्षे भाद्रपदशुदि ५ गुरौ श्रीनारायणप्रसादाद्दीर्घा - युष्मान्भवतु
- Samvat 1559.
*********...
References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 3836; ii, 868. Bhār. Jyo. p. 222.
B-Descriptive Catalogues : - I. O. Cat. 2769.
Age
Author - Damodara.
.......
भटतुल्य करणग्रन्थ
No. 825
Size - 7 in by 4g in.
Extent 25 leaves; 11 lines to a page; 24 letters to a line.
Description - Rough Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा 's; very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; edges worn out; slightly moth-eaten; complete.
Bhatatulya Karaṇagrantha
346 1882-83

Page #298

Jyatiga
287
Subject -Jyotisa. Begins - fol. 10
॥ ॐ नमः श्रीवरदमूर्तये ॥ जयति भूवलयेऽबुधिमेखले प्रथितकीर्तिरसौ जनको गुरुः । य इह मौढ्यतमः प्रशमेंऽशुमान् हृदि जनस्य हि विक्तजबोधने । दामोदरः श्रीगुरुपद्मनाम पदारविंदं शिरसा प्रणम्य । प्रत्यब्दशुद्धयाऽर्थभटस्य तुल्यं विदा मुदेऽहं करणं करोमि । २ स्वल्पप्रयासेन च खेटसाधनं लघुस्फुटं शिष्यहितार्थमारभे।
अनल्पकप्रक्रियखेटसाधने भक्तामोघमस्यातिसुखप्रदं हि तत् । ३ etc. fol. 5AFइति श्रीपद्मनाभात्मजदामोदरकृतौ भटतुल्ये मध्यमाधिकारः प्रथमः ॥१॥ Ends - fol. 25a
वृत्तैर्मनुल्पैः २७ क्रमशोंगदः २६ बिभिनंगाष्टाभि ८७ रिलाश्वि. संख्यैः । २७। गोभिर्भुजद्वंद्व २२ मितैदिनैश्च १५ चतुःशती ४०० ग्रंथयुतावनुष्टुभां ४००/१८
अध्यायाष्टकमेवमार्यभटससिद्धांततुल्यं स्फुट श्रीमत् श्रीगुरुपद्मनाभचरणांभोजद्वयानुग्रहात् । सच्छिष्यैरसकृतप्रणतिभिः संप्रार्थितो बीजवित् वक्रांभोजरविश्वकार करणं दामोदरः सस्कृती ॥१९॥
इति श्रीपद्मनाभात्मजदामोदरविरचिते भटतुल्ये ग्रहयु...धिकारोऽष्टमाः॥ समाप्तोयं ग्रंथः ।। संवत् १५५९ वर्षे द्वितीयवैशाखवदि १३ भौमे श्रीश्री
मालज्ञातिनामहोपाकेन लिखितं ॥ शुभं भवतु ।। श्रीरस्तु॥ श्रीः। श्री। Reference -
For theinformation about the anthor Dämo dara cf. Dikshit's Bharatiya Jyotih. sastra pp. 255-56.
भार्गवमुहूर्त
Bhārgavamuhūrta
835 No. 826
1884-87 Size - 64 in. by 41 in. Extent-6 leaves%3; 17 lines to a page%3; 24 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters; not very old in
appearance ; handwriting small but clear, legible and uniform;

Page #299

288
Vedangas
red pigment used for verse-numbers and topical headings;
complete. Age-Samvat 1878. Author - Vararuci. Subject-Astrology. Begins — fol. 1a
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ नमस्कृत्य प्रवक्ष्यामि देवदेवं जनाईनं ॥ अहं वररुचिर्नाम तत्वं भार्गवभाषितं ॥१॥ यानि वाक्यानि शुक्रेण पृच्छते कृत्रवैरिणे ॥
उक्तानि तानि लिख्यते ग्रथादाहृत्य भार्गवात् ॥२॥ etc. Ends - fol. O
हस्ते वपुःसौख्यम् ॥ २५॥ चित्रायां कर्मकृते चिंताश्रयता ॥२६ । स्वात्यां रिपुसंधानसिद्धिः॥७॥ ज्योत्स्नायां कर्मकृते मृत्युः॥२८॥ मैत्र्यां कर्मकृते क्रोधोपशमः॥२९ । संविरचितायां भार्गवमुहूर्तोयं समाप्तम् ॥संवत्
१८७८ ज्येष्टशुक्ला १३ गुरु लिपिकृतं श्रीनारायणपठनार्थ चिरंजीव श्रीचंदकस्य ।। References - Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 407a;
ii,930. B- Descriptive Catalogues:- Stein's Cat. of ___Jammu Mss. Extra. p. 342.
भावचिन्ता No. 827
Bhāvacintā"
196 1883-84
Size - 111 in. by 5} in.
Extent — 31 leaves; 12 lines to a page; 28 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgarl characters; old in appear
ance%3; handwriting bold, clear and legible; red pigment used for topical headings; folios numbered in both margios ;
complete. Age - Samvat 1874 : Saka 1739. Author - Not mentioned.

Page #300

Jyotiga
289
.
Subject - Horoscopy. Begins-fol. 10
___ॐ श्रीगणेशाय नमः ॐ मित्रं द्वादशधा विधाय विलसच्चक्रं च तत्र न्यसेल्लामा द्वादश राशयोतिविशदा वामांगमार्गक्रमात । अंक्यास्तत्र नभश्चराः स्फुटतरा राशौ च यत्र स्थितास्तेभ्यः साधु फलं त्वसाधु सुधिया वाच्यं हि होरागमात् । १ ।
तनुविचारः। रूपं तथा वर्णविनिश्चयश्च चिन्हानि जातिर्वयसः प्रमाणं ।
सुखानि दुःखान्यपि साहसत्वं लग्ने विलोक्यं खलु सर्वमेतत् ।२। etc. Ends-fol. 310
लाभस्थे द्वादशये सुकुमारो दीर्घजीवितो भवति स्थानप्रवरो दानाविख्यातः सुतवचनपरः । २० । विभूतिमान् यामनिवासचित्तः कार्पण्यबुद्धिः पशुसंग्रही च॥ घेजीवनिग्रासफतः सदा स्याद् व्ययाधिनाथे व्ययगेहस्तीने । २१। इति व्ययभावचिंता ॥ संपूर्णा १८७४ श्रावणकृष्ण १० गुरौ। १७३९
भावसंग्रह
Bhāvasaṁgraha
493 1892-95
No. 828
Size - 12 in. by 57 in.
"Extent-55 leaves%3; 14 lines to a page3; 38 letters to a line.
Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; bandwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines and edges in single; red pigment used for topical headings and colophons; yellow pigment used for corrections; edges of the first few folios slightly worn out; complete.
The work quotes numerous authorities. As the author quotes from Varşatantra of Nllakaộtha who composed his work in A.D. 1587 it follows that Bhavasamgraha must have been composed after A. D. 1587. For authorities quoted see New Indian Atniquary Vol. I, No. 12.
1.37

Page #301

290
Vedangas
Age - Appears to be old. Author - Not mentioned.
Subject - A treatise on horoscopy.
Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ नत्वा नारायणं देवं दृष्टवा ग्रंथाननेकशः॥ बालबोधाय वर्षस्य लिख्यते भावसंग्रहः । १ अथ राशिस्वरूपं उक्तं च वामनताजिके ॥ फले राशिग्रहाधीनं सर्वेषां प्राणिना यतः ॥
अतो मेषादिराशीनां स्वरूपं प्राइनिरूप्यते ॥२॥etc. Ends - fol. 546
एक १ शून्यत्रिकं चैव ३० द्वि २ शून्यं त्रिकमेव च ॥३०॥ रुप १पंच युगाश्चैव ४५ वेदशन्यगुणस्तथा ॥३०॥ वेदशून्यं च जीवस्य वेद पंचाब्धिमंदयक। भब्धि ४ पंचेंदु ५ शून्यं भृगो ज्ञेयं इति मानमुदाहृतम् ॥ तस्य फलं क्रमाज्ञेयं प्राप्ते भावानुसारितः॥ वालावलाऽनुमानेन फलं ज्ञेयं विचक्षणैः॥
इति संग्रहभावाब्दसागरे बहवो मतानुसारेण अब्दादिफलं समाप्तम् विशेषफलं अन्यग्रंथे॥ ॥ सं १२ ॥
शंकुहतेष्टं छायामध्यछायान्वितो भवेद्वार । शंकुहते च दिनार्द्ध हा रविभक्ते च भवेत्काल १ ..
दशगुणितं द्वादशभिर्भक्तं ॥ जी नक्षत्रको सूर्य होय ती नक्षत्रकानी चला अंकमासप्रवेशका वारादिक इष्टम जोडिजें सो दिनप्रवेश होय दिनप्रवेशसारणी
Then follows a Kostaka. This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
भावसप्ततिका
No. 829 Size -98 in. by 41 in..
Bhāvasaptatikā
884 1891-95

Page #302

Jyotiga
291
Extent-5 leaves%3 11 lines to a page3; 32 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear. ... ance3B handwriting clear, legible and uniform; borders ruled
in triple red lines and edges in double; edges worn out3B ... yellow pigment used for corrections; complete. Age - Samvat 1751. Author — Yaśasvatsāgara. Subject - Horoscopy (?). Begins - fol. 12
॥ॐ नमः ॥ अथ श्रीपतिपद्धत्यसारतो दिवसलनसाधनं । तात्कालिकः स्पष्टदिनाधिनाथोऽयनांशयुक्तो दिवसस्य लग्ने ॥ पात्यास्तदंशाः खेगुणे ३० भ्य एव ॥ भोग्यांशकास्ते प्रभवंति नूनं ॥१॥
अयनांशकरणं यथा॥ शको विहीनः शरसिंधुवेदैः ४४५॥ शेषा कृतोंशाः खलु षष्टिलस्याः ॥
शेष कलास्ता प्रतिमासमेकं ॥ पंचैव नूनं विकला भवंति ॥ २॥ etc. Ends-fol.5a
भावसप्ततिका चैषा। यशस्वत्सागरोदिता। तो विलोक्य सदा कार्य । भावचक्रमिदं स्फुटं ॥७॥
भावचक्रे भावलग्नं तत्रापि ग्रहसंभवं । - फर्क विशेषतो ज्ञेयं । तत्रस्थैरेव खेचरैः ॥ ७॥
इति भावचक्रं ॥ संवत्सरे विक्रमतो भूवेद। मुनींदुसंख्ये बहुले षपक्षे. वृषे विधौ पंचमिकां सितादिविचारसत्सागरवाचनार्थ ॥७२॥
इति श्रीभावचक्रसाधनार्थ द्वासप्ततिका ॥ श्री ॥ संवत १७५१ वर्षे माहसदि ६ दिने लीषतं मथेन चुतरारूपनगरमध्ये। वाच्यमान चिरंजीग्यात् ॥ श्री ग. चिरविजयजी
Bhāvasāgara
494
भावसागर
No.. 830 Size - 123 1n. by 5 in.
1892-95

Page #303

292
Vedangas
Extent - 63 leaves; 14 lines to a page; 42 letters to a line. Description - Thin country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform: borders ruled in triple red lines and edges in single; red pigment used for marking topical headings and colophone ; white cbalk occasionally used for corrections; incomplete.
In the colophons the work is called संग्रहभावसागर. Age - Does not appear to be very old. Author - Not mentioned. Subject - A treatise on horoscopy. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः। नत्वा गोवर्द्धनं देवं चक्रतीर्थेश्वरं गुरूं। बालानां सुखबोधाय क्रियते (लिख्यते) भावसागरः ॥१॥ तनुर्धनं च भ्राता च सुहृत् पुत्रो रिपुः स्त्रियः ।।
मृत्युश्च धर्मकर्माय व्ययभावाः प्रकीर्तिताः॥२॥ fol.8a इति धनभावः ॥
fol. 110 इति संग्रहभावसागरे षष्टमभावविचार॥ Ends - fol. 63a
पितरि वैरियुतो जनतीप्रियो बहुलजीवितयुक् धनवानरः॥ जननीपालनकर्मरतः सदा भवपतौ दशमस्थान्नगे सदा ॥३०॥ बहुलजीवितमुग्रधनैयुतं शुभकरं वपुपुस्कलसंयुतं । प्रतिसुरूपसुवाहनवस्त्रयुक् स्वगृहगे भवभावपतौ नरः ॥११॥ भवपतो व्यर्यगेचरवलौ नरौ चपलजी The only Ms. quoted by Aufrecht.
Bhāsvati or Pancasiddhāntabhāsvati
भास्वती or पञ्चसिद्धान्तभास्वती
No. 831 Size - 84 in. by 4 in,
823
1884-87

Page #304

Jyotima
293
Extent - 12 leaves; 7 lines to a page ; 22-25 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance%3; handwriting bold, legible and uniform; borders ruled in two double black lines with a thick reddish line between them; red ink used for daņdās; yellow pigment used for
corrections; beautiful designs on fol. 16 and 12a; complete. Age - Samvat 1746. Author - Satapanda composed this work in 1100. Subject - Jyotişa Begins — fol. 10
॥ॐ॥ स्वस्ति श्रीगणेशाय नमः नत्वा मुरारेश्चरणारविंदं श्रीमान्शतानंद इति प्रसिद्धः॥
तां भास्वतीं शिष्यहितार्थमाह शाके विहीने शशिपक्षकैः ॥ १॥ etc. fol. 3a इति श्रीशतानंदविरचिताया भास्वत्यां तिथिध्रुवाधिकार प्रथमः ॥ ___fol. 4a इति श्रीशतानंदविरचिताया भास्वत्यां ग्रहध्रुवाधिकार द्वितीयः ॥ Ends --- fol. 11b
स्थित्यर्धनिरसवेद ४६ भक्तैर्मानांगुलैः प्राक्परतसदनात् ॥ खस्वाश्विवेदैगते ४२०० युगाढे दिन्योक्तितः श्रीपुरुषोत्तमस्या ॥३ श्रीमान् शतानंद इति प्रसिद्धः सरस्वती शंकरयोस्तनूजः ॥४॥ इति श्रीपंचसिद्धांतभास्वत्यां परलेषाधिकारः अष्टमः॥ Then after two verses we have
इति श्रीभास्वत्यां शतानंदकृयते संपूर्णः ॥ संवत् १७४६ वर्षे मार्गशिरूमासे शुक्लपक्षे तिथौ त्रियोदश्यां १३ शुक्रदिने लिषतं छजमलघासीरामसुत पाणीपथनगरमध्ये भात्मपठनार्थ शुभमस्तु ॥ शुभं भुयात् ।।
शिवानंदं गुरुं नत्वा नमःस्कृत्य सरस्वती ।। चंद्रनिर्मला मयैषा शिवःस्तुति प्रकाशतेः॥१॥
गखे चणकवलेभ्यो नमः ॥ श्रीछजमलसहाय॥ References -(1) Mss. -A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1,
4120%; 94a, 215a; iii,890. B- Descriptive Catalogues :- I.O.Cat. No. 29163B
B. B. R. A.S.Cat. Nos. 251-52. (2) Printed Editions:- Edited with Sanskrit, Hindi,
Commentary and examples of Matri Prasad

Page #305

794
Vodángos
Pandey, Benares, Chowkbamba Sanskrit Series office,1917.
भास्वती also called
Bhāsvati also called पञ्चसिद्धान्ती
Pañcasiddhānti
885 No. 832
1891-95Size - 84 in. by 44 in. Extent — 6 leaves ; 16 lines to a page; 25 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting clear and legible but not uniform; borders of some folios ruled in two double black lines and of some in two double red lines; edges worn out and moth-eaten ; yellow
pigment used for corrections%3 complete. .. Age -Samvat 1855. Author - Satānanda. Subject - Jyotisa. Begins -fol. 1a
ॐ श्रीगणीशाय नमः॥ ॐ श्रीसूय्यो जयति॥
नत्वा मुरारेश्चरणारविन्दं ॥ श्रीमान्सतानंद इति प्रसिद्धः।।
तो भास्वती शिष्यहितार्थमाह । शाके विहीने शशिपक्षखैकै ॥१०२९
॥१॥ etc. Ends - fol. 66
खखाश्विवेदाब्द ४२०० गते युगाब्दे दिव्योक्तितः श्रीपुरुषोतमस्य श्रीमान्सतानंद इमां चकार सरस्वतीशंकारयोस्तनूजा ४.
इति श्रीसतानन्दविरचितायां पंचसिद्धात्यां भास्वत्यां परिलेखाधिकारो। टमः ८ सम्वत् १८५४ चैत्र कृष्णसतम्या रविवासरे लिषितमिदं पुस्तकम्
समाप्तम् शुभः . Reference - See No. 823 /1884-87.

