Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ varSa 3juM, aMka 6ThTho saLaMga aMka 30me eprila 1969 surendranagara-pratiSThA mahotsavamAM sthApita thayela devI pratimAo zrI aMbikAdevI : zrI gAyatrIdevI zrI sarasvatIdevI zrI aMbikAdevI zrI gAyatrIdevI zrI sarasvatIdevI
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 23-3-69nA rAja gujarAta rAjyanA leAkapriya pradhAna zrI premajIbhAI Thakkare rAganidAna yajJanuM udghATana karI sabhAne maMgala saMdeza ApyA. sabhAnA pramukhazrI zeThazrI manubhAi pI. saMghavI sabhAne saMkhedhI rahyA che. khAjumAM atithivizeSa zeThazrI vrajalAla durlabhajI pArekha tathA khaMbhAtavALA,zrI zrI ema. ema. naMdalAlabhAI, zrI anu caMdabhAi, samAhartA zrI rAThoDa, zrI chAyA, zrInyAlacaMdabhAi verA tathA zrI zAMtilAla phUlacaMda zAha tathA saurASTranA agragaNya sagRhastheA beThelA che. zrI mAnava maMdira' yAjita tA. 19-3-69 thI tA. 27-3-69 sudhI navayAga ane pratiSThA mahAtsava prasaMge mAnanIya zrImatI mRdAlasAbahena nArAyaNa ( dharma-patnI rAjyapAla gujarAta) sabhAne saMkheAdhI rahyA che. mAjImAM sabhA pramukha zrI zrIkRSNa agravAla, zrImatI agravAla, pU. manuvaryajI, zrI kardama kRSNazaMkara zAstrI surendranagaranA meyara tathA zrI ema. je. geAradhanadAsa, (muMbai) ane zeTha zrI pI. pI. saMghavI beThelA che. 0000
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ satyaM zivaM sundaram &AzIrvAduM sarva sunaH santa varSa : 3] saMvata 2025 citra : 15 eprila 1969 : [ aMka: II svAbhAvika lAbha saMsthApaka ___ yaM labdhvA cAparaM lAbhaM manyate nAdhikaM ttH| . devendravijaya je mANasanI aMdara khoTa rahelI hoya che tene lAbha meLavavA "jya bhagavAna" | mATenI IcchA rahe che. lAbhanI IcchA jeTalI tIvrateTalI te mANasamAM rahelI beTa, khAlIpaNuM athavA nyUnatA vadhAre che ema samajavuM. lAbha meLavavA mATe mANasa jeTale ciMtAtura, vyAkuLa athavA adhyakSa : | tAlAvelIvALo rahe teTale ja te garIba, khAlI ane lAbhanI gulAmI kaNazaMkara zAstrI karanAro che ema samajavuM. vaLI saMsAranI saMpattinA game teTalA moTA lAbha maLe chatAM ethI mANasanuM e khAlIpaNuM, nyUnatA athavA hInatA bharAI jAya evuM paNa nathI. saMpatti maLavAthI mANasanA garIbAInA athavA hInatAnA A pAnasa mati roga upara lepa cepaDAya che, paNa ethI roga vadhArAmAM navuM svarUpa ema. jegoradhanadAsa pakaDe che e rAgamAM gava, abhimAna, ahaMkAra, mada ane mojazokhanA kanaiyAlAla dave upadra prakaTa thAya che. hIne svabhAvavALA mANasane dhana ke saMpatti maLatAM enA svabhAvamAMnI hInatA dUra thaI jatI nathI. koI kIDIne goLanI nAnI kaNa maLe ke kaI kIDIne goLanuM moTuM DhekuM maLe, paNa kAryAlaya ethI enI kIDIpaNAnI kSudratA maTatI nathI. manuSyane maLatA sAMsArika bhAunI paLanA bArI pAse, lAbho paNa kIDIne prApta thatA goLanA nAnA-moTA kakaDA jevA che. rAyapura, amadAvAda-1 je mANa nI aMdara hInatA ke beTa rahelI nathI, te mANasa phona naM. 53475 '' pitAnuM kartavya karIne ja prasanna ane pUI (bharela) rahe che lAbha na maLe to ene dInatA, hInatA ke khoTane anubhava thato nathI ane lAbha vadhAre maLe to ene ahaMkAra, abhimAna ke garvane lepa caDate vArSika lavAjama nathI. sAMsArika lAbhomAM meha pAmelAM prANIonI kSudratA e jaI bhAratamAM rU. 5-00 zakato hoya che ane lAbha tathA hAnithI para potAnI pUrNa ane | svAbhAvika sthitimAM prasannatAne anubhava karato hoya che. manuSyane videzamAM rU. 1200 AvI sthitinI prApti e ja saMsAramAM sAce, svAbhAvika ane | zA dhatika (kAyamI) lAbha che. ""
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukama 1 2 3 18 savAbhAvika lAbha aMte mati tevI gati zrI gire mahArAja ghaDataranI prakriyA zrI umAzaMkara joSI chevaTanI rAta zrI ravIndranAtha TAgora jIvananI keLavaNI zrI ravizaMkara mahArAja sauthI mukhya sAdhana svAmI rAmatIrtha ratnamAlA sAcuM artha zAstra gAMdhIjI ujajaina zrI "piyUSa paNi' gurU zIkhyA e ja pahele pATha zrI AnaMdamehana' navI daSTAntasthAo zrI ramaNalAla sonI nAvalaDI majhadhAra zrI devendravijaya "jaya bhagavAna huM karuM huM karuM e ja ajJAnatA, zakaTano bhAra jyama zvAna tANe zrI "vasumAna' 29 mATIne ghaDo zrI kanaiyAlAla dave Apa ja upADI le svargano adhikAra zrI satyavrata' : 33 asatyanuM pariNAma zrImad rAjacaMdra amArAM mAsI -harizcandra tyAga ane ahiMsAnI mUrti gAMdhIjI sevAnuM tattvajJAna phAdhara-volesa zAmaLA giradhArI ! narasiMha mahetA saMsthA-samAcAra 40 14 15 16 17. 18 21 sarakhAmaNuM karavAthI ja samajAze AzIrvAdamAM AvatI sAmagrI e sauthI zreSTha sAmagrI che. zraddhAnI sAthe viveka, bhaktinI sAthe vAstavikatA ane jJAnanI sAthe kartavyanuM AcaraNa hoya te ja jIvanane sAcI dizAmAM vikAsa thAya che. AzIrvAdanI sAmagrI vAcakane gADariyA pravAhamAMthI bahAra kADhI sAcI dRSTi Ape che ane jIvananI sArthakatAnA mArgamAM sahAyaka thAya che. ethI suzikSita, vicArazIla samaju varga AzIrvAda ne khAsa pasaMda kare che.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ ate jevI mati tevI gati jema ApaNA kAI sagA ke saMbaMdhInu ApaNe smaraNa karIe chIe, tema e rIte smaraNa karI zakAya evI Izvara e vyakti nathI. AApaNA kAi jIvanakSetramAM ApaNe je kAI kAma karavAnuM Ave, je kAI bhAga bhajavavAnA Ave temAM satya zuM ane asatya zu tene vivekapUrvaka khyAla rAkhavA e ja IzvarasmaraNu che. ane satya, dharma athavA nItiyukta kAmAM ja ApaNe sAmela thavuM e ja Izvarabhajana che. jeo satyatA ane nItinA Adara karanArA che ane te ja pramANe AcaraNu karanArA che teo rAma, kRSNe ke allA evA kAI nAmanu smaraNu na karatA hAya tApaNu Izvarabhakto athavA bhagavadbhakto che. ane jeo IzvaranA nAmanA khUba japa karatA hoya ke mALAo pheravatA hAya, paNu satya, dharma ane nItithI viparIta kAmA karanArA DhAya tee kharekharuM. IzvarasmaraNa karanArA nathI ke bhagavadbhaktoye nathI. mANase mana, vacana ane kama traNethI IzvararUpa banavAnuM che. prathama AcaraNu sudhare teA ja vANI ane vicAranuM (smaraNa-ciMtananuM) phaLa jIvanamAM prakaTa thaI zake che, eTalA mATe AcArazuddhine prathama sthAna mApavAmAM Avelu che : AcAraH prathamo dharmaH / bhajana mATe anukULa samayanI rAha jovAnI nathI. kAI paNa kSaNa bhajana mATe anukULa che. kAI paNa kSaNe ApaNA kAryamAM satya zu', dhayukta zuM, enA vicAra karI te pramANe karavA lAgI javAnuM che. satyanuM AcaraNa karavAmAM kaI paNa RDacaNu ke muzkelI na rahe, te pachI ja huM satyanuM AcaraNa karIza ema mAnavuM e ajJAna che. eka mANasa samudramAM snAna karavA mATe samudraniAre gaye.. paNa snAna karavAne badale te tyAM ja esI rahyo. leAkAe tene pUchyuM: snAna kare te, kema zAnta esI rahyA che ? snAna kyAre karazeA ? te mANase kahyuM : ' samudramAM A uparAuparI tara MgA-mAjA A AvyA kare che. samudranAM A tara Mga- mAjA-baMdha thAya eTale huM snAna karIza. zrI DoMgare maharAje samudranAM mAjA zuM aMdha thavAnAM hatAM? ane snAna karyAMthI thavAnuM hatuM? e pramANe saMsAra e samudra che. temAM aDacaNA-muzkelIorUpI taraMgAtA AvavAnA ja. eTale kAI kahe ke anukULatA Avaze tyAre Izvarabhajana-satyAcaraNa karIza. teA emAM bhUla che. evI sa MpUrNa anukULatA AvatI ja nathI. jema pelA mANasa snAna karyAM vinA rahI gayA, tema evA vicAratA mANasa Izvarabhajana ke dharmAyukta caraNa karyA vinAnA ja rahI jAya che. jIvanamAM bhale aDacaNA-muzkelIo Ave, paNa lakSya bhUlavu nahi ke mAre satyarUpa paramAtmAne maLavuM che ane satyarUpa banavA mATe asatya ke manItinuM AcaraNa cheDIne satyanuM AcaraNa karavA sivAya bIjo kAI bhAga nathI. leAbhI jema paisAnu lakSya rAkhe che tema mahApuruSa-bhagavadIya janA jIvanakSetramAM satyarUpa paramezvaranuM lakSya rAkhe che. bhagavAne gItAmAM kahyuM che ke: mAmanusmara cuya ca| mANusanuM jIvana e eka maha' bhArata jevuM saMgrAmakSetra che. temAM manuSye satyanuM, nItinuM smaraNa rAkhI arjunanI jema dharmAMnA pakSe rahI adhanAM khaLA sAme yuddha karavAnuM che. jIvana paryaMnta jeNe satyanuM athavA bhagavAnanuM smaraNa rAkhI dharmAMnA pakSe rahI yuddha karyu che, jIvanasa'grAmamAM je dhanA athavA satyanA vijaya mATe asatya sAme jhajhUmyA che, tene ja aMtakALe paNa satyarUpa bhagavAnanuM smaraNa thAya che. te ja manuSya aMtakALe (dehanA tyAga karatI vakhate) mAru smaraNu karatA mane prApta thaya che. gItAmAM bhagavAne kahyuM che: antakAle ca mAmeva smaran muktvA hevamaAAkamAMnA aMtakALe 'nA eka ajo paNa atha thAya che. eTale ke ' pratyeka kSaNanA 'te', dareka kSaNanA aMte je yAda kare che ke mArAthI je thayuM temAM keTaluM sAru thayu' ane keTalu anucita thayuM eTale dareka kSaNe sArA-khATAnuM, dha-alanuM, nIti-anItinu dhyAna rAkhavuM e ja zvinuM dhyAnaciMtana-smaraNa che. Ama 'aMtakALa ' eTale jIvananA aMta nahi, paNa pratyeka kSaNanA aMte. jIvana te| anaMta che, je bhUkhe maratA mAnavIne ceAgya-pramANika dhaMdhA maLe e ja tenA paramezvara che.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ AzIrvAda [eprila 1969 pitAnA eka kSaNanA kAmamAMthI satyAsatya tAravIne kamAvA e pApa nathI, paraMtu nIti-anItine bhUlIne jIvananI AgaLanI kSaNe sudhAre che, te ene kevaLa paisAne ja satya mAnIne dhadha karavo e pApa zarIranA aMtakALe paNa satyarUpa bhagavAnanA anaMta che. kAraNa ke ethI mANasa potAnA satyarUpa avijIvanane oLakhavAno ane prApta karavAno adhikArI nAzI svarUpamAM sthita thavAne badale mUDhatAmAM ane bane che. jaDatAmAM DUbe che. AnuM nAma ja mRtyu che. zarIrano le ke ema mAne che ke AkhI jiMdagI game tyAga e mRtyu nathI. zarIrane tyAga karIne vizeSa tevAM kAma karIzuM, kALAdhoLAM karIzuM ane aMtakALe prakAzamAM, satyarUpa jIvanamAM javuM e sadgati che, bhagavAnanuM nAma laI laIzuM ane tarI jaIzuM. amaratAnI yAtrA che. paraMtu nIti anItine bhUlIne paNa A vicAra kheTa che. pratyeka kSaNe jIvananuM kevaLa dhanamAM ja lAlupa ane mUDha thaI javuM e svarUpa e mANase atyAra agAu karela tamAma jIvatAM chatAM mRtyune prApta karyA barAbara che. sArA ane khoTAM kRtyonA ekaMdara saravALArUpa zukadevajI kahe che: he rAjA, manuSyonuM AyuSya banatuM rahetuM hoya che. eTale jIvanamAM Ama ne Ama pUruM thaI jAya che. rAtrI nidrA ane jeNe khoTAM kAmo moTA pramANamAM karelAM hoya che vilAsamAM pasAra thaI jAya che ane divasa dhana ane satyAsatyane vicAra karavAmAM lakSya ApeluM mATe udyama karavAmAM ane kuTuMbanuM bharaNapoSaNa hotuM nathI, ene dehatyAganA samaye paNa satyanA karavAmAM pUro thaI jAya che. vicAra athavA bhagavAnanA maraNa pratye lakSya jatuM manuSyone ghaNA samaya dhana kamAvAmAM jAya che, nathI. mANasa haMmezAM moTe bhAge je bhAvanuM smaraNa ghaNe samaya vAto karavAmAM jAya che. keTalAkane kare che, tenuM ja aMtakALe smaraNa thaze. ethI ja vAMkavAmAM samaya jAya che. bahu vAMcavuM e paNa sAruM bhagavAne tamaH sarve; je nAnuM anumAna nathI. bahu vAMcavAthI zabdajJAna vadhe che, paNa kadAca sarva prasaMgomAM, pratyeka kSaNe satyarUpa potAnA svarUpa- tenI sAthe abhimAna paNa vadhe che. he rAjA, je nuM smaraNa karavAnuM kahyuM che. samaya game che, tene mATe have raDavuM nathI. bhUtakALano - e te saukaI jANe che ke jenuM satata ciMtana vicAra karavAthI kaMI lAma nathI. bhUtakALamAM zI enuM ja maraNa vakhate maraNa thAya che. bhUlo thaI che tene vicAra karIne have vartamAnane eka senI mAMdagImAM pathArIvaza hato. eka sudhAre. A sAta divasane samaya maLyo che tene mahinAthI bajAramAM gayele nahe, tethI enA vicAro sadupayoga kara. manuSya IdriyasukhomAM evo phasAye senAnA bhAvanA ja AvyA kare. aMtakALa AvyA che ke tene potAnA lakSyanuM bhAna rahetuM nathI. strI, che. tAva vadhe. DokaTara zarIra tapAsavA AvyuM. putra, dhana AdinA mehamAM mANasa evo pAgala lekaTare tAva mApI kahyuM ke "ekaso pAMca che." (105 banyo che ke temane mATe satya, dharma, dayA, nyAya, DigrI tAva che.) enI samaja ke koI e sonAne nIti-A badhAne kare mUkIne cAlatAM jarA paNa * bhAva kahyo. te potAnA putrane uddezI bUma mAravA arerATI thatI nathI. strI-putrAdinuM pAlanapoSaNa karavuM lAgyo "vecI nAkha, vecI nAkha. 80mAM lIdheluM e mANasane dharma che. paraMtu teno artha evo nathI che ane 105 thayA che, mATe vecI nAkha." Ama ke temanuM pAlana-poSaNa adharmathI karavuM. adharmathI bolatAM bolatAM senAe deha choDyo. jemanuM pAlana-poSaNa thayuM hoya temanuM paNa kalyANa ' sonIe AkhI jiMdagI sonAnA bhAvane ja thatuM nathI ane adharmathI pAlana-poSaNa karavAnuM vicAra karelo. eTale aMtakALe tene sonAnA bhAvanA paNa kalyANa thatuM nathI. baMne aMdhakArarUpa adhogatimAM - vicAra AvyA. paisA paisA karanArane aMtakALe DUbe che. mATe AjathI ja dharma pUrvaka AcaraNa karavAnI paisAnA ja vicAra Ave che. dhaMdhe karavo, paisA icchA kare. icchAzuddhi vinA karmazuddhi thatI nathI. je premanI pAchaLa tyAga, sevA ane samarpaNa sakriya banatAM nathI, te prema pikaLa che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila 1993 are jevI mati tavo gata nizcaya karo ke mAre satyarUpa banavuM che. prakAzarUpa bhagavAnanuM nAma nIkaLatuM nathI. jiMdagImAM bhagavAnanuM banavuM che ane te mATe have mAre satya anusAra ja nAma lIdhuM hoya to atyAre yAda Ave ne? Doso AcaraNa karavuM che. satyane apanAvanAra asatyarUpa manathI dhananuM ciMtana kare che. evAmAM DosAnI mRtyuthI mukta banate amaratAne prApta kare che. najara gharanA AMgaNAmAM paDI. tyAM joyuM to vAcharaDe duniyAmAM vikAra ane vAsanA vadhyAM che tethI sAvaraNI khAto hato. DosAthI A najIvuM nukasAna tyAga ane saMyama ghaTayA che. paNa joyuM na gayuM. Doso haiyuM bALe che ke me kevI he rAjana, mAnava jIvanamAM chellI parIkSA rIte meLavyuM che te A leke zuM jANe? DosAe maraNa che. manuSyanuM maraNa pratikSaNe thAya che. je vicAryuM : gharanA koI lekone paisAnI ke cIjavastumANasa pratikSaNe satyAsatyano vicAra karyA vagara enI darakAra nathI. A leke mArA gayA bAda gharane kAmanA ane lebha kheMce tema kheMcAya che. te kevI rIte calAvaze ? DosAthI vadhAre bolI zakAtuM mANasanuM maraNa pratikSaNe thAya che. dareka kSaNe te, na hatuM. tUTaka tUTaka zabda te vA..sA, vA...sA, mANasa mRtyu tarapha, adhogati tarapha, aMdhakAra tarapha ' bolavA lAgyA. AgaLa vadhI rahyo hoya che. jIvanamAM je mANasa eka cheka ne lAgyuM ke bApA vAsudeva bolavA kSaNone sudhAre che, tenuM maraNa sudhare che. tenuM maraNa jAya che. paNa temanAthI belAtuM nathI. bIjA maraNa maTIne jIvana banI jAya che. dehatyAga samaye chokarAone sva rthane lIdhe lAgyuM ke bApA ke jenuM maraNa sudharyuM te mANasa jIvatAM potAnuM jIvana divasa bhagavAnanuM nAma le tevA nathI. bApA kaMIka sudhArIne cAlyo hato tema samajI levuM. vArasAmAM ApavAnI vAta kahevA mAge che. vArasAmAM A zarIra pratyeka kSaNe badalAya che. eTale ApavA khAnagI milakata chupAvI rAkhI haze, te pratikSaNe zarIrano nAza thAya che adharmathI cAlanAra- bAbatamAM teo kAMI kahevA mAge che. chokarAoe nA zarIramAM ucca jIvanane dhAraNa karavA lAyaka ko DokaTarane bolAvyA. kahyuM ke bApA thoDuM bolI zake nAza pAmIne hIna jIvanane lAyaka kA navA bane tema karo. DokaTare kahyuM ke Ijezana ApIe to che ane dharmathI cAlanAranA zarIramAM hIna jIvanane DosA thoDe vakhata belI zakaze, paraMtu te mATe lAyaka ke nAza pAmIne ucca jIvanane lAyaka keSo eka hajAra rUpiyA kharca lAgaze. chokarAone AzA pratyeka kSaNe navA bane che. mATe pratyeka kSaNe satyanuM hatI ke bApAe kaMI dATayuM haze te batAvaze. athavA bhagavAnanA svarUpanuM smaraNa ane AcaraNa chokarAoe rUpiyA eka hajAra kharca karyo. jIjekaravuM joIe. phakzana ApavAmAM AvyuM. bApa zuM bole che, te AkhuM jIvana jenI pAchaLa jAya te ja aMta- sAMbhaLavA badhA Atura thayA. davAnI asarathI kALe yAda Ave che. eka Dose mAMdo paDayo. tenuM bApA bolyAH ahIM mArA tarapha zuM juo cho? samagra jIvana kevaLa dhana meLavavA pAchaLa gayeluM. tyAM pelo vAcharaDI kakSArane sAvaraNI khAya che. aMtakALa najIka Avyo. chokarAo bApAne vAcharaDe sAvaraNI..." bolatAM belatAM DosAe zrIkRSNa goviMda hare murAre, he nAtha nArAyaNa deha cho. AvI dazA ApaNI na thAya te vAsudeva" bolavAnuM kahe, paNa bApAnA mukhamAMthI jovAnuM che. talavArane athavA hiMsAno tyAga karyA pachI mArA virodhIne ApavA mATe mArI pAse premanA pyAlA sivAya bIjuM rahyuM che zuM ?
