Book Title: Sarvvedant Siddhant Sar Sangraha
Author(s): Girjashankar M Shastri
Publisher: Sastu Sahitya Vardhak Karyalay

View full book text
Previous | Next

Page 186
________________ સવ-વેદાંત-સિદ્ધાંત-સારસંગ્રહ ૧૮૫ - ~ . કલેશે કયા ? क्लेशाः स्युर्वासना एव जंतोर्जन्मादिकारणम् । ज्ञाननिष्ठाग्निना दाहे तासां नो जन्महेतुता ॥ ८४९ ॥ बीान्यग्निप्रदग्धानि न रोहन्ति यथा पुनः।। शानदग्धैस्तथा क्लेशै त्मा संपद्यते पुनः ॥ ८५० ॥ વાસનાઓ જ ફેશે છે; અને તેઓ જ પ્રાણીને જન્મનું કારણ બને છે; પણ જ્ઞાનનિષ્ણારૂપ અગ્નિથી એ વાસનાઓ બળી જાય છે, ત્યારે જન્મનું કઈ કારણ રહેતું જ નથી. જેમ અગ્નિથી બળી ગયેલાં બીજ ફરી ઊગતાં નથી, તેમ જ્ઞાન વડે કલેશ બળી જાય છે, ત્યારે આત્માને ફરી જન્મ લેવો પડતો નથી. ૮૪૮૫૦ - જ્ઞાનનિષ્ઠાની જરૂર तस्मान्मुमुक्षोः कर्तध्या ज्ञाननिष्ठा प्रयत्नतः । निःशेषवासनाक्षत्यै विपरीतनिवृत्तये ।। ८५१ ॥ માટે મુમુક્ષુએ, વાસનાઓને સંપૂર્ણ નાશ થાય તે માટે અને દેહાદિ ઉપરની વિપરીત આત્મભાવના દૂર કરવા સારુ પ્રયત્નથી જ્ઞાનનિષ્ઠા કરવી જોઈએ. ૮૫૧ झाननिष्ठातत्परस्य नैव कर्मोपयुज्यते । कर्मणो ज्ञाननिष्ठाया न सिध्यति सहस्थितिः॥ ८५२ ॥ જ્ઞાનનિષ્ઠામાં તત્પર થયેલાને કર્મ ઉપયોગી જ નથી; અને કર્મનું તથા જ્ઞાનનું સાથે રહેવું બની શકતું જ નથી. ૮૫ર परस्परविरुद्धत्वात्तयोभिन्नस्वभावयोः। कर्तृत्वभावनापूर्व कर्म शानं विलक्षणम् ॥ ८५३॥ કેમ કે જ્ઞાન અને કર્મ બંને પરસ્પર વિરુદ્ધ છે; એ બંનેને સ્વભાવ જુદે છે; કર્મ, કર્તાપણાની ભાવનાપૂર્વક જ થાય છે; ત્યારે જ્ઞાન એથી વિલક્ષણ છે. (તેમાં તો કર્તાપણાની ભાવના ઊલટી ત્યજવાની હોય છે.) ૮૫૩ देहात्मबुद्धविच्छित्यै शानं कर्म विवृद्धये।। अज्ञानमूलकं कर्म शानं तूभयनाशकम् ॥ ८५४ ॥

Loading...

Page Navigation
1 ... 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218