________________
प्राकृत चिन्तामणि | ८७
तावश्ये तणेण हि तेहि रेसि रेसयः । ५, ४, ३६ । एवं = करेवं । अणं = करण । अणहि =करहिं । अण= कौ० अपभ्रशे तादयें घोत्ये एते पंच प्रयुज्यन्ते। करण । बहुत्तणहो तर्णण (महत्वार्थम्) एवं केहि तेहि रेसि
उमयोरेपोपिये विणुवः । ५, ४, ४२ । रेसि।
कौ० अपभ्र'शे क्त्वा तुमुनोः स्थाने एते चत्वार दी० तदेति । अपनश में तावथ्यं ग्रोतन के लिए तणण- सायाः स्युः । कृत्या कत" वा = करेपिप करे प्पिण केहि-तेहि रेसिं— रेसि ये पांच प्रयुक्त होते हैं । करेवि करेविणु। चेष्टा-शब्दानुकरणयो घुग्घ हर्वादयः । बी० उभेति । अपभ्रश में क्त्वा-तुमुनु के स्थान में एप्पि
। ५, ४, ३७! .प्पिणु- एनि पविण सार भादेश होने है। कौ० अपभ्रशे चेष्टानुकरणे घुग्घादयः शब्दानुकरण गमे पिपिणु । ५, ४, ४३ । च हुहुरु इत्यादयश्च प्रयुज्यन्ते ।
को अपनशे क्त्वा तुमुनोरतो वा स्तः। गत्वा घरमादयोऽर्थशून्याः । ५, ४, ३८ ।
गन्तुबा-गम्पि, गम्पिण । पक्षे-गमेप्पि गप्पण कौ० अपभ्रशेऽर्थशून्या घई इत्यादयः प्रयुज्यन्ते। गमेवि गमेविण । पक्षे गत्वा गमि गमिउ गमिवि घई विवरीरीबृद्धडी (घइं विपरीता बुद्धिः)। गमवि । गन्त गमेवं गमणं गमणहं गमण। दो० षमिति । अपना में अर्थरहित घई आदि का
__ + इत्यव्यय प्रकरणम् । प्रयोग होता है।
बी० गमरिति । अपनश में गम् से पर क्त्वा--तुमून के तन्यस्य एवा-एव्वलं-इएबाउं । ५, ४, ३९। स्थान में पि-पितु ये दो आदेश विकल्प से होते हैं। कौ० अपभ्रशे तव्यस्यते त्रय आदेशाः स्युः । कर्तव्यं
[अथ स्वार्थिकाः प्रत्ययाः ] - करिएवा करिएव्वउं करिइएवढं ।
. अ—डद्ध-डुल्ना योगजाश्च स्वार्थे । ५, ४, ४४ 1 दी तव्येति । अपभ्रश में तब्य को ये तीन आदेश होते। है । कृ-तव्य-प्र० सू० एषा ३, ४, २५. ३० कृ-कर कौ० अपनशे नाम्नः परेस्वार्थे इमे त्रयो यथासमय ३, ३, र रि–रे= करिएवा करेएवा १, १, २७ लुप् परस्पर मिलिताश्च प्रत्यया भवन्ति। = करेवा । एवं करिएब्वउं आदि।
बी० अरडेति । अपभ्रश में नाम मे पर अ- डड-इल्स इ-इज इवि---अवयः त्वः । ५, ४,४० ।
तथा यथासम्भक इन तीनों के परस्पर योग से प्रत्यय
स्त्रार्थ में होते हैं। कौ० अपनशे क्त्वा प्रत्यस्यते चत्वार आदेशाः स्युः । कृत्वा करि, करिउ करिवि करवि । स्त्रियामेतदन्ताजोप् । ५, ४, ४५ । दो० इइति । अपभ्रश में क्त्वा को ये धार आदेश होते को अपनशे स्त्रियां पूर्वोक्त स्वाथिक प्रत्यहैं । कृत्वा =प्र० स० इ ३, ४, २५. कृ= कर्= करि । यान्तात्परो डीप् स्यात् । डिवाडिलोपः । एक एवमण हमण हिमणास्तुमुनः ५, ४, ४१। कुडल्ली पंचहिरुद्धी (एकाकुटी पचमी रुखा)। कौ० अपभ्र शे तुमुनः स्थाने एते चत्वार अदेशा बी० स्त्रियामिति । अपभ्रश में पूर्वोक्त स्वार्थिक प्रत्ययान्त स्यु: । कतु-फरेवं करणं करणहिं करण । स्त्रीलिंग पर डीप् प्रत्यय होता है । हित्वाहिलोप होता है । बी० एवमिति । अपभ्रशे तुमुन के स्थान में एवं—अणं- कुटी =पू० सू० डल्ल-दिलोप प्र० सू० डीप-ट्टिलोप अहि-अण ये चार आदेश होते हैं। -कर-तुम् = २,१, १७ट--फुडुल्ली ।
.
APNEWS