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghaDataranI prakriyA zrI umAzaMkara joSI gAMdhIjI sAmAnyamAMthI mahAna banyA che. e to vikaToriyana yuganuM iglAMDa hatuM. eka bhaNavAmAM teo bahu tejasvI vidyArthI nahetA. meM uttama samAja hato. kavio ane philasUphane emanA mAkarsa joyA che. rAjakoTamAM eka zikSaka deza hato. e "haba oNpha ephersa " ane "bhAITI che. emanI pAse gAMdhIjInA vidyArthI avasthAmAM hArTa'- duniyAnuM dhabakatuM hRdaya jyAM hatuM, tyAM peparsa che. meM najaronajara joyAM che. 150 mAMthI jaIne A yuvAna Ubho rahe che. A vastuo paNa 39 mAkarsa hatA. te vakhatanA zikSake paNa emanA jIvanamAM agatyano bhAga bhajavyo kahevAya. kevA? huM mAkarsa paNa ApatA. ane tema chatAM zarIre kaMIka nabaLA hatA. ahIM hatA tyAre nAnapaNathI ja eka prakAranI paripakavatA gAMdhIjImAM cAlu mAthuM dukhatuM. lakhe che ke roja nasakorI phUTatI. dekhAtI. AtmakathAmAM emaNe lakhyuM che, "mArA vargane eTale ThaMDI havAmAM jaIza, to A paNa lAbha maLaze. huM AgevAna to kharo." Ama AgevAnIne guNa A vastu nedhapAtra che. A mahAtmA evo hato to TheTha nAnapaNathI hato. pachI paradeza javAno je zarIrane khUba mahattva Apato. "Arogya vize nirNaya lIdhe. A paNa emanA ghaDataranI eka sAmAnya jJAna" e emanI pahelI copaDI ane mahattvanI prakriyA che. ArogyanI cAvI" e emanI chellI paDI. paradezamAMye mAMsAhAra nahIM karuM evI mA pAse bA ghaNIvAra kahetA ke bApuno svabhAva khaMkhara pratijJA lIdhelI. ane te barAbara pALI. rakhaDI-rakhaDIne che, taMtIle che, lIdheluM chUTe nahIM. gAMdhIjIe eTalA zAkAhArI bhojanagRha zodhI kADhyuM. jamavA jatA badhA vicAre ekI sAthe karelA che ke emane prayogapahelAM bahAra zAkAhAra aMgenI copaDIo joI vIra kahevA paDe. vaLI, badhuM pitAnA upara ajamAvyuM e lIdhI. vAMcI. je kAMI karavuM te samajaNapUrvaka che. eTale AtmakathAne emaNe "satyanA prayogo' karavuM, e guNa Ama pahelethI jovA maLe che. kahI che, te sAcuM che. ema karatAM karatAM satyAgrahanuM vejiTeriyana sesAyaTInA sabhyo sAthe paricayamAM zastra hAtha AvyuM che. Ave che. emanuM eka chApuM nIkaLatuM hatuM. temAM emanI hRdayanI zakti apAra hatI, dharmanI lakhavAnuM zarU karyuM. Ama eka patrakAra tarIkenI zakti apAra hatI paNa enI ADe emanI buddhizakti, tAlIma zarU thaI gaI. eka mulAkAmAM chApAne taMtrI bhUlI javI na joIe. emanAmAM buddhizakti pUche che, "IMglaDa kema AvyA?' gAMdhIjI javAba atyaMta ekAgra ne tIvra hatI. ema kahevAya che ke Ape che, "eka zabdamAM kahevuM hoya to... , mutsaddI, bahAravaTiyAM ne saMta saurASTramAM vizeSa pAke mahattvAkAMkSA." che. gAMdhIjImAM A traNeya zakti pUrNa kaLAe khIlelI paradeza jatI vakhate AphreDa hAIskUlanA vidyA che. ane emaNe bahAravaTuM konI sAme khelyuM ? thao vidAya samAraMbha yoje che. te vakhate belatAM sAta samaMdaranI rANI kahevAtA IMglAMDanI sAme. chevaTe gAMdhIjI zuM kahe che? "mAro dAkhalo laI emanI mutsaddIgIrI saurASTranAM nAnAM nAnAM rajavADAMbIjAo paNa paradeza jaze, ane pAchA AvyA pachI ene bAkhaDAvavAmAM na cAlI paNa duniyAnA te dezanA sudhArAnAM moTAM kAmamAM kharA jigarathI vakhatanA zreSTha mutsaddIo sAme cAlI. gUMthAze." kevuM ghAtaka vAkya che. gUMthAze" zabda gAMdhIchamAM tIvra buddhi hatI. teo buddhino ja kevo suMdara che ! ane mahattvAkAMkSA to sArIye mahimA karatA, je ApaNe sokreTisamAM joI zakIe hoya ane kharAba paNa hoya. paNa ahIM to gAMdhIjI chIe. gAMdhIjImAM zraddhA to hatI ja. paNa sAthe sAthe kahe che ke "dezanA sudhArAnAM moTAM kAmamAM gUMthAze." buddhithI pUta thayuM che, pavitra thayuM che evuM AcaraNa tyArathI ja emanI mahattvAkAMkSA kevI hatI tene paNa hatuM. dareka vastune buddhithI buddhigamya banAvavI, paricaya thAya che. vyavasthita karavI, evuM emanuM kAyama valaNa rahyuM che. sAttvika jIvana e AtmArUpI rAjAne mukuTa che.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila 1969] ghaDataranI prakriyA aMtaranAda kaI virala prasaMge bahAra Avyo che. emane hAtha lAgI gayuM hatuM e che. 1915 mAM cAluM vyavahAramAM emaNe buddhithI cAlavAnuM ja pasaMda ahIM AvyA tyArathI e mANase jANe kraoNsa upADayo karyuM che. ane e aMtaranAda paNa chevaTe to zuddha, hato ApaNuM pApa dhovA. ravIndranAtha TAgore kaheluM ekAgra buddhino ja koI unmeSa che, ema kahevAnuM ke A mANasanI tapasyAnA vAri vagara A dezanA mana thAya che. e eka viziSTa prakAranI cittazakti pramAdanA popaDA kaNa ukheDI zake? tyAM dakSiNa che. dalIlothI enI vAta samajAvI na zake eTale AphrikAmAM to teo varNa dveSatA jhaMjhAvAta vacce tene aMtaranAda kahe che. mukAyA ane kharuM pUche te emAM ja teo ghaDAyA. gAMdhIjI yaMtronA virodhI nathI ke vijJAnanAce TheTha te vakhate paNa emaNe ema ja kaheluM ke pitAnA virodhI nathI. yaMtra mANasane na calAve eTaluM ja upara hAtha ugAmanAra para bhAre kerTamAM kesa karavo kahevAnuM che. teo baeNrisTara banavA IMglaDa gayA nathI. manuSyamAtra mATe ke prema! eTale ja gurudeva tenI ghaNI chApa emanA ghaDatara para paDI che. varta- TAgore kaheluM ke "mAruM koI gaLuM dabAve to huM nanI eka surekha yogyatA emanAmAM tame jozo. bUma pADuM, jyAre A mANasa enA kalyANa mATe pote samayano rojameLa rAkhatA. mAro mAlika, luNano - prArthanA karato haze !" denAra, zvAsocchavAsane svAmI, ene samayano hisAba - AphrikAnA pahelA adhyAyathI ja A vastu ApavAnA che. gAMdhIjImAM jovA maLe che. kesa kara nathI. pote - anAyAsa premabhAvanI jhalaka vAre ghaDIe sahana karavuM. sAmAne duzmana gaNavo ja nahIM, premabaLa, emanAmAM jovA maLe che. e AtmAnuM bIjA AtmA AtmabaLa dvArA parivartana ANavuM. A ja rIte pratyenuM abhisaraNa che. vanane lakhe che, tane to ema emaNe pitAne ane AkhA samAjane ghaDyA che. ja A patra lakhI rahyo chuM. ane pachI temAM nara- Ajeye hajI vaNaSa e duniyAmAM meTAmAM meTo haribhAInI tabiyatanA khabaraaMtara pUchelA ane tuM eka prazna che. amerikAmAM mArTina lyuthara kiMganI emanI sevA karaje, ema lakheluM. chevaTe umeryuM - le Ahuti hajI tAjI che. jANe bhagavAne e prazna tane paNa kAma soMpyuM." TAMkaNe TAMkaNe tema zvAse zvAse ukelavAnA zrIgaNeza gAMdhIjIne hAthe maMDAyelA che. vibhUti ghaDAtI ja rahI. jIvananA eka kaLAkAranAM ja emaNe potAnuM vyaktitva ghaDayuM ema kahevA darzana bApumAM thAya che. manuSya sAthenA saMbaMdhanuM jaIe chIe, toye jANe zabdo khoTA paDe che vyAkaraNa pitAnI premazaktithI vikasAvyuM che. emane emaNe to pitApaNuM bhUMsI nAMkhyuM. Atmavilopana mATe te paramezvaranA gharano rasto paDozInA bAraNA karyuM. ane tethI ja sarvibhAve AtmAno AviSkAra pAse thaIne ja jAya che. thayo. emaNe krieTiva prinsipala opha parsanAliTI" - daridranArAyaNanI upAsanA emaNe jIvanabhara -vyaktitvane sarjanAtmaka siddhAMtane saMcAramAM mUkyo karI. teo kahetA ke huM to sudhAraka chuM, paNa A che. dareka vyaktimAM je zubha che, tene emaNe cAlanA aMgreja sarakAra ane sudhAre karavAnI taka ApatI ApI che. A kevaDuM moTuM kAma teo karI gayA! nathI, eTale rAjakAraNamAM jAuM chuM. emano badho te vyaktitvanA sarjaka che. emaNe 'te paNuM kA kAmomAM je ujavaLatA, amI ne dIpti AvI tenuM che ke "hA, darekamAM rahelo uttama aMza huM bahAra kAraNa manuSyonA saMbadhonuM vyAkaraNa zarUAtathI ja kADhI zakuM chuM.' jagatanAM prANIone je paramAtmAnA svarUpe joI zakatA nathI, tene bIje kyAMya paramAtmAnAM darzana thaI zakatAM nathI.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ chevaTanI rAta zrI ravIndranAtha TAgora - "mAsI !" khAsa.." : "UMghI jA yatIna, rAta paDI." - "e game tema kahe, paraMtu enI A dazA bhale ne rAta paDI, mAro divasa to have jotAM chatAM tArAthI kaI rIte javAya?" paravAryo. huM kahuM chuM ke maNi tenA bApane ghera -enA - "mArA traNa bhAI o pachI A eka bahena bApanuM ghara kayA gAmamAM te bhUlI gayo..." che. bahu khoTanI chokarI che. meM sAMbhaLyuM che ke "sItArAmapura." annaprAzanavidhi khUba dhAmadhUmathI thaze. huM nahi hA, sItArAmapura. tyAM maNine mokalI de. have jAuM to mA bahu..." te keTalA divasa rogInI sevA karaze ? enuM zarIra tamArI mAnA vicAra to beTA, huM samajI evuM sazakta nathI.' zakuM nahi, paraMtu yatInane A dazAmAM choDI tame sAMbhaLa to khare! tArI AvI sthitimAM jazo to tamArA pitA nakkI gusse thaze, e vAta tane choDI e enA bApane ghera vA Icche kharI? huM tamane kahI rAkhuM chuM." dAktare kahetA hatA e vAta zuM te..." "e huM jANuM chuM. e mATe ja tamAre mane dAktaro kahetA hatA ke je divasa nIkaLI cAra lITI lakhI ApavI paDaze ke mAre javAthI kaMI jAya to kadAca vAMdho nahi Ave. bhaNu e vAta khAsa nukasAna thAya ema nathI." na jANatI hoya chatAM najare to badhuM jue che ne? A "tamArA javAthI kaMI nukasAna thavAnuM che ke parama divase meM ene bApane ghera javAna IzAro nahi te huM nathI jANatI, paraMtu jo tamArA pitAjI pharyo tyAM to e aDadhI aDadhI thaI gaI.' upara mAre kaMI lakhavuM paDaze te mArA manamAM je , yatIna sAthenI A vAtacItamAM mAsIe satyane kaMI che te badhuM huM khulAsAvAra lakhIza.' dUra mULyuM hatuM e kahI devAnI ahIM khAsa jarUra - "vAru, tyAre to maherabAnI karI tame kaI che. maNi sAthe te divase mAsIne A prasaMga para lakhatAM ja nahi. huM jAte ja emane badhuM kahIza. je vAtacIta thaI hatI te nIce jaba hatI - eTale e..." 1 ), vahu, tamArA bApane tyAMthI kaMI samAcAra "juo vahu, me ghaNuM sahana karyuM che, paraMtu AvyA lAge che kharA! tamArA kAkAnA dIkarA A vAta saMbaMdhI tame yatInane kaMI kahezo te e anAthane Aje meM Avela jo hato.' sahana nahi karuM, tamArA pitA tamane sArI rIte * "hA, mAe kahAvyuM che ke * kramAre mArI nAnI oLakhe che; temane tame kadI bheLavI zakaze hi" benane annaprAzana (eTaNI kara vavAnuM che. tethI ema kahI mAsI cAlyAM AvyAM. maNi thoDI vicAra karuM chuM..." vAra gusse thaI bichAnA upara paDI rahI. bahu sAra beTA, e prapaMga upara eka bAjunA gharamAMthI sAhelIe AvI pUchavuM, sonAnI kaMThI mokalI Apo. tamArI mA bahu "A sakhI, gusse kema ?' khuzI thaze." "je ne bena, mArI ekanI eka benane anna'. "paNa vicAra kare chuM ke mAre jAte ja prAzana thAya che. paNa A leko mane javA detA nathI.' javuM. mArI nAnI benane meM haju jeI nathI. tene "o bA, e zI vAta, kyAM javAnI vAta jovAnI mane bahu IcchA che.' kare che? pati te rogathI bharavA paDyo che ne ?" e te kema bane! yatIna ekalo mUkIne "to kaMI karatI nathI, karI zakuM tema jaIza ? dAktara zuM kahe che e to jANe che ne?' nathI; gharamAM badhuM sumasumAkAra che. mAro jIva te - 'dAktara to kahe che ke hamaNAM evuM kaMI A badhuM joI hAMphI UThe che. AvI sthitimAM huM mANasa jeTalA kRtrima ane beTA svAda kare che teTale te rogonI najIka Avato jAya che,
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ - pachI..." eprila 1969 ] chevaTanI rAta jarA vAra paNa na rahI zakuM." karavA de. kaMTALazo nahi mAsI!' tane dhanya che bena! tuM berI kharI!" - "vAra, kahe, je kahevuM hoya te!' emAM zuM? huM tamArI peThe lekene dekhADavAno 'huM kahuM chuM ke mANasane potAnuM mana samajatA daMbha karI zakatI nathI. koI vAto kare e bIke meM paNa keTalo samaya lAge che. eka divasa jyAre huM nIcuM karI gharanA khUNAmAM paDI rahevuM e mAruM ema dhArato hato ke ApaNe kaI maNinuM mana kAma nahi." samajatAM nathI tyAre cupakIthIdI badhuM sahana karato. tyAre tuM zuM karIza e to kahe !' tame tyAre..." huM to javAnI ja ! mane kaI rokI zakavAnuM nA beTA, ema nahi-huM paNa sahana karatI." nathI." "mana te kaMI mATInuM DhekuM nathI-upADI vAha re! ahaMkAra te mAto nathI! huM te letAM kaMI te hAthamAM AvatuM nathI. huM jANato jAuM chuM, mAre ghaNuM kAma che." hato ke maNi pitAnuM mana haju samajatI nathI-keI - bApane ghera javAnI vAta sAMbhaLI maNi raDI ekAda AghAtane lIdhe jyAre te e samajaze tyAre UThI hatI e khabarathI yatIna caMcaLa banI ozIkAne pITha pAse lAvI teno Take laI beThe . te bolyo, - "sAcI vAta che yatIna!" mAsI, A bArI thoDI vadhAre ughADI de. A "te mATe ja tenI chokaravAdI tarapha meM kAI dIvAnA prakAzanI A gharamAM jarUra nathI." dhyAna ApyuM nathI." bArI ughADatAM ja stabdha rAtri anaMta tIrtha. mAsIe A vacanone kaMI javAba na Ape. mArganA musApharanI mAphaka regInA bAraNuM AgaLa kevaLa manamAM eka UMDo nisAso nAkhyo. keTalAya cupakIdIthI AvI UbhI, keTalAya yuganA keTalAya divasa teNe joyuM ke yatIna vaMDAmAM paDyo paDayo rAta maraNasamayanA sAkSI e tArAo yatInanA mukha tarapha gujAre che, varasAdanI vAchaTa Ave che te paNa tAkI rahyA. gharamAM jato nathI. keTalAka divase te mAthAnA daradathI yatIna e vizALa aMdhakAranA paTa upara tenI bichAnAmAM taraphaDato paDyo che, tenI AMtarika icchA maNinuM mukhaDuM joI zakyo. e mukhaDAnI moTI che ke maNi AvI tenuM mAthuM dAbe ! paraMtu maNi be akho moTI moTI jalabiMduDAMthI bharapUra hatI, to sakhIonI sAthe saMgha kADhI piyaramAM javA e jalabiMduDAMne jANe pAra Avato nathI, jANe taiyAra thaI rahI che. te yatInane pavana DhaLavA Ave cirakALa tene pAra AvavAne nathI. che kharI paNa te kaMTALI tene pAchI mokale che. e tene ghaNI vAra thayAM cupa paDI rahyo joI kaMTALAmAM keTalI vedanA che te mAsI barAbara jANatAM. mAsI nizciMta thayAM. teNe dhAryuM ke yatIna have UMghe che. keTalIya vAra teNe yatInane ema kahevA dhAyuM hatuM paraMtu evAmAM te akasmAta bolI UThyo, ke "beTA, tuM e chokarI tarapha eTaluM badhuM lakSa mAsI, paraMtu tame barAbara ema ja dhAratAM hatAM ne na Apa-e jarA cAhatAM zIkhe te mATe tene jarA ke maNinuM mana caMcaLa che, ApaNA gharamAM enuM raDAvavI paNa joIe. paraMtu e badhI vAta kahevAtI dila goThatuM nathI. paraMtu juo .. na hatI. kahetAM koI samajatuM na hatuM. yatInanA " nA beTA, huM UMdhuM samajI hatI. vakhata manamAM nArIdevatAnuM eka pIThasthAna hatuM, tyAM teNe Abe mANasa oLakhAya che." maNiro abhiSeka karyo hato. e tIrthakSetrane viSe "mAsI!' strInuM amRtapAtra hatuM, hamezAM potAnA bhAgyamAM "yatIna, beTA, UMghI jA." zUnya rahevAnuM che e vAta dhAraNAmAM utAravI ene mane thaDe vicAra karavA de! thoDI vAta mATe sahaja na hatI. tethI pUjA thAya che, artha pratApI manuSya bahAranA saMjogothI ghaDAtuM nathI, paNa te bahAranA saMjogone ghaDe che,
