Tulsi Shabda Kosh Part 01

Author(s): Bacchulal Avasthi
Publisher: Books and Books

Page 530

तुलसी शब्द-कोश
नावा : (१) नाव | 'भवसागर दृढ नावा । मा० ७.५३.३ (२) भूकृ०पु० । झुकाया । 'मैं सप्रेम मुनिपद सिरु नावा ।' मा० ७.११३.१४ नाव : नावहि । 'दुखी दिन दूरिहि तें सिर नावें ।' कवि० ७.२
नाव :
518
नावउँ । ( १ ) नत करता हूं । 'हाथ जोरि करि बिनय सबहि सिर नावौं ।' जा०मं० २ (२) उँडेल दूँ" । 'आनि सुधा सिर नावौं ।' गी० ६.८.१ नास : (१) सं०पु० (सं० नाश > प्रा० नास) । मृत्यु । ' तासु नास कल्पांत न होई ।' मा० ७.५७.१ ( २ ) निवारण, लोप । 'ब्याधि नास (३) नासइ — इ - दे० // नास । ( ४ ) आ० - प्रार्थना - मए० । तू नष्ट कर । 'आपुन नास आपने पोषे ।' गी० ५.१२.२ ( ५ ) ( समासान्त में ) नाशकर्ता । 'सत्य संकल्प सुरत्रास-नासं ।' विन० ५१.४
मा० ७.७४ क
नास नास : (१) (सं० नाशयति > प्रा० नासइ) आ० प्र० । नष्ट करता ती है । 'जोग - सिद्धि फल समय जिमि जतिहि अविद्या नास ।' मा० २.२६ (२) (सं० नश्यति > प्रा० नासइ) नष्ट होता है ।
मासह : आ०प्र० (अ० ) । नष्ट होते हैं । 'राम कृपा नासहि सब रोगा ।' मा०
७.१२२.५
नासहि : आ० - आज्ञा - मए० (सं० नाशय > प्रा० नासहि ) । तू नष्ट कर । 'जनि जल्पना करि सुजसु नासहि ।' मा० ६.६० छं०
नासा : (१) नास । 'जौं लगि करौं निसाचर नासा ।' मा० ३.२४.२ (२) सं० स्त्री० (सं० ) । नासिका । 'केईं तव नासा कान निपाता । मा० ३.२२.२ (३) नासइ । नष्ट करता है । 'जिमि रबि निसि नासा । मा० १.२४.५ (४) भूकृ०पु० । नष्ट हो गया । 'उयउ भानु बिनु अम तम नासा ।' मा० १. २३६.४ (५) नष्ट कर दिया । 'पापिनि सबहिं भाँति कुल नासा ।' मा० २.१६१.६
नासिक: नासिका ।
नासिका : (१) सं० स्त्री० (सं० ) ।
(२) घ्राणेन्द्रिय । 'बास नासिका बिनु लहे ।' वैरा० ३
नासिबे : भकृ०पु० । नष्ट करने । 'जैसे तम नसिबे को चित्र के तरनि ।' विन०
नाक=अङ्गविशेष | मा० ५.५४.४
१८४.१
नासी : भूकृ० स्त्री० । नष्ट हुई, मिटी । 'जनित बियोग बिपति सब नासी ।' मा०
७.६.३
नासू : नास + कए० । विनाश, अन्त । 'नाथ न होइ मोर अब नासू ।' मा० १.१६५.७
ना : नासइ । मिट सकता है। 'दुख बिनु हरि कृपा न नासँ ।' विन० ८१.४