Page #306

Jyotiga
295 भास्वती with टीका
Bhāsvati with Commentary
495 No. 833
1892-95 Size — 8} in. by. 44 in. Extent - 11 leaves ; 4-5 lines to a page ; 32 letters to a line. (Text)
15-20 , , 35-40 , " (Comm.) Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting of the Texf bold, of the commentary small but clear and legible; borders of some folios ruled in triplo
red lines and edges in single ; red pigment used for marking; i marginal additions ; edges of some folios slightly worn out;
.: complete. Age - Samvat 1760 : Saka 1625. Author of Text - Śatānanda. Subject - An annonymous Commentary on the Bhāsvatikarapa of
Śatānanda. Begins (Text) fol. - 10
॥ॐ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः॥
नत्वा मुरारेश्वरणारविंदं श्रीमान् शतानंद इति प्रसिद्धः ....... तां भास्वतीं शिष्यहितार्थमाह । शाके विहीने शशिपक्षखैकः १०२१॥
etc. Begins (Comm.) - fol. 10
॥ॐ॥ श्रीगणेशाय नमः ।।
नत्वेति । अग्रमश्लोके वक्षमाणं शास्त्राब्दपिंडेन संबंधः यदा शतानदेन श्रीमता शास्त्रमेतत्प्रोक्तं तदा शकान्दानां सहस्रमेकविंशत्याधिकमासीत् तदेतैः
.०२१ विहीनः शकनृपतिलक्षितोऽन्दगणः शास्त्राब्दपिंडो भवति १ etc. fol. 24 इति भास्वत्यां तिथिध्रुवाधिकारः प्रथमः ॥
fol. 3a इति भास्वत्या प्राध्रुवाधिकारः ॥२॥ Eods (Text) - fol. 110
खखाश्विवेदाधि ४२०० गते युगान्दे। दिव्योक्तितः श्रीपुरुषोत्तमस्थः श्रीमान् शतानंद इतीतमाह सरस्वतीशंकरयोस्तनूजः ५ इति श्रीभास्वत्यां परिलेखाधिकाराष्टमः समाप्तः ८ इति भास्वतीसूत्रं समाप्तं ॥

Page #307

296
Ends ( Comm.) fol. 116
भास्वतीकरण with टीका
No. 834
इति भास्वतीटीका समाप्ताः ॥
धरा १ खौपंचशरा ५५ पलाश्च । शुद्धावृणं सप्तनखं २०७ ध्रुवाच । दिगनंदचंद्रे ९१० च धनं कुवन्हि ३१ केंद्रेग्रश्चतुं ६७९ पलाश्च रुद्राः ११ ॥ इति ध्रुवाक्षेपकाः ॥ संवत् १७६० वर्षे शाके १६२५ प्रवर्त भासोजवदि ८ बुधे लिखतं धनराजमद्दात्मा स्ववाचनार्थं ॥
Size -
"
102 in by 54 in.
10
5 33
Extent – 90 leaves ; 9 lines to a page ; 25-26 letters to a line.
Description
मंगलं लेखकानां तु पाठकानां तु मंगलं
मंगलं सर्वजंतूनां भूमिर्भूपतिमंगलं ॥ १ ॥ श्रीरस्तुः ॥
29
-
Country paper; Devanagari characters; handwriting bold, clear, legible and uniform ; borders not ruled; red pigment used for marking the portion; folios numbered in both margins; yellow pigment used for corrections; edges of some folios slightly worn out; both the Text and the Commentary complete.
Age – Samvat 1882 : Saka 1747.
Author of the Text Satananda. Comm. - Mādhava.
-
Vedangas
"
-
Subject
Jyotiṣa.
Begins ( Text) - fol. 1b
Bhāsvatikarana with Commentary
197 1883-84
Begins (Comm. ) - fol. 16
नत्वा मुरारेश्चरणारविंदं श्रीमान् शतानंद इति प्रसिद्धः ।
तां भास्वती शिष्यहितार्थमाह शाके विहीने शशिपक्षखैकैः १०२१ ॥
etc.
ॐ श्रीगणेशाय नमः ॥

Page #308

Bnds
Jyotee
ॐ नमो विघ्नवल्लीविद्धं सिते गजवदनाय । ॐ सदानंद सर्गस्थितिनिलयहेतुं जगतो हृदिस्थं ध्यायंति द्रुहिणहरमुष्ट्र्यादिविषदः । यमाद्यं योगेशं निगमनुतमथक्तममरं नमस्तस्मै धाम्ने भवभयभरध्वंसपटवे १
Bnds ( Text) - fol. 896
-
fol. 8a इति मिश्र श्रीमाधवविरचिते भास्वतीविवरणे तिथिध्रुवाधिकारः प्रथमः | १|
कंसारिपावकमल्ला चेतपून चित्रः श्रीकंन्यकुब्जवसतिः करणोत्तमस्य कंदर्पजो गणित विगुणकाभिरामां टीकाद्व्यधादनुपमा मिह माधवाख्यः २
etc.
अभिभवति सैंहिकेयश्चंद्राक यस्य जन्मनक्षत्रे तस्यांतककृतभयं विद्यादुग्रमनस्तापं
यस्याच जन्मक्षचे प्रस्येते शशिभास्करै तजातानां भवेत्पीडा ये नरः शांतिवर्जितः
.38
तस्माद्दानं च होमं च देवार्चनजयौ तथा उपरागेभिषेकं च कुर्याच्छुतिर्भविष्यति ॥
खखाश्विवेदा ४०० श्च गते युगद्वे दिव्योक्तितः श्रीपुरुषोत्तमस्य । श्रीमान्सतानंद इति प्रसिद्धः सरस्वतीशंकरयोस्तनूजः ॥
(Comm.) fol. 804
स्पष्टार्थोयमिति ॥
असर्ववित्वान्मतिविभ्रमाच्च यदन्यथास्मिन्कथितं मयात्र कृत्वानुकम्यां मयि तद्विशोध्यं सद्भिः समुद्भिर्गणितार्थविद्भिः ।
इति श्रीमिश्र श्रीमान्माधवविरचिते भास्वतीविवरणे परिलेखाधिकारोऽटमः । ८ । समाप्तम् । संवत् १८८२ शाके १७४७ जेष्टकृष्णदशम्यां गुरु वासरे
297
कौल विश्वनाथ यमुनाजीतदे शुभमस्तु । यावल्लवसमुद्रो यावन्नक्षत्रमंडितो मेरु
rasiद्रादित्यौ तावदिदं पुस्तकं जयति । १ ।
एकदंतं महावीर्यं नमः परशुपाणये सिद्धयंति सर्वकार्याणि त्वत्प्रसाद्गणेशुरः १ ॥ शुभं दीर्घायु चिरजीवतु
Reference - See No. 165 / A1883-84.

Page #309

298
Vadangas
भास्वतीकरण with
Bhāsvatikaraṇa with टीका called
Commentary called शिशुबोधिनी
Śisubodhini
198 No.835
1883-84 Size — 10} in. by 45 in. Extent - 22 leaves; 15 lines to a page ; 50 letters to a line. Description -Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा
handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines; red pigment used for marking; yellow pig. ment used for corrections; blank space in the centre of folios; the Ms. contains both the Text and the Commentary.
___The Ms. contains 1-8 Ulhasas. The Comm. was comp.
osed in Saka 1417. Age -Appears to be very old. Author of the Text - Satā panda.
____" . Comm. - Aniruddha. Subject - Jyotişa. Begins (Text) - fol. 16
नत्वा मुरारेश्चरणारविंदं श्रीमान्सतानंद इति प्रसिद्धः।
तां भास्वती शिष्यहितार्थमाह शाके विहीने शशिपक्षखैकः १०२१॥etc. Begins (Comm.)- fol. 1b
॥ॐ॥ श्रीजिनाय नमः॥ तममामि किमपि प्रतिपत्तेः कारणं महिमहो मिहिराख्यं । यत्कृतातिशयशांतमनस्का योगिनोनुकलयंति कीलाथम् ॥१॥ भासीद्विद्याधिराजः खलु यमनपुरे श्रीमहाशर्मनामा तत्पुत्रो भावदासः सकलगुणनिधिः संबभूवाग्रजन्मा। यः पूर्वाभ्याससंगादपि सकलपदं धर्ममग्यं चरित्वा । शांतिप्रांते प्रयातो हरिचरणमनाः पत्तने शंकरस्य ॥ २ ॥ अनिरुद्धस्तस्य सुतो गुरुजनचरणारविदकृतसेवः । कुरुते बुधोपयुक्तां । संक्षिप्तां भास्वतीटीको।३॥ श्रीहीरस्य तनूजस्य जन्मकालगतानिह ।। ध्रुवकाहर्गणोद्भूतानुदाहरसि सस्फुटं ॥ ३ ॥

Page #310

Jyotiga
दुर्जना बोधजननी सुजनानंदकारिणी ।
चंद्रयुक्तेव रजनी भ्यात्यसौ शिशुबोधिनी ॥ ५ । etc.
fol. 40 इति अनिरुद्ध विरचितायां शिशुबोधिन्यां भास्वतीटीकायां प्रथमोल्हासः
119 11
Ends (Text) - fol. 22a
Ends (Comm.)
ग्राह्यो न पडींद्रस ६ संगुणाच्च खपंचयुकू ५० खंडफलं विमई । हीनं धनं पव्वणि चंद्रभान्वोर्निमीलनोन्मीलननाडिका स्युः । ५ ।
Age
—
- fol. 22a
तया काल इत्यर्थः हीने पवते निमीलनकाले युक्तः पवते पुनरुम्मीलनकाल इति व्याख्यातमिदं
स्वरशशिशक्र १४१७ समेम॑ते सकलं नृपकाले स्वयुबहुलपक्षे प्रतिपद्युतशनिवारे निरुद्ध विदुषा समापिता टीका । खनयनतिथिवत्सरके १५२० । महति कुले यन्मभेभवद्विदुषाम् शशिगुणवर्षेण मया विमली शिशुबोधिनी रचिता ॥
इति श्री मिश्रभावशम्र्मात्मज अनिरुद्ध विरचितायां शिशुबोधिन्यां भास्वतीटीकायामष्टमोल्हासः ॥ छ ॥ शुभं भवतु ॥
श्रीशांति चंद्रवाचक | वरांतिषन्तेजचंद्र विबुधेन । गणिहेमचंद्रसजुषा । चित्कोशे सौप्रतिर्मुमुचे ॥ १ ॥
Reference — Mss. Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 4120. For this Comm. see R. G. Bhandarkar's Report for 1883-84 p. 82.
299
भास्वतीविवरण No. 836
Size
- 133 in by 62 in.
Extent - 44 leaves ; 15 lines to a page; 35-36 letters to a line. Description
• - Samvat 1861.
Bhāsvativivaraṇa 540 1875-76
Thin country paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting bold, clear and uniform; borders not ruled; red pigment used for marking the portion; folios numbered in both margins; edges slightly worn out; fol. 43 missing; incomplete.

Page #311

300
Vedängde
Author - Madhava. Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
ॐ सिद्धिः श्रीगणेशाय नमः। ॐ नमो विघ्नवल्लीविद्धं सिने गजवदनाय ॥ सदानंदं सर्गस्थितिनिलयहेतुं त्रिजगतो हृदिस्थं ध्यायन्ति दुहिणहरमुष्यादिविषदः । यमाचं योगेशं निगमनुतमद्यक्कममनं नमस्तस्मै द्याम्ने भवभयभरासपटवे ।। कंसरिपावकमानपूतचित्तः श्रोकंन्यकुब्जवसतिः करणेत्तमस्य कंदर्पजो गणितविद्गणकाभिरामां
का व्यधादनुपमामिह माधवाख्यः।२। etc. Ends -fol. 45a
वाराहसंहितायां तु । होरायां गृह्यते यस्य नक्षत्रैवानिशाकरः प्राणसंदेहमामोत्यथवा मरणमिच्छति । भभिभवति सँहिकेयश्च मूद्राऽकौं यस्य जन्मनक्षत्रे । तस्यान्तककृतभयं विद्यादुनमनस्तापं ॥ यस्यान्नजन्मनक्षत्रे ग्रस्येते शशिभास्करै ॥ तजातानां भवेत्पीडा ये नराः शान्तिवजिताः । तस्माद्दानं च होमं च देवार्चनजपो तथा। उपरागेभिषेकं च कुर्याक्रान्तिर्भविष्यति । खखाश्विवेदा४२००श्व गते युगब्दे दिव्योक्तितः श्रीपुरुषोत्तमस्य ।
श्रीमां सतानंद इति प्रसिद्धः सरस्वतीशंकरयोस्तनूजः ।। स्पष्टार्थोयमिति ।
असर्व वित्त्वान्मतिविभ्रमाच्च यदन्यथास्मिन्कथितं मयात्र। . कृत्वानुकम्यां मयि तद्विशोध्यं सद्भिः समद्भिर्गणितार्थवदभिः।
श्री इति श्रीमिश्रश्रीमान्माधवविरचिते भास्वतीविवरणे परिलेषाधिकारो. ष्टमः । ८। समासमिदं भास्वतीविवरणम् ॥ संवत् १८६१ शाकः शालिवाह
नीयः १७२६ वर्षे श्रावणवदि ॥ बुधौ शुभमस्तु ।। References - See No. 165/A1883-84.

Page #312

Jyoda
301
भोस्वतीविवरण
Bhāsvativivaraña
- 168 No. 837
A1883-84 Slze – 84 in. by 3; io. Extent -15 leaves%3 9 lines to a page%3; 25 letters to a line.
Description-Country paper; Devanagari characters%3, handwriting
clear, legible and uniform; borders not ruled; red pigment used for marking the portion and colophons; sometimes
portion scratched off with black ink ; complete. Age-Samvat 1856: Saka 1721.
Author - Madhavamisra; written 1526 (cf. Cat.Cat.i,412b)
Subject - A commentary on the Bhāsvati of Satānanda. Begins - fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः
ॐ स्वस्त्यस्तु ॐ नमो गुरवे ॐ अथ चंद्रग्रहणाधिकारो(व्याख्यायते तत्रादावेव पौर्णमास्यां तिथ्याधिकारोक्तविधिनौदयिकौ रविचंद्रौ स्फुटौ विधाय ।
तिथ्यतः साध्यः etc. fol. 70 इति श्रीमिश्रमाधवविरचिते भास्वतीविवरणे चंद्रग्रहणाधिकारः षष्टः
fol. 110 इति श्रीमिश्रमाधवविरचिते भास्वतीविवरणे सूर्यग्रहणाधिकारः समः ७ Ends-fol. 15a
सखाश्विवेदाश्व४२०० गते युगाब्दे दियोक्तितः श्रीपुरुषोत्तमस्य
श्रीमान्शवानंद इति प्रसिद्धः सरस्वतीशंकरयोस्तनूजः । स्पष्टायमिति।
भसर्ववित्वान्मात्तिविभ्रमाच । मदम्पच्चास्मिन्काथितं मया स्यात् । कृत्वानुकंपा मयि तद्विशोध्यं सद्भिः समुद्भिर्गणितार्थविद्भिः ।।
इति श्रीमिश्रमाधवविरचिते भास्वतीविवरणे परिलेखाधिकारोऽष्टमः समाप्तमिदं भास्वतीविवरणम् ।। शुभदं भूयात् ।
चित्रितमिदं माधवमिश्रकृतं भास्वतीविवरणं कौलविश्वनाथेन स्वात्मार्थ इष्टदेवो जयवंत करोतु श्रीशुभ संवत् १८५६ श्रीशाकः १७२१ ज्येष्टकृष्ण
दशम्यां चंद्रे संवत् ४८७४ सतरिखे References - M88.- A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
1,4120, ii, 2154.

