________________
ચુત હતા જડન હતા...
અમદાવાદમાં ૫૦ હજારની મેદનીમાં ઉપસ્થિત રહેવાનો પ્રસંગ બન્યો. હિરારતન માણેક નામના જૈન શ્રાવકે ૪૦૦ ઉપવાસ કર્યા હતા. તેમનું પારણું આ સભામાં હતું.' તે સભામાં માઈક વિના અવાજ પહોંચે તેમ ન હતો માટે ગુરુદેવે માઈકનો ઉપયોગ કર્યો. સંપૂર્ણ સભાન અવસ્થામાં આ પગલું ભર્યુ, આટલી વિરાટ જન મેદનીને સંબોધવા સાધન જરૂરી હતું. હા. ચન્દ્રશેખર મહારાજ લાઈટ માઈક ફલાઈટના વિરોધી જ હતા. પણ તે વિરોધ જડ ન હતો. છતાંય સાધનના ઉપયોગ બાબતે ગચ્છાધિપતિ જયઘોષસૂરીશ્વરજી મ.સા.એ પોતાની અરુચિ બતાવી. અને ચન્દ્રશેખર મહારાજે ગૌતમી સમર્પણથી ભુલનો સ્વીકાર કર્યો. એટલુ જ નહિ ગુજરાત સમાચાર વર્તમાન પત્ર તથા મુક્તિદૂતમાં સાધન વાપરવાની ભુલની માફી માંગી. જોકે પૂ. ગુરુદેવ સાચા અર્થમાં સમયજ્ઞ હતા. તેમના વિચારોને તે બદલતા રહેતા હતા. ભુતકાળમાં જેનો તેમણે વિરોધ કર્યો હોય તે જ બાબતનો ઉપયોગ સંઘ શાસન હિત માટે તેઓ કરી લેતા હતા. વળી પ્રસ્થાપિત પરંપરાને વળગી પણ જતા હતા.“સાધનનો વિરોધ એકાંતે કરતા જ રહેવું” તેવી જડતા પૂ. ગુરુદેવમાં ન હતી. માટે ગુરુદેવ શાસ્ત્રચુસ્ત હતા. પણ શાસ્ત્ર જડન હતા. પરંપરાના પાલનના જેમ લાભ છે. તે જ રીતે ક્યારેક પરંપરાના સાંયોગિક ત્યાગથી પણ લાભ થાય છે. જિનશાસનની સદીઓ જુની આ વ્યવસ્થા રહી છે. જેમાં પરંપરાના સત્ય કરતાય ચઢીયાતુ, એક મહાસત્ય છે શાસન પ્રભાવના. હૃદયમાં આત્મ પ્રશંસાના ભાવ વિનાની પ્રભાવના, પરંપરાના પાલન જેટલા જ પરિણામને દેનારી બને છે. ભૂતકાળના ઈતિહાસમાં ડોકીયું કરવામાં આવે તો જૈનાચાર્યો આવનાર સમયને જેટલા જલ્દી ઓળખી લેતા હતા તેટલા જલ્દી અન્ય ધર્માચાર્ય ઓળખી શકતા ન હતા. માટે જૈનધર્મ તો પરંપરા કરતાય પરિવર્તનથી આગળ વધતો જાણાયો છે. પરંપરાનું પરિવર્તન તે ત્યાગ ન કહેવાય તે તો પરંપરાને વધુ સરળ બનાવવાની પ્રક્રિયા છે.
૨૧૪
