Shrutsagar Ank 2014 03 037

Author(s): Hiren K Doshi
Publisher: Acharya Kailassagarsuri Gyanmandir Koba

Page 25

२३
श्रुतसागर - ३७ पाडी दीधी, अने एने कहेवू पड्युं -
'मेल जगडुशाह जीवतो, (के) फरी न आq तारा देशमां.'
जगडुशाहना दान- अनुमान आपणे एटला उपरथी करीशुं के, एमनी जुदा जुदा देशमां अनेक दानशालाओ चालती हती. रेवाकांठा, सोरठ अने गुजरातमां ३३, मारवाड घाट अने कच्छमां ३०, मेवाड, मालवा अने ढालमा ४० अने उत्तर विभागमा १२ एम एमनी सत्रशालाओ (दानशालाओ) हती. वळी एमणे ८००० मुंडा विशलदेवने, १२००० मुंडा सिंधना हमीरने, २१००० मुंडा दिल्हीना सुलतानने, १८००० मुंडा मालवाना राजाने, अने ३२००० मुंडा मेवाडना राजाने अनाजना आप्या हता. वळी आ ज अरसामां मंदिरनो जीर्णोद्धार करीने पण हजारो जीवोने रोजी आपी सुखी कर्या हता. जे नगरीमां आवा दानवीरो मौजूद हता ते नगरीनी जाहोजलाली केवी हशे, एनी कल्पना करवी जरा पण कठिन नथी.
भद्रावती ए बंदर हतुं. व्यापारनुं मोटु मथक हतुं, ए वात इतिहासकारोए स्थिर करी छे. श्रीयुत साक्षरवर्य डुंगरशी धरमशी संपट पोताना 'कच्छनुं व्यापारतंत्र' नामना पुस्तकमां लखे छे :
'कच्छनी प्राचीन भद्रावती एक सरस बंदर हतुं. अने त्यांनो वेपार अने त्यांनुं वहाणवटु अति विकासने पाम्यां हता. तेरमा सैकामां ए भद्रावतीमां जगडुशाह नामे मोटो वेपारी थई गयो छे. ए बहु धनवान हतो. तेनी अनेक पेढीओ दूर देशावरोमां हती. तेनां वहाणो जगतनां बंदरोमां कीमती माल लइ आव-जा करता हता. एमणे भद्रेश्वरमां मोटुं जैनप्रासाद बांध्युं छे, जे अद्यापि पर्यन्त जैन भाईओगें यात्रानुं स्थल जणाय छे. कच्छमां संवत् १३१५नी सालमां भारे अनावृष्टि थई, लोको अने जानवरो भयंकर दुष्कालना पंजामां सपडाया हता. ते वखते जगडुशाहे पोताना भंडारो खोली मनुष्योने अन्नवस्त्रो, अने जानवरोने चारो पूरो पाड्यो हतो. एणे लाखो रूपिया धर्मादा माटे खरच्या हता.' पृ. ६-७.
आ बधा उपरथी ए नक्की थाय छे के, आ भद्रावती एक वखते जब्बर नगरी हती, अने देश-देशांतरोनी साथे व्यापारनो संबंध धरावतुं एक मोटुं बंदर हतुं, ए वात चोक्कस छे. अने ते चोदमी शताब्दी सुधी तो पुर जाहोजलालीवाळू शहेर हतुं.
पण, ते पछी तो तेनो पडतो काळ आव्यो होय एम जणाय छे. भद्रावती नगरी शाथी भांगी? ए संबंधी खास कांइ प्रमाण मलतुं नथी. पण एना जे खंडेरो वगेरे अवशेषो देखाय छे, ते उपरथी एम अनुमान थाय छे, के धरतीकंपने लीधे आ