Page #313

302
Vedangas
B- Descriptive Catalogues :- Ulwar Mss. Cat.
No. 1884 Extract No.536. See also S. B. Dikshit : History of Indian Astronomy, p. 244.
भास्वतीकरणटीका
Bhāsvatikaraṇatikā
199 1883-84
No.838
Size - 10g in. by6g in.
Extent -36 leaves%3; 13-16 lines to a page; 25 letters to a line.
Description - Smooth country paper; Devanāgari characters; pot very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; red pigment used for marking; foll. 30-:5 musty in appearance and slightly brittle ; fol. 35 torn ; complete.
Age - Samvat 1855. Author - Gangadhara; written in 1686 (Cat. Cat i. 4124). Subject - Jyotisa. Begins - fol. 10
ॐ श्रीगु(रु)चरणपादकमलेभ्यो नमः ॐ श्रीगणेशाय नमः ॐ स्वस्ति १ ॐ श्रीगणाधिराजं तं नौमि नित्यं तां भारती च धिषणाग्रिहेतोः यन्नामधेयाच्च शुभानि संति शास्त्रेषु बोधो यदनुग्रहेण १ पश्चाद्यत्कुरुक्षेत्रतः पुरवरं सन्मानकाख्यं शुभं तस्मिनेव नवगृहेऽभवतु यो विधिचंद्रज्योतिर्वित् तत्सूनुस्तदंघ्रियुगलभजनालब्धावबोधांऽशकः सिद्धांतेषु परिश्रमो द्विजवरो गंगाधराख्यः सुधी २ शाके भूधरख भू १६०७ परिमिते मासे तथा भादके शुक्ले बाणतिथौ मृगांकदिवसे शेषेन्धितुल्ये दिने कर्वे बद्धितरंगतः पितृदद्वंद्वाब्जभक्तो रतो भास्वत्या हि सोदाहृतिं च विवृति व्यक्तां सतां प्रीतये ३

Page #314

Jyotina
303
अथ श्रीशतानंदनामाचार्य्यस्तत्रादौ सकलविघ्नोपशमार्थ इष्टदेवतानमस्कारपूर्वसंबंधादिकमाह नस्वा मुरारेति etc. fol. 5a इति श्रीभास्वतीटीकायां गंगाधरविरचितायां तिथिध्रुवाधिकारः प्रथमः १
fol. 10a इति श्रीभास्वतीटीकायां गंगाधरविरचितायां ग्रहध्रुवाधिकारो द्वितीयः २ Ends - fol. 360
अथ ग्रासस्य विंशोपकसाधनमाह ग्रासं विंशत्या २० संगुण्यमानेन भागमाहरेत् ।। लब्धं विंशोपकाज्ञेयाश्चंद्रसूर्योपरागयोः स्फुः थैः । शास्त्राब्दपिंडः स्वरशून्यदिनः १००७ खखाष्टभि ८०० भाजितपश्च लब्धं वारादिकं तं ध्रवकं श्रीपंचसिद्धांतमतेन प्रोक्तं । खखाश्विवेदा ४२००ऽब्दगते युगाब्दे दिव्योक्तितः श्रीपुरुषोत्तमस्य श्रीमान्सतानंद इतीहमाह सरस्वतीशंकरयोस्तनूजः ॥
इति श्रीभास्वतीटोकायां गंगाधरविरचितायां परिलेखाधिकारोऽष्टमः ॥
ॐ मार्गश्रुतिपूर्णपंचदश्यां गुरौ संवत् १८५५ संवत् ४८७४ लिख्यतं पठनार्थम् ॥ References -Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
i, 412 ; ii, 215a. B - Descriptive Catalogues :- cf. Ulwar Mss. Cat,
No. 1883 Extract No. 535.
भास्वत्युदाहरण
Bhāsvatyudāharana
200
No. 839
1883-84 Size -- 127 in. by 57 in. Extent - 19 leaves; 13 lines to a page; 36 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting bold, clear, legible and uniform; red pig. ment used for marking; folios numbered in both margins ; text in the middle with comm. above and below it; the Ms. contains portion up to चन्द्रग्रहणाधिकार.
The Commentary is called Vidvajja namanobara. Age - Appears to be old. Apthor-Not mentioned.

Page #315

304
Subject
Jyotisa.
Begins (Text) - fol. 16
-
ॐ मत्वा मुरारेश्चरणारविंदं श्रीमानदानंदतिप्रसिद्धः ॥
ai भास्वतीं शिष्यहितार्थमाह शाके के विद्दीने शशिपक्ष खैकैः १०२१
॥ १ ॥ etc.
Begins (Comm.)
fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः ।
नत्वा गणेश्वरं देवं विघ्नहर्त्ता वरप्रदः ॥
भास्वत्युदाहृतं वक्ष्ये भास्करादी अहंस्तथा ॥ १ ॥
Vedangas
नत्वा कृष्णपदांभोजं भजज्जनगुणाकरं ||
भास्वतीपद्धतिं कुर्वे द्विज्जनमनोहरां ॥ २ ॥
तत्र श्रीभास्कराचार्यः शिष्यप्रबोधाय सूर्यसिद्धांतसमयं च सिद्धांतं नाम्ना भास्वतीं संक्षेपेन चकार ॥ etc.
fol.: b इति श्रीभास्वत्युदाहरणटीकायां च ध्रुवाधिकारी प्रथमः
fol. 5a इति श्रीभास्वत्युदाहरणे ग्रध्रुवाधिकारः द्वितीयः समाप्तः ।
Ends - fol. 198
बलनं प्राङ्मुखं देयं तद्विक्षेपैकता यदि ॥
भेदे प्रत्यङ्मुखं देयमिदोर्भानोर्विपर्ययात् ।
इत्यनेन याम्यवलनं प्राङ्मुखमागतं । ततः बलनाभिमुखशरंगुलो देयः । ततः शरांतात् तमोर्द्धखंडेनानेन १९३४ चंद्रोपरि वृत्तं विधाय परिलेषो भवति ॥ इति श्रीभास्वतीकरणे चंद्रग्रहणाधिकारोदाकृतिः ॥
भास्वतीपद्धति
No. 840
Bhasvatipaddhati
842
1887-91
Size -
98 in. by 4 in.
Extent — 27 leaves; 6 lines to a page; 28 letters to a line. Description
1
Country paper ; Devanāgari characters; old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse-numbers and topical headings; yellow pigment used for corrections;

Page #316

Jyotiga
305
edges of some folios worn out and torn; fol. 1 missing; in. complete.
Composed in Saka 1575. Age -Samvat 1710. Author-Cakravarti. Subject -Jyotisa.. Begins abruptly — fol. 2a
कः नवाद्रींदुकृशानुयुक्तः ३१७९ शॉकः चंद्राश्विशून्येदुभिः १०२१ हीनः
अब्दपिंडो भवति । etc. Ends - fol. 280
इति सूर्यग्रहणसाधनं ॥ अत्र किंचिदवशिष्टं उन्मीलनादिकं पश्चात् कर्त्तव्यं । शिष्याणामुपकाराय तथा चाय॑स्य भास्वतः। कविचूडामणिर्विप्रः पद्धतिं कृतवानिमां ॥ शाके शराद्रिवाणेदौ १५७५ माघांते पूणिमा तिथौ । एषा पद्धतिरुद्भूता फाल्गुने पूर्णतां गतां ॥
इति श्रीकविचूडामणिचक्रवर्तिविरचिता भास्वतीपद्धतिः समाप्ताः॥ ॥ संवत् १७१० वर्षे चैत्र वदि दशम्यां भृगुवासरे ॥ ॥ लिखितं कृष्णदासेन वृंदावननिवासिना । चैत्रेमासे कृष्णपक्षे दशम्यां शुक्रवासरे।
श्रीगणेशाय नमः ॥ नवा मुरारेश्चरणारविंदं श्रीमान्शतानंद इति प्रसिद्वतां भास्वतीं शिष्यहितार्थमाह शाके विहीने शशिपक्षखैकैः १०२१ ॥१॥
अथ प्रवक्ष्ये मिहिरोपदेशात्तत्सूर्यसिद्धांतसमं समासीत् शास्त्राब्दपिंडः स्वरशून्यन्नः १००७ स्तनाग्नि ३४९ युक्तोष्टशतैर्विभक्तः लब्ध नगैः शेषितमंगयुक्तं...
712
भुवनकोश
Bhuvanakosa No. 841
1883-84 Size -73 in. by34 in. Extent - 9 leaves; 9 lines to a page ; 25 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks%3 Devanagari charac
ters; new in appearance ; handwriting not quite clear and -39

Page #317

306
Vedangas
uniform ; borders of some folios ruled in double red lines ;
foll. 7, 10 missing ; hence incomplele. Ago - Modern. Author - Gurjar Anant. Subject - Description of the Universe. Begins -fol. 10
श्रीगणेशाय नमः अथ ब्रह्मांडगोळक्रमः ॥ लक्ष्मीशांबुजभूशिवेभमुखवागींद्रादिभन्विद्वसूक् सौम्येज्यास्फुजिदैनिराहुशिखिभिः साकं ध्रुवाभ्यां ध्रुवं ॥ व्यक्ताव्यक्तविभागतत्वनिगमादीव्यंति कालगमा यत्रानंत समीहयास्य जयति श्रीब्रह्मगोले विराद ॥१॥ श्रीमनित्यमनादिमध्यलयितं चिद्ब्रह्मरूपं यतो जापुभ्यामहदस्य गर्भजनितो हंतत्रखंखान्मरुत् ॥ तस्मादग्निरतो जलं सलिलतोभूभृर्जलेभूतभृ.
त्तत्राप्यंबुजभूस्ततश्रुतिरभूद्विश्वं च दीव्यत्यदः ॥२॥ etc. Ends - fol. 110
मत्तोन्मत्तप्रमत्तक्षुधितभययुतानंगयुक् शांतलुब्धक्रुद्धासुक्रामतः पादशसुपद ...णव्यक्तलंकारधर्मान् ॥ ते नो जानंति तस्मात्सुविमलमतिभिर्मत्कृति' शोधनीया किवालापैमहद्भिः सबुधनिवाहतेंयंबुजेमस्तु मूर्धा ॥१॥ श्रीमत्या राजपुर्याः सुरचितसदने स्वाम्रपूतादि पूगे ग्रामे विल्वो नताख्ये प्लवधनपनिधे रंगवेदादिघोषे॥ श्रीमद्रामाहितामेरवनिसुरवरस्वर्चितस्य प्रशिष्यः श्रीमद्रह्मांडगोलाकृतिमकृतकृती गुर्जरानंतनामा ॥७२॥ इति श्रीभुवनकोशः॥ ॥ श्रीनृसिंहो जयति वरदः ॥ This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
भूपालवल्लभशास्त्र
Bhūpālavallabhaśāstra
444
No. 842
A1881-82 Size - 101 in. by 41 in. Extent - 193 leaves; 9 lines to a page; 30 letters to a line,

Page #318

Jyotisa
307
Description-Thick country paper: Devanagari characters%3 old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; edges worn out; some folios extremely moth-eaten; yellow pigment occasionally used for corrections%3; foll. 17-26 missing; hence incomplete.
The work was composed in Saka 1278. Age-Samvat 1776 : Saka 1642. Author - Paraśurāma. Subject - Bhupālavallabha is an encyclopaedia of Dharma, Alam
kāra and Jyotişa. The present Ms. deals with the Jyotiņa
section of the work. Begins-fol. 10
॥ॐ॥ॐ नमः श्रीमहागणपतये नमः॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः॥ ... मि महादेवं भवानिवल्लभं शिवं सुरासुरशिरोरस्ननीराजितपदांबुजं ॥ १॥
य ............ ये हृदि पुमांल्लोकत्रयीसुध्रुवां यंन्नुत्या विबुधां विनीपतगुरुणा साई जडस्य ... ............चरणांभोजप्रणामो नृणां तां निःपापविनाशनी भगवतीं स्वानौ ...... ............स्तुभ्यमाशा गजमदापहः । शिरः सिंदूरविसरसंध्यायितन ......... ............ दरिद्रोपि नृपायते । जडोपि वाचस्पतितां काकटाक्षमुनिमु ...... ॥४॥ ............ वीक्षशिवोक्तानागमानपि।
स्वानुभूत्या प्रकुर्वेहं शानं भूपालवल्लभं ॥५॥ etc. fol. 4a इति श्रीभूपालवल्लभसारोद्धारे पशुरामोपदेशे स्वरशाने सांवत्सरप्र में
fol. 10a इति श्रीभूपालवल्लभे सारोद्धारे पशुरामोपदेशे स्वरशा ... करणप्रकरणं ॥ Ends - fol. 203a
श्रीशालवाहनशकेष्टमुनिद्विचंद्रसं ... ख्ये प्रयातपतिदुर्मुखनास्ति वर्षे भाषाढमाससितयुग्मतिथौ सुरेज्यविष्ण्ये दिने व्यर ... द्विजपर्युरामः ॥२॥

Page #319

308
Vedángáš
raviद्रो दिनमणिरुभौ राज्यहोलंकृतीनों यावद्धात्रीं दधनिकमठाही द्रकोणो द्विपेंद्राः ॥ यावलंकापतिरिपुकथा वर्त्तते तत्रैलोक्यांतावच्चिते वसतु विदुषां पर्शुरामोपदेशः ॥ ३ ॥ निर्मलमतिभिर्यद्यपि रचितानि संति जगति शास्त्राणि कुरुते तथापि कयेष ग्रंथोः सदोपयोगित्वात् ॥ ४ ॥ इति श्रीभूपालवल्लभे पर्शुरामोपदेशे स्व .... नानाप्रथमते सारोद्वारे समाप्तः ॥ स्वस्ति श्रीश्रीमन्नृपविक्रमार्कतीत आषाढादि १७७६ वर्षे शाके १६४२ प्रवर्त्तमाने दक्षिणायने हेमंतऋतौ कार्त्तिकमासे शुक्लपक्षे पौर्ण... तिथौ रविवासरे लिखितं ॥ प्रोहितजी श्रीशुषरांमजीपुत्र श्री संतोषरांमजी पुशा जी लिखावतं ॥ दवेदेवजी लिखितं ॥
यादृशं
दोषो न दीयते ॥ १ ॥
॥ श्री ॥ ॥ शुभं भवतु ॥ श्रीरस्तु ॥ कल्याणमस्तु ॥ ॥ श्रीरामो जयति ॥ श्री ॥ ॥ श्री ॥
References – Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 4150.
B - Descriptive Catalogues :- For a described Ms. of this work see Bikaner Mss. Cat. No. 292.
भृगुसंहिता or योगसागर
Bhṛgusamhita or Yogasāgara
64
1869-70
No. 843
Size - 10 in. by 5 in.
Extent – 87 leaves; 9 lines to a page; 26-28 letters to a line.
Description
Age – Samvat 1926.
Author – Not mentioned.
Subject
Devanagari characters; new in appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for topical headings ; folios numbered in both margins; complete.'
- A treatise on astrology. It professes to give the subslance of a conversation between Sukra and Bhrgu.