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 ] AzIvAda [eprila 1969 bharAI jAya che, vara prApta karavAnI AzA kemeya karI "haju nava ja ? meM to dhAryuM hatuM ke be, traNa parAbhava svIkAratI nathI. mAsI vaLI dhAravA lAgyAM ke vadhu vAgyA haze! saMdhyAkALa pachI mArI madharAta ke have yatIna UMdhiya lAge che, paNa ekAeka te zarU thAya che. te paNa tame mane UMdhavA mATe ATalI vaLI belI UThayoH badhI tAkIda kema kare che ?' huM jANuM chuM. tame dhAryuM hatuM ke huM maNi kAla paNa saMdhyAkALa pachI A pramANe vAto sAthe rahI sukhI thaI zakIza nahi. tethI tame tenA karatAM karatAM keTalIka rAta sudhI tane UMgha nahotI para gusse thatAM. paraMtu mAsI, sukharUpI cIja A AvI ! tethI Aja tane atyArathI UMghavAnuM kahuM chuM." tArAo jevI che, kevaLa aMdhaka ra nathI paNa vacce maNi zuM UMdhe che?' vice taraDa rahI jAya che. jIvanamAM keTalIya bhUle nA, te tArA mATe maganI dALa taiyAra karyA karIe chIe, keTalIya gerasamaja thAya che, te paNa pachI UMghaze.' tenI taraDa vacce thaI kevo svargIya prakAza jhaLake zuM kaho cho mAsI ! maNi zuM tyAre..." che! mAsI, Aje koNa jANe kyAMthI mArA manamAM "te ja tAre mATe badhe pathya kherAka taiya 2 e kaMIka AnaMda UchaLI rahyo che. kare che. te zuM jarAya visAmo le che ?' ' bhAsI dhIme dhIme yatInanA kapALa para hAtha "jANato hato ke maNi kadAca..." karavavA lAgyA. aMdhakAramAM tenI baMne AMkhomAMthI "barA mANasane te badhuM zIkhavavAnuM hoya? khaLakhaLa karato azrapravAha cAlyA jAya che te koI mAthe paDavuM badhuM kare.' joI zakatuM nathI. - "Aje bapore je kadI thaI hatI te bahu huM dhAruM chuM ke mAsI, enI uMmara nAnI majAnI hatI. meM dhAryuM hatuM ke te tame banAvI haze." che, e cA vaDe jIvaze ?' - "are rAma rAma bhaja ne! maNi zuM mane e A nAnI uMmara thAnI yatIna ! ATalI uMmara badhAne hAtheya aDakADavA de che kharI? tArA TuvAlakaMI nAnI kahevAya! ame te beTA, bahu nAnI rUmAla paNa te potAne hAthe gheI sUve che. te uMmaramAM devatAne aMtaranA Asane besADela che-tethI jANe che ke tuM koI paNa sthaLe gaMdavaDa joI zakato zuM kaMI kSati thaI che? vaLI sukhanI paNa eTalI nathI. tAruM dIvAnakhAnuM tuM ekavAra jue to jaNAze badhI jarUra zI che?". ke maNi divasamAM be vAra badhuM sApha karI rAkhe che. "mAsI, maNinuM mana jAgRta thavA lAgyuM huM je tene tArA A oraDAmAM AvavA dauM to evAmAM bhAre...' pachI A badhuM ahIM hoya kharuM! e to badhuM - "yatIna, e vicAra zA mATe? mana jAgRta , pitAne hAthe karavA Icche che." thayuM e zuM ochA bhAgyanI vAta che?' maNinuM zarIra to..." akasmAta aneka divasa pahelAM sAMbhaLelA eka - "dAktaro kahe che ke tene rogInA oraDAmAM gItane bhAva yatInanA manamAM Avyo- hamezAM AvajA karavA devI nahi. enuM mana evuM re mana, jyAre tuM jAgrata thayuM na hatuM tyAre narama che ke tAre kaSTa jotAM ja be divasamAM pathArImanane mAnya bAraNe Avyo hato. tenA cAlyA vaza paDe." javAno padarava sAMbhaLatAM ja tArI UMgha UDI, paraMtu mAsI, ene tame kaI rIte bhulAvI rAkho cho?" tyAre tArI jAgRti kevaLa adhikAradarzana sivAya "mArA prati tenuM bhAna athAga che mATe ja bIjuM kaMI joI zake tema na hatuM. tema karI zakuM chuM. to paNa mAre tene vAraMvAra mAsI, ghaDiyALamAM keTalA vAgyA?" khabara ApavI paDe che. e paNa mAruM dararojanuM nava vAgaze.' kAma thaI paDayuM che." svAda mATe khAvAnuM nathI, jIvavA mATe khAvAnuM che.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 11 eprila 1969 ] chevaTanI rAta AkAzamAMnA tArAo jANe dayAthI jharatAM che, tyAM ekAeka vAtanuM vaLe bhAMgI paDe che, vacce AMsuonI mAphaka jhaLakavA lAgyA je mANasa Aje lAMbuM aMtara thaI paDe che; tyAra bAda saMdhyAkALanI bApane ghera vidAya levAne mArge AvI UbhuM che, nIravatA jANe zaramanI mArI maravA icche che. yatIna yatIne tene manamAM manamAM kRtajJatApUrvaka praNAma karyA samajI zake che ke maNi have ahIMthI chUTe to ja bace ane sAme mRtyue AvI aMdhakAramAMthI jamaNe tema che. te manamAM manamAM dhAre che ke hamaNAM ja koI hAtha laMbAvI dIdho che tenA upara yatIne potAno trIju mANasa AvI caDe to ! ema thAya te ja rogathI durbaLa thaI gayelo snigdha hAthe vizvAsapUrvaka ThIka. kema ke be jaNanI vAtacIta jAmavI kaThaNuM che, mUkyo. traNa jaNane mATe e sahaja che. ekavAra niHzvAsa pheMkI, theDI udharasa khAI - maNi Ave eTale Aje kaI rIte vAta zarU yatIna bolyo, "mAsI, maNi je jAgatI hoya to karavI te viSe yatIna vicAra karavA lAgyo. vicAra ekavAra tene --- karatAM je vAta asvAbhAvika rIte moTI lAge te hamaNuM ja bolavuM chuM beTA !' vAto cAlaze nahi. yatInane zaMkA thavA lAgI; "huM bahuvAra tene A oraDAmAM rAkhIza nahi. AjanI rAtanI pAMca miniTa paNa vyartha jaze. chatAM kevaLa pAMca miniTa-ekAda be vAto je kaMI potAnA jIvananI evI nirALI pAMca miniTa have kahevAnI che..." keTalI bAkI rahI che? mAsI lAkhe nisAso mUkI maNine bolAvavA "A zuM vahu, kayAMka jAo che ke zuM?" cAlyAM. A tarapha yaMtInanI nADI jorathI dhabakavA sItArAmapura jaIza.' lAgI. yatIna jANato hato ke Aja sudhI te maNinI e zuM bolyAM? konI sAthe jaze?' sAthe rasapUrvaka vAta karI zakyo nathI. be yaMtra be anAtha laI jAya che." sUrathI bAMdhelAM che, ekI sAthe vAtacIta bahu kaThaNa "vahu, beTA, tame jaje, huM tamane nahi che. maNi tenI sakhIo sAthe chUTe mee bele che, aTakAvuM, paraMtu Aja nahi." hase che, dUrathI e badhuM sAMbhaLIne yatIna keTalIya vAra TikiTa kharIdAI gaI che. jagA rijharva IrSyAgnithI pIDAya che. tene potAno ja doSa thaI gaI che.' gayo che-te kema evI rIte sAmAnya bAbata para bhale ne tema thayuM heya ! e nukasAna sahana vAtacIta karI zakato nathI ? vaLI tenAmAM e zakti thaze. tame kAle savAramAM jajo, Aja nahi." na hatI ema 5NuM nahotuM. te potAnA mitro "mAsI, huM tamArA tithivAramAM mAnatI nathI. sAthe sAmAnya bAbate viSe vAtacIta karato Aja jAuM to zuM vAMdho che?' na hato? paraMtu puruSonI je vAta bairIonI je te "yatIna tamane bolAve che, tamArI sAthe tene te vAta sAthe meLa na khAya! lAMbI vAta ekalA thoDI vAta karavI che." ekI sAthe bolI jaIe to cAle, sAme pakSa "vAru, haju thoDo vakhata che. tene kahI temAM dhyAna Ape che ke nahi tene vicAra na karIe AvuM chuM.' ' to paNa cAle, paraMtu nAnI, najIvI vAtamAM haMmezAM paNa tame tene e vAta kahezo nahi ke be pakSano yoga hovo joIe. vAMsaLI ekalA ekalA huM jAuM chuM.' bajAvI zakAya paraMtu karatAlamAM joDI na hoya to "vAra, nahi kahuM. paraMtu huM have vilaMba karI avAja na thAya. e mATe ja keTalIya saMsthAo zakatI nathI. kAle ja annaprAzana che-Aja je na vakhate yatIna maNinI sAthe khulA vaMDAmAM caTAI jAuM to nahi cAle." pAtharI beThe che, becAra ADITaDI vAtacIta thAya "vahu, huM tamane hAtha joDIne kahuM chuM ke jIbhanA svAda jyAM vadhu hoya che tyAM viSayavAsanA vadhu vakarelI hoya che.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAzI 12 ] mArI ATalI vAta kevaLa Ajate mATe mAne ! Aje jarA dhIre citte yatIna pAse AvI bese. utAvaLa na karI. * utAvaLa na kare... te zuM karuM? gADI kaMI mAre mATe theAlavAnI che? anAtha bahAra gayeA che. daza miniTa pachI te mane khelAvavA Avaze. te daramiyAna huM emane maLI AvuM chuM.' ' tyAre rahevA de vahu, tame jAo; evI rIte huM tenI kane tamane nahi javA dauM. are abhAgaNI, te jete ATaluM du:kha ApyuM te teA badhuM cheADI Aja nahi te kAla cAlyA jaze-paraMtu jyAM sudhI tuM jIvIza tyAM sudhI tane AjanI vAta hamezane mATe yAda rahI jaze. bhagavAna che, e vAta eka si tane samajAze.' * mAsI, tame mane AvI rIte zApa ApatAM nahi ! ' * e bApa re, haju kema jIve che kheTA ? pApa zuM pUrAM thayAM nathI-have huM tane vadhu vAra chetarI zakatI nathI.' mAsI thADI vAra pachI rAgInA ArAmAM garyAM. teNe dhAyuM`` hatu` ke yatIna UMghI gayA haze. paraMtu oraDAmAM pesatAM ja joyuM ke te haju jAge che. mAsIe kahyu', 'e tA eka bhAre kAma karI kheDI che!' zuM thayuM che ? maNi na AvI? ATalI badhI vAra kema lagADI?' ' jaI jouM chuM teA tAruM dUdha ukALatAM ukALatAM UbharAI gayuM che ane te beThI beThI raDe che. paraMtu asAvadha rahI tAruM dUdha bagADyuM. e zarama. tenA dilamAMthI na gaI, meM tene ThaMDaDI pADI bichAnAmAM suvADI che. Aja tene huM lAvI zakI nahi, kAla vAta! AAja teA bhale sUtI.' maNi na AvI te yatInane na gamyuM paraMtu te sAthe tene saheja ArAma paNa maLyA. tenA manamAM zaMkA hatI ke vaLI pAchI te sazarIre hAjara thaI tenI dhyAnamAdhurI tarapha julama karI jAya te ! kema ke evuM matInanA jIvanamAM anekavAra banyuM hatuM. dUdha satyathI judo kAI Izvara nathI. ethI [ eprila 1969 UbharAvI devAthI maNinuM kAmaLa hRdaya pazcAttApathI saLagI rahyuM che e vicArane rasa tenA hRdayamAM uchALA mAravA lAgyA. mAsI !' ' zu' meTA ? ' 'huM... sArI rIte pUrA thavA AvyA che. nathI. tame mAre mATe nA beTA, huM jANuM chuM ke mArA divase paraMtu mane tene kaI kheda zAka, karazeA nahi.' zAka nahi karuM jIvanamAM ja bhaluM che ane maraNamAM nathI e vAta huM mAnatI nathI.' * mAsI, huM tamane kharekharuM' kahuM chuM' ke mRtyu mane bahu madhura lAge che.' aMdhakAramaya AkAza tarapha tAkI rahI yatIna jotA hatA ke tenI maNi Aje mRtyunA veza dhAraNa karI AvI UbhI che. te Aje akSaya yauvanathI paripUrNa che, te gRhiNI che, te jananI che, te rUpALI che, te kalyANI che. tenA ja chUTA cATalA upara A AkAzanA tArA lakSmIe svahaste ApelI AzIrvAdanI mALArUpa dekhAtA hatA. teo tenA mAthA upara A aMdhakAramaya moMgalavastra oDhADAI vaLI jANe navIna tarehanI zubhadRSTi thaI rahI che. rAtrinA A vipula 'dhakAra maNinA animeSa premamaya dRSTipAta dvArA bharAI gayA che. A dharanI vahu miNa, A nAnI sarakhI maNi, Aje vizvarUpa dhAraNa karI beThI che-jIvanamaraNanA saMgama tIne viSe A nakSatra vedI upara te kheThI che-niHstabdha rAtri mAMgaLaTanI mAphaka puNyasalilathI UbharAya che. yatIna hAtha joDI manamAM kahevA lAgyA : ATale divase ghUmaTA UdhaDyo, A laya'kara aMdhakAramAM AvaraNu khUlyuM-teM mane dhaNA raDAvyA che. huM suMdara, he suMdara, tuM have mane chetarI zakIza nahi!' k * mAsI, duHkha teA thAya che, paNa tame dhArA che. teTaluM nahi. mArI sAthe mAruM duHkha paNa dhIme dhIme vidAya letuM jAya che. mAla lAdelI naukAnI baMgALA tarapha thatA paraNatI veLA varakanyAnI cAre AMkheA meLavavAnA prasa'ga. ja Izvara satya AcaraNa sivAya prApta thaI zake nahi.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApuM?' eprila 1969 ] chevaTanI rAta [ 13 peThe ATalA divasa te mArA jIvanarUpI vahANanI mana zuM evuM che kharuM? tArI cIja ene nAme sAthe baMdhAyeluM hatuM-Aja e baMdhana kapAI gayuM caDAvI jatAM tene je sukha thAya che e sukha mane lAge che. te mAro badho baje laI dUra taNAtuM sau karatAM vadhAre sukhI banAve che beTA! " jAya che. haju huM tene joI zakuM chuM paraMtu have "paraMtu tamane paNa huM..." te mAruM potAnuM lAgatuM nathI. A be divasa thayAM je yatIna, have huM gusse thaIza. tuM cAlyo meM maNine ekeya vAra na joI mAsI !' jaze ne zuM mane rUpiyA vaDe bhulAvI jaze ?" "yatIna, pITha pAchaLa rAkhavA bIju ezIkuM "mAsI, rUpiyA karatAM paNa vadhu kImatI bIjuM kaMI je huM tamane...." "mane lAge ke maNi paNa cAlI gaI che! "yatIna, evuM to te mane bahu ApyuM che, mane choDI ravAnA thayelI pelI duHkhanaukAnI mAphaka ! puSkaLa ApyuM che. mAruM zUnya ghara tArAthI bhareluM "beTA, cheDe besIne rasa pIca, tAruM thayuM hatuM e zuM mArA aneka janmanuM bhAgya gaLuM sukAya che.' nahetuM ? atyAra sudhI to meM e badhuM gaLA sudhI | mAruM vIla kAle lakhAI gayuM che. te meM bhogavyuM che, Aja mAruM leNuM je pUruM thaI gayuM tamane batAvyuM che ke nahi ? mane barAbara haze to tenI phariyAda huM nahi karuM. Apa, badhuM sAMbharatuM nathI." lakhI A5, gharabAra, cIjajaNasa, gADIo, "yatIna ! mAre te jovAnI jarUra nathI." sthAvarajaMgama badhI milakata je kaMI che te maNinA mA jyAre marI gaI tyAre mArI pAse te nAma para caDAvI de. e ja mArAthI have nahi paDe." kaMI nahotuM. tamAruM khAI, tamAre hAthe huM mANasa "tamane bega para prIti nathI. paraMtu maNinI thayo chuM. tethI kaheto hato-' uMmara nAnI che tethI-' e vaLI kevI vAta beTA? mAre to kevaLa "e vAta kare to nahi! e vAta uccArato khA eka makAna ne navI mUDI sivAya bIjuM kaMI nahi. dhanadolata ApavA mAgato hoya te Apa, nahotuM. te ja tArI jAte badhuM meLavyuM che.' paraMtu bhegavavAnuM-' paraMtu A makAna-' "kama nahi bhogave?' makAna paNa mAruM kaI rIte! keTale bhAga teM nA beTA, nA, te bhogavI nahi zake! huM vadhAryo che. mAruM keTaluM che te atyAre zodhyuM khAtarIpUrvaka kahuM chuM ke e ene jarAke nahi ! jaDe tema nathI. tenuM gaLuM sukAI lAkaDuM banI jaze, tene koI paNa "maNi tamane aMdarakhAnethI khUba- sAmagrImAMthI rasa nahi maLe.' e te huM jANuM chuM, yatIne! tuM UMghI jA." yatIna cupa thaI rahyo. pitAnA vinA saMsAra meM maNine badhuM lakhI ApyuM che kharuM maNine khArejhera thaI paDaze e vAta kharI ke khoTI, paraMtu kharI rIte to tamAruM ja che. e tamane kadI sukhadAyaka ke dukhadAyaka, te e barAbara nakkI karI nahi choDe." zakyo nahi. AkAzanA tArA jANe tenA hRdayamAM beTA, e mATe ATalo badho vicAra kema vasI kAnamAM kahevA lAgyA, "ema ja thAya--ame to hajAro varasathI evuM jotA AvyA chIe, saMsAra"tamArA AzIrvAdathI A badhuM che! tame vyApI A badhI taiyArI e moTI chetarapIMDI che. mAru vIla je kadI ma mAM ANatA nahi...? yatIna eka UMDo nisAso nAkhI bolyo, yatIna, e kevI vAta? tArI cIja tuM maNine "ApavA jevI cIja to ApaNe koI paNa rIte Ape temAM huM manamAM zuM lAvavAnI hatI? mAruM ApI jaI zaktA nathI." amuka kAma karavuM ema nakkI karyA pachI temAM barAbara lAgI javuM enuM ja nAma vrata che.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 3. ' beTA, te zuM ochu ApyuM che? A makAna, paiseATakA vagerainA bahAne tuM ene je kaMI ApI jAya che tenI kImata e zuM kadI nahi samaje? teM ene je kaMi Apyu che te mAthe caDAvI levAnI zakti vidhAtA ene Ape. e mArA tene AzIrvAda che.' AzIrvAda thADA meAsa`khIneA rasa Ape. mAruM gaLuM sukAya che. maNi zuM kAle AvI hatI-mane barAbara yAda AvatuM nathI.' AAvI hatI. tyAre tuM UMdhatA hateA. tArA mAthA mAgaLa khesI teNe tane dhaNI vAra sudhI pavana DhALye hatA. tyAra bAda te dheAkhIne kapaDAM ApavA gaI hatI!' 6 bhAre navAI! mane lAge che ke huM te ja vakhate svapna jotA hatA : jANe maNi mArA eraDAmAM AvavA mAge >=AraNAM cAAM adhakhAlAM thayAM che te DennADelI kare che paraMtu khArAM vadhAre UbaDatAM nathI. paraMtu mAsI, tame ja saheja bhUla karA che. hA! ene jANavA teA de ke huM maruM' chuM. nahi tA te mRtyune ekAeka sahana nahi karI zake.' * beTA, tArA paganA upara A UnanI zAya nAkhu'! paganAM taLiyAM ThaMDAM thaI gayAM che.' 'nA, mAsI, zara para kaMi paNa oDhavAnuM gamatuM nathI.' yatIna, tuM jANe che ke e zAla maNie gUMthelI che. ATalA divasa rAte jAgIjAgIne teNe e taiyAra karI che. haju e gaI kAle ja pUrI thaI. yatIna zAla hAthamAM lai Amatema pheravI jovA lAgyA. tene lAgyu` ke A zAlanI keAmaLatA e maNuinA mananI aNumUlI cIja che. teNe yatInanI smRti hRdayamAM dhAraNu karI, AkhI rAta jAgI [ eprila 1969 dhyAna rAkhe te| zIkhatAM keTalI vAra ? tene meM zIkhavyuM hatuM, chatAM AmAM dhaNI jaMgAe bhUle paNa che.' < bhale ne rahI bhUleA ! e kaMI perisanA pradarzanamAM mekalavAnI nathI. bhUleA chatAM mArA paga DhAMkavAmAM te kAma nahi Ave tevI nathI.' gUthaNamAM ghaNI bhUle che e vAta sa'bhaLatAM yatInane bahu ja Ana thayA. bicArI maNi ! gUMthaNa jANatI nathI, gUthI zakatI nathI, vAraMvAra bhUleA kare che, te paNa dhIraja rAkhI meDI rAta sudhI gUthaNa kaye jAya che e kalpanA ja tene atizaya madhura lAgI. A bhUlabharelI zAlane vaLI teNe hAthamAM lai tapAsI joI. ' mAsI, dAktara nIcenA dharamAM che?' A zAla gUMthI che. tenA mananI e premabhAvanA enA pratyeka tAra sAthe gUMthAi rahI che. kevaLa Una ja nahi paNa maNinI kAmaLa agaLIenA spa vaDe A gUMthAI che. tethI mAsIe jyAre cAla paga para nAkhI tyAre tene la gyuM ke maNipAte ja AkhI rAtanAM jAgaraNu karI tenI padasevA karI rahI che. ' paraMtu mAsI, huM teA jANatA hatA ke tene bharatAM gUMthatAM AvaDatuM nathI. tene sIvaNa gamatuM ja nathI.' saMgraha vadhAravAnA vicArA ja 'hA, yatIna, Aja rAte raheze.' : paraMtu mane nakAmI UMdhanI davA na Ape e dhyAna rAkhajo. jue ne enI davAthI mane UMdha tA AvatI ja nathI paNa UlaTu du:kha vadhe che, mane sAdI rIte jAgI levA de. sAMbhare che mAsI, vaizAkha mAsanI bArasanI rAtre amArAM lagna thayAM hatAM. kAle e ja bAraza Ave che. kAle e rAtanA badhA tArA AkAzAMUgaze, maNine kadAca e vAta yAda nahi hAya. huM tene e vAta Aje yAda karAvavA IcchuM chuM; tame tene phakta eka miniTa mATe khelAveA. kema bhUMgAM kheThAM che!? kadAca dAktare tamane kahyuM haze ke mAruM zarIra du.La che. tethI mArA manane keI paNa jAtanI... paraMtu hu' tamane nakkI kahyu` chu ke Aje rAtre tenI sAthe khetraNa vacanAmAM vAtacIta karavAthI mAruM' mana bahu ja zAMta thaI jaze, ane kadAca have pachI tamAre mane UMdhanI davA ApavI nahi paDe. mAruM mana tene kaMIka kahevA mAgatuM heAvAthI ja gai e rAta mane UMdha nahAtI AvI. mAsI, tame AvI rIte na raDe. mane bahu sAruM che, mAruM mana Aje jevuM AnaMdathI bharAi UThayuM che tevuM mArA jIvanamAM kadI thayuM nathI. te mATe ja huM maNine kheAlAvuM chuM. mane lAge che ke Aja huM mAruM A bharapUra hRdaya tenA hAthamAM ApI jai zakIza. tene dhaNA divase mANusane prabhuthI aLagA rAkhe che.