Vastupal Prashasti Sangraha

Author(s): Punyavijay
Publisher: Singhi Jain Shastra Shiksha Pith Mumbai

Page 100

परिशिष्टम् ]
पञ्चदशः सर्गः। शस्त्राविष्कृतिरध्वरे च युधि च श्लाघ्योजिहीते यतः, सूत्रं यस्य हृदि स्फुरत्यविरतं ब्राह्मं च राज्यस्य च
॥ ३९॥ अरुन्धतीव कान्ताऽस्य, पत्युराज्ञामरुन्धती । अभूदभिधया लक्ष्मीः , साक्षालक्ष्मीरिव क्षितौ ॥ ४० ॥
आदिमः प्रशममन्दिरं महादेव इत्यभिधया तदङ्गभूः । येन पाणिनिहितेन पङ्कजेनेव तुष्यति परं सरस्वती सोमेश्वरदेव इति, क्षितिदेवस्यास्य बन्धुरनुजन्मा । अजनि कनिष्ठस्तस्य, भ्राता ख्यातान्वयो विजयः
॥ ४२ ॥ तैस्त्रिभिः प्रथममध्यमोत्तमैः, स्वे पदे च पुरुषैर्व्यवस्थितैः । शब्दशास्त्रमिव गोत्रमुच्चकैः, सक्रिय समजनिष्ट विष्टपे ।
॥४३॥ सोमेश्वरदेवकवेरवेत्य लोकम्पृणं गुणग्रामम् । हरिहर-सुभटप्रभृतिभिरभिहितमेवं कविप्रवरैः ॥४॥ श्रीसोमेश्वरदेवस्य, कवितुः सवितुश्च को । सतृणाभ्यवहारस्य, निरासेऽपि रसप्रदा ॥४५॥ वाग्देवतावसन्तस्य, कवेः श्रीसोमशर्मणः । धुनोति विबुधान् सूक्तिः, साहित्याम्भोनिधेः सदा ॥१६॥ तव वक्त्रं शतपत्रं, सद्वर्णं सर्वशास्त्रसम्पूर्णम् । अवतु निजं पुस्तकमिव, सोमेश्वरदेववाग्देवी ॥४७॥
वसिष्ठानिष्ठायाः पदमिति जगत्यस्ति पटहः,
प्रकृष्टास्त्वेषामप्यजनिषत मुञ्जप्रभृतयः । कुले जातोऽप्येषां शतधृतिदुहित्रा पुनरयं, स्वयं पुत्रीचक्रे नवकविगुणप्रीणितहृदा
॥४८॥ काव्येन नव्यपदपाकरसास्पदेन, यामार्धमात्रघटितेन च नाटकेन । श्रीभीमभूमिपतिसंसदि सभ्यलोकमस्तोकसम्मदवशंवदमादधे यः । कवीन्द्रपदवीस्पृहामहह ! तेऽपि तन्वन्ति य
द्वचः क्रकचकर्कशं प्रथयति व्यथां कर्णयोः । कविः स विरलः पुनर्भुवि भवादृशो दृश्यते, सुधाभिरभिषेचनं रचयतीव यः सूक्तिभिः
॥ ५०॥ मन्दश्छन्दसि कोऽपि कोऽपि विकलः सालङ्कतिव्याकृता
वर्थे कोऽपि वृथाश्रमो रसनिधावन्धः स कोऽप्यध्वनि । वक्त्रान्तर्विहरतिरञ्चितनयामञ्जीरम स्वरस्पर्धाबन्धुभिरेक एव कवते काव्यैः कुमारात्मजः
॥५१॥ १ अयं श्रीहर्षवंश्यो हरिहरो वीरधवलराजसमीपे नैषधपुस्तकं प्रथमं वस्तुपालेऽमात्ये सत्यानयत्हति हरिहरप्रबन्धे प्रबन्धकोशे स्फुटमुपलभ्यते ॥ २ भीमदेवराज्यम् वि० सं० १२३५-१२९८; एतपुत्रत्रिभुवनपालराज्यम् वि० सं० १२९८-१३०० ॥ ३ अयं कुमारस्य पुत्रः सोमेश्वरदेवकविः श्रीभीमदेवसभायामासीत् ॥