Page #320

Jyotisa
Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ भृगुसंहिता लिख्यते ॥ योगफलं। शानिनां च हितार्थाय कविपृष्टं भृगूदितं ॥ यस्य ज्ञानप्रभावेन ज्ञायते च शुभाशुभं ॥१॥ सुविषमदमध्येष्वष्टाधिकशतसंख्यकाः ।। योगाः प्रकीर्तिताः नूनं भृगुणादिष्टसूचकाः ॥२॥ ग्रहयोगप्रभावेन ज्ञायते पूर्वजन्मकृत् ॥
बहुधा राजयोगानां लक्षणं प्रोच्यते मया ॥३॥tec.. Ends -fol. 86a
रोगिणां रोगहीनत्वं निर्धनोपि धनिर्भवेत् ॥ दानाभावे महाचिंता पुत्रैरपि धनैरपि ॥ ११ ॥ नैव दानं विना कश्चित्पुत्रपौत्रयुतो भवेत् ॥ दानाभावे महाचिता शुभयोगफलं वृथा ॥ १२ ॥ कविना च कृतः प्रभो भृगुणा परिभाषितं ॥१३॥
इति हरिणीयोगफलम् ॥ इति श्रीभृगुसंहितायां योगसागरप्रकरणे शुक्रभृगुसंवादे कुमुदादिराजयोगाष्टोत्तरशतफलं समाप्तम् ॥ श्रीशुभंभवतु ॥ संवत् १९२६ ना चैत्र शुदि भौमवासरे। लिखितं गनविनपुरमध्ये विप्रराजगुरुकेशवजीपीतांबर ॥श्रीः॥
श्रीः॥ References - Mss. A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i, 415; ii
95a; iii,90a. B- Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices No.
1905; See also Dikshit : Bhār. Jyo. p. 484.
मकरंदकारिका
Makarandakārikā
545 No. 844
1895-1902 Size. -9 in. by 6g in.. Extent-13 leaves%3 12-13 lines to a page%3; 20-25 letters to a line. Description -Country paper; Devanagari characters%3; old in appear
ance; bandwriting clear and legible but somowbat careless ; borders not ruled; white chalk used for corrections; motheaten in the margins, complete. ।

Page #321

310
Age - Appears to be old.
Author - Divākara.
Begins - fol. 16
Ends - fol. 13a
ॐ श्रीगणेशायनमः
प्राज्ञां यतः प्राप्य कृतप्रतिज्ञं etc. as in No. 496 / 1892-95.
वालोदिते etc. up to वचस्तनोति १५ as in No. 496/1892-95 followed by इति श्रीदिवाकरेण विरचिता माकरंदकारिका समाप्तम् दसकत छोटी लालप्राणपुजारी श्रीगोपालजी का लिषि गूंदापासिगोपालजीका मंदिरमै श्रीरस्तु ॥
Then follows a Koşṭaka.
References - See No. 171 / A1883-84.
मकरन्दपश्चाङ्ग
No. 845
10 in. by 4 in.
—
Vedangas
Size - Extent – 14 leaves.
Description Thick country paper; Devanagari characters; old in appearance ; handwriting clear, legible, and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; edges slightly worn out and moth-eaten; the Ms. is full of variuos Kostakās ; white chalk used for corrections; complete.
Age – Samvat 1782.
Author Begins fol. 18
Not mentioned.
Makarandapañcānga
. Ends - fol. 140
546
1895-1902
॥ श्रीगणेशाय नमः
श्रीसूर्य सिद्धांतमतेन सम्यग्विश्वोपकाराय गुरुप्रसादात् तिथ्यादिपत्रं वितनोति काश्यामानंदकंदो मकरंदनामा १ etc.
अमावास्या घटीषष्ट्याः प्रोयदिनमानसंयोज्य सूर्य राहुघटी भ्यश्चेदधिकास्तदा शशी हटयते मेषमीनोदये चंद्रः प्रायस्यादक्षिणोन्नतः ... पेषुनूत्तरं श्रृगं समतावृषकुंभयोः । रविमध्यम मैच ... वै

Page #322

Jyotiga
सं १७८२ वर्षे मिती चैतवदी ५ मी शुक्रवारे श्रीसाहिजहानाबादमध्ये लिषितं पडित उदैचंद स्ववाचनार्थं । श्रीभवतुः ॥
मकरन्दपञ्चाङ्गविधि
No. 846
यादशं ............. दोषो न दीयते ॥ श्रीकल्याणमस्तु श्रीरस्तुः । श्री ।
Size - 72 in. by 42 in.
Extent
-
Description
-116 to 22a leaves; 13-14 lines to a page; 25-26 letters to a line.
Age – Samvat 1781.
Author – Not mentioned.
Begins
-
• Country paper ; Devanāgarī characters; old in appearance; handwriting small and clear but not quite uniform; borders of a few folios ruled in double red lines; the rest in double black lines; complete.
- fol. 11b
311
Makarandapañcāngavidhi
543
1875-76
Ends - fol. 22a
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ मकरंदपंचांगविधिर्लिख्यते ॥
......
जे वर्षनो तिथिपत्र करवा वांछी इतरे संवतृमाडा जै.. तिमाहिथी १३५ का डिजे । तिवारै शाको भावै etc.
शकः खान्धिवाद १५४० हीनोप्रघनिघोनगैः ७
खानिचंद्रा १३० वितोयंकवाणे ५९७ हृताप्तोर्द्धयुक् । षष्टिशेषोदपूर्वो गताब्दो भवेन्मध्यमेषार्कतोयं ॥ १ ॥
सं १७८१ जेष्टवदि ३ गुरौ
Then follow two Koṣṭakas.
मंद स्पष्टागति । १ । ४४ मघो न पतति तदा विपरीतं पात्या १ । ४४ मंदस्पष्टागति ७ । ३९ मध्ये पातिते ज्ञाता ५ । ५५ विपरीतपातने शनिर्वक्रो ज्ञेयः । इति मकरंदे स्पष्टकर्त्तव्यताविधिः

Page #323

S12
Vadangas
मकरन्दपद्धति
Makarandapaddhati
836 No. 847
1884-87 Size -11 in. by 4g in. Bxtent – 4 leaves; 10 lines to a page ; 30 letters to a line.
Description - Thin country paper; Devanāgarl characters; old in
appearance%3; handwriting bold, clear and uniform; red pig. ment used for marking; edges slightly worn out; complete.
Age-Samvat 1863.
Author - Harikarņa. Begins — fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः । ॐ मकरंदपद्धति लिख्यते ॐ नत्वा वागीशपादाब्जं हरकर्णो महामति । मकरंदहितान् श्लोकान् तनुते बालबोधकान् । १ मकरंदस्य शाकं हि शोधयेत शालवाहनात्
शेषमित्यादधस्थांकान् शकाधों केषु योजयेत् ।२ fol. 24 इति श्रीहरकर्णकृते बालकोधमकरंदपद्धतिमणौ तिथ्याधिकार प्रथमः ॥१॥
Ends - fol. 46
सप्तांगक्षितिपाल १६६७ युक्तशारदि श्रीमाघमासे सिते पंचम्यां बुधवासरे च विदुषां मिर्गत्सराणां संता प्रीत्यै श्रीमकरंदपद्धतिगणि पूर्णः रीवर्तसौ स्वस्ति श्रीहरिकर्णशर्मसुधिया बालप्रबोधः कृतः १३
इति श्रीश्रीगोविंदराजसुतसुखारविंदश्रीपरमानंदवंदितपादारविंदवेदांगपाठः दक्षिणे हिस्यरनगराधिवासश्रीसुंदरशर्माहृदयानंदनश्रीहरिकर्णकृते बालबोधकमकरंदपद्धतिमणौ ग्रहाणामुदियावकाधिकारः पंचम । ५ संवत् १८६१ पौषवदि १४ बुधवासरे लिषितं शक्रप्रस्थमध्ये शुभं भूयात् ॥
This is the only Ms. of Makarandapaddbati recorded by Aufrecht.

Page #324

Jyotiga
313
542
मकरन्दविवरण
Makarandavivarana No. 848
1875-76 Size — 79 in. by 4} in. Extent - 10 to 11a leaves ; 14 lines to a page ; 28 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting uniform but not quite clear; red ink used for topical beadings and verse-numbers; yellow pigment used for corrections%3 complete.
The Ms. contains two more works viz:
मकरन्दपश्चागविधि and सर्वार्थचिन्तामणि. Age - Samvat 1781. Author -Divakara son of Nrsimha.
Begins - fol. 1a
ॐ ॥ श्रीगणेशाय नमः॥ प्रज्ञा यतः प्राप्य कृतप्रतिज्ञं । स्पर्धा विधत्ते ... सभं प्रतिज्ञं ।। अक्षोपि तं श्रीशिवनामधेयं । गुरूपमं स्वीयगुरुं भजेयं ॥१॥ श्रीमच्छिवात्समधिगम्य वरप्रसादं । वृत्तांशुभिर्विवरणाभिनवारविंदं । तत्तहिवाकरविकासितमार्यवयं । भुंगा भजति मकरंदपिपासवो जे
॥२॥etc. Ends-fol. 11a
इति राजादि निर्णयस्समाप्त पर्वादिपद्यप्रतिपादनेन पुरातनोक्तादपि सद्विशेष . नृनंदनोक्तान्नरसिंहसुनुप्रणीतमंगीकरणीयमार्यैः ॥ ३९॥ बालोचितेपि बहुसुंदरविस्त्रतार्थे तुष्टिं भजंतु सुहृदो गतमत्सरा ये आकस्मिकं खलु सतां हृदयेषु लग्नं सौल्यानि पंजरशुकस्य वचस्तनोति ॥ १४०॥
इति श्रीसकलागमसार्वभौमश्रीकृष्णदैवज्ञसुतनृसिंहस्य सुतेन दिवाकरेण
विरचितं मकरंदविवरणं समाप्त ॥ श्री॥ श्री Reference - See No. 171/A1883-84.

Page #325

314
Vadangas
मकरन्दविवरण
Makarandavivarana
123 No. 849
A1882-83 Size - 87 in. by 4 in. Extent – 11 leaves ; 10 lines to a page ; 35 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse-numbers and headings; edges slightly worn out; also moth-eaten;
complete. Age - Appears to be old. Author - Divākara. Begins -- fol. 1a
श्रीगुरुचरणकमलेभ्यो नमः ॥
asi qa: 917 gagfast etc. as in No. 496 / 1892-95. Ends - fol. 110
बालोदितेऽपि etc. up to मकरंदविवरणं संपूर्ण ॥ as in No 4961
1892-95 followed by sittel II WET geas 11 Reference — See No. 171 / A1883-84.
मकरन्दविवरण No. 850
Makarandavivarana
171 A1883-84
Size - Sid. by 4 in.
Extent -7 leaves ; 11-12 lioes to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; handwriting
uniform but not quite clear; borders not ruled; red pigment
used for marking the portion; fol. 4 missing; incomplete, Age - Not very old,

Page #326

Jyotiga
315
Author -Divakara, son of Nrsimha.
Begins - fol. 1a
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥७॥ प्रज्ञा यतः प्राप्य कृतप्रतिज्ञं । सा विघते प्रसन्नं प्रतिज्ञं ॥ भज्ञोपि तं श्रीशिवनामधियं । गुरुपमं स्वीयगुरुं भजेयम् ॥ १॥ श्रीमधिवात्समधिगम्य वरप्रसादं । वृत्ताशुभिर्विवर्णाभितवारविंदम् ॥
एतदिवाकरविकशितमार्यवर्यभृगां भजंतु मकरंदपिपासनोये ॥ etc. Ends - fol. &B
पर्वादिपचपतिपादनेन पुरतानोक्तादिपि सद्विशेष नृपनंदनोक्ताबरसिंहसूनुप्रणीतमंगीकरणीयमा । १४८ वालोदितेपि बहुसुंदर विस्तृतार्थे तुष्टि भजंतु सुहृदो गतमत्सरा ये। भाकस्मिकं खलु सतां हृदयेषु लग्नं सौख्यातिपंजरशुकस्य नभस्तनोति ॥
१५९॥ इति श्रीदैवज्ञनृसंहसुतदिनकरविरचितं मकरंदविवरणं समाप्तं ॥ श्री ।। References -Mss.-A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1,
4194; ji 964, 2150; iii, 90°. B- Descriptive Catalogues:-I. R. Mitra Notices No. 1301; see also Weber : Cat. of Berlin Ms.
No. 864, I. O. Cat. Nos. 2956%B Ulwar Mss, Cat. No. 1889.
मकरन्दविवरण
Makarandavivaraña
496 No.851
1892-95 Sz0-1211n. by 6in. Extent - 12 leaves ; 13 lines to a page; 30 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters%3; not very old in
appearance; handwriting bold, clear and uniform ; borders not ruled; folios numbered in both margins ; yellow pigment used for corrections; complete.

Page #327

316
Age.
Author - Divākara son of Nrsimha.
Begins - fol. 16
- Samvat 1875.
Vedängas
ॐ श्रीगणाधिपतये विघ्नहर्त्रे नमो नमः । अथ मकरंदविवरण लिख्यते ॥
ॐ प्रज्ञां यतः प्राप्य कृतप्रतिसंस्याद्ध विधत्ते प्रसभं प्रतिशं अज्ञोपि तं श्रीशिवनामधेयं गुरुपमं स्वीयगुरुं भजेयं १
श्रीमच्छवात्समधिगत्य वरप्रसादं वृत्तांशुभिर्विवरणा मिनवारविंद एतद्दिवाकर विकासितमार्यवर्यमृगा भजंतु मकरंद पियासवो जे २ etc.
Ends - fol. 110
बालोदितेपि वहुसुंदर विस्तृतार्थे जुष्टिं भजंतु सुहृदो गतमत्सरा ये ॥ आकस्मिकं खलु सतां हृदयेषु लग्नं सौख्यानि पंजरशुकस्य वचस्तनोति ॥ ४७
गुणसार्वभौम श्रीकृष्णदैवज्ञसुतनृसिंहस्य सुतेन दिवाकरेण विरचितं मकरंदविवरणं समाप्तम् ॥ शुभमस्तु संवत् १८७५ शाके १७४० ज्येष्टशुक्ला ८ शनिवासरे लिखितमिदं पुस्तकं ॥
Then follow six verses.
Reference - See No. 171 / A1883-84.
मणित्थज्योतिषग्रन्थ
No. 852
Size – 8 in. by 4 in.
Extent – 10 leaves ; 7 lines to a page ; 22 letters to a line.
Description - Modern paper with watermarks; Devanāgarl characters ; new in appearance; handwriting bold, clear, legible and unlform; borders ruled in double red lines; red ink used for dandas; folios numbered in both margins; complete.
Manntthajyotiṣagrantha
65
1869-70

Page #328

Jyotiga
311
The work was composed in 1642 at Benares. Aufrecht ascribes the following works to Mabidāsa :
(1) Tajakamapi. (2) Manittha. (3) Lilavatitikā, (eomposed in 1587). (4) Varsaphalapaddhati. See Aufrechts Cat. Cat. i, 4446.
Age - Modern.
Author - Mahldāsabbatta.
Begins-fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ प्रणम्य लक्ष्मी नृहरिं गणेशं गुरुमंबिकां ॥ मणीच्छादिकसंपत्या वक्ष्ये वर्षोच्छित फलं ॥१॥ जन्मतो गतवर्षाणि चतुर्धा स्थापयेब्दुधः॥
हन्यात्क्रमा ... वाद्य १५ अँगुणै ।३१। खगुणैरपि ३० रपि ॥२॥ etc, Ends -- fol. 90
लक्ष्मीनृसिंहो विश्वेशो गणेशः कालभैरवः॥ पठतां द्विजमुख्यानां दध्युमंगलसंपदः ॥८४ ॥
इति श्रीमहिदास वक्तिः ॥ नेत्रवेदांगभूवर्षे शुक्रमास्यष्टमौतिथे। वाराणस्यां महीदासोऽकरोद्धायनजं फलं ॥८५॥ वारे रूपं तिथो रुद्रौ घटीषु च सुरेदवः॥ पलेष्वेकाधिका स्त्रिंशत्पुंसो वर्षात्परे क्षिपेत् ॥१ इति श्रीमहीदासमट्टविरचितो मणित्थसंज्ञो ग्रंथः समाप्तः॥
मणिस्थताजिक
Manitthatājika
324 (ii) No.853
1882-83 Size - 97 in, by 54 in. Bxtent - 10 to 80 leaves ; 12 lines to a page; 28 letters to a line.

Page #329

318
Vedingai
Description - Country paper; Devanagari characters; handwriting
clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines%3B red pigment used for verse-numbers and colophons; folios numbered in both margins ; complete.
The work is also called Tājikamagittha or Tājikagrantha,
Age - Samvat 1798 : Saka 1663. Author - Mapitthacarya. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ ताजिकमणिस्थ लिख्यते॥ पूर्व प्रणम्येश्वरपादपद्मं ततो भवानी गणनायकं च ॥
करोमि रम्यं फलमत्र हायनं भवंति तज्ञा विदितेन येन ॥१॥ etc. fol. 60 इति श्रीमणिस्थाचार्यकृते वर्षफलं संपूर्ण ॥ छ॥ Ends - fol. 8a
मंदे जलाश्रयमहीरुहरोपकर्म वाणिज्यकृष्यवनिलब्धधिपोधिवीयें। मध्ये तु मध्यमधमे तु सुहृद्विपत्ति . कष्टं क्रियाविफलतानिलरुविकाराः ॥ १०४॥
इति वर्षेशानां फलं ॥ इति श्रीमणिस्थाचार्यविरचिते मणिस्थताजिक समाप्तः ॥छ॥
संवत् १७९८ वर्षे शाके १६६३ प्र. प्रथम श्रावणमासे शुक्लपक्षे तियो दशमि १० रविवासरे अह श्रीसिंहपुरवास्तव्यं उदिच्यसहस्रज्ञातियपंडा. इरिस्यात्मजपंडादेवाकरसुतरत्नेश्वरेण लिषितं ॥ इदं पुस्तकं । भारमपठनार्थ ॥ शुभं भवतु ॥छ ॥ कल्याणमस्तु ॥छ॥ श्रीरस्तु ॥छ॥ लेषकपाठकयोः॥ मंगलमस्तु ॥छ॥छ॥श्री॥छ॥ यादशं पुस्तकं ............ दोषो न दीयते ॥१॥अथ पंचाधिकारिणः॥ followed by some verses.
References - Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 2276
(the present Ms.); ii 48a. B- Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. No.
.061.