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 15 eprila 1969] chevaTanI rAta thayAM, ghaNI vAto kahevAnuM mana hatuM paNa e kArya ekAeka yatIna bolI UThyo, "mAsI, meM pAra pADI zakyo nathI, paraMtu have eka kSaNano vilaMba tamane pelA svapnanI vAta kahI hatI?" karavo pAlave tema nathI. tene hamaNuM ja bolAvo. "kayA svapnanI ?' A pachI mane samaya maLaze nahi. mAsI, huM tamAruM maNi mArA oraDAmAM AvavA bAraNuM Thele A jana sahana karI zakato nathI. ATalA divasa che. bAraNuM koI paNa rIte UghaDatAM nathI. thoDAM adato tame zAMta hatAM, Aja kema Ama thAya che ?" khelAM bAraNumAMthI te aMdara jue che paNa aMdara "yatIna, meM dhAryuM hatuM ke mAruM badhuM ghUsI zakatI nathI. maNi haMmezane mATe mArA eAraDAnI sadana khUTI gayuM che, paNa have mane lAge ke haju e bahAra ja UbhI rahI. tene bahu bolAvI paNa ahIM jaMjALa bAkI rahI che, Aje huM rahI zakatI nathI. tene mATe jagA na ja thaI.' A "maNine bolAvo-tene huM kahI rAkhuM ke mAsI kaMI na bolatAM cupa thaI beThAM. teNe kAlanI rAtane mATe......' vicAra karyo ke yatInane mATe mithyA vaDe je ekAda "jAuM chuM beTA, zaMbhu bAraNe beTho che, je svarga racI rahI hatI te have TakayuM nathI. duHkha jyAre kaMi jarUra paDe to tene bolAvaje." . Ave tyAre tene ravIkAra karavo e ja sAruM che- mAsI maNinA sUvAnA oraDAmAM jamIna para pravaMcanA dvArA (khoTuM belIne) vidhAtAne mAra paDI pokAra karavA lAgyA, "are vahu, Ava !! eka aTakAvavA prayatna karavo eno artha kaMI ja nathI. vAra Ava !! rAkSasI, Ava !!! jeNe tane tenuM - "mAsI, tamArI pAsethI mane je sneha maLe sarvasva ApyuM che tenI chelI vAta to mAna- che te mArA janmajanmAMtaranuM bhAthuM che. mAruM AkhuM bharavo paDyo che tene vadhu mAra nahi." jIvana tenA vaDe bharapUra karI huM jAuM chuM. AvatA yatIna padarava sAMbhaLI camakI UThI bolyA, janmamAM tame nakI mArI dIkarI thaI janmaze. huM maNi?", tamane chAtI para rAkhI ucherIza." nA, huM zaMbhu, mane belAvo cho?" "e zuM bole che yatIna, vaLI chokarI thaI janme ? ekavAra tArI zeThANane me !' tAre tyAM dIkaro thaI janme evI icchA kara ne bhAI." kene?' nA, nA, chokaro nahi. paNuM bALapaNamAM tame zeTha ne." jevAM suMdara hatAM tevuM ja anurUpa rUpa laI tame mArA "te to haju AvyAM nathI.' gharamAM Avajo. mane barAbara yAda raheze tamane kaI "kyAM gayAM che ? rIte zaNagAravAM te.' sItArAmapura." have bola nahi yatIna, bela nahi-jarA UMdha." Aje gayAM che ? tamAruM nAma pADIza "lakSmI..." nA, Aje traNa divasa thayA." "e to jUnA jamAnAnuM nAma thaI gayuM.' thoDI vAra sudhI yatInanuM AkhuM zarIra dhrUjI hA, e Adhunika nAma nathI. paraMtu tame to UThavuM. tenI AMkhe aMdhArAM AvyAM. atyAra sudhI mArA jUna mAsI cho; e jAna kALa laI mAre te ozIkAne aDhelI beTho hato, te sUI gayo. paga ghera Avaje.' upara pelI UnanI zAla paDI hatI, te teNe ThelI nIce tAre ghera huM varAvavA paraNAvavAnuM duHkha laI nAkhI dIdhI. AvuM evI ichA huM karI zakatI nathI." che. ghaNI vAra pachI mAsI AvyAM. yatIne tene maNi "mAsI, tame mane durbaLa dhArazo nahi. mane viSe kaMI ja na kahyuM. mAsIe dhAryuM ke e vAta duHkhathI bacAvavA mAgo cho ?' tenA magajamAM rahI nathI. beTA, mAruM mana te chevaTe bairInuM ja ne ! huM badhA jarUra pUratuM ja saMgraha kare te keIneya taMgI ke asaMtoSa na rahe.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16]. AzIvala [eprila 1969 pote ja durbaLa chuM-te mATe ja huM tane bahu bItI hAthamAMthI ja mane chInavI le. bItI badhAM duHkhamAMthI haMmezane mATe bacAvavA talasatI "vAra, 5Nu yatIna bAbu. Apa vAtacIta karazo. hatI. paraMtu mArI zakti te keTalI? huM kaMI karI nahi. pelI davA pivarAvavAne vakhata thayo che." zakI nahi." "vakhata thayo che? jaThI vAta. samaya vItI gaye. "mAsI, A jIvananI zikhAmaNa huM A janma- hadavA pivarAvavI e kevaLa AtmavaMcanA vaDe sAtvanA mAM kAme lagADI zakyo nathI. paraMtu e badhuM jamA prApta karavA jevuM che. mane tenI jarAke darakAra nathI. rahI gayuM che. AvatA janmamAM mANasa zuM karI zake have huM maraNathI bIto nathI. mAsI, yamanI davA te huM batAvIza. Akho divasa potAnA tarapha najara cAle che te para vaLI A badhA dAktarAne bhegA kema karI rahevuM e kevI moTI bhUla che e barAbara samajyo chuM." karyA che? temane rajA Apo, badhAne rajA Ape. - "beTA, tuM game tema kahe, paNa te tAre mATe have mArA gaNAtAM hoya te ekamAtra tame che. mane kaMI rAkhyuM nathI. te jAte kaMI lIdhuM nathI. badhuM bIjA koInI jarUra nathI. keInI nahi. koI jUThAbIjAne ApyuM che !' NAnI nahi." "mAsI, eka garva to huM karIza ke meM sukha ApanI A uzkeraNI sArI na kahevAya.' upara jabarAI karI nathI. keI paNa divasa huM e tyAre tame jAo. mane uchere nahi. mAsI, vacana bolyo nathI ke jyAM mAro haka che tyAM huM dAktara gayA ? vAru, tyAre tame A pathArI para beso, jora vAparIza. je mane maLyuM nathI te mATe meM bAjhA- huM tamArA khoLAmAM mAthuM rAkhI jarA sUuM.' bAgI karI nathI. meM e cIja mAgI hatI ke jenA "vA, sUI jA, beTA! jarA UMdha.' upara koIno haka nahato. te mATe huM AkhI jiMdagI nA bhAsI, UMghavAnuM kahetAM nahi. UMdhavA jatAM be hAtha joDI rAha joI beTho hato; misyA mAga kadAca mArI UMdha kadI nahi bhAge. haju mAre thoDIvAra nahato mATe ja ATalA divasa evI rIte besI rahevuM jAgavAnI jarUra che. tame zabda sAMbhaLI zake che? paDayuM A vakhate kharuM paDe to dayA rAkhI kahevAze. e Ave, hamaNAM Avaze." e keNa, mAsI, e koNa?' "beTA, yatIna, jarA je te khare, e AvI che. ke! kaI thI yatIna." ekavAra to je beTA !' "mAsI, tame eka vAra pelA oraDAmAM jaI koNa AvyuM che? svapna ?' Ave, meM jANe....' "svapna nahi beTA, maNi AvI che. tArA "nA beTA, tyAM te kaI nathI.' sasarA AvyA che.' "paraMtu meM spaSTa joyuM..." tame koNa cho ?' "kaMI nathI yatIna, je, dAktara AvyA." oLakhI zakatA nathI beTA, e tArI maNi che.' Apa enI pAse rahe che to e bahu vAto maNi, e bAraNuM zuM AkhuM UghaDI gayuM! kare che. keTalIya rAta AvI rIte Ape jAgaraNamAM badhuM UghaDI gayuM, beTA mArA, badhuM UghaDI gayuM." gALI. Apa sUvA jAo. mAro A mAyusa ahIM "nA mAsI, mArA paga upara e zAla nahi, raheze." dAktare kahyuM. e zAla nahi, e zAla jaDI che, e zAla AtmanA mAsI, tame jaze nahi." vaMcanAmaya che.' vA, beTA, huM pelA khUNAmAM jaI besuM chuM." "zAla nahi yatIna ! vahu tArA paga upara paDe nA, nA, tame mArI pAse ja besI rahe-huM che-enA mAthA upara hAtha mUkI AzIvAda Apa ke tamAro hAtha kadI choDavAnuM nathI. chevaTa sudhI nahi. AvI rIte raDatI nahi. vahu, raDavAne samaya Ave huM tamArA hAthe Ucharyo chuM, bhagavAna bhale tamArA che-atyAre jarA cupa rahe !"
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvananI keLavaNI kAThiyAvADamAM huM mArA eka musalamAna mitrane tyAM gayA hatA. tyAMthI javA nIkaLyA tyAre e bhAI mane vaLAvavA UbhA thayA. emanI sAthe emaneA eka nAnA dIkarA hatA. ceADeka sudhI AvyA pachI meM kahyu', khasa, UbhA raheA. ' pazu te UbhA na rahyA. jarA AgaLa jaI te me pharIthI kahyu', 'have pAchA vA.' paNa te pAchA na vahyA. e pachI emaNe kahyuM, ' mahArAja, tamane vaLAvavA AvuM chuM e tamAre sAru nathI AvatA, mArA A dIkarA mATe AvuM chuM. ene khabara te paDe ke mahemAnane karyAM sudhI vaLAvavA javAya.' AnuM nAma bALakeLavaNI. svAmI yAnaMda sarasvatI eka vakhata eka kaoNlejamAM bhASaNa karavA gayA. tyAM eka TIkhaLA vidyArthI e emane prazna karyAM, 'svAmIjI, tame vidvAna ke mUrkha ' ghaDIbhara te| svAmIjI pelA vidyArthInI sAme joI rahyA. pachI khelyA, bhAI, keTalIka vAtAmAM huM vidvAna chuM. paNa ghaNI vArtAmAM mUrkha chuM. saMskRta bhASAnA huM vidvAna kharA, paNa dAktarI, khetI vagere duniyAnI ghaNI vidyAomAM huM sAva mUrkha chuM.' svAmIjIne A namratAbharyAM javAba sAMbhaLI pelA vidyAthI cUpa thaI jyeA. * vIsApura jelamAM hateA tyAre mane sAInu kAma sAMpavAmAM AvyuM hatuM. tyAM TaMke 6 ma leTanA reATalA, 11 maNanI dALa ane 24 maNu bhAjInI rase I thAya. 66 maNanA rATalAneA mATeA DhagalA thAya. mAthAdITha darekane jokhIne pramANusara * zrIravizara mahAza ApavAmAM Ave. pahelAM lATa jokhe, pachI emAM pANI nAkhI leATane masaLI geALA banAvavAmAM Ave. gALA paNa jokhe ane chelle rATalA paNu jokhavAmAM Ave. darekane babbe roTalA devAnA niyama. paNa ATalAnA Dhagale joI ne keTalAka dAdA Ave te mane kahe, ' ema reATalA Ape| ! bhUkha lAgI che.' huM na Apu' eTale gusse thaI te bakhaDe, Ave kaMjUsa karyAnA. e reATalA ApavAmAM zuM jAya che ?' ema kahI gALA detA detA cAlyA jAya. (: have dhArA ke, gheADAka rATalA e dAdA uThAvI gayA teA ? reTalA khUTe. kAraNa te kharAkhara gaNutarIadhanA hatA. vaccethI kAI upADI jAya teTalA amuka mANasAne na maLe ane emane bhUkhyA rahevuM paDe, e bhUkhyA rahenAra mANusA sAmAnya rIte jhADu vALanAra bhaMgI ke evA ja hAya. teA zuM e mANasa nathI ? e kAma nathI karatA? saunI sAthe emane paNa ambe phATalA meLavavAnA haka che, chatAM na maLe teA deSa kAnA? jelamAM leATa ApI janAranA nA, e tA darekane mATe pramANasara jokhIne kADhe che. tA doSita kANu? pelA dAdA, je vaccethI khAI jAya che. zvaranI duniyAmAM paNa Avu jovA maLe che. eNe tA kAI bhUkhyuM na rahe evIyeAjanA karelI che, paNa keTalAka vadhAre AMtarI le che eTale khIjAne eTaluM ennu paDe che. IzvaranI sRSTimAM darekane mahenata karIne khAvAne haka che, bheguM karavAnA ke khIjAnu' AMcakIne vadhAre laI levAtA nahIM. e satya 'samajIzu ane AcAramAM mUkIzuM, tyAre ja Aje dekhAtI bhayAnaka viSamatA dUra thaze. je samaya ane saMpattinA durupayoga kare che ane bIjAe'tu aniSTa kare che, te sava rIte AcanIya che. peAte sukhI thavAnI ane levAnI icchA hAya tyAM meha ane svAtha che, sAmAne sukhI karavAnI ane tyAganI bhAvanA hAya tyAM prema ane paramArtha che. 3
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ sauthI mukhya sAdhana * svAmI rAmatI mahAvIra hanumAnanuM nAma levAthI ane dhyAna dharavAthI lekAmAM vIratA Ave che te himmata Ave che. hanumAnane mahAvIra kANe banAvyA ? brahmacarye ja. meghanAdane mAravAnI kAIna mAM tAkAta na hatI. rAmacaMdrajIe paNa peAtAnI lIlA dvArA batAvyuM ke " huM pAte paNa medhanAdane mAravAne zaktimAna nathI. jeNe bAra varSoM sudhI apavitra vicAra paNa karyAM nahi hAya ane nidrA upara vijaya meLavyeA haze te ja tene mArI zakaze." AvA puruSa kANu hatA ? lakSmaNajI. pRthvIrAja hAryAM tenuM kAraNa te pAte ja kahe che, ke " jyAre huM raNasaMgrAmamAM javA nIkaLyeA, tyAre mArI kamara rANIe kasIne bAMdhI hatI." JapeAliyana jevA mahAna raNavIra hAryAM tenuM kAraNa zuM? itihAsa sAkSI pUre che ke sa MgrAmamAM * javAnI mAgalI rAtre teNe sevana karyuM hatuM. sU`prabhA sama tejasvI vIra abhimanyu kurukSetramAM raheMsAI gayA tenu zuM kAraNa ? raNamAM javA agAu teNe pAtAnuM brahmacaya kha MDita karyu. hatuM. svAmI rAma jyAre prophesara hatA tyAre temaNe pAsanApAsa thayelA cheAkarAnI eka yAdIkarI. yAdImAM joyu' te! Akhu varSa sArA abhyAsa karanArA nApAsa thayA che. tenuM kAraNa e jaNAyu` ke parIkSA pahelAM te AkarA viSayavAsanAmAM phasAyA hatA. jevI rIte tela khattInI upara caDhavAthI tenA prakAza ane che, tevI rIte je zaktinA vyaya nIcalA bhAgamAM thAya che, te zakti jo uparanA bhAgamAM caDhe te| A zakti ane tejanI vRddhi thaIne parama AnaMda prApta thAya che. brahmacarya eTale brahmane ( Izvarane ) meLavavAnu ghaNuM ja agatyanuM sAdhana. ratnamAlA pratyahaM pratyavekSeta narazcaritamAtmanaH / kiM nu me pazubhistulyaM kiM nu satpuruSairiti // mANuse darAja pAtAnA AcaraNanuM nirIkSaNa karatA rahevuM joIe ke zu te pazuonA jevuM che ke satpuruSAnA jevuM che? sadbhireva sahAsIta sadbhiH kurvIta saMgatim / sadbhirvivAdaM maitrIM ca nAsadbhiH kiMcidAcaret // sArA mANasAnI sAthe ja besavuM, temanI ja seAkhata rAkhavI, vAdavivAda ane mitratA paNa sArA mANasAnI sAthe ja karavAM. dunAnI sAthe kaMI paNa vyavahAra na rAkhavA. na dviSanti na yAvante paranindAM na kurvate / anAhUtA na cAyAnti tenAzmAno'pi devatAH // phAInA dveSa karatA nathI, keAInI pAse cAcanA karatA nathI, bIjAnI niMdA karatA nathI ane khelAvyA vinA AvatA nathI, e kAraNe ja paththarA paNu devatAe (devamUrtio) banyA che. cintanIyA hi vipadAmAdAveva pratikriyAH / na kUpakhananaM yuktaM pradIpte vahninA gRhe // vipattione nivAravAnA upAye temanA AvatA pahelAM ja vicArI rAkhavA joI e. agnithI ghara saLagI UThe te vakhate kUvA khedavA lAgavu te ceAgya nathI. varaM dAridrayamanyAyaprabhavAd vibhavAdiha / kRzatAbhimatA dehe pInatA na tu zophataH // anyAyathI maLelA vaibhava karatAM daridratA vadhAre sArI che. seAjA caDavAthI zarIramAM puSTatA Ave tenA karatAM zarIra pAtaLuM hAya e ja icchavA ceAgya che. spRzannapi gajo hanti jighrannapi bhujaGgama / sannapi nRpo hanti mAnadhannapi durjanaH // hAthI mAtra sparza karIne paNa mArI nAkhe che, sapa` mAtra sUdhIne paNa mArI nAkhe che, rAjA hAsya-majAkamAM mArI nAkhe che ane duna te mAna ApI rahyo hAya chatAM mArI nAkhe che,
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAcuM arthazAstra * rAsa : je huM vAjabI majUrI ApuM te mArI pAse nakAmI dalata ekaThI nahi thAya, huM mejamajAmAM paise nahi vAparuM ne mAre hAthe garIbAI nahi vadhe. jene huM vAjabI dAma ApIza te mANasa bIjAne vAjabI ApatAM zI khaze. ne ema nyAyane jhare sukAI javAne badale jema AgaLa cAlaze tema jora leze. ane je prajAmAM A pramANe nyAyanI buddhi haze, te prajA sukhI thaze ne ghaTatI rIte AbAda thaze. A vicAra pramANe arthazAstrIo khoTA paDe che. teo kahe che ke jema harIphAI vadhe, tema prajA AbAda thAya. hakIkatamAM A vAta bhUlabharelI che. harIphAIno hetu majUrIno dara ghaTADavAno che. tyAM paisAdAra vadhAre paisA ekaThA kare che ne garIba vadhAre garIba thAya che. AvI harIphAIthI chevaTe prajAno nAza thavA saMbhava che. Apalene kAyado to e hevI joIe ke dareka mANasane tenI lAyakAta mujaba dahADiyuM maLyA kare. AmAM harIphAI raheze. chatAM pariNAma evuM Avaze ke mANaso sukhI ane hoziyAra thaze; kema ke pachI te majarI meLavavAne sAru pitAno dara ocho karavo paDaze ema nahi, paNuM kAma meLavavAne sAru hoziyAra thavuM paDaze. AvA ja kAraNathI lake sarakArI nokarI meLavavA taiyAra thAya che. tyAM darajajA pramANe daramAyA bAMdhelA hoya che. harIphAI mAtra hoziyArInI hoya che. arajadAra ocho pagAra levAnuM nathI kaheto, paNa gAMdhIjI potAnAmAM bIjA karatAM vadhAre cAturI che ema batAve che. naukAsainyamAM ane sipAInI nokarImAM e ja niyama jALavavAmAM Ave che ane tethI ja ghaNe bhAge tevAM khAtAMomAM garabaDa ane anIti ochI jovAmAM Ave che. chatAM vepAramAM ja beTI harIphAI rahI che ane tenuM pariNAma dago, luccAI, corI vagere anIti vadhI paDI che. bIjI taraphathI, je mAla taiyAra thAya che te kharAba che ne saDela che; vepArI jANe huM khAuM, majUra jANe ke huM chetaruM ne gharAka jANe huM vacamAMthI kamAI jAuM! Ama vahevAra bagaDe che ne mANumAM khaTapaTa UbhI thAya che, bhUkhamaro jAme che, haDatALo vadhI paDe che, zAhukAra laphaMgA bane che ne gharake nIti sAcavatA nathI. eka anyAyamAMthI bIjA ghaNA pedA thAya che ne aMte zAhukAra, vANotara ne gharAka-badhAM duHkhI thAya che ne pAyamAla thAya che. je prajAmAM AvA rivAja cAle che te prajA aMte herAna thAya che. prajAne paise ja jhera thaI paDe che. kharuM arthazAstra to nyAyabuddhinuM che. dareka sthitimAM rahI nyAya kema karavo, nIti kema jALavavI e zAstra je prajA zIkhe che, te ja sukhI thAya; bAkI to phAMphAM che ne "vinAzakALe viparIta buddhi" jevuM bane che. prajAne game tema karI paisAdAra thatAM zIkhavavuM te viparIta buddhi zIkhavavA jevuM che. .. amerikAnA rASTrapati je vaiziMgTana pitAnI beThakamAM beThA hatA. temanI pITha pAchaLa sagaDI baLatI hatI. ThaMDI ochI hatI ne sagaDI bhaDake baLatI hatI. tethI ukaLATa thate hate. eTale rASTrapati akaLAI belI UThayA : are ! A sagaDIe to zekI nAkhyA !" e sAMbhaLI pAse beThele polIsa amaladAra kahe : "sAheba! laDAImAM te janaralene Dagale ne pagale aMgArA sahevA paDe amaladArane bolate adhavaca ja rekIne vaiziMgTana bolyA : "kharekhara, paNa sAmI chAtIe. pITha pAchaLathI nahIM."
