Siddhant Sar

Author(s): Gambhirmal Hemraj Mehta
Publisher: Gambhirmal Hemraj Mehta

Page 515

सिद्धान्तसार
( ४९५ )
गोमान कहीये, पण् पसु बे ते माटे पसुमान कहीये, म० जैसना घणीने महिसीए कहीये, न0 बकरी (बाली) ना चारणहारने उरणीर कहीवे ० नंटना चारणहारने बंटवाल कहीये. से० ए सचित द्रव्यले संकोगे नाम निपन्यां जाणवतं. से० ते कयो छाचित द्रव्य संजोग ? से अचि द्रव्य संजोगे नाम निपन्यां ते ए. बण् बत्रीनो धरावनार ते त्रीराजा. दं० दंमनो धरणहार ते दंमी. प० वस्त्रनो धरणहार ते पड़ी. क मानो धरणहार ते घी. सं० ए चित्त द्रव्य संजोगी नाम जाणवः अथ दवे से० मिश्र द्रव्य संजोगे नाम निपन्यां ते कयां ? ते ए-हव इस खेमे तेने हाली कहीए. दल अचित्त अने बलध सचित्र ए मिश्र संजोग. स० गामी खेमे तेने सागमी कहीये. र० रथ खेमे लेने रचिक कहीये. ना० नावा ( वाहाण ) खेमे तेने नाविक कहीये. सेप ते ब्य संजोये नाम निपन्यां ते कह्यां ॥
जावार्थ:- दवे जुन ! था पाठमां चार प्रकारनो संजोग कह्यो:द्रव्य, क्षेत्र, काल छाने नाव ४. ए द्रव्य संजोगना त्रण जेदः - सचित्त, चित्त अने मिश्र ३. हवे सचित्तना पांच जेद कह्याः- गायो चारे तेने गोवाल ( गोमिक ) कहीये १, पसुना धणीने पसुमान २, भैंसना धीने महिषिए ३, बालीना ( बकरीना ) चारणदारने नरणीए ४ अने उंटना चारणहारने उंटी अथवा उंटवालो कहीये. ए. ए सचित्त द्रव्य-संजोगे नाम निपन्यां. हवे चित्तना चार नेद कह्याः - बत्र धरावे तेने बत्री १, द धरे तेने दंकी २, वना धरणहारने पकी ३ श्रने घमाना धरणहारने घटी कहीये. ४. हवे मिश्र संजोगे चार नाम निपन्यां ते कड़े :- दल खेमे ने हाली कहीए; हल चित्त अने बलध सचित्त, ए मिश्र १; गाम खेमे ते सागमी २; रथ खेमे ते रथिक ३; अने नावा खेमे ते नाविक ( नावजी ). ४. ए मिश्र संजोगे नाम निपन्यां.
इबे जुर्छ ! गोवाल, पशुमान, महिषोए, नरणीए ने उंटीप, गाय, भैंस प्रमुख सचित्र बे ते माटे सचिव संजोग नाम कां