Sarvvedant Siddhant Sar Sangraha

Author(s): Girjashankar M Shastri
Publisher: Sastu Sahitya Vardhak Karyalay

Page 208

સર્વ વેદાંત સિદ્ધાંત-સારસગ્રહ
etratवृत्तिरेतस्य केवली भावभावना । परं बोधकतावाप्तिः सुप्ति सुप्तिरितीर्यते ।। ९५७ ॥ આ આત્માની, દૃશ્ય વિષેની બુદ્ધિની વૃત્તિ, કેવલીપણાની ભાવનારૂપ અને, અને કેવળ એક જ્ઞાનની જ પ્રાપ્તિ થાય, તે 'सुषुप्तिसुषुप्ति' 'डेवाय छे. ८-५७
,,
૨૦૭
તુરીયા અવસ્થા परब्रह्मवाभाति निर्विकारैकरूपिणी ।
सर्वावस्थासु धारैका तुर्याख्या परिकीर्तिता ।। ९५८ ॥ સર્વ અવસ્થામાં કેવળ નિર્વિકાર સ્વરૂપ એક જ ધારા, પરબ્રહ્મ જેવી જ પ્રકાશે, તે ‘તુરીયા’ નામની અવસ્થા કહેવાય છે. પૂર્વતિ જ્ઞાનભૂ મ પર આરૂઢ થયેલા યોગીની સ્થિતિ इत्यवस्थासमुल्लासं विमृशन्मुच्यते सुखी । शुभेच्छादित्रयं भूमिभेदाभेदयुतं स्मृतम् ॥ ९५९ ॥ यथावद्भेदबुद्धयेदं जगजार्यादतीर्यते ।
अद्वैते स्थैर्यमायाते द्वैते च प्रशमं गते ॥ ९६० ॥ पश्यन्ति स्वत्रलोकं तुर्यभूमिसुयोगतः । पंचमीं भूमिमारुह्य सुषुप्तिपदनामिकाम् ॥ ९६९ ॥ शांता शेष विशेषांश स्तिष्ठेदद्वैतमात्रके ।
अंतर्मुखतया नित्यं षष्ठीं भूमिमुपाश्रितः ॥ ९६२ ॥ परिश्रांततया गाढनिद्रालुवि लक्ष्यते । कुर्वन्नभ्यासमेतस्यां भूम्यां सम्यग्विवासनः ॥ ९६३ ॥ तुर्यावस्थां सप्तभूमिं क्रमात्प्राप्नोति योगिराट्र । विदेहमुक्तिरेवात्र तुर्यातीतदशोच्यते ॥ ९६४ ॥
ઉપર જણાવેલી અવસ્થાએના સ્વરૂપને ખરાખર વિચારતા મનુષ્ય સુખી થઈને મુક્ત થાય છે. શુભેચ્છા આદિ પ્રથમની ત્રણ જ્ઞાનભૂમિઓને ભેદાભેદવાળી કહી છે; તેમાં ખરાખર ભેદબુદ્ધિ જ્યારે હાય છે, ત્યારે તેને લીધે આ જગત જાગ્રત અવસ્થારૂપ કહેવાય છે; પરંતુ જ્યારે ચેાથી ભૂમિકાના ઉત્તમ ચેાગ થાય છે અને