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAratanuM eka mahatvanuM tIrthakSetra ane hAlanA kuMbhameLAnuM sthAna ujjaina zrI pIyUSapANi ujaina te ujayinI che. eno artha thAya rAja protanI suMdara ane lAvaNyamayI putrI vAsavadattAche "vijetA." skaMdapurANamAM kahyuM che: "ene nuM haraNa A sthaLethI karI gayA hatA. ujjayinI eTalA mATe kahevAmAM Ave che ke, buddhanA samayamAM thoDAka nAnAM nAnAM svataMtra tripurAsura upara bhagavAna zaMkare prApta karelA vijayanI rAjyo sivAya avaMtI, vatsa, kauzala ane magadha smRti ethI tAjI rahe che." skaMdapurANo moTA ema cAra moTAM rAjya hatAM. bhAgane avaMti khaMDa ujajaina ane tenI AsapAsanAM kahevAya che ke je divase buddha jAmyA hatA, sthaLanAM varNanane AvarI le che. azokanA zilA e ja divase pradyotane janma thayo hato, ane je lekhamAM ujainano nirdeza ujeNI tarIke maLe che. divase buddha prabuddha thayA hatA, e ja divase prota madhyapradezamAM atyAre je vistAra ujajaina avaMtInI rAjagAdIe ArUDha thayo hato. buddha prakatarIke oLakhAya che, te mALavAnuM pATanagara hatuM. tie abhuta rIte zAMta hatA, tyAre tenAthI UlaTI e pradeza avaMtI tarIke paNa oLakhAte. skaMdapurA- rIte pradyota prakRtie caMDa athavA hiMsaka kahevAya yumAM kahyuM che ke A nagarI bhinna bhinna kalpamAM bhinna che. ene mATe ema paNa kahevAya che ke, e koI lina nAme jANItI hatI. enuM eka nAma kanakazRMga paNa nizcita nIti vagarano rAjA hato. pradyota, enA hatuM. e kuzasthalI paNa kahevAtuM. vaLI avaMtI, be putra-gopAlaka tathA pAlaka, enI putrI vAsavadattA ' ujajayinI, padmAvatI, kumuvatI, amarAvatI ane ane vatsa dezanA rAjA udayana A sarvanuM bhAsanAM vizAlA-ema enAM ghaNuM nAma che. e nagarI kSiprA nATakamAM, khAsa karIne "svapnavAsavadattAmAM, nadInA dakSiNa taTe AvelI che. pratijJAyaugaMdharAyaNamAM ane "priyadarzikAmAM - buddhanA samayamAM magadhanA pATanagara rAjagRhathI bahu uThAvadAra rIte Alekhana karavAmAM AvyuM che. te dakSiNamAM pratiSThAna athavA paThaNa sudhInA bhAga samrATa azoke ujajainanA eka zarAphanI putrI upara e eka mahatvanuM virAmasthAna hatuM. pANini devI sAthe lagna karyuM hatuM. devIne eka putra maheka pitAnA sUtra-(4-1-176)mAM avaMtIne nirdeza ane eka putrI saMghamitrA ema be saMtAna avataryA. kare che. bhagavAna pataMjali (pANini 83 1-6 e banne ItihAsaprasiddha che. maurya yuvarAjo tAjanA uparanuM vArtika 10) pitAnA mahAbhASyamAM jaNAve pratinidhi tarIke niyukta karavAmAM AvatA ane che ke koI ujajayinIthI maLase cAlatA nIkaLe to, temanuM vaDuM mathaka ujajainamAM rahetuM. gupta rAjAonA mAhiSmatI nagarImAM e sUryodayanuM darzana karI zakaze. tAjanA pratinidhionuM vaDuM mathaka paNa ujajainamAM avaMtI eTalA mATe kahevAya che ke e lokone rahetuM. pApamAMthI ugAre che. - vikhyAta rAjA vikramAdityanI mahimAvaMta mahAbhAratamAM kahyuM che viMda ane anuviMda e rAjadhAnI ujajainamAM hatI. bhAratIya paraMparA rAjA bane avaMtInA mahAna rAjAo hatA. temaNe kauravone vikramAdityane bhAratanA ItihAsamAM keMdrasthAne gaNe pakSe vIratAthI yuddha khelyuM hatuM ane darekanA hAtha che ane ema svIkAravAmAM AvyuM che ke I. sa. nIce moTI akSauhiNI senA hatI. pUrve 23 mI phebruArI 57 thI zarU thato yuga A kAlidAse "medhadUta" (35)mAM nepyuM che ke rAjA vikramAdityanA zAsanakALanA prathama varSathI enA samayamAM paNa, urjana AvatA yAtrIone AraMbhAyo hato. rAjA vikramAditya eka mahAna bhomiyAo A sthaLa viSenI daMtasthAo kahI lazkarI netA ane rAjakIya puruSa tarIke eka Adarza saMbhaLAvatA hatA. vatsone rAjA udayana avaMtIne vahIvaTakartA ane kalA, vidyA tathA saMskRtinA vikhyAta zuddha hRdayane je samaye jenI pratIti thAya che, te satya che.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila 1969] ujajaina paripaSaka tarIke, pratibhAzALI ane prabhAvazALI nara karyuM hatuM ane tethI kAlakAcArya krodhe bharAyo hato. tarIke tema ja mahAna parAkramI, paraduHkhabhaMjaka ane eNe potAnA ye teSanA jJAna vaDe zakanA saradAranuM Adarza nRpa tarIke prItita che. bhAratIya paraMparAmAM dila jItI lIdhuM 2 ne ene enA 95 mitro sahita ghaNuM rAjAoe vikramAdityane pagale cAlavAno pracAra gadaMbhilalanA deza upara AkramaNa karavAne vInavyA. karIne gauravapUrvaka vikramAdityano IlakAba apanAvyo che. Ama zakee ujai yinI jItI lIdhuM. kAlakAcA kahevAya che ke, rAjA vikrama devAMzI hato. potAnI bahenane ghaDAvI ane te pachI pratiSThAna, enI devI zaktinuM varNana vetALa pacaviMzati" ane zAtavAhananA darabA mAM gayo. A ghaTanA pachI sattara "kAtrizata pulikA'mAM ApavAmAM AvelI daMta- varSa bAda zakAri ; ja vikramAditye zAne parAjita kathAomAM karavAmAM AvyuM che. bRhatasthAmAMthI prApta karyA. rAjA vikrame sATha varSa sudhI rAjya karyuM. thatI kRtiomAM paNa enI adbhuta siddhio vikramayuga pachI 13 varSa rahIne zaka lokoe pharIthI noMdhAyelI che. vikramanA darabAramAM nava ratrI jhaLahaLatAM rAjA vikramanA vaM jano parAjya karyo ane te ghaTahatAM. te A pramANe che: dhavaMtari, kSapaNuka, amara- nAthI zaka yugane paraMbha gaNavAmAM Ave che. A siMha, rAMka, vetAla bhaTTa, ghaTakarpara, kAlidAsa, varAha- kevaLa kalipata vAta che ema sUcavatI eka cokkasa mihira ane varasaci. e to eka ItihAsaprasiddha aitihAsika pazcAdava hovAthI A paraMparAgata nodhamAM hakIkata che ke, A nave ratno kaMI eka ja kALe aMtargata rIte kazuM asaMbaddha nathI. uddabhavyA ke samRddha thayAM na hatAM. A daMtakathA sAtamA saikAmAM hyu-ena-saMga jyAre bhAratanA pAchaLa eka ja vastu darzAvavAno Azaya che ke, rAjA pravAse AvyA te ujajainamAM eka brAhmaNa rAjA vikramAditya vidyAne Azraya Apato hato ane rAjya karato hato. e pachI navamA saikAthI bhALavAmAM paMDitene paNa Azraya Apato hato. paramAronuM zAsana zarU thayuM ane cAlu rahyuM. muMja | vikramAditya nAmano rAjA kharekhara ItihAsamAM ane e bhatrIje bheja je ghaNo prakhyAta che, te thaI gayo che ke pachI e kaI kAlpanika vyakti hatI baMnee dhArAmAM rAH dhAnI rAkhIne mALavA para zAsana e saMbaMdhamAM paMDitamAM eka mahAna vivAda pravarte karyuM. bhoje cALI sa varSa sudhI rAjya karyuM. e che. A yuga sAthenA saMbaMdhamAM je vikrama zabdane sAhityano mahAna 2 zrayadAtA hato.baMne kAkA-bhatrIjA pahelavahele upayoga kaI paNa varSamAM thayo hovAnuM pote paNa khyAtanA kavi hatA. maLatuM hoya to te vikrama saMvata 898 mAM maLe evI sAta tIrthanagarIo che, jenI yAtrA karavAthI che. keTalAka ema kahe che ke, kArtika mAsathI thato mumukSuone mokSa prApta thAya che. ujajaina emAMnI varSAraMbha e to mAtra zaradaRtuno ane navA pAkano eka tIrthanagarI che. sAta tIrthanagarIonAM nAma A nUtana varSane AraMbha gaNavAnA yogya samaya tarIke pramANe cheH ayo , mathurA, haridvAra, kAzI, kAMcI, ja nirdeza kare che. bIjA keTalAka vidvAno vikramAdityane ujajaina ane dvAra . jUnuM ujajaina zahera hAlanA gupta samrATomAMnA eka yA bIjA samrATa tarIke ujjainathI eka mIla dUra AveluM che. oLakhAve che. mesatuMganI "terAvali' ane jenonI dara bAra va , jyAre bRhaspati vRzcika rAzimAM "kAlakAcArya kathA" spaSTapaNe jaNAve che ke, prastuta praveze che te veLA ujajainamAM kuMbhameLo bharAya che. yuganI sthApanA rAjA vikramAditye I. sa. pUrve 57 kuMbhameLo e jaga hera ghaTanA che. bRhaspati anakrame mAM zake upara meLavelA vijayanI smRti kAyama vRSabha, kuMbha ane siMha rAzimAM praveze che te veLA rAkhavA mATe karI hatI. prayAga, haridvAra ane nAsikamAM kuMbhameLo bharAya che. jaina paraMparA kahe che ke, vikramanA pitA gaI. ema kahevAya che ke samudramaMthana karatAM jyAre amRbhille kAlakAcAryanI atyaMta rUpavatI bahenanuM haraNuM tane kuMbha prApta karyo tyAre bRhaspati e kuMbha zuddha AcaraNa dvArA ja hRdaya zuddha thAya che.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 ] AzIvAda 1 eprila 19 laIne nAsI gayA. ane te veLA e kuMbhamAMthI uttama tIrtha tarIke varNavavAmAM AvyuM che. mahAkAlanAM amRtanAM TIpAM A cAra sthaLoe paDyA hatAM ane darzanathI niSThAvAnane mukti sAMpaDe che ane darzana tethI A cAra sthaLa pavitra gaNAya che. karanAra akAlamRtyumAMthI UgarI jAya che. ujajainamAM sahuthI vikhyAta sthaLa te bhagavAna ujajainamAM eka bIja vikhyAta maMdira che te mahAkAlanuM maMdira che. zaMkaranAM bAra jyotirliMga harasiddhi devInuM che. skaMdapurANa(5-1-19)mAM che, temAMnuM eka e che. A maMdira eka sarovara evI daMtakathA che ke eka veLA bhagavAna zaMkara pAse AveluM che. e pAMca mALanuM che. ene eka kailAsamAM gaurI sAthe sogaThAbAjI ramatA hatA. te bhALa bhUgarbhamAM che. garbhAgAra tarapha jatA mArga veLA caMDa ane pracaMDa e be dAnavoe temanI aMdhAriyo che ane tethI tyAM dIvA satata saLagatA ramatamAM vikSepa karyo; eTaluM ja nahi, paNa temaNe rAkhavAmAM Ave che. nandIne ghAyala karyo. hare devInuM dhyAna dharyuM ane sAmAnya mAnyatA evI che ke, zivane je baMne dAnavone nAza karavAnI vinaMtI karI. te kaMI arpaNa karavAmAM Ave che, te sarva nirmAlya parathI te devI pratyakSa thayAM ane temaNe haranuM kAma banI jAya che ane pharI vAra te upayogamAM laI karyuM ane tethI devI harasiddhi kahevAya che. durgA zakAtuM nathI. paNa A niyama tirligane devInI je nava mukhya svarUpo che, temanuM eka sparzato nathI. ahIM bhagavAne dharAvavAmAM Avato svarUpa te A harasiddhinuM che. ema kahevAya che ke, prasAda svIkAravAmAM Ave che, eTaluM ja nahi, paNa harasiddhi e vikramAdityanI kuLadevI hatAM. navamIne zaMkarane caDAvavAmAM AvelAM bIlIpatro paNa pharIthI divase devIne pazunu -khAsa karIne bheMsanuM balidAna dhoIne pAchAM caDAvI zakAya che. (juo zivapurANa bahu stutya gaNAya che. prakaraNa paheluM, 42.) yAtrIo siddhavaTa tarIke oLakhAtA vaTavRkSanI ujajaina zahera kSiprA nadIne taTe AveluM che. mulAkAta paNa le che. e vRkSa nAnuM che ane varSothI yAtrIo raNavATa para snAna kare che ane pachI e evaDuM ja rahyuM che. bhagavAnanI pUjA kare che. mathurAmAM potAnA mAmA kaMsane saMhAra karyA mahAkAla viSenI daMtakathA "zivapurANamAM pachI kRSNa, temanA baMdhu balarAma tathA temanA mitra A pramANe varNavavAmAM AvI che: avaMtImAM eka sudAmAne vidyA bhaNavA mATe ujajainamAM guru sAMdIpavitra ane bhAvika brAhmaNa vasato hato. A pani pAse mokalavAmAM AvyA hatA. tyAM abhyAsa brAhmaNane cAra putro hatA. ratnamALA TekarImAM vasatA pUre karyA bAda kRSNa samudra jene DubADI dIdho hato dUSaNa nAmanA eka rAkSase avaMtI nagarIne ghero ane yama jeno prANa laI gayA hatA, te guruputra vAlo ane avaMtIvAsIone kanaDagata zarU karI. dattane punarjIvana ApIne potAnI gurudakSiNa cUkavI AthI avaMtInA prajAjano A brAhmaNa pAse gayAM hatI. yAtrIone eka guphA batAvavAmAM Ave che. ane tenI sahAya yAcI. brAhmaNe te pachI yuga kahevAya che ke e guphA bhartuharinI che. sAvyo. pariNAme pRthvI mATI ane emAMthI mahAkAla paraMparAgata rIte rAjA vikramAdityanAM je nava pragaTa thayA ane eNe dUSaNano saMhAra karyo. bhagavAna ratnono ulalekha thato rahyo che temAMnA eka vikhyAta, mahAkAlane bhakto temanI pUjA-arcanA karI zake varAhamihire jIvananAM moTA bhAganAM varSe ujajainamAM mATe tyAM ja sthAyI thavAnI brAhmaNe prArthanA karI. gALyAM hatAM. e bahu ja vikhyAtanAma jyotiSI AthI bhagavAna mahAkAla jyotirliMga svarUpe tyAM rahyA. hata, khagoLazAstrI hato. eNe "yAtrA," " vivAha," skaMdapurANamAM A vistArane mahAkAla vana "gaNita," "herA" tathA "saMhitA' viSe aneka tarIke varNavAyo che. agnipurANamAM A sthaLane graMtho lakhyA che. enA be graMtha "bRhajajAtaka" ane vicAra, vANI ane kAryathI satyane anusaravuM e ja Izvara pAsanA che.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila 1969 ] , 'bRhatsa MhitA ' - e e hu ja prakhyAta graMtha che. ene eka * paMcasiddhAMtikA ' nAmanA graMtha che; emAM eNe pAtAnA purAgAmIonAM maMtavyo ekatra karIne sadharyAM che. peAtAnI gANitika gaNutarI arthe varAhamihire zaka varSa 427 nA svIkAra karyAM che; ane eka TIkAkAra jaNAve che te pramANe varAhamihira 25 varSoMnI vaye mRtyu pAmyA hatA. e parathI lAge che ke e IsunA ae! saikAmAM thaI gayA hovA joI e. varAhamihiranA pitAnuM nAma AdityadAsa. e jaNAve che te pramANe ene avaMtI pAse kapiththaka khAte bhagavAna sUryanI kRpA prApta thaI hatI. rAjA jayasiMhe ujjai mAM eka veSazALA baMdhAvI hatI. A vedhazALA mATe ujjaina jANItu che. jayasiMha e jayapuranA rAjA hatA. I. sa. 1693mAM e gAdIe AvyA hatA. jayasiMhai khagALavidyAnA paMDita hatA. ene samajAyuM ke bhAratIya, muslima ke pachI yurApIya patiAnA prathA pramANe gaNatarI karatAM graheAnI sthAna avasthA AkazamAMnI temanI kharekharI sthAna avasthA sAthe maLatI AvatI nathI. AthI vadhAre ceAkasAI ANavA mATe jayasiMhe bhAratamAM jayapura, iMdraprastha, ujjaina, kAzI ane mathura'-e pAMca sthaLAe paththara ane cUnAthI khAsa prakAranI vedhazALA baMdhAvI hatI. eNe e graMthA racyA hatA. eka graMtha akhImAM racyA hatAH enAM nAma che 'jhijha huMmada' athavA 'mijastI' ane khIjo graMtha saMskRtamAM racyA hatAH enu' nAma che : ' siddhAMtasamrATa' dilhImAM te kALe maha MmadazAha rAjya karatA hatA. eTale arIma lakhAyelA graMthanuM nAma * jhijha mahaMmada' rAkhavAmAM AvyuM. niSNAte e evuM maMtavya vyakta karyuM che ke, yuApIya khagALazAstrIenA karatAM jayasiMhanI gaNatarIe vadhAre cAsa che ane vadhAre jhINavaTapUrvakanI che. ujjaina e hiMdu khagALazAstrIo ane bhaugAlikAnu priniya athavA prathama yAmyAttaravRtta athavA zUnya aMza pUrva rekhAMza che. enA akSAMza viSuvavRttanI ujjaina * [ 23 uttare 23 aMza 14-14" che. kAlidAse '* medhadUta 'mAM ujjainanuM vistArathI varNana karyu. che ane raghuvaMzanA chaThThA sanA 34 mA zleAkamAM e kahe cheH he metra ! tuM ujjainamAM bhagavAna mahAkAlanA madira sAMja sivAyanA anya kAI samaye AvI paheAMce tApaNu sUrya asta pAme ane adRzya thaI jAya tyAM sudhI tyAM theAbhavAnA nizcaya karaje, bhagavAna zaMkaranI sAya`A tI ane naivaidya veLA tArI gaI. nAthI teM nagAruM' vagADavAnI suMdara sevA karI gaNAze. ane e rIte tA 1 AchA gagaDATa ane UMDI ganAnuM tane sapUrNa mULa prApta thaze.' 6 mahinAnA kRSNapakSanI rAtrie caMdramauli mahAkAla zaMkaranA nadiranI sa Mnidhine kAraNe prakAzita rahetI haiAvAne kAraNe avaMtInA rAjA peAtAnI rANIenI sAthe te rAtriomAM krIDA karI zakatA.' ujjaina viSe vizeSa zuM kahevuM? kavi bhANe ' kAdaMbarI'mAM ujjejjainanuM vistRta varNana ApyuM che, jenA samApanamAM e kahe cheH bhagavAna zaMkara ke jemanA caraNunA nakheAnA tejate devA ane dAnave!nA ratnajaDita mukuTAnAM kiraNA cUme che, jemaNe peAtAnA tIkSNa trizULa vaDe mahAasura adhakane cIrI nAkhyo hatA, je peAtAnI patnI gaurIne prasanna karavA mATe nIcA name che tyAre zira paranA cadranI kAra gaurInA caraNanI ghUMTI sAthe dhasAvAthI lIsI ane che, jemaNe peAtAnA aMgane tripurAsuranI bhasmadhI arciMta karyuM che, jenA caraNane peAtAnA svAmInAtha madananuM dahana thatAM vaidhavya prApta karI cUkelI ratie : zaMkarane) prasanna karavAnI kaeNAzimAM peAtAnA hasta lAvatAM hAthAMnI baMgaDInA spa thayA che, jemanI pralayAgninI jvALA jevI pILA jaTAmAM stranI gaMgA pAte gUMcavAI gaI che ane je adhaka nAmana asuranA duzmana che, te bhagavAna zaMkara peAtAnA kaisa paryaMtane priya AvAsa tyajI ' mahAkAla ' nAma dhANu karIne kkhA nagaramAM vase che.' mANusa jevuM cAritrya rAkhe che, tevu ja tenuM daiva ( lAgya ) ghaDAya che,