Page #330

Jyotiga
310
66
मणिस्थताजिकग्रन्थ
Maạitthatājikagrantha 'No. 854
1869-70 Size - 103 in. by 5g in. Extent - 4 leaves ; 13 lines to a page ; 32 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled 5. in double red lines; edges worn out and moth-eaten; red
pigment used for verse-numbers and colophons; complete. Age-Appears to be old. Author - Mapittha.
Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ पूर्व प्रणम्यैश्वरपादपद्मं ततो भवानिगणनायकं च
करोमि सम्यक् फलमत्र हायनं भवंति तज्ञा विदितेन येन ॥ १॥ etc. Ends - fol. 40
तदा फलज्ञानविधौ मुनिंद्रा सविस्मया संवकिता महांतः गुर्वेदुसौम्येस्वसुरारिपूज्या सोच्चं गतास्वांशगताश्च वापि ६९ लग्ना त्रिकोणाय गतास्तमित्रैर्दष्टाश्च युक्ता निजवर्गयुक्ता गजाश्चरत्नांतरदेशलाभं स्त्रिपूत्रलाभ विविधं च सौख्यं ७० यच्छति खेटापरमर्दनं च कुर्वति सर्वे बलिनोनसंध्यत् ७०
इति श्रीताजिकमतानुसारं श्रीमणिथग्रंथ संपूर्ण समाप्तं लखीतं गन्या
सकेशवात्मजदलसूर्यरामेण लेख्यं श्रीरस्तु Reference - See No. 324 (ii)/1882-83.
मयूरचित्रक
Mayūracitraka
544 No. 855
1875-76 Size - 103 in. by 51 10. Extent -22 leaves, 11 lines to a page; 23-24 letters to a ling,

Page #331

320
Vedangas
Description - Country paper; Devanāgarl characters; not very old
in appearance; handwriting bold and clear but not quite uni. form; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; white chalk also used, complete.
The work is also called मेघमाला or रत्नमाला Age - Samvat 1894.
Author - Nārada. Subject - Indication of coming rain, famine or plenty etc. from the
appearance of the atmosphere.
Begins-fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ उदयास्तमनं केतोगणितेन प्रकाश्यते ज्ञातुं ख दिव्यभौमाश्च यतस्ते त्रिविधा मता १ एकोत्तरशतं त्वेके सहस्रमपरे विदुः
एकश्च बहुधा भाति प्राह वै नारदो मुनिः २ etc. Ends-fol. 22b
पंचग्रहा हंति चतुष्पदानां चेत् षड् ग्रहा हंति समस्तभूपान् सप्तग्रहा हंति समस्तदेशानिहंति चाष्टग्रहकूटयोगः एके राशौ यदा यांति चत्वारः पंच खेचराः प्लावयंति महीं सवा रुधिरेण जलेन च ७
इति गृहश्रृंगाटकं ॥ इति श्रीनारदमुनिविरचिते मयूरचित्रं संपूर्ण समाप्तं ॥ एभमस्तु ॥ संवत् १८९४
मार्गमासे कृष्णपक्षे सप्तमी रविवासरे मयूरचित्रकं नाम ग्रंथमेतत् लिपीकृतम् १ प्रक्रुध्यंति क्षितीशाः प्रचलति वसुधा मोदते दस्युवर्गा विभ्रंशो बुद्धिराज्ञां जनपदमरणं चित्रवापी पयोदाः चंद्राकॊ रमिहीनौ ग्रहगणसहितौ वांति वाता प्रचंडा. श्चक्राकारं भ्रमति जगदिदं मीनगे चार्कसूनौ । यावन्मार्तडपुत्रो वृषभगंतुलगतो वृश्चिके मीनसिंहे राशावेकाधिपत्ये सरगरसहितो भूमिपुत्रो युतो वा तावद् दुर्भिक्षकालं नरपतिमरणं क्षुत्पिपासार्तिलोके प्रामारण्ये स्मशाने नरपतिभवने नृत्ययंते पिशाचा ॥२॥ कीदाज ......

Page #332

Jyota
324
References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i, 4320 ;
ii, 99a B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices No.2668.
Mayūracitraka
मयूरचित्रक.
No. 856 Size - 9} in. by 4f In.
838 1884-87
Extent - 16 leaves; 9 lines to a page; 25 letters to a line.
Description -- Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; folios numbered in both margins ; edges extremely woro out and torn%3; fol. 9 torn%3; foll. 14, 15, 18 missing ; incomplete.
Same as No. 55/1919-24.
Age - Samyat 1844.
Author - Varahamihira. Begins — fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ अथातः संप्रवक्षामि फलयोगमनुत्तमं ।
मासवारतिथीनां च सम्यक् ज्ञानप्रकाशकं ॥ १॥ etc. as in No. 55 / 1 19-24.
Ends-fol. 19a
शुक्लपक्षे ग्रहः शुक्लः कुरुते स्वोदय यदि ॥ तदा नरेंद्रसंग्रामो यदा वृष्टिनिरंतरं ॥ ४२ ॥ शुक्रसौरिद्वयोरस्तं एकरासौ यदा भवेत् ।।
अत्र पीडा महयुद्धं देशेदेशे च विग्रहाः ॥४३॥ इति ग्रहयोगः॥

Page #333

322
Vodāngas इति श्रीवराहमिहरकृतौ मयूरचित्रकः समाप्तः ॥ मोताला ... तिबध्या ... विठलसूतहरिलालस्येदं पुस्तकं लेखः ॥ शुभं भवतु शंवत् १८४४ नंदरवारमध्ये लखः॥
Mayūracitraka
मयूरचित्रक No. 857
961
1886-92
Size - 9 in. by 37 lo. Extent-15 leaves: 13 lines to a page%3; 32 letters to a line.
Description - Thin country paper; Devanāgarl characters; not very
old in appearance%3; handwriting small but clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; complete.
The Ms. copied by one Trilokacandra. Same as No. 544 / 1875-76.
Age-Samvat 1877.
...
Author - Narada. Begins - fol. 16
॥ ॐ ॥ श्रीमते नमः ॥ अथ मयूरचित्रकग्रंथ लिख्यते ॥ उदयास्तमनं केतो गणिता न प्रकाश्यते ज्ञातु ख दिव्यभौमश्च यतस्ते त्रिविधामताः एकोत्तरं शतं वेके सहश्रमपरे विदुः एकश्च बहुधा भाति प्राह वै नारदो मुनि २ यावत्यहानि दृश्यते तावन्मासैः फलं भवेत्
मासै समाश्च विशेया इत्यूचुर्मुनयः किल ३ etc. Ends - fol. 150
कुंभराशौ शनिर्गत्वा राज्ञी राज्ञा विरोधकृत्
अन्नं महर्घता यांति मध्यदेशे महाभयं ३९ इति शनिचारफलं
विभन्नः सको द्वियुक्तो भक्तो वेदैश्च शेषतः । विषमे प्रचुरा वृष्टि समेकै स्वल्पका भवेत् १० ....

Page #334

jyotiga
323
इति श्रीनारदमुनिविरचितायां मयूरचित्रकथः समाप्तं ॥ मिती चैत्रशुक्ला १३ सं. १८७७ लि. पं. त्रिलोकचंद्रेन स्ववाचनाय ॥ श्री ॥ श्री ॥ श्री ॥
मयूरचित्रक
No. 858
Size-9 in. by 4 in.
Extent – 19 leaves ; 13 lines to a page; 32 letters to a line.
Description - Thick country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting clear and legible but not quite uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; red ink used for marking dandas; edges slightly worn out; complete.
Same as No. 544 / 1875-76.
Age – Samvat 1898 : Saka 1763.
Author - Nārada.
Begins
- fol. 1a
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
उदयास्तमनं केतोर्गणितेन प्रकाश्यते ॥
ज्ञातुं खं दिव्यभौमांश्च यतस्ते त्रिविधा मताः ॥ १ ॥
Bnds - fol. 19a
Mayuracitraka
962
1886-92
.........
एकोत्तरशतं सहस्रमपरे विदुः ॥ एकश्च बहुधा भाति प्राह वें नारदो मुनिः ॥ २ ॥ etc.
कुंभराशौ शनिर्गत्वा राज्ञा राज्ञां विरोधकृत् । भन्नं महतां याति मध्यदेशे महाभयं ॥ ६॥ इति शनिचारफलं ।
निः शाको द्वियुक्तो वा भक्तो वेदैश्वशेषितः । विषमे प्रचुरा वृष्टिः समेंके स्वल्पिका भवेत् ॥ १ ॥
इति श्रीनारदमुनिविरचतं मयूरचित्रकं समाप्तं ॥ संवत् १८९८ शाके १७६३ चैत्रशुक्ल । १५ भौमवासरे लिपिकतं ॥ ॥ शुभं भूयात् ॥

Page #335

324
VedaAgus
संक्रांतिनाड्यो दलमंकयुक्तं सप्ताहतं पावकभाजितं च एके समर्घ समता द्वितीये शून्ये महर्ष मुनयो वर्दति यदि भवति कदाचित् कार्तिके नष्टचंद्रे कुजरविशनिवारे स्वाति अयश्मयोजः नृपतिकुलविनाशं भूधरे पर्वतानां गजतुरगमहर्ष गर्भिणीगर्भपातः
मयूरचित्रक
Mayūracitraka
547 No. 859
189.-1902 Size - 121 in. by 58 in. Extent - 17 leaves; 12 lines to a page; 40 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear.
ance; bandwriting clear, legible and uniform; folios number. ed in both margins; edges slightly worn out; every folio more or less moth-eaten ; yellow pigment occasionally used for corrections%3 complete.
Same as No. 54411875-76.
Age – Appears to be old.
Author - Narada. Begins — fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः यस्योदयास्तसमये सुरमुकुटनिष्टचरणकमलोपि :कुरुतेंजलिं त्रिनेत्रः स जयति धाम्ना निधि सूर्यः १ उदयास्तमनं केतोः गणिभेनं प्रकाशते ज्ञातुं खदिव्यभामश्च यतस्ते विविधाः मताः २ एकोतरशतं त्वेके सहन्नमपरे विदुः ।
एकश्च बहुधा भाति प्राह वै नारदो मुनिः ३ etc. fol. 3. इति श्रीमयूरचित्रे केतुचाराध्यायः । Ends - fol. 170
त्रिनशकोद्विसंयुक्तो वेदैश्च शेषतः विषमे प्रचुरा वृष्टिः समांके स्वल्पवृष्टिकृत् १

Page #336

Jyotiga
325
संक्रांतिनाड्या दलमंकयुक्ता सप्ताहता पावकभाजिताश्च एके समर्थ समता द्वितीये शुन्ये महर्घ कथितो मुनींद्रेः २ इति श्रीनारदोक्त मयूरचिननामग्रंथ संपूर्णम् ॥ ० ॥ भाद्रादौ दशभिर्योषा विशाखा त्रिनपुंसके मूलं चतुर्दशां पुंशां नक्षत्राणां च संज्ञकं १ यस्मिन् कालगतांतरे प्रभवतु मासे खलु श्रावणे पूर्णायां यदि संक्रमश्च ग्रहणं रक्षाविधाने कृते तस्मिन् देशनृपक्षयं द्विजमृति रंडामहीं श्रोणितैः कतम्या शितपंचमी मुनिवरैर्देवर्षिभिर्भाषितं १ रूपलक्षणवर्णानां क्लेशदुःखसुखावहं वयप्रमाणजातीनां तनुस्थानानिरीक्षयेत् १ माणे मुक्ताफल
मयूरचित्रक
Mayūracitraka 'No. 860
55:
1919-24 Size — 11% in. by 4 in. Extent - 19 leaves ; 8 lines to a page; 40 letters to a line. Description - Devanāgari characters; not old in appearance; hand.
writing beautiful, clear and uniform; borders ruled in triple red lines; folios numbered in both margins ; yellow pigment used for corrections; white chalk used for corrections; edget
slightly worn out; complete. Age - Saka 1768. Author - Varahamihira. Begins -fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ भथातः संप्रवक्षामि फलयोगमनुत्तमं । मासवारतिथीनां च सम्यग्ज्ञानप्रकाशकं ॥१॥ प्रतिपदि रविवारश्चैत्रमासे यदि स्याका भवति बहुवृष्टिर्दुःखितो लोकसंघः॥ अमृतकिरणवारे ज्ञास्फुजिद्वारपतीनां भवति मनु धरित्री सस्यतोयाभिपूर्ण ॥२॥

Page #337

326
Vedángai
वारः स्यान्मंदकुजयोस्तदा वृष्टिन जायते ॥
सस्यानि न प्ररोहंति विग्रहं यांति भूमिपाः ॥ ३॥ etc. Ends-fol. 19a
अंतर्वेदिमुखांश्च मागधमुखान्कालिंगमावंतिकानन्यान्कोंकणपौंड्रकान् रविसुतः सौराष्ट्रसिधून क्रमात् ॥ पौलिंदादिककांचिकांश्च कुरुयुक्काश्मीरमत्स्याम्खलो लायेटांगादिकबाहुकांश्च कमळं तत्पूर्वतनिलिभैः ॥१॥ यावान्मार्तडपुत्रो वृषतुलगतो वृश्चिके मीनसिंहे। राशौ एकाधिपत्ये सुरगुरुसहितो भूमिपुत्रोयुतो वा॥ तावद् दुर्भिक्षकालो जनपदमरणं क्षुत्पिपासातलोको प्रारण्ये स्मशाने नरपतिभवने नर्तयंतः पिशाचाः ॥ २ ॥
इति द्वितीयोध्यायः ॥ इति वराहमिहराचार्यकृतो मयूरचित्रकः समासः।। शके १७६७ विश्वावसुनामाब्दे श्रावणशक्लप्रतिपच्चंद्रे तदिने समाप्तः
इदं ज्योतिषोपनामदिनकरसुतगोपालेन पुण्यप्रामे लिखितं ॥ शुभं ॥ References - Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 99.
Aufrecht refers to only one Ms., viz., No, 838 of 1884-87.
महादेवी
Mahādevi
429 No. 861
1895-98 Size - 103 in. by 4g in. . Extent -75 leaves. Description - Thick country paper, borders ruled in triple red lines
and edges in double; the entire Ms. consists of various astronomical Kostakas%3, complete.
The Ms. is copied in Bikaner. Age-Samvat 1847. Author - Not mentioned. Subject - Astronomical tables. Begins-fol. 1a
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ भोमघटी। The entire Ms, consists of various Kostakas.

