Sarvvedant Siddhant Sar Sangraha

Author(s): Girjashankar M Shastri
Publisher: Sastu Sahitya Vardhak Karyalay

Page 199

१५८
સર્વવેદાંત-સિદ્ધાંત-સારસંગ્રહ मष्टावंगानि योगस्य यमो नियम मासनम् । . प्राणायामस्तथा प्रत्याहारश्चापि च धारणा ॥९१० ॥ ध्यानं समाधिरित्येव निगदन्ति मनीषिणः। सर्व ब्रह्मेति विज्ञानादिद्रियग्रामसंयमः ॥ ९११ ॥ यमोऽयमिति संप्रोक्तोऽभ्यसनीयो मुहुर्मुहुः । सजातीयप्रवाहश्य, विजातीयतिरस्कृतिः ॥९१२॥ नियमो हि परमानंदो नियमाक्रियते बुधैः । सुखनैव भवेद्यस्मिन्नजस्रं • ब्रह्मचिंतनम् ।। ९१३॥ माखनं तद्विजानीयादितरत्सुखनाशनम् । चित्तादिखर्वभावेषु ब्रह्मत्वेनैव भावनात् ॥९१४॥ निरोधः सर्ववृत्तिनां प्राणायामः स उच्यते । निषेधनं प्रपंचस्य रेचकाख्यः समीरणः ॥९१५ ॥ ब्रह्मेवास्मीति या वृत्तिः पूरको वायुरीरितः । ततस्तदत्तिनैश्चल्यं कुंभकः प्राणसंयमः ॥९१६ ॥ अयं चापि प्रबुद्धानामशानां प्राणपीडनम् । विषयेष्वात्मतां त्यक्त्वा मनसधिति मजनम् ॥९१७ ॥ प्रत्याहारः स विज्ञेयोऽभ्यसनीयो गुमुक्षुभिः । यत्र यत्र मनो याति ब्रह्मणस्तत्र दर्शनात् ॥ ९१८ ॥ मनसो धारणं चैव धारणा सा परा मता। ब्रह्मैवास्मीति सद्वृत्त्या निरालंबतया स्थितिः ॥ ९१९ ॥ ध्यानशब्देन विख्याता परमानंददायिनी । निर्विकारतया वृत्त्या ब्रह्माकारतया पुनः ॥९२०॥ वृत्तिविस्मरणं सम्यक्समाधिानसंक्षिकः । समाधौ क्रियमाणे तु विना ह्यायान्ति वै बलात् ॥ ९२१॥ मनुसंधानराहित्यमालस्यं भोगलालसम् । भयं तमध विक्षेपस्तेजःस्पंदध शून्यता ॥ ९२२ ॥