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ garu zIkhyA e ja pahelA pArTa A te jamAnAnI vAta che jyAre bhaNavA ane lakhavA mATe inDipena, pensila ke kAgaLa na hatAM. are sleTa ane penanI paNa tyAre zeSa thaI na hatI. atyAranA jevI nizALeA paNa na hatI. udhADA medAnamAM kAI meTA jhADanI chAyAmAM vidyArthI e jamIna para ja TALe vaLI khesI jatA ane gurujI mADhameDhe je kaMI zIkhavatA te temaneyAda rAkhavuM paDatuM. chatAM rAjakumArA ane vA ja amIr dharanA chekarAo lakhavA mATetA patrIe vAparatA. paNa vAMcavA mATe teA temane ka MI maLatu ja nahi. pAMDavA ane kauravA tyAre bALakAvatA ane guru droNanA AzramamAM rahIne temanA Atha nIce vidyAbhyAsa karI rahyA hatA tyAranI A vAta che. bALaka yudhiSThiranA manane zAMti nathI. tenA manamAM gabharATa che, dila dhaDake che, ane zarIre uparAuparI parasevA vaLye jAya che, te lUchI nAkhavAnI paNa tene phurasada nathI. khIja badhA ziSyAthI, are khuda enA bha I ethI paNa te saMtAvAneA prayatna karatA dUra eka khUNAmAM Uge! rahyo hatA. enuM mehuM jhADanA thaDanI taraph hatu. je tatlR bIjA badhA ziSyA UbhA hatA, vAteA karatA hatA, hasatA hatA, ramatA hatA. e tarapha enu ! I dhyAna ja na hatuM. manamAM ucATa haiAvA chatAM te vAraMvAra hATha phaphaDAvatA hatA ane kAMIka gagatA hatA. eTale dhIrethI te je zabdo melateA hateA te zabdo e jAte pazu sAMbhaLI sakatA na hatA. ekAeka ja durgaMdhananI najara tenA para paDI. tAphAnI ane TIkhaLI svabhAvavALA te teA evuM zeAdhatA ja krUratA. te yudhi ranI pAse gayA. hajI yudhiSThira jhADa tarapha joi khalI AMkha mIMcI I khelatA hatA. durgaMdhanane kAne zabdo saMbhaLAyA : dhImA... ekadama dhImA : " zAMti...zAM ...zAMti...zAMti .." tarata ja te samajI gai gaI kAle gurUe khAra zabde geAkhavAnA AyA hatA. te A zAMti zabda temAMtA pahelA ja zabda hatA. kema manuSya pAtAnAM karmonA kartA che ane tethI zrI Ana mAhuna ke yudhiSThira hajI pahelA ja zabda JAkhatA hatA. e uparathI cAkhkhu sAbita thatuM hatu` ke hajI khIjA agiyAra zabda paNa tene AvatA nathI. ' hajI pahelA zabda paNa nathI AvaDato ?' durgaMdhane pUchyuM. yudhiSThira coMkayA. kAne nahi jaNAvavA mAgatA hAya e vAta kAI chUpI maiM te jANI jAya tyAre mANasa kevA DadhAI jAya che? basa, evIja zA yudhiSThiranI thaI. teNe kaI javAba ApyA nahi. cupa ja Dvo, hArTa hajI phaktA hatA. ' alyA, paNa teM kAle AkhA divasa karyuM* zuM ?' yudhiSThira supa ! 'have ? gurujInA AvavAne vakhata tA thaI gayA !' yudhiSThira raDavA jevA thaI gaye! paNa khelyuMA nahi, zabdo vadhAre jhaDapathI teNe geAkhavA mAMDayA. durgaMdhane khIjA badhAne tyAM khelAvyA; AAvA AvA, badhA Ama AveA. jue te kharA, haLa aNe pelA khAra zabdo paNa gAkhyA nathI.' alyA, sauthI meATA thaI te eTaluM yAda nathI rahetu ?' aMdarathI kAI e lyu - khAI bagADavuM, khIju ?' khIjAe gALA pheMkayo. * maLyA, jeTalA U ceA vacceA eTalI truddhi vadhI hAta teAye lekhe lAgata ! ' vaLI krAie TApasI pUrI. 'gurujI Avaze tyAre zuM thaze jANeA che? ' duryodhane badhAne pUchyuM. 'zuM thaze ? badhAe mAturatAthI pUchyuM. 'taDAtaDa, tAtA, bIjuM zuM?' durgaMdhane peAtAnA gAla para petAne hAthe ja tamAcA mAravAne abhinaya karyAM. badhA khIlakhIlATa hasI paDayA ane kheAlavA lAgyA; 'yudhiSThira Aje taDAtaDa taDAtaDa !' yudhiSThira khUba mUjhAyA. te tyAMthI chaTakI jai aujI tarapha nAsI gayA. paNa AkarA madArInI pAchaLa jatA haiAya ema 'tAtaDa taDAtaDa' kheAlatA khAlatA enI pAchaLa paDayA. saMpUrNa zAMtinI sAthe peAtAnu cAritrya ghaDanAra te pAte ja che.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila 196e 1 guru zIkhyA e ja pahelA pATha yudhiri manamAM ja gekhI rahyo hatoH "zAMti jJAna." duryodhana dhaDadhaDATa besI gayo. "zAbAza" zAMti zAMti." gurujIe kahyuM "tuM bola bhIma !' - DIvAre ene lAgyuM "zAMti" zabda tene bhIma paNa duryodhananI jema ja bolI gaye. pUrepUra AvaDI gayo che. teNe bIjo zabda zarU karyo; tuM nakuLa ?" dhIraja' ane te dhIraja, dhIraja' bolavA lAgyo ajuna tuM ?' dazya jovA jevuM hatuM. pAchaLa vAnarasenA sahadeva tuM bolaze ke?" "eI yudhiSThira ! taDAtaDa, vAha yudhiSThira taDAtaDa! ane e pramANe badhAne temaNe vArApharatI majhA Avaze taDAtaDa ! mAra paDaze taDAtaDA vidyA Avaze pUchayuM. pUchavA mATe koI kama na hato. game tenI taDAtaDa !" evA evA zabdo bolI pAchaLa paDI hatI. tarapha AMgaLI karIne besatA; "tuM bola! ane te yudhiSThira AgaLa zabda gokhato ekAMtanI zodhamAM ziSya tarata ja acakAyA vagara bolI jato. te che deDaye jato hato. yudhiSThirane atyAra sudhI pUchyuM na hatuM kAraNa temane ekAeka ja badhA UbhA rahI gayA. jANe khAtarI hatI tene to AvaDatuM ja haze! paNa A vIjaLI paDI. badhAnA paga eka sAthe doraDAthI pAThane pUro karavA ane badhAne pUchyA pachI ekane koIe badhI dIdhA! nahi pUchavAthI bIjAne kheTuM lAge ema dhArI gurujI pAchaLathI bUma pADI rahyA hatA; "yudhi- temaNe yudhiSThirane pUchyuM; "cAla jaladIthI bolI ja zira! duryodhano bhIma ! kayAM gayA badhA? cAle, to yudhiSThira ! pachI ApaNe Aje bIje pATha vakhata thaI gayo che." cara karIe." badhA pAchA pharyA ane mukarara jagAe jhADanI yudhiSThira be . thoDIvAra mauna ja nIce gurujIne namaste karI besI gayA. Ubho rahyo. - jyAre gurujIe bUma pADI hatI tyAre yudhiSThiranuM "bola ! bela!' gurujIe kahyuM. ' dila te eka ja paLamAM se vAra dhaDakI gayuM hatuM. zAMti....!'yudhiSThira che ane cUpa ja raheze. te dhIme dhIme pAchaLa AvatuM hatuM. tenuM gekhavAnuM are, zuM thayuM che tane? belatA kema nathI? cAlu ja hatuM. jaladI bela! bIje pATha beTI thAya che !' tene - "yudhiSThira kayAM che?" droNe gussAmAM pUchyuM. vadhAre vAra cupa rahela joI gurujIe pharI pUchayuM. tyAre "praNAma gurujI' karato yudhiSThira AvI zAMti." yudhiSThira pharIthI be ane paheo ane pAchaLa pitAnI jagAe jaIne pAcho cupa. besI gayo. . " have gurujano mijAja gayo. badhA gaI kAlanA zabdo gokhI lAvyA cho "amane khabara che tane "zAMti" AvaDe che ke?' gurujIe pUchayuM. te ! paNa AgaLa bela ne?' "hA." yudhiSThira cupa. "badhA ?' bele che ke nahi ?' cupa. A hAjImAM yudhiSThiranuM "nA" saMbhaLAtuM nahi bole, ema?" na hatuM. paNa tenAmAM bolavAnA ja kayAM hoza hatA? yudhiSThiranA magajamAM atyAre pelA chokarAone te kaMI ja bolato na hato. tene mana to ghaNuM taDAtaDa" zabda tamAcA mArI rahyo hato. hatuM ke te Ubho thaIne kahI de ke teNe nathI gokhyA. gurUjIe ekavAra hAthanI mUThIo vALI ane paNa tyAM ja gurujIe zarU karyuM; "cAla duryodhana, kholI nAkhI. zvAsa jorathI lIdhe ane mUkayo. tuM bolI jA' 'zAMti, dhIraja, hiMmata, satya, dayA, ane vadhAre pahelI karI jANe mAga vaSavI rahyA mAna, maryAdA, prema, sevA, vacana, kartavya ane hatA. gussAthI cahere lAla bane, "bela! bole
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6] cheke nahi ?' ane e zabdo sAthe teo ziSyAmAMthI rastA karatA AgaLa vadhyA, jyAM yudhiSThira UbhA hatA. khIjA badhA ziSyA paNu DarI gayA hatA. teo cupacApa joI rahyA hatA zu thAya che te. 'saDAka' karatA eka tamAcA yudhiSThiranA gAla para paDayo. 'khela ! zAMti pachI kayA zabda ? ' zAMti pachI...? zAMti pachI...?' ( saDAka !' eka 'khIne tamAceA. hA hA, zAMti pachI?' gurujIe kahyuM. trIjA tamAcA mATe hAya taiyAra hatA. zAMti pachI...dhI...dhI...dhI...' . bicArAne bIjo zabda 'dhIraja' yAda AvatA na hatAM. 'khela !' dhI......' dhIra...dhIra... zuM kare che? AkhA zabda khela !' ane sAthe ja khIjA khecAra tamAyA paDI gayA. have tenA caherA raDavA jevA thaI gayeA. AMsu AMkhamAM DAkiyAM teA karatAM hatAM paNa bahAra nIkaLI AvatAM na hatAM, ' dhIraja.' ekAeka ja tene yAda khAvI gayu. 'AgaLa khela | 'droNe kahyu . * have AgaLa nathI AvaDatuM. 'zuM ?', 'hA, gurujI, have AgaLa nathI Avatu..' ane eka sAthe jANe tamAcA, mukkIe ane lAtenA varasAda varasyA. nathI AvaDatu ? A leAkeA jeTalIvAra khAlI gayA eTalIvAra dhyAna ApyuM hata tApaNu AAvaDI jAta ! droNanA ziSyane nathI AvaDatu' kahetAM tArI jIbha tUTI paDatI nathI ? ' AzI eka sAdhAraNa bALakane jeTaleA vadhAre mAra pAvA joIe teTale paDI cUkelA hatA. AMkhamAM DAkiyAM karI rahelAM AMsu have bahAra AvavA mATe utAvaLAM banI rhyAM hatAM. ekAeka ja hAtha joDI yudhiSThira melyuMA; mApha karo gurujI, zAMti ' zabda huM zIkhyA chuM. me sArI rIte geAkhyA che. tene yAda rAkhyo che, te para manana karyu che ane eTale ja huM atyAra sudhI zAMti jALavI rahyo chuM [ eprila 1919 paNa have mane tame je vadhAre mAraze te raDI daIza. kAraNu ke 'dhIraja 'zabda hajI mane aDadhe padhA ja AvaDe che. je zabda huM geAkhuM chuM te evI rIte geAkhuM' chuM ke te mane jiMdagIbhara yAda rahe. te zabdanuM rahasya huM samajavAnA prayatna karuM chuM. tenA kha --tenuM tattva huM zodhI kADhu` chuM, tene vanamAM utAruM chuM. te zabdanuM mahattva kayAreya nathI bhUlatA. ' zAMti' mane yAda rahI gayA ane huM zAMta rahyo, paNa have huM dhIraja nahiM rAkhI zaku.' ane ema kahetAM ja tenI AMkhamAMthI daDa daDa daDa AMsu TapakI paDayAM. ceDIvAre droNane khyAla AvyA : keTaluM sAcuM kahe che yudhiSThira. A badhA taDAtaDa zabdA khelI gayA paNa temAMnA eke e zabdanA artha' samanye nathI. jyAre ANe eka zabda yAdarAkhyA te paNa amalamAM mUkatAM zIkhI gayA. enu` ja nAma sAcuM zikSaNa, je ApaNA rAjanA vyavahAramAM upayAgamAM Ave. bhaNatara kaMI bhUlavA mATe che? nahi ja. e bhaNataranA--e jJAnane upayAga ne ApaNI jiMdagImAM ApaNe na karI zakIe teA pachI bhaNavAnA atha paNa zuM che? pApaTane paNa jeTalA zabdo zIkhavIe eTalA teA khAle che. paNa tene e zabda viSenu zu jJAna hAya che? kharekhara! A tA mArA paNa guru nIkaLyo. Aje eNe mane pahelA pATha zIkhavyo. pachI temaNe vidyArthIone hyu, 'tamArA badhAnuM jJAna pe|paTiyuM jJAna che, tame badhAe zabdo gAkhyA che, mane batAvavA mATe, vargomAM tamArI heAziyArI pragaTa karavA mATe. huM tamane khAtarIthI ja huM ke ceADAka ja divasamAM tame badhA e zabdo bhUlI javAnA che, jyAre yudhiSThira nahi bhUle. jiM'dagI pa' nahi bhUle. Ava ! yudhiSThira ! mArI pAse Ava. AMsu lUchI nAkha. dhaNIvAra evu' paNa ane che ke rAja ziSyAne zIkhavatA gurune paNu kayAreka ekAda ziSya karyAMIka navuM ja zIkhavI de che. Aje te mane navA pATha zIkhavyo che.' ema kahI yudhiSThirane bheTI paDayA yudhiSThiranI AMkhamAMthI hajI AMsu vahetAM hatAM. khInna ziSyA avAka banI joI ja rahyA hatA. te
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ navI daSTAMtasthAo kAma karavuM e tapasyA eka hato rAjA. tenI pAse dhana hatuM, sattA hatI, jaza hate. paNa tenuM mana kazAmAM lAgatuM nahatuM. Akho vakhata tene thatuM ke A nahi, A nahi! AmAM sukha nathI, AmAM zAMti nathI. mAre sukhazAMti joIe che. chevaTe sukhazAMtinI zodhamAM e gharabAra, rAjapATa, mojazekha, dhana, sattA, zokha badhAne tyAga karIne cAlI nIkaLyo. vanamAM jaI eNe tapasyA karavA mAMDI. ghera tapasyA. na khAvAnuM bhAna, na pIvAnuM bhAna, na UMdha, na ArAma! eka divasa, be divasa nahi; mahine nahi, varasa be varasa nahi, paNa Ama ghaNAM varasa vItI gayAM. toye tene na maLyuM sukha, ne na maLI zAMti. ene maLI mAtra nirAzA. nirAzAthI te akaLAI UThayo. UbhA thaI teNe cAlavA mAMDayuM. cAlatAM cAlatAM te koI kheDUtanA khetara pAse AvI Ubhe. vRddha kheDUta khaLAmAM anAjanA DhagalAnI pAse Ubhe hato. sAdhune joI te sAme do, ne premathI tene pitAnA khetaramAM laI AvyuM. pachI kaheH "mahArAja, le A cokhA. rAMdhI nAkhe ! ApanA hAthanI theDI prasAdI zrI ramaNulAla sonI mane paNa Apaje! kaMI paNa bolyA vagara rAjAe cUlA para cokhAnI tapelI caDAvI dIdhI. kheDUta Akho vakhata tenI sAme ja besI rahyo. tenA moM para AnaMda hate. cokhA thaI gayA, eTale rAjAe kheDUtane kahyuMH "cAle, tame paNa sAthe besI jAo!" kheDUte kahyuM : "nA, mahArAjaApa jamI le. pachI je vadhe te mane prasAdImAM Apaje!" rAjAe Aje dharAIne jana karyuM. jiMdagImAM Aje pahelI ja vAra te pitAnA hAthanI raI khAte hato. pachI thoDe bhAta vadhe te teNe kheDUtane ApyuM. kheDUta rAjI rAjI thaI gaye. tenuM AkhuM meM AnaMdathI camakatuM hatuM. rAjA khUba thAkyo hato, eTale have eka jhADa heThaLa patharAnuM ozIkuM karIne te sUI gaye. sUte evI ja enI AMkha maLI gaI UMghamAM eNe eka svapna joyuM ? AkAzamAMthI eka tejasvI puruSa Utaryo. rAjAe ene praNAma karyA, eTale e tejasvI puruSe kahyuM: 'mAga, mAge te ApuM!" rAjAe kahyuM: "mane sukhazAMti Apo ! mane sukhazAMtine raste dekhADe !" tejasvI puruSe kahyuM: "tArA yajamAna pelA kheDUtane pUcha-e tane rasto dekhADaze!" ATaluM kahIne e tejasvI puruSa adazya banI gaye. rAjAe maraNiyA banI pUchI nAkhyuM:
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 ] AzIvAda [eprila 1969 are, paNa tame koNa che e te kahetA kheDUte kahyuM: "huM kaMI tamArA jevo jAo !" bhaNele nathI, mahArAja! ke meM kaIne guru aMtarIkSamAMthI javAba AvyoH "huM karyA nathI, paNa kaThAvidyA zIkhyo chuM e karma chuM!--mAnavajAtanI sukhazAMtine deva chuM!' tamane kahuM. ApaNe ApaNuM kAma karavuM e tapasyA. vahelI savArathI rAta lagI aMge tarata rAjAnI AMkha UghaDI gaI aMgane zrama karo, kapALanA parasevAne te sIdhe kheDUtanI pAse gayo ne bolyoH dharatI para abhiSeka kare e tapasyA. basa, "kAkA, mane sukhazAMtine rasto dekhADe !' bAkI badhuM beTuM !' kheDUta e sAMbhaLI kaheH "sukhazAMti ! "kharuM! kharuM ! he mahAtmA kheDUta, huM are bhAI, badhe sukhazAMti ja che ne ! jyAM tamane praNAma karuM chuM.' ema kahI rAjA e hAtha lAMbo kare tyAM sukhazAMti sivAya bIjuM garIba vRddha kheDUtane page paDo, ne pachI che zuM? hA, jarI tapasyA karavI joIe!" pitAnA raste paDyo. rAjAe pUchayuM : "tapasyA ! tapasyA te eTale kahyuM che ke, meM keTalAye varasa karI, paNa mane hajI sukha- rAjAne sukhazAMti kahIM? kheDUta kahe ke ahIM! zAMti maLI nahi!" zrama vinA phaLa zremataNuM, kadIya maLaze nahi. nAvalaDI majhadhAra mArI nAvalaDI majhadhAra, kAnA karaze jyAre pAra, yugayuganI che prIta purANI, navI nathI kaMI vAta A chAnI, saMpI tujane jagadAdhAra, ciMtA mujane che na lagAra....mArI. A chuM huM tAre dvAre, tuja viNa mujane ke ugAre, khoTo cheTe jagane pyAra, zira che bhavarUpa duHkhane bhAra...mArI. snehI sagAM sahu lAge akArAM, nAtha caraNamAM laI le tArA, vinati "devendranI ura dhAra, tAre amane A saMsAra....mArI. zrI devendravijaya "jaya bhagavAna
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'karuM huM e ja ajJAnatA, zakaTano bhAra jyama zvAna tANe zrI vasumAna' eka zaheramAM eka vANiyo raheto. tene be eka vakhata mahApuruSe ene udAsa joIne dIkarA ane eka dIkarI ane pote be mANasa maLI pUchyuM, "he vaNaka, tuM roja sthAmAM Ave che, chatAMye kula pAMca mANaso hatAM. Ama to pitAne dharmamAM udAsa kema rahe che ? tArAM bairAMchokaramAM kema lapaTAI jIva hato, tethI jayAM santasamAgama thato, tyAM te gayo che?" jarUra jato. paraMtu potAnI Arthika sthiti ghaNuM ja nabaLI hovAne kAraNe kuTuMbanuM gujarAna mAMhmAMDa vANiyo be, "mahArAja, chokarAM nAnAM che ane huM nidhana garIba mANasa chuM. pherI karI calAvato. savArane vakhata snAna karI prabhusmaraNamAM mAMDamAMDa gujarAna calAvuM chuM. jo huM duniyA choDI gALato pachI paracUraNa mAlanI pherI karI, cheka sAMje ghera AvI bhejana karato. gAmamAM devamaMdire daza ne virakta thaI jAu to mAruM kuTuMba bhUkhe mare. jato, ane kayAMka karthavAta hoya to thoDI . gurudeva, ciMtAnA kAraNe huM hamezAM duHkhI rahuM chuM." vAra rokAto. - saMtapuruSe kahyuM: "are o mUDha zuM badhA eka divasa pherI karatAM, viSAnA maMdiramAM mANasone khAvAnuM tuM ja pUruM pADe che? zuM eka saMtapuruSa kathA karatA hatA. tyAM pote paNa temanuM nasIba gIro mukAI gayuM che ? sava ne pAlanajaIne besI gayo. mahAtmA mahAna puruSa ane daivI hAra to prabhu ja che. Ama chatAMye tane vizvAsa avatAra jevA hatA. dinapratidina kathAzravaNa karavA na Ave, to mArA kahyA mujaba eka mAsa bahAragAma hajAro mANasonI medanI jAmavA lAgI. mahAtmA jA ane pachI joI ke tArA kuTuMbanuM koNa zarUAtamAM ja kahetAH rakSaNa kare che?" vANiye kahyuM, "ThIka, bahu sAruM." ghera jaIne teNe vAta karI ke, "huM dhaMdhArthe bahAragAma he mAnavaprANIo! dararoja satsaMga karavo ; jAuM chuM ane prabhukRpA haze to nAnI sarakhI dukAna jarUrI che." karI tamane teDAvI laIza. hiMmata rAkhazo. prabhu saune vANi uparokta kathana sAMbhaLI ciMtA karavA tAraNahAra che." ema kahI saMtapuruSane praNAma karI lAgyA. khabhe kathaLe nAkho te cAlato thayo. arere, mane satsaMga dhaNe ja priya che paraMtu thoDA divasa pachI, saMte eka banAvaTI ciThThI he prabhu! A pAMca mANasanA bharaNapoSaNane baje vANiyAne ghera mokalI. ciThThImAM jaNAvyuM ke rastAmAM mArA para che, tethI lAcAra chuM." pote ema ema vANiyAne jaMgalamAM eka vAghe mArI nAkhyo che, roja ciMtA karavAthI udAsa rahevA lAgyo. to paramAtmAnI jevI IcchA. je kALe je thavAnuM kathA sAMbhaLI ghera AvyA pachI hamezAM manamAM hatuM te thaI gayuM. vicAra kareH e sAMbhaLI vANiyAnI strI tathA chokarAM raDAarere, have to huM vRddha thavA AvyuM, roDa karavA mAMDayAM. zrAddha Adi kriyA paNa patI gaI. chokarA paNa moTA thaI gayA che. chatAM hajI emane jJAtinA AgevAne temane garIba jANIne, eka varSa paraNAvyA nathI. huM ayAnaka marI jaIza to cAle teTaluM anAja tathA thoDI rakama meLavI ApI, to emanuM zuM thaze ? temanA gujarAna mATe mArI pAse dhana paNa nathI. he prabhu! tuM sarvane baMne chokarAne nekarIe rAkhI lIdhA. VphanahaDra che!" pahelAM te jusso raheze ane daLe zAnti meLavavA icchanAre pitAnA svabhAvamAMthI krodha dUra kare joI e.