Page #338

Jyotiga
329
Ends-fol.750
... इति श्रीमहादेवी संपूर्ण लि० क्रमगनीराममुनिना लपिकृतं विकानेरमध्ये .सं १८४७ रा मितिद्वतिय भासाढ सुद २ दिने
महादेवी with टीका
Mahādevi with Commentary
845 - No. 862
1887-91 Size --- 9f in. by 4f in. Extent -38 leaves%3 17 lines to apage%3; 35 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; réd pigment used for marking; folios numbered in both margins; both the Text and the Commentary complete.
Same as No.340/1899-80.
Age-Samvat 1761.
Author of the Text - Mahadeva.
. . Comm. - Dhanarājagapi. Begins (Text) - fol. 10
सिद्धिं करोतीशजकेंद्रभोर्वी etc. as in No. 340/1879-80. Begins (Comm.)- fol. 10
॥ॐ॥ श्रीनाभेयं जिनं नत्वा etc. as in No. 340/1879-80. Ends (Text)- fol. 38a
ईश्वरेति ०४१ तत्पौत्र इति १२ तज्जेति ०१४३ etc. -Ends (Comm.)-fol. 38a
- एताः स्पष्टार्थाः etc up to धार्या गुरोर्भावतः ४ etc. as in No. 340/1879-80 followed by इत्यांचलिकवाचनाचार्यश्रीभुवनराजगणींद्रानां शिष्य पं० श्रीधनराजगणिकृत्वा महादेवीदीपिकावृत्तिः संपूर्णाः संवत् १७६१ वर्षे मिती मगशिख दि७ भौमे लिषतं सांगानेरमाहे--

Page #339

328
Vadangas
महादेवी with टीका Mahādevi with Commentary
124 No. 863
1899-1915 Size -981n. by 4g in. Extent -- 28 leaves; 17 lines to a page; 40-42 letters to a line. Description-Country pape%3 Devanagari characters with पृष्ठमात्रा।
old in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines and edges in single ; yellow pigment and white chalk used for corrections; folios numbered in both margins; marginal notes; fol. 28 missing ; both the Text and the Commentary; incomplete.
___Same as No. 340/1879-80. Age - Samvat 1/33. | Author of the Text - Mahadeva. ___ . , Comm. - Dhanaraja. Begins (Text) - fol. 10
सिद्धिं करोतीशजकेंद्रभोवी etc. as in No. 340/1879-80. Begins ( Comm.) - fol. 10
॥ॐ॥ श्रीजिनाय नमः॥ सकलपंडितशिरोमणिपंडितश्री १०८ श्रीन्यानविजयग।
गुरुभ्यो नमः॥
श्रीनाभेयं जिनं नत्वा etc. as in No. 340/1879-80. Ends (Text) - fol. 284
इश्वरेति ०४१ तत्पौत्र इति ०४२ तज्जेति ०४३ etc. Ends (Comm.) - fol. 28a
एताः स्पष्टार्थाः etc. up to केंद्रमागामिकं भवेत् ॥२॥ as in No. 340/1879-80 followed by इति महादेवीटीका संपूर्णम् ॥ महोपाध्याय श्री १० श्रीकीर्तिविजयग। शिष्यपंडितश्रीसूरविजयगशिष्यपंडितश्रोम्यानविज. यगशिष्यमु । भागविजयना लिपिचक्रे ॥ श्री ॥ संवत् १७३३ वर्षे पोसवदि .३गुरो लिषितं श्रीसुमतिनाथप्रसादात् । श्रीनवीन पुरे॥ स्ववाचनकृते ॥ कल्या. णमस्तु । शुभं भवतु ॥ श्री
Then follow some Kostakas

Page #340

Jyotiga
329
महादेवीसारणी
Mahādevisārani .. with टीका
with Commentary
340 No. 864
1879-80 Size - 1n. by 43 in. Extent -38 leaves: 15 lines to a page; 36 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा'%3
old in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines and edges also in double black lines; edges of some folios slightly worn out; both the Text and the Commentary complete.
The Text was composed in Saka 1238 = A. D. 1316 and Commentary in Saka 1557 = A. D. 1635 (cf. Bbār. Jyo. p. 282).
Age -Samvat 1722 : Saka 1887.
Author of the Text - Mahadevarsi.
" , Comm. -Dhanaraja. Begins (Text)- fol. 10
सिद्धिं करोतीशजकेंद्रभोर्वी नादीन् शिवौ क्षेत्रपवाग्गुरुन् स्वान् चक्रेश्वरारब्धनभश्वराशु सिद्धिर्महादेवऋषिश्च नत्वा १ पितामहार्यभटजिष्णुजभास्करादिसिद्धांतभेदकरणैर्नितरामगाधेः संख्यार्णवे खचरकर्मजले निमग्न
ज्योतिर्विदा प्रतरणाय दृढोल्नावः २ etc. Begins (Comm.) - fol. 10
॥ॐ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः॥ ॥ श्रीनाभेयं जिनं नत्वा श्रीगुरोः पादपुष्कर वाग्देवीतपनादींश्च हेरंबुभुवनेश्वरीं १ महादेव्योक्तसारिण्याः ग्रहाणाः विदधाम्यहं
वृत्तिं शास्त्रानुसारेण दैवज्ञानां सुखाप्तये २ etc. Ends (Text) - fol. 37b
ईश्वरेति ४१ तत्पौत्र इति ०४२ तज्जेति ०४३

Page #341

330
Ends ( Comm.) - fol. 37b
References
Age
Vedangas
- अथ वृत्तिकारः ॥ स्वाभिधांनपूर्वकं शार्दूलविक्रीडितेन वृत्तचतुष्टेनाह ॥ ...
तत् ज्ञानां च सुखाप्तये सुमतिना धार्या गुरोर्भावतः ॥ इति श्रीमहादेवीटीका समाप्ता श्रेयसे ॥
Then after two verses.
इति चंद्रकेंद्रानयनमागामिवर्षे ॥
इति श्रीमहादेव दीपिका संपूर्णम् ॥ संवत् १७२२ वर्षे शाके १५८७ प्रवर्त्तमाने । अश्विनूशुदि ३ खौ ॥ श्रीकृष्णपुरमध्ये । कतःपुरागछेश भ० धर्मविमलसूरिणाऽलेखि स्ववाचनार्थे ॥ शुभं भवतु लेखकपाठकयोः ॥ श्रेयोस्तु सज्जनजनेभ्यः । करकृतमपराधं क्षंतुमर्हति संतः ॥ बुधैः संशोधनीय। ॥
बांगेला तशंखका पुनरनुष्टुप्छंदसा तम्मिति । र्यावन्मेरुमही ध्रुवाः स्थिरतरा खे पुष्पदंतौ स्थितौ तावतिष्टतु दीपकेति सततं नाम्नी हि वृत्तिस्त्वियं ।
महादेवीसारणी with टीका
No. 865
Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 4384 1 iii, 94.
" "
Size
-98 in. by 48 In.
Extent — 25 leaves ; 17 lines to a page; 52 letters to a line. Description - - Smooth country paper; Devanagari characters with ; पृष्ठमात्रा 's; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for marking; both the Text and the Commentary complete.
Same as No. 340/1879-80.
— Samvat 1734 : Saka 1599.
Author of the Text - Mahādeva. Comm. — Dhanaraja,
Mahādevisārani with Commentary
497 1892-95

Page #342

Jyotiga
33i
Begins (Text) - fol. 10
सिद्धिं करोतीशजकेंद्रभोर्वी etc. as in No. 340/1879-80 Begins (Comm.) – fol. 10
॥ॐ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः॥
श्रीनाभेयं जिनं नत्वा etc. as in No. 340/1879-80. Ends ( Text) - fol. 250
इश्वरेति ४१ तत्पौत्र इति ४२ तज्जेति ४३ Ends - (Comm.) fol. 25b
एता स्पष्टार्थाः etc. up to केंद्रमागामीकं भवेत् २ as in No. 340/1879-80 followed by इति चंद्रकेंद्रानयनमागामीवर्षे शुभं भवतु लेखकपाठकयोश्च संवत् १७३४ वर्षे शाके १५९९ ना फागुणशुदि १ भौमे लिखितं भी महिमाप्रभसूरिणा स्ववाचनाय निमगच्छीय ज्ञेयं ॥ श्रीरस्तु कल्याणमस्तु श्रेयम् ॥ भद्र भवतु ॥ छः॥ श्रीः
Then follow some Kostakas. इति अवधिप्रतितिथ्यानयनप्रकारः।। शुद्धिः स्वकीयावधिकोष्टकेन क्रमेण युक्तावधिजातिभिः स्यात् ॥
मासप्रवेशसारणी No. 866
Māsapraveśasāraņi
445 A1881-82
Size - Not uniform.
Extent-7 leaves; 9 lines to a page: 30-35 letters to a line.
Description - Devanāgari characters; handwriting clear, legible and
uniform; borders ruled in double red lines; the Ms. sex. tremely moth-eatan and worn out.
Age - Not very old..
Author -Dinakara.
Subject --- Jyotisa.

Page #343

332
Vedangal
Begins - fol. 10
...... णम्यादौ कुर्वे मासप्रवेशनं अज्ञानां शीघ्र ......... द्रमिते श ...... यो वर्षगणः स्मृतः॥
तस्यांघ्रिणा युतश्चापि कार्यों वर्षगणः ...... etc. Ends - fol. 7a
There is a gat at the endइति माससारणी समाप्तम्
References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i, 454a;
cf. Dikshit : Bhāratiya Jyotişaśāstra pp. 298-99.
-
-
-
मिताङ्कगणित
Mitārikaganita
839
No. 867
1884-87
Size - 9 in. by 4 in.
Extent -22 leaves%3; 7-8 lines to a page3; 25 letters to a line.
Description-Country paper: Devanagari characters%3; old in appear.
ance; bandwriting careless and illegible ; borders ruled in double black lines; edges slightly worn out; complete.
Age - Samvat 1694.
Author - Visvanātha.
Begins - fol. 16
॥ सिद्धि श्रीगणेशाय नमः सरस्वत्यै नमः ॥ जयंति शतशः प्रातरणाः किरिणा रवेः तमसो हतये मुक्ता मार्गणा इव हैंगुलाः ॥१॥ नत्वाकं विश्वनाथेन सूर्यसिद्धांतसंमतः
बालानलं वः क्रियते मितांके । गणितागमात् ॥२॥etc. fol. 6b इति श्रोमितांके मध्यमाधिकारः ॥ छ । fol. 110 इति श्रीमितांके स्पष्टाधिकारः ।।

Page #344

Jyotisa Ends - fol. 21b
वलनापाचयेत्सूत्रं केंद्र सूत्रे केद्रतः॥ विभादेषात् दग्रायस्वे भयावृत्तमालिखेत् ॥ ८ तद्व ...... स्थे पूर्ववृत्ते शेपा शुमतिबुधैः ।। इति शृंगोनतिधिकार ॥ अंबावती शुभस्थाने ।
श्रीमहाराजाधिराजराजाजयसिंहस्य राज्ये ॥ लिषतं ज्योतिर्विद ॥ जोसी सिवनाथ जोसी द्वारिकपुन संवत् १६९४ पौषवदि द्वादसी मादित्यवारे ।
शुभं भवतु मांगल्यं ददातु ॥श्री॥ Reference -See No. 498/1892-95.
मिताङ्कप्रकरण
No. 868 Size - 8f in. by 5 in.
Mitāňkaprakarana
498 1892-95
Extent - 12 leaves; 11-12 lines to a page ; 28 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; edges worn out; red pigment used for marking: yellow pigment used for corrections%3, occasional
marginal notes; complete. Age — Samivat 1686. Author - Visvanatha. Subject -- Rules for compiling almanacs. Begins - fol. 10
॥ स्वस्ति श्रीगणेशाय नमः ।। सूरिः श्रीविश्वनाथो जगदुपकृतये सूर्यसिद्धांतसार संगृह्मानि प्रयत्नादकुरुत करणं यस्मितांकाभिधानं ॥ स्पष्टीकत्तुं तदेतद्विवरणसहितं तांडवः संविधत्ते तल्लुब्धाचाकविद्या जलनिधि हि बुधा गोष्पदं कल्पवंत ॥१॥

Page #345

334
Vodăngas ज्योतिःशास्त्रप्रकरणारंभे प्रत्यूहनिरासाय सूर्यस्यैव समुचिताभीष्टदेवतारूप. त्वेन स्तुति चिकीर्षन्ग्रंथकारस्तस्य स्वरूपतः स्तोतुमशक्यतया तदीयकरांस्तदुप
करणत्वेन स्तौति । etc. Ends-fol. 12b
वलनामानयेत्सूत्रं केंद्रं सूत्रे केंद्रतः ॥ विभादेषा तदग्राधस्वेभयावृत्तमालिखेत् ॥८॥ तद्वहिस्थे पूर्ववृत्ते ज्ञेया श्रृंगोन्नतिर्बुधैः । इति श्रीमिताके इदं गोलस्थाधिकारः ॥
इति श्रीमिश्रविश्वनाथकृतं मितांकं नाम प्रकरणं समाप्तम् ॥ शुभमस्तु । शुभं भवतु सर्वदा ।। संवत् १६८६ महामांगल्यप्रदपौषवदि द्वादशी १२ पुषे
लि. त्रि. सुखदेवेन ॥ श्री॥ References -Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
i, 4550: ii, 105a3; lii, 98a. B - Descriptive Catalogues :- Ulwar Mss.
Catalogue contains a description of this work with a commentary by Tāņdaya. kaviraja, see No. 1895 Extract No.541.
मिश्रभावाध्याय
Miśrabhāvādhyāya
361 No. 869
1882-83 Size — 10 in. by 44 in. Extent - 12 leaves; 13 lines to a page ; 40 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; old in
appearance; bandwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; white chalk used for corrections; edges slightly worn out. The Ms. contains the following topics :
1 पञ्चाङ्गफल 2 मिश्रभावाध्याय
3 राशिफल Age - Samvat 1801 : Saka 1666. Author -Not mentioned:

Page #346

Jyotiga
335
Subject - Astrology. Begins — fol. 12
॥अथ स्त्रीपंचांगफलं॥ गणेशं शिवं सूर्यमुष्यादिषेटान् । भवानि सदा भक्तितोपि प्रणम्य मया जातकं सर्वशास्त्रा विलोक्य ॥ तदा जन्मपत्रीस्त्रीयाणां ब्रुवेहं ॥१॥ स्त्रिया दिशोष्या गुणसंयुता च भर्नुप्रीया वल्लभतामुपेती
कामादिसौष्या गुणसंयुता च जातायते चोतरगे सदेवे २ etc. fol. 7a इति पंचांगफल संपूर्ण ॥ Ends - fol. 12a
अर्काकर्मगते पितुश्च भवनं मामु चतुर्थे शशी भ्राता वह्निमिते कुजय्यभवना मित्राणि तुयें बुधे संतानगुरुपंचनाच्च भवतः जायास्तगभार्गवै। पीडारंध्रगतेशना च रमते होराप्रकाशे वदेत् १०९
इति श्रीमिश्रभावाध्याय संपूर्ण ॥ संवत् १७०१ वर्षे शाके १६६६ प्रवर्त: ... मानै त्र्योषवदि ११ तीथौ शनीवासरै गच्छः
नक्षत्राणां पादोकानां राशिना भावाफल ।
Then follows in 12 verses description of effects produced by 12 Rasis.
मीनराजजातक or
Minarājajātaka or वृद्धयवनजातक
Vrddhayavanajātaka
104 No. 870
1873-74 Size - 101 in. by 4g in. Extent - 160 leaves 3 12 lines to a page: 40-42 letters to a line. Description -Country paperDevanagari characters with पृष्ठमात्रा%B
old in appearance; handwriting clear, legible and closely written; borders ruled in double black lines; edges worn out;
red pigment used for verse-numbers and colophons; complete, Age - Samvat 1659. Author - Yavanācarya.

