Book Title: Samyagadrushti Dvantrinshika
Author(s): Yashovijay Upadhyay, Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga

View full book text
Previous | Next

Page 110
________________ સમ્યગ્દદ્ધિાત્રિશિકા/શ્લોક-૨૬ ટીકા : जीवेति-जीववृत्तिविशिष्ट:-क्षेत्रज्ञवृत्तित्वविशिष्टो, योऽङ्गाभाव: उत्कृष्टज्ञानावच्छेदकशरीराभावास्तदभावग्रहोऽपि तदभावनिवेशोऽपि काकेश्वरयोरतिव्याप्त्यव्याप्तिवारणार्थमसन् न दुष्टलक्षणसमाधानसमर्थः, यद्यस्मादुत्कर्षश्चापकर्षश्च अपेक्षयाऽव्यवस्थितः, कीटिकादिज्ञानापेक्षयोत्कृष्टत्वात् काकादिज्ञानस्य, ब्राह्मणादिज्ञानस्य च देवादिज्ञानापेक्षयाऽपकृष्टत्वात्, इत्थं च तदवस्थे एवातिव्याप्त्यव्याप्ती । ટીકાર્ય : નીવવૃત્તિવિશિષ્ટ = .... વાતવ્યાવ્યાતી જીવવૃતિવિશિષ્ટ= ક્ષેત્રજ્ઞવૃત્તિત્વવિશિષ્ટ, જે અંગનો અભાવ=ઉત્કૃષ્ટ જ્ઞાનાવચ્છેદક શરીરનો અભાવ, તેના અભાવનું ગ્રહણ પણ તેના અભાવનો નિવેશ પણ=લક્ષણમાં ઉત્કૃષ્ટ જ્ઞાનાવચ્છેદક શરીરના અભાવના અભાવનો નિવેશ પણ, કાક અને ઈશ્વરમાં આવતી અતિવ્યાપ્તિ અને અવ્યાપ્તિના વારણ માટે અસત્ છે=અસુંદર છે=દુષ્ટ લક્ષણના સમાધાનમાં સમર્થ નથી=શિષ્ટનું લક્ષણ અતિવ્યાપ્તિ-અવ્યાપ્તિના દોષોથી દુષ્ટ છે, તેનું નિવારણ કરવા માટે સમર્થ તથી, જે કારણથી ઉત્કર્ષ અને અપકર્ષ અપેક્ષાએ હોવાને કારણે અવ્યવસ્થિત છે; કેમ કે કીડી આદિના જ્ઞાનની અપેક્ષાએ કાકાદિના જ્ઞાનનું ઉત્કૃષ્ટપણું છે, અને દેવાદિના જ્ઞાનની અપેક્ષાએ બ્રાહ્મણાદિના જ્ઞાનનું અપકૃષ્ટપણું છે; અને આ રીતે=ઉત્કર્ષ અને અપકર્ષ અપેક્ષાએ હોવાના કારણે અવ્યવસ્થિત છે એ રીતે, તદવસ્થ જ અતિવ્યાપ્તિ-અવ્યાપ્તિ છે પદ્મનાભે કરેલા લક્ષણમાં જીવવૃતિવિશિષ્ટ અંગાભાવાભાવનો લિવેશ કરવા છતાં પણ અતિવ્યાપ્તિ અને અવ્યાપ્તિ દોષ દૂર થયો નથી. ‘ક્રોટિરિ' - અહીં ‘દિ' થી કુંથુઆ આદિનું ગ્રહણ કરવું. ક વિજ્ઞાની' - અહીં ‘’ થી ચકલી, મેના, પોપટ આદિનું ગ્રહણ કરવું. વવિજ્ઞાનાપેક્ષા' - અહીં ‘વિ થી ઈશ્વરનું ગ્રહણ કરવું. ‘ત્રાહ્મવિજ્ઞાનસ્થ’ - અહીં ‘દ્ધિ થી ક્ષત્રિય વગેરેનું ગ્રહણ કરવું. Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160