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30]. AzIvAda - [eprila 1969 thalAvavuM paDatuM, paraMtu have to gharamAM ghauM, ghI, sAMbhaLI vANiyAnI strI bolI, "jA, mArA pITavA! goLa, dareka cIja jJAti taraphathI maLavA lAgyAM. tuM Avato hato, tyAre te ame duHkhI hatAM. tuM hato, tyAre te pUruM khAvAnuM paNa maLatuM nahi. chokarA paNa kamAvA lAgyA ane sukhanA divaso ane have to ame khAIpIne lahera karIe chIe. bhogavavA mAMDayA. vANiyAnuM te nAma ja bhulAI tuM to marelo che, ane kadAca jIvato heya, gayuM. ema karatAM eka mahine vItI gaye. topaNa tAruM kAma nathI. mATe tAre raste paDe." vANiyo sIdho saMta pAse gayo. saMte kahyuM vANiyAe AthI vicAra karyo, A badhuM zuM thaI ke rAtanA moDI rAtre tAre ghera jaje. je bInA bane, gayuM? paraMtu game tema paNa A loke to sukhI che. te joIne mane kaheje. huM jIvato chuM chatAMye emane to mArI paravA nathI. adhI rAtre vANiyo te ghera jaI, bAraNuM vANiyo to vile moDhe guru pAse gayo, ane sarva khakhaDAvavA lAgyo, paraMtu vANiyAne to bhUta mAnI vigata jaNAvI. lai, chokarA patharA mAravA lAgyA. vANiyo to saMte kahyuM, "joyuM ne? tuM te kahetA ne ke gabharA ane chokarInA nAma laIne bolAvavA lAgyo. mArA sivAya gharanuM poSaNa keNa karaze? to he mUDha paraMtu enI strI te badalAmAM kahevA mAMDI: "mArA manuSya! kartAhartA te prabhu ja che. mATe prabhu para royA bhUta ! zA mATe mArAM chokarAMne bivaDAve che? bharoso rAkha. jeNe janma Apyo, te ja poSaNa jA, tAruM kALuM kara." A sAMbhaLI vANiyA bolyA, kare che. A manuSyadeha pharIne maLavAno nathI." "are paNa huM marI gayo nathI. huM to jIvato chuM. tamane keNe bramaNamAM nAkhyAM? paraMtu je huM vANiyo pachI te badhI ciMtA mUkI, IzvaracA jaIza, to tame badhAM dukhI thaI jaze.' A bhajanamAM ja divaso nirgamana karavA lAge. bIjAne upadeza, bIjAnI salAha jarUra sAMbhaLe, tenA upara vicAra kare, paNa tamAre antarAtmA tamAre mATe jema kahe tema ja varte. jenuM hadaya saunI sAthe premathI varte che, tene kadI azAnti ke trAsa hAtha ja maMhi. anukULatA upara prema karanArA ghaNA heya che, paNa muzkelI sAthe prema karanArA ja akhaMDa sukha bhogavI zakatA hoya che. sa-sAhityane sahAya zrI rAmabhAI puMjAbhAI e pitAnA sagata pitAzrInA smaraNArthe rU. 1101/AzIrvAda' taraphathI ApavAmAM AvatAM bheTa pustaka tathA "mAnavamaMdira nI pustikA mATe ApavAnuM vacana ApyuM che. zrI dazaratha dharmamaMDaLa taraphathI "mAnava maMdira nI mAnavatAnAM suvAkyo (suvarNa sUtro) nI 2000 mate prasiddha karAvI lokakalyANa arthe vaheMcavA nakakI thayuM che.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ mATIne ghaDo e mATInA ghaDuliyA, zAM zAM kIdhAM kAja ? vaNajANe vaNaoLakhe, garIne saratAja sajyA seLa zaNagAra, kaMcana varaNI kAya, rUpalA IMDhaNI pare, malakAto chalakAya." "nathI kIdhAM kAMI puNya, nathI himALe huM gAje, duHkha asahya sahyAM ghaNAM, te kahuM chuM huM sAMbhaLe. mAta dharatI taNuM godamAM ghA paDyA, pAvaDe pAvaDe huM pIMkhAye; mAtathI vikhUTo karIne prajApati, gadhADe caDhAvIne ghera lA. AMgaNe ANIne pANIthI pakhALI, paga vaDe lAtathI mAra mArI, khUMdate pIsato pApI e mujane, te chatAM huM have maunadhArI. gAranA goLa geLA amArA karI, cakkare caDhAvIne ghATa ghaDiyA te pachI amArAM gaLAM resyAM, are ! | duHkhanA DuMgarA tUTI paDiyA. pachI mana vicAryuM; hAza re have te, gaLAM kAcce thaye chuTakAra! na nA re nA DahoLave duHkhadariye rahyo, dise na dUra hajIye kinAre. ghA taNI vedanA aMga kumaLuM hatuM, pachI kara eka Tapala upADI; nie TapoTapa TapoTapa TopiyAM, TIpatAM TIpatAM TAla pADI. toya nA beliyA jarI nA visAmo, ame sahu nibhADe goThavAyA; dhakhArA mAratI AgamAM mUkiyAM, dhakhAre aMgAre dhakhadhakhAvyA. ATaluM vityuM chatAM UMha paNa nA karyuM, AganA ghUMTaDA ghaTaghaTAvyA; sajA ke kasoTI je kaho te agana pArakhe pAsa thaI bahAra AvyAM.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ khA mA AvI eprila 1969 gAmanA cokamAM goThavyA jyAM sadA, gAmanI gorIyuM AvatI'tI, levA devA vagara I badhI amArA aMga para TakorA mAratI'tI. Akhare re kharekhara kharI mane, nAra AdhIna thaI revuM mAre, nitya sAthe mUke ghaDIbhara sukha paNa, * duHkhanI vAtane bheda bhAre. gaLe pha re karI nitya UMDe kUve, nAkhatI'tI mane dhoLe dahADe gaLagaLe thaI jato pANImAM bUDatA, baDabaDuM te pachI bA'ra kADhe. kAya ka vana taNI, soLa zaNagAra karI nArane mastake sthAna mAruM; chalachalakato ja chalakAuM chuM e chatAM AMsuDe chalakatuM gAna mArUM. ATaluM tapa karyuM teya mama dehane, jarI nA bharaso phUTavAne; Take eka lAgI jatAM hAya! huM, mATIne mATIrUpa thaI javAne -zrI kanaiyAlAla dave Apa ja upADI le sa-sAhityanA pracAra mATe ApanA gAmamAM "AzIrvAda'nA ejanTanuM kAma Apa kI ja upADI lo. eka pisTakArDa lakhavA thI grAhako nedhavAnI chApelI pAvatI buka mokalI ApavAmAM . Ave che. grAhakanAM saranAmAM tathA temanAM lIdhelAM lavAjamanI rakama dara mAsanI Akhara tArIkha A pahelAM AzIrvAda"-kAryAla ne manIoNrDarathI mokalI ApavAM. lavAjamanI rakama kAra layamAM jamA thayA pachI ja grAhakone aMke ravAnA karavAmAM Ave che. ejanTane kAryAlaya sAthenuM TapAlakharca, manIorDarakharca vagere majare ApavAmAM Ave che.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ svargane adhikAra zrI "satyavrata thoDA samaya pahelAM muMbaInA muMbAdevInA sahavartana nathI, sAcI dayA nathI, temanuM jIvana pApamaya maMdiramAM eka mahAtmAjI padhAryA hatA. teo zarIre che. mahAtmAjI A paristhiti joI atyaMta khinna thayA. kadAvara, pAMca hAtha UMcA ane bhavya dekhAvanA hatA. ' eka divase, ekAdazIne divase kathA cAlatI bhastaka jANe daMDakAraNya, AMkhe garuDa jevI, mukhamudrA hatI. tyAM temaNe kahyuM, "bhAIo ane bahene !!! sarva ze sAttvika ane prasanna hatI. muMbaI AvyA tame mAno yA nA mAno paNa huM eka pAmara, pApI pachI, teo tulasIkRta rAmAyaNanI kathA karatA hatA. jIva chatAM gaI rAtrie svarganA jhAMpA sudhI jaI pAMca divasamAM kathAmAM eTalI badhI bhIDa thavA lAgI pahoMcyo hato. ke zrotAjanane besavA jagA paNa maLatI nahIM. teo tyAM to anahada ajavALAM ane asIma AnaMda savAranA AThathI daza vAgyA sudhI kathA karatA. kathA hatA. devone ArAma levAne samaya hato. svarganAM hiMdI bhASAmAM evI rasikatAthI, evI miThThI jabAnathI dvAra baMdha hatA. huM to jijJAsu hato, garajavAna ane mIThAzathI karatA ke savAramAM bhammAdevImAM sthA hato. meM te daravAjAnI sAMkaLa khakhaDAvIeka bhavya zravaNa karavA AvanArAonI moTaro, ghoDAgADIo * suMdara deve dvAra udhADyAM, ane te potAne maMdire laI ane lekenI mahAmedanIthI mahAmeLo jAmato. muMbaInI gayA. maMdiramAM prakAza, suMdaratA ane svacchatA puSkaLa. polIsanuM paNa A medanI tarapha dhyAna kheMcAyuM, jethI deve mane Asana batAvyuM. teo temane Asane beThA. baMdobasta mATe be mANasone khAsa mUkavAmAM AvyA deve kahyuM; "mahAtmAjI! tame ahIM kayAMthI? hatA. dinapratidina mAnavamedanI vRddhi pAmatI hatI. muMbaI thaIne jatA-AvatA rAjAmahArAjAo, zA kAma mATe padhAryA che?bele." ThAkoro, darabAro ane zrImaMta naranArIo paNa A huM bolyoH "he devI svarganI kuMcI ane kathA sAMbhaLavA AvatAM. kathA sivAyanA samayamAM paNa daphatara tamArI pAse che! huM AkhA bharatakhaMDamAM aneka Astika () naranArIo A mahAtmAjInA pharyo chuM; aneka strIpuruSo, rAjAmahArAjAo, darzanArthe AvatAM. mahArANIo, zrImaMta, raMka-sarvee mAro upadeza mahAtmAjI samadazI, nirvikArI ane niHsvAthI lIdhe che, mArI sevA grahaNa karI che. tamAruM dAtara hatA. zrotAjane te aihika tathA pAralaukika sarva tapAsaze? emAM muMbaInA keTalA jIva dAkhalA prakAranA sukhakalyANanI yAcanA karatA. mahAtmAjInuM thayA che?" hRdaya haMmezAM jagatanAM dukhethI dravatuM. temanuM mukha temaNe kahyuM : "mahAtmAjI! Avo, ahIM jarA haMmezAM AnaMdI hatuM. mahAtmA kharekhara mahAtmA najIka Avo. ApaNe baMne sAthe ja copaDo tapAsIe." hatA !!! Izvarane temanA para saMpUrNa anugraha hato. deve eka meTa copaDA hAthamAM lIdho. pAne pAne muMbaImAM mahAtmAne AvyuM Aje cha mAsa uthalAvyAM. muMbaInuM mathALuM pharIpharIne joyuM paNa thayA paraMtu temanA jJAnapipAsuonI saMkhyA uttarottara muMbaInuM pAnuM ja kAru hatuM. muMbaInuM eke nAma vadhavA lAgI. A badhI paristhiti mahAtmAjI zocatA. svargane copaDe caDayuM na hatuM. teo eka mahAna nirIkSaka hatA. temaNe joyuM ke huM bolyoH "zuM! muMbaImAMthI koI nahi? se kemAM dharmaghelApaNuM che, paNa temAM niSkAmavRtti e kaI saMbhavita nathI. evuM bane ja kema? jarA ghaNI ochI che, tyAga ocho che, sAvikapaNuM bilakula pharIthI juo ne." nathI. loka kathA sAMbhaLavA Ave che, paNa temane deve kahyuM: "mahAtmAjI! muMbaIthI ahIMyA satya jJAna ane sadAcAranuM bhAna nathI. savAramAM koI AvyuM nathI -kharekhara nathI ja AvyuM. zuM kathAzravaNa, sAMje svadhaMdhAmAM kasAIpaNuM. lokomAM mazkarI samaje che? mahAtmAjInI mazkarI hoya?" manuSyane je kaMI prApta thAya che, te enA pitAnA ja karmanA phaLarUpe prApta thAya che
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 ] AzIvA [ eprila 1969 - devane huM hAtha joDI bolyA, "prabhu, A tyAM eka zIMgaDAvALe daitya gadApheravate Avyo. bolyo keH "jA, aMdara jA, jaladI jA," huM te deve kahyuM "mahAtmA! Ama khina zA mATe thaMbhI gaye. thAo cho? emAM tamAro koI doSa nathI. tame " jAya che ke nathI jato?ema kahI de tamArA kartavyanuM yathocita pAlana karyuM che." mArA upara gadA ugAmI. meM kahyuM? " tyAre mArA sevake kyAM che te "bhAI! tuM mane oLakhe che? huM to Izvarane bhAre jovuM joIe, mAre temane kAMIka AzvAsana parama bhakta ane upAsaka chuM." meM kahyuM. paNa ApavuM joIe." tuM Izvarano bhagata thaIne ahIM zA sAru deve kahyuM: "teo svargamAM nathI mATe narakamAM Avyo che?" te bolyo. ' ja hovA joIe. tamane to nA na pADI zakAya. mArA paga te have locAvA maLyA hatA. lyo, A pAvaDIo pahere. jue, pele dUradUra mArAthI UbhuM rahevAtuM na hatuM. kALo daravAjo che. tyAM jAo. daravAjA AgaLa jaze meM daityane kahyuM: "bhAI! huM tane bahu namrake daravAjo enI meLe khUlI jaze." tAthI pUchuM chuM ke, muMbaIthI ahIM koI aveluM che?" 'huM devane praNAma karI AgaLa te daravAjA "muMbaI, are AkhuM muMbaI ahIM che, jarA tarapha cAlyo. paNa te to ghaNe dUra hato. huM to Ubho rahe." cAlyo te cAlyo ja cAlyo. ke bhayaMkara rasto !!! e mane thoDe dUra laI gayo, ane kahyuM: "je, aNIvALA paththara enI upara nAkhelA hatA. muMbaInuM ahIM kaI che?" khADA-TekarAone te pAra nahi. vacamAM moTA nAga hA! medAnamAM pavananA vaMToLiyA ke nathI ane ajagaro kare. vaLI AgaLa cAlyo. tyAM to AkhA rastA upara saLagatA aMgArA. mArA to joyA! ahIM to aminA vaMTeLiyA cAlatA hatA. samudramAM pANInA parvata jevaDAM mojAM UchaLe che ema haja ja gagaDavA lAgyA. mane cakkara ja AvavA lAgyA. madha pIdhelA jevI mArI sthiti thaIromAMca ahIM agni UchaLato hato. khaDAM thayAM. zarIre parasevo vaLavA lAge, kaMThe zeSa e vaMToLiyA vacce, e agninAM mojAM vacce paDavA lAgyo. chatAM huM salAmata rahyo, pelI pAvaDI- meM zuM joyuM? enA pratApe daravAjA AgaLa paheco. lekhaMDI are, A to pelA mohananagaranA mahArAjA daravAjAne bahArathI kezA jevaDA to khIlA : mahAvIrasiMhajI ! rAjyamAM dukALa cAle, -mahAbhayaMkara lagAvyA hatA. narakanuM to badhuM bhayaMkara ja hoya. dukALa cAle, prajAne khAvA anna nahi, pIvA pANI huM vadhAre najIka gayo, eTale daravAje enI meLe. nahi, paheravA pUrAM vastro nahi-evA samaye teo UghaDI gaye. A daravAje kaI tALakUcI rahetAM vilAyatamAM vilAsa mANatA prajAnAM puSkaLa na Na nathI. ahIM kaI daphatara ke copaDA rahetA nathI. barabAda karatA, paNa kheDUtane bilakula rAhata ApatA lokonA ToLeToLAM ahIM AvatAM hatAM. huM bhayano nahi !!! mAryo dhrujato hato. mAMsa saLagatuM hoya, bhujAtuM are, A keNu? e to pelA kathA sAMbhaLavA hoya tevI vAsa AvavA lAgI. huM to gabharAvA AvatA nyAyAdhIza ! paisAnI lAlacathI lAMca mATe lAge. mArI zvAsakriyA teja thaI. duHkhanI kikiyA- kharA aparAdhIne choDanAra ane nirdoSane sajA ThAkanAra rIo ane cIso sivAya ahIM bIjuM kaI sAkaralAlajI ! ! ! saMbhaLAtuM na hatuM. ane A to pelA pradabhAI dezAbhimAnane Urdhva gati ane agati, svarga ane naraka A duniyAmAM ja che.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila 199] svane adhikAra t35 nAme prajAnAM hajAre nANuM "heyAM' karI janAra berI karI kALA bhAve vecIne dhanADhaya banelA A vRke dara ! badhA zeTha gaNAtA rATha leke. A vaLI ke zuM? pelA havAladAra harisiMhajI Ama aneka aparAdhI vyaktione agninA kheDUtone aDAvatA, gALo detA, dholadhape karanAra kuMDamAM taraphaDatI ane cIsa nAkhatI joIne huM ane bALakanA memAMthI dUdhane chello chAMTo paDAvanAra! trAsI gayo." ane pelo kezu? anahada dArU pInAra ane dArU mahAtmAjInI vAta karavAnI rIta tAdaza, sacoTa pIvA mATe paisA khUTe eTale strIne mArI kUTIne tenA ane eTalI asarakAraka hatI ke zrotAonA mukha dAgInA uThAvI janAra dArUDiyA dolata ! upara bhaya, trAsa ane glAni dekhAtAM hatAM. teo ' are! A to pelA sajajanatAno DoLa karanAra jANe narakanuM duHkha anubhavI rahyAM hoya tema lAgatuM ane vRddha pADozInI strIne bhagADI janAra paMDita hatuM. tyAM agnimAM keAIne bApa, keInI mA te paramezvaralAlajI! kenI bahena hoya ema bhAsa thato. are! A to manAya ja kema? are, hA. * * e to dhArmikatA, vidvattA, ane dezAbhimAnane DoLa vRttAMta pUruM thatAM, mahAtmAjIe kahyuM: bhAIo karatI, dezane mATe divya jhoLI laI pharatI paNa dhaNune ane baheno! talavAranI dhAra upara rahevuM ane svasUto vecI, ThAmaThAma satsaMgamAM bhaTakatI, sanmArga nI yogyatA prApta karavI te be sarakhuM che. tamArI bholI pelI lakSmI ! jAtane-tamArA AtmAne tame pUcho ke, tame svargaane A te pele dUdhamAM pANI meLavI lakSA prAptine yogya AcaraNa kare che? tame narakamAM javA dhipati banela ghAMcI lalluM! mATe chatI AMkhe, samajIne kukarma karo cho ? vAvazo tevuM laNazo! jyAM sudhI manuSyanA hRdayamAM pApa che, ahe! A to pelA pAMcAbhAI! jeo mela che, viSa che, tyAM sudhI tenA hRdayamAM paramAtmA gAmanI kharI khoTI vAto karatA, nirdoSane aparAdhI vasato nathI. bhAI o ane bahene! samadaSTi, dayA, ane aparAdhIne nirdoSa TharAvatA, jUThI sAkSIo paNa ahiMsA, satya dhAraNa kare. tamArI nyUnatAo samaje, pUratA. dUra kare. tame svargamAM birAjaze ja." ane pelA pAMca pAMca varSe ane lAbha Ave - mahAtmAnI kathAnI Aja alaukika asara thaI te te pahelAM, jyAretyAre, kaI dhApa lAgatI hoya tAjano ghera gayA pachI, te divasanI kathA viSe to paLepaLe vicAranuM parivartana karanAra "vimocana vicAra karI rahyAM hatAM. temanA hRdayamAM prakAza patranA taMtrI!!! jhagamagI rahyo hato. temanuM daSTibiMdu khulluM thayuM, ane ahe! A bAju to mArakITanA pelA teoe te divase hRdayathI keTalAka sAcA saMkalpa karyA. moTA moTA vepArIonI ja bharatI dekhAya che. joke mAtRvat paradAreSu paradravyeSu loSThavat / valakhA mArI rahyA hoya te vakhate vastuonI saMdha- Atmavat sarvabhUteSu ca parathati sa parasi | kItinI ke puNyanI icchA vinA kevaLa anyanA hita ane sukha mATe je tyAga ane sevA karavAmAM Ave che, tenAthI je saMtoSa thAya che te AtmasaMteSa che. te AtmasvarUpane prakAza karanAra che. pratyeka prANa pratye AtmabhAva ane hamadardI thavI e ja AtmasAkSAtkArane AraMbha che. vyAvahArika jIvanamAM saraLatA, nirdoSatA, niSkapaTatA e ja IzvaraparAyaNa jIvana che.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ asatyanu pariNAma sAmAnya kathanamAM paNa kahevAya che ke, satya e A sRSTi dhAraNa che; athavA satyanA AdhAre A sRSTi rahI che. e kathanamAMthI evI zikSA maLe che ke, dha, nIti, rAja ane vyavahAra e satya vaDe pravartana karI rahyAM che; ane e cAra dvAya te! jagatanuM rUpa kevuM bhayaMkara hAya ! e mATe thaI te satya e sRSTinuM dhAraNa che ema kahevuM e kaI atizayAkti jevuM ke nahi mAnavA jevuM nathI. vasurAjAnuM eka zabdanu asatya khelavu keTaluM duHkhadAyaka thayuM hatuM te tattvavicAra karavA mATe ahI huM kahu chuM. vasurAjA, nArada ane paryaMta e traNe eka guru pAsethI vidyA bhaNyA hatA. pata adhyApakatA putra hateA. adhyApake kALa karyAM, ethI parvata tenI mA sahita vasurAjAnA darabAramAM AvI rahyo hatA. eka rAtre tenI mA pAse eDI che; ane paryaMta tathA nArada zAstrAbhyAsa kare che. emAM eka vacana paryaMta evuM kheAklyA ke, ajA ha|tavya.' tyAre nArada khAlyA : ' aja te zuM, paryaMta ?' paMte kahyuM : 'aja te ekaDA.' nArada khelyA : 'ApaNe traNe jaNa tA pitA kane bhaNatA hatA, tyAre tArA pitAe te aja" te traNa varSanI "trIhi" kahI che; ane tuM avaLu' zA mATe kahe che ?' ema paraspara vacanavivAda vacceA. tyAre paraMte kahyuM : 'ApaNane vasurAjA kahe te kharuM. e vAtanI nArade paNa hA kahI ane jIte tene mATe amuka zarata karI. patanI mA je pAse beThI hatI, teNe A sAMbhaLyu'. 