Ukti Vyakti Prakarana

Author(s): Damodar Pandit
Publisher: Singhi Jain Shastra Shiksha Pith Mumbai

Page 175

दामोदरविरचितं
..[कारिका २९. 'देवहर कूछ गुरुहि' – देवगृहं पृच्छति गुरुम् । प्रच्छ ज्ञीप्सायाम् । द्विकर्मा । 'पुणि पुणि सवै मृज' - पुनः पुनः सर्वं सृजति । सृज विसंगरौं । 'झूठ छुअ' - उच्छिष्टं छुपति, स्पृशति वा । छुप स्पृश संस्पर्शः। 'गुणआणि पइस' - गुणतानिकां प्रविस(श)ति । 'कटकं अवास' - कटके निविशते । 'खांत उविस',- खाद्यमानमुद्विशति । विश प्रवेशने । 'माथे करोअ'- मस्तके कुरति, कोरयति वा। परेव गुर' - पारावतः कुरति । कुर शब्दे। 'काजु विमरस' - कार्य विमृशति । मृश आमर्शने । 'पाउ मुर' -पादो मुरति । मुर संवेष्टने ।। 'मुंडु नहें करोव' - मुण्डं नखैः कुरति । कुर विलेखन । 'सोअंत घोर' – शयानो घुरति । घुर भीमार्थ [५० ६१-१] - शब्दयोः । 'भल ईच्छ' - भद्रमिच्छति । इषु इच्छायाम् । 'संविरा कापडु उकिल' -- मु(उ)किलति । 'उकेल' - उत्केलयति । 'संकेल' - संकेल
यति । किल श्वैत्य-क्रीडनयोः । 'गाउं चल' -ग्रामं चलति । 'कउआ उचल' - काकः उच्चलति । चल विलसने । 'गोरू उवेल' - गोरूपाण्युह्वेलयति । 'उविड' -- उद्विलति । बिल भेदने । 'अपणी जाति मिल' -- आत्मीयजातौ मिलति । मिल स्ले(श्ले)षणे । 'पुतली षे(खे)लाव' - पुत्रिकाभिः खेलयति । 'खेल' - खिलति । खिल खेलने । 'पोथी लिह' -- पुस्तकं लिखति । लिख लेखने । 'हाथ संकोड' -हस्तं संकोटयति । 'संकुड' - संकुटति । कुट कौटिल्ये । 'दुइ एकं लाइ संपुड' -द्वावपि एकत्र लागयित्वा संपुटति । 'जा. सलुह' - जाड्येन संलुठति। "पाणिं वरिसें विडवा उलुह' – पानीये वृष्टे विटप उल्लठति । पुट लुट संस्ले(ले)ो । 'अर्थी गृहस्थहि संकोच' - अर्थी गृहस्थं संकोचति । 'संकुड' - संकुचति । कुच
संकोचने ।. _ 'आपण विढवा धनु वेच' - आत्मविधत्तं धनं व्यचति । अर्यि(जि)तं वा। व्यच
व्याजीकरणे। 'हार्थि गुड' – हस्तिनं गुडति । गुड रक्षायाम् । 'चडई चारा चुण' - [प८६१-२ ]
+
[इतोऽग्रे पुस्तिका त्रुटिता - अतोऽपूर्णोऽयं ग्रन्थः । ]