________________
આર્ષદ્રષ્ટા ચન્દ્રશેખર વિજયજી
જેને દુનિયા ન જોઈ શકે તેવું રહસ્ય જેને દેખાઈ જાય તે આર્ષદ્રષ્ટા છે.આજની ચાલચલગત ઉપરથી જે તેનું પરિણામ જોઈ શકે તે દીર્ધદષ્ટા કહેવાય. એવા સજ્જનો હોય છે. કે જે સ્પષ્ટ દેખતા હોય છતાં બોલી ન શકે. પૂ. ગુરુદેવ તો દષ્ટા હતા. સાથો સાથ પ્રરૂપક પણ હતા.
૯૮
પંન્યાસ ચન્દ્રશેખર મહારાજ સદીના યુગ પુરુષ હતા. તેમની પાસે Vision હતું. જેના દ્વારા તેઓ આશ્ચર્ય જનક બાબતો રજુ કરી શકતા હતા, જેને હું આર્ષદષ્ટિ હું છું. આ દષ્ટિ કેમ આવી હશે ? તેના કેટલાક કારણો મને દેખાય છે.
દીક્ષા જીવનના પ્રારંભના ૯-૧૦ વર્ષ તેઓએ જબ્બર શાસ્ત્રાભ્યાસ કર્યો હતો. સંસ્કૃત સાહિત્યન્યાય આગમ આદિનો એટલો ઠોસ અભ્યાસ હતો, કે જેના લીધે તેઓએ પોતાની આત્મ પરિણતિને ખુબ વિશુદ્ધ બનાવી લીધી હતી. તેમના હૃદયમાં જિન શાસનની પરાદષ્ટિ સ્થિર થઈ ચૂકી હતી. એટલે કે જિન શાસનની દૃષ્ટિએ લાભ-નુકશાન શેમાં છે. તેનો પાક્કો ખ્યાલ તેમની પાસે હતો. તેથી તેઓ તાત્કાલિક લાભના પ્રલોભનમાં આવ્યા વિના ખુબ શાન્તીથી નિર્ણય લેતા હતા. આ કારણે તેમને અન્તઃ સ્ફુરણા થતી હતી. અને તે સત્ય બની જતી હતી.
ભવઆલોચના દ્વારા શુદ્ધ થવા યુવાનોને પ્રેરણા કરી, શિબિરો અને પ્રવચનોંની અસરથી વીશ હજાર થીયે વધુ યુવાનો અને યુવતીઓએ પોતાની કાળી કિતાબ ગુરૂદેવને ખુલ્લા દીલે સોંપી દીધી. આ હતી ભવ આલોચના.
આ આલોચનાઓના વાંચનના લીધે પૂ. ગુરુદેવ પાસે વર્તમાન જૈનસંઘની કોહવાયેલી સ્થિતિનું સ્પષ્ટ દર્શન .આવી ગયું હતું. આ આલોચના એટલે પ્રત્યેક વ્યક્તિની આત્મકથા હતી. આલોચનાઓ દ્વારા આઝાદી પછી ભારતીય સંસ્કારિતાના મૂલ્યોનો કેટલો હ્રાસ થયો છે તેનો અંદાજ ગુરૂદેવને આવી ગયો હતો. આ હતી સંઘ-સમાજ માટેની સ્પષ્ટ દષ્ટિ.
પૂ. ગુરુદેવ પ્રભુદાસભાઈના સંપર્કમાં આવ્યા. તેમના દ્વારા અંગ્રેજોની કુટીલતા તથા રાજનીતિના દાવપેચોની શિક્ષા પ્રાપ્ત થઈ. ગુરૂદેવને વિકાસની પાછળ ગોરાઓની મેલી મુરાદોની સમજ પ્રાપ્ત થઈ હતી. વિકાસની પાછળ સંસ્કારોનો વિનાશ. તેમ જ મેકોલેના શિક્ષણ દ્વારા સમાજનો મોટો વર્ગ નાસ્તિકતાની માનસીક્તા વાળો પેદા થશે. તે સમજાઈ ગયું હતું. આ દીર્ધદષ્ટિ હતી.
૨૧૭