'aja' eTale 'trIhi' ema tene paNu yAda hatuM. zaratamAM peAtAnA putra hAraze evA bhayathI patanI mA rAtre rAjA pAse gaI ane pUchyuM : 'rAjA ! " aja" eTale zu ?' vasurAjAe sabadhapUrvaka kahyuM : eTale ' zrIhI.'' ' aja "" zrImad rAjacaMdra tyAre parvatanI mAe rAjAne kahyuM : ' mArA putrathI " kheTakaDA ' kahevAyA che, mATe teneA pakSa karavA paDaze. tamane pUchavA mATe teo Avaze.' vasurAjA malyeA : 'huM asatya kema kahu? mArAthI e banI zake nahi.' patanI mAe kahyuM : ' paNa jo tame mArA putrane pakSa nahi kare| tA, tamane hu` hatyA ApIza ' rAjA vicAramAM paDI gayA ke : 'satya vaDe karIne huM maNimaya siMhAsana para adhdhara besuM chuM; leAkasamudAyane nyAya Apu chuM. le.ka paNa ema jANe che ke, rAjA satyaguNe karIne siMhAsana para aMtarIkSa ese che. have kema karavuM ? jo paryaMtanA pakSa na karu teA brAhmaNI mare che, e vaLI mArA gurunI strI che.' na cAlatAM chevaTe rAjAe bra.hmaNIne kahyuM : 'tame bhale jAe. huM parvatanA pakSa karIza.' Ave| nizcaya karAvIne parvatanI mA ghera AvI. prabhAte nArada, pata ane tenI mA vivAda karatAM rAjA pAsa AvyA. rAjA ajANu thaI pUchyA lAgyA ke :' parvata, zu che?' 'te kahyuM : ' rAjAdhirAja ! " aja" te zuM ? kaheA.' te rAjAe nAradane pUchyuM : ' tame zuM kahe| che| ?' nArade kahyuM : ' 'aja' te traNa varSanI " trAha'", tamane karyA nA sAMbharatu ? ' . * vasurAjA khAlyeA : 'aja' eTale kheAkaDA", paNa "trIhi" nahi.' te ja veLA devatAe vasurAjAne si MhAsanathI ukALI DuMDA nAkhyA; vasu kALa pariNAma pAmyA. A uparathI ApaNe sadhaLAe satya, tema ja rAjAe satya ane nyAya ane grahaNa karavA rUpa che, e mukhya khedha maLe che. jai pAMca mahAvrata bhagavAne praNIta karyAM che; temAMnA prathama mahAvratanI rakSAne mATe, bAkInAM cAra vrata vADa rUpe che. ane temAM paNa pahelI vADa te satya mahAvrata che. e satyanA aneka bheda siddhAntathI nakkI karavAnA che. * pAMca mahAvrata--ahiMsA, satya, asteya, brahmaya ane aparigraDa,
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArAM mAsI - harizcaMdra huM jarA leTa hatA. tyAM mArI mAsI raghu, thelImAM pheravAI jAya che. maMgu ne saMtane laIne AvI pahoMcyAM. keDe besADela sApha-saphAIne bahAne mAsIne mero pachI saMtune saMbodhI bolyA, "kahe, huM tamAlI pala gusse abharAI upara vaLe che. koparAnuM chINa, dALiyA, chuM. tame benanA lADu ekalA-ekalA khAdhA. amane sIMgadANuM, ziMgaDAne lATa, khajUra, khAreka, ravo, na bolAvyAM ne !' meM da- amAMnA koI vastu jarA phugAvAnI ke saDavAnI AvuM kAMIka kukuM bolavAnI mAsInI Adata- taiyArImAM hoya to mArI aMdarathI khuza thAya che, thI huM vAkephadAra chuM. tethI meM sAMbhaLyuM na sAMbhaLyuM paNa upara-uparanI bAne kahe che, "kAzI, tuM AvI karI mAsIne kahyuM, "Avo !". kevI phUvaDa? A je kaparAnuM chINa, phUga caDhI gaI. ane mAsIe to traNa chokarA sAthe mahinAnA che ane gaMdhAya paNa che." dhAmA nAkhyA. AkhuM ghara mAthe lIdhuM. mAsI ne bA bA kahe, "kaI nahIM, laI jaze kAmavALI." vAto karatAM beThI hoya, tyAM saMtu AvI mAsInA "ene ApavA karatAM lAva huM ja tane sApha kAnamAM kAMI kahe eTale mAsI moTethI bele, "bhUkha karI dauM? lAgI hoya to jA bhAbhI pAse..... vahu, ghI bhAta "nA, amAre tyAM koI ene hAtha nahIM lagADe." kAlavIne lAvaje. sumI ene ghI-bhAta Ape che. rAkha tAre, huM ja laI jaIza." ane Ama alI, thoDI khAMDa nAkhI hota to! moTAne mAsIne uddeza saphaLa thAya che. kAMI ochuM na thAta. bacata karavA to hajI ghaNA divasa huM bajAramAMthI kaI kharIdI karIne AvuM chuM. bAkI che. ane kho kho karatA mAsI moTethI hasI le che. bAne suparata kare te pahelAM mAsI ja tene havAlA khAI lIdhA pachI saMtu jAjarU jAya che ane laI le che. A vakhate maMgu-saMtu ene gherI vaLe tyAMthI bUma pADe che. mAsI moTethI kahe che, "mane che. mArI dareka vastuno namUno emanA hAthamAM mUke zuM kahe che ? bhAbhIne kahe, dha Ape." che. temAM vaLI kaparuM, goLa, sIMgadANuM jevuM kaIka samInA kapALe karacalIo paDe che. bA badhuM hoya to te chokarAo sArI peThe tenA para hAtha jANe che, eTale pANInI tapelI laI pote jAya che. mAre che. kobI, mULA, mogarI, phaNasI, badhuM kAcuM Akho divasa gharamAM mAsInA khAMkhAkhoLA paNa emane bhAve che, phAve che. lasaNuM paNa emane cAlu hoya che. mALiye mUkela poTalAM khole che. bA cacaratuM nathI. kyAreka to maga-caNAya cAvatA hoya che, pUche che, "A badhAM jUnA kapaDAM zuM kAma kADhakyAM ? bA anila nahIM to sudhAne navaDAvatI hoya mAsI kahe che, "tuM ene zuM karavAnI e che tyAM to mAsI bolI UThe che, "lAva, huM houM to huM laI jaIza." tyAre tAre che karAMone na navaDAvavAM." ane mAsI "tArA che karAone te moTA paDaze. Ane te bAnA hAthamAMthI leTe laI le che. anilane mAthe vAsaNu.." bA thothavAtI bole che. pANI reDI ene bahAra kADhe che. machI maMgune saMtu kaI nahIM. saMtune meTAM paDaze te maMgune, naMbara lAge che. zikAkAIthI mAthuM dhovAya che. lakasanA nahIM te radhune, nahIM to enA bApu to che ja ne! phINanA geregeTA thAya che. babbe bAladI garama pANI, tAre kayAM vAsaNone te che! le mArI baI! kahe pachI tyAM ja rahetuM ke parela. (Ama to mArA mATenuM to laI jAuM. nahIM te pAchAM mUkI dauM.' sugaMdhI tela paNa tyAM hoya che, paNa mAsI Ave bA bicArI zuM bole? AvI ja rIte khAlI tyAre, bA te laIne kabATamAM mUkI de che.) maMgabATalIo, ramakaDAM, gobA paDela vAsaNa badhuM mAsInI saMtune Akhe zarIre pAuDara meha ane svArthathI mANasa saMkucita ane kSudra bane che. prema ane tyAga dvArA mANasa vizALa bhAvane-AtmabhAvane prApta kare che.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 1. AzIvAda [eprila 1969 jamatI vakhate bAne ke sumIne mAsI pIrasavA thelA chokarAonA hAthamAM vaLagADI mAsI UpaDe che. detA nathI. pitAnA chokarAone pIrasatI vakhate huM sTezane mUkavA jAuM chuM. maMgu-saMtunI TikiTa lIdhA bhAsIno hAtha mokaLa hoya che. roTalI-bhAta karatAM vinA ja mAsI gADImAM bese che. tyAM emane yAda dUdha, dahIM, ghInI mAgaNI vadhAre hoya che. mAsI pote Ave che ke kAzIe Apelo sAle to levo ja paNuM khAtI vakhate pAchuM vALIne jotAM nathI. amAre bhUlI gaI. ane emanuM mana khATuM khATuM thaI jAya che. ghera hoya tyAre emane TANe-kaTANe jAjarU javuM paDe huM ghera Avyo tyAre sumIe e sADalo mane che. U dhamAM moTA oDakAra khAtA hoya che. kyAreka batAvyo. sopArI, laviMga, elacI evuM keTaluMye e peTamAM dukhavA Ave che. sADalAne cheDe bAMdheluM hatuM, je teNe mAMgyuM nahotuM, chevaTe doDha-be mahine bhegI karela vastuonA ane bAe khuzIthI ApyuM hatuM. tyAga ane ahiMsAnI mUrti.. gAMdhIjI strIne "abaLA' kahevI e enI badanakSI che. koI duSTa strI koI puruSane jaDa banAvanArI davA strI abaLA kaI rIte che te huM jANatA nathI. ema khavaDAve ne tenI pAse potAnuM dhAryuM karAve ethI kahevAne Azaya e heya ke, strImAM puruSanA jeTalI e puruSanA cAritryane nAza thato nathI. pazuvRtti nathI athavA te puruSanA jeTalA pramANamAM AzcaryakAraka to e che ke, puruSanA sauMdaryanI nathI, te e Aropa kabUla karI zakAya. paNa e stutine arthe pustake bilakula lakhAyAM nathI; tyAre vastu to strIne puruSanA karatAM punita banAve che, puruSanI viSayavAsanA uttejavAne sAru ja hamezAM ane strI puruSanA karatAM punita che emAM to zaMkA sAhitya zA sAru taiyAra thatuM hovuM joIe? ema nathI ja. e je ghA karavAmAM nirbaLa che to kaSTa haze ke puruSa strIne je vizeSaNothI navAjI che te sahana karavAmAM baLavAna che. meM strIne tyAga ane vizeSaNo sArthaka karavAnuM strIne game che! pitAnA ahiMsAnI mUrti kahI che. teNe potAnA zIlanI ke dehanA saudaryano mANasa enI bhegalAlasAne sAru pAvitranI rakSA mATe puruSa para AdhAra na rAkhavAnuM. durupayoga kare e strIne gamatuM haze ? puruSanI AgaLa zIkhavuM raheluM che. pitAnA dehane rUpALo dekhADavo ene gamato haze? gamata hoya zA mATe? A prazna suzikSita - puruSa strInA zIlanI rakSA karI hoya evo eka baheno potAnA manane pache ema huM icchuM che. paNa dAkhalo huM jANato nathI. e karavA dhAre te strImAM jema bUruM karavAnI lokakSakArI zakti karI na zake. rAme sItAnA ke pAMca pAMDavoe draupadInA che, tema bhaluM karavAnI, lokahitakArI zakti paNa zIlanI rakSA nahatI ja karI. baMne satIoe kevaLa sUtelI paDI che. e bhAna strIne thAya to kevuM sAruM ? emanA pAviyanA baLe ja emanA zIlanI rakSA te pote abaLA che ne kevaLa puruSane ramavAnI karelI. koI paNa mANasa pitAnI saMmati vinA DhIMgalI thavAne ja lAyaka che, evo vicAra cheDI de mAna ke AbarU gumAvato nathI. koI narapazu koI to pitAne tema ja puruSane pachI te pitA, putra strIne bebhAna karIne tenI lAja luTe ethI e strInA ke pati hAya-bhava sudhArI zake ne baMnene sAru A zIla ke pAvitryane lepa thato nathI; te ja pramANe jagatane vadhAre sukhamaya banAvI zake
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ sevAnuM tattvajJAna phAdhara vAlesa tyAre te mArI cAkarI karI, bhUkhyo hato tyAre khavaDAvavA paNa tuM ja Avyo hato, jelamAM hato tyAre te mulAkAta lIdhI." sevAnI pAchaLa rahelI A mULa bhAvanA ApaNe samajI laIe. ane jIvanabhara, piMDa para avirata thatA abhiSekanI jema, kSaNekSaNa emAM ja rata rahIe. sevAnI bhAvanA eka saguNa che, ema sahu svIkAre che. paNa sevA zA mATe ?- tevo savAla thaI to zake ja. Ama sevAnI pArzvabhUmAM kazoka AdhAra jarUrI che. sevAmAM vyakti kendragAmI maTIne kendratyAgI bane che. mAruM mAruM 'nI kalpanA choDIne e anyane vicAra karate thaI jAya che. Ama zubhamAtranI gati kendatyAgI hoya che. kavi zrI sundarama kahe che tema zubhanI gati bRhadu tarapha hoya che. paNa pAcho pelA savAla to Ubho ja che: huM zA mATe bIjAne vAte tyAga karuM?" ahIM ja bhagavAnamAM AsthAnI agatya samajAya che. mAnavInI sevA eTale prabhusevA. manuSyamAtra, prANImAtra IzvaranAM saMtAna che. A AsthAvazAta ja, mAnavI kSudra ahama tyajI anyane kAja badhuM karI chUTaze. " badhAmAM bhagavAnane je te mULa maMtra che. bAraNe AvI jhoLI pasAranAra sazaktane sudhI keka ApavA deDI jatI mAne nAne vijo (vinobA) vAratA tyAre te kahetI: "AMgaNe bhagavAna AvI Ubhe che!" A daSTithI ja dIna, duHkhI, rAgI, asahAyane sahAyarUpa thavAnI satata ne avirata preraNuM ApaNane maLe che. A sahumAM Izvarane na joI zakanAra nAstika te vaLI sevAne AdhAra kemane samajAvI zakavAne hato. philipinsanA kaTistAnamAM niSkAma sevA svajAtane jotarI denAra eka sevikAne bahu khyAtavaMta evI abhinetrIe eka vAra kahyuM: "mane eka abaja Dolara maLe to paNa huM AvuM kAma na karuM.." lAgala ja pelI sevAdhama jhIe uttara ApelaH "huMye abaja Dolara mATe to A na ja karuM!' IzvaramanI AsthA ane tyAganI preraNAmAMthI Ama sevA janme che. tame koIne paNa mATe kazuM paNa kare che, te tamAma Izvara mATe ja che ema khacita jANaje. bAIbalamAM IzvaranAM vacane nedhAyAM cheH (huM tane svargamAM praveza ApuM chuM, kema ke) huM tarasyo hato tyAre te mane pANI pAyuM, mAMde hato zAmaLA giradhArI! mArI hUMDI svIkAro mahArAja re, zAmaLA giradhArI! mArI hUMDI zAmaLiyAne hAtha re, zAmaLA giradhArI ! rANAjIe raDha karI, vaLI mIrAM kere kAja; jheranA pyAlA mokalyA re, vahAlo jherane jAraNahAra re zAmaLA giradhArI! sthaMbha thakI prabhu pragaTiyA, vaLI dhariyAM narasiMha rU5; prahUlAdane ugAriye re, vahAle mAryo haraNAkaMsa bhUpa re? zAmaLA giradhArI ! gajane vahAle ugAriyo, vaLI sudAmAnI bhAMgI bhUkha; dehalI veLAnA mArA vAlamA re, tame bhaktone ghaNuM ApyAM sukha reH zAmaLA giradhArI! pAMDavanI pratijJA pALI draupadInAM pUryA cIra; narasiMha mahetAnI hUMDI svIkArajo re, tame subhadrAbAInA vIra reH zAmaLA giradhArI! narasiMha mahetA
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMsthA samAcAra surendranagaramAM mAnava maMdira cejita" pratiSThA mahotva tathA nava yone kAryakrama tA. 19-3-69thI tA. 27-3-69 sudhI nava divasa khUba dhAmadhUmathI cAlyo hate. AmAM dUradaranAM gAmaDethI paNa sArI saMkhyAmAM janasamudAyane saMgama thayA hatA. badhuM maLI lagabhaga deDhathI be lAkha mANasoe darzana ane sevAne lAbha lIdhe hate. gujarAtanA rAjyapAlanAM patnI mAnanIya zrI madAlasAbahene janamedanIne bedhadAyaka ane preraka pravacana karyuM hatuM. mAnanIya zrI premajI bhavAnajI Thakkara, svAmI zrI manuvAjI (gasAdhana Azrama, amadAvAda), zeTha zrI manubhAI pI. saMghavI, zeTha zrI ema. ema. khaMbhAtavALA, zrI giradharalAla zAha, zrI caMdulAla sukhalAla, zrI naMdalAlabhAI, zrI anupacaMdabhAI zrI kardama kRSNazaMkara zAstrI tema ja anya saMmAnanIya puruSa, rAjapuruSa tathA samAjasevake e pitAnI vividha sevAo vaDe mahatsava tathA yajJanA kAryane dIpAvyuM hatuM. devIbhAgavatanA mukhya vaktA zrI bhagavatI kezavanI sarvAge pradIpata bhAvamaya AratIe janasamUhanuM sAruM AkarSaNa jamAvyuM hatuM. A prasaMge gujarAtanA khyA tanAma vayevRddha saMkIrtanakAra pUjya zrI vijayazaMkarajI mahArAjanuM surendranagaranI janatAe tathA vaDhavANa audIcya brahmasamAje bhAvabharyuM bahumAna jelamAM saMkIrtana - tA. 1-4-69 nA roja savAre 8thI 10 amadAvAda sAbaramatI jelamAM lagabhaga 2000 kedIo AgaLa prasiddha le saMta zrI devendravijaya "jayabhagavAne" jIvanamAM prAmANikatA, nItimattA ane mAnavatAnuM hArda samajAvatuM bhAvamaya pravacana (saMgIta sAthe) karyuM hatuM, jethI samasta kedI samudAya khUba prabhAvita thayA hatA. zrI " bhagavAna"nA nityanAM saMkIrtane judAM judAM gAmamAM tathA zaheromAM cAlatAM ja rahe che. mAnava maMdira (jIvana-upayogI suvarNasUtro) mAnavatAnAM suvAkya arthAt jIvanamAM pratyeka kSaNe upayogI preraka suvarNasUtronI pustikAo TUMka samayamAM ja prasiddha thaze. piokeTa sAIjha 32 pAnanI A pustikAo snehI ane jijJAsu vargamAM vaheMcavA mATe 50 thI 2000 sudhInI saMkhyAmAM paDatara bhAvathI ApavAmAM Avaze. rakama mokalI oNrDara noMdhAvanArane pustikAo temanA nAma sAthe chApI ApavAmAM Avaze. pustikAonuM paDatara mUya 1000 nuM rUA. 80 jeTaluM Avaze. orDara nedhavAmAM Ave che. mAlika : zrI bhAgavata vidyApITha ane mAnava maMdira vatI prakAzaka : zrI devendravijaya vijayazaMkara dave, rAyapura, bhAunI paLanI bArI pAse, amadAvAda. muka : zrI jagadIzacaMdra aMbAlAla paTela, ena. ema. prinTiMga presa, dariyApura, DabagaravADa, amadAvAda-.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ surendranagara : devIpratiSThA ane navayAga mahAtsava prasaMge tA. 22-3-69nA rAja devI pratima enI bhavya zAbhAyAtrA (varagheDA) mAnavamedinI sAthe samagra zaheramAM karyAM hatA. zAbhAyAtrAmAM nagarazeTha zrI manasukhalAlabhAi, zeThazrI prANalAla pI. saMghavI, zrI nagInadAsabhAi (dAdA) zrI ratilAlabhAI kAmadAra (amadAvAda), zrI ramaNikalAla parIkha (rAjakATa), zrI. vI. esa. rAvala, zrI caMdulAla sukhalAla, zrI kAMntilAla ratilAla, zrI giradharalAla (dedAdarAvALA) zrI traMbakalAla pI. joSI, zrI muguTalAla joSI, zrI narmadAzaMkara rAvaLa, zrI DaoN. khArAda, zrI bhAilAlabhAI AcArya zrI prANalAlabhAI trivedI, zrI tryaMbakarAya dave, zrI bhAlacaMdrabhAI ThAkara, zrI zivubhAI, zrI ratibhAI Thakkara, zrI jazubhAi paDhiyAra, zrI zAtibha I Thakkara, zrI gijubhAitrivedI, zrI la bhubhAI rAvaLa, zrI gijubhAI dave zrI janArdenabhAi, zrI ghanazyAmabhAI puraNI, zrI ratibhAI (virAma lAja) zrI ramaNalAla mistrI, (sahajAnaMda pharnIcaravALA) zrI khAlAla pAsAvAlA, zrI harivadana bhaTTa zrI cimanalAla mahetA, zrI pI. pI. vyAsa, zrI ramaNilAla bhaTTa, zrI sumatibhAI zAha vagere dekhAya che.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ AzIrvAda chUTaka kiMmata 50 paisA rajI naM. jI 624 pratiSThA mahotsava-zobhAyAtrA eka dezya pratiSThA mahotsava prasaMge mAnanIya pradhAna zrI premajIbhAI Thakakarane zrI kanaiyAlAla dave maMdira tarapha laI jaI rahyA che ane mAnava maMdiranI pravRttiono khyAla ApI rahyA che, sAthe mAnava maMdiranA maMtrI zrI aravidabhAI joSI vagere.... AvaraNa * dIpaka prinTarI : amadAvAda 1