Page #347

336
Begins fol. 16
Vedangas
॥ श्री महागणपतये नमः ॥
सृष्टै विधत्ते जगतां शिवाय संहारकाले स्थितेयच्युताय । तुल्यं नमः सर्वगताय नित्यं श्रयीमयायामलभास्कराय ॥ १ ॥
यदुक्तवान् पूर्वमुनिस्तु शास्त्रं होरामयं लक्षमितं मयाय । तं मीनराजो निपुणं स्वबुध्या विचित्य चक्रेष्टसहस्रमात्रं ॥ २ ॥ etc. fol. 2a इति वृद्धयवने प्रथमोध्यायः
Ends - fol. 1600
तत्सविता यदि गोः पुरस्तात उत्का विशेषाच्छुभचेष्टिताश्च पातुर्विधत्ते विजयं प्रतापं । सुवित्तलाभं हरिसंक्षये च ॥ इति श्रीवृद्धयवने गोविचेष्टितं ॥
इति श्रीयवनेस्वराचार्यविरचितं मीनराजजातकं समाप्तं ॥
जम्नरक्षगतनाडिका गणे विंशताधिकः शतेन गुण्यते । भज्यते नवतिसंख्यया तते । लघ्वशोध्यपरमायुसष्टु ॥
परमायुरयं १२० ग्रंथांतरे परमायुः १०८ ताजकश्चायं ९० ॥ शुभमस्तु ॥ श्री ॥ श्री ॥ संवत् १६५९ वर्षे ज्येष्टमासे कृष्णपक्षेष्टम्यां तिथौ भौम श्रीमचागपुरीयतपागच्छे. ... भ० राजरत्नत्सूरि तत्पट्टे भ० श्रीश्रीश्रीचंद्रकीर्तिसूरिस्तपट्टे भ० श्रीश्री श्रीमानकीर्तिसूरि सूरिपुरंदराणां सच्छिष्यज्योतिषी माधराय - लिषायतं पुस्तकं आगरामध्ये सवदलपाक References - Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 4550; ii 1054, 2176.
*********
B- Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices 4103; I. O. 3073-74.
Minarājajātaka or Vṛddhayavanajātaka
मीनराजजातक or वृद्धयवनजातक
No. 871
Size - 12 in. by Shin.
Extent - 80 leaves; 20-24 lines to a page; 40-50 letters to a line. Description – Thick country paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting small but clear and legible; borders
211
1883-84

Page #348

Jyatiga
331
ruled in double red lines and edges in single ; red pigment used for verse-numbers, topical headings and colophons; yellow pigment used for corrections; folios numbered in both
margins; complete. Age-Samvat 1805. Author -Yavanesvarācārya. Begins -- fol. 10
॥ॐ श्रीसूर्याय नमः॥
॥ स्पृष्टेर्विधात्रे जगतां शिवाय । etc. as in No. 104/1873-74. fol. 2' इति श्रीवृद्धभवने प्रथमोध्यायः ॥१॥
fol. 3b इति श्रीवृद्धभवने ग्रहयोनिभेदाध्यायः ॥२॥ Ends - fol. 80a
गोक्षीरपानं वृषभो विधत्ते । etc. up to मीनराजजातकं समाप्तं as in No. 104/1873-74 followed by संवत् १८०५(? १८०६) वर्षे मिती भासाढसुदि ४ दिने पं० मयाचंद लिखतमस्ति श्रीवीक्रमपुरे इदं पुस्तिक लिपिकृतं चक्रे ॥॥ श्रीरस्तु । श्रीरस्तु॥ ॥श्री॥छ । श्री॥१॥ श्रीशुभं ॥
मुकुन्दविजय
No. 872 Size -124 in. by 54 in.
Mukundavijaya
172 A1883-84
Extent -31 leaves%3; 14 lines to a page3; 30-40 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines; red pigment used for marking the
portion ; edges worn out; slightly moth-eaten at the edges ; " fol. 1 missing: incomplete. Age - Samvat 1728. Author - Paramamisra, son of Yadumani, composed in 1535 A. D.
(cf. Cat. Cat.i, 459a). Subject -Atreatise on divination and fortune-telling.

Page #349

838
Vedangas
Begins abruptly:- fol. 2a
......... शक माघ उक्तुः कुलोचनानां २१ स्पुरिकारमुख्याः। भादिस्वराणामुदयो वसंतमासाद्य. नेत्रांगदिनैः क्रमेण ॥१४ ।। राशिः। पूषादित्युत्तरामैत्रं च श्रवणोद्यस्वरादधः। क्रमाद्वक्षोत्तरेदेति अद्वये चायनद्वयी ॥१५॥ etc.
Bnds-fol. 32a
श्रीमनिण्डपुरे समंगपुरांतर्वतिनिप्रोल्ल .. शांगारविभूषितेसुमिवसन् विद्वद्विवादोदयो। भन्दे चंद्र १ नवांशुगेद्रगुणिते श्रीवैधुमे भूभृतां भूत्यै श्रीपरमो मुकुंदविजयग्रंथं न्यवंचादमुं। शुभमस्तु ॥ समाप्तोयं मुकुंदविजयनामा ग्रंथः ।।
संवत् १७२८ चैत्रशुक्लापंचम्या References - Mss.-A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,4590,
ii 1064, 2170. B- Descriptive Catalogues:- R. Mitra: Notices
No. 8723; 1.0. Cat. No. 30133; Stein's Cat. of Jammu Mss. p. 169; Ulwar Mss. Cat. No. 1897.
मुकुन्दविजय No. 873
Mukundavijaya
173 A1883-84
Size - 10g in. by 61 in.
Extent - 42 leaves ; 15-16 lines to a page; 28-30 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear.
ance%3; handwriting bold, clear and uniform; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corre
ctions; there are various diagrams in the Ms.; complete. Age - Samvat 1847.
Author - Paramamisra,

Page #350

Jyotiga
339
Begins-fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः नमः शिवाय ॐ अविद्यातिमिरोक्षेदिविद्याकरसहस्रक जगदानंदकंदं च मुकुंदं मिहर नुमः १......... तस्याज्ञया शेषविशेषबोधः कृतश्चतुर्बोदिति संगरस्य
सतो मुदे श्रीपरमेन सम्यग्विनिश्चयार्थ क्रियतेऽत्र यत्नः ७ etc. Bnds — fol. 41a
श्रीमन्मुकुंदविजये विजयैकधास्त्रि संग्रामसीम्नि नृपतेः परमोदितोमिन् पद्यातापघातरचनांवितमंत्राध्यायः समाप्तिमगमस्किल सत्यमाल्य ७
ॐ धार्या गले वक्षसि etc. up to मुकुंदविजयं मान्यन्यवधीवमुं ५ ॥ as in No. 172/A1883-84 followed by इति श्रीशाकदीपिकुलावत. शपयमिश्रेन मुकुंदविजयः कृतः संपूर्णः ॥ संवत् १८४७ पौषमासे कृ (ण)पक्षे द्वितीयस्यां गुरौ कौलविश्वनाथलिख्यतं
पादे प्रथमे द्वादश मात्रा तथा तृतीयेपि मष्टादश द्वितीये चतुर्थगे पंचदशाऽऽऽर्याः । मात्रिगुरुखिलघुश्च नकारो भादिगुरुः पुनरादिलघुर्यः ज्योगुरुमध्यगतोरलमध्यसोंतिगुरुः कथितोत्यस्तधुस्तः २
चतुर्भिलंकारै भुजंगप्रयातृसंयुक्त ... दीर्घसानुस्वारं विसर्गसंमिश्र विशेष. मकर गुरु पादा तस्या विकल्पे ... शुभं ब्रूयात् ॥
Then follow the names of the नक्षत्र'8. Reference - See No. 172 / A1883-84.
मुष्टिज्ञान
Mustijñāna
405 No. 874
1884-86 Size - 8 in. by 44 in. Extent -4 leaves%3; 8-9 lines to a page3; 20-22 letters to a line. Deseription - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance%3; handwriting bold but careless and not quite clear; borders carelessly ruled in double black lines; edges worn out;
complete. Age-Samvat 1881 : Saka 1745.

Page #351

340
Vedängas
Author - Not mentioned. Subject - Astrology. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ द्वादशस्थो यदा चंद्रो कुरा षष्टाष्टमे ग्रहाः । तस्मिन्योगे भवेन्मृत्यु हृद्रोगेण न संशयः ॥२७॥ षष्टाष्टमे यदा लग्ने जन्मकाले यदा तमः॥
मतिहीनो च विकलो अंगनासो भवेत् ध्रुवं ।। २८ ॥ erc. Ends - fol. 40
... नुद्वे च मृगप्रोक्तो गुल्फे कुंभोपदज्रसः । चरे मार्गेण तिष्टंति स्थिरे द्वे स्थानवासिनः ॥ ३ ॥ त्रिस्थानं द्विस्वभावेन ज्ञातव्यं च न संसयः ।।
इति मुष्टिज्ञानं ॥ छ॥ शंवत् १४८१ शके १७४५ प्रवर्त्तमाने दक्षिणाय. नगते श्रीसुर्य सिशिऋतौ माहा० माघमासे कृष्णपक्षे भद्ये तिथौ पंचमि चंद्रवासरे समाप्तः लिगडवास्तव्यजी रामशंकरेण लेखः
"मुहूर्तकल्पद्रुम
Muhūrtakalpadruma
840 No. 875
1884-87 Size — 134 in. by 5f in. Extent-54 leaves%3 9-10 lines to a page%3 22-25 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; handwriting
bold, clear and legible; borders ruled in double black lines%3B red pigment used for headings and colophons; white chalk
used for corrections; complete. Age-Samvat 1912. Author - Vitthala Diksita; composed in A. D. 1627. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ अनाथबंधु गणनाथमंतश्विते निवेश्य क्षयितांतरायम् । प्राचीनवाक्यानि विचार्य सम्यक् मुहूर्तकल्पद्रुममारमेहम् ।। .....

Page #352

Jyotiga
-341
श्रीवाणि कल्याणपरंपराभिः संपूरयैनं मम वाक्यगुंफम् ॥
मुहूर्तकल्पद्रुमनामधेयं विज्ञापयेनं तव पादपझे ॥२॥ etc. Bnds - fol. 530
इति द्वादशांगुलशंकुः ॥ ग्रंथाननेकांनवलोक्य संम्यक् संदर्भिते वीठ्ठलदीक्षिते (न) मुहूर्तकल्पद्रुमनामधेयं विरचिते स्यात् ग्रंथं समाप्तम् ॥२१॥
सवत् १९०१२ शाके १७७७ द्वितीय भाषाडमासे कृपक्षे तिथौ चतुर्थी
चन्द्रवासरे लिषितं कालिकाप्रसादस्या पुस्तकं समाप्तं शुभम् ।। References - Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 462b ;
____ii 106b, 218a; iii, 990. B- Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss. Cat.
No. 681; I. O. Cat. Nos. 3022-233; A. S. B,
Des. Cat. Vol. III No. 2725. See also Dikshit, Indian Astronomy p.473.
मुहूर्तकल्पद्रुम
Muhūrtakalpadruma
964 No. 876
1886-92 Size -10g in. by4 in. Extent - 53 leaves ; 10-11 lines to a page; 25-30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single ; red pigment used
for marking; edges slightly worn out; foll. 28 & 31 repeated ; ... foll. 19, 26, 34 missing, Age - Samvat 1865. Author - Vitthala Diksita. Begins -fol. 10
॥ श्रीरामजी ॥ श्रीगणेशाय नम ॥ मथ मूहूर्तकल्पद्रुम लिष्यते॥ भनायवq etc. as in No. 840/1884-87.

Page #353

342
Vedängas Ends - fol. 54a
sorfaita etc. up to fagurfergrat ll as in No. 840/1884 -87 followed by इति श्रीविठ्ठलाचार्यविरचिते मुहूत्र्तकल्पद्रुम सर्व संपूर्णम् ॥१॥ संवत् १८६५ लिप्यकृतं गौडवंशोनवजीवणशर्मणा ॥
भग्नपृष्टिकटिग्रीवाबद्धमुष्टि अधोमुखं ॥ कष्टेन लिखितं शास्त्रं यत्नेन परिपालयेत् ॥ १॥
महं पतिव्रतायै नमःकरोति ॥राम॥ Reference - See No. 840/1884-87.
मुहूर्तकल्पद्रुम
Muhūrtakalpadruma
887 No. 877
1891-95 Size - 128 in. by 51 in. Extent-29 leaves%3 13 lines to a page%3; 35-38 letters toaline. Description-Country paper; Devanagari characters%3 handwriting
clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for headings and
colophons; complete. Age-Samvat 1874. Author - Vitthala Diksita. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥
अनाथबंधुं etc. as in No. 840/1884-87. : Ends-fol. 29a
कृष्णात्रिगोत्रे etc. up to विबुधाधिपानां ३ ॥ as in No. 8401 1884-87 followed by.
ग्रंथाननेकानवलोक्य सम्यक् सदर्भितो विठ्ठलदीक्षितेन मुहूर्तकल्पद्रुमनामधेयः समाप्तिमागात् सुमनोहरोयं ॥ ४ ॥
संवत् १८७४ का मीती असाशके ११ बुधवारे ॥ लिषतं बाह्मणगो.
उडमासरातिवाडि रामचंद्र जनग्रमध्ये ॥ श्री ॥श्री References - See No. 840/1884-87.

Page #354

मुहूर्त गणपति
No. 878
-
Jyotiga
1
- Samvat 1878 : Saka 1743.
Size - 123 In. by 6f in.
Extent 90 leaves; 12 lines to a page; 34-35 letters to a line. Description 1 - Smooth country paper; Devanāgari characters; new in appearance; handwriting clear, legible and uniform; red pigment occasionally used for marking the portion; yellow pigment used for corrections; edges slightly worn out; complete.
-
Age
Author
Ganapati Rāvala; composed in 1685.
Subject - A treatise on astrological rules for determining auspicious time for religious observances and festivals.
Begins fol. 16
ॐ श्रीगणेशाय नमः
ॐ श्रीमत्या कल्पवल्येये हेमवत्या निरीक्ष्य यः जगत्यालिंगतः कल्पदुमः सत्फलदः शिवः १
प्रवर्तयंति सा लोकं यज्ञादिकर्मसु यन्मुहूर्ताः करौघास्तं वंदेर्क कालमीश्वरं २
Muhurtaganapati
Ends – fol. 898
343
निवेद्य चित्स्वरूपाय शिवाय प्रार्थये चिरं वरदोयं शुभोभीष्टः सर्वत्र प्रसरत्विति ७७
174
A1883-84
श्रीरामदास जनुषो हरिशंकरस्य श्रीरावलस्य तनयो विनयोपपद्मः ग्रंथं मुहूर्तगणपत्यभिधं विधत्ते विद्यानिधिर्गणपतिर्गणितागमज्ञः ३ etc.
fol. 20 इति श्रीमद्देवशरावलहरिशंकरसूरसूनुगणपतिकृते मुहूर्तगणपतौ संवत्सरादिप्रकरणं प्रथमं ॥
भायुः प्रजां यशः सौख्यं सौभाग्यफलमक्षयं अभिश्रैष्टयं पशुपुत्रान् लभतां ग्रंथतत्ववित् ३७९
इति श्रीमदग्निहोत्रचातुर्मास्ययाजिसमासादितसकलपुरुषार्थदैवज्ञवर्यरावलहरिशंकर सुरिसूनुरावलगणपतिकृतमुहूर्त गणपतौ ग्रंथालंकारप्रकरणं समाप्तं २२ समाप्तोयं मुहूर्त गणपतिप्रथः संवत् १८७८ शाके १७४३ ॥
द्वाविंश

Page #355

344
References
Vedängas
. (1) Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 4628; ii, 1066, 2184; iii, 998.
मुहूर्त गणपति
'No. 879
B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra's Notlces, No. 1296; I. O. Cat. No. 3027; Winternitz : Cat. of Mss. in Bodleian Library Vol. II Nos. 1557-58.
(2) Printed Editions :- 1 Ms. form, Bombay, Indian Printing Press, 1887.
See also S. B. Dikshit, History of Indian Astronomy, p. 474.
-
Size - 98 in. by 37 in.
Extent – 183 leaves; 7 lines to a page ; 28 letters to a line.
Description
Age — Saka 1736.
Author - Ganapati. Begins – fol. 16
Muhurtaganapati
548
1895-1902
Country paper; Devanagarl characters; not very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines; red ink used for dandas; the Ms. contains some कोष्टकs; complete.
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ अथ मुहुर्त्तगणपतिप्रारंभः ॥ श्रीमत्या कल्पवल्ये वे हेमवत्या निरीक्षया । जगत्या लिंगितः कल्पद्रुमः सत्फलदः शिवः ॥ १ ॥ प्रवर्त्तयति सा लोकं लोकं यज्ञादिकर्मसु ॥ यन्मुहुर्त्ताः करौद्यास्तुं वंदेकं कालमीश्वरं ॥ २ ॥
श्रीरामदासजनुषो हरिशंकरस्य ॥ श्रीरावणस्य तनयो विनयोपपनः ॥
ग्रंथ मुहुर्त्तगणपत्यभिधं विधत्ते ॥ विद्यानिधिर्गणपतिर्गणिताऽगमज्ञः ॥ ३ ॥ etc.

