________________
પંડિત જવાહરલા ને નેહરુનો પ્રસંગ ટાંકવા જેવો છે કે ગાંધીજીના મૃત્યુ પછી તેમની પાસે રાષ્ટ્રપિતા ગાંધીજીની ફિલ્મ ઉતારવાની વાત આવી તો તેમણે કહેલ કે ‘ગાંધીજી જેવી મહાન વિભૂતિનું પાત્ર કોઈ ભજવે તો તે ગાંધીજીની ગરિમાની હાનિ છે.” તેથી નેહરુ જીવતાં કદી ગાંધીજીની ફિલ્મ બની શકી નહીં. જો એક દેશનેતાના ગૌરવનો વિચાર કરાતો હોય તો તેના કરતાં અનેક ગણા ઉચ્ચ આચારવિચારવાળા તે તે ધર્મના આદર્શ મહાપુરુષોના ગૌરવનો પણ યોગ્ય વિચાર અવશ્ય કરવો જોઈએ.
(1) વર્તમાનમાં મહાપુરુષોના પાઠ ભજવનાર વ્યક્તિનું આચારવિચારની દૃષ્ટિએ સ્તર ઘણું નીચું હોય છે, અરે ! ઘણી વખત તો વ્યસનો અને ચારિત્રહીનતા સુધીની નિકૃષ્ટતા સ્પષ્ટ જોવા મળે છે, જે ઉત્તમપુરુષોના ભારે અવમૂલ્યનનું કારણ બને છે. (2) કોઈપણ ધર્મના પવિત્ર પુરુષોને તેના પ્રમાણભૂત શાસ્ત્રોથી વિરુદ્ધ વિકૃત રીતે રજૂ કરવાનો કોઈને વાણીસ્વાતંત્ર્યના નામથી પણ અધિકાર નથી. દા. ત. મહમદ પયગંબર કે ઈસુ ખ્રિસ્તીને કુરાન કે બાઈબલની માહિતીથી વિરુદ્ધ રીતે પૂરાવા વિના વિકૃતિપૂર્વક રજૂ કરવા, તે કાયદાની દૃષ્ટિએ પણ ગુન્હો છે. (3) પૂર્વના પવિત્ર પુરુષોનું સ્તર ગુણવત્તાની દૃષ્ટિએ એટલું ઊંચું હોય છે કે આજના અભિનય કરનારા તેમના વિનય, વાણીની મર્યાદાઓ સમજી શકે તે પણ દુર્લભ છે તો અભિનયરૂપે યથાર્થ રજૂ કરવાની ક્ષમતા તો અશક્ય જ છે. (4) સમાજ સુધારણા એ સામાજિક કાર્યકર્તાઓનો કદાચ વિષય બની શકે પરંતુ ધર્મ સુધારણા એ લેખકો, પત્રકારો, અભિનેતાઓ આદિનો વિષય ન જ બની શકે. ધર્મનું
યુરીસ્ટીક્સન સ્વતંત્ર છે. તેમાં હસ્તક્ષેપ કરવાનો અધિકાર રાજ્યને પણ ન હોઈ શકે તો આવા પ્રસાર માધ્યમના વ્યક્તિઓનો તો કયાંથી હોય ? તે તે ધર્મના અનુયાયીઓને પણ ધર્મસુધારણાની ભાવના હોય તો ધર્મગુરુ અને ધર્મક્ષેત્રના આગેવાનોનો સહકાર લઈ યોગ્ય રીતે સુધારણા કરવાનો અધિકાર છે. બાકી ત્રાહિત વ્યક્તિને આવો અધિકાર ના હોવાથી આ અનધિકૃત ચેષ્ટા છે. (5) જે લોકો ધંધાદારી વ્યવસાયલક્ષી પ્રવૃત્તિરૂપે ધર્મના નાટકો, સિનેમાઓ રજૂ કરે છે, તેઓ હજારો વર્ષથી સ્થપાયેલા અને સમાજમાં સ્વબળથી ટકનારા ધર્મના પવિત્ર આધ્યાત્મિક પ્રતીકોનો વ્યાપારી ઉપયોગ કરે છે. જે તે તે ધર્મના સ્થાપિત અધિકારો પરની તરાપ છે. કારણ કે એક કંપનીના પણ બ્રાન્ડનેમ કે લોગો જો કોઈ અન્ય વ્યક્તિ ધંધાના ઉદ્દેશથી વાપરે તો તે કોપીરાઈટ કે પેટન્ટ રાઈટના કાયદાથી ગુનેગાર ગણાય છે. તો કોઈજાતની સરકારી સબસીડી, ગ્રાન્ટ કે એઈડ વિના બહુદેશીય મલ્ટીનેશનલ માળખા ધરાવનારા ધર્મોના નિયત પ્રતીકોનો ઉપયોગ એક સામાન્ય વ્યક્તિ ધર્મના નાયકોની પરમીશન વિના ધંધાદારી આશયથી કઈ રીતે વાપરી શકે?
