________________
ધંધાદારી ધાર્મિક નાટકો ધર્મવિરુદ્ધ જ હોય છેઃ
કહેવાતાં ધાર્મિક નાટકો ભજવાય
નહીં અને જોવાય પણ નહીં
વર્તમાનકાળમાં ધંધાદારી રંગભૂમિ પર ભજવાતાં જૈન ધર્મના પાયાને સ્પર્શતા કહેવાતાં ધાર્મિક નાટકોને કારણે મોટો વિવાદ ચાલી રહ્યો છે. કોઈ નાટકો જૈન ઈતિહાસનાં પાત્રોને કલાત્મક રીતે રંગમંચ ઉપર રજૂ કરવાનો દાવો કરે છે તો કોઈ નાટકોમાં સમાજ સુધારણાનાં ઓઠાં હેઠળ જૈન ધર્મના સુવિહિત અનુષ્ઠાનો અને વિશ્વકલ્યાણકર શ્રમણ સંસ્થા ઉપર પ્રહારો કરવામાં આવે છે. આ રીતે ભજવાતાં. તમામ ધંધાદારી નાટકો કઇ રીતે જૈન શાસનને જબરદસ્ત હાનિ કરનારા છે, તેનું વિવરણ અહીં સુવિહિત જૈનાચાર્યોના માર્ગદર્શનપૂર્વક કરવામાં આવ્યું છે.
ધંધાદારી નાટકોમાં ધાર્મિકતા ? અસંભવ !
જે નિર્માતા, દિગ્દર્શક અને કલાકારો નફો રળવાના આશયથી ધાર્મિક નાટક તૈયાર કરવાનો દાવો કરે છે તેઓ પાયામાંથી જ ધર્મવિરુદ્ધ પ્રવૃત્તિ કરી રહ્યા છે. ધર્મની કોઈપણ પ્રવૃત્તિમાં કેવળ પરોપકાર અને પરમાર્થની ભાવના જ હોવી. જોઈએ. જે પ્રવૃત્તિમાં કેન્દ્રસ્થાને સ્વાર્થ અને ધંધાદારી હિતો હોય છે તે પ્રવૃત્તિ કદી ધર્મપોષક હોઈ શકે જ નહીં, પણ ધર્મના સામ્રાજયને હાનિ પહોંચાડનારી જ હોય.
ધંધાદારી રંગભૂમિ ઉપર જે તથાકથિત ધાર્મિક નાટકો ભજવાય છે, તેને ધંધાદારી રીતે સફળ બનાવવા માટે તેમાં અનિવાર્યપણે ‘મનોરંજન’નું તત્ત્વ ઉમેરવું પડે છે. જો ધર્મનો ઉપદેશ પણ મનોરંજનના હેતુથી કરવામાં આવે તો તે અધાર્મિક પ્રવૃત્તિ બની જાય છે. વળી જે કલાકારો મહેનતાણું મેળવવા માટે અભિનય કરતા હોય તેઓ ક્યારેય પ્રેક્ષકોમાં વિશુદ્ધ વૈરાગ્ય અને પરોપકારના ભાવો પેદા કરી શકે નહીં.
' કહેવાતા ધાર્મિક નાટકના નિર્માતા અને ફાઈનાન્સરની નજર હંમેશા બોક્સ ઓફિસ ઉપર જ રહેતી હોય છે. નાટક જો આર્થિક રીતે ફ્લોપ જાય તો તેને ચલાવી. શકાય જ નહીં. અને નાટકને બોક્સ ઓફિસ ઉપર ‘હિટ’ બનાવવા માટે તેમાં ધર્મ સાથે જેને સ્નાન સૂતકનોય સંબંધ ન હોય તેવા રમૂજ, સસ્પેન્સ, થ્રિલ, હિંસા, શૃંગાર વગેરે તત્વો ઉમરેવાં પડે છે. આવા પ્રસંગો ધર્મભાવના ઉપર પ્રહાર કરનારા જ હોય છે. જે નિર્માતાનું લક્ષ્ય પૈસો હોય તે ધર્મને વફાદાર રહી શકે જ નહીં. આ કારણે ધંધાદારી ધાર્મિક નાટકો ધર્મની ઘોર ખોદનારા જ બની રહે છે.