Page #356

Jyotiga
345 fol. 4a इति श्रीमदेवज्ञरावलहरिशंकरसूरिसूनुगणपतसंवत्सरादिप्रकरणं प्रथम
fol. 8 इति देवसरावे. मुहुर्तगण तिथिप्रकर्ण द्वितीयं ॥ २ ॥ Ends - fol. 1820
अथ सामान्यताशुभलक्षणानि॥ अर्चिता वचनं चेश्वो उन्मत्तं सुभगं वपुः
पापभीरुर्मतिश्चेतिक चिन्हैरन्यैनृपोषितां ॥७६ ॥
___ इति श्रीमदैवज्ञरावलहरिशंकरसूरिसूनुगणपतिकृते 'मुहुर्तगणपतौ मिश्र३ प्रकरण एकविंशतितमं समाप्तः ॥५
मथ ग्रंथालंकारं ।। भहिताग्ने द्विजा श्रेष्टाद्धरिशंकरलावलान् ।। जातो गणपतिश्चाहं समाप्य ग्रंथमुत्तमं ॥७॥ निवेच चित्स्वरूपाय शिखाय प्रार्थयेच्चिरं ॥ वरदोयं शुभोभिष्टः सर्वत्र प्रसरस्त्विति ॥७८॥ आयुः प्रजा यशः सौख्यं सौभाग्यफलमक्षयं ।। अभिश्रेष्टपशून् पुत्रान् लभतां ग्रंथतत्ववित् ॥ ७९ ॥
इति ग्रंथालंकारप्रकरण द्वाविंशति ॥ २२ ॥ समाप्तमस्तु ॥ शके १७३६ भावा नाम संवत्सरे आश्विनवद्य १० सोमवार तहिने ग्रंथसमाप्तः ॥ हस्ताक्षर आत्माराम रामदासि तस्य लिखितं ।। इदं पुस्तकं येकनाथ जोसि प्रतीष्टानकर
तस्य ग्रंथ लिखितं समाप्तं ॥ छ । छ । छ॥छ॥ Reference -See No. 174/A1883-84.
मुहूर्तचिन्तामणि
Muhūrtacintāmaņi
761 No. 880
1882-83 Size - 84 in. by 4 in. Extent - 42 leaves; 12-13 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks%3 Devanagari charace
ters; new in appearance; handwriting small but clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines%3 yellow pig. ment used for corrections; edges slightly worn out; red pigment used for verse-numbers; complete.

Page #357

348
Todangos Age - Saka 1743. Author - Daivajfarāma. Begins — fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः॥ . ..
गौरीश्रवः etc. as in No. 890/1891-55. fol. 7° इति श्रीदैवज्ञानंतसुतदैवज्ञरामविरचिते मुहूर्तचिंतामणौ शुभाशुभप्रकरणं ॥ Bods -- fol. 410
मासीद्धर्मपुरे etc. up to मुहूर्त्तचिंतामणि ॥१०॥ ४६८ ॥as in No.
89011891-95 followed by इति श्रीदैवज्ञानंतसुतदैवज्ञरामविरचिते मुहूर्त्तचिंतामणौ गृहप्रवेशप्रकरणं ॥
भूमिसप्तभुशाके रौद्राब्दे माघकृष्णके ॥
प्रतिपद्या लिखें ग्रंथे ज्योतिर्विद्लक्ष्मणेन च ॥ श्रीगजानन प्रसंन् ॥ श्रीकृष्णाबाई प्रसंन् ॥ शके १७४३ ॥ वृषा नाम
संवत्सरे श्री Reference - See No. 890/1891-95.
मुहूर्तचिन्तामणि
Muhūrtacintāmaņi
713 No. 881
1883-84 Size - 91 in. by 3 in. Extent - 32 leaves; 13 lines to a page; 38 letters to a line. Description - Country paper ; Devanagarī characters; old in appear
ance; handwriting small but clear legible and uniform ; borders ruled in two double red lines; folios pasted with paper slips; red pigment used for marking the portion;
complete. Age -Appears to be old. Author - Daivajñarāma. Begins fol. 10
... श्रीगणेशाय नमः॥ गौरोश्रवः etc. as in No. 890/1891-95.

Page #358

Jyotiga
fol. 5a इति श्रीदैवज्ञानंतसुत दैवज्ञरामविरचिते मुहूर्त्तचिंतामणौ शुभाशुभप्रकरणं
॥ छ ॥
Bads - fol. 320
आसीद्धर्मपुरे etc. up to मुहूर्तचिंतामणि ॥ १० ॥ as in No. 890 / 1891-95 followed by इति श्रीदैवज्ञानंतसुत दैवज्ञराम विरचिते मुहूर्त्त - चिंतामणौ गृहप्रवेशप्रकरणं ॥ समाप्तोयं ग्रंथः ॥ ॥ श्रीउमामहेश्वरार्पणमस्तु ॥ Reference - See No. 890 / 1891-95.
मुहूर्तचिन्तामणि
No. 881 A
Size - 102 in by 5f in.
1
- fol. 18
347
33 leaves; 11 lines to a page; 28 letters to a line.
Extent Description - Rough country paper; Devanagari characters; very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; edges worn out; foll. 32-39 missing; incomplele. Age — Fairly old.
-
Daivajñarāma.
Author Begins
1
Muhurtacintāmaṇi
714
1883-84
Ends fol. 410
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसूर्याय नमः ॥ श्रीमानापुर निवासीन्यै नमः ॥ गौरीश्रवः etc. as in No. 890 / 1891-95.
fol. 11a इति श्रीदेवज्ञानंतदैवज्ञरामविरचिते मुहूर्तचिंतामणी नक्षत्रप्रकरणं
समासं ॥
आसीद्धर्मपुरे etc. up to मुहुर्तचिंतामणि ॥ as in No. 890 / 1891-95 followed by इति मुहूर्तचिंतामणौ गृहप्रवेशप्रकरणं इति श्रीदैवज्ञानंतसुतदैवज्ञराम विरचिते मुहूर्त्तचिंतामणौ गृहप्रवेशप्रकरणं ॥
यादृश पुस्तकं दृष्टवा तादृशं लिखितं मया ॥ "यदि शुद्धमशुद्धं वा मम दोषो न विद्यते ॥ १॥
श्रीगजाननार्पणमस्तु ॥ श्रीमातापुरनिवानियनमः ॥ श्रीशुभं तु ॥ श्रीरस्तु ॥
वौ गगनमध्यस्थे मुहुर्तो भिजावाव्हयः ॥
frita सकलान् दोषान् चक्रमादाय माधवः ॥ १ ॥

Page #359

348
Reference - See No. 890 / 1891-95.
E
मुहूर्तचिन्तामणि
No. 882
-
Vedangas
Size.
98 in. by 42 in.
Extent - 56 leaves; 10 lines to a page; 22-25 letters to a line. Description
Age-Saka 1765.
Author – Rāmadaivajña.
Begins – fol. 16
Muhurtacintamani
—
- Country paper ; Devanāgarl characters; old in appearance; handwriting clear and legible but not uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse num. bers ; edges of folios worn out; fol. 37 missing; fol. 39 repe. ated ; some folios pasted with paper slips; incomplete.
The work was composed in Saka 1522 ( ? ).
890
1891-95
श्रीगणेशाय नमः ॥
गौरिश्रवः केतकपत्र भंगमाकृष्य हस्तेन ददनमुखाग्रे ॥
विघ्नं मूहूर्ताकलित द्वितीयदंतप्ररोहो हरतु द्विपास्यः ॥ १ ॥
क्रियाकलापप्रातिहेतुं संक्षिप्तसारार्थविलासगर्भ ॥ अनंतदेवशसुतः स रामो मुहूर्तचिंतामणिमातनोति ॥ २ ॥ etc.
Ends - fol. 556
fol. 70 इति श्रीदैवज्ञानंतसुतरामचंद्र विरचिते मुहर्त्तचितामणौ शुभाशुभप्रकरणं संपूर्ण ॥
fol. 40b इति श्रीदैवज्ञानंततसूतरामदैवज्ञविरचित मुहूर्तचिंतामणौ विवाहप्रकरणं
॥ छ ॥
इति मुहूर्तचिंतामणौ गृहप्रवेशप्रकरणं ॥ तदात्मज उदारधीर्विबुधनीलकंठानुजोगणेश पदपंकजं हृदि निधाय रामाभिधाः ॥ गिरीशनगरे भुजकरेषुचंद्वै १५२२ र्मिते शके विनिरमादिनं खलु मुहूर्त चितामणि ॥ ३ ॥
***......

Page #360

Jyotina
349
इति मूहुर्तचिंतामणिः संपूर्णः॥ प्रथसमाप्तौ मंगलार्थ पंचश्रीकाराः॥ स्वस्ती श्रीनृपशालिवाहनशके १७६५ शोभकतनामसंवत्सरे श्रावणे मास क्रष्णपक्षतिथप्रति ... गु वारि प्रथमप्रहरि ग्रंथसमाप्त जाला असे ॥छ॥ श्री ॥ श्री
श्रीमंगळमाहेश्वरि शुभं भवतु ॥ श्रीहुमजादेवतार्पणमस्तु ॥ छ । छ । References - Mss. A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 4624; ii
106b, 2184%; iii, 99b. B- Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. Nos.
3019-20, 6310A, 6361. See also Dikshit, Indian Astronomy pp. 278 and 476.
मुहूर्तचिन्तामणि with
Muhūrtacintāmaņi with टीका called
Commentary called पीयूषधारा
Piyūṣadhārā
175 No. 883
A1883-85 Size - 13} in. by 68 in. Extent - 231 leaves; 16 lines to a page; 45-48 letters to a lide. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting small but clear legible and uniform ; red pigment used for marking the Text and colophons; yellow pigment used for corrections; separate pagination for each
prakarana; both the Text and the Commentary complete. Age-Samvat 1905:Saka 1770. Author of the Text -Daivajinarama.
" . Comm. -Govinda. Begins (Text) - fol. 2a
ॐ गौरीश्रवः etc. as in No. 890/1891-95. Begins (Comm.)-fol. 10.
ॐ श्रीगणेशाय नमः॥
ॐ दधानं मुंगाली etc. as in No. 965/1886-92. fol. 310 इति श्रीविद्वद्वरदैवज्ञमुकुटालंकारनीलकंठज्योतिर्विरपुत्रेण गोविंदज्योति
विद्विरचितायां मुहूर्तचिंतामणिटीकायां पीयूषधाराभिधायां एभाराभप्रकरण समाप्तिमगमत् ॥ ...... ......

Page #361

350
Todangas
Ends (Text) - fol. Ea of last Prakaraña.
भासीन्मातृपुरे etc. up to मुहूर्वचिंतामणि as in No. 890/1891
95. Ends ( Comm.) - fol. 110
astraffautfaaralt etc. up to Aquarzi FTUTE II BAAT you as in No. 965/1886-92.
संवत् १९०५ शाके १७७० फाल्गुणशुक्लाष्टम्यां एक्रे समातिमगमत् ।
शंभुनाथेन स्वविचारार्थम् । References — Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 4638;
ii 1074, 218a; iii, 100a. B - Descriptive Catalogues :- Ulwar Mss. Cat. No.
1901, Extra, No. 543.
frath for with
Muhūrtacintāmaņi with टीका called
Commentary called पीयूषधारा
dhārā
965 No. 884
1886-92 Size — 134 in. by 74 in. Extent - 234 leaves; 2-4 lines to a page; 25-30 letters to a line. (Text)
15-16 „ , 40-45 , (Comm.)
Description - Smooth country paper; Kaśmiri Devanāgarl charactors;
old in appearance; bandwriting small but clear and legible; Text in the middle with Commentary above and below it; edges worn out; folios numbered in both margins; marginal additions; both the Text and the Commentary complete.
Author of the Text -- Rāmadaivajña.
· · Comm. - Govinda. Begins ( Text ) - fol. 20
on WA: ERFURT e vitetara: ergunta etc.

Page #362

Begins (Comm.)
References
- fol. 10
Bads (Comm.)
—
ॐ नमो नारायणाय श्रीगणेशाय नमः नमो वाग्देव्यै ॥......
तस्माद्दैवविदग्रगण्य तिलकात् श्रीनीलकंठत्तपा गोविन्दाख्यसुतोजनि स्वगुरुतः संप्राप्तविद्यागणः यः शास्त्रामृतसिंधुबंधुरवचोवीचीषु निष्णात्सतां
सानन्दं समवाप्य भूरि कृतवान् ग्रंथे श्रमं ज्यौतिषे १२ etc.
fol. 300 इति श्रीविद्वद्वरदैनज्ञमुकटालंकार नीलकण्ठज्योतिर्वित्पुत्रेण गोविंदज्योतिविद्विरचितायां मुहूर्तचिंतामणिटीकायां पीयूषधाराभिधार्यां शुभाशुभप्रकरण
मगमत् ॥ १ ॥
fol. 234a इति श्रीदैवज्ञानंतस्वतदैवज्ञरामविरचिते मुहूर्तचिंतामणौ पीयूषधाराभिधायां गृहप्रवेशप्रकरणं मुहूर्तचिंतामणि समाप्ताः -
Ends (Text) fol. 2316
-
Jyotiea
मासीन्मातृपुरे etc. up to मुहूर्तचिंतामणि as in No. 899/1891-95.
- fol. 234a
शाके तत्वतिथीमिने युगगणा ... • नीलकंठात्मभूत् दुग्धार्थ निखिलार्थयुक्त ममलं महर्तिचिंतामणि काइयां वाक्यविचारमंदनगरे नामाष्टलेखक्रियं
गोविन्दो विदिवत् करोति विमलां पीयूषधारां व्यधात् ६ ।।
संख्या ४७५ ॥ शुभम्
समाप्तोयं पीयूषधारायां भद्रमस्तु लोपालकस्य सहते ॥ ॐ यादृशं पुस्तकं
मुहूर्तचिन्तामणि with टीका called पीयूषधारा
No. 885
351
........................................
-
- See No. 175 / A1883-84.
दोषो न विद्यते ॥ शुभमस्तु नः वः ॥
Muhurtacintamani with Commentary called Piyūṣadhārā
313 Vtérāma (i)
Size
- 11 in. by 5 in.
Extent - 445 leaves 11 lines to a page ; 32-35 letters to a line.
Description Thick country paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting bold but not quite clear in some

Page #363

352
Vodimigas
places; also not quite uniform ; borders ruled in doublo red lines; some folios worn out and torn; separate pagination for each prakarana ; tbe Ms. contains both the Text and the
Commentary but is incomplete. Age - Appears to be old. Author of the Text - Daivajñarāma.
___" , Comm. - Govinda. Begins (Text) - fol. 3a
___ गौरीश्रवः केतकपत्रभंगः etc. as in No. 890/1891-95. Begins (Comm.) -- fol. 10.
श्रीगणेशाय नमः ।
दधानं भुंगाली etc. as in No. 965/1886-92. fol 530 इति श्रीविद्वदैवज्ञमुकुटालंकारनीलकंठाज्योतिर्वितपुत्रगोविंदज्योतिर्वि
द्विरचितायां मुहुर्त्तचिंतामणिटीकायां पीयूषधाराभिधायां शुभाशुभप्रकरणं समासं श्रीराम ॥ श्रीराम ॥ श्रीराम शुभं॥ श्रीरामानु नमः ॥ सदाशिवाय नमः। गोविंदाय नमः॥ सर्वेश्वराय नमः ॥ विश्वमूर्तये नमः वेदमूत्ते नमः॥ गंगा
पतये नम नमः॥ वास्तुमनाय नमः॥ छ । छ । श्री श्री श्री श्रीराम Ends ( Text)- fol. 23 of गृहारंभप्रकरण
अथ गृहारंभप्रकरणं गयेनोपसंगृहरति
ईति श्रोदैवज्ञानं (त) सुतदैवज्ञरामविरचिते मुहुर्तचिंतामणौ गृह
निर्माणप्रकरणं स्पष्टार्थमेतत् Bods ( Comm.)
ज्योतिर्विद्धरनीलकंठविदुःषः श्रीचंद्रिकायास्तथा पुत्रेणा हिं गविप्रसारितधिया मौहतचिंतामणौ। गोविंदेन विनिर्मिते नयनिधौ पीयूषधाराभि (धा)व्याख्याने गृहनिर्मितं प्रकरणं संपूर्णतामभ्यगात् ॥
इति श्रीविद्वदैवज्ञमुकुटालंकारनीलकंठज्योतिर्वित्पुत्रगोविंदज्योतिर्विधिरचितायां मुहुर्त्तचिंतामणिटीकायां पीयूषधाराभिधायां गृहारंभप्रकरणे संपूर्ण
मगमत् राम ॥ श्रीराम ॥ श्रीराम ॥ ॥ श्रीराम ॥ श्रीराम Reference - See No. 175/A1883-